School en maatschappij
Orgelsymposium
Pauluskerk Rotterdam
Kerk
diensten
Proef met ultrasoon
geluid tegen blauwalg
in haven Ooltgensplaat
Gemeente Oostflakkee ondertekent
overeenkomst Hofje van Oranje
Willemtje in actie
voor omgeslagen
catamaran
EIIAIIDEII-niEUWS
Van der Groe
doet het hekje
toe
Voorlichting
risico's drugs-
en alcohol
EIIAI1DEn.mEUWS
Almere
Acties KNRM
Zondag 17 juni 2007
Abonneert U op
Eilanden-Nieuws
PAGINA 2
Ethiek
Een congres
De Vereniging voor Gere
formeerd Schoolonderwijs
heeft icortgeleden een con
gres belegd. Het thema droeg
als titel: De maatschappelijke
opdracht van de christelijke/
reformatorische school.
Begin mei werden in wijde
kring van betrokkenen/belang
stellenden Tien Statements ver
spreid. Boven deze tien advies
regels (zo noem ik ze maar) was
te lezen: Deze statements te
verspreiden, te bespreken ter
ondersteuning van de verdere
visie-vorming.
Het is uiteraard niet de
bedoeling van deze column
om deze tien regels te bespre
ken. Dat is meer de taak van
onderwijsbladen en van een
krant die zijn lezers op de
hoogte wil houden van bijeen
komsten waar actuele thema's
als dit onderwerp besproken
worden,
'Goud'
Een uitdrukking uit een van
de stellingen heeft mij getrof
fen: "Reformatorische scho
len hebben 'goud' in handen.
We moeten niet te kritisch op
onszelf zijn, maar ook wel vol
doende ernst maken met de
problemen die op deze dag
aan de orde zijn geweest" (ken
nelijk met een verwijzing naar
het gehouden congres).
Ik neem aan dat het tussen
aanhalingstekens geplaatste
woord 'goud' niet slaat op
de leerlingen. Het zal vooral
gebruikt zijn in verband met
wat de bedoelde scholen vanuit
grondslag en intentie aan de
leerlingen te bieden hebben.
Ik ga nu niet verder in op
wat we in de volgende zeven
'statemens' lezen. Er is daar
veel waardevol materiaal bij.
Wel moet ik zeggen dat het om
resultaat gaat van een eerste
bezinning op het onderwerp.
Geen wonder dat in de begelei
dende brief een vervolg op dit
congres in het najaar van 2007
wordt aangekondigd.
Tot zover een overzicht van
de feiten.
Bij de titel
Het gaat mij nu om het the
ma waarover ik iets wil zeggen:
School en maatschappij.
We kunnen verschillende
invalshoeken kiezen om over
dit onderwerp na te denken.
De invalshoek bepaalt uiter
aard mede de uitwerking.
Om een eerste optie te noe
men wijs ik op de mogelijkheid
na te denken over de invloed
die de maatschappij op het
onderwijs en het schoolgebeu-
ren heeft. Ook in een reforma
torische school treft men ande
re leerlingen aan dan dertig
jaar geleden.
Ik schreef al eens eerder dat
ik gedurende bijna dertig jaar
op reformatorische middelba
re scholen voor leerlingen heb
gesproken. Bij de incidentele
ontmoetingen heb ik de veran
dering in houding, vrijmoedig
heid en vrijpostigheid, bij leer
lingen in de hoogste klassen
opgemerkt. Daarover heb ik
ook meermalen met de docent
die de leiding had gesproken.
Ik ben zelfs eens door mijn
gastheer-begeleider ontvangen
met de opmerking: U zult er
vanmorgen een hele kluif aan
hebben. Op zichzelf vond ik
dat boeienci. Laten jongelui in
die fase van hun ontwikkeling
maar zeggen hoe ze tegen een
beetje pittig verhaal aankijken.
IJzer scherpt men met ijzer! Ik
mag dat wel.
Nu ik herinneringen ophaal,
wil ik toch ook graag zeggen
dat ik enkele weken geleden
op een reformatorische school
moest invallen voor een spre
ker die door onverwachte
ambtsbezigheden verhinderd
was.
