n^Mi
s
1
Voedselnood en warme winter oorzaken van massastranding
Er wordt veel verlangd van
nieuwe burgemeester Oostflakkee
Meester Jaap verlaat
Stellendamse school
Modelvlieg
Recreadedag 2007
Schelpendeskundigen lossen mysterie op Invasie van Amerikaanse zwaardscheden blijft niet beperkt tot Ouddorp
koers bepalen.
Christelijk streekblad o'i,,,-—-^—,.^eerde grondslag
Mogelijk bestuurlijke fusie Bosseschool
en Zomerland
Taken
Profiel
Kleur
Vk ^^7 Visser Visser
L
79e jaargang Nr. 7607 Vrijdag 11 mei 2007
OUDDORP/TEXEL - Voedselnood, hoge wintertem-
peraturen en oostenwind zijn in combinatie de oor
zaken van de massastrandingen van messchelpen in
de afgelopen weken op het strand van Ouddorp. Dit
hebben deskundigen van het Koninklijk Nederlands
Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) en Ecomare,
beide gevestigd op Texel, het Eilanden-Nieuws laten
weten. De massale sterfte van de Amerikaanse zwaard
schede bij Ouddorp was geen geïsoleerd incident. Ook
de Noordzeestranden van Terschelling, Ameland en
Schiermonnikoog raakten ermee bezaaid.
Door Gert van Engelen
Intussen is duidelijk geworden
dat bepaald niet het volledige
strand bij Ouddorp is schoon
gemaakt. In feite zijn alleen de
toeristische gedeelten, nog net
voor de paasdagen, ontdaan
van de reusachtige hoeveelhe
den, penetrant stinkende mes-
schelpen. Op het strand ter
hoogte van het waterleiding
bedrijf Evides liggen nog altijd
grote vlaktes vlijmscherpe,
afgestorven zwaardschecles,
tot ver in de richting van Oost
dijk. Alleen met beschermd
schoeisel kunnen recreanten
en natuurliefhebbers hier deze
zomer nog terecht.
Groot raadsel
De gemeente Goedereede had
geen flauw idee waar de mes-
schelpen vandaan kwamen die
begin april 'haar' strand bij
Ouddorp overspoelden. Op
haar website hield zij het op
een "onduidelijke oorzaak", in
het Reformnlorvich Dagblad (RD)
zei voorlichter Bert Brand:
"Het is voor ons echt een groot
raadsel." Allerlei speculaties
doen in de gemeente de ronde,
voegde hij toe. "De mensen die
er het minst van weten, zeggen
met de meeste overtuiging de
oorzaak te weten. Wij doen er
het zwijgen toe."
De eilandelijke media hielden
zich zekerheidshalve op de
vlakte. Het Eilanden-Nieuws
meldde dat "niets bekend" is
over de oorzaak van de massa-
aanspoeling. Ons Eiland repte
van "een natuurverschijnsel
wat eens in de zoveel jaren
voorkomt". Het RD voerde
de geheimzinnigheid flink op,
door de Zeeuwse schelpende-
skundige G.J. de Zeeuw uit
Zaamslag te citeren. Die ver
onderstelde: "Misschien is er in
de Noordzee een gif verspreid,
waardoor de weekdieren mas
saal zijn doodgegaan. Wie zal
het zeggen?"
Ballastwater
Wetenschapper Rob Dekker
denkt de oorzaken te hebben
achterhaald. Dekker doet voor
het NIOZ onderzoek naar de
macrofauna in het Waddenge
bied en daaronder vallen ')ok
schelpdieren zoals messchel
pen. De officiële benaming
van deze weekdiertjes is Ame
rikaanse zwaardschede (Ensis
direcius), en ook worden ze wel
mesheften genoemd. Meshef-
ten leven rechtop ingegraven
in het zand, tot vlak onder de
laagwaterlijn, en net zoals kok-
kels, in banken. Een volwassen
exemplaar wordt zo'n tien cen
timeter lang.
