Betere zorg, nieuwe vaagheid en schuivende grenzen Fietsen langs de molens Het weer van volgende week... Kerk diensten Lege t EIÜVriDEII-IIIEUWS iééé perfect Ronduit fraai weekendweer! De Evangelie predikstoel Groot onderhoud Haringvliet- brug eenjaar uitgesteld EIIAtm^.|ilEüWS full copy-service PAGINA 2 VRIJDAG 1 JUNI 2007 Ethiek Evaluatie Het gaat met de euthana siepraktijk de goede kant op in Nederland. Dat is het over heersende beeld dat in de media naar voren kwam, naar aanleiding van het rapport dat op 10 mei werd aangeboden aan staatssecretaris Bussema- ker (VWS) en minster Hirsch Ballin (Justitie). Dat rapport bevat de resultaten van het ondei/oek "Evaluatie Wet toet sing levensbeëindiging op ver zoek en hulp bij zelfdoding". Elet vorige kabinet had hiertoe opdracht gegeven, maar het is aan dit kabinet daaruit con clusies te trekken en eventueel maatregelen te nemen. Dit onderzoek heeft betrekking op de situatie in 2005. Eerdere onderzoeken betroffen de situ atie in 1990, 1995 en 2001. Resultaten I Iet meest opvallende resul- laat is dat het aantal gevallen van euthanasie - opzettelijke beëindiging van het leven van een patiënt op diens ver zoek - of hulp bij zelfdoding is teruggelopen van 3800 tot 2425 gevallen per jaar, d.w.z. van 2,8% tot 1,8% van alle sterfgevallen in dat jaar. Ook het aantal uitdrukkelijke ver zoeken om euthanasie is afge nomen van 6,9% tot 6,1% van het aantal sterfgevallen. Deze getallen komen uit anoniem onderzoek; het aantal gevallen dat volgens de wet door artsen werd gemeld, was relatief wei nig gedaald zodat het percen tage van alle euthanasiegeval len dat werd gemeld, toenam van 54% tot omstreeks 80%i. Daarmee is de praktijk van euthanasie/hulp bij zelfdoding voor een aanzienlijk groter deel inzichtelijk geworden voor justitie. Dit is op zichzelf vanuit het oogpunt van handhaving van het recht, belangrijk. Kanttekeningen Is dan de wet een succes en hebben we nu een grotendeels inzichtelijke en controleerbare euthanasiepraktijk? De wer kelijkheid is ingewikkelder. Ik maak in deze nog enigszins voorlopige reactie - omdat ik tot nu toe het rapport nog niet grondig heb kunnen doorne men (het bevat ruim 300 pag.) - enkele aanvullende opmer kingen en kanttekeningen. 1. Door tegenstanders van euthanasie-onder andere door het Prof. Lindeboom Instituut - is er al jaren op gehamerd dat de kwaliteit van de zorg in de laatste levensfase - termina le palliatieve zorg - verbeterd moet worden. In de eerste plaats omdat we mensen opti male zorg verschuldigd zijn. Maar ook omdat daardoor het aantal gevallen van euthanasie kan worden teruggedrongen. Tweederde van de artsen blijkt nu dit standpunt ook te huldi gen. Het lijkt erop dat dit effect zich nu aftekent in de daling van euthanasieverzoeken en euthanasiegevallen. Dat is een positieve ontwikkeling en een stimulans om aan de beschik baarheid van kwaliteit van pal liatieve zorg te blijven werken. Eenderde van de artsen meent dat artsen nog niet voldoende van palliatieve zorg weten om goed te kunnen inschatten of in concrete gevallen nog mogelijkheden van palliatieve zorg bestaan om lijden te ver lichten. Een groot deel van de artsen wil het liefst helemaal geen euthanasie toepassen. Ruim de helft van alle artsen heeft ooit wel eens euthana sie toegepast - een kleine helft dus niet - maar doet dat slechts zeer zelden! Daarmee wil ik die gevallen waarin dat wel gebeurt niet goedpraten, maar het geeft wel aan dat art sen in de regel geen 'euthana siast' zijn. Overigens erken ik wel dat zich situaties kunnen voordoen waarin noodzake lijke behandeling van lijden, en levensbekorting elkaar heel dicht naderen. Maar ook dan is het van belang de begrippen en bedoelingen helder te hou den. Op dit punt lijkt een ver vaging te zijn opgetreden. 