Zuiderdiepproject verbetert ook het waterbeheer
Motorrijder ernstig gewond
bij verkeersongeval
60-jarig huwelijksjubileum
voor echtpaar Grinwis-Boshoven
POLITIE
mm)0l
innaard
Karels Autoschade
chr. streekblad op gereformeerde grondslag
voor de zuid-hollandse en zeeuwse eilanden
Werkzaam
P« hlenve iinhimi vw» wn $tt>wtt«
Knöps \givêp},
Visser Visser
Voor betaalbare BMW-service
Boerenmarkt t.b.v. Ger. Gem.
Snelheidscontrole
Rijbewijs ingevorderd na
snelheidsovertreding
Waterschap Hollandse Delta lost met slimme combinaties in één moeite door
oude'problemen op Goeree-Overflakkee op
Getijdengeul
Andere gedaante
Binnendijks
I '7
Vrijdag 19 mei 2006
78e jaargang
nr. 7508
NIEUWE-TONGE - Na het ongeval met dodelijke afloop eerder deze week bij Hellegat-
splein deed gisterenmorgen rond elf uur zich op de kruising N215/Oudelandsedijk nabij
Nieuwe-Tonge opnieuw een verkeersongeval voor, waarbij een 51-jarige motorrijder uit
Sommelsdijk zeer ernstig gewond raakte. Het ongeval ontstond doordat een 47-jarige
autobestuurstcr uit Nieuwc-Tonge, die de weg over wilde steken, geen voorrang verleen
de aan de motorrijder die op de N215 reed, waardoor deze tegen de zijkant van de auto
klapte, door de zijruit van de auto vloog en op de achterbank terechtkwam. Voor hulpver
lening werden ambulance, traumaheli en brandweer Ier plekke geroepen. Waar aanvanke
lijk de motorrijder met spoedtransport naar het Erasmus Medisch Centrum te Rotterdam
zou worden gebracht, werd het slachtoffer vanwege de ernst van diens verwondingen bij
wijze van uitzondering per traumaheli vervoerd. De Techni.sche Ongevallen Dienst van
de Verkeerspolitie stelt een nader onderzoek in.
l^iftiSSïfe'
cuMGAimmcmjF
Autoschadeherstel
Caravanschadeherstel
Caravan onderhoud
Gratis vervangend vervoer
Kijk voor meer info op onze websites
www.kareis.com of
www.caravanschadeherstel.nl
Langeweg 38
3244 BH meUWE TOIMGE
Tel. (0187)65 13 96
Voorruitreparatie
Uitdeuken zonder spuiten
Reparatie en onderhoud airco's
etc.
Burgemeester Viiit de Velde mei de heer en me\
OUDDORP - Het echtpaar Grinwis-
Boshoven aan de Julianaweg in Oud-
dorp vierde dinsdag haar 60-huwe-
lijksjubileum. In besloten familiekring
werd het feest zaterdag gevierd. Maar
'op de dag zelf' bezocht burgemeester
Van der Velde van de gemeente Goe-
dereede het jubilerende echtpaar en
bracht hen de felicitaties over van het
gemeentebestuur.
Door Adri van der Laan
Het echtpaar Grinwis-Boshoven woont op
een fraai voorbeeld van het Ouddorps bui
tengebied. Op afstand van het verkeer, dat
zéker in de zomermaanden in Ouddorp toe-
neeint, hebben de heer en mevrouw Grinwis
een ideaal stekje om van hun 'oude dag' te
genieten.
In het gesprek met hel jubilerende paar blijkt
dat er aan het huis en de grond nog stevige
banden zijn. Mevrouw Boshoven is er gebo
ren en getogen en heeft haar stekje nooit ver
laten, ook niet toen ze kennis kreeg aan haar
echtgenoot, want gezamenlijk trokken ze na
hun trouwen erin. zodat het echtpaar nu weer
al zestig jaar op dezelfde plaats woont. En
wie het huis bezoekt, kan alleen maar consta
teren dat ze groot gelijk hebben dat ze nooit
naar een ander woning zijn verhuisd.
Het echtpaar heeft wel eens geïnformeerd of
ze in aanmerking konden komen voor een
aanleunwoning bij bijvoorbeeld De Vlied-
berg, maar hiervoor hadden ze toch te weinig
punten. Dus dat zal nog wel een paar jaar
tjes wachten worden. En voor wat betreft de
gezondheid is het nog niet persé nodig want
die is bij beide echtelieden nog goed.