Ik schat dat er ongeveer zes
tig leerlingen waren. Het was
hun laatste schooldag voor het
examen.
'Christen zijn in de moder
ne samenleving'. Zo luidde het
mij opgegeven thema.
In het licht van vroegere
ervaringen stond ik verbaasd
en was ik verblijd over de posi
tieve instelling van deze leerlin
gen. Ze hoopten hun examen
te halen en zouden dan verder
de maatschappij in gaan, in
welke tak van onderwijs ook.
Met een blij hart ben ik inge
gaan op de pittige vragen van
jongens en meisjes. Op een
positieve manier daagden ze
me uit om het gesprokene toe
te lichten en hier en daar nog
wat praktischer te maken.
Ik heb de schoolleiding mijn
waardering voor de opstelling
van deze jongeren kenbaar
gemaakt.
Niet nu pas
Hiermee ben ik terug bij het
thema. De lezer begrijpt: Het
is niet voldoende dat op een
laatste schooldag van VWO-
scholieren gekeken wordt naar
en gesproken wordt over hun
positie in de maatschappij.
Mijn verhaal zou men kun
nen typeren als een samenvat
tende toerusting (beter dan
instructie) voor wat ze hierna
zullen aantreffen.
Dat alleen te doen op de laat
ste schooldag is niet genoeg.
Het onderwijs zelf moet voor
bereiden op een plaats in onze
seculiere maatschappij.
Leerlingen moeten uit de
(vroeger toch wel) beslotenheid
van de school geconfronteerd
worden met de maatschappij
waarin ze terecht komen.
Ingeleid, niet ingewijd
Men kan in plaats van over
confrontatie ook over inleiding
spreken. Inwijding is mij in dit
verband een te gewijd woord.
Alsof je in de geseculariseerde
maatschappij ingewijd zou
moeten worden! Kritisch inge
leid lijkt me een betere doel
stelling.
Overigens is de school
niet het enige terrein, wilt u:
leerveld, waar dit geschiedt.
Via de moderne media, in al
hun verscheidenheid, krijgen
leerlingen met de moderne
maatschappij te maken. Soms
denk ik wel eens: ze weten er
veel meer van af dan sommige
docenten vermoeden.
Positief-kritisch
Ik zou de benadering die
gewenst is, willen typeren als
positief-kritische inleiding.
Wellicht kijkt een lezer van
deze typering een beetje op.
Voorop staat positief Hiermee
bedoel ik: niet beginnen met
allerlei kritiek, maar waarde-
W. H. Velema
ren wat er goed is en wat te
waarderen valt. In deze maat
schappij moeten deze jongeren
straks als volwassenen hun weg
en hun werk vinden.
Wie alleen maar afkeer
inboezemt, verlamt een posi
tieve instelling van dienstbaar
heid waartoe we als christenen
geroepen worden.
Naast het positieve, of beter:
direct daarmee verbonden,
noem ik het kritische! Juist wie
positiefin de samenleving staat
zal de ogen, de oren en vooral
het hart open hebben (en hou
den) voor wat in onze samenle
ving van een volstrekt andere
kant komt.
Ik ben van mening dat pro-
pagatie en praktijk van het
moderne vrijheidsdenken,
op allerlei terrein, een teken
is van de heerschappij die de
antichrist over deze wereld,
ook over kerkmensen en de
kerkjeugd, wil uitoefenen.
Toch verhinderen deze laatste
zinnen mij niet om van een
positieve opstelling te spreken.
Jezus Christus rust ons toe
tot zo'n opstelling. Woord en
(leest zijn machtig en krachtig
genoeg om ook de harten van
jonge mensen te scherpen voor
het onderscheid tussen wat
van God en wat van de duivel
komt.
In dat onderscheidend
toerustingsproces neemt de
school een belangrijke positie
in, samen met de kerk.
Ik bid docenten, bestuur
ders, begeleiders en leerlingen
wijsheid en moed toe om van
uit onze reformatorische visie
recht te doen aan het thema
'School en maatschappij'.
vervolg van voorpagina
Vissen
Begin mei kon Drema aan de
slag in de haven van Tholen.
