Overdenking
M
uit de
Heilige Schrift
Roemenië toegetreden
tot de EU, en nu?
:kijkvenster
Eiiiurassi-raEtJws
Nieuw op Goeree-
Overflakkee: Uitlburo
Opnieuw verzoelien
voorlopige voorziening
winkelcentrum
DR0P8L0ED
Inschrijven voor Kleedjesmarkt
GEHEIMZINNIGE 'E'
Welgelukzalig (2)
Hoofdstuk 8
VRIJDAG 2 FEBRUARI 200'
Blik op kerk ^Ni
^n samenleving Cj
- De Gezangenkwestie
- Uitbreiding
- Waar niet?
Nog één keer zou ik m'n lezers vermoei
en met de Gezangenkwestie zoals we die
in Nederland kennen. Dit naar aanleiding
van de bundel 'Evangelische Gezangen' die
in 1807 aan de kerk is opgedrongen. Daar
was bezwaar tegen gemaakt, vooral tegen
de manier waarop de gezangenbundel was
ingevoerd. Hoewel kerk en staat officieel
gescheiden waren, had de overheid toch de
sterke arm gereed om ervoor te zorgen dat
deze bundel overal zou worden gebruikt.
En er was bezwaar tegen de inhoud! Want
hoewel de samenstellers beweerden dat niets
in de gezangen strijdig was met de leer der
kerk, had het kerkvolk best dóór dat de bun
del de geest van de Verlichting ademde. Maar
er waren ook vele andere liederen. Gezangen
waarin de Drieëenheid werd bezongen, de
verzoening door voldoening, enz. De meest
schriftgetrouwe predikanten maakten dan ook
geen bezwaar en gaven per dienst één gezang
op, dat ze zorgvuldig hadden uitgekozen. De
gezangen speelden dan ook nauwelijks een
rol van betekenis bij de Afscheiding.
Inmiddels hadden de gezangen wel een slech
te naam gekregen bij het orthodoxe gedeelte
van de kerkmensen. 'Gods volk zingt geen
gezangen", zei Abraham Kuyper... En in
dat opzicht waren velen het niet hem eens.
Er was onder hen die Hervormd gebleven
waren veel verzet, maar niet minder bij de
Afgescheidenen en Dolerenden. In de Vader
landse kerk haalden vele predikanten en
gemeenteleden verlicht adem toen in 1861
de verplichting verviel om in elke dienst ten
minste één gezang op te geven. Sindsdien is
het een soort traditie dat de Confessionelen
één gezang zingen, maar de Ger Bond staat
erom bekend dat gezangen contrabande zijn.
Intussen heeft de Hervormde Kerk in 1938
een nieuwe gezangenbundel aanvaard en in
1971 het Liedboek. Afgezien van het princi
pe (geen gezangen in de eredienst) zijn beide
ongetwijfeld een verbetering wat de inhoud
betreft.
De Gereformeerde Kerken hebben intussen
hun 'schade' ingehaald. Aanvankelijk had
den ze, sinds 1933, de lofzangen achter de
psalmen uitgebreid tot 29 gezangen, die alge
meen in de kerken werden gebruikt. Toch was
er ook in de Ger Kerken van meet af aan ver
zet tegen deze uitbreiding. De bekende leken
theoloog A. Janse schreef zelfs een brochure
met de veelzeggende titel: 'De heerlijkheid
der Psalmen als liederen des Verbonds'. Hij
was de woordvoerder van hen die vinden dat
de psalmen voldoende zijn, aangezien ze niet
door Christus afgeschaft, maar vervuld zijn.
De tegenstanders van de gezangen hebben
wel gelijk gekregen dat de voorstanders uit
eindelijk geen genoegen zouden nemen met
een kleine uitbreiding, maar dat de vraag
naar gezangen onbeperkt zou zijn... De Ger
Kerken hebben dan ook het Liedboek inge
voerd, wat in het licht van 'Samen-op-Weg'
ook voor de hand ligt.