Beiden hebben een werkzaam leven achter
de rug. Ai op dertienjarige leeftijd moest de
heer Grinwis als oudste uit een gezin van elf
kinderen aan het werk. Op veel plaatsen heeft
hij zijn krachten ingezet. Bij de dorsvereni-
ging, waar men langs de boeren trok en in de
rouw Grinwis-Boshoven. (Foto: Adri vnn der Ltiiuij
schuien de verschillende producten dorste,
in de cichoreifabriek - op de plaats van de
huidige C-1000 - waar hij in het najaar heel
lange weken maakte, soms van 's maandags-
ochtends 01.00 tot 's zaterdagsavonds 20.00
uur. Later werkte hij ook op de boerderij van
Van Beek in Melissant. waar hij iedere dag
met de fiets naar toe reed. hi de oorlog kwam
hij na de grote eilandelijke razzia korte tijd
terecht in Nordhausen in Duitsland. Vervol
gens heeft hij lange tijd in de nabijheid van
het water gewerkt. Bij verschillende aanne
mers was hij werkzaam en hij kan zich nog
goed het zware werk inet de basaltblokken
herinneren, toen de strekdammen bij Hoek
van Holland werden aangelegd. Ook bij de
bouw van de Haringvlietsluizen en de aan
leg van de Oosterscheldekering was de heer
Grinwis actief.
Voor en na zijn pensionering vond hij nog
veel verpozing in het houden van konijnen
en vogels en natuurlijk het bebouwen van
zijn stuk landbouwgrond direct naast de deur.
Deze zaken zijn allemaal wel minder gewor
den, er zijn nog wat vogels over en natuurlijk
houdt hij zijn volkstuin nog bij.
Op wat kleine kwaaltjes na verkeren beiden
nog in goede gezondheid en nog regelmatig
rijden ze in de auto naar hun familie op het
eiland. "Als ik wat kalm aan doe. gaat het
rijden nog goed. maar ik weet niet of ik vol
gend jaar nog verlenging van mijn rijbewijs
aanvraag", zo geeft Grinwis aan.
Ook mevrouw Grinwis heeft 'haar man
netje' gestaan. Want in het begin van hun
huwelijk heeft geruime tijd haar opa bij hen
ingewoond en later woonden twee ooms bij
hen in. Daarvan is de laatste vijfjaar terug
overleden. En dat alles legde natuurlijk best
een groot beslag op het gezin. Het is eigenlijk
nog maar vijfjaar geleden dat het echtpaar
sainen leeft.
Naast veel gelukkige dingen is ook verdriet
niet aan het gezin Grinwis voorbijgegaan.
Drie en een halfjaar geleden is hun oudste
zoon overleden.
Zaterdag hoopt de familie nog uitgebreid stil
te staan bij hun huwelijksjubileum door een
etentje in 'Het Wapen van Stellendam'.
GEMEENTE DIRKSLAND
Raadsvergadering
De Raad van de gemeente Dirksland komt op
woensdag, 24 mei 2006 om 19.00 uur voor een ver
gadering bijeen.
Van deze vergadering is vijf dagen voor de vergader
datum een exemplaar van de agenda te verkrijgen
op het gemeentehuis.
Spreekrecht over geagendeerde onderwerpen kan
tot 48 uur voor aanvang van de vergadering onder
vermelding van naam, adres, telefoonnummer en
onderwerp, worden aangevraagd bij de griffier: p.de-
pagteriadirksland.nl of 0187 - 60 80 80.
Vixntioi* 15, Posibtis 10,3247 ZG Ditblond. Internet: www.dirksbnd.nl:
Tel. 10187) 6080 80/fcx 60 3799/OTioll: !iibS<iirksW,fil
Openiftgslijdsn: mo t/m vr 09.00 lot 12.00 «i 13.30 W 16.00 iivr.
Gebruikt was nog
nooit zo nieuw.
OntïieÏ! *t bij «wG2-deot«f of iijkoïvost op wwi,v,opeMiei.iws.nf
Knop* BV - Longeweg t13 - 3245 KG - Sommelsdijk - 0187 476767
AkkftrdOQl 8V - Kloosterweg 2 - 4317 AL - Noordgouwe - 01H 401347
ReGISTERACCOUNTANTS
BARENDRECHT «TEL 0180-642 111
MIDDELHARNIS'TEL.0187-617300
GOUDA «TEL 0182-358 235
BARNEVELD TEL. 0342 - 405 140
MAKELAARDIJ
Middelharnis B.V.