Op de wal zijn nu dertien elek-
tronicaboxen geïnstalleerd.
In deze geluidskastjes wordt
een bepaalde, hoge frequen
tie opgewekt. Deze wordt via
evenzovele transducers die zich
onder water bevinden, uitge
zonden. Het ultrasone signaal
is niet hoorbaar voor het men
selijk oor, en ook vissen onder
vinden er geen hinder van.
De transducers, licht André
van den Bogaert toe, hebben
de vorm van een cilinder, die
tien centimeter lang is en een
doorsnee heeft van acht centi
meter. De onderwaterzenders
zijn met beugels aan meerpalen
gemonteerd die op verschillen
de plekken in de haven staan.
Ze hebben elk een reikwijdte
van zo'n tweehonderd meter,
"in een hoek van 165 graden".
Met elkaar dekken ze de halve
havenkom.
Blauwalgen zijn eencellige
organismen. De cel bevat chlo-
rofyl (groen van kleur), vacuo-
len (die dienst doen als voedsel-
opslag) en gasvacuolen (om te
drijven ofte zinken). De akoes
tische signalen uit de trans
ducers, de geluidstriUingen,
beschadigen de celwand van
de blauwalg. De wand scheurt,
hij klapt uit elkaar. Met als
resultaat dat de blauwalg naar
de bodem zinkt, afsterft en
wordt opgegeten door andere
organismen. Op die manier
hoopt Rijkswaterstaat havens
de stankhinder in de havens te
kunnen verhinderen.
Het experiment wordt eind
oktober beëindigd. Daarmee
is grofweg de periode bestre
ken dat de blauwalgen heer
sen. Er is al grote interesse
voor het project. Rijkswater
staat IJsselmeergebied wil
een eendere proef doen in de
haven van Almere, Rijkswa
terstaat Zeeland denkt erover
ultrasoon geluid in Ooltgens
plaat te introduceren. Van
den Bogaert beaamt dit voor
nemen. Hij vermoedt dat daar
een transducer uit de Kram-
mersluis komt te hangen. Een
tijdstip is hem nog niet mee
gedeeld.
Ultrasone apparatuur is in
Groot-Brittannië al gemeen
goed. Volgens Van den
Bogaert wordt er bijvoor
beeld in een woonwijk van
de havenstad Portsmouth een
forse vijver mee helder gehou
den. "Nederland loopt in feite
achter."
Dinsdag 12 juni om 22.00 uur
werd de bemanning van de
reddingboot Willemtje gealar
meerd door het Kustwacht
Centrum voor een omgeslagen
catamaran bij de Haringvliet-
sluizen. Vijf minuten nadat de
reddingboot uitvoer was deze
ter plaatse. Ook de politie was
aan het zoeken, maar er werd
niets gevonden. Na een paar
zoekslagen werd besloten om
een bemanningslid op het
strand bij Hellevoetsluis, bij
de Catamaran Club, af te zet
ten om te zien of daar iemand
te vinden was. Daar trof men
twee mensen aan die inderdaad
van de omgeslagen catamaran
bleken te komen. Ze hadden
zelf kans gezien het vaartuig
weer recht te zetten, waarna ze
terug waren gekeerd naar het
strand.
De Pauluskerk te Rotterdam
neemt zaterdag 23 juni a.s.
afscheid van het Van Vulpen
orgel aldaar d.m.v. een sym
posium dat er van 13.30-16.00
uur wordt gehouden. Het
wordt een bont en afwisselend
programma, dat gratis toegan
kelijk is. Medewerking wordt
verleend door de organisten
van de kerk Arie van der Pol en
Jan Blankers en enkele orgel-
studenten van het Rotterdams
Conservatorium (Sander van
den Houten) en het Koninklijk
Conservatorium te Den Haag
(Leo Blankers). Zij spelen wer
ken van o.a. Buxtehude, Lang-
lais. Manneke en Van Noordt.
