Flamingo's overwinteren het liefst
bij Goeree-Overflakkee
'Belangstelling voor politiek hangt
af van het onderwerp'
Bijeenkomst
De Christenvrouw
Biologisch telen
SD-materialen
Dirksland
EIIAtlDEn-niELWS
Christelijke bibliotheek
'Rehoboth' verhuist
Dirksland denkt na over burgerparticipatie
Geen foto's
Goed vertegenwoordigd
Drie soorten van deze roze, exotische vogels zoeken op tal van plekken rond het eiland naar voedsel, en waarschijnlijk
zijn het niet allemaal ontsnapte exemplaren
Betoverend
Permanent
Broedkolonie
Overzomeren
Kreefijes
Oorsprong
Geamputeerd
DINSDAG 16 JANUARI 2007
DIRKSLAND - Alle partijen in de
gemeenteraad van Dirksland zijn voor
het dichten van het spreekwoordeHjke
gat tussen de politiek en de burger. Ze
willen betere communicatie en meer
burgerparticipatie. Dat bleek donder
dagavond tijdens een discussie in com
missieverband over een concept initi
atiefvoorstel van Gemeentebelangen
Dirksland over dit onderwerp. Waar
de partijen het nog niet helemaal over
eens waren, was de manier waarop de
communicatie en burgerparticipatie
concreet gestalte moet krijgen.
Door Kees van Rixoort
Gemeentebelangen Dirksland stelt in het con
cept initiatiefvoorstel concrete verbeteringen
voor. In elke kern van de gemeente een bulle
tinbord met daarop het vergaderprogramma
en de agendapunten, naast andere relevatie
informatie. Een dagelijkse update van de
website. Een 'bewaarflyer' met daarop de
leden van de gemeenteraad en het college,
met hun portefeuilles, telefoonnummers en
e-mailadressen.
Een fotocollage in de hal van het gemeente
huis of in de raadszaal met de portretten van
de raadsleden. Een gemeentelijke informa
tierubriek in de kranten, het uitdelen van het
burgerjaarverslag op de weekmarkt. Raadsle
den zouden als gastspreker kunnen optreden
op scholen. Andersom moeten scholieren de
gelegenheid krijgen eens een kijkje te nemen
in de raadszaal en informatie te krijgen
over het functioneren van de gemeenteraad.
Gemeentebelangen wil ook 'meerderjarige
inwoners' van de gemeente als 'gast van de
raad' uitnodigen om een raadsvergadering bij
te wonen.
Tijdens de discussie over het stuk van
Gemeentebelangen Dirksland toonden alle
partijen zich voorstander van betere commu
nicatie en meer burgerparticipatie. De concre
te uitwerking kon op minder eensgezindheid
rekenen. Zo zeiden de commissieleden San-
dee (CDA) en Keuker (PvdA) geen behoefte
te hebben aan een fotocollage. "Dat gaat ons
te ver", aldus de eerste. "In de gemeentegids
staan ook al foto's van alle raadsleden." Keu
ker vond dat zijn eigen gezicht zou misstaan
op zo'n fotocollage. Maar mevrouw ICrou-
wel, die het initiatiefvoorstel van Gemeen
tebelangen had voorbereid, wees hem direct
terecht: "Iedereen vindt altijd dat hij vreemd
op een foto staat. Daar moeten we maar eens
overheen stappen."
Sandee en Keuker zeiden ook niet veel te zien
in het uitnodigen van burgers als gast van de
raad. "Iedereen heeft het recht de vergaderin
gen te bezoeken en als er zaken op de agenda
staan die burgers aanspreken, dan zijn ze er
ook", vond de CDA-er. "Zijn die zaken er
niet, dan is de belangstelling voor de politiek
vrijwel nihil. Dat kunnen we jammer vinden,
maar zo is het wel. Om belangstelling te kwe
ken door burgers uit te nodigen, gaat me te
ver." Zijn collega Keuker was het daarmee
eens. "Als we straks de subsidies vaststellen,
zit de tribune lekker vol. Het hangt gewoon
van het onderwerp af. Ach, burgers zijn lie
ver op een andere manier actief, bijvoorbeeld
in het verenigingsleven. Die hoeven voor mij
echt niet hier in de raadszaal te komen zit
ten."
