mm m mmmwAmmm m mmw
De bewaarschool in het hart van Dirksland
Damvereniging ENEO'52 te Melissant
Advertêntien.
%mmU W\Mn).
EiiAraiai-iiiEuws
mmmwmmmmmwmim
BESTEK EN VOORWAARDEN
Uitslagen van maandag 7 november
Wintermarkt in 'Ons Huis'
Diapresentatie 'Oud Heriiingen'
Adventsconcert In Kapelle
90 jaar geleden
Antirevolutionair
28 Oktober tot
11 November 1915
Orgaan
VARKEN,
Uit de hand te koop:
KLOMPENMAKER.
P. MANS,
ViSSCHERIJ.
J 50-Jarigfi Eclityereeiiigiaï J
Kommer Witte Ez.
BURGERLIJKE STAND.
PLAATSELIJK NIEUWS
Publikatie van de Vereniging Streekmuseum, Kerkstraat, Sommelsdijfc.
Bestek
Bewaarschoolreglement
Foto uit 1907
Veelbewogen geschiedenis
Wet op het kleuteronderwijs
Voorgevel en dak
in oude staat gehandhaafd
PAGINA 15
Afdeling 1:
A. het Jonk-J. Looiji-i
H. Visbeen -T. Goedegebuur!..!!~!!l-l
A. Doom - B. Visbeenl-i
Afdeling 2:
P. Kom - B. van der Spaan0-3
H. de Geus - H. van Heukelen!"...3-0
T, de Geus-J. Noni-i
A. Visbeen - B. Grootenboer3-0
In de eerste afdeling wist niemand van de spe
lers deze avond tot winst komen. Toch waren
het beslist geen saaie partijen. De spanning
gaat er steeds meer inkomen.
A. het Jonk had het deze avond verre van
gemakkelijk tegen zijn rivaal J. Looij. Toch
wist hij de partij goed in evenwicht te hou
den. Met allerlei valletjes probeerde Looij
in een remisestand de winst nog binnen te
halen, maar die waren wel erg doorzichtig, 't
Jonk liet zich niet misleiden, zodat een pun-
tendeling een feit werd.
Ook bij H. Visbeen en T. Goedegebuur ging
de strijd gelijk op. Ook hier bleef de span
ning er goed in. De partij werd tot het laatste
toe uitgespeeld. Even leek het erop dat Goe
degebuur op het laatst toch nog moest gaan
capituleren, maar hij maakte er toch nog een
mooie remise van.
B. Visbeen en A. Doorn waren deze avond
aan elkaar gewaagd. Visbeen voerde wel elke
keer de druk op, maar erg gevaarlijk was dit
niet. Doom bood goed tegenstand, zodat
dit gevecht in de laatste fase moest worden
beslecht. Visbeen kwam door het offeren van
een schijf en een daarop volgende meerslag
wel op de damlijn uit, maar Doorn kon ook
ongehinderd zijn schijf gaan kronen. Met
allebei een dam en drie schijven waren de
winstmarges voor beiden verdwenen.
In de tweede afdeling zijn lelijke klappen
gevallen op plaatsen waar die allerminst ver
wacht werden. Zo moest de toch sterk spe
lende P. Kom zijn meerdere erkennen in zijn
tegenstander B.van der Spaan. Kom kwam
op het laatst in grote tijdnood terecht, waarbij
hij ook nog een schijf achter kwam te staan.
Dit alles was voor Van der Spaan voldoende
om voor de vijfde achtereenvolgende maal
de volle winst mee naar huis te nemen.
H. de Geus zat deze avond heel goed in zijn
vel. Hij behaalde een mooie overwinning op
de zeer ervaren dammer H. van Heukelen.
Met een verrassende diepzinnige combinatie
wist hij de verdediging van zijn tegenstander
te ontrafelen, zodat hij de weg vrij kreeg naar
de damlijn. De Geus liet daarna de winst niet
meer ontglippen. Een verrassende uitslag!!