Ds. Hans Visser, emeritus
predikant van de Pauluskerk,
zal een lezing houden over
het thema 'Waarom het orgel
NIET in de kerk hoort!' Er
is ook samenzang van enkele
bekende kerkliederen en pop
songs, waaraan ook bezoekers
van de Pauluskerk meewer
ken. De bekende Rotterdamse
kerkmusicus en literator Dirk
Zwart spreekt over het thema
'Zin en onzin van (en op) het
orgel. Aan het eind van het
symposium zal het orgel sym
bolisch worden overgedragen
aan de Hersteld Hervormde
Gemeente te Middelharnis-
Sommelsdijk, die het orgel
van de Pauluskerk overneemt.
Orgelbouwer Sicco Steendam
zal voor de overplaatsing naar
het nieuwe kerkgebouw van
deze gemeente zorgdragen.
Voor meer informatie kan men
bellen naar Jan Blankers, tel.
010-4133506. Aanmelden voor
het symposium kan via e-mail:
janblankers@yahoo.com.
Christelijk streel^blad op gereformeerde grondslag
Uitgave: uitgeversmij. Eilanden Nieuws b.v.
Verschijning: dinsdag huis-aan-huis
vrijdag abonnementen uitgave
Tel. (0187) 471020. Fax (0187) 485736
Postbus 8, 3240 AA Middelharnls. Langeweg 13, Sommelsdijk
ADVERTENTIES EN ADMINSTRATIE
Tel. (0187)471020
E-mail:algemeen@gebr-dewaal.com
Tarief per mm 0,35. Contracttarieven op aanvraag
Sluitingstermijn zal<elijl<e advertenties:
maandag en donderdag 14.00 uur
Sluitingstermijn overlijdensberichten:
dinsdag en vrijdag 7.30 uur
Voor foutief geplaatste advertenties als gevolg van onduidelijke
advertentieopdrachten kan de uitgeverij niet aansprakelijk
worden gesteld.
Advertentie-acquisitie: A.J. van der Velden, 06-50448359
REDACTIE
hoofdredacteur: J. Viilerius, tel. (0187)471022
e-mail: j.villerius@gebr-dewaal .com
Plaatsing van ingezonden berichten kan zonder opgaaf
van redenen worden geweigerd.
ABONNEMENTEN:
Abonnementen (vrijdagedilie) zijn bij vooruitbetaling en worden
automatisch verlengd. Opzeggingen schriftelijk vóör 30 november.
Wijzigingen graag twee weken voor ingaan doorgeven.
REKENINQNUMMERS:
Postbank 167930
Rabobank Middelharnls 342001108
Lid NNP
Van toepassing zijn de Regelen voor het Advertentiewezen (ROTA).
OUDE-TONGE - Op dins
dag 12 juni hebben bur
gemeester Van Pelt van de
gemeente Oostflakkee en
directeur Dijkgraaf van HD
Projectrealisatie BV een
samenwerkings- en exploi
tatieovereenkomst onderte
kend voor het woningbouw
project 'HoiQe van Oranje'.
Indeze overeenkomstwordt
onder andere de openbare
nutsvoorzieningen en de
uitstraling van de openba
re weg vastgelegd. Met de
ondertekening is de voor
bereidingsfase afgerond en
gaat de aÏErondingsfase van
start.
Burgemeester Van Pelt en de heer Dijkgraaf van HD Pwjedrealisatie BV
ondertekenen de overeenkomst.
In het plangebied komen vijf
karaktervolle, moderne star
terwoningen in een zeer rustig
gelegen hofje in Ooltgensplaat.
De woningen (drie kamers plus
vliering) zijn elk voorzien van
een voortuin inclusief parkeer
plek en een ruime achtertuin
georiënteerd op het zuidwes
ten.
De woningen zijn geprojec
teerd op de locatie van het
voormalige Timmerbedrijf
Mosselman op een binnenter
rein dat ingesloten ligt tus
sen de woonbebouwing van
Weespad, Wilhelminastraat,
Pieter Biggestraat en Bene
den Molendijk. Gezien de
ligging in een omgeving met
Koninklijke straatnamen is
het woningbouwproject omge
doopt tot het project Hofje
van Oranje.