De Christelijke Gereformeerde Kerken heb
ben in 1947 besloten dat de kerken zich moes
ten houden aan de 150 psalmen en eventueel
andere door de synoden goedgekeurde berij
mingen van schriftgedeelten. Maar ook daar
heerst wildgroei en vele voorgangers schij
nen te doen 'wat recht is in hun ogen'.
Het komt erop neer dat (nog) geen gezangen
worden gezongen in de Gen Bond, even
min als in de Gereformeerde Gemeenten en
aanverwante groeperingen. Als ik het echter
goed zie, dan is de roep om gezangen over
de hele kerkelijke linie hoorbaar Met name
in de Hervormde Kerk (ik bedoel dan uiter
aard ter rechterzijde) is er vooral onder de
jongeren vraag naar liederen uit de bundel
'Opwekking'. Of dat nu beter is dan gezan
gen uit het Liedboek" Over die vraag laat ik
me maarniet uit...
■Waarnemer
Deze vraag- en antwoordrubriek staat geheel ten dienste van de lezer die
er kostenloos gebruik van kan maken. Uw vragen op velerlei gebied kunt u
sturen aan: Redactie Eilanden-Nieuws, Postbus 8, 3240 AA Middelharnis,
met in de linkerbovenhoek 'Vragenrubriek' vermeld. De vragen worden
door deskundigen beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzen
ding compleet met antwoord in deze rubriek worden gepubliceerd.
Ik ben een geregelde dropgebruiker. Van ken
nissen hoorde ik, dal je bloeddruk daardoor
sterk kan stijgen. Geldt dal ook voor laurier
drop Zo ja. wal is dan een veilige drop-
soort'/
Antwoord: Laurierdrop is in feite gewone
drop. waaraan een bitter smakend extract uit
de bladeren van de laurierboom is toegevoegd.
De bedoelde stijging van uw bloeddruk kan
optreden als u dagelijks zo'n anderhalf ons
drop nuttigt en de leeftijd van 40 jaar pas
seert. De stof waar het om gaat heet glycyr-
rizine en die bevindt zich in alle soorten drop,
behalve Potters Linia's en stophoest, want
dat zijn geen dropsoorten. Overigens gaat
het zoutgehalte een rol spelen als u dagelijks
zóveel drop snoept. Kies dan bijvoorbeeld de
ruitvormige zoute drop die geen zout bevat,
maar salmiak. Dat is een chloorverbinding
van ammoniak en er bevindt zich geen natri
um in. Dat is vooral van belang voor mensen
met een zoutarm dieet. Maar in het algemeen
geldt, dat er duizenden stoffen als onschuldig
te boek staan, maar dat ze schadelijk kunnen
zijn zodra u er élke dag grote hoeveelheden
van gaat eten!
DE TROUWSTOST
Wie gaan er voorop in de trouwsloet, de
ouders van de bruid of die van de bruide
gom? Daar is onenigheid over in onze fami
lie.
Antwoord: Geen van beide gaan voorop.
Eerst komen de bruidsmeisjes en (indien
aanwezig) de bruidsjonkers, zodat die des
gewenst bloemen kunnen strooien op het
pad van het jonge paar en bij gemeentehuis
en kerk beschikbaar zijn om een behulp
zame hand te bieden bij het uitstappen van
de bruid, het dragen van de sleep en/of het
plooien van de bruidsjapon. Achter het
bruidspaar volgen eerst de getuigen, die in
de regel vergezeld gaan van hun eigen part
ners. Dan pas volgt a) de vader van de bruid
met de moeder van de bruidegom en b) de
vader van de bruidegom met de moeder van
de bruid. Daarna volgen de overige familie
leden naar de graad van verwantschap en
verder naar rang of leeftijd. Vóór de huwe
lijkssluiting loopt en zit de a.s. bruid aan
de rechterzijde van haar a.s. man. Daarna
is haar plaats links van haar echtgenoot, en
dat geldt ook voor receptie, bruiloftsmaal en
de officiële foto.
