di M iM LI JÉ j~] J_Eli"^^7-^
"Wij zijn een 'vrijwillige buffer' die
niet de waarheid in pacht heeft"
'Je moet groot kunnen denken om
het kleine te kunnen borgen'
Moedige moeders Goeree-Overflakkee:
Cuüuuraanjager Jan Trompper:
80e jaargang Nr. 7672 Vrijdag 28 december 2007
Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag
Eenzaam
Grenzen verleggen
CONTACT:
Voorlichting
Scholen
Toekomst
Podium
Eilandelijke cultuur
Niet ineens
Behoudend
I
JBIÏÏ
GOEREE-OVERFLAKKEE - Dit jaar was een bijzon
der jaar voor een aantal moeders die afkomstig zijn van
het eiland. Moeders van verschillende afkomst die één
ding gemeen hebben: hun kind is verslaafd of verslaafd
geweest aan drugs of alcohol. In het voorjaar vonden ze
elkaar en kwamen allen tot de overtuiging dat ze het ver
bergen houden en het gedogen van hun problemen 'zat
zijn'. In navolging van moeders elders in het land traden
zij naar buiten in een stichting: 'Moedige Moeders Goe
ree-Overflakkee'.
Door Adri van der Laan
We ontmoetten vijf 'moedige
moeders' op de plaats waar ze
elke eerste en derde maandag
van de maand inloopbijeen
komsten houden in het Dien
stencentrum van Companen
in Middelharnis. We treflen er
geen zielig groepje moeders
aan die elkaar zitten te bekla
gen over hun sores. "Wij zijri
helemaal niet zielig meer", zo
laten ?,e weten. Ze geven aan
dat dit komt omdat ze veel
steun hebben gevonden in de
ontmoeting met elkaar als 'lot
genoten'. Maar bovenal zijn
ze blij dat ze als ervaringsdes
kundigen een helpende hand
uit kunnen steken naar andere
ouders en familieleden die te
maken hebben met een ver
slaafde in hun omgeving.
In het afgelopen jaar kwamen
ze in contact met Moedige
Moeders uit Volendam. Deze
moeders hebben zich ook ver
enigd in een actiegroep en
bleven niet lijdzaam toezien
hoe luni kinderen steeds meer
verslaafd raakten aan verschil
lende soorten drugs en alco-
hol. De nioccier.s van bet ci/and
zagen in de situatie in Volen
dam veel herkenningspunten:
verontrusting over een over
matig gebruik van alcohol en
drugs van hun kinderen en de
jongeren in het algemeen op
steeds jongere leeftijd.
Ook zij hebben de ervaring
gehad dat ouder zijn van een
verslaafde heel eenzaam is. 'je
durft er niet zo goed met ande
ren over te spreken en soms
schaam je je voor je kinderen.
Daarnaast weet je niet waar je
goed aan doel in bepaalde situ
aties". Ze hebben het dan ook
allen als een soort 'bevrijding'
ervaren dat ze met andere
ouders over hun problemen
hebben kunnen praten.
De Moedige Moeders Goeree-
Overflakkee vallen onder de
'paraplu' van het Geheiin van
Goeree-C)\erflakkee. Dit pro
ject is een aantal jaren geleden
opgestart, door hulpverleners
en de overheid, om het drugs
gebruik en de overmatige alco
holconsumptie onder jonge
ren tegen te gaan en om het
probleem onder de aandacht
te brengen van de lokale bevol
king.
