Hulp bij zelfdoding
als strijdfront
PREDIKBEURTEN
Bosman Kalis
Wateroverlast
Na de ramp (2)
Uw auto in vertrouwde
handen
Nieuw beleid
Rechtsopvattingen
EIIAftDEII-tllEUWS
Hulp bij zelfdoding
Wat is 'hulp'?
Cultuurstrijd
Prof. dr. H. Jochemsen
Zondag 18 februari 2007
EIIAtlDEtl-niEUWS
Samen zingen in Ouddorp
Nu ook caravanherstel
Fiori Musicali voert
Johannes Passion uit
Ingezonden:
Gedachten bij de Psalmen
Bingo voor het Astma Fonds
SGP-kandidaten Provinciale
Staten op bezoek
PAGINA 2
"Denkt u dat door dit nieuwe kabinet Neder
land zijn progressieve imago in het buitenland
zal verliezen?', vroeg een verslaggeefster van
Radio Wereldomroep mij deze week. Het ging
vooral over de plannen in het Coalitie akkoord
omtrent abortus. Daar worden enkele maatre
gelen voorge.steld waarmee beoogd wordt het
aantal abortussen te verminderen. Bijvoor
beeld maatregelen gericht op het aanbieden
van alternatieven voor abortus, het via regi
stratie doen van onderzoek naar de aard van de
noodsituatie en later verrichten van onderzoek
naar de psychosociale gevolgen van abortus.
Zeer voorzichtige maatregelen, die als het
allemaal goed gaat, wellicht het aantal abor
tussen kan terugdringen. Maar van een echte
wettelijke beperking van abortus is geen spra
ke. Toch menen sommige oppositiepartijen
al te moeten spreken van betutteling en bin
nendringen van de overheid in de spreekka
mer van de arts. Alsof het medische handelen
niet altijd al aan wettelijke bepalingen onder
worpen is. En als artsen geen inmenging van
justitie in hun medische handelen willen, dan
moeten ze als professional geen dingen (wil
len) doen die op gespannen voet staan met de
basis van onze rechtsstaat, namelijk bescher
ming van het leven van alle burgers. Immers,
alle andere waarden die de wet beschermt
- vrijheid van godsdienst, van meningsuiting,
geen discriminatie, etc. - vooronderstellen het
leven van de burger.
In internationale rechtsverdragen waarin
de menselijke waardigheid als grondwaarde
geldt, wordt deze waarde vanouds direct ver
bonden met het menselijke bestaan zelf. Dit
betekent dat het leven van alle mensen onge
acht hun toestand, deze menselijke waardig
heid toekomt. Van die menselijke waardig
heid kan men geen afstand doen, evenmin als
men van het menszijn zelf afstand kan doen.
Daarom ook dient de overheid het leven van
alle mensen te beschermen en kan deze ver
antwoordelijkheid aan geen andere instantie
- bijvoorbeeld aan artsen of aan commissies
- overgedragen worden. Dit is de klassieke
Europese rechtsopvatting. Maar juist op dit
punt woedt in onze cultuur een felle strijd.
Er zijn nu rechtsgeleerden, niet het minst in
Nederland, die menen dat van het recht op
(bescherming van het) leven afstand gedaan
kan worden. In feite stellen die het zelfbe-
schikkingrecht boven de menselijke waar
digheid. Als in deze visie iemand vindt dat
zijn leven mensonwaardig is geworden en hij
wil er een eind aan laten maken dan moet de
overheid dat, wettelijk geregeld, toestaan.
In de kwestie van hulp bij zelfdoding
speelt deze problematiek op het scherpst
van de snede. In veel Europese landen is
zelfdoding niet strafbaar gesteld. Dit heeft
vooral een praktische reden. Als de zelfdo
ding slaagt, dan heeft strafbaarstelling geen
zin en als ze niet slaagt - en dat is meestal
het geval - dan maakt strafbaarstelling het
voor de betrokkenen alleen nog maar moei
lijker. Die persoon heeft hulp nodig, geen
straf. Maar er zit ook een ideologisch ele
ment in, namelijk de gedachte van het zelf
beschikkingsrecht.