SGP-er Ju vond dat de gemeente al het nodi
ge doet om burgers te betrekken en noemde
in dat verband het Hart van Dirksland en de
Spuikolk. Het idee om burgers uit te nodigen
als gast van de raad wees hij van de hand.
"Moet je blijven trekken of accepteren dat
de belangstelling niet groot is?" stelde Ju de
retorische vraag. "Blijkbaar voelt men zich
goed vertegenwoordigd door de raadsle
den."
De andere fracties gingen niet verder op de
concrete uitwerking van Gemeentebelan
gen in en ondersteunden de visie achter het
voorstel zonder veel op- en aanmerkingen.
Huber (Fractie Huber) zei bijvoorbeeld dat
ieder voorstel om de burger meer bij de poli
tiek te betrekken per definitie goed is. Alle
fracties zegden toe actief te willen meedoen
aan het voorbereiden van een breed gedragen
voorstel.
Burgemeester Stoop, die de portefeuille
communicatie beheert, ziet dat voorstel met
interesse tegemoet en meldde vooraf vast
dat het prima is om na te denken over bur
gerparticipatie en communicatie. Wel zei hij
verbaasd en zelfs geïrriteerd te zijn over een
passage in het concept initiatiefvoorstel van
Gemeentebelangen: dat de portefeuille com
municatie ondergebracht zou moeten worden
bij een wethouder. "Ik heb zelden of nooit
vragen gehad over zaken op dit gebied die
niet goed gaan of anders zouden moeten.
Daarnaast gaat het college ook nog eens zelf
over de portefeuilleverdeling."
Mevrouw Krouwel haalde de kilte uit de
lucht door haar melding dat de portefeuille
wat haar betreft bij elk collegelid (een wet
houder of de burgemeester) ondergebracht
mag zijn, als er maar structurele aandacht
voor communicatie en burgerparticipatie
is.
DIRKSLAND - Woensdag 17 januari zal
De Christenvrouw Dirksland weer bij elkaar
komen in een bijzaal van het kerkgebouw
van de Gereformeerde Gemeente. De avond
zal worden begonnen met een broodmaal
tijd, die om 17.30 uur aanvangt. Vervolgens
begint het avondprogramma om 19.45 uur.
Dit programma zal verzorgd worden door
de heer J. Coenradie uit Herkingen. Hij zal
een lezing houden en een film laten zien over
Suriname. Leden en ook gasten zijn weer van
harte welkom.
chr. streekblad op gereformeerde grondslag
voor de zuid-hollandse en Zeeuwse eilanden
is een uitgave van Uitgeversmaatschappij
Eilanden Nieuws BV
Verschijning: dinsdag- en vrijdagavond
Tel. (0187)471020
Fïix (0187) 485736
Postbus 8, 3240 AA Middelharnls
Langeweg 13, Sommelsdijk
ADVERTENTIES EN ADMINISTRATIE:
tel.(0187)471020
e-mail: Algemeen@gebr-dewaal.com
(onder vermelding van 'adv' of 'adm')
tarief per mm 0.35;
contracttarieven op aanvraag
sluitingstermijn zakelijke advertenties:
maandag en donderdag 14.00 uur
sluitingstermijn overlijdensberichten:
dinsdag en vrijdag 8.30 urn-
voor foutief geplaatste advertenties als
gevolg van onduidelijke advertentie
opdrachten of telefonisch opgegeven
advertenties kan de uitgeverij niet
aansprakelijk worden gesteld.
Advertentie-acquisitie:
A. J. van der Velden,
06-50448359
REDACTIE:
hoofdredacteur: J. Villerius.
tel. (0187)471022.
e-mail: J.Villerlus(g)gebr-dewaal.com
Plaatsing van ingezonden berichten kan
zonder opgaaf van redenen
worden geweigerd.