De inloopbijeenkomsten die de
Moedige Moeders organiseren
voorzien in een behoefte. Soms
wordt er voorlichting gegeven
door een ex-drugsverslaafde
of door een hulpverlener van
bijvoorbeeld De Hoop in Dor
drecht. Op de inloopbijeen
komsten komen niet alleen
moeders "maar. ook vaders,
broers, zussen of zelfs grootou
ders hebben vaak veel behoef
te aan een goed gesprek". Dit
betekent dat het aanwezig zijn
van een verslaafde binnen de
familiekring best wel vragen
oproept voor de overige fami
lieleden. En daar kunnen de
Moedige Moeders over mee
praten want ook zij hebben veel
geworsteld met het omgaan
met een verslaafde. Ze leg
gen uit dat het wel even duurt
voor dat je het door hebt dal
je zoon of dochter verslaafd is
aan alcohol of drugs. "Eerst wil
je het niet geloven en je denkt
dat hel wel mee zal vallen en
als je er eenmaal achter bent
probeer je het met de mantel
der liefde te bedekken". Dit
laatste kan zo ver gaan dal de
moeders alles doen om hel hun
verslaafde kind naar de zin Ie
maken. Hel is hun ervaring dat
ze langzamerhand net als hun
kind 'verslaafd' worden, maar
dan aan alles om maar met hun
kind mee te gaan.
Volgens de Moedige Moeders
verleg je als moeder gemakke-
lijk Je grenzen, "je gaat eerst
denken dat hel wel meevalt
en dat dit nu eenmaal hoort
bij pubergedrag en je gaat
ver mee in het gedrag van het
kind en geeft het veel toe, in
de hoop dal het wel over zal
gaan. VVant het is toch je kind
dat jij moet redden?" 'Volgens
de moeders wordt in een der
gelijke situatie dan al vlug ver
geten dal een kind zelf verant
woordelijk is voor zijn of haar
daden. "Vooral volwassen kin
deren moeten eerst zelf zien
dat hun relaties stuk gaan, dat
hun .schoolresultaten achter
uitgaan en dat ze geen echte
vrienden meer over houden.
Het is dan ook voor ouders
zaak om hun kind liefdevol los
te laten".
Daarom is het voor deze
ouders heel belangrijk om
veel te weten te komen over
de gevolgen van hel drug- en
alcoholgebruik.
Bij de groep Moedige Moe
ders Goeree-Overflakkee vindt
men vooralsnog geen vaders,
één vader heeft zich afgelopen
week aangemeld. Dit wil niet
zeggen dal vaders er geen pro
blemen mee hebben als hun
kind verslaafd is geraakt. Vol
gens de moeders zijn vaders
meer oplossingsgericht bezig
en als dit niet lukt dan reageert
men veelal wat harder en wil
len vlugger hun kind buiten de
deur zetten. Vanwege dat 'bui
ten de deur zetten' is er ook
een aantal grootouders geïn
teresseerd geraakt in hel werk
van de Moedige Moeders.
"Want als een kind builen de
deur wordt gezegd klopt men
nog al eens bij opa en oma aan
Wie een inloopavond
van de Moedige Moe
ders wil bezoeken kan
daarvoor iedere eerste
en derde maandag van
de maand terecht in het
Dienstencentrum van
Companen aan de Doe-
tinchemsestraat 27 in
Middelharnis.
Zij hebben ook een tele
fonische hulplijn. Deze
kan dagelijks gebeld
worden tot 22.00 uur:
06-25295021.
Het e-mailadres is:
moedigemoeders
goeree-overflakkee(5)
planel.nl
Verder houdt De Hoop
uit Dordrecht iedere
dinsdag zitting in het
gemeentehuis van Mid
delharnis. Wie met een
hulpverlener wil over
leggen kan hiervoor
zonder afspraak terecht
van 9.00 tot 16.00 uur.
en zij gaan meestal nog verder
mee dan de ouders".
Schuldgevoelens
De Moedige Moeders leggen
uit dat het wel begrijpelijk is
dat ouders schuldgevoelens
hebben als hun kind verslaafd
is geraakt, maar dat dit niet
nodig is. Zelf zouden ze ook
niet aan kunnen wijzen waar
hel 'fout' is gegaan in hel ver
leden. Er kan een aantal oor
zaken worden aangegeven
waardoor hun kind verslaafd
is geraakt. Allereerst noemen
zij het gemakkelijk verkrijg
baar zijn van drank en drugs
op hel eiland. Een ook zij
bevestigen uit hun ervaring
de onderzoeken die erop wij
zen dat kinderen steeds op
jongere leeftijd veel zijn gaan
drinken. "Hel lijkt wel of met
de komst van de Breezers ook
de leeftijd dal men gaat drin
ken naar beneden is gegaan.