Spannender wordt het als het gaat om hulp
bij zelfdoding. Dit is in een aantal landen ook
niet strafbaar. Met name in Zwitserland heeft
dit geleid tot een gevestigde praktijk van
hulp bij zelfdoding van mensen die hun leven
willen beëindigen. Een soort alternatief voor
euthanasie, maar dan alleen voor mensen die
nog zelf de dodelijke middelen kunnen inne
men. Ook in Duitsland is hulp bij zelfdoding
niet verboden. Maar daar heeft de artsenorga
nisatie het tuchtrechtelijk afgewezen. Artsen
die hulp bij zelfdoding verlenen, worden dus
door hun beroepsgroep veroordeeld. Maar in
Duitsland is ook het bevorderen van zelfdo
ding wel verboden. En ieder zal begrijpen dat
in de praktijk de grens tussen hulp en bevor
deren heel dun is.
In Nederland ligt het iets anders. Zelfdo
ding is niet, maar hulp bij zelfdoding is wel
in de wet verboden (Str. art. 294). Maar dan
is natuurlijk de vraag: wat is hulp bij zelf
doding? Precies op dit punt is op 22 januari
jl. een uitspraak gedaan door de rechtbank
in Amsterdam, die een zekere verschuiving
lijkt te bevatten in de richting van een grote
re toelaatbaarheid (LJN: AZ6713, rechtbank
Amsterdam). Waar gaat hel om? Ik geef kort
de feiten zonder in details te treden.
Het gaat om een vrouw die zich in juni
2004 het leven benam door het innemen van
een overdosis van diverse soorten pillen. Ze
had vooraf contacten gehad met de verdach
te V. in deze zaak die zich presenteerde als
'suïcidecounselor i.s.m. de st. De Einder',
een organisatie die mensen wil helpen bij
zelfdoding. V. had haar van advies gediend.
De vraag is nu of dat als hulp bij zelfdoding
volgens de wet aan gemerkt moest worden.
In haar overwegingen gaat de rechtbank
in op de vraag hoe dat begrip 'hulp' gezien
moet worden. Samenvattend komt het hier
op neer dat de rechtbank op basis van een
uitspraak van toenmalig minister Korthals
van Justitie bij de wijziging van o.a. arti
kel 294 (in 1999), kiest voor een invulling
van 'strafbare hulpverlening' die inhoudt
dat instructies worden verstrekt omtrent de
te plegen zelfdoding op een wijze waarin
degene die de instructie verstrekt ..."als
het ware de regie in handen neemt". Hier
bij wordt verwezen naar eerdere uitspraken
van het gerechtshof te Leeuwarden en van
de Hoge Raad. Maar als men die citaten in
het arrest leest, dan wordt daarin niet gespro
ken over "de regie in handen nemen" zoals
Korthals stelde. Men spreekt over instruc
tie die is "gericht op een concrete handeling
of vaardigheid....". Toch kiest de rechtbank
in Amsterdam in haar interpretatie van wat
onder strafbare hulpverlening moet worden
verstaan voor toevoeging van de zinsnede "in
regie nemen". Naar mijn inzicht is dat niet
voor de handliggend, te meer daar men met
de Hoge Raad zegt dat bij de interpretatie van
een begrip als instructie aansluiting gezocht
moet worden bij het gewone spraakgebruik.
Welnu, in het gewone spraakgebruik bevat
het woord instructie gewoonlijk niet de notie
dat degene die instrueert de regie overneemt
over het handelen van degene die instructie
ontvangt. Kramers woordenboek bevestigt
deze opvatting. Het spreekt over onderwijs,
onderricht en aanwijzing.
Toch heeft de rechtbank gekozen voor
een invulling van wat strafbare hulp is bij
een geval van zelfdoding die is gebaseerd op
een uitspraak van een liberale minister bij de
totstandkoming van dit wetsartikel. En deze
keuze leidt tot vrijspraak van de verdachte,
want dat deze bij de uitvoering de regie
als het ware had overgenomen, bleek niet
uit de reconstructie van de gebeurtenissen.