Vooraf zij nog gemeld dat mes-
schelpen oorspronkelijk niet
voorkwamen langs de Neder
landse kust. Ze zijn een zoge
heten exoot, een uitheemse
diersoort. In 1979 zijn zij met
het ballastwater in zeeschepen
uit Noord-Amerika in Europa
ingevoerd. Inmiddels zijn zij
in de kustzone verreweg het
algemeenste (tweekleppige)
schelpdier.
Als eerste oorzaak van de
recente invasie van zwaard
scheden bij Ouddorp ver
klaart Rob Dekker dat hij
afgelopen zomer een "erg
hoge dichtheid" ervan con
stateerde in de Waddenzee en
in het Noordzeekustgebied.
Als gevolg daarvan hebben
de dieren "weinig reserve-
stoffen kunnen opbouwen",
met andere woorden: door
de grote dichtheden kwamen
ze in voedselnood. Dekker:
"Immers, met veel exempla
ren wordt de spoeling dun en
hebben ze per individu weinig
kunnen eten."
Bovenop dit voedseltekort
kwamen nog de warme winter
maanden. Hoge temperaturen
leiden tot een hogere verbran
ding (metabolisme). De mes-
heften hadden daarvoor méér
voedsel nodig, maar dat was
niet voorhanden. Mesheften
eten fytoplankton, eencellige
algen, en dat is er niet in de
winter, of althans onvoldoen
de. "De voorjaarsbloei van
fytoplankton", legt Gerhard C.
Cadée, een andere schelpdie-
renexpert van het NIOZ uit,
"reageert niet op hogere tem
peraturen, maar start pas bij
voldoende licht."
Hongersnood
"De messchelpen zijn dus",
vervolgt Rob Dekker, "meer
dan normaal op hun reserves
ingeteerd en sterven van de
honger. In de Waddenzee is
die sterfte al in januari begon
nen en zij zet nog steeds door."
Kort samengevat wijt Dekker
de massale sterfte aan de hoge
wintertemperaturen, gecombi
neerd met de hoge dichtheid.
Zijn collega Cadée wijst erop
dat er in de literatuur meer
oorzaken worden vermeld,
zoals uitputting na het spuien
van "de geslachtsproducten",
ziektes en parasieten, en dood
gaan na of tijdens een vorst
periode. Maar hij sluit zich
bij Dekker aan, omdat deze
metingen heeft verricht en zo
wist hoe vermagerd de meshef
ten waren.
Hiermee is in ieder geval de
massale sterfte verklaard, maar
nog niet de massale stranding.
Of zoals Cadée zelf ook zegt:
"Doodgaan is één, aanspoe
len is twee." Hoe en waarom
belandden mesheften met mil
joenen tegelijk op het strand,
zoals bij Ouddorp het geval
was?
Volgens de gemeente Goeder
eede bedekten de zwaardsche
den na hun invasie een strook
strand van wel zeshonderd
meter lengte, 23 meter breedte
en een dikte die varieerde van
vijf tot veertig centimeter. In
werkelijkheid was de laag veel
langer en dikker. Bij Ouddorp
viel een onafzienbare vlakte
messchelpen aan te treffen, die
wandelaars de adem benam,
maar voor de zilvermeeuwen
een feestmaal was; woest en
hongerig schudden zij het vlees
uit de talrijke schelpen.