2. Een tamelijk extreem maar wel reëel onderdeel van goede palliatieve zorg is de palliatieve sedatie in de laatste levensfase. Dit houdt in dat patiënten in de aller laatste fase van hun leven - een kwestie van dagen - die zeer ernstig lijden dat niet weggenomen kan worden, in diepe slaap gebracht wor den zodat men het lijden niet meer ervaart. Dan wordt in de regel ook geen voeding of vocht meer kunstmatig toege diend. Na een aantal dagen overlijdt dan de patiënt in die slaap. De sedatie heeft niet de dood teweeggebracht. Daarom is deze behandeling, mijn inziens terecht, ook aan vaardbaar voor veel mensen die euthanasie afwijzen. De vermindering van het aantal euthanasiegevallen komt ten minste deels doordat men palliatieve sedatie heeft toe gepast in situaties waarin men voorheen euthanasie toepaste. 3. Tegelijkertijd ligt hier een valkuil en onduidelijk heid. Palliatieve sedatie is bedoeld voor situaties als hier boven aangeduid. Maar als het wordt toegepast bij een lan gere levensverwachting dan hooguit 14 dagen en er wordt geen voeding en vocht toege diend, dan wordt het een vorm van sluipende euthanasie. Dit (b)Iijkt ook voor te komen. Het rapport spreekt ook over 'continue diepe sedatie'. Deze gevallen worden geen eutha nasie genoemd, terwijl het daar in feite wel om gaat. Het rapport schrijft: "Het aantal gevallen van continue diepe sedatie waarbij sprake was van mogelijke levensbekorting was in 2005 1200 hoger dan in 2001." Dit is hetzelfde aantal als waarmee het aantal geval len van euthanasie is gedaald. Dit wil niet zeggen dat al die 1200 gevallen simpelweg van de benaming 'euthanasie' zijn doorgeschoven naar 'continue diepe sedatie'. Het houdt wel in dat de gesignaleerde grotere duidelijkheid en verbetering van de praktijk is dus maar betrekkelijk is. Ik acht het dan ook wense lijk dat voor palliatieve sedatie ook een soort melding en con trole in het leven wordt geroe pen. 4. "Er is in Nederland met betrekking tot euthanasie geen sprake van een hellend vlak". Zo sprak mevrouw Bussema- ker bij het in ontvangst nemen van het rapport. Is dat zo en zijn alle waarschuwingen daar voor door tegenstanders van legalisering van euthanasie dan onnodige zwartkijkerij geweest? Ook hier ligt de zaak ingewikkelder. De hellend vlak redenering zegt dat het loslaten van een bepaalde norm tot ver dergaande normvervaging zal leiden. Toen in 1990 het eerste onderzoek naar euthanasie in Nederland werd uitgevoerd, bleek dat al in een aanzienlijk aantal gevallen voor te komen. Ook levensbeëindiging zonder verzoek bleek in omstreeks 1000 gevallen per jaar voor te komen. Alles voor het over grote deel onzichtbaar voor justitie en dus voor controle. Er was dus al een praktijk van euthanasie gegroeid. Dat dit kon gebeuren, is vermoedelijk mede mogelijk gemaakt door de discussie in de jaren 80 en het besluit van de Hoge Raad in 1984 dat een arts die eutha nasie heeft toegepast met een beroep op 'overmacht' onder voorwaarden wordt vrijgespro ken - en in zulke gevallen door het OM dus niet meer vervolgd