Google Earth toont tot in detail Goeree-Overflakkee
Er kan ingezoomd worden op alle straten, objecten en natuur- of landbouwgebieden; alleen Ouddorps marinezendstation is vervormd
EIUVtlDOI-niEUWS
Close-up
Golfspelers
Gevoelig
Marinezender
Terroristen
PAGINA 4
VRIJDAG 30 NOVEMBER 2007
Deze foto toont het zuidelijke deel van Oude-Toiige. met links hei havenkanaal. tn rechte de speciale
begraafplaaLs voor de slachtojfers van de watersnoodramp. De naam 'Oude-Tonge' staat nog in de foto.
Google Earthe maakt het ook mogelijk om wegen, hotels en restaurants in foto's aan te groen. Ook kun
nen de opnames gekanteld worden, waardoor beelden niet van boven'naar beneden,
maar van het zuiden naar het noorden hunnen worden bekeken.
MIDDELHARNIS - Heel Goeree-Overflakkee kort op internet tot in detail
gratis te bekijken via Google Earth. Satellietbeelden en luchtfoto's maken het
mogelijk om vanachter de computer vrij scherp in te zoomen op de achtertuinen
van buren, industrieterreinen, alle straten van alle eilandelijke dorpen, vogel
eilanden en eenzame boerderijen. Slechts één locatie is, hoogstwaarschijnlijk
op aandrang van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst, afgedekt met
vage blokjes: het onbemande marinezendstation in Ouddorp.
Door Gert van Engelen
De kleine, rustige Galatheese Haven, waar schepen doorgaans alleen maar langsvaren,
met naast zich, in de Groote Adriana Theodora-polder, twee windmolens.
Vanuit het restaurant dat zich op deze vrij verlaten locatie desondanks bevindt, én vanaf de dijhen,
is het uitzicht over het Volkerak soms adembenemend.
Google Earth is het geografische satel-
lietbeeldenprogramma van de veelbe-
zongen zoekmachine Google. Nog maar
pas sinds juni 2005 is het voor het grote
publiek beschikbaar. Nadat het program
ma kosteloos is gedovvnioad (www.goog-
leearth.com) kan de gebruiker de hele
wereld bekijken en desgewenst inzoomen
op bepaalde steden, gebieden, zeeën of
objecten. Niet alles is even nauwkeurig tot
op de meter zichtbaar Dat heeft er dik
wijls mee te maken of er lucht- en satel
lietfoto's in hoge resolutie beschikbaar
zijn, met andere woorden of de beelden
scherp genoeg zijn. Nederland kon lot
voor kort nauwelijks bekeken worden.
Een klein deel werd weergegeven, en dan
nog voornamelijk de Randstad en enkele
grote steden. De overige landsdelen en
gemeenten oogden als een willekeurige
reeks vlekken. Dat gold ook voor Goeree-
Overflakkee. Wie vorig jaar via Google
Earth van supergedetailleerd New York
naar Middelharnis zwierf, raakte snel ver
veeld: op de pc verschenen slechts onher
kenbare, dorre, vervormde beelden.
Dit is inmiddels ingrijpend veranderd.
Heel Nederland is nu 'gedekt' en in
close-up op te roepen. Ook Goeree-Over
flakkee kan nu in hoogwaardige beelden
bekeken worden. Iedereen kan zijn eigen
of andermans omgeving bespieden. De
foto's zijn afkomstig van het Belgische
Aerodata International Surveys. Septem
ber en oktober 2006 maakte dit bedrijf
vanuit een snel Fairchild Meriin-vlieg-
tuig op vier kilometer hoogte met een
UltraCam-D grootformaat camera van 90
megapixel, zevenduizend topografische
foto's.
Digitaal aan elkaar geplakt ontstond
zo één grote, dekkende foto van gans
Nederland, een kleurenmozaïek met een
omvang van liefst 850 Gb. De gemiddelde
resolutie is 40 centimeter, wat betekent
Ontdekt vanuit de lucht: een privé-zwembad in een achtertuin langs de
Nieuwendijk bij Goedereede. Het gaat om de witte, langgerekte bak, die ir
kleur duidelijk blauw is. Deze foto is gekozen om te illustreren dat Google
Earth het mogelijk maakt om ongehinderd bij de buurman te loeren.