ABONNEMENTEN:
Per kwartaal 12,00
Per halfjaar €21,00
Per Jaar 40,00
Abonnementen zijn bij vooruitbetaling
en worden automatisch verlengd.
Opzeggingen schriftelijk
vóór 30 november.
Wijzigingen graag twee weken voor deze
ingaan doorgeven.
REKENINGNUMMERS
postbank 167930
rabobankMiddelharnis342001108
MIDDELHARNIS - Christelijke Bibliotheek
'Rehoboth' gaat op maandag 22 januari ver
huizen naar het nieuwe kerkgebouw van de
Hersteld Hervormde Gemeente aan de Olym-
piaweg te Sommelsdijk, naast het politiebu
reau. Lezers en belangstellenden zijn hier
vanaf vrijdag 26 januari hartelijk welkom.
De bibliotheek stelt zich ten doel verant
woorde boeken uit te lenen aan de inwoners
van Middelhamis, Sommelsdijk en omstre
ken. Lezers betalen geen lidmaatschap- of
abonnementsgeld, maar men betaalt per
boek 0,25 per week. De bibliotheek bestaat
inmiddels uit ruim 5300 boeken, waaronder
romans, kinder- en jeugdboeken (wordt de
komende tijd sterk uitgebreid), theologie en
kerkgeschiedenis, oorlogsboeken, geschie
denisboeken, enz. En er wordt gewerkt aan
uitbreiding van met name bijbelstudieboe-
ken. De openingstijden zijn vrijdagsmiddags
van 13.00 tot 16.00 uur en vrijdagsavonds
van 18.30 tot 20.30 uur.
GOEDEREEDE - De Vereniging Vrouwen
rondom Goeree heeft voor haar eerste avond
in het nieuwe jaar mevrouw Vader-Jacobs
uit Oude Tonge uitgenodigd. Zij vertelt over
haar bedrijf waar zij met haar man op biolo
gische wijze aardappelen en groenten teelt.
Voor deze productiewijze gebruiken zij dus
géén chemisch-synthetische meststoffen
(kunstmest) en géén chemisch-synthetische
bestrijdingsmiddelen. Alleen producten van
natuurlijke herkomst worden gebruikt zoals
dierlijke mest, compost en natuurlijke vijan
den van plaaginsecten of schimmels. Ook bij
de bewaring van de producten worden er géén
chemische middelen toegevoegd. Door deze
teeltwijze groeien de gewassen op gezonde
grond rustig en regelmatig, de producten
krijgen dan een 'voortreffelijke smaak'.
Al hun producten worden aangeboden onder
het F.KO-keurmerk. wat betekent dat alle
voorschriften voor biologische productie
nauwkeurig worden nageleefd. Er is gelegen
heid tot het stellen van vragen en een quiz
waarmee een aantal groentepakketten te win
nen zijn. Ook worden er lekkere recepten uit
gedeeld die u gratis mag meenemen om thuis
uit te proberen. Verschillende producten zijn
deze avond voor een lage prijs te koop.
De avond wordt gehouden op dinsdag 23
januari in Verenigingsgebouw Oostdam
te Goedereede. De aanvang is 20.00 uur.
Natuurlijk zijn niet-leden ook van harte wel
kom. Zij betalen 3,- per persoon.
MIDDELHARNIS - De flamingo's
zijn terug. Half december werden
er tijdens een watervogeltelling
zeven exemplaren aangetroffen
op de Krammerse Slikken. Elke
herfst en winter zoeken deze exo
tische vogels het eiland op, samen
met hun nieuwe jongen. Maar dit
keer bleven ze zorgUjk lang weg,
waarschijnlijk door het aanhou
dend warme weer. Eind november
werden de eerste flamingo's gesig
naleerd, enkele weken later nog
enkele. Het zijn nog steeds niet
de vertrouwde grote groepen, en
ze worden ook nog steeds niet op
alle bekende locaties gemeld, maar
terug zijn ze eindelijk, loom met
hun kop wadend door het ondiepe
water. VerwonderUjk is hun aan
wezigheid ondertussen niet meer.