De gemeente Oostflakkee is
van mening dat met de reali
satie van het Hofje van Oranje
de leefbaarheid in de kern
van Ooltgensplaat zal worden
versterkt. Tevens is het een
opwaardering voor de buurt.
Met dit project worden name
lijk grondgebonden woningen
gecreëerd op een plek die aan
het verpauperen is.
Voortraject
Op 22 december 2006 onder
tekenden de gemeente en de
ontwikkelaar een intentieover
eenkomst, waarin afspraken
zijn vastgelegd over de realisa
tie van dit project. Vervolgens is
een bouwaanvraag ingediend,
die tot en met 3 juli 2007 ter
inzage ligt.
Op 21 mei 2006 is begonnen
met de voorbereidingen van
de sloop van de voormalige
Timmerfabriek Mosselman,
gelegen aan het Weespad te
Ooltgensplaat. Naar verwach
ting zijn de sloopwerkzaamhe
den eind juni afgerond en kan
na de zomer worden gestart
met de bouw. Als alles volgens
planning verloopt, worden de
woningen in het tweede kwar
taal van 2008 opgeleverd.
Meer informatie over dit pro
ject is te vinden op de websites
Mww.hdprojectrealisatie.nl en
www.oostflakkee.nl onder het
jl^pje 'Projecten'.
OUDDORP - Hersteld Herv.
Gem. Dorpskerk: 9.30 uur
ds. H. Lassche, bediening
Heilige Doop en 18.30 uur
leesdienst. Eben-Haëzer:
9.30uurleesdiensten 18.30
uur ds. H. Lassche - Herv.
Gem. Locatie mfg Dorpstien-
den: 9.45 uur ds. D. J. van
Eckeveld, Katwijk, bedie
ning Heilig Avondmaal en
18.00 uur ds. G. C. Kunz,
Dordrecht, nabetrachting
Heilig Avondmaal - Geref.
Kerk 10.00 uur ds. L. Krü-
ger en 18.30 uur ds. C. G.
Kant - Ger. Gem. 9.30 en
18.30 uurstudent B. Labee
- Doopsgezinde Gem. 9.30
uur (H.D. en Openb. bel.)
en 18.30 uur ds. J. Smink.
GOEDEREEDE - Herv. Gem.
10.00 en 18.30 uur ds.
E. de Mots, v.m. bedie
ning Heilig Avondmaal en
nam. nabetrachting Hei
lig Avondmaal - Hersteld
Herv. Gem. 8.45, 10.45,
17.00 en 18.45 uur ds. J.W.
van Estrik, v.m. bediening
Heilig Avondmaal en nam.
nabetrachting en dankzeg
ging Heilig Avondmaal.
STELLENDAM - Herv. Gem.
10.00 uur ds. H. Harkema,
bediening Heilig Avond
maal en 17.00 uur de heer
T. R. Rietveld, Ridderkerk,
dankzegging Heilig Avond
maal - Geref. Kerk 10.00
uur (H.A.) ds. C. G. Kant
en 18.30 uur ds. L. Krü-
ger - Hersteld Herv. Gem.
10.00 uur ds. C. Oorschot,
Stellendam, voorbereiding
Heilig Avondmaal en 18.00
uur ds. M. B. v. d. Palm,
Nieuw en Sint Joosland.
MELISSANT - Hersteld
Herv. Gem. 10.00 en 18.00
uur ds. P. Korteweg, v.m.
bediening Heilig Avond
maal en nam. nabetrach
ting en dankzegging Heilig
Avondmaal - Geref. Kerk
9.30 uur ds. T. Hettema
- Ger. Gem .10.00 en 18.00
uur ds. P. Blok - Ger. Gem.
in Ned. 10.00 en 18.00 uur
leesdienst.
DIRKSLAND - Herv. Gem.
10.00 en 18.00 uur ds. G.
van Meijeren, v.m. wel-
komstdienst - Ger. Gem.
10.00 en 18.00 uur ds.
J. Schipper - Zieken
huis: 14.30 uur ds, H. J.
Catsburg.
HERKINGEN - Herv. Gem.