De betere 'woninginrichting sinds 1920
Gedempt Kanaal 105, Middelharnis, (0187) 48 27 84
GOEREE-OVERFLAKKEE - Begin dit jaar
heeft een nieuw bedrijf zich gevestigd op
Goeree-Overflakkee; Uit!buro Goeree-Over-
flakkee. Dit is een bedrijf dat gespecialiseerd
is in het organiseren van dagarrangemen
ten op Goeree-Overflakkee voor bedrijven,
instanties en (personeels)verenigingen. Het
Uitiburo streeft ernaar om mensen van bui
ten het eiland kennis te laten maken met de
veelzijdigheid van Goeree-Overflakkee en
hoopt daarmee zijn steentje bij te dragen op
het gebied van de toeristisch-recreatieve ont
wikkelingen op Goeree-Overflakkee. Daar
naast zijn de medewerkers van het Uit!buro
ervan overtuigd dat, gezien de veelzijdigheid
van Goeree-Overflakkee, zij ook voor lokale
bedrijven een passend arrangement kunnen
ontwikkelen. Ieder arrangement is maatwerk.
Naast het organiseren van 'het dagje uit met
de baas' organiseert Uit!buro Goeree-Over
flakkee ook familiereünies, feesten en pro
motieactiviteiten. Het bureau ontwikkelt
arrangementen op maat voor groepen vanaf
vijf personen. Uitiburo Goeree-Overflakkee
is gevestigd aan de Kerkring te Nieuwe-Ton-
ge en heeft sinds twee weken ook een eigen
website: www.uitburo.info.
OUDDORP - Het lijkt nog ver weg, maar
de Oranjevereniging Ouddorp is alweer druk
bezig plannen te maken voor Koninginne
dag. Naast allerlei kinderattracties, draaimo
len, luchtkussen, ed., wil men ook de bijna
traditionele kleedjesmarkt weer organiseren.
Geïnteresseerden kunnen voor inschrijving
en verdere informatie contact opnemen met
VVV Ouddorp, tel. 0187-681789.
WAAK KOMT DIE KOU VANDAAN?
Als je je hand achter de koelkast houdt,
voel je daar een warme lucht opstijgen. Er
stroomt dus een warme vloeistof door de bui
zen. Waar komt dan de kou vandaan, die er
binnenin heerst?
Antwoord: Als u een fietsband oppompt,
zult u wel eens gemerkt hebben, dat het
ondereind van zo'n pomp flink warm kan
worden, vooral als 't wat moeilijk pompen is.
Het samenpersen van lucht of een ander gas
geeft dus warmte. Omgekeerd veroorzaakt de
uitzetting van een gas kou, hetgeen kan wor
den aangetoond door bijvoorbeeld lucht toe
te laten tot een vat, waarin tevoren een flinke
onderdruk is bewerkstelligd. Men maakt daar
gebruik van bij koelinstallaties. Daarin wordt
een geschikt gas rondgepompt. Binnenin, in
het koelvak vindt uitzetting plaats, zodat daar
grote koude ontstaat en die maakt de lucht
in de koelkast kouder. Ondertussen wordt de
vloeistof verder gestuwd en samengeperst in
het buizenstelsel buiten, meestal aan de ach
terzijde van zo'n koelkast. Die buizen kun
nen flink warm worden, maar deze warmte
wordt afgegeven aan de buitenlucht, zodat
de koelvloeistof weer afkoelt. Daarna krijgt
ze binnen weer de ruimte, zodat ze uitzet en
kouder wordt. De motor die u hoort lopen,
pompt de koelvloeistof rond als dat nodig is.
Dat moet gebeuren als de temperatuur bin
nenin boven de 6 a 8 graden Celsius komt.
Waarom staat er op de verpakking van diver
se artikelen zo'n enorme 'e'?
Antwoord: Nee, er is geen prijs mee te verdie
nen, maar die forse 'e' op de verpakking bij de
vermelding van maat, aantal of gewicht geeft
aan, dat de fabrikant zich houdt aan het juiste
aantal exemplaren, grammen of kubieke cen
timeters wat betreft de inhoud. Dit alles vol
gens een verordening van de Europese Unie
inzake inhoudsmaten en -gewichten. Die ene
'e' is dus de eerste letter van de EU.