Goeree-Overflakkee is in zuid
west Nederland uitgegroeid tot het
grootste overwinteringsgebied van
flamingo's. Met graagte brengen zij
kennelijk op het eiland de winter
door om voedsel te zoeken - ten
minste, zolang al dat open water
maar niet dichtvriest.
Deze groep flamingo 's werd door persfotograaf Wim van Vossen jr. eens gesignaleerde het HaringvliH bij Den Bommel, één van hun favoriete plekken.
Verreweg de meeste flamingo's zijn aan te treffen op de Krammerse Slikken. Flamingo's leven in harmonie met andere vogelsoorten; het zijn gezelligheidsdieren.
(Foto: Pershuro Flakkee)
Door Gert van Engelen
SOMMELSDIJK - We zijn er weer met
onze 3D-materialen en workshop! ledere
woensdag in 'De Staver' van 10.00 tot
16.00 uur.
Eilandbewoners zijn misschien inmiddels
gewend geraakt aan de aanwezigheid van
flamingo's. Voor buitenstaanders ligt dat
anders: flamingo's in het wild ontdekken,
in de Delta in plaats van in de dierentuin,
heeft voor hen iets magisch. Toch is het
even bevreemdend dat de flamingo's,
die iedereen associeert met tropische
temperaturen, lagunes en soda-meren,
überhaupt in Nederland bivakkeren. Wat
doen deze 'zuurstokken', zoals vogelaars
ze oneerbiedig noemen, in dit koele
kikkerland? Hoelang trekken ze al tra
ditioneel naar Goeree-Overflakkee? En
hoeveel soorten houden zich er op? In dit
Eilanden-Nieuws: uitleg over een jaarlijks
verschijnsel.
Begin dit jaar organiseerde Staatsbosbe
heer een vaartocht voor belangstellenden
over het ïCrammer-Volkerak. Dat doet
deze instantie wel vaker, al sinds 1999.
In zijn reisverslag noteerde boswachter
Wicher Pen dat op een bepaald moment
26 Chileense flamingo's tegelijk op de
wieken gingen. "Laaiend enthousiast"
waren de verbaasde passagiers. Inderdaad:
zomaar flamingo's in de vrije natuur zien,
is "een bijzondere gebeurtenis". Joop M.
Treep, erkend flamingo-deskundige te
Bellen, weet uit eigen ervaring dat zoiets
ronduit "betoverend" is.
Hij schreef dit in 1994, in Het Vogeljaar,
een tweemaandelijks tijdschrift voor
vogelstudie en vogelbescherming. Treep
publiceerde daarin een degelijk, allesom
vattend, misschien wel eerste artikel over
flamingo's in Nederland. "Zijn het blijver
tjes?", vroeg hij zich af, en hij meldde hoe
moeizaam net was geweest om gegevens
te verzamelen. Vogelaars beschouwen
flamingo's nameliJK als exoten, als soor
ten die niet in Nederland thuishoren, en
"daarom is het voor hen niet interessant
om er veel aandacht aan te besteden".
Het Eilanden-Nieuws ervoer hetzelfde.
Aan voorzitter Krijn Tanis van de vogel-
werkgroep van de VNLGO (Vereniging
voor Natuur- en Landschapsbescherming
Goeree-Overflakkee) werd gevraagd om
iemand aan te wijzen die de flamingo
regionaal kan duiden. Tanis berichtte dat
hi] twee mensen had benaderd en dat zij
het geen van beiden "zagen zitten". "De
reden zal waarschijnlijk zijn", opperde hij,
"dat het voornamelijk om exoten gaat. En
deze hebben niet zo'n prioriteit bij voge
laars." Zelf voelde hij daarom ook niet
voor een interview.