10.00 uur ds. J. Maas,
bediening Heilige Doop
en 18.00 uur kand. D. Jon-
geneel, Oud-Alblas - Her
steld Herv. Gem. 9.00 uur
ds. A. van Wijk en 18.00
uur ds. C. Oorschot, Stel
lendam - Ger. Gem. 10.00
en 18.00 uur leesdienst.
SOMMELSDIJK - Herv.
Gem. 10.00 uur ds. R. W.
van Mourik, voorbereiding
Heilig Avondmaal en 18.00
uur ds. P. F. Bouter, Leer
dam - Lukaskapel HDG
10.30 uur ds. Th. W. H.
van der Heijden, voorbe
reiding Heilig AVondmaal
-Exodus 10.00 uur ds. Ver-
schueren - Remonstrantse
Gem. geen dienst - CAMA
Gem. 10.00 uur de heer
K. van Holten - Hersteld
Herv. Gem. 11.00 uur ds.
A. van Wijk, Herkingen en
17.00 uur leesdienst.
MIDDELHARNIS - Herv.
Gem. 10.00 uur Prof Dr.
A. de Reuver, Delft en
18.00 uur ds. H. Harkema
- Geref. Kerk 9.30 en
17.00 uur ds. L. J. Lingen
- Ger. Gem. 9.30 en 18.00
uur ds. G. van Manen
- Chr. Geref. Kerk 9.30 en
18.00 uur kand. A. Hoek-
man - Geref. Kerk (Vrijge
maakt) 9.30 uur leesdienst
en 14.30 uur ds. D. J. van
Diggele.
NIEUWE TONGE - Herv.
Gem. 9.30 uur ds. W.
Meijer, Yerseke en 18.00
uur ds. A. Belder - Her
steld Herv. Gem. 9.30 uur
ds. H.J. Boeren 18.00 uur
kand. M. Diepeveen, Stel
lendam - Ger. Gem. 10.00
en 18.00 uur leesdienst.
OUDE TONGE - Herv. Gem.
lO.OOenlS.OOuurds. L. de
Wit, v.m. bediening Heilig
Avondmaal en nam. dank
zegging Heilig Avondmaal
-Ger. Gem. 10.00 en 18.00
uur leesdienst - Beréa
Gem. 10.00 uur de heer J.
Leeflang.
STAD a/h HARINGVLIET
- Herv. Gem. 10.00 uur
ds. H. J. Catsburg, voor
bereiding Heilig Avond
maal en 18.00 uur kand.
J. A. de Kruijf, Oud-Alblas
-Geref. Kerk 10.00 uur ds.
G. J. Smink en 18.00 uur
ds. J. C. van Westenbrugge
- Ger. Gem. 10.00 uur lees
dienst en 16.00 uur student
M. Joosse.
DEN BOMMEL - Herv. Gem.
10.00 uur ds. A. Belder en
18.00 uur ds. C. Doorne-
Onder de zogenaamde oude
schrijvers neemt hij een bijzon
dere plaats in: dommee 1 heo-
dorus van der Groe. Hij leefde
van 1705 tot 1784. In zijn lan
ge ambtelijke leven diende hij
maar twee gemeenten: die van
Rijnsaterwoude en die van Kra
lingen. Dit laatste dorp bestaat
niet meer. De kerk waarin hij
zoveel jaren preekte, is al m de
19' eeuw gesloopt. Er zijn nog
slechts enkele restanten van de
fundering te vinden op de hui
dige begraafplaats Oud-Kra-
lingen, niet ver van de plaats
waar nu het verkeer raast over
de Al 6 en de Van Brienen-
oordbrug.
Van der Groe was een vurig
pleitbezorger van de oude
orthodoxe leer van de gere
formeerde kerk. Hij voelde
zich zeer verbonden aan de
boodschap van de reformatie.
Hij preekte Wet en Evangelie.
Tegelijkertijd drong hij in zijn
verkondiging aan op de prak
tische beoefening van de ware
godzaligheid. Hij legde in zijn
preken de toetssteen aan tus
sen 'ware en valse genade', tus
sen zijn en schijn, tussen 'het
snode en het kosteUjke'. Hij zag
tot zijn grote verdriet dat het
in zijn tijd bij velen aan zuivere
godsvreze en ware bekering
ontbrak. Daarom meende hij
een goddelijke last te hebben
ontvangen om Gods oordelen
over het afgeweken volk van
Nederland aan te kondigen.