Welgelukzalig is de mens, dien
de Heere de ongerechtigheid niet
toerekent, en in wiens geest geen
bedrog is. (Psalm 32:2)
Tot tweemaal toe spreekt David in Psalm 32
het welgelukzalig uit. In vers 1 lezen we:
'Welgelukzalig is hij, wiens overtreding ver
geven, wiens zonde bedekt is.' In vers 2 lezen
vye opnieuw een zaligspreking: 'Welgelukza
lig is de mens, dien de Heere de ongerechtig
heid niet toerekent, en in wiens geest geen
bedrog is.' David begeert met deze woorden
de Heere te erkennen in Zijn genadewerk. Zo
groot is de gunst des Heeren, dat David die
één en andermaal looft.
David smaakte ook in zijn eigen leven de
genadeweldaad dat de Heere zijn zonden had
vergeven en dat Hij zijn ongerechtigheid niet
toerekende. Hij spreekt hier uit ervaring. De
Heere had hem willen vernieuwen naar Zijn
beeld. David mocht gereinigd zijn door het
Bloed van Christus en weet hebben van de
vergeving der zonden. Zijn ongerechtighe
den waren bedekt.
Ongerechtigheid is een misdaad die wordt
begaan. Het is de verdraaiing van hetgeen
verkeerd is. Dat wat volgens de wet des
Heeren geboden is te doen uit dankbaarheid,
nalaten of overtreden. Door de zonde hebben
wij ons van God losgerukt. We dwalen bij
Hem vandaan. We doen wat in strijd is met
Zijn heilige wet. David was ontdekt aan zijn
afkomst. Hij had van Godswege geleerd dat
hij een adamskind was. Hij moest zijn zonde
bewenen voor Gods aangezicht.
Nu leerde David ook de vergeving der zonde
kennen. Het bloed van Christus werd hem
toegepast door de bediening van de HeiUge
Geest. Nu was hij een kind van God gewor
den, dat mocht leven van genade. Maar ook
na ontvangen genade kwam David erachter
dat hij adamskind was. Hij was begrepen in
het verbond der genade en krachtens de ver
kiezing tot zaligheid was hij een uitverkoren
vat. Maar ook dit kind des Heeren valt in de
zonde. Wie de Heere vrezen mag door genade
zal leren dat hij of zij een zondaar is en blijft.
Die heeft telkens weer de vergeving der zon
de en de bedekking van de schuld nodig om
recht voor God te verschijnen.
De zonde maakt ons in het oog des Heeren
verwerpelijk. We hebben vergeving nodig.
We hebben nodig dat de Heere ons de onge
rechtigheid niet toerekent. Dat is de enige
weg om God te kunnen ontmoeten. Door
bedekking van de schuld. Of, zoals David
hier zegt, doordat de Heere de ongerechtig
heid niet toerekent. Dat doet denken aan een
gebruik onder het oude volk Israël.
Ieder jaar ging de hogepriester met het bloed
in het Heilige der heiligen. Dat bloed werd
gesprengd op het deksel van de ark des ver
bonds. Hierdoor werd de zonde van het volk
Israël verzoend. David wist evenwel van
de Middelaar van het nieuwe verbond. Die
komen zou om Zijn leven te zetten tot een
rantsoen en losprijs voor velen. Hij mocht
Hem in de belofte aanschouwen. David
mocht zijn betrouwen op Hem alleen stellen,
voor tijd en eeuwigheid beide.
Daarom gebruikt hij de uitdrukking 'niet toe
rekenen' Wie onder het oude verbond met de
ogen des geloofs zag op het offer, werd de
ongerechtigheid niet toegerekend. Wie weten
mag dat het betere offer van het nieuwe ver
bond toegepast is, is de ongerechtigheid ver
geven, en is de schuld bedekt. Voor eeuwig!
Dan werkt de Heere ook een begeerte om
voor Hem te leven. Dan werkt Hij door
Zijn Geest het leven der dankbaarheid. De
Kerk moet zich zo vaak beklagen vanwege
de afdwalingen en de voortgaande zonde en
ongerechtigheid. Maar iedere ware gelovige
mag toch ook weten van de inwoning van de
Heilige Geest? Die leidt in al de waarheid.