Ook zijn vrouw T. de Geus heeft zich deze
avond van haar sterke kant laten zien. Zij
moest de degens gaan kruisen met J. Non. Ze
wist dat dit een zware opgave was. Daarom
ging ze er echt goed voor zitten. En met suc
ces. Haar inspanningen werden op het laatst
van de avond bekroond met een verdiende
puntendeling. Heel mooi.
A. Visbeen gaat er de laatste tijd weer wat
serieuzer voor zitten. En dan mogen zijn
tegenstanders wel bijzonder op hun hoede
zijn. Daar kon Grootenboer van mee praten.
Na eerst een schijf van zijn tegenstander te
hebben ontfutseld stevende Visbeen regel
recht op de overwinning af. Samen met B.
van der Spaan is hij nu de kartrekker van de
tweede afdeling.
Nu al weer bijna de helft van de
competitie er op zit, volgt hier nog
de tussenstand:
Afdeling 1
A. Doom6-12
J. Looij7-11
B. Visbeen6-10
C. Visbeen6-10
H. Visbeen7-7
A. het Jonk5-3
T. Goedegebuur5-2
W. Doorduin.....'4-1
Afdeling 2
B. van der Spaan7 -17
A. Visbeen7 -15
H. de Geus6-12
P. Kom7-8
B. Grootenboer6-6
J. Non6-4
H. van Heukelen6-4
T. de Geus6-3
HERKINGEN - Op zaterdag 19 november
wordt er in 'Ons Huis' in Herkingen weer
een wintermarkt gehouden. De opbrengst is
bestemd voor Calando.
Er zullen verschillende zaken te koop worden
aangeboden, zoals: kaarten, crea, speelgoed,
sieraden+workshop, kaas, bloemen, jafra,
pottenbakken, rommelkramen, slijterij, boe
ken, kinderkleding, aardappelen, verse patat,
erwtensoep, enz.
Als u inisschien nog oude boeken hebt, die
willen wij dan ook graag verkopen. De boe
ken kunt u dan voor 12 november afgeven
bij Mieke Ju, Krammerstraat 6 of Jannie
Vroegindewey, Adoptieplein 20. Als u wilt
dat ze opgehaald worden, dan kunt u bellen
naar Jannie Vroegindewey, telefoon; 0187-
669528 of mobiel 06-20011866.
HERKINGEN - Op woensdag 16 november
wordt er om 19.30 uur een diapresentatie
gehouden van oud en nieuw Herkingen in
verenigingsgebouw 'Ons Huis'.
De entree is 2,- per persoon. Hiervoor ont
vangt u ook een gratis kopje koffie. Meer
info bij Jannie Vroegindewey, telefoon:
0187-669528.
Op 26 november a.s. geeft het kamerkoor
"Chantez a Dieu" uit Tholen, een concert
met medewerking van Jos Vogel aan het
orgel. Het concert wordt gehouden in de
Nederlandse Hervormde Kerk in Kapelle.
Het koor voert werken uit van o.a. Adam,
Karg-Elert, Willcocks en Vaughan-Willi-
ams/Armstrong. Jos Vogel is de vaste orga
nist van de St.Jacobskerk te Vlissingen en
de Ontmoetingskerk te Middelburg. Hij is
als orgeldocent verbonden aan de Zeeuwse
Muziekschool en een veelgevraagd begelei
der van diverse ensembles en solisten. Op het
orgel speelt hij werken van de componisten
S.Karg-Elert, Buxtehude, Reger en Matter.
De aanvang van het concert is 20.00 uur Toe
gang euro 6,- en euro 4,- (CJP/pas 65) Na
afloop is er gelegenheid om koffie te drin
ken.
im il
IN HOC SIGNO VINCES
Door de Afdeeling Over-
flakkee Goedereede
(1 r Hollandscbe Maatschappij van
Landbouw zal te Middelharnis een
cursus in bemestirgslter worden ge
houden vojr volwassenen, miuimum
leeftijd 21 jaar. Gediplomeerde leer
lingen van landbouwwiotercut^ussea
iHogen deelnemen o.:k zijn zij jon
ger. De cursus bestaat uit 12 weke-
lijksche voordrachteu van twee uren.