Oostenwind
Veldbioloog Arthur Oosterbaan
kan het Eilanden-Nieuws een
aannemelijke uitleg geven voor
de massastrandingen. Ooster
baan is opgeleid als allround
veldbioloog en heeft als specia
liteiten paddestoelen en "alles
wat op het strand ligt". Hij is
conservator van Ecomare, het
centrum voor de wadden en de
Noordzee. Oosterbaan meldt
dat massa-aanspoelingen geen
zeldzaamheid zijn langs de
.Nederlandse kust. "In het ver
leden zijn zulke strandingen
eerder voorgekomen, zij het
niet elk jaar. Het hangt van de
weers- en andere omstandighe
den af" Ook benadrukt hij dat
massa-aanspoeling bij Ouddorp
geen lokaal verschijnsel is. In de
afgelopen maanden gebeurde
hetzelfde bij Terschelling, Ame
land en Schiermonnikoog, maar
tot dusverre merkwaardig genoeg
niet op Texel en Vlieland of
elders langs de Noordzeekust.
Oosterbaan denkt dat het dit
keer de stormen van de afge
lopen winter waren die veel
schelpdieren hebben losge-
woeld. In de weken erna woei
er vervolgens dikwijls oosten
wind, en dat heeft de losge-
woelde, dode mesheften ver
volgens en masse op het strand
terecht doen komen.
Oostenwind, is dal wel logisch
Oosterbaan: "De oostenwind
heeft op stranden die op het
noorden liggen, een onder
stroom veroorzaakt over de
zeebodem naar het strand toe."
En zo spoelden bij Ouddorp in
onbenoemde hoeveelheden de
messchelpen aan, sommige al
morsdood, andere nog levend
en al snel stinkend. Op de
stranden van de Friese Wad
deneilanden zaten er zeester
ren tussen, slagsterren, harte
gels, tepelhoorns, en krabben,
maar Oosterbaan weet niet of
dit op Goeree ook zo was.
Schoon?
De schelpenoverlast bij Oud
dorp is ondertussen voorbij .Net
voor Pasen heeft de gemeente
Goedereede samen inet Rijks
waterstaat 2500 kubieke meter
verwijderd, met behulp van
vier shovels en zestien trek
kers. Het afval werd eerst naar
het parkeerterrein 3'''^ Blok
gebracht, en daar volledig met
plastic afgedekt. Later werden
de aangespoelde messchelpen
afgevoerd naar een verwer
kingsbedrijf in Steenbergen.
"Strand van Ouddorp weer
schoon!", berichtte de website
van de gemeente daarna opge
lucht; een "enorme klus was
geklaard".
Dit wekt de suggestie dat alle
"onwelriekende schelpen"
zijn opgeruimd, maar daar is
geen sprake van. Wie vanaf de
Oosterweg het natuurgebied
de Kwade Hoek inloopt, ziet
op het strand nog kilometers
lang bergen schelpen liggen.
Recreanten kunnen dit nieuwe
seizoen op de stille stranden
hier wel afschrijven: er valt
niet onbekommerd en onbe
schermd te zonnen.
Woordvoerder Bert Brand
geeft desgevraagd toe dat
alleen de toeristische strand-
delen zijn ontdaan van meshef
ten. In de overige delen blijft
alles liggen.
"De gemeente heeft", stelt hij,
"ongeveer tweeëntwintig kilo
meter sti-and. Daarvan wordt
zestien km schoongehouden.
Dat is het stuk dat grolweg
loopt van paviljoen De Zeester
tot paviljoen De Kous: het deel
dat actief wordt benut door toe
risten." Dit deel is nu schoon,
de stranden buiten deze zone
zijn en worden niet vrijge
maakt. Daar zijn volgens Brand
twee redenen voor: de kosten
van zo'n operatie en de vraag of
zo'n operatie "wel wenselijk is
met betrekking tot de natuur".
Meester Van Sciwlviii tijdens zijn afscheid van Zomerland.
STELLENDAM - Vlak voor
de meivakantie, op vrijdag
27 april, heeft meester
Jaap van Schelven afscheid
genomen als directeur van
CNS Zomerland te Stellen-
dam. Na drie jaar op deze
school te hebben gewerkt,
gaat hij de speciale leerlin
genzorg binnen een samen
werkingsverband van scho
len op Voome-Putten coör
dineren.
