HERNIEUWDE
TROUWBELOFTE
IE
PREDIKBEURTEN
Bosman Kalis
0900-8844
VERKOOP
lente- en
zomer-
stoffen
Zaterdag
avond-
jeugdwerk
ËiiAnDei-tiiEuws
Stadswoning
Laat ons de
rustdag wijden
EIIAI1DEI1-t1IElJW5
Uw auto in vertrouwde
handen^
iiigimiiiwj^l
Ger. Gem.
Nieuwe
Tonge
Bingo bij 'De Zwaluw'
Nieuwe
Tonge
Opnieuw een ja-woord
Wat hiervan te denlien?
Eniteie vragen
Dus helemaal niets doen?
Pastorale hulpverlening
Niet zonder schuldbelijdenis
Vreemd?
W. H. Velema
Zondag 2 april 2006
Extra kerkdiensten Ger. Gem.
Nu ook caravanherstel
Hennepkwekerijen
ontmanteld
Paasbijeenkomst 'Passage'
Ger. Gem.
Ingezonden
PAGINA 2
VRIJDAG 31 MAART 2006
"Ja ik wil. Nog een keer", zo luidde de kop
van een artikel in het Nederlands Dagblad
van 25 februari.
De schrijver vertelt van het program
ma 'Marry me again', dat de EO uitzendt.
Trouw me opnieuw, zal de vertaling luiden.
De engelse versie van de titel doet het ken
nelijk beter.
Het hele verhaal komt erop neer dat een
echtpaar elkaar opnieuw het ja-woord geeft.
Het huwelijk was in zwaar weer terechtgeko
men, om het zacht te zeggen.
Als ik het verhaal goed begrijp was de
scheiding nog niet officieel voltrokken. Ze
werd echter wel verwacht, zelfs gezocht door
de echtgenoten. De omgeving zou er niet van
opkijken als het tot een scheiding kwam.
"Ja ik wil. Nog een keer" betekent een
wending ten goede in het mislukken van het
huwelijk. Toch samen verder en opnieuw de
belofte afleggen.
In Rotterdam ik volg nog steeds het
bovenvermelde artikel - wil de Stadspartij
dat echtparen in een officiële ruimte van het
Stadhuis hun trouwbelofte kunnen hernieu
wen.
Op Texel kunnen echtparen het Hernieuw
de Ja-woord Arrangement boeken. Cham
pagne en rozen op de hotelkamer, vervoer per
Chevrolet en een ceremonie in de voormalige
Doopsgezinde Kerk van Oosterend.
Tot zover enkele gegevens die mij onder
ogen kwamen.
Ik heb er een dubbel gevoel bij. Als op
deze manier het huwelijk van twee mensen
gered en dus voortgezet kan worden, is dat op
zichzelf genomen winst. Het echtpaar gaat
niet uit elkaar maar belooft elkaar opnieuw
trouw. Het wil toch verder gaan. Nogmaals,
dat is winst. Een definitieve breuk wordt
voorkomen. Het huwelijk wordt voortgezet.
Toch komt er een aantal vragen bij mij
boven. Vragen die als bezwaren kunnen gel
den. Met die vragen wil ik dit artikel niet
afsluiten. Integendeel, er komt na de vragen
nog een slot, bij wijze van raadgeving,
Als het opnieuw uitspreken van het ja
woord gewoonte gaat worden is het eerste
bezwaar, dat de eenmaal uitgesproken trouw
belofte ondermijnd wordt. Je kunt haar altijd
nog overdoen. Het is bekend dat meer dan de
■JHUHS
helft van de Nederlandse bevolking niet meer
gelooft in de trouwbelofte. Een opnieuw kun
nen uitspreken van die belofte ondermijnt de
ernst en de daadkracht van het eenmaal uit
gesproken ja-woord.
Vervolgens rijst de vraag: moet de over
heid, en ook de kerk, zich mengen in dit
gebeuren? Naarmate deze twee of een van
beide zich erbij laten betrekken, doen zij in
zekere zin mee aan de devaluering van het
eerst en eens gegeven woord.
Zij maken het daarmee gemakkelijker
om op het verbreken van de belofte terug te
komen. Daaraan voorafgaande vergemakke
lijken ze ook het verbreken van de belofte.
Je kunt immers bij beide of bij een van beide
instanties terecht om te zeggen: Ja, ik wil nog
een keer.
Er valt te wijzen op de gelukkige moge
lijkheid van officieel herstel van de relatie.
Daaraan voorafgaande kan het verbreken van
de relatie (zelfs zonder officiële scheiding)
toch altijd plaatsvinden met de gedachte: We
kunnen nog een keer ja zeggen.