Voor de koop of verkoop van uw woning
Doetinchemsestraat 32-34, 3241 AA Middelliarnis
Tel. (0187)482606
IK
MIDDELHARNIS - Voor het vierde jaar zal
er weer een grote 'boereninarkt' op het ter
rein van de Prins Maurits Scholengemeen
schap worden gehouden. De tnarkt wordt
gehouden op zaterdag 10 juni en duurt van
9.30 tot 15.00 uur. Er zijn ongeveer 40 kra
men met voor elk wat wils. U kunt er terecht
voor tweedehands kinderkleding voor 1,
Tupperware (u hoeft dus niet persé naar een
party), roinmelmarkl met veiling per opbod,
bloeddruk meten, gebakken vis. boeken, etc.
Vanaf 10 uur is er ook een demonstrade van
het SIGMA-team. De opbrengst is voor het
bouwfonds van de Ger. Gern. te Middelhar-
GOEDEREEDE - Op de Vissersweg werd
tussen kwart over drie en vijf uur een snel
heidscontrole gehouden. In totaal reden 93
van de 280 passerende automobilisten harder
dan de toegestane snelheid van 80 km/uur.
De hoogst gemeten overtreding bedroeg 128
km/uur.
DEN BOMMEL - Een 48-jarige man uit
Middelharnis is woensdagochtend zijn rij
bewijs kwijtgeraakt na een snelheidsovertre
ding op de Groeneweg. Rond zes uur reed
de man 135 km/uur waar 80 is toegestaan.
Politiemensen van het district De Eilanden
hielden de auto staande en vorderden het rij
bewijs van de man in.
STELLENDAM/DIRKSLAND - Del
tanatuur en het waterschap Hollandse
Delta hebben op Goeree-Overflakkee
door een slimme aanpak in één klap
plannen voor nieuwe natuur kunnen
combineren met een ingrijpende ver
betering van het watersysteem. De
landbouw gaat daar straks net zo van
profiteren als de flora en fauna, recre
anten en eilandbewoners. Er is alleen
één behoorlijk knelpunt: de agrariërs
die er op de noordrand van het eiland
grond voor op moeten geven, moeten
wel mee willen werken. En dat vlot
vooralsnog niet zo, hoezeer ook rege
lingen op maat worden aangeboden.
In deze reportage: de onderbelicht
gebleven voordelen van het groot
scheepse project Zuiderdiep voor de
waterkwaliteit.
Door Gert van Engelen
Kees Stoutjesdijk zit er klaar voor in het
Dordtse waterschapsgebouw. Op tafel ligt
slechts een enkel document, maar zelfs dat
zal hij nauwelijks raadplegen: hij kent de
plannen voor de herinrichting van de Zuider-
dieppolders uit z'n hoofd. Verwonderlijk is
dat niet: als hoofd planvorming hóórt Stout
jesdijk vertrouwd te zijn met alle details en
natuurlijk scheelt het ook dat hij woont op
Goeree-Overflakkee, in Middelharnis. Het
eiland is voor hem geen stapel papier; hij
kent het lot in alle hoeken en gaten, wegge
tjes en waterlopen.
In één opzicht is het verhaal dat hij popelt
om te vertellen, dit keer anders. Hij zal niet
uiteenzetten hoe de drie varianten voor het
Zuiderdiepproject in elkaar steken en hoe
zij zich tot elkaar verhouden. Daarover is,
al helemaal in het Eilanden-Nieuws, al uit
puttend geschreven. De alternatieven zijn
genoegzaam bekend, er zijn drukbezochte,
soms emotioneel verlopen voorlichtingsbij
eenkomsten aan gewijd, de streekbewoners
hebben zich een mening kunnen vormen en
moeten nu hun keuze kenbaar maken.
Bovendien is er een milieueffectrapportage
op komst, bestemmingsplannen moeten nog
worden gewijzigd, ter visie gelegd en vast
gesteld, nóg meer inspraak is in aantocht,
kortom: dat onderwerp zal de komende jaren
nog dikwijls terugkeren in de nieuwskolom
men. Hierover zal Stoutjesdijk dan ook zwij
gen. Hij wil andere facetten van hetzelfde
project bespreken. Facetten die tot nog toe in
de publiciteit vrijwel ongenoemd zijn geble
ven, maar die voor de bewoners van Goeree-
Overflakkee minstens zo interessant zijn. Zij
horen ervan te weten.