De kinderen van CNS Zomer
land namen afscheid met een
lied, tekeningen en cadeaus.
Ook vele ouders kwamen
meester Van Schelven de hand
drukken en hem alle goeds
toewensen.
De directievacature ontstaat
in een periode waarin het
bestuur van CNS Zomerland
en het bestuur van de Bosse
school te Middelharnis een
traject hebben opgestart om
deze twee scholen onder één
bestuur onder te brengen.
Als dit positief verloopt, zal
de bestuurlijke samenvoeging
per 1 januari 2008 ingaan. In
het licht van deze ontwikke
lingen werd de directie van de
Bosseschool gevraagd om nu
al een rol te gaan spelen in de
schoolleiding van CNS Zomer
land. Overleg hierover heeft
opgeleverd dat Adri Trommel,
directielid van de Bosseschool,
parttime directeur wordt van
Zomerland, vooruitlopend
op een mogelijke bestuurlijke
fusie.
CNS Zomerland is één van de
drie basisscholen die Stellen-
dam rijk is. De school kent een
groeiend leerlingenaantal en
het schoolgebouw is onlangs
ingrijpend gerenoveerd en
uitgebreid met nieuwe ruimtes
voor de kleutergroep en bui
tenschoolse opvang. 'Zo wordt
op verschillende terreinen
gewerkt aan een prettige leer
omgeving op deze Christelijke
school, waarin kinderen met
plezier veel kunnen leren",
aldus de schoolleiding.
OUDE-TONGE - Vijf voor acht, dinsdagavond. In één van
de zalen van de Grutterswei in Oude-Tonge projecteert
een beamer een statisch beeld op een scherm. Naast het
wapen van de gemeente Oostflakkee staat in zwarte grote
letters 'Informatieavond profielschets burgemeester'.
Naast het scherm zit raadsgriffier Jeanine van Eerten-van
Kempen achter de tafel. Ria van Rossum, raadslid van
het CDA loopt bedrijvig heen en weer. Als voorzitter van
de vertrouwenscommissie zal zij deze vergadering leiden.
Burgerparticipatie is nog geen levend item in Oostflak
kee: acht burgers vullen de zaal, samen met negen raads
leden zijn zij deze avond tot elkaar veroordeeld.
Door Jeroen van der Laan
Ria van Rossum, voorzitter
van de vertrouwenscommis
sie, heet aan het begin van de
avond iedereen hartelijk wel
kom en geeft in het kort het
doel van de vergadering aan.
"Deze avond heeft als doel om
van gedachten te wisselen tus
sen en met de burgers. Door
het ingediende ontslag van
huidig burgemeester Van Pelt
ontstaat er binnenkort een
vacature," Van Rossum geeft
aan dat de vertrouwenscom
missie bestaat uit de fractie
voorzitters van de gemeente
raad. "Wij als vertrouwens
commissie hebben diverse
keren vergaderd over de pro
fielschets die nu voor ons ligt.
Wij hebben geprobeerd hier
zorgvuldig mee om te gaan.
Vanavond is het is eigenlijk
ook niet de bedoeling dat de
hele profielschets wordt her
schreven. Natuurlijk zullen
wij de aandachtspunten die u
vanavond aan ons geeft mee
nemen en mogelijk de schets
nog wijzingen. Vervolgens zal
op de raadsvergadering van
14 juni de profielschets wor
den vastgesteld. Aansluitend
zal een waarnemend burge
meester worden benoemd. De
Commissaris van de Koningin
zal vervolgens de vacature
openstellen." Van Rossum
geeft nog aan dat voor de
waarnemend burgemeester
ook mogelijk naar de input
van de vertrouwenscommissie
zal worden geluisterd.