'Zuurstokken' heten de flamingo's zelfs
smalend in vogelaarsvolksmond, maar
negeren doen zij de opvallende vogels
niet. Het uitputtende verhaal van Joop
Treep (tien pagina's) is er een bevdjs van,
zoals ook de analyse dat is over seizoenpa
troon, aantallen, herkomst en herkenning
van de flamingo die de Sovon in 2003
opnam in haar nieuwsbrief De Sovon is
dé landelijke vereniging voor vogelon-
Een Euraziatische flamingo, bezig met opstijgen.
De foto is gemaakt door de Vlaardingse natuur
fotograaf Adri Hoogendijk. De Euraziatische
flamingo komt talrijk voor rond Goeree-
Overflakkee, samen met Chileense flamingo,
en wordt ook wel de Europese of Grote flamingo
genoemd. Hun oorsprong is Kazachstan en Turkije,
maar ook de Camarque, Sardinië en Spanje.
derzoek in Nederland, met als standplaats
Beek-Ubbergen. En de VNLGO doet
ook niet kinderachtig. In haar avifaunisti-
sche boek Tussen Haringvliet en Grevelin-
een komt de flamingo keurig voor.
Al deze publicaties vormden handige,
dankbare bronnen voor dit artikel.
Treep signaleert dat flamingo's "sedert het
begin van At jaren zeventig permanent" in
Nederland verblijven. Voordien, weet hij,
"werd er ook wel eens een enkele flamingo
waargenomen, maar meestal was die na
korte tijd weer verdwenen". Verreweg de
meeste 'Nederlandse' flamingo's waren
destijds "met zekerheid" van de Chileense
soort, de Phoenicopterus chilensis, die
afkomstig is uit Zuid-Amerika. Dit is een
kleiner soort flamingo, met roze veren-
kleed, lichtgrijze-groene poten met roze
knieën en tenen, en een crème-vsatte sna
vel, zwart vanaf de knik.
De eerste melding van een groep flamin
go's dateert van 21 augustus 1971. Vol
gens 'Het Vogeljaar' werden toen nabij
Saefdnghe veertien exemplaren geteld.
Maar op Goeree-Overflakkee waren ze
er al véél eerder, preciseert de VNLGO.
Op 12 juli 1958 werden twee flamingo's
gesignaleerd bij de plaat Hompelvoet in
de Grevelingen en zo bijzonder was dit
dat het Algemeen Dagblad er een bericht
aan wijdde. De ene was een Chileense
Flamingo, de andere een Euraziatische,
de Phoenicopterus ruber roseus, die ook wel
de Grote of Europese Flamingo wordt
genoemd.
Kenmerkend voor de Euraziatische Fla
mingo, normaal wonend in het Aziatische
Kazachstan en in de Camargue, Spanje
en Sardinië, is dat het de grootste soort
is, dat de poten donkerroze zijn, zoals
de snavel dat ook is (met kleine, zwarte
punt). Maar het verenkleed is overwe
gend wit, met een heel lichtroze waas.
Joop Treep schrijft dat waarnemers in het
begin al die verschillende eigenschappen
niet vdsten te onderscheiden. Ze hadden
geen ervaring in het herkennen van de
soorten, niet alle veldgidsen waren "even
duidelijk" en vaak was de afstand te groot
om de flamingo's individueel te bekijken.
Toentertijd beschikte slechts een enkeling
over een uitstekende verrekijker, en zeker
niet over een telescoop.
Gedurende de jaren zeventig bleef het
aantal Chileense flamingo's volgens Treep
stabiel. In de Zeeuwse en Zuid-Hol
landse wateren werden "kleine groepjes"
gemeld, geen spectaculaire hoeveelheden.
In de winter van 1977 en 1978 werden er
bijvoorbeeld veertien geteld in de Greve
lingen en op 1 januari 1979 verbleven er
zes aan de zeezijde van de Brouwersdam.
Wel doken er intussen meer flamingo's op
in de noordelijke provincies, in het Lau
wersmeer en de Wbrkumerwaard.