Verdachte had gedurende diverse telefoon
gesprekken die ongeveer 9 maanden eerder
waren begonnen, alleen informatie verstrekt
en had de betreffende vrouw ondersteund in
haar voornemen tot zelfdoding. De vrouw
had de geneesmiddelen zelf opgespaard en
ingenomen, hetgeen tot haar dood leidde.
Duidelijk is dat V. in dit geval geen erg actie
ve maar wel een duidelijke informatieve rol
heeft gespeeld bij de zelfdoding.
Als hulp wordt opgevat als instructie in
de zin van aanwijzing voor het handelen,
zou V. inderdaad hulp bij zelfdoding hebben
verleend. Maar door de striktere interpretatie
van de rechtbank was dat niet het geval.
Hoe moeten we dit nu interpreteren? Ik
meen dat deze striktere interpretatie van hulp
bij zelfdoding, die dus ruimere straffeloze
mogelijkheden biedt voor dergelijke hulp,
gezien moet worden in het licht van boven
genoemde strijd tussen twee rechtsopvattin
gen. Tussen enerzijds de opvatting dat men
selijke waardigheid en daarmee de rechtsbe
scherming van het leven, onlosmakelijk is
verbonden met het menszijn als zodanig en
anderzijds de opvatting dat het zelfbeschik
kingsrecht meebrengt dat de bescherming
van het leven van het individu dat zijn leven
wil (laten) beëindigen, opgeschort kan wor
den.
Naar mijn overtuiging is de eerste opvat
ting in overeenstemming met de Joods-chris-
telijke en klassiek-humanistische tradities en
wijkt de tweede daarvan dus af.
In de Coalitieverklaring staat dat het nieu
we kabinet met betrekking tot levensbeëindi
gend handelen geen experimenten (bijv. de
pil van Drion) zal toestaan. Ik ben benieuwd
wat het kabinetsbeleid zal zijn met betrek
king tot de bovenbesproken problematiek.
OUDDORP - Hersteld Herv. Gem.
Dorpskerk: 9.30 uur ds. H. Lassche,
bediening Heilig Avondmaal en 18.30 uur
ds. G. Meuleman, nabetrachting Heilig
Avondmaal. Eben-Haëzer: 9.30 uur geen
dienst en 18.30 uur ds. H. Lassche, nabe
trachting Heilig Avondmaal - Herv. Gem.
(PKN) Locatie mfg Dorpstienden: 9.45
en 18.00 uur ds. R. D. Kwint, Sirjansland
- Geref. Kerk (PKN) 10.00 uur de heer
K. Baas en 18.30 uur ds. G. den Hartogh
- Ger. Gem. 9.30 en 18.30 uur ds. G. J.
van Aalst - Doopsgezinde Gem. 9.30 en
18.30uurds. J. Smink.
GOEDEREEDE - Herv. Gem. (PKN) 10.00
uur ds. J. C. Klein, Hei en Boeicop en
18.30 uur ds. R J. Stam, Katwijk - Her
steld Herv. Gem. 9.00 en 10.45 uur ds. J.
W. van Estrik en 17.00 en 18.45 uur ds. R.
van Kooten, Soest.
STELLEND AM - Herv. Gem. (PKN) 10.00
uur kand. M. K. de Wilde, Ridderkerk en
chr. stxeekblad op gereformeerde grondslag
voor de zuid-hollandse en Zeeuwse eilanden
Is een uitgave van Uitgeversmaatschappij
Eilanden Nieuws BV
Verschijning: dinsd^- en vrijdagavond
Tel. (0187)471020
Fax (0187)485736
Postbus 8, 3240 AA Middelhamls
Langeweg 13, Sommelsdijk;
ADVERTENTIES EN ADMINISTRATIE:
tel.(0187)4710 20
e-mall: Algemeen(agebr-dewaal.com
(onder vermelding van "adv" of 'adm")
tarief per mm 0,35:
contracttarieven op aanvraag
sluitingstermijn zakelijke advertenties;
maandag en donderdag 14.00 urn-
sluitingstermijn overlijdensberichten:
dinsdag en vrijdag 8.30 uur
voor foutief geplaatste advertenties als
gevolg van onduidelijke advertentie
opdrachten of telefonisch opgegeven
advertenties kan de uitgeverij niet
aansprakelijk worden gesteld.