Weer een ander deel van Goeree-Overflakkee: hel gehucht Havenhoofd, met
direct daarachter het boomrijke begm van het natuurreservaat Kwade Hoek.
Voor het oog is dit een onbeduidend gebouw, omgeven door kale landbouw-
gronden. Schaduwen duiden op bomen en een elektriciteitsmast. Dit is nu
het roemruchte verdeelstation langs de Oudelandsedijk bij Stad aan 't
Haringvliet, dat begin augustus 2006 Goeree-Overflakkee in een urenlange
stroomstoring dompelde, waarover nóg wordt gepraat. De foto dateert van het
najaar van 2005. Alles is nog intact. Bijna eenjaar later blies een hevige
explosie de voorkant van het verdeelstation compleet weg.
De Koudenhoek bij Goedereede, met bovenaan de X57 en rechts in het
midden de uitstulping in de Koedijk. Hier is een vogelhut aangebracht.
De Koudenhoek is het enige natuurgebied op Goeree-Overflakkee, waar sloten
hun grillige vorm hebben behouden.
De vuurtoren bij Ouddorp, één van laaisie nemanae van .\eaerland, is op
deze luchtfoto niet te zien, doordat het vliegtuig er recht boven vloog.
Maar de schaduw verraadt de vuurtoren, die 58 meter hoog is en waar de
wachters met de verrekijker vervangen dreigen te worden door camera's.
Een opname van Hompelvoet, één van ae euunajes m net Grevelingenmeer.
Hompelvoet was tot voor enkele jaren geleden de op één na belangrijkste
broedkolonie van Grote Sterns in Nederland.
Tegenwoordig nestelen deze vogels op meerdere plekken tegelijk.
dat 1 pixel 40x40 cm is. Toch zijn som
mige steden aanzienlijk scherper waar
te nemen dan bijvoorbeeld Ouddorp of
Ooltgensplaat. Dat hangt hiermee samen
dat de firma, gevestigd in Deurne, eerder
opdrachten kreeg om die gemeenten op
lagere hoogte in kaart te brengen. Den
Haag, Houten, Leiden en Assen zijn hier
van voorbeelden. Zij zijn superscherp
geregistreerd: op 800 meter hoogte
een resolutie van 8 cm), terwijl Amster
dam en Rotterdam het bij twintig centi
meter heten.
Een resolutie van 40 centimeter is noch
tans niet kinderachtig, zoals Goeree-
Overflakkee, met de linker muisknop het
eiland afstruinend, laat zien. Schapen
zijn in verschillende weilanden waar te
nemen, evenals de vrachtwagens die op
de N59 keurig voor de stoplichten bij
de Schaapsweg staan te wachten. Op het
golfterrein Roxenisse langs de Molendijk
in Melissant staan golfspelers, al zijn de
stipjes niet individueel tot een persoon te
crleiden. Dat geldt ook voor de voertui-
n waarmee boeren her en der duidelijk
aan het werk zijn; ze zijn volstrekt niet te
herkennen.
Google Earth biedt een indruk van Goe
ree-Overflakkee, geen röntgenfoto. Dat
kan veranderen zodra gemeenten op
het eiland, of anders de provincie Zuid-
Holland en het waterschap Hollandse
Delta, beleidsmatig behoefte krijgen aan
nauwgezette beelden. Als die worden vrij
gegeven via Google Earth, kan iedereen
naar hartelust echt tot in detail in- en
uilzoomen. Huizen, dijken, wandelpa
den, wegen en watergangen zijn beter te
onderscheiden. Al geldt dan nog steeds
dat de opnames altijd oud en gedateerd
zijn, want sateUietfoto's van elke vierkan
te meter oppervlak die dagelijks worden
ververst, kent Nederland nog niet.
Nadat het Nederlandse materiaal van
Google Earth is bijgewerkt, is het kinder
spel geworden om Goeree-Overflakkee
vanuit de lucht indringend te verkennen.