In een PowerPointpresen-
tatie wordt vervolgens een
samenvatting gegeven van de
profielschets. Allereerst een
schets van de gemeente, met
als belangrijkste zaken zijn dat
de gemeente bestaat uit vier
woonkernen en twee buurt
schappen, dat de bedrijvig
heid geconcentreerd is rond
om de plaatselijke kernen, de
gemeente 10.000 inwoners
telt, en qua oppervlakte één
van de grootste gemeenten
van Zuid-Holland is. De taken
en de rol van de burgemeester
worden vervolgens besproken,
waarvan de belangrijkste zijn:
tegenstellingen overbruggen,
een actieve en stimulerende rol
spelen, met als zwaartepunt de
taak vervullen van bestuurlijk
coördinator.
Na deze introductie komt
de kern van het verhaal: de
profielschets van de nieuw
te benoemen burgemeester.
Van Rossum geeft aan dat
ervaring als wethouder of als
burgemeester een pré is. De
nieuwe burgemeester moet
zich thuis voelen in Oostflak
kee, moet voor alle bewoners
aanspreekbaar zijn, aandacht
hebben voor de afzonderlijke
kernen en oog hebben voor
het verenigingsleven. En moet
last but not least belangstelling
hebben voor de geestelijke en
maatschappelijke stromingen
die Oostflakkee rijk is.
De nieuwe burgemeester moet
aan een aantal eigenschap
pen voldoen. Hij moet een
transparante, creatieve en ver
nieuwde bestuursstijl hebbep.
Ook aantoonbare kennis en
ervaring bezitten in het open
baar bestuur en actief kunnen
inspelen op impulsen uit de
bevolking. Daarnaast moet hij
een netwerker zijn, creatief,
flexibel, resultaatgericht, even
wichtig, sociaal vaardig en het
liefst rond de 40 jaar oud. Alle
maal eigenschappen waarover
één van de aanwezigen ver
zuchtte "Wie is déze persoon
die al deze eigenschappen in
zich heeft...?"
Reacties
Hoewel de burgerij van Oost
flakkee niet in grote getale
was opgekomen, waren er
toch diverse vragen over de
profielschets. Vragen over de
waarnemend burgemeester.
Voorzitter Ria van Rossum gaf
in een toelichting aan dat de
Commissaris van de Koningin
de waarnemend burgemees
ter voorstelt. "De Commissaris
heeft een lijstje met namen van
mensen die als waarnemend
burgemeester kunnen optre
den. Mogelijk zijn dit 'zwaar
gewichten' omdat dit meestal
mensen zijn die al eens ergens
het ambt van burgemeester
hebben uitgevoerd. De com
missaris zal ook aand de hand
van de profielschets gaan kij
ken welke waarnemer voor
de standplaats Oostflakkee in
aanmerking komt. De vertrou
wenscommissie zal deze per
soon ook horen. Aan het eind
van de zomer is ook bekend
wat de uitslag van de bestuurs
krachtmeting is. Vervolgens
zullen de Gedeputeerde Staten
over dit onderwerp spreken en
vervolgens kan er pas gesolli
citeerd worden. Dit zal dus
waarschijnlijk september 2007
worden."
Op de vraag of je geen goede
managers uitsluit met de zin
snede 'aantoonbare kennis van
het openbaar bestuur', ant
woordde de voorzitter ontken
nend. "De gemeente is geen
bedrijf Kennis van het open
baar bestuur is essentieel. Je
moet bijvoorbeeld goed reke
ning kunnen houden met de
invloeden van de burgers, dit
is een bedrijf toch wel anders".
Een psychologisch onderzoek
zal een onderdeel zijn van een
assesment uit de hele procedu
re. Dit in reactie op één van de
vragen. Op de vraag of de bur
gemeester binnen de gemeente
moet gaan wonen, werd beves
tigend geantwoord. "Binnen
één jaar moet de nieuwe bur
gemeester zich in Oostflakkee
hebben gevestigd. Wij heb
ben geen dienstwoning, dus
de burgemeester zal, die zelf
moet zoeken." Hierop uitte
een bezoeker van deze avond
zijn ongenoegen over het wei
nige aantal woningen dat er op
Goeree-Overflakkee mag wor
den gebouwd: "Dan mag er nu
misschien in ieder geval één
huis worden gebouwd...!"