worden. Er had zich vooraf gaand aan dat onderzoek dus al een zeker hellend vlak vol trokken. Op oncontroleerbare wijze werden patiënten opzet telijk door artsen gedood, al dan niet op verzoek. Er was onder artsen en in de samenle ving al een aanvaarding opge treden van levensbeëindigend handelen. Die praktijk bleek tot omstreeks 1995 nog te groeien, daarna trad een stabilisatie op. In deze periode kwamen er regelingen en later wetgeving. Deze bracht mee dat geleidelijk aan een deel van de euthana siepraktijk zichtbaar gemaakt werd voor justitiële controle. Dat wil overigens nog niet zeg gen dat daarmee levensbeëin digend handelen ook ethisch probleemloos is geworden. De sterke nadruk van de overheid en beroepsgroep op inzichte lijkheid dreigt te verdoezelen dat niet alleen en niet in de eerste plaats de inzichtelijk heid maar dat handelen zelf het ethische probleem is. Een voorbeeld van de tendens in onze samenleving om de vraag naar het ethisch goede han delen te vervangen door de vraag naar de zorgvuldige uit voering. Die wet- en regelgeving heeft aan de praktijk van levensbe ëindigend handelen principi eel niet veel veranderd. Wel is het zo dat met name de laatste 5 a 10 jaar de palliatieve zorg is verbeterd met hierboven genoemde effecten. Met betrekking tot de omvang van de praktijk van levensbeëindigend handelen lijkt er dus een zekere verbete ring te zijn. Maar ten aanzien van de redenen voor dergelijk handelen is nog steeds sprake van een hellend vlak. Ik noem twee typen van situaties. Voor euthanasie of hulp bij zelfdoding bij beginnende dementie begint steeds meer begrip te ontstaan. (Zie de dis cussie hierover die in maart dit jaar in Trouw plaatsvond). Iemand die begint te demente ren en bang is voor verder ver lies van verstandelijke vermo gens en voor afhankelijkheid van anderen, vraagt om hulp bij zelfdoding. Voor hem of haar hoeft het niet meer. Art sen zijn op dit punt in het alge meen (nog) terughoudend, maar botsen steeds vaker met H.JOCHEMSEN de wil van patiënten die menen dat ze recht hebben op eutha nasie. In de rechtspraak is al een precedent van aanvaar ding van een dergelijk geval van hulp bij zelfdoding. Het tweede type situ atie wordt wel aangeduid met 'klaar met het leven' of ook wel 'lijden aan het leven'. Derge lijke verzoeken doen zich nu omstreeks 1740 keer per jaar voor. Onduidelijk is hoe vaak een dergelijk verzoek wordt ingewilligd. Wel blijkt ruim een kwart van de artsen van mening dat in uitzonderlijke situaties een dergelijk verzoek ingewilligd kan worden. In verband hiermee is van belang te vermelden dat volgens de psychiater Chabot ongeveer 4400 mensen per jaar, wat hij noemt 'auto-euthanasie' ple gen. Door te stoppen met eten en drinken, al dan niet gecom bineerd met een dodelijke dosis geneesmiddelen, maakt men een einde aan het eigen leven. Men doet dat op die manier omdat de betreffende arts(en) niet bereid waren in die situ atie euthanasie toe te passen, omdat niet aan de eisen daar voor was voldaan. Ik ga hierop nu niet verder in maar duidelijk is wel dat de grenzen van euthanasie/hulp bij zelfdoding onder druk staan. Besluit De vraag naar euthanasie vanuit de samenleving heeft mijns inziens alles te maken met het karakter van onze cul tuur. Het leven is alleen zinvol als het iets oplevert. De fixatie op het aardse leven en het hier en nu leidt ertoe dat mensen voor euthanasie kiezen als dit leven