Welke motieven kunnen dan wel niet een
rol gaan spelen! Hoe kan het eerste ja-woord
dan ontkracht worden. En heeft die ontkrach
ting ook geen gevolgen voor het tweede
(hernieuwde) ja-woord? Met andere woor
den: Komt het hele gebeuren niet op losse
schroeven te staan? En past dit hernieuwde
ja-woord niet in de ontwikkelingen van deze
tijd?
Het minste wat dan verwacht mag wor
den is een schuldbelijdenis in verband met
het verbreken van het eerste ja-woord. Ik
zeg niet dat zo'n schuldbelijdenis uitvoerig
geformuleerd moet worden. Ze hoort er wel
bij. Alleen dan geeft het echtpaar er blijk van
dat het de mislukking, respectievelijk de ver
breking van het eerste ja-woord betreurt, ja
als zonde ziet. Alleen dan mag men de hoop
hebben dat het ja-woord niet opnieuw wordt
verbroken.
In geen geval kan de hernieuwing van het
ja-woord gezien worden als een herhaling.
Hierboven ging ik ervanuit dat het huwelijk
niet officieel ontbonden is. Dan kan men het
ook niet opnieuw sluiten. In feite bestaat het
immers nog. Beide echtelieden zijn aan het
eens gegeven ja-woord gebonden.
Laten we dus voorzichtig zijn met al te snel
blij te zijn over de wending ten goede die er
in de relatie is gekomen - of anders gezegd:
men - dat is kinderen, familie, gemeente,
kennissen en vrienden - mag er wel blij over
zijn! Niemand denke dat men het verleden zo
maar over kan doen!
Gewoon verder (laten) gaan? Neen, dat
zou ik ook niet willen bepleiten.
Ik denk aan het volgende. Dan ga ik uit
van mensen die in de kerk getrouwd zijn en
daarop aangesproken kunnen worden.
Mensen die in huwelijkssluiting en -ont
wrichting aan de kerk voorbij gaan, zouden
op andere wijze geholpen moeten worden.
Ook daarover zou ik - desgewenst - met hen
willen nadenken! Ik kan mij voorstellen dat
pastorale hulp bij huwelijksmoeilijkheden tot
de conclusie leidt, dat er iets radicaal kapot is
gegaan. Man en vrouw zijn van elkaar ver
vreemd en hebben eigenlijk 'niets' meer met
elkaar. Althans ze zijn als vreemden tegen
over elkaar komen te staan.
Het is denkbaar dat zo'n echtpaar - mede
door pastorale hulp - toch opnieuw wil begin
nen. Het hoeft niet altijd de predikant te zijn
die deze pastorale hulp biedt.
Welnu, als dat het resultaat mag zijn van
hulpverlening - man en vrouw willen toch
samen opnieuw verder - dan is het denkbaar
dat dit voornemen in de vorm van een her
nieuwde belofte kan worden uitgesproken.
Ik denk dat dit kan gebeuren ten over
staan van de begeleider Wil men hem of
haar huwelijkstherapeut noemen dan vind ik
dat goed. Zoals gezegd, het kan de predikant
zijn, maar ook een andere hulpverlener in
huwelijksmoeilijkheden
Zo'n hernieuwing van het ja-woord kan
niet afgelegd worden zonder belijdenis van
schuld. Dat hoeft niet uitvoerig te gebeuren,
maar hoort er wel bij. Het eerste ja-woord
is immers niet nagekomen, niet uitgevoerd.
Men kan niet opnieuw een ja-woord geven,
zonder dat inneriijke ontrouw aan het eerste
ja-woord erkend wordt.
Dit alles hoeft niet uitvoerig uitgezegd te
worden als in voorafgaande gesprekken de
situatie en de schuld van beiden aan de orde
is geweest.
De lezer begrijpt: ik neem het ja-woord
serieus. Meent men dat opnieuw te moeten
geven - en daartoe kan reden zijn - dan moet
er ook schuldbesef en schuldbelijdenis zijn
over het niet houden van het eerstgegeven
ja-woord.
Het lijkt mij mogelijk dat de partners
samen deze weg gaan, zonder hulp van bui
tenaf. Meestal zal het toch raadzaam zijn dat
er een derde bij is, als hulpverlener ten over
staan van wie dit hernieuwde ja-woord wordt
uitgesproken.
Deze derde kan het echtpaar met hun
hernieuwde ja-woord ook in gebed aan God
opdragen.
Wellicht kijken veel lezers tegen dit voor
stel wat vreemd aan. Ik zou zeggen: schuif
het niet zonder meer van tafel. Er kunnen
huwelijken door vernieuwd en gered wor
den!