Aanvang jindd November Cursusgeld
1 1 Aangifte voor 20 November bij
den heer L. Pen, lanli uwouderwij-
z r te Sommelsdijk, die belangstellen
den nadere iniichtingen verstrekt.
Namens het Bestuur der Afdeeliaj^
P. J. GRUBSENDIJK, Secretaris.
9610
Een ZWA.\K
te KOOP bij
kingen.
Eti. huis, schuur, erf on tuin, staande
en selesm in den polder Duivt-nwaard
te NIEUWE TONGE. 9629
Iiilichtingeu verstrekt deu Heer
J. J. VaN'ZIELST te Nieuwe Tonge.
GEhUIJS onder Her^
9631
ÜnderaeteeJfende maakt deiiigeze-
tenen van (M)LTGENSPL\AT
en üMSTRRKKN bekend, dat hij zich
f/eve.stigd hetü als 9614
Beleefd in ieders gunst aanbevelend,
SLIKDIJIC 72 OOLTGENSPLAAT.
MIDDELHARNIS. Van de visscherij zijn fe
Ijmuiden binnengekomen de vischsloepen
Albatros, sch. J. de Waard f 2250, Theodora
Emmerentia sen. Abr. Jongejan f 1825.
STELLENDAM. In de afgeloopen week zijn
alhier aangevoerd 15,500 Kilo garnalen, waar
van 2500 Kilo naar het buitenland verzonden
z^n en de overige Kilo's aan de pellerijen
geleverd tegen 12 cent per K.Q.
GOEDEREEDE. Door de Noordzee vis-
schers werd de vorige week door P. Redert
voor f 150.— aan versche visch besomd, wat
ook het hoogste was dat gemaakt werd.
Zoo de Heere wil en zij leven
hopen onze geliefde ouders Sè
T. KOEK Az. W
en
fC. TANIS Wd. E
op 23 November a.s. hunne
-^ te gedenken
'M Hunne dankbare Kinderen |r
en Kleinkinderen.
■m OUDDORP, Nov. 1915. Wt
Het behaagde den Heere van onze
zijde door den dood weg te nemen
onze beminde broeder
in den ouderdom van 44 jaar. De
Heere lenige onze smart in dit ge
mis. 9632
Uit alter naam,
P. WITTE Ez.
OUDDORP,'12 November 1915.
SOMMELSDIJK.
Geboren: Lena, d. v. Leendert Both en
Willemtje de Ruiter. Jacoba, d. v. Leendert
Schellevis en Janna Cornelia v. d. Mast. An-
thonia, d. v. Johannes van der Poel en Her
mina van Buuren.
Ondertrouwd: Adrianus Taaie, 25 jaren
(van Middelharnis) en Pietje van der Vlugt
26 iaren.
DEN BOMMEL.
GeborenCornelia, d. v. T. de BR. en M.
Borgdotfl. Johanna Maria, d. v.J. Martens en
J. Legierse. Pieter, z. v. R. Bakeiaar en M.
Tamboer, Abraham, z. v. J. Hameeteman en
G. v. d. Linden.
GehuwdAren Luiendijk jm. oud 21 j. van
Oude Tonge en Elizabeth van der Welle jd.
oud 21 j. Norbartus de Gast jm. oud 21 j.
van Herkingen en Hester Bakeiaar jd. oud 21 j.
OOLTGENSPLAAT.
GeborenArentje, d. v. C. van Eek en
Crlstiana Schouwenaar. Marinus Anthonius,
z. V. P. M. Hoek en A. Beljaars. Pieter, z. v.
D. van,Kempen en G. Braber. Maria, d.v.H,
van Putten en W. de Vos. Catharina Pieter-
nelle, d. v. j. C. Verraaas en A. M. v. Ever-
dlnk. Jan, z. v. C. van Putten en F. de Vos,
Klaasje, d. v. P. Breeman en L. Duim. Cor
nelia, d. V. Joh. de Waal en D. Hubreehtse.
Jannetje Cornelia, d. v. M. de Vos en K,
Kamp. Johanna, d, v. D. Gootjes en J. M. P.