Begin jaren tachtig traden er verschuivin
gen op: de flamingo's bleven ineens weg
uit de bekende gebieden. De aantallen op
het Lauwersmeer liepen terug, van acht
tien in 1982 naar één in 1983. Hetzelfde
gebeurde op de Grevelingen: de 24 exem
plaren van mei 1982 slonken tot vier in
de zomer van 1984. Treep heeft hier geen
sluitende verklaringen voor. Hij wdjst er
slechts op dat de zoute Grevelingen, waar
"het zwaartepunt van de flamingowaar
nemingen in Zuidwest-Nederland" lag,
na de totstandkoming van de Philipsdam
(februari 1978) werd verruild voor het
zoete Krammer-Volkerak.
Ook haalt hij aan dat in 1983 enkele hon
derden meters voorbij de Duitse grens ter
hoogte van het Gelderse Groenlo, in het
natuurreservaat ZwiUbrocker Venn, een
broedkolonie ging ontstaan. In 1980 werd
hier nog maar één flamingo vastgesteld, in
1986 waren het er al vijftien, in 1989 22
en in 1993 liefst 35. De kolonie, inmid
dels internationaal een begrip, zorgde
voor significante veranderingen, zowel in
de aantallen en in het seizoenspatroon.
Zo compenseert het Zwillbroclcer Veen,
doordat flamingo's er met succes broeden,
de "onvermijdelijke verliezen" onder met
name de Chileense flamingo's. Sterfte
en geboorte houden elkaar nu bUjkbaar
in evenwicht. Treep attendeert er verder
op dat de Grote flamingo, die overigens
vanaf ongeveer 1985 "duidehjk flink" in
aantal is gegroeid, ook broedt in de kolo
nie. De twee beschouwen elkaar "zozeer
als soortgenoten" dat er al "mengparen"
zijn ontstaan, al heeft dit volgens de
Sovon-nieuwsbrief nog niet geleid tot een
"hybride-jong".
Het hele jaar door kuimen flamingo's in
Nederland worden aangetroffen, maar
de komst van de kolonie heeft teweegge
bracht dat de meeste vogels het broedsei
zoen (eind april-juni) in Duitsland door
brengen. "De weinige vogels die dan nog
in Nederland worden gezien, betreffen
waarschijnHjk niet-geslachtsrijpe dieren",
licht de Sovon toe.
De praktijk is geworden dat de vogels
vanaf begin juli het ZwiUbrocker Venn
verlaten. Een deel trekt via de pssel of
Oostvaarderplassen naar de Friese IJs-
selmeerkust en het Lauwersmeergebied.
Vooral de Steile Bank is geUefd. Door
gaans bUjven de flamingo's hier van juli
tot in oktober, al worden enkele over-
zomeraars ook regelmatig gezien bij de
Friese en Groningse Waddenkust, bij de
Randmeren en in de Delta. Nog later
in het jaar verhuizen de flamingo's met
hun nieuwe, en geringde jongen naar het
Deltagebied, om er de winter door te
brengen. Los van de Oosterschelde en het
MarÈezaat betekent Zuidwest-Nederland
voor de flamingo's hoofdzakelijk: Goeree-
Overflakkee.
Overal rondom het eiland zijn ze te vin
den, in zowel zout als zoet water. Het
Grevelingenmeer wordt minder bezocht,
maar verdwenen zijn de flamingo's er niet.
Het haventje van Battenoord is een ver
trouwde locatie, zozeer dat Vogelbescher
ming Nederland haar met nadruk noemt
op de website. De Krammerse Slikken
winnen nog steeds aan belang en Joop
Treep wees er al eens op dat de flamin
go's daar vanaf de Philipsdam "met het
blote oog zeer goed zijn waar te nemen".
Andere plekken zijn het Haringvliet (bij
Den Bommel), dë Ventjagers- en Helle-
gatsplaten en het Volkerakmeer.
Boswachter Wicher Pen zegt dat de
vogels "niet echt een vaste plek" hebben.
"Ze zwerven. Ze duiken dan hier op, dan
daar. Maar de grotere groepen zitten bij
de Krammerse Slikken." Zelden worden
boven Goeree-Overflakkee overvliegende
flamingo's, die luide, gansachtige, sna
terende geluiden maken, gespot, even
uitgezonderd de verplaatsingen birmen
de overwinteringsgeoieden. Dit heeft
als oorzaak, deelt de Sovon mee, dat het
nachttrekkers zijn.