hen niets meer te bieden heeft. Dit houdt ook een grote uitdaging in voor onze samen leving. Namelijk ons ervoor in te zetten dat mensen zodanig kunnen blijven participeren in sociale verbanden dat ze het de moeite waard blijven vinden om verder te leven. En verder een hernieuwde bezinning op het sterven als laatste stuk van het leven en een bezinning op 'stervenskunst' waarin het niet alleen gaat om leren loslaten, maar vooral ook om voorbe reiding op dat wat komt na het sterven. En als we het zo stel len, is duidelijk dat in die laat ste fase pastoraat, geestelijke verzorging of spirituele zorg - in elk geval geestelijke bege leiding in de laatste levenfase - van eminent belang zijn. Het is dit jaar precies 600 jaar geleden dat de eerst pol- dermolen in Nederland werd gebouwd. Het jaar 2007 is daarom ook uit uitgeroepen tot "Jaar van de molens". Ook de Molenstichting Goeree-Overflakkee organi seert dit jaar extra activiteiten rondom de 12 molens die Goeree-Overflakkee rijk is. Bij de VW-kantoren van Middelharnis en Ouddorp is een nieuwe fietsroute te koop die u langs de verschillende molens voert. De Molenstichting Goeree- Overflakkee en het ISGO hebben deze themaroute samengesteld. Als basis is het lietsroiitenetwerk gebruikt. Dit zogenaamde fietsknoop- puntensysteem is in 2005 aan gelegd. In de folder staan vier verschillende routes aan gege ven met elk een verschillende afstand, variërend van 32 tot 55 kilometer. Alle molens zijn Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag Uitgave: uitgsversmij. Eilanden Nieuws b.v. Verschijning: dinsdag huis-aan-huis vrijdag abonnementen uitgave Tel. (0187) 471020. Fax (0187) 485736 Postbus 8, 3240 AA Middelharnis. Langeweg 13, Sommelsdijk ADVERTENTIES EN ADMINSTRATIE Tel. (0187)471020 E-mail:algenneen@gebr-dewaal.com Tarief per mm 0,35. Contracttarieven op aanvraag Sluitingstermijn zakelijke advertenties: maandag en donderdag 14.00 uur Sluitingstermijn overlijdensberichten: dinsdag en vrijdag 7.30 uur Voor foutief geplaatste advertenties als gevolg van onduidelijke advertentieopdrachten kan de uitgeverij niet aansprakelijk worden gesteld. Advertentie-acquisitie: A.J. van der Velden, 06-50448359 REDACTIE hoofdredacteur: J.Villerius, tel. (0187)471022 e-mail: j.villerius@gebr-dewaal .com Plaatsing van ingezonden berichten kan zonder opgaaf van redenen worden geweigerd. ABONNEMENTEN: Abonnementen (vrijdageditie) zijn bij vooruitbetaling en worden automatisch verlengd. Opzeggingen schriftelijk vöör 30 november. Wijzigingen graag twee weken voor ingaan doorgeven. REKENINGNUMMERS: Postbank 167930 Rabobank IMiddelharnis 342001108 Lid NNP Van toepassing zijn de Regelen voor het Advertentiewezen (ROTA). opgenomen in één of meerde re routes, dus als u wilt, kunt u ze allemaal van dichtbij bewon deren. Als de wimpel uithangt, is de molenaar aanwezig en kunt u de molen ook bezichti gen. De molenaar is uiteraard bereid u rond te leiden en uit leg te geven. Zolang de voorraad strekt, krijgt u bij aanschaf van de Molenroute het boekje 'Molens op Goeree-Overflakkee'. Hier in worden alle molens nader omschreven. Een bron van informatie om nog meer te weten te komen over deze levende monumenten in ons landschap. De Molenroute is de vierde themaroute die inmiddels is uitgebracht. Bij de VW-kan toren is naast de overzichtkaart van het fietsroutenetwerk tevens de Boerderijenroute, Akkerrandenroute en Tulpen route te koop. Door middel van deze themaroutes wordt getoond wat de regio allemaal te bieden heeft op het gebied van onder andere cultuur, natuur en landbouw. In de loop van dit jaar volgen er nog meer themaroutes. Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van de Europese Unie, Leader Netwerk Nederland, het ISGO namens de regio en de inzet van vele vrijwilligers. U W\\t uw complete huisstijl Gflbr. de Waal iv Drukkerij Sommelsdijk (0187)47 10 20 algemeenO gebr-dewaal.com gedrukt hebben? vvvwv.drukkerijdewaal.nl Het wilde nog niet vlotten met een langzaam maar zeker herstel van het weer. De drogere en warmere fase, die al lange tijd in de kaarten zit, werd dan ook steeds uitgesteld, maar beterschap is aanstaande. Het weekeinde levert weer eens mooi weer op, waarop vorige week eigenlijk al een beetje werd gezinspeeld. Inmiddels hebben we alweer weerhistorie geschreven, want afgelopen dinsdag werd op het weerkundige hoofdstation van het KNMI in De Bilt de 133 millimeter meiregen (vorig record uit mei 1979) overschreden. We kunnen dus nu al stellen dat deze meimaand de natste is sedert tenminste 100 jaar. Op de eilanden (Goedereede en Den Bommel) is tot 31 mei gemiddeld ongeveer 105 millimeter neerslag opgevan gen, wat ongeveer representatief is voor de landelijke som. Het is toch bijna onvoorstelbaar: na de droog:ste aprilmaand uit de weerhistorie nu dus de allematste meimaand, lande lijk! Zooi juni dan weer kurkdroog worden...? In het tijdpad vrijdag tot en met zondag zal die weersver- betering verder postvatten en verdwijnen de 'ondiepe rest- buitjes' van donderdag en vrijdag ook van het weertoneel. De atmosfeer stabiliseert met name in het weekeinde en de temperatuur stijgt een paar graden, zodat de 20 graden weer eens royaal overschreden gaat worden. Het zal niet voortdurend zonovergoten zijn, maar de junizon maakt zeker een mooi aantal uren boven de eilandengemeenten. Met wat geluk zou het op Flakkee 23 graden kunnen wor den en ook het strandweer aan het water zal zeker niet slecht uitpakken met een matige bries uit overwegend noordoostelijke richtingen. Een bijna volle honderd pro cent droogweer garantie is eigenlijk wel af te geven. De meest recente weerkaarten wijzen op een verder her stel de eerste werkweek van juni, hoewel een fractie voor behoud op z'n plaats is want de instabiliteit van de lucht (kleine kans op een enkele bui) gaat er niet volledig uit. Mocht het geschetste 'tekentafelscenario' inderdaad door gang vinden, en die kans is realistisch, dan krijgen we een aantal dagen fraai weer in huis met de nodige zon en tem peraturen tussen 23 en 27 graden, wellicht zelfs nog wat warmer. We kunnen dus al voorzichtig stellen dat de eerste fase van juni (net als overigens afgelopen meimaand) te warm zal verlopen. Weerman Mare Putto Zondag 3 juni 2007 OUDDORP - Hersteld Herv. Gem. Dorpskerk: 9.30 ds. G. J. P. van der Bas, Wou denberg en 18.30 uur ds. P. de Vries, Waarder. Eben- Haëzer: 9.30 uur ds. E de Vries, Waarder en 18.30 uur ds. R.J. Oomen, Zomba (Malawi) - Herv. Gem. Loca tie mfg Dorpstienden: 9.45 uur ds. J. Willemsen en 18.00 uur ds. H. van Ginkel, Goes - Geref. Kerk 10.00 uur ds. G. J. Mink en 18.30 uur ds. J. Koster - Oer. Gem. 9.30 en 18.30 uur leesdienst - Doopsgezinde Gem .9.30 uur drs. R. H. Hartkamp en 18.30 uur ds. A. M. Lang- hout. GOEDEREEDE - Herv. Gem. 10.00 uur ds. J. C. Klein, Hei- en Boeicop en 18.30 uur ds. E. de