Kerp. Johannes, z. v. D. de Vos en F. Duim.
Dymphna, d. v. N. van Leent en J. Kerp,
Christianus, z. v. A. van Dravik en E. Ipelaar.
Hllieie. d. v.J. Osseweiier en N. v. d" Keer
SOMMELSDUK. Het inwisselen van de
broodkaarten zal op a.s. Dinsdag behooren
te geschieden des n.m. tusschen 7 8 uur.
Dus niet zooals vroeger tusschen 6 7 uur.
MIDDELHARNIS.' Tijdelijk ten Rijksont-
vangkantoor met ingang van 8 November
werkzaam gesteld de rijksklerk 3e klasse A.
Keur van de Directie Rotterdam.
DEN BOMMEL. De nieuwe belasting op
de honden is koninklijk goedgekeurd, zoodat
van 1 Januari 1916 voor de losloopende hon
den f2.50 en voor de vastliggende honden
f 1. moet worden betaald.
De aanbesteding der rioleering achter
de Voorstraat is gegund aan de laagste in-
schrgvêra M. A. A. van der Sluis, smidgwerk
voor 1112.50, M. Mooyaart, timmerwerk voor
f72.25, J. Wülfert, metselwerk voor f562,50.
Door J. Both was ingesshreven voor timmer
werk f73.74 en in massa voor f 529,99. Naar
wij vernemen is het werk in massa niet ge
gund, omdat de wensch van den gemeen
teraad was, om het werk alleen door de
burgers te doen geschieden, terwijl bovendien
het biljet van Both eerst na half elf in de
bus was geworpen.
Tegen een tweetal personen is proces
verbaal opgemaakt wegens het rijden zonder
licht.
OOLTGENSPLAAT. De landstormplichtigen
jaarklasse 1913 zijn allen ingedeeld bij de
Infanterie, Depot, 's Gravenhage en zullen
later naar de Regementen worden verplaatst
DIRKSLAND. binnen kort zal aan de West
zijde van het dorp achter de huizes aan den
Ring door demping weder een echt mod-
derslootje verdwijnen, en daarvoor rioleering
aangelegd worden. Hiermede verdwijnt we-
{jer een van de vele geurmakers in de Ge
meente. Welke volgt dan
HERKINGEN. De bij de in te 1^ven lichting
1916 der Nat. Militie behoorendc personen uit
deze gemeente zijn de volgende Garnizoens-
piaatsen aangewezenL. Doornhein, L. Kar-
dux, H. Oorbeeke en R. v. Ostende allen In
fanterie Bergen op Zoom. A. Nieuwland, Ge
nie Utrecht, P. Snijders, Roode Huzaren Til
burg, P. Hoogerwerf Veld-Artillerie Breda,
W. Markus Vesting Hellevoetslnis, Chr.v.d
Veer Groene Jagers 's Hage en Cathr. Droogt
Oren. 's Hage.
De Heeren Qebr. Biemond, landbouwers
onder deze gemeente, verloren U. week eer
der beste paarden door den dood. Nu dt
prijzen dez6r dieren zoo hoog zijn opgevoerd
voor hen een niet onaanzienlijk verlies.
STELLENDAM. Deze week arriveerden al
hier twee Belgische vluchtelingen, om diens
te doen als visschersknechts, waaraan tegen
woordig groot gebrek is.
GOEDEREEDE. De bietendrager T. S. vie
hals over kop in de haven, doch kwam me
een nat pak weer op den wal.
Het is aan kleine- en vissebersvaartui
gen verboden, zich buiten het vaarwater N
Pampus op te houden.
E.B1.
Foto 1907 uit 'Kent u ze nog ...de Dirkslanders'Juffrouw Heymans (uitem links) is al een deftige dame van middelbare leeftijd.
Zij was al op achttienjarige leeftijd in Dirksland, bleef daar tot haar pensioen, vetrok, maar kwam weer terug naar haar geliefde dorp, waar zij overleed
en begraven werd in 1945. Op het plein konden de kinderen heerlijk spelen. Voor de regen was er een afdak met een lange, lage bank. Een grote kast vol
speelgoed stond er en als die openging, kwamen de emmertjes, schopjes, poppen met houten koppen en tenen poppenwagentjes eruit. De figuurtjes
die sommige kinderen in de hand houden, waren een soort duimstokken, waarmee huisjes enzovoort gemaakt werden.