Er is evenwel een uitzondering. Ouddorp
laat ter linkerzijde een grote bont, maar
dofgekleurde vlek zien, om precies te zijn
langs de Westduinweg, Langedijk, Klep
perweg, Klarebeekweg en Oudelandse-
weg. Dit is ongeveer het gebied waarbin
nen zich het zendstation van de marine
bevindt, onmiddellijk herkenbaar aan
de vele, hoge zendmasten. Van militaire
complexen is bekend dat zij worden afge
schermd. Uiteenlopende kranten hebben
al eens uitgelegd dat de Militaire Inlich
tingen- en Veihgheidsdienst de foto's
controleert die van Nederland op Google
Earth verschijnen.Gevoelige militaire en
koninklijke locaties worden op last van
het ministerie van Defensie 'geblokt'.
Zo zijn de marinebasis Kattenburg in
Amsterdam, het ministerie van Defensie,
Paleis Noordeinde en Huis ten Bosch in
Den Haag en Villa Eikenhorst in Wasse
naar uit veiligheidsoverwegingen onher
kenbaar gemaakt.
Dat het Ouddorpse marinezendstation
hetzelfde is overkomen, bevreemdt. Het
Eilanden-Nieuws vroeg aan de marine
voorlichtingsdienst in Den Haag wat zich
nog eigenlijk voor geheimzinnigs afspeelt
in dit afgepaalde gebied. "Op zich doen de
radiostations van de marine niets geheim
zinnigs", antwoordde Maarten Hilbran-
die, luitenant ter zee, bij die gelegenheid.
"Ze onderhouden gewoon een deel van
de communicatie met de schepen."
Alleen "de precieze werkwijze, de bewa
kingsgraad of de verbindingen die ze
onderhouden", vervolgde hij, "geven we
niet, aangezien dat deels militair geheim
IS." Wat er verder te vertellen valt over
het station in Ouddorp, wordt volgens
Hilbrandie "meestal als enigszins ont
nuchterend ervaren: het is een onbe
mand station, dat onderdeel uitmaakt van
NORA (het radiostation van de marine in
Noordwijk; NOordwijkse RAdio). En ook
dat station is onbemand; het gaat in feite
om enkele geautomatiseerde (vandaar
onbemande) apparaten."
De Ouddorpse marinezender is, kortom,
een onbemand, niet geheimzinnig sta-
Zo gedetailleerd kan Google Earth zijn: tiew opname toont de bekende patatkraam bij Achthuizen,
vlakbij de kruising van ie Schaapsweg met de \'59. De auto's van de klanten, maar ook de vracht- en
personenauto's voor de verkeerslichten zijn bijna te tellen.
Het Hellegatsplein, dat niemandsland op de spUluin; HnnnpAiet en Kramr.n-luiktrak. Rechts
onderin de VoTkeraksluizen, links bovenin dr II du obit nd ji,ar - fdir In sliinn-
Een vrij liaarscherpe foto van vredig en zonnig Den Bommel. Df xtmfttM^m m ck /(xhthaven
zijn bijna stuk voor stuk waar te nemen. De kribben bij de A<r, v»iMït>tKf x'i-'^-itttfrn ::ickiUuir
de stroming van het Haringvlielwater
Deze foto van westelijk Ouddorp laai overduidelijk zien hoe het terrein rondom het marinezendstation is ver
vaagd met blokjes. Militaire en koiiinMijke locaties worden-op verzoek van Defensie opzettelijk on
herkenbaar gemaakt. Ouddorp IS de enige plek op het eiland die fotografisch deels in een vlek is veranderd.
tion. Des te raadselachtiger is het dat het
in Google Earth verblokt is tot een onbe
stemde vlek. De PvdA-karnerft-actie vindt
Google Earth niet per definitie alleen
maar een onschuldig, prachtig speeltje
voor internetters en een handig hulpmid
del voor serieuze archeologen, zoölogen
en geografen. Het programma kan ook
misbruikt worden door terroristen die
op zoek zijn naar strategische doelwitten,
zoals de Rotterdamse haven en Schiphol
die op Google Earth ongehinderd wor
den blootgelegd. De PvdA wil daarom dat
veihgheidsdeskundigen grondig onder
zoek doen naar de mogelijke risico's van
Nederlandse beelden op Google Earth.