Mots - Her steld Herv. Gem. 9.00 en 10.45 uur onbekend; 17.00 uur, bediening Heilige Doop en 18.45 uur ds. J. W. van Estrik. STELLENDAM - Herv. Gem. 9.45 uur ds. A. Goedvree, Arnemuiden en 17.00 uur ds. T. W. van Bennekom - Geref. Kerk 10.00 uur ds. J. Koster en 18.30 uur ds. G. den Hartogh - Hersteld Herv. Gem. 10.00 uur wel eerwaarde heer L. Stuur man, Rotterdam en 18.00 uur kand. Joh. Fekkes, Nij- kerk. MELISSANT - Hersteld Herv. Gem. 10.00 en 18.00 uur ds. E Korteweg, v.m. voorbe reiding Heilig Avondmaal - Geref. Kerk 9.30 uur ds. J. Meijer - Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur leesdienst - Ger. Gem. in Ned. 10.00 en 18.00 uur leesdienst. DIRKSLAND - Herv. Gem. 10.00 uur ds. W. H. van Boeijen, Rockanje en 18.00 uur ds. D. Wolters, Uitwijk- Waardhuizen. Vrijdag 8 juni: 16.00 uur ds. G. van Meijeren, bevestiging van het huwelijk van Marco Coolbergen en Anneke Wol- fert - Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur ds. J. Schipper - Ziekenhuis: 14.30 uur ds. E Korteweg. HERKINGEN - Herv. Gem. 10.00 uur dr. T. E. van Span je, Reeuwijk en 18.00 uur kand. M. K. de Wolde, Rid derkerk - Hersteld Herv. Gem. 9.30 uur ds. A. van Wijk, voorbereiding Heilig Avondmaal en 18.00 uur kand. M. Diepeveen, Stel- lendam - Ger. Gem. 10.00 uur leesdienst en 14.30 uur ds. G. van Manen. SOMMELSDIJK - Herv. Gem. lO.OOuurds. C.J. V. d. Plas, Zwijndrecht en 18.00 uur ds. A. W V. d. Plas, Wad- dinxveen - Lukaskapel HDG 10.15 uur ds. T. W. van Bennekom - Exodus 10.00 uur (H.A.) ds. T Verduijn - Remonstrantse Gem. 10.00 uur ds. J. F. Klijnsma, jubi- leumdienst 60-jarig bestaan - CAMA Gem. 10.00 uur de heer A. Grootenboer - Her steld Herv. Gem. 9.30 uur ds. C. Gielen, voorbereiding Heilig Avondmaal en 16.00 uur kand. Joh. Fekkes, Nij- MIDDELHARNIS-Herv. Gem. 10.00 uur ds. H. Harkema, voorbereiding Heilig Avond maal en 18.00 uur ds. M. F. Binnendijk, Capelle a/d IJs- sel - Geref. Kerk 9.30 uur ds. L. J. Lingen en 17.00 uur ds. F. W. van IJsseldijk - Ger. Gem. 9.30 en 18.00 uur ds. G. van Manen - Chr. Geref. Kerk 9.30 en 18.00 uur ds. A. A. Egas - Geref. Kerk (Vrijgemaakt) 9.30 uur (H.A.) en 17.00 uur ds. D. J. van Diggele. NIEUWE TONGE - Herv. Gem. 9.30 uur ds. E Janse, Middelburg, voorbereiding HeiUg Avondmaal en 18.00 uur kand. T. R. Rietveld, Ridderkerk - Hersteld Herv. Gem. 9.30 uur ds. R. J. Oomen, Malawi en 16.00 uur ds. E de Vries, Waarder -Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur ds. P. Blok. OUDE TONGE - Herv. Gem. 10.00 uur ds. E. Versluis, Sint Annaland en 18.00 uur ds. C.J. W. Verboom, Bode graven - Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur leesdienst - Beréa Gem. Theo van Barneveld. STAD a/h HARINGVLIET - Herv. Gem. 10.00 uur ds. L. D. Burger, Waddinxveen en 18.00 uur ds. H. J. Catsburg - Geref. Kerk 10.00 uur de heer K. Baas en 18.00 uur ds. A. W. Estié - Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur lees dienst. DEN BOMMEL - Herv. Gem. 9.45 uur ds. T van 't Veld, Ede en 18.00 uur kand. M. van Dam, IJsselstein-Geref. Kerk 10.00 en 18.00 uur (H.A.) ds. Th. de Kok. OOLTGENSPLAAT - Herv. Kent u de naam van domi nee Joseph Charles Philpot (1802-1869)? Hij was predi kant in het Engeland van de negentiende eeuw. Tijdgenoot en stadsgenoot van hem was die andere grote verkondiger van het Evangelie in Londen: Charles Haddon Spurgeon (1834-1892). Zijn naam is bre der bekend. Twee mannen die dicht bij