Advertentie-acquisitie:
A. J. van der Velden,
06-50448359
REDACTIE:
hoofdredacteur: J. Villerius.
tel. (0187)471022,
e-mall: J.VilIerius@gebr-dewaal.com
Plaatsing van ingezonden berichten kan
zonder opgaaf van redenen
worden geweigerd.
ABONNEMENTEN:
Per kwartaal 12.00
Per halfjaar €21,00
Per Jaar €40,00
Abonnementen zijn bij vooruitbetaling
en worden automatisch verlengd.
Opzeggingen schriftelijk
vóór 30 november.
Wijzigingen graag twee weken voor deze
ingaan doorgeven.
REKENINGNUMMERS:
postbank 167930
rabobank Middelharnis 342001108
17.00 uur ds. R. W. van Mourik, bedie
ning Heilige Doop - Geref. Kerk (PKN)
10.00 uur de heerC. B. van Beek en 18.30
uur ds. L. C. van de Eijk - Hersteld Herv.
Gem. 10.00 uur ds. R. van Kooten, Soest
en 18.00 uur kand. W. M. van der Linden,
Ridderkerk.
MELISSANT - Hersteld Herv. Gem. 10.00
en 18.00 uur ds. R Korteweg - Geref.
Kerk (PKN) 9.30 uur ds. K. Touwen -
Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur leesdienst
- Ger. Gem. in Ned. 10.00 en 18.00 uur
leesdienst.
DIRKSLAND - Herv. Gem. (PKN) 10.00
uur ds. J. WiUemsen en 18.00 uur ds. G.
van Meijeren - Ger. Gem. 10.00 en 18.00
uur leesdienst - Ziekenhuis: 14.30 uur de
heer A. Dubbeld.
HERKINGEN - Herv. Gem. (PKN) 10.00
uur ds. L. Quist, Groot-Ammers en 18.00
uur ds. J. Maas - Hersteld Herv. Gem.
9.30 en 18.00 uur ds. A. van Wijk, v.m.
bediening Heilig Avondmaal en nam.
nabetrachting en dankzegging Heilig
Avondmaal - Ger. Gem. 10.00 en 18.00
uur ds. P. Blok.
SOMMELSDUK - Herv. Gem. (PKN)
10.00 uur ds. L. de Wit, Oude Tonge en
18.00 uur ds. A. J. Kunz, Groot-Ammers
- Lukaskapel HDG 10.30 uur ds. D. Sie-
belink. Klaaswaal - Exodus (PKN) 10.00
uur mevr. N. van Embden - Remonstrant
se Gem. 10.00 uur mevr. A. E. Nijman
- CAMA Gem. 10.00 uur de heer K. van
Holten - Hersteld Herv. Gem. 9.30 uur
ds. L. W. Ch. Ruijgrok, Monster en 17.00
uur ds. L. Groenenberg, Oud-Beijerland.
MIDDELHARNIS - Herv. Gem. (PKN)
10.00 uur ds. W. Meijer, Yerseke en 18.00
uur ds. H. Harkema - Geref. Kerk (PKN)
10.00 uur drs. J. Glas en 17.00 uur ds. W.
de Graafï- Ger. Gem. 9.30 en 18.00 uur
ds. G. van Manen - Chr. Geref. Kerk
9.30 en 18.00 uur ds. A. A. Egas - Geref.
Kerk (Vrijgemaakt) 9.30 en 17.00 uur
leesdienst.
NIEUWE TONGE - Herv. Gem. (PKN)
9.30 uur ds. A. L. van Zwet, Woudenberg
en 18.00 uur ds. G. C. de Jong, Sliedrecht
- Hersteld Herv. Gem. 9.30 uur ds. H.