OUDDORP - Hersteld Herv. Gem.
Dorpskerk: 9.30 uur ds. H. Lassche en
18.30 uur ds. J. D. Heikamp, Staphorst.
Eben-Haëzer: 9.30 uur ds. J. D. Heikamp,
Staphorst en 18.30 ur ds. H. Lassche
-Herv. Gem. (PKN) Locatie mfg Dorp-
süendeii: 9.45 uur ds. G. van Meijeren
en 18.00 uur kand. J. C. Breugem, Delft
- Geref. Kerk (PKN) 10.00 uur de heer
C. B. van Beek en 18.30 uur ds. C. G. Kant
- Ger. Gem. 9,30 en 18.30 uur leesdienst
- Doopsgezinde Gem. 9.30 en 18.30 uur
ds. J. Smink.
GOEDEREEDE - Herv. Gem. (PKN) 10.00
uur dr. T. E. van Spanje en 18.30 uur ds. G.
Herwig, Kamerik - Hersteld Herv. Gem.
9.00, 10.45, 17.00 en 18.45 uur ds. J. W.
van Estrik.
STELLENDAM - Herv. Gem. (PKN) 10.00
uur ds. G. C. Kunz, Dordrecht en 17.00
uur ds. A. J. Sonneveld, Lopik - Geref.
Kerk (PKN) 10.00 uur ds. C. G. Kant en
18.30 uur ds. T. Meijer - Hersteld Herv.
Gem. 10.00 uur ds. K. Klopstra, Nieuw-
land en 18.00 uur kand. G. A. van den
Brink, Bunschoten.
chv. streeltblad op gereformeerde grondslag
voor de zuid-hollandse en zeeuwse eilanden
Is een uitgave van Uitgeversmaatschappij
Eilanden Nieuws BV
Verschijning; dinsdag- en vrijdagavond
Tel. (0187)4710 20
Fax (0187)485736
Postbus 8. 3240 AA Middelharnis
Langeweg 13. Sommelsdijk
ADVERTENTIES EN ADMINISTRATIE:
tel.(0187)471020
e-mail: Algemeen@gebr-dewaal.com
(onder vermelding van "adv" of'adm')
tarief per mm 0,30:
contracttarieven op aanvraag
sluitingstermijn zakelijke advertenties:
maandag en donderdag 14.00 uur
sluitingstermijn overlijdensberichten:
dinsdag en vrijdag 8.30 uur
voor foutief geplaatste advertenties als
gevolg van onduidelijke advertentie
opdrachten of telefonisch opgegeven
advertenties kan de uitgeverij niet
aansprakelijk worden gesteld.
Advertentie-acquisitie:
A. J. van der Velden,
06-50448359
REDACTIE:
hoofdredacteur: J. Villerius.
tel. (0187)47 1022.
e-mail: J.Villerius@gebr-dewaal.com
Plaatsing van ingezonden berichten kan
zonder opgaaf van redenen
worden geweigerd.
ABONNEMENTEN:
Per kwartaal 10,00
Per halfjaar 19,50
Per jaar €38.00
Abonnementen zijn bij vooruitbetaling
en worden automatisch verlengd.
Opzeggingen schriftelijk
vóór 30 november.
Wijzigingen graag twee weken voor deze
ingaan doorgeven.
REKENINGNUMMERS:
postbank 167930
rabobank Middelharnis 342001108
MELISSANT-Hersteld Herv. Gem. 10.00
uur ds. F. Korteweg, afsluiting winterwerk
en 18.00 uur ds. H. R. Bijl, Gouda-Geref.
Kerk (PKN) 9.30 uur ds. A. van der Wal
- Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur ds. T. M.
van Dijk - Ger. Gem. in Ned. 10.00 en
18.00 uur leesdienst.
DIRKSLAND - Herv. Gem. (PKN) 10.00
uur ds. D. Dekker, Oude water en 18.00
uur ds. H. G. de Graaff, Rotterdam - Ger.
Gem. 10.00 en 18.00 uur ds. R Blok-Zie
kenhuis: 14.30 uur ds. G. Meuleman.
HERKINGEN - Herv. Gem. (PKN) 10.00
uurds. J. Maasen 18.00 tiurkand. J. Kooij,
Barendrecht - Hersteld Herv. Gem. 9.30
uur ds. A. van Wijk en 18.00 uur ds. A.
Egas, Werkendam - Ger. Gem. 10.00 en
18.00 uur leesdienst.