Het draait allemaal om het watersysteem van
Goeree-Overflakkee. Dat gaat, als gevolg
van het Zuiderdiepproject, vérstrekkend ver
anderen. Oude problemen met de watervoor
ziening worden ermee opgelost, dreigende
alvast voorkomen, en intussen wordt er ook
nog zoveel vernieuwd dat de waterhuishou
ding straks helemaal klaar is voor de toekomst
- althans: de komende vijftig jaar. Maar tot
nog toe zijn die aspecten onder de radar van
de media doorgevlogen. En daarom wil Kees
Stoutjesdijk ze nu apart uitlichten.
Oorspronkelijk lagen de Zuiderdieppolders
buitendijks, zo schetst hij eerst het bredere
verband, en was het Zuiderdiep een getijden-
geul. De gronden werden ingepolderd in de
eervorige en vorige eeuw: de Bospolder in
1846, de Kroningspolder in 1898, de Nieuwe
Kroningspolder in 1938 en de Zuiderdiep-
polder in 1964. Na de afsluiting van het
Haringvliet in 1971 werd ook het Zuiderdiep
ingedijkt, samen met de Plaat van Scheel-
hoek. Het Zuiderdiep werd de boezem van
de aanliggende Zuiderdieppolders, of zoals
Stoutjesdijk het noemt, "een badkuip waarin
wij overtollig water lozen, ongeveer een der
de van heel Goeree-Overflakkee."
Het Zuiderdiep begint in de haven van Dirks-
Een luchtfoto van de inlaatsluis, met links het havenkanaal en rechts het Zuiderdiep. De inlaatsluis
wordt de ene verbinding van de boezem met het buitenwater (Haringvliet), de spuisluis bij Stellendam
is de andere (Noordzee). Rechts achteraan zijn enkele van de boerderijen zichtbaar, die de eigeimren
nog maar moeten willen verlaten voor alle plannenmakerij.
(Foto: Bureau Integraal Waterbeleid en Waterschappen, Provincie Zuid-Holland)
land en loopt vandaar in noordoostelijke
richting naar de buitenhaven van Stellendam.
Het havenkanaal van Dirksland is volledig
op de boezem aangesloten, evenals de haven-
kanalen van Goedereede en Stellendam. Is
de badkuip vol, dan trekt het waterschap bij
Stellendam de stop eruit en loopt alles zo
de Noordzee in. Die stop is de spuisluis op
de Meester Snijderweg, dat onaanzienlijke,
betonnen, bijna vierkante gebouw, vlak bij de
vissershaven.
De Deltawerken brachten veiligheid, maar
tegelijk ging door de indamming veel ken
merkende getijdennatuur verloren. De Zui
derdieppolders bijvoorbeeld kwamen vol
ledig in gebruik als landbouwgrond. En
het Zuiderdiep, waar het getij eerder voor
dagelijkse schommelingen en doorspoeling
zorgde, slibde dicht.
Dik dertig jaar na de afsluiting van het Haring
vliet zullen het Zuiderdiep en de aanpalende
polders opnieuw van gedaante veranderen.
Als onderdeel van Deltanatuur is het plan
opgevat om op deze plek waardevolle, zilte
getijdennatuur te laten terugkeren. Zulke
overgangsnatuur tussen zoute en zoete wate
ren is in Nederland vrijwel verdwenen.
Deltanatuur is een samenwerkingsproject
van overheden en maatschappelijke orga
nisaties, bedoeld om uiterlijk in 2010 in
de mondingen van Rijn en Maas 3000 hec
tare robuuste nieuwe, waterrijke natuur te
maken. Zodat de ecologie in de Zuid-Hol
landse Delta zich kan herstellen. Zodat
planten en dieren die bij getij dengebieden
horen, terug kunnen keren. Zodat, kortom,
er weer dynamiek komt in het vastgelopen
rivierengebied.
"Getijdennatuur", benadrukt Stoutjesdijk,
"kun je niet zomaar maken. Het kan name
lijk alleen langs de kust." Eén van de plaat
sen waar Deltanatuur de oorspronkelijke
getijdennatuur wil terughalen, zijn de Zui
derdieppolders. Landbouwgrond moet daar
gaan wijken voor natuur, de polders onder
gaan daartoe een 'functiewijziging'. Hoe die
inrichting uitvalt, hangt af van de variant die
deze maanden wordt gekozen; die procedure
loopt nu. Maar hoe de keuze ook uitvalt, zegt
Stoutjesdijk, in alle drie de gevallen is het
Een automobiliste over de Zuiderdiepweg, vlakbij het vogelobservatiepunt. Rechts is de Halsweg
te zien, die de zuidelijke begrenzing wordt van het zogeheten plangebied Zuiderdiep. Langs deze weg
komt in alle inrichtingsaltenuilieven de nieuwe boezem te liggen, een meter boven bet maaiveld.