elkaar leefden en werkten, die beiden uit over tuiging baptist werden, die bei den de gereformeerde belijde nis van harte liefhadden en die toch (zoals we wel eens zeggen) elkaar passeerden als schepen in de nacht. Onderling contact hadden ze niet of nauwelijks. Beiden zijn tot grote zegen geweest in hun tijd en op de plaats waar ze door de Heere waren gesteld. Tot zegen ook door hun geschriften, lang nadat hun mond op aarde tot zwijgen was gekomen. Om overeenkomsten van en verschillen tussen deze twee groten in Gods Koninkrijk gaat het me nu niet. Ik wil nu speciaal aandacht voor Philpot te vragen. Directe aanleiding is de recente heruitgave van een bekende bundeling van pre ken van zijn hand. Driemaal twaalf is zesendertig predika ties, gevat in drie banden. En dat onder de mooie verzamel- titel De Evangeliepredikstoel. Wanneer deze bundels eerder in Nederlandse vertaling ver schenen, is me niet bekend. Maar het is al heel lang geleden. Zelf bezit ik ze als een oude set boeken die ik uit de nalaten schap van vrienden gekregen heb. Hun fraaie handtekening staat nog voorin. De boeken die nu uitgekomen zijn, zien er fris en eigentijds uit. Maar de inhoud is gelijk aan die van de oude. Toch heeft de uitgever zich er wel wat gemakkelijk van af gemaakt, vind ik. Van wan neer de eerste druk dateert, wie de vertaler was en zelfs wie de godzalige schrijver van deze preken eigenlijk is - geen spoor ervan, behalve de enkele zin sneden op de achterzijde van de stofomslag. In het gezins blad Terdege van 5 maart 1997 stond ooit een mooie beknopte levensbeschrijving van Philpot, geschreven door de heer M. Dankers. Het had als inleiding in deze bundel preken niet misstaan. Een suggestie voor de volgende druk! Joseph Charles Philpot is begonnen als anglicaans predi ker. Eerst als huisleraar bij een adellijke familie, later als gewijd priester in Stadhampton. Maar in 1835 kan het niet meer. De Heere heeft hem getrokken tot Zijn wonderbaar licht. Daar door krijgt hij een ander zicht op de praktijk van zijn kerk. Hij schrijft een uitvoerige open brief waarin hij zich verant woordt voor zijn uittreding uit de Anglicaanse kerk. Op bui tengewoon scherpe wijze keert hij zich tegen de gewoonten en gebruiken, maar vooral tegen de naar zijns inziens verwater de theologie van de kerk van zijn dagen. Hij voegt zich bij de Strict Baptists en wordt als volwassene (opnieuw) gedoopt door de bekende lekenpre diker John Warburton, een gewezen wever. De fijnzinni ge, erudiete en aristocratische voormalige geestelijke gaat het Woord van God nu spreken in eenvoudige chapels. Na enkele jaren verbindt hij zich aan de baptistengemeente van Stam ford. Maar het hele land is zijn parochie. Dikwijls preekt hij ook in Londen. Wat typeert zijn preken? Wat de vorm betreft, valt de wijd lopigheid op. Hij is, wat wel genoemd wordt, "a wordy man. Maar ondanks de vele woor den en de lange preken is de opbouw en indeling glashelder en doelgericht. Philpot weet de diepe verborgenheden van de Schrift op eenvoudige en aan sprekende wijze onder woor den te brengen. Boven alles is hij een bevin delijk prediker. Theologi sche vraagstukken komen in zijn preken niet aan de orde. Zelfs het onderwerp van de (kinder)doop brengt hij in zijn preken niet ter sprake. Hij begeert op de kansel niet anders dan de bevindelijke praktijk van de godzaligheid te behandelen. Het gaat hem om het geestelijke onderwijs, dat