J. Boer, bediening Heilige Doop en 18.00
uur ds. C. Oorschot, Stellendam, voorbe
reiding Heilig Avondmaal - Ger. Gem.
10.00 en 18.00 uur leesdienst.
OUDE TONGE - Herv. Gem. (PKN) 10.00
uur ds. W. Westland, Ridderkerk en 18.00
uur ds. P. J. Teeuw, Papendrecht - Ger.
Gem. 10.00 en 18.00 uur leesdienst -
Beréa Gem. 10.00 uur de heer J. Crezee.
STAD aan 't HARINGVLIET - Herv. Gem.
(PKN) 10.00 uur ds. H. J. Catsburg, bedie
ning HeiUge Doop en 18.00 uur ds. J. Wil-
lemsen - Geref. Kerk (PKN) 10.00 uur ds.
A. W. Mol en 18.00 uur kand. J. Glas - Ger.
Gem. 10.00 en 18.00 uur leesdienst.
DEN BOMMEL - Herv. Gem. (PKN) 10.00
uur ds. J. C. Mesu, Nw. en St. Joosland
en 18.00 uur ds. C. Doomeweerd - Geref.
Kerk (PKN) 10.00 uur (gecombineerde
dienst met Geref. Kerk Ooltgensplaat)
de heer J. Schut en 18.00 uur ds. H. R de
Goede.
OOLTGENSPLAAT - Herv. Gem. (PKN)
9.30 uur ds. G. van Meijeren en 18.00 uur
ds. T. W. van Bennekom - Geref. Kerk
(PKN) 10.00 uur dienst in Geref. Kerk te
Den Bommel en 18.00 uur drs. J. H. Bec
ker - Ger. Gem. 9.30 en 18.00 uur lees
dienst - Hersteld Herv. Gem. 10.00 uur
ds. W. J. Teunissen, Melissant en 18.00
uur ds. J. Joppe, Sint Maartensdijk.
LANGSTRAAT - Herv. Gem. (PKN) 10.00
uur ds. E. Versluis, St. Annaland.
In deze rubriek kunnen lezers hun zegje doen of
reageren op hetgeen ze in dit blad gelezen heb
ben. Inzendingen mogen geen grotere omvang
hebben dan ca. 400 woorden. De redactie
behoudt zich het recht voorom Ingezonden tekst
In te korten of niet te plaatsen. Tevens draagt
de redactie geen verantwoordelijkheid voor de
Inhoud van wat lezers schrijven.
In Eilanden Nieuws van 5 januari 2007 las ik
een artikel over het Nederlands Institaut voor
Beeld en Geluid in Hilversum. Een paar maan
den geleden werd dit institaut door koningin
Beatrix geopend. Op hun website zijn verschil
lende historische nieuwsfilmpjes en uitzendin
gen over ons eiland te bekijken. Het bezoek
van prinses JuUana en prins Bemhard op 27
oktober 1947 aan Goeree-Overflakkee staat er
helaas niet bij. Dit is destijds wel verfilmd voor
het Polygoon journaal. Door contact te zoeken
met de klantenservice kreeg ik te horen dat het
wel mogelijk was van deze nieuwsfilm een dvd
te bestellen. Dit heb ik gedaan en binnen een
week kreeg ik deze al toegestaurd.
Dankzij Eilanden-Nieuws ben ik nu in het
bezit gekomen van historische beelden met
geluid. Heel leuk voor mij om te zien is
de aankomst van het Prinselijk paar bij het
gemeentehuis te Middelharnis, want hier
mocht ik als 6-jarige het welkomstlied dat
door de schooljeugd werd gezongen aan
prinses Juliana overhandigen.
Eilanden-Nieuws is up to date, BEDANKT!
Irene van Vliet-Volwerk
Middelharnis
In de Doopsgezinde Gemeente te Ouddorp.
is er morgenavond, 17 februari, van 19.30-
20.30 uur weer samen zingen. Iedereen is
hartelijk welkom.