Achterop de foto Zuiderdieppolders, die compleet van gedaante gaan veranderen. (Foto: Gen van Engelen)
resultaat hetzelfde: de delta wordt natuurlij
ker.
En daar is veel voor te zeggen, vindt Deltana
tuur. Door de Deltawerken is de natuurontwik
keling volledig tot stilstand gekomen. Maar in
of kort na 2008 gaan de Haringvlietsluizen op
een kier, en ontstaan er nieuwe kansen. "Dan
stroomt er weer zout water de zeearm op,
dan krijg je weer eb en vloed. Daardoor kan
er een intergetijdengebied ontstaan. Dan kan
het weer worden zoals vóór de Deltawerken,
zij het op kleinere schaal. Slikken en schorren
lopen weer onder en vallen droog, wat gunstig
is voor de flora en fauna, voor watervogels en
vissen. Nu is het Haringvliet alleen maar zoet,
en eigenlijk een beetje doods," verduidelijkt
Stoutjesdijk de inzet van Deltanatuur.
Nieuwe natuur aanleggen had aan weers
zijden van het Haringvliet kunnen gebeu
ren. Maar Voorne-Putten viel af. "Omdat je
dan", zegt Stoutjesdijk, "Hellevoetsluis moet
afgraven en dat is niet mogelijk." Zo bleef
Goeree-Overflakkee over, waar - dat trof
- toch al een boezem ligt, die aan twee kan
ten een verbinding heeft met het buitenwater:
de spuisluis bij Stellendam, die uitkomt in de
Noordzee en de inlaatsluis aan het eind van
de haven van Dirksland, die is verbonden met
het Haringvliet. "Normaal gesproken staan
beide sluizen altijd dicht en dus is de boezem
afgesloten van het buitenwater." Maar door
de sluizen voortaan open te houden, redeneer
den de plannenmakers van Delfanatuur, "kun
je met vloed het zoute water erin laten stro
men, dat er met eb weer uit gaat. De boezem
wordt een soort geul waar het getij vrij spel
heeft. Zonder al te veel aanpassingen koppel
je zo de boezem aan het buitenwater."
Maar met een Zuiderdiep alleen zorg je nog
niet voor veel dynamiek; het oppervlak ervan
is zo'n 100 hectare. "Dat is niet de moeite".
Vandaar dat Deltanatuur het oog liet vallen
op de polders die tegen de boezem aanliggen,
die samen het 'bemalingsgebied Zuiderdiep'
vormen. Als je die landbouwgronden aan
koopt en herinricht tot nieuwe natuur, ontstaat
er binnendijks een nieuw intergetijdengebied
van liefst 550 hectare. "Dat is pas de moeite;
dan heb je wat. En dat allemaal zonder datje
dijken hoeft te verlagen of door te steken, wat
elders een gangbare methode is."
De contouren van het nieuwe natuurgebied
werden getekend. Het zag er allemaal aan
trekkelijk uit. De boezem werd zo'n beetje
de levensader. Op het ritme van eb en vloed
zou het Noordzeewater mettertijd via de
spuisluis en het Zuiderdiep tot diep in het
natuurgebied doordringen. Het getij en het
zoute water zouden dynamiek geven aan de
natuurontwikkeling. In de polders vormen
zich geulen, kreken, schorren en gorzen. Vis
sen hervinden er hun kraamkamer, zeevogels
kunnen er foerageren en uitrusten.
Ecologisch viel er rijkdom te verwachten,
voorzag Deltanatuur Steltlopers en de Klei
ne zilverreiger op de droogvallende slikken.
Ganzen op de schorren en gorzen. Vissen als
Houting. Zeeprik, Botervis en Dwergtong in
het ondiepe water. En overal zoutminnende
planten, zoals Zeekraal, Schorrekruid, Zee-
alsem en Gewoon kweldergras. Probleem is
alleen dat tien agrariërs bereid moeten zijn
voor dit alles hun kostbare landbouwgrond op
te geven. Hierop gaat Stoutjesdijk later in.
Vervolg op pagina 6