Op 29 maart 1877 werd de bouw van
de gemeentelijke bewaarschool met
onderwijzerswoning in het Achter
dorp aanbesteed. In de stukken wordt
gesproken van: "het bouwen van eene
Bewaarschool met een Woning van de
Onderwijzeres met den aankleve van
dien". Met een bedrag van een kleine
tienduizend gulden was Abraham Tie-
leman, timmerman te Melissant, de
inschrijver met de voordeligste offer
te.
Door Cathy Westdorp (2)
Gebouw in het Achterdorp
Om de bouw van een openbare bewaarschool
te realiseren, kocht de gemeente Dirksland in
1876 van J. Gestel in het Achterdorp, toen
Paardenmarktstraat geheten, een huis met
een aantal kleine huisjes, .schuurtjes en stal
letjes. Het doel van de gemeente was afbraak
\aa deze opstallen en hergebruik van afko-
mwid bouwmateriaal dat nog goed was.
In 1877 werd door de gemeenteraad besloten
een lening van f 18.000 aan te gaan voor de
oprichting van een openbare bewaarschool,
die tevens kon dienen als naai- en breischool.
Toen werd ook een reglement voor de school
vastgesteld, een instructie voor de helpsters
en een verordening op de schoolgelden. Voor
het vaststellen van een schoolgeld van tien
cent per week werd door koning Willem III
goedkeuring verleend.
De schrijvers Van der Waal en Vervoom noe
men 23 mei 1878 als stichtingsdatum van
de bewaarschool. Waarschijnlijk komt deze
informatie van de boven de ingang gemetsel
de gedenksteen en heeft de door hen genoem
de datum betrekking op de ingebruikneming
van de school.
Van der Waal en Vervoorn zeggen in 1896
over de bewaarschool: "Zij heeft een ruimen
gang, flinke lokalen en eene overdekte speel
plaats; en zal voor de kleinen zeker een aan
genaam 'Te huis' zijn".
In het dossier van de bewaarschool ontbreekt
een originele bouwtekening, maar er is wel
een uitgebreide beschrijving van bestek en
voorwaarden. Het schoolgebouw omvatte
twee lokalen en had aan de achterkant een
aanbouw voor de toiletten. De ramen staan
in het bestek als volgt omschreven: "8 stuks
gegoten ijzeren ramen, breed 1.50 m en
hoog 3.00 m; het bovengedeelte tuimelend
met trekkers wegende elk raam 150 kg. Het
model der ramen is voorhanden in de fabriek
'de Prins van Oranje' te 's-Gravenhage". De
kozijnen moesten gemaakt worden van gre
nenhout.
Voor de school en bijbehorende woning
werd dezelfde steen gebruikt. De voorgevels
moesten afgewerkt worden met een kroon
lijst: "Volgens nadere aanwijzing zal aan de
voorgevel van beide gebouwen een kroonlijst
worden aangebracht; alles van best grenen
hout". Ook de dakvlakten vormden een een
heid. De dakvlakten aan de voorkant moes
ten belegd worden met "beste Woerdsche
blaauwe", de achter- en zijvlakken met rode
dakpannen. Voor de achter- en zijvlakken
mochten de goede pannen van de afgebroken
panden gebruikt worden. In de school en in
de woning kwamen plafonds van stucwerk.
Verder werd voor de school onder andere
voorgeschreven: "Over de geheele lengte
van den achtergevel een overdekte warande,
lang 18 m en breed 3 m". Bij de bouw van
de school hoorde ook het maken van banken
voor ongeveer 140 leerlingen.