Die zorgt ervoor dat al Zijn kinderen oprecht
bevonden worden voor God. Hij herschept in
hen het hart en vernieuwt hun geest. Zo wor
den de kinderen des Heeren vernieuwd in de
vernieuwing van hun gemoed.
Zo wordt de gerechtigheid van Christus toe
gerekend aan al Gods kinderen. Zij zijn rein
in Hem, zalig door Hem. Zij leven naar Zijn
beeld. Christus is het uitgedrukte beeld van
's Vaders zelfstandigheid. Van Hem leert de
Kerk het leven tot eer des Vaders.
Christus heeft de rekening tussen God de
Vader en Zijn Kerk vereffend. Op Hem zijn
al de zonden van de Kerk neergelegd. Hij is
tot zonde gemaakt Die geen zonde gekend
noch gedaan had. Nu mag de ware gelovige
naderen voor Gods aangezicht onder de belij
denis van hun zonden, maar ook in het geloof
dat Christus zijn of haar Borg geworden is.
Zijn bloed is de prijs, waar wij van onze
kant die prijs der ziele en dat rantsoen in tijd
noch eeuwigheid kunnen voldoen. Christus
heeft volkomen voldaan. Hij voldeed voor
de schulden van Zijn Kerk. Zij werden Chris
tus toegerekend als waren zij Zijn schulden.
Door Zijn dood zijn al de ongerechtigheden
van de Kerk bedekt. De profeet zegt: 'Om
onze overtredingen is Hij verwond, om onze
ongerechtigheden is Hij verbrijzeld.' De Borg
heeft vrijwillig voldaan aan al de schuld van
de Kerk. Voor eens en voor altijd! Deze grote
liefde van Christus zou ons moeten aanspo
ren om Hem altijd lief te hebben en Hem te
erkennen Die de schulden heeft betaald en
die de ongerechtigheid gedragen heeft.
Welzaüg is de mens, wien 't mag gebeuren
Dat God naar recht
hem niet wil schuldig keuren.
En die, in 't vroom en ongeveinds gemoed
Geen snood bedrog,
maar blankoprechtheid voedt.
ds. P. Korteweg, Melissant
In de periode eind 2005 begin 2006 hebben
wij in deze krant een aantal malen geschre
ven over Roemenië; 32 keer hebben wij iets
geschreven over verleden, heden en toe
komst. De eerste keer luidde de titel 'Alge
meen over Roemenië' en de voorlaatste keer
'Toekomst plannen
Nu ook Roemenië is toegetreden tot de EU,
samen met Bulgarije, willen wij de vraag
trachten te beantwoorden 'En nu?'. Het is
wel iets anders gegaan dan bij de vorige lan
den die toetraden tot de EU, waarin wij er iets
van beluisteren dat er kennelijk toch verschil
moet zijn, anders waren er geen bijzondere
bepalingen nodig! Waarom staat Roemenië
nog 3 jaar onder bijzonder toezicht? Ver
trouwt men het in Brussel toch niet hele
maal? Of anders gezegd: is Roemenië wel
helemaal klaar om die stap te kunnen doen?
Een nog veel belangrijker vraag is: is het
volk van Roemenië wel goed op de hoogte
met wat er nu heeft plaatsgevonden? En wat
betekent het nu voor hen? Is het werkelijk
een vooruitgang? Er zijn nog veel onbeant
woorde vragen.
Zo konden we de laatste weken in de kran
ten lezen dat de nieuwe godsdienstwet nu
niet een zaak is om verblijd over te zijn; wij
wezen daar een vorige keer al op in Roeme
nië (10). Weer zien wij hoe de macht van het
parlement met nog steeds een communisti
sche inslag te werk gaat onder de Roemeense
bevolking. Hoe dat verder zal verlopen, is
voorlopig nog een raadsel. Het zal u duide
lijk zijn dat hierop niet zomaar een antwoordt
gegeven kan worden. Vandaar ons voor
nemen om in een aantal afleveringen in te
gaan op wat de toetreding van Roemenië tot
de EU nu werkelijk inhoudt voor de bevol
king van dat grote land, dat 8 keer zo groot
is dan Nederland maar slechts ruim 21 mil
joen inwoners heeft! Deze vraag werd ook op
nieuwjaarsdag door de nieuwszender NOS
voorgelegd aan Andre Muit, die namens de
Stichting Hulpverlening Christenen in Roe
menië al 12 jaar werkzaam is in Bacau, de
Jioofdstad van één van de armste provincies
in Roemenië. Hij is directeur (president) van
de door H.C.R. in Bacau opgerichte Aso-
ciatia Betania. Hier zijn nu 70 Roemeense
werknemers in dienst. (Zie de websites www.