Daarnaast is het in de cultuur
op hel eiland hel drinken op
jonge leeftijd gewoon en kijkt
men er niet van op als kinde
ren van elf of twaalf jaar ook
al een pilsje pakken". Het
gedoogbeleid van de afge
lopen jaren heeft vooral de
toegankelijkheid van drugs
mogelijk gemaakt. Jongeren
die zicïi vaak vervelen omdat
er weinig te doen is op hel
eiland, komen makkelijk in
contact met drugs.
Eén van de voornaamste taken
van de Moedige Moeders is dan
ook voorlichting te geven over
de gevolgen van drankgebruik
op jonge leeftijd. Ook. aan hen
die (nog) niet te maken hebben
met de verslavingsproblema
tiek.
Enkele 'Moedige Moeders' van Goeree-Overflakkee, v.l.n.r.: Henny van Dis, Pythia Maasdam,
Sija van Leeuwen en Conie Dupon. Op de voorgrond Joke Kooiman van Context GGZ-preventie.
Annelies Klink ontbreekt op de foto. Foto: Adri mn der Laan
Joke Kooiman van Context
GGZ-preventie, die de Moe
dige Moeders begeleid, legt uit
dat de gevolgen van veel drin
ken van jongeren desastreus
zijn. Vooral het 'indrinken
voor men na horecagelegenhe
den gaal, kan heel veel schade
veroorzaken. "Hersenbescha
diging, waardoor geheugen
verlies en concenlratieproble-
men optreden komen steeds
meer Er worden zelfs speciale
centra ontwikkeld waar jonge
kinderen behandeld kunnen
worden voor de gevolgen van
hun drankgebruik". Hel is
haar gevoelen dal de gevaren
die vroeg alcoholgebruik met
zich meebrengen nog lang met
door alle ouders erkend wor
den. Het is dan ook één van de
taken van Moedige Moeders
om hier op te wijzen.
De moeders willen benadruk
ken dat Moedige Moeders
geen professionele hulpverle
ners zijn. Ze willen naast voor
lichting vooral ook naast de
ouders gaan slaan. "We zijn
een 'vrijwillige buffer' die niet
de waarheid in pacht heeft".
Wel willen ze een brugfunctie
vervullen tussen de ouders en
de professionele hulpverle
ners, maar ook de contacten
met de overheden onderhou
den. Over deze contacten zijn
ze dan ook heel positief.
Naast het bijstaan van fami
lieleden in praktische zaken
heeft de organisatie zich ook
ten doel gesteld om een zo
breed mogelijke voorlichting
te geven. _Zedoen dit met de
inloopavonden maar ze zou
den ook graag uitgenodigd
worden voor ouderavonden
op zowel de basisscholen als de
middelbare scholen. Daarnaast
zijn ze er ook voor 'in' om een
kraam te bemensen bij evene
menten. Twee weken geleden
hebben de moeders een stand
gehad op de Kerstmarkt op
het Diekhuusplein. Ze hebben
daar heel veel positieve reacties
op hun werk gekregen. Wel
viel het hun op dat, ondanks
dal de passanten lieten weten
dat ze de activiteiten van de
moeders erg waarderen, maar
daar wel aan toevoegen "die
van mij doet dat niet". Volgens
de moeders is een dergelijke
uitspraak een voorbeeld van
hoe veel ouders met versla
vingsproblemen omgaan. "Ze
gaan er vanuit dat het hun
kind niet zal overkomen en
dal hun kind niet met drugs
of drank gaat experimenteren
en dat zou best wel eens tegen
kunnen vallen".