het eten en drinken is voor Gods kinderen. Het weet het zijn belangrijkste opdracht te zijn om het bedroefde en God vrezende volk van Engeland te bemoedigen en te onderwij zen. Daar zijn zijn preken op gericht. Dat houdt dan ook in dat het appellerende element in zijn preken niet uitdrukkelijk aanwezig is. Een dringende oproep tot bekering en een ruim aanbod van Gods gena de aan allen ontbreken in zijn predikaties. Dat is natuurlijk een gemis. Philpot beperkt zich vrijwel uitsluitend tot het onderricht aan Gods heiligen. Toch - voor de aandachtige lezer van zijn preken is die nodiging van zondaren tot het heil in Christus wel degelijk aanwezig. Ze ligt als het ware ingebed in de uitstalling van wie Christus voor zondaren is. Als deze geestelijke prediking het hart raakt, heeft ze impli ciet een wervende kracht. Philpot heeft buitenge woon veel preken en brieven geschreven. Hij wist echter dat het zonder de bediening van de Heilige Geest niets bete kende. Zo geldt het ook en nog van het horen en lezen van preken. In 1848 schreef hij in een brief aan vrienden: "O, wat betekenen alle preken of alle gaven in de wereld, tenzij de kracht van God in de ziel wordt gevoeld. Voor mij staat het vast: we moeten de almachtige kracht van God in onze ziel voelen en zonder die betekent het allemaal niets.Maar het zou niet de eerste keer zijn wan neer de preken van Philpot er het middel toe waren. N.a.v.: J.C. Philpot. De Evan geliepredikstoel. Een eeu wige vertroosting (deel I). Sions poorten (deel II). Verzoening en behoudenis (deel III). Uitgeverij De Groot Goudriaan te Kam pen. Gebonden. Met stof omslag. ISBN 90-6140- 440-1, 90-6140-444-4, 90-6140-473-8. 275 öf 272 269 pag. Prijs €89,90. J.M.J. Kieviet MIDDELHARNIS - Het groot onderhoud dat deze zomer zou worden gepleegd aan de Haringvlietbrug, is opgeschoven naar 2008. Van een onzer verslaggevers Rijkswaterstaat besloot tot uit stel, zodra bleek dat niet alle werkzaamheden konden wor den uitgevoerd in de periode van 20 juli tot en met 3 sep tember. Schuiven in de plan ning voor 2007 bood geen uitkomst, omdat het werk aan de Haringvlietbrug dan te veel in conflict zou komen met het groot onderhoud aan andere rijkswegen. Komende zomer verricht Rijkswaterstaat aan de brug nog wel enkele reparaties die niet meer een jaar kun nen wachten. Deze zullen naar verwachting in de weekeinden worden uitgevoerd. De exacte data zijn nog niet bekend. Heinenoordtunnel De werkzaamheden aan de Heinenoordtunnel gaan gewoon door. Van vrijdag 20 juh tot en met maandag 6 augustus wordt er gewerkt in de tunnelbuis in de richting Numansdorp-Zierikzee. Om de doorstroming zo goed moge lijk te laten verlopen, blijft er in deze buis één rijstrook open voor het verkeer. In de andere tunnelbuis, richting Rotter dam, wordt ook één rijstrook beschikbaar gehouden voor het verkeer richting Numans dorp-Zierikzee. De andere twee rijstroken zijn voor het verkeer richting Rotterdam. In beide tunnelbuizen geldt een maximumsnelheid van 70 km per uur. Gem. 9.30 uur kand. P C. Zorge, Ouderkerk a/d IJs- sel en 18.00 uur ds. H. G. van der Ziel - Geref. Kerk 9.30 uur ds. E C. Koster en 18.00 uur de heer E de Jong - Ger. Gem. 9.30 en 18.00 uur leesdienst - Hersteld Herv. Gem. 9.30 en 14.30 uur kand. B. van Ittersum, Canada. LANGSTRAAT - Herv. Gem. 10.00 uur ds. H. G. van der Ziel.

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 2007 | | pagina 2