AUTOSCHADEHERSTEL
ZernikevwglO
3241 MG Middelharnis
Tel. (0187) 48 72 19 - Fax (0187) 48 24 88
info@bosmanenkalis.nl - www.b0smanenkali5.nl-
Het Chr. Kamerkoor Fiori Musicali voert
zaterdag 10 maart de J^ohartne^ Passion van
J S. Bach uit iiï de R';K!/kerk té Oude-Tonge.
Medewerking verlenen het barokensemble
Moe Baroque, bestaande uit gespecialiseerde
barokmusici, en de solisten Valeria Mignaco
(sopraan), Mariek Reuten (alt), Sebastiaan
Brouwer (tenor), Paul Kieviet (tenor) en de
bassen Jan Douwes en Sinan Vural. Dirigent
is Sietse van Wijgerden.
De uitvoering belooft een zeer frisse en vita
le klank op te leveren met dit inspirerende
koor van jonge mensen. Tevens zal de mooie
ruimte van de kerk bijdragen tot een goede
transparante klank. Het concert begint om
20.15 uur. Toegangskaarten kosten 15
12,50 voor kinderen) en kunnen vanaf heden
worden gereserveerd via website www.fiori-
musicali.nl en telefonisch via nummer 0187-
492513.
Veel wordt er de laatste tijd geschreven
over het 'onder water zetten' van stukken
landbouwgrond ten behoeve van de natuur.
Ook is dit reeds op veel plaatsen gebeurd.
Daardoor hebben veel kleine boeren hun
landbouwgronden moeten verkopen en zijn
ze nagenoeg gestopt met hun bedrijfje. Heel
jammer! Toen wij - als overkanters - hier
16 jaar geleden in Ouddorp kwamen wonen,
waren er nog tal van kleine boerenbedrijfjes
die veel deden aan zaadteelt, verbouw van
aardappelen, granen, e.d. Als je nu kijkt, is
bijna alles verdwenen. De Koude Hoek is
één groot natuurgebied geworden en richting
Flauwe Werk zijn er bijna geen bloemenvel
den meer te vinden. En wat is het resultaat???
Het aantal ganzen is schrikbarend toegeno
men, tot het zelfs een plaag werd!
Wat ook is toegenomen, is de hoeveelheid
neerslag. Zoals vandaag, woensdag 14 febru
ari 2007; het regent pijpenstelen. Als wij in
de velden rondom ons huis lopen, stroomt
het water uit de drainagebuizen en staan veel
gronden blank. Daarom zou ik willen plei
ten voor HET BEHOUD VAN DE LAND
BOUWGRONDEN. In de toekomst is er
met de klimaatsveranderingen nog veel meer
neerslag te verwachten en moet je dadelijk
alle zeilen bijzetten om het hier op Goeree
DROOG TE HOUDEN. Als het even tegen
zit, krijg je straks bij een reuze storm opnieuw
een scheiding tussen Goeree en Flakkee,
zodat er weer een zee tussen de beide gedeel
ten komt, net als in de Middeleeuwen.
Iedereen heeft pas geleden een brief gekre
gen met een Rampenplan. Als het zo door
gaat, mag ieder
gezin wel een roeiboot in de tuin hebben
Uggen in geval van plotselinge reuze water
overlast. Wel de dijk van het Flauwe Werk
verhogen/verbreden en aan de andere kant
land onder water zetten
voor de natuur, dat kan nataurlijk niet. Daar
om zou ik de betreffende instanties toe willen
roepen:
LET GOED OP DE WATERHUISHOU
DING EN BEHOUD HET LAND VOOR DE
BOEREN, WEES DAAR ZUINIG OP!