Sommige moeders hebben
een weerbaarheidstraining
gevolgd, waarbij ze hulp krij
gen in het omgaan met hun
verslaafd kind. Bij deze trai
ningen slaat vooral centraal
hoe men er voor moet waken
om niet te ver met de 'eisen'
van hun kind mee moeten
gaan en worden er handrei
kingen gedaan hoe ze vooral
zichzelf moeten blijven. De
Moedige Moeders hopen ook
andere moeders voor een der
gelijke cursus te kunnen inte
resseren. Begin 2008, hoogst
waarschijnlijk al in febru
ari wordt de eerste weerbaar-
heidscursus gestart. Deze cur
sus kan door ondersteuning
van St. de Hoop gratis worden
gegeven
Ze hopen in hel komende jaar
hun activiteiten verder uit Ie
breiden. Zo zal er een web
site 'de lucht in gaan' waarbij
ze hun voorlichtende functie
verder gestalte kunnen geven.
Hun grote wens is verder om
een opvanghuis in de regio te
realiseren voor ex-verslaafde
jongeren wam hier is een vol
gens hen grote behoefte aan
want "als je van je verslaving af
bent, val je als jongere zeker in
een gat, want je bent je vrien
den uitje oude omgeving kwijt
en de meeslen zijn eenzaam'
Ook zou hel wenselijk zijn om
een zelfhulpgroep voor \er-
slaafden op het eiland op te
richten, waar men elkaar weer
op pad kan helpen volgens een
buddysysteem.
Voor de Moedige Moeders is
er dus nog genoeg werk aan
de winkel in 2008...
Cullimraanjager Jan Trompper bij één van de vele cultuuruitingen op het eiland. Het Tramproject, waarin schoolkinderen en kunstenaars
elkaar hebben gevonden. uto: Adu vm, <ler Ijw,,
MIDDELHARNIS - Op verschillende evenementen op
het eiland kan men hem ontmoeten. Al of niet in gezel
schap van het draaiorgeltje 'De Kleine Victoria' gaat hij
culturele evenementen af. Evenementen waar hij veelal
op de voorgrond of op de achtergrond bij betrokken is. Als
'cultuuraanjager' heeft hij overal zijn contacten en activi
teiten. Met dit alles heeft hij maar één doel voor ogen: het
aanzetten tot en het opzetten en begeleiden van culturele
activiteiten die eilandbreed plaatsvinden of plaats zullen
vinden. Vijfentwintig jaar lang is hij dit jaar verbonden
aan cultureel Goeree-Overflakkee. Als een 'spin in het
web' heeft hij zijn domicilie in Het Diekhuus waar'we
met een man spraken, die zijn natuurlijke blijmoedigheid
wel eens verduisterd ziet door een grote of wat kleinere
onweerswolk. 'We hebben het over Jan Trompper.
Door Adri van der Laan
Wie Jan Trompper' zegt, zegt
Diekhuus, en ook andersom,
want beiden zijn ze onlosma
kelijk met elkaar verbonden.
In hel imposante gebouw waar
hel gonst van de activiteiten
geeft Jan Trompper een kijkje
in de eilandelijke cultuur waar
veel zaken spelen die de 'bur
ger moed geven'. Maar daar
naast maakt deze "onverbeter
lijke optimist" ons ook deel van
zijn zorgen.
Jan Trompper is in dienst van
Companen, de organisatie in
de gemeente Middelharnis als
hel gaat over Samenlevings
opbouw, Cultuur en Welzijns
werk. Zijn officiële functie is
sociaal-cultureel werker, maar
enkele jaren geleden is hem
vanuit de provincie gevraagd
om eilandbreed de cultuur een
impuls te geven als 'cultuuraan
jager'. Met deze 'geuzennaam'
laat hij zich graag aanspreken
en in deze hoedanigheid is hij
dan ook de vraagbaak voor
heel cultuurminnend Goeree-
Overflakkee. Hel is de stimu
lerende en verbindende rol
die hem het best past, waar
het gaat om cultuur, welzijn en
samenleving. Hij stelt zich dan
ook schertsend voor als 'Jan
Trompper van Hel Diekhuus,
die erg weinig weet van veel
dingen..."