stichtinghcr.org of www.asociatiabetania.ro.
Als u op 'download' klikt, krijgt u de tekst
'Roemenië, verleden, heden, toekomst' te
zien. Maar als u nader over H.C.R./Betania
geïnformeerd wilt worden, kunt u altijd met
ons contact opnemen.)
Het land Roemenië heeft nog een grote ach
terstand in te halen wil het komen op het
algemene niveau van de al toegetreden lan
den binnen de EU. Wanneer wij alleen maar
denken aan de grote achterstand binnen de
infrastructuur is het niet voor te stellen dat
dit land heeft kunnen toetreden! Immers,
naast de belangrijkste hoofdwegen is er bij
na geen weg die verhard is! En een regenwa
terafvoer systeem is in het land nauwelijks
te vinden. Wanneer wij terugdenken aan de
watersnoodrampen van de afgelopen jaren
moet ons dat wel duidelijk zijn. En de pro
blemen van die watersnoodrampen zijn nog
lang niet opgelost. Velen hebben nog geen
dak boven hun hoofd. Gezinnen wonen nog
op straat of in een woonsituatie die door
ons nauwelijks is in te denken. Denken wij
aan de vele kinderen die op straat leven en
ergens buiten vernachten, met alle gevolgen
van dien! Dit betreft voornamelijk de men
sen die op het platteland leven, en dat is het
merendeel. Het is dan ook een onwerkelijk
heid dat Roemenië nu bij de EU behoort, en
wat zal de toekomst hen brengen? Veel is er
onzeker Voorlopig is wel duidelijk dat de
kosten omhoog vliegen, maar dat is geens
zins te merken aan de hoogte van de salaris
sen (indien ze dat al hebben). Dat is dan ook
het eerste wat wij opmerken: kosten stijgen,
maar het inkomen niet! Hoe moet dat met dit
land en met hun inwoners? Hoe veel jaren
zuilen ze nodig hebben om daarboven uit te
komen? Zonder hulp van andere landen zal
dat zeker niet lukken. En is de EU daar wel
OUDE TONGE - Sinds de uitspraak van
de rechtbank op 4 januari 2007, waarin de
schorsing van de bouwvergunning van het
toekomstige winkelcentrum aan de Dabbe-
straat te Oude-Tonge is opgeheven, heeft een
aantal particulieren opnieuw een verzoek
voor een voorlopige voorziening ingediend.
Een vijftal particulieren heeft bij de Raad
van State en de rechtbank van Rotterdam een
voorlopige voorziening gevraagd, omdat zij
onder meer vrezen voor een te hoge parkeer
druk. De zitting bij de Raad van State vindt
plaats op 14 februari 2007. Een andere parti
culier heeft bij de Rechtbank van Rotterdam
een verzoek ingediend omdat hij vreest voor
een te hoge verkeersdruk. De zitting van de
rechtbank vindt plaats op 6 februari 2007.
Hoewel het college van Burgemeester en
Wethouders het betreurt dat er weer verzoe
ken om een voorlopige voorziening zijn inge
diend, is het positief gestemd. Dit gezien de
uitspraak van de rechtbank op 4 januari 2007,
waarin werd aangegeven dat ook de recht
bank van mening is dat de gemeente Oost-
flakkee de effecten van het bouwplan voor
de parkeergelegenheid, verkeersintensiteit
en luchtkwaliteit voldoende inzichtelijk kan
maken.
toe instaat? Zijn er investeerders die het dur
ven om in dat land te gaan investeren? Het
is bekend dat die er wel zijn. Maar ook is
bekend dat er ook al weer veel het land heb
ben verlaten. Uitzonderingen zijn er natuur
lijk altijd, en er zijn ook bedrijven die het
goed gaat in Roemenië. Maar daarbij is wel
een zekere kennis van het land en de bevol
king en hun cultuur vereist. U zult zeggen
dat dit altijd het geval is, maar verliest u niet
uit het oog dat Roemenië niet is te vergelij
ken met welk ander land dan ook!