Fam. Brand
De Kruse 5,3253 KA Ouddorp
'Luther en de Psalmen", dat is een bijzonder
thema. Maarten Luther, de reformator van
Wittenberg, had een bijzondere verhouding
tot het boek van de Psalmen. Van hem is de
bekende uitspraak dat in de Psalmen Gods
volk in het hart wordt gezien. In de Voor
rede die hij schreef op de vertaling van het
Psalmboek lezen we: "Waar vindt men fij
ner woorden over de vreugde, dan de lof- en
dankpsalmen bevatten? Daar wordt u een blik
gegund in het hart van alle heiligen, als in een
schone, bekoorlijke tuin, ja als in de hemel
zelf. Ge ziet welke fijne, heerlijke, fraaie
bloemen daar groeien, bloeiend met allerlei
goede, dankbare gedachten jegens God om
Zijn weldaden. En aan de andere kant, waar
vindt ge diepere klachten, droeviger woorden
vol verdriet, dan in de klaagpsalmen? Daar
slaat ge andermaal een blik in aller heiligen
hart, maar het is als in de dood, ja als in de
hel. Hoe donker en duister is het daar, waar
de aanblik aller dingen omfloerst is door de
toom van God, En wanneer de psalmisten
spreken van hun vrees of hoop, drukken zij
zich uit op een wijze, dat geen schilder het
hen verbeteren zou, geen Cicero of redenaar
het zo zou kunnen uitbeelden."
Luther noemt het psalmboek: het boekje van
alle heiligen. Ieder kan, in welke omstandig
heden hij of zij ook verkeert, daarin woorden
vinden die op hem of haar slaan en die toe
passelijk zijn op de omstandigheid van het
eigen leven. Hij roept dan ook op om maar
veel het psalmboek ter hand te nemen. "Wilt
VRIJDAG 16 FEBRUARI 2007
u de heilige, christelijke kerk zien, gepen
seeld in levendige kleuren en vorm, in een
klein schilderij uitgebeeld, neem dan het
psalter voor u. Daar hebt u een fijne, heldere,
zuivere spiegel, waarin u zien kunt wat de
christenheid is. Ja, u zult ook uzelf daarin
vinden en het rechte "ken uzelf!", bovendien
God Zelf en alle schepselen."
Het psalmboek is voor Luther, heel zijn leven,
het meest directe Woord van God gebleven,
beproefd in nood en uitredding. Met zijn
smeekbeden en liederen van veriossing ver
gezelde het hem in alle strijd en vreugde. De
inhoud van de Psalmen was voor hem, trou
wens van heel de Schrift, de persoon en het
werk van de Heere Christus. Luther vond dan
ook dat ieder christen de Psalmen eigenlijk
uit zijn hoofd moet kennen, zodat hij ze te
allen tijde zingen en overdenken kan.
Luthers uitleg van de Psalmen is ons over
geleverd. Uit die uitvoerige verklaring is
onlangs een klein boekje samengesteld dat
als het ware in pasmunt het goud van deze
schat aanreikt. De heerN.A. Eikelenboom uit
Woerden heeft Luthers Psalmen-Auslegung
doorgenomen en daaruit de meest sprekende
en kernachtige gedeelten genomen en die
vertaald. Zo is een fraai dagboekje ontstaan
dat uit Luthers gedachten over de Psalmen
voor elke dag een kort gedeelte weergeeft.
Om u er iets van de tonen, geef ik een wil
lekeurig gekozen stukje weer. Het betreft dat
van 14 januari, naar aanleiding van Psalm 3:
6 "Ik lag neder en sliep."
"Ik lig en slaap - dal betekent: er is een
ongestoorde veiligheid. Wie kan bidden en
geloven, die gaat liggen, hij slaapt, staat op
en vraagt naar niemand. Maar als iemand
vol met gedachten zit, kan hij niet slapen.
David wil dus zeggen: ik leef zo veilig als het
maar kan.
Waarom zegt hij dat? De Heere houdt mij
vast. Al die anderen benauwen me, maar
de Heere ondersteunt me en houdt me vast.
Daarom ben ik niet alleen veilig, maar ook
moedig, zodat ik voortaan voor niemand
hang ben.
Zo stijgt de ervaring van het geloof op tot een
lofzang, zodat iemand kan zeggen: als onze
Heere God zo kan helpen, welaan, dan ben ik
voor geen honderdduizend mensen bang.
De les van de psalm is dus dat niemand al
te bang moet zijn of moedeloos moet worden
- het ga zo slecht als het wil.