De Heere zou Nederland gaan
verlaten en het aan zichzelf
overgeven. Daarnaast had hij
grote verwachting van de beke
ring van het volk der Joden.
Na de dood van Van der Groe
zijn er velen geweest die menen
dat met hem 'de laatste ziener'
van Nederland was weggeno
men. Het lot van het inmiddels
vergane dorp Kralingen staat
zodoende symbool voor de
teloorgang van deze getrouwe
prediking. "Van der Groe doet
het hekje toe", zei men wel.
En nog zijn er wel die deze
gedachte aanhangen.
Enkele maanden geleden
verscheen er een fraai geïllu
streerd boek dat breeduit aan
dacht geeft aan de boetepredi
ker van Kralingen. Een keur
van bekwame schrijvers heeft
er medewerking aan gegeven.
Het geheel staat onder redac
tie van dr. John Exalto (1977),
inmiddels medewerker van de
Gereformeerde Bijbelstichting
te Leerdam, en dr. Fred van
Lieburg (1967), hoogleraar
geschiedenis van het Neder
lands protestantisme aan de
Vrije Universiteit te Amster
dam. Samen met de andere
medewerkers belichten zij de
weg en het werk, het eigene,
de betekenis en de invloed van
deze bijzondere vertegenwoor
diger van de Nadere Reforma
tie.
Het eerste hoofdstuk geeft een
schets van zijn leven. Hoofd
stuk 2 toont hem als de pas
tor van Kralingen. Vervolgens
lezen we over de kritiek en de
spot die hij vanuit het Rotter
damse tot zich kreeg en de wij
ze waarop Van der Groe daar
op reageerde. Daarna wordt in
een apart hoofdstuk het een
en ander belicht aangaande de
weerd - Geref. Kerk 9.30
uur dienst in Geref. Kerk
Ooltgensplaat en 18.00
uur de heer J. Anninga.
OOLTGENSPLAAT - Herv.
Gem. 9.30 en 18.00 uur
ds. H. G. van der Ziel, v.m.
bediening Heilig Avond
maal en nam. dankzegging
Heilig Avondmaal - Don
derdag 21 juni: 15.00 uur
ds. K. Groenendijk, Bru-
chem, huwelijksbeves
tiging van Jaap Pieterse
en Ariëtte Groenendijk
- Geref. Kerk 9.30 uur ds.
C. Versteeg (gecombineer
de dienst met Geref Kerk
Den Bommel) en 18.00
uur de heer I. J. Bijlsma
- Ger. Gem. 9.30 en 18.00
uur leesdienst - Hersteld
Herv. Gem. 9.00 uur kand.
W. M. van der Linden, Rid
derkerk en 16.00 uur lees
dienst.
LANGSTRAAT - Herv. Gem.
10.00 uur ds. D. A. Snijder,
bediening Heilig Avond
maal.
VRIJDAG 15 JUNI 2007
thema's die Van der Groe in
zijn preken en verhandelingen
laat domineren. De inhoud
van zijn biddagpreken komt
daarna aan de orde, "Ik arm
en ellendig man" is de titel van
het hoofdstuk dat een psycho
logische verkenning van zijn
persoonlijkheid wil zijn. De
schrijver is dr. L.F. Groenen
dijk. Het voorlaatste hoofdstuk
bespreekt de portretten die
van de prediker zijn gemaakt.
Tenslotte gaat in het laatste
hoofdstuk John Exalto is op
de 'uitvinding' van de typering
"Neerlands laatste ziener." Het
boek besluit met een aantal
uitvoerige en interessante bij
lagen. Ook is nog een achttal
brieven afgedrukt.
Aan Van der Groe zijn in he(
verleden wel meer boeken
gewijd. Niet zelden waren dat
geschriften waarin de adora
tie centraal stond. Aan Van
der Groe's boodschap werd
een zodanige betekenis toege
kend dat hij model stond voor
de meest zuivere prediking.