D.Vroegindewey secretaris H.C.R.
tel.0187-482594,
e-mail dammis.vr-hcr kliksafe.nl.
-43-
Van de wispelturigheid van mijnheer Van Dalen
had hij nog niet de minste last ondervonden, inte
gendeel, zijn werk werd gewaardeerd, 's Morgens
bracht mevrouw Van Dalen hem een kopje koffie, 's
middags thee. Ze bleef wel eens een praatje maken.
Ze vertelde hem dan hoe tevreden haar man over
hem was, dat hij zo blij was, dat hij alles aan hem
met een gerust hart over kon laten.
Evert had een vrijheid, die menigeen hem benij
den zou en toch snakte hij naar het ogenblik, dat
hij daar weg zou kunnen. Hij verdiende er ook te
weinig. Doch dat was het niet alleen. Dat kleine,
sombere kantoortje zinde hem niet. In één woord:
hij voelde er zich niet thuis. Maar wanneer zou het
eens veranderen? Hij werd er soms zo ongedul
dig onder, haakte naar het ogenblik, dat hij weer
als vrij man, gezuiverd van de blaam die op hem
rustte, de wereld in kon kijken. Ook zijn gemoeds
gesteldheid, betreffende de vragen over dood en
eeuwigheid, leed er onder. Vroeger kon hij soms
met smaak verstandelijk naar de prediking des
Woords luisteren, kreeg hij wel eens een kneep in
zijn geweten, dat was nu zo geheel anders. De ver
kondiging van de waarheid 's zondags liet hem dik
wijls zo koud, zo ongevoelig. Het tijdelijke over
heerste, nam hem menigmaal in de kerk geheel in
beslag, zodat de woorden over hem heen rolden,
zonder dat zij de oppervlakte van zijn ziel ook zelfs
maar beroerden. Als al die nare dingen maar eens
allemaal opgeruimd waren, als al die drukvan hem
weggenomen was, dan, meende hij zou hij veel
beter en veel ernstiger om bekering kunnen vra
gen. Dan zou hij zijn gedachten er veel beter bij
kunnen houden. Nu dwaalden ze zo voortdurend
af. Evert ondervond, dat de moeilijkheden en ver
drietelijkheden van dit leven vele zijn.
Je kunt het wel proberen, maar moeder doet het
toch niet," en Trees vleide behoedzaam haar
kleine jongen in zijn wiegje, dekte hem voor
zichtig toe en sloot de hel gebloemde gordijntjes.
"Ik zou wel eens willen weten waarom niet," viel Ber-
tus driftig uit, terwijl hij met grote stappen door de
kamer ijsbeerde.
"Omdat het haar bij ons huwelijk ook zo bijster slecht
bevallen is," hield Trees vol.
"OnzinDat maakt zij zich zelfwijs, ze wil niet anders.
Of heeft ze er met jou over gesproken?" vorste Ber-
tus, terwijl hij vlak bij haar staan bleef en zijn ogen
vragend, maar met een dreigende gloed er in, op haar
bleven rusten.
Trees sloeg snel haar donkere wimpers neer, vermeed
hem aan te zien.
"Je kunt het proberen en ik zal ook mijn best doen,"
ontweek ze een rechtstreeks antwoord op die voor
haar lastige vraag, want ze begreep maar al te goed,
dat, wanneer zij ronduit tegen hem zou zeggen, hoe
haar moeder daarover oordeelde, het dan olie op het
vuur zou zijn.
"Ze zSl mee," commandeerde Bertus, "en anders...
Zijn fonkelende ogen voorspelden weinig goeds.