N.a.v.: Maarten Luther, Een vaste Burcht is
onze God. Gedachten bij de Psalmen.
Dagboek. Uitgeverij Den Hertog te
Houten. Gebonden. ISBN 90-331-
2018-6. 380pag. Prijs 16,90.
J.M.J. Kieviet
DIRKSLAND - Op vrijdag 2 maart 2007
organiseert het bestuur van het Astrria Fonds
afdeling Goeree-Overflakkee in zorgcentrum
Geldershof te Dirksland een Bingomiddag
voor de inwoners van heel Goeree-Overflak
kee.
De entree bedraagt 5, incl. bingokaarten,
koffie/thee met wat lekkers en een glaasje
wijn of sap. De middag duurt van 14.30 tot
16.30 uur. Er zijn leuke prijzen te winnen
zoals een boodschappenmand, een strijk
ijzer, een elektrische eierkoker, gereedschap,
cadeaubonnen, e.d.
De afdeling Goeree-Overflakkee van het
Astma Fonds komt op voor de belangen van
mensen met longproblemen en organiseert
o.a. elke dinsdagmiddag te MiddeUiamis
'Aangepast bewegen', waardoor de longpro
blemen beter beheersbaar worden. Voor de
Bingomiddag of Aangepast bewegen kunt
u zich aanmelden bij Willeke Blokland, tel.
0187-491782.
OUDDORP - Op vrijdag 23 februari .orga-
niseren de SGP-kiesverenigingen op Goe
ree-Overflakkee een verkiezingsavond in
Ouddorp. De eerste SGP-kandidaten voor de
Provinciale Staten zijn dan aanwezig om het
programma voor de komende vier jaar toe te
lichten. Het thema waar de SGP dit keer voor
gekozen heeft is: Toegevoegde Waarde. Op
tal van punten kan de SGP waarde toevoegen
vanuit de overtuiging dat de meest waarde
volle waarden en normen te vinden zijn in het
Woord van God, de Bijbel. Op interactieve
wijze zal deze avond de speerpunten van de
SGP worden toegelicht. Ook is er gelegen
heid om in discussie te gaan met de verschil
lende kandidaten. De bijeenkomst wordt
gehouden in Eben-Haëzer, Preekhillaan 3,
te Ouddorp, aanvang: 20.00 uur. Kijk voor
het verkiezingsprogramma en andere bijeen-
komsten op website www.sgpzh.nl.
Het was op Hakken al zo nat,
en tóen kregen we nog het 'Sielinggat'
Een landbouwer, met grote aardappelen,
liet bij Herkingen de ^oiing we^appen.
Hij zei: "dan loopt bij eb de polder leeg".
Maar toen de volgende vloed weer steeg,
was de gehele glooiing stuk;
de ebstroom maakte een geul tot aan de boerderij van 'Geluk
Toch loerd die misser weer hersteld.
In elke krant werd erover verteld:
alle burgers, dmninees en zelfs dokter Stoel,
droegen zandzakken voor het goede doel.
Toen na veel inspanning het gat was gedicht,
de^d Boek en Oostertinjk zijn plicht:
Van sluishaven tot axin het mooie Herken,
een nieuwe hoge dijk, een hele sterke.
De asfaltmolens braakten berggn roet,
maar dat was voor de nieuwe dijken goed.
Voordat de najaarsstannen kunnen komen,
moest men weer inedig kunnen dromen.
Als 7nen ziet op de ramptijd terug,
ging het dijkherstel /leel vlug.
Het liep bijna overal eig gesmeerd;
ook gerst zaaien zoas men nog niet verleerd.
Van gerst komt bier, en dat is erg goed;
liet gaf het dijkleger heel veel moed.
'5 Avonds moe van hei heel harde werken,
deed een fris en lekker biertje hen weer opsterken.
Zodoende ktuamen alle dijken voor de tinnier dicht.
Iedereen deed meer dan zijn plicht.
De ganse wereld stond versteld^
ons mooi en geliefde Flakkee was weer hersteld.
Frans Troost, Dirksland