Als drager voor de culturele
eilandelijke activiteiten is de
Stichting Podium opgericht,
als opvolger van de voormali
ge stichtingen Kerkconcerten,
Openluchtlheaier en De Wel
le. Podium wordt door de vier
eilandelijke gemeenten en de
Provincie Zuid-Holland gesub
sidieerd en ontplooit eilande
lijke initiatieven op hel gebied
van cultureel werk. Spraakma
kende voorbeelden hiervan
zijn de openluchllheatervoor-
stellingen Mare en Meekrap.
Maar ook het Tramproject:
de door schoolkinderen in
samenwerking met eilandelijke
kunstschilders vervaardigde
trammetjes die her en der hel
landschap sieren.
Wat we o.a. onder cultuur
kunnen verstaan, lezen we
in het woordenboek: 'geheel
van voortbrengselen van een
gemeenschap'. Deze beteke
nis onderschrijft Jan Tromp
per van harte. Hij wijst erop
dat cultuur niet alleen iets is
wat kunstenaars produceren,
maar volgens hem gaal hel om
de 'productie' van de totale
samenleving "van schaalsver-
eniging lol kunstzinnig atelier"
Hij herinnert zich nog dat er
in hel begin van zijn loopbaan
in Middelharnis vrijwel geen
sprake was van grote culturele
uitingen, "maar wel zijn er op
de zolder van Het Diekhuus
nog dia's die men toen geza
menlijk bekeek en waar men
over sprak. Vroeger draaide
men ook hier op een koffer
grammofoon klassieke muziek
die men ook gezamenlijk
besprak. En daar gaat het ten
diepste om. Elkaar ontmoeten
en met elkaar ergens over pra
ten. Ook dat is cultuur".
Het 'elkaar ontmoeten' is
volgens Jan Trompper een
belangrijk onderdeel van de
cultuurbeleving. Een ander
recenter voorbeeld hiervan
zijn de onlangs opgestarte cul
turele ontbijten op de zater
dagochtend in Hel Diekhuus.
Mensen uil de volle breedte
van de samenleving ontmoe
ten elkaar rondom dit ontbijt
"en je staat er versteld van
hoe vlug er contacten wor
den gelegd tussen mensen die
afkomstig zijn uit totaal ver
schillende achtergronden". Hij
wijst er in dit verband op dat
ook het Tramproject een dui
delijke functie heeft: 'Je moet
dit niet zien als een leuk cultu
reel speeltje maar hel was de
bedoeling om de schoolkinde
ren in contact te brengen met
de kunstenaars. En dat is heel
goed gelukt want zowel de
scholen als de kunstenaars zijn
heel tevreden over dit project".
In dit kader plaatst hij ook de
activiteiten van het Filmhuis,
waar regelmatig films worden
gedraaid die interessant zijn
voor een klein publiek, maar
waar wel behoefte aan is en
waar met elkaar over wordt
nagepraat.
Op deze ontmoetingen 'in het
klein' is Jan Trompper heel
zuinig. Dat geldt ook voor de
culturele uidngen in de ver
schillende dorpskernen op het
eiland, maar hij plaatst ze wel
in een groot kader, want 'je
moet groot kunnen denken om
het kleine te kunnen borgen".
Met dit 'grote denken' doelt
hij op het 'samen doen' binnen
een dorpsgemeenschap of op
regionaal niveau, "dit brengt
de mensen dichter bij elkaar".
Volgens Jan Trompper is dit
nodig omdat men in een snel
veranderende wereld leeft,
waarin afstanden niet groot
meer zijn; dit gaat ook niet aan
Goeree-Overflakkee voorbij.
Hij legt uil dat in de 20" eeuw
door de mechanisatie van de
landbouw de werkgelegenheid
verminderde. Tegelijkertijd
raakte Goeree-Overflakkee uil
haar isolement en trok men
veelal voor het werk van het
eiland af en is men voor een
groot deel alleen maar 's avonds
in de dorpen. "Voor sommigen
is Rotterdam dichterbij dan de
eigen omgeving en dan heb je
ook geen belangstelling meer
voor je eigen dorp. Het gevolg
is dan datje saaie dorpen krijgt
en een saai dorp is ook geen
sociaal dorp".