"We zullen zien," besloot Trees, terwijl zij zich gereed
maakte om te gaan.
"Ik begrijp niet, waar Stina toch blijft," riep Bertus
opeens ongeduldig uit, "ze zou hier om half acht zijn,
dat heeft ze beloofd en hel is nu al bij achten."
"Zeker niet zo vlug klaar kunnen komen," opperde
Trees kalm.
"Alles goed en wel," vinnigde Bertus, "maar op die
manier is de avond al half verstreken eer wij er zijn.
Het is nog een hele tippel."
"De avond is nog lang genoeg," suste Trees, "ik heb
wat hoofdpijn, ik hoop, dat het af mag zakken."
"Het zal toch niet te ver voor je zijn?" vroeg hij
bezorgd.
"Wel neen," stelde Trees hem gerust, "ik word met
de dag sterker en bovendien behoef ik niet alleen."
Om eerlijk de waarheid te zeggen was Trees er hele
maal niet rouwig om, dat de getrouwde zuster van
haar man, die deze avond op zou komen passen,
wat laat kwam, want ze zag er als een berg tegen op,
daar ze strubbelingen vreesde, kennende het karak
ter van haar man. Ook zij kon daar van meepraten.
Niet dat hij niet goed voor haar was, maar hij was zo
opvliegend en dan kende hij de draagkracht van zijn
eigen woorden niet, óók tegen haar niet.
Ze zouden voor het eerst weer samen naar haar
moeder gaan. Ruim drie weken geleden was de klei
ne Bram geboren, zo genoemd, omdat haar schoon
vader die naam droeg. Zij had hem graag naar haar
vader genoemd, temeer omdat die overleden was,
daar Bertus' vader nog leefde. Maar haar man had
daar niet van willen weten en zij was tenslotte, zij
het dan ook node, gezwicht.
"Het is toch altijd de gewoonte, dat de eerste
genoemd wordt naar de zijde van de man," had hij
gezegd, "en daar wil ik geen verandering in gebracht
hebben."
Van dat recht had hij geen afstand willen doen,
zodat ze tenslotte maar toegegeven had. Toch vond
ze het in haar hart niet erg meelevend van Bertus.
Bertus, die al lang klaar was, ging met een boos
gezicht weer zitten, zich inwendig opwindend over
het lange uitblijven van zijn zuster.
Maar op dat ogenblik ging de winkelbel en even
later trad Stina, nog hijgend van het harde lopen,
de kamer binnen.
"Ik kon er niets aan doen," verontschuldigde zij
zich, "maar Jantje was niet erg lekker vanavond en
daarom is het zo laat geworden. Ga nu maar gauw,
anders is het de moeite bijna niet meer."
"Dat is het toch al niet meer. Bij mij is afspraak,
afspraak," kon Bertus niet nalaten even op te mer
ken.
Stina reageerde er wijselijk niet op en liet hen uit.
Nog even wierp Trees een blik in het wiegje, waar
haar eerstgeborene als een mollig hoopje heerlijk
lag te slapen, de beide knuistjes tegen het ronde
gezichtje geduwd. Een ongekend gevoel van blijd
schap doortintelde haar.
"Als hij nu maar rustig blijft," klonk het bezorgd.
"Maak je daar maar niet ongerust over, ik red me
er wel mee," antwoordde Stina luchthartig. "Mocht
hij zijn mondje gaan roeren, dan geef ik hem een
beetje melk."
Nu, wat dat betrof, kon Trees met een gerust hart
van huis gaan, want Stina kende het klappen van
de zweep.
"Maak voor jezelf maar een kopje chocolademelk
klaar, je weet wel waar het staat en hier zijn nog
enkele gebakjes," bood Trees gul aan, haar het
restje van de taartjes wijzend, terwijl ze de winkel
doorstapte.
"In orde, gezellige avond samen."
De zware winkeldeur zoefde achter hen dicht en
Stina haastte zich terug naar de kamer.
"Ik hoop niet, dat die 'beterweter' er is," zei Bertus
onderweg tegen zijn vrouw. (wordt vervolgd)