Net als het reglement voor het Weeshuis aan
de Ring, geeft het bewaarschoolreglement een
beeld van het gemeentelijke sociale beleid in
Dirksland in de tweede helft van de negen
tiende eeuw. Net als bij het Weeshuis valt de
inbreng van de echtgenote van burgemees
ter Pieter Zaaijer op. De burgemeester was
voorzitter van de plaatselijke schoolcommis
sie, die het toezicht op de bewaarschool uit
oefende. In het bewaarschoolreglement werd
bepaald dat de schoolcommissie zich voor
het toezicht op de bewaarschool door een
commissie van dames kon laten bijstaan.
Ook opmerkelijk is de toevoeging aan de
regel dat de hoofdleidster de straffen mocht
bepalen voor ongehoorzaamheid, luiheid of
ander wangedrag: "Lichamelijke kastijding
is evenwel ten strengste uitgesloten".
Het reglement bepaalde dat tot de bewaar
school kinderen van drie tot zes jaar wer
den toegelaten. Naar de naai- en breischool
konden kinderen vanaf vierjarige leeftijd. De
schooltijden van de bewaarschool waren van
negen tot half twaalf en van half twee tot vier,
op alle weekdagen behalve zaterdagmiddag.
De naai- en breischool werd gehouden van
vijf tot zeven in de namiddag.
Mensen die het niet konden betalen, kwamen
in aanmerking voor vrijstelling van school
geld.
De bewaarschool had twee afzonderlijke
klassen op basis van leeftijd en vorderin
gen van de kinderen. Daarbij werd de regel
gehanteerd: "Jongens en meisjes zoveel
mogelijk vaneen gescheiden".
Verder stond er in het reglement dat het
ouders en voogden uitdrukkelijk verboden
was onder schooltijd in tegenwoordigheid
van de leerlingen klachten tegen de onder
wijzeres in te brengen.
Een onderwijzeres die een begrip werd, was
juffrouw Heijmans. Juffrouw Heijmans was
van 1878-1923 hoofd van de bewaarschool;
hoofd van de naai- en breischool van 1881-
1923.
Er is een foto uit 1907 van juffrouw Heij
mans met kleuters bewaard gebleven dankzij
wijlen mevrouw D.K. Soldaat-Poortvliet.
Mevrouw Soldaat werd als kind Dirkje
genoemd. Op de foto staat ze als vierjarige
op de onderste rij, vijfde kind van rechts.
Voor Dirkje en meer kinderen op de foto was
de bewaarschool geen noodzakelijke kinder
opvang, geen vervangend tehuis zoals Van
der Waal en Vervoom het betitelden, maar
een school. Dirkjes vader was een overtuigd
maatschappijhervormer. Onderwijs stond bij
Dirk Poortvliet hoog in het vaandel en zijn
kinderen hebben 'geleerd' in een tijd waarin
dat, zeker voor meisjes, nog geen gemeen
goed was. Dirkje Poortvliet werd onder
wijzeres aan de openbare lagere school in
Dirksland. Ze was één van de eersten die zich
bekommerden om het cultureel erfgoed van
Goeree-Overflakkee. Ze schonk historische
foto's aan het Streekmuseum, schreef verha
len en gedichten in het Rakkeese dialect en
stelde een aantal fotoboeken over Dirksland
samen. In 'Kent u ze nog... de Dirkslanders'
beschrijft ze de bewaarschool in het Achter
dorp.
/?^Wi<^«_-^-^
lUnbeateding te LirksVmd
waarnaar Burgemeester en Wethouders der gemeente DIEKS-
LAND, onder nadere goedkeuring voornemens eijn aan te
besteden: het bouwm van een Bewaarschool met eene
Voning «oor de Ondenoyneres met den aanükve «a» dien
sooals nader in dit bestek en de voorwaarden is omschreven.
Bovenste deel Bestek en Voorwaarden.