Culturele initiatieven kun
nen sociale energie losmaken
en een nieuwe kijk geven op
wal vanzelfsprekend lijkt. Tot
zijn tevredenheid lijkt het
erop dat de inwoners van hel
eiland meer oog krijgen voor
elkaar en daardoor dan ook
meer dingen samen gaan doen
op cultureel gebied. Dit geldt
voor zowel geboren en getogen
eilanders als voor de 'overkan-
lers'.
Volgens Trompper is de door
snee inwoner van het gebied
zich niet altijd bewust van de
cultuur die zich binnen de
grenzen van zijn omgeving
bevindt en hij ontkent dan
ook niet dal inwoners die
oorspronkelijk van buiten het
eiland komen, er toe bijdragen
dal men zich hier bewust wordt
van de culturele rijkdommen
van hel gebied, "want we heb
ben hier op het eiland niet zo'n
regiomentaliteit", legt Tromp
per uil.
Om de bewoners van een dorp
bij elkaar te brengen, behoe
ven er volgens hem geen grote
culturele activiteiten te worden
georganiseerd. "Al ga je met
elkaar maar een boek lezen en
bespreek hel daarna samen.
Hierdoor kunnen goede con
tacten ontstaan". Is dit niet
oubollig? "Oubollig? Wat is
daar mis mee?" Als voorbeeld
noemt hij hel opzomeren in
Rotterdam. Enkelen begonnen
in een wijk om de buurt op te
knappen "dat heeft tol mooie
resultaten geleid op zowel
sociaal als cultureel gebied".
Verder geeft hij het voorbeeld
van het deze zomer gehouden
openluchtspel 'Gerommel in
Den Bommel', dal gemaakt
is door nauwe samenwerking
van de inwoners van die plaats
zelf. "Dat heeft Den Bommel
wat mij betreft geplaatst op de
culturele wereldkaart".
De verschillende culturele pro
jecten die op hel eiland wor
den uitgevoerd, ontstaan niet
ineens maar zijn meestal wel
een gevolg van andere projec
ten. Als voorbeeld noemt Jan
Trompper hel Tramproject.
Enkele jaren geleden tijdens
de culturele kralenketting in
Oude-Tonge opperde iemand
om 'iets' met de tram te gaan
doen. De tram heeft tol in de
jaren vijftig van de vorige eeuw
een belangrijke plaats ingeno
men in de Flakkeese samenle
ving. Er werden toen ideeën
geopperd om een expositie te
houden met oude foto's over
het vroegere eindpunt van de
tram in de Rotterdamse Rose-
straal. Maar de jeugd weet
momenteel er maar weinig
meer van af, "ze kennen het
misschien alleen nog maar van
de verhalen en daarom hebben
we gekozen om het huidige
Tramproject te starten". Ook
de grote projecten hebben
veelal geleid tol kleine initia
tieven in de dorpen.
Dat er een grote groep bewo
ners van het eiland behoort tot
een wat behoudende richting,
waarin lang niet alle cultuurui
tingen op waardering kunnen
rekenen, weel Jan Trompper
Hij legt uil dat elke bevolkings
groep haar eigen cultuur heeft
en daar dient ook rekening
mee te worden gehouden. "Ik
zal geen grote activiteiten op
zondag op het Diekhuusplein
organiseren. Ook bij de grote
producties zoals Mare en Mee
krap waar mensen vanuit alle
gezindten elkaar ontmoetten,
is zoveel mogelijk geprobeerd
om activiteiten op de zondagen
te voorkomen. Dit past niet in
deze samenleving, wel organi
seren we soms kleine voorstel
lingen op zondag binnen het
gebouw, daar is ook belangstel
ling voor".
Als het aan Jan Trompper
ligt, zal men hem als cultu
reel ambassadeur de komende
jaren nog veel 'op straal' tegen
komen, al of niet in gezelschap
van hel draaiorgeltje 'De Klei
ne Victoria'. Want volgens hem
ligt de cultuur 'op de straat'
van elk dorp, maar het moet
wel ontdekt en aangewakkerd
worden. "Want cultuur maak je
niet vanachter een bureau..."