Het koude en natte weer deert de flamin
go's niet. Treep: "Het enige dat ze nodig
hebben, is openblijvend water om hun
voedsel te zoeken. Pen vult aan: "Zolang
die grote wateren niet dichtvriezen, is er
geen centje pijn voor die beesten." Dat
treft: "De Grevelingen is zout en vriest
helemaal nooit dicht en het Krammer-
Volkerak... het is lang geleden dat het
dichtvroor."
Nederland is blijkbaar voedselrijk genoeg
voor de flamingo's, want ze ogen "goed
gevoed en uitstekend van kleur", merkt
Treep. Maar wat ze in Nederland eten,
is volgens hem "nog nooit onderzocht".
Vogelgidsen houden het op "dierlijk en
plantaardig voedsel uit ondiep water" of
op "ongewervelden". Op internetsites
wordt gerept van kreeftjes, slakken, algen
en ander klein spul. Aan de kreefijes
hebben de flanungo's htm roze kleur te
danken, omdat die de kleurstof caroteen
bevatten.
"Aangenomen mag worden", vervolgt
Treep, "dat bijvoorbeeld een gebied als
het Krammer-Volkerak zo aantrekke
lijk is geworden voor flamingo's vanwege
de aanwezigheid van grote hoeveelheden
snavelruppia (een schorreplant) - waar
van de flamingo's de zaden eten - en van
watervlooien en roeipootkreeftjes. Maar
niemand weet het zeker."
Over hun wfize van foerageren is veel
meer bekend. Flamingo's steken de
gestrekte kop in het water, zuigen met
htm sikkelvormige snavel de voedselstof-
fen op en persen dat er met de tong weer
uit, waarna het achtergebleven voedsel
wordt doorgeslikt. Andere vogels storen
zich niet aan foeragerende flamingo's.
Zij zijn immers niet agressief; ze kurmen
in harmonie met andere vogelsoorten
samenleven. Het is een gezelligheidsdier,
dat een leeftijd van wel veertig jaar kan
bereiken.
Niet twee, maar drie, en mogelijk zelfs
vier soorten flamingo's komen ondertus
sen op Goeree-Overflakkee voor. In het
boek Tussen Haringvliet en Grevelingen'
staat dat behalve de Chileense en Eurazi
atische flamingo ook de Caribische fla
mingo (Phoenicopterus ruber ruber) is waar
genomen. In uiterst bescheiden aantallen
overigens: 1 in 1986 (Brouwersdam), 1 in
1991 (Hompelvoet), 1 in 1996 (bij Bat
tenoord), 1 m 1997 (Krammerse SUkken)
en 1 in 2001 (idem).
De Caribische soort wordt getypeerd
door een oranje-roze verenkleed, roze
poten en eenzelfde roze snavel als de Eur
aziatische, zij het met iets meer zwart aan
de punt. Én dan is er nog de Kleine fla
mingo (Phoenicopterus minor): helder roze
verenkleed, roze-rode poten, paarse-don-
kerrode snavel met zwarte punt. Van deze
Oostafrikaanse exoot had de VNLGO
tot 2003 slechts één lokale melding: twee
exemplaren op 10 februari 1996, bij de
Brouwersdam.
Jongen (juvenielen) zijn nog moeilijker
te determineren, omdat de Kleuring van
snavel en poten gewoonlijk pas na een jaar
of twee volgt. Het postuur zal de door
slag moeten geven. De hoofdkleur van de
naakte delen is tot die tijd voornamehjk
grijs.
Maar waar komen die uiteenlopende fla
mingo's oorspronkelijk vandaan? Dat is
de overheersende vraag die mensen zich
vrijwel altijd stellen, zodra zij de exotische
vogels vrijelijk door het water zien waden.