In 1928 besloot de gemeente f 1100 te lenen
voor de aanleg van een gasverwarming in de
school. Daarna werden onderhoud en exploi
tatie van de bewaarschool een probleem. De
crisisjaren gingen ook aan de bewaarschool
niet ongemerkt voorbij. Per 1 januari 1935
werd de school wegens gebrek aan financi
ën gesloten. Heropening van de school was
mogelijk door een regeling, die met goedkeu
ring van de erfgenamen van Paulina van Weel
tot stand kwam. De gemeente Dirksland en
de Diaconie van de Nederlands Hervormde
Kerk van Dirksland hadden gezamenlijk van
Paulina van Weel een legaat van f 100.000
gekregen voor de stichting van een afzonder
lijke naai- en breischool. Van zo'n stichting
was nog niet gekomen. Overeengekomen
werd om voor een periode van vijf jaar de
exploitatiekosten van de bewaarschool te
bestrijden met de rente van dit legaat, voor de
helft aan de gemeente behorende. Op 1 mei
1936 werd de bewaarschool weer geopend.
In de Tweede Wereldoorlog werd de school
gevorderd door de Duitse weermacht, die de
school van januari 1944 tot de bevrijding in
mei 1945 bezet hield. De bewaarschool werd
in die tijd vermoedelijk gehouden in de win
kel van de gedeporteerde familie Cohen op
de Voorstraat.
Na de bevrijding bleek dat het bewaarschool
gebouw door het gebruik door militairen
schade had geleden. Door de gemeente werd
een aanvraag om vergoeding van oorlogs
schade ingediend. Ondertussen werd het
gebouw verhuurd aan de Staat der Nederlan
den voor de legering van militairen van de
zogenoemde Binnenlandse Strijdkrachten,
kortweg BS.
In december 1945 was de bewaarschool
al door een compagnie gezagstroepen in
gebruik genomen. In juH 1946 besloot de
gemeente het gebouw tot uiterlijk eind 1947
onderhands aan de staat te verhuren. De
overweging was dat er geen ander geschikt
gebouw voor militairen voorhanden was en
het bewaarschoolonderwijs doorgang kon
vinden in een overcompleet lokaal van de
openbare lagere school. De huurprijs voor
de bewaarschool in het Achterdorp bedroeg
ƒ780 per jaar, een bedrag dat B en W billijk
vonden.
Het duurde tot 1950 voordat het schoolge
bouw in het Achterdorp weer als bewaar
school/kleuterschool in gebruik genomen
werd.
In 1955/1956 kwam er voor het eerst een wet
telijke regeling voor het kleuteronderwijs. De
Kleuteronderwijswet schreef speel- en werk
plannen en werkroosters voor het kleuteron
derwijs voor. De voorschriften voor de huis
vesting van de leerlingen werden strenger
en in 1961 werd het bewaarschoolgebouw
van binnen gemoderniseerd. De speelplaats
kreeg, naast de bestaande zandbak, ook een
bloemenbak.
De inspecteur van het kleuteronderwijs
constateerde in 1967 dat de lokalen te klein
waren en niet voldeden aan het Bouwbesluit
Kleuteronderwijs. Men vond nog een tijde
lijke oplossing door de wand tussen de twee
lokalen te verzetten. Dat betekende dat er een
ijzeren balk aangebracht moest worden om
de uit twee gedeelten bestaande dakconstruc
tie te steunen. Ondanks interne aanpassingen
had het gebouw als school zijn langste tijd
gehad. Er moest een nieuwe kleuterschool
komen.
Het schoolhuis (Achterdorp 11was door de
gemeente in 1965 aan de huidige eigenaar
verkocht. De bewaarschool (Achterdorp 13)
kon de schooldeur sluiten toen op 1 oktober
1971 een nieuwe kleuterschool aan de Mar
grietlaan in gebruik genomen werd.
Als verenigingsgebouw 'Animo' deed de
oude bewaarschool daarna dienst als gele
genheid voor feesten en partijen. In het
najaar van 1979 werd het gebouw door de
gemeente verkocht aan Flakkee Bakkerijen
BV te Dirksland. De verkoop werd in het
voorjaar van 1980 door Gedeputeerde Staten
goedgekeurd. Door Schuitema Vastgoed BV
te Amersfoort werd toen een vergunning aan
gevraagd om de bewaarschool en de woning
Achterdorp 15 te verbouwen tot een super
markt. De gemeenteraad besloot dat de voor
gevel en het dak van de bewaarschool in de
oude staat gehandhaafd moesten blijven.
Cathy Westdorp