Als laatste kwam de vraag naar
voren in hoeverre het een hard
criterium is dat de nieuwe bur
gemeester qua politieke kleur
past bij de partijen die nu
vertegenwoordigd zijn in de
gemeenteraad. Ria van Ros
sum antwoordde dat iedereen
vrij is om te solliciteren, maar
dat het de gemeenteraad goed
leek om ook de politieke kleur
in overeenstemming te laten
zijn met de volksvertegen
woordiging van de gemeente
Oostflakkee."
De afdeling modelvlieg-
sport van de Koninklijke
Nederlandse Vereniging
voor Luchtvaart (KNVvL)
heeft ook dit jaar weer
Hemelvaartsdag, donder
dag 17 mei 2007, uitgeroe
pen tot nationale model-
vlieg Recreadedag.
Ook op het terrein van model-
vliegclub Schouwen-Duive-
land/Goeree-Overflakkee
(SDGO) aan Middelweg 15 te
Middelharnis zijn er deze dag
activiteiten. De plaatselijke
modelvliegers geven verschil
lende demo's zoals het slepen
van reclametekst, het droppen
van snoep voor de kinderen,
verschillende Fun-fly demo's
en enkele helikopterdemo's.
Ook zullen er verschillende
V^ ACCOUNTANTS
'l^^ BELASTINQADVISEURS
MIODEIHARNIS Kon. |ulianaweg 560187 617 300
hl 018] 485 637www.visser-visser.nl
KnófB SV Lange««91(3 - 32iS KG Sc«nffl«ltdiik01» 47dH7
Akkwdoo) BV KtoOïterwg - i317 AL N«yd90u« - 0111 «1347
modellen getoond worden
waaronder schaalmodellen,
helikopters, funflymodel-
len, wedstrijdmodellen, oor
logsvliegtuigen (moderne en
antieke), enz. Bovendien biedt
modelvliegclub SDGO deze
dag de mogelijkheid voor het
publiek om met behulp van
gekoppelde zenders zelf een
modelvliegtuig te besturen.
De KNVvL is de overkoepe
lende sportbond voor lucht-
sporten in Nederland en kent
enkele honderden aangeslo
ten verenigingen, die met veel
enthousiasme en ijver model
bouw bedrijven. En op 17 mei
zullen op tientallen model
vliegvelden, verspreid over het
hele land, modelvliegers die
op recreatief of op topniveau
het modelvliegen beoefenen,
in grote aantallen gelijktijdig
met hun sport bezig zijn. De
clubbesturen hebben juist voor
hen een speciaal dagprogram
ma samengesteld. Een mooie
gelegenheid dus om tevens een
breed publiek de kans te geven
kennis te laten maken met deze
sport.
Een modelvliegtuig besturen is
geen kinderspel, en menig vrij
uurtje zal door de beginnende
modelvlieger opgeoflèrd moe
ten worden om zich deze sport
eigen te maken. Menig begin
ner haakt na een tijdje af omdat
men als snel tot de ontdekking
komt dat modelvliegen wel wat
meer is dan spelen met een
vliegtuigje.
Voordat men met modelvlie
gen wil beginnen is het dan ook
verstandig om bij een plaatse
lijke club informatie in te win
nen. Modelvliegclub SDGO is
zo'n club en wil dat ook aan
iedereen laten weten.
Daarom nodigt ze op Hemel
vaartsdag van 10.00-17.00 uur
iedereen uit om eens een kijkje
te nemen aan Middelweg 15 te
Middelharnis.
Wie meer wil weten kan con
tact opnemen met W. Koppe
naal, tel. 0187-651773, of met
B. de Jager, tel. 0187-650887.