Ik denk bijvoorbeeld aan de
geschriften van A.W.C, van Dijk
[1972], J. Alderliesten [1972]
en J.A. de Ruiter [1978]. Hij
werd zelfs genoemd "de groot
ste Nederlander ooit" [RD 11
februari 2005]. Die tonen tref
fen we in dit boek niet aan, of
het moest zijn om ze van een
aantal kanttekeningen te voor
zien.
Deze nieuwe bundel studies
geeft veel informatie. Hier
wordt een wetenschappelijke
benadering gepresenteerd van
het 'fenomeen' Van der Groe.
Ik moet zeggen dat het bij mij
af en toe wel erg vervreemdend
overkwam. Ik geef toe dat de
oudvaders en hun boodschap
een wetenschappelijke toetsing
moeten kunnen doorstaan.
Toch vond ik met name de psy
cho-analyse van Van der Groe's
karakter grensoverichrijdend.
Ik wil de wetenschappelijke
schrijver niet van enige voorin
genomenheid betichten, maar
op diverse plaatsen is de toon
ronduit cynisch. Zo ook hier en
daar in het hoofdstuk over de
Kralingiana.
Liever is mij het slot van hoofd
stuk 5, waarmee ook ik op mijn
beurt besluit: "Van der Groe
was een achttiende-eeuwse
theoloog die zich mengde in
kerkelijke discussies van zijn
tijd. Zijn manier van schrij
ven draagt stellig het stempel
van zijn tijd. Maar zijn werk
heeft ook voorbij de achttien
de eeuw nog betekenis.
Vooral is het als prediker van
een blijvend evangelie dat hij
zeggingskracht behoudt: 'Hel
is den Heere genoeg/ als de zon
daar alleen maar gelooft/ en als hij
Christus en de gansche zaligheid m
Hem maar alzoo waarlijk wil ont
vangen op eene enkele belofte van
Gods genade/ en berusten daarin
dan ook geheel met een waar ver
trouwen.
Hoe dan ook: wie zich met
Theodorus van der Groe en
zijn betekenis op meer dan
alleen stichtelijke wijze wil
bezighouden, kan om dit boek
niet meer heen. Beter nog is
het de geschriften van deze
prediker met zijn veelzeggen
de boodschap zelf ter hand te
nemen. Hij spreekt nog nadat
hij gestorven is.
N.a.v.: John Exalto en Fred van
Lieburg (red.), Neerlands
laatste ziener Leven, werk
en invloed van Theodo
rus van der Groe (1705-
1784). Uitgeverij Lin-
denberg Productions h.v.,
Rotterdam. Gebonden.
Geïllustreerd. ISBN 90-
70355-44-2. 206 pag.
Prijs €32,50.
J.M.J. Kieviet
OUDDORP - Stichting De
Hoop uit Dordrecht zal mor
gen, zaterdag 16 juni, aanwezig
zijn op de Kringloopmarkt van
de Doopsgezinde Gemeente
te Ouddorp. In de kraam, die
zij samen deelt met Amecet
N'Ainapakin (Kinderhuis in
Oeganda) zal voorlichtingsma
teriaal aanwezig zijn. Om 11.30
uiir en om 13.15 uur zal de
Stichting de Hoop in het kerk
gebouw een presentatie verzor
gen. Deze is vrij toegankelijk.
Ook van Amecet N'Ainapakin
zal informatiemateriaal aanwe
zig zijn. Theo van Teijlingen
uit Goes zal vanaf 12.00 uur
op de Kringloopmarkt aan
wezig zijn om vragen over dit
kinderhuis te beantwoorden.
Zijn CD's en boeken kunnen
gekocht worden, de opbrengst
hiervan is geheel voor het kin
derhuis. Daarnaast zal Theo
van Teijlingen op de Kring
loopmarkt twee maal een half
uur zingen en spelen, de eerste
keer om 12.30 uur, de tweede
keer om 14.15 uur. Bij slecht
weer zullen de optredens in de
kerkzaal plaatsvinden.