De VNLGO besteedt weinig woorden
aan hun herkomst. Over de exemplaren
van de Kleine, Caribische en Chileense
flamingo die speurende verenigingsleden
rond (ïoeree-Overflakkee hebben vastge
steld, verklaren ze met stelligheid: die zijn
stuk voor stuk ontsnapt, uit dierentuinen of
particuhere collecties. Alleen van de Eur
aziatische flamingo meent de VNLGO
voorzichtig: "Het betreft mog-elijk wilde
vogels die oorspronkelijk uit Frankrijk en
Spanje afkomstig zijn."
Boswachter Wicher Pen stelt voorop:
"Iedereen vindt die flarningo's fantastisch
mooi. Maar ze horen hier niet thuis. De
Euraziatische flamingo komt uit de Zuid-
Franse Camargue, de Kleine uit Afrika en
de namen van de Chileense en Caribische
flamingo zeggen al genoeg." Niettemin
zou hij niet zo beslist durven beweren dat
de flamingo's ontsnapt zijn uit dierentui
nen. "Afgezien van een enkel bedrijfson
geval laten dierentuinen natuurlijk niet
zomaar hun flamingo's ontsnappen. Da's
veel te duur. Ik denk eerder dat ze wegge-
vlogen zijn uit waterwildcoUecties - kleine
vogelverzamehngen van mensen die het
leuk vinden om een flamingo in de tuin te
laten lopen. Ze vergeten ze te kortwieken
en weg is ie."
Ook oe Sovon is genuanceerder over de
afkomst van de huidige 'Nederlandse'
flamingo's. "Van de niet-Europese soorten
(de Kleine, Caribische en Chileense dus)
is natuurlijk duidelijk deze him oorsprong
keimen in waterwildcoUecties en dieren
tuinen", schrijven Gert Ottens en Erik
van Winden in de nieuwsbrief. "Dit geldt
waarschijnlijk ook voor een deel van de
(Europese) flamingo's. Toch kan in dit
geval niet worden uitgesloten dat de wdlde
soortgenoten Nedenand kunnen bereiken
vanuit hun broedgebieden in zuidelijk
Europa en West-Azië. Trekkende vogels
zijn in staat enorme afstanden af te leg-
gen."
Joop Treep aarzelt al net zozeer. Hij vindt
het namelijk moeilijk voor te steUen dat
dierentuinen zomaar bijvoorbeeld hun
kostbare Chileense flamingo's weg laten
vliegen door bijvoorbeeld te vergeten ze
even te kortwieken. Ten eerste, argumen
teert hij, worden dierenparkflamingo's
vrijwel direct na aankomst of geboorte
geleewiekt. En zo'n geamputeerde vleugel
f roeit nooit meer aan; de flamingo kan
us niet vUegen. Ten tweede is "nog nooit
bekend geworden" dat een dierenpark op
die manier flamingo's in kwijtgeraakt.
Hij denkt dat er andere oorzaken zijn.
Ze zijn afkomstig uit het ZwiUbrocker
Venn, veronderstelt hij. Of particuliere
vogelhouders zijn niet zorgvuldig genoeg
geweest. Een laatste mogelijkheid is dat
(illegale) handelaren ze heboen vrijgelaten
om van him onverkoopbare voorraden af
te komen.
De Grote flamingo kan enerzijds door
ontsnapping uit gevangenschap spontaan
in de Deltawateren terecht zijn jgekomen,
maar anderzijds wel degelijk ook door
"uitwaaiering" vanuit het MiddeUandse-
Zeegebied. Theoretisch zou dat zeker op
kunnen gaan voor de Kleine flamingo, de
dwergsoort. Die kan best op eigen toracht
naar Nederland zijn gekomen.
Want zoekend naar geschikte voedsel- en
broedgebieden leggen zij grote afstanden
af, volgens Treep. Vanuit hun thuisbasis
in Oost-Afrika vliegen ze soms duizenden
kilometers, naar India, Senegal, Botswana,
Mauretanië en zelfs Spanje of Frankrijk.
Daarvandaan is Nederland dan "nog maar
een peuleschilletje".