SOMMELSDIJK - Herv. Gem. (PKN)
10.00 uur ds. T. C. de Leeuw, Lienden en
18.00 uur ds. C. J. v. d. Plas, Zwijndrecht
- Lukaskapel HDG 10.30 uur ds. T. W.
van Bennekom - Exodus (PKN) 10.00
uur (H.A.) ds. T Verduijn - Remon
strantse Gem. 10.00 uurds. J. F. Klijnsma
- CAMA Gemeente 10.00 uur de heer D.
Torensma.
MIDDELHARNIS - Herv. Gem. (PKN)
10.00 uur ds. E. F. Vergunst, Ridderkerk
en 18.00 uur ds. E. M. Bakker, Bodegra
ven - Geref. Kerk (PKN) 10.00 en 14.45
uur ds. L. J. Lingen - Ger. Gem. 9.30 en
18.00 uur ds. G. van Manen - Chr. Geref.
Kerk9.30enl8.00uurds.RRoos-Geref.
Kerk (Vrijgemaakt) 9.30 en 14.30 uur ds.
B. van Zuijlekom - Hersteld Herv. Gem.
9.30 uur ds. C. Gielen en 14.30 uur ds. J.
C. den Toom, afscheidsdienst.
NIEUWE TONGE - Herv. Gem. (PKN)
9.30 en 18.00 uur ds. H. Visser, Barneveld
- Hersteld Herv. Gem. 9.30 uur ds. H.
J. Boer en 18.00 uur ds. J. C. den Ouden,
Rijssen - Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur
leesdienst
OUDE TONGE - Herv. Gem. (PKN) 10.00
en 18.00 uur ds. L. de Wit. Vrijdag 7
april: 18.30 uur ds. L. de Wit, huwelijks
bevestiging van Michiel Smits en Marleen
Huizer - Ger. Gem. 10.00 uur leesdienst
en 15.00 uur student M. Joosse - Beréa
Gem. geen opaave.
STAD aan 't HARINGVLIET - Herv. Gem.
(PKN) 10.00 uur ds. G. C. Klok, Putten
(Jubileumdienst) en 18.00 uur ds. J. C.
Mesu, Nw. en St. Joosland - Geref. Kerk
(PKN) 10.00 uur de heer J. Anninga en
18.00 uur ds. G. den Hartogh- Ger. Gem.
10.00 en 18.00 uur leesdienst.
DEN BOMMEL- Herv. Gem. (PKN) 10.00
uur ds. C. Doomeweerd (dovendienst)
Openbare Geloofsbelijdenis en 18.00 uur
ds. E. Versluis, Sint Annaland - Geref.
Kerk (PKN) 10.00 uur ds. J. Schep en
IS.OOuurds. I. J. Bijlsma.
OOLTGENSPLAAT -' Herv. Gem. (PKN)
9.30 uur kand. A. van Kralingen, Rid
derkerk en 18.00 uur dr. T. E. van Spanje
- Geref. kerk (PKN) 9.30 uur de heer K.
Baas en 18.00uurds. A. S. Rienstra - Ger.
Gem. 9.30 en 18.00 uur student M. Joosse
- Hersteld Herv. Gem. 11.30 uur ds. C.
Oorschot, Stellendam en 18.00 uur ds. C.
Gielen, Middelharnis.
LANGSTRAAT- Herv. Gem. (PKN) 10.00
uur kand. R C. Zorge, Ouderkerk a/d IJs-
sel.
OUDDORP - Dinsdag 4 april, 19.30, ds. J.J.
van Eckeveld.
DIRKSLAND - Dinsdag 4 april, 19.30 uur,
ds. M. Karens.
HERKINGEN - Dinsdag 4 april, 19.30 uur,
ds. D. de Wit.
AUTOSCHADEHERSTEl
^jpgi^i JiSjlllili'S Kaiss
ZernlkeweglO
3241 MG Middelharnis
Tel. (0187) 48 72 19 - Fax (0187) 48 24
info®bosmanenkalis.ni - www.bosmanenkaiis.nl
Rotterdam-Rijnmond
Wijkteam Goeree-Overflakkee
S0MMELSDIJK7MIDDELHARNIS - Poli
tiemensen van het wijkteam Goeree-Over
flakkee en personeel van de ENECO stelden
woensdag een onderzoek in bij woningen
aan de Gijssenstraat en de Dwars weg. In
twee woningen werden hennepkwekerijen
aangetroffen met in totaal 300 planten. De
hennepplanten en de voor de groei beno
digde apparatuur werden in beslag genomen
en vernietigd. Tevens werden in een aantal
woningen onrechtmatigheden geconstateerd
in de meterkast. In totaal werden zes mensen
gean-esteerd.
Op 29 maait is er een verkoping van nieuwe
lente- en zomerstoffen van 19.30tot21.00uur
in de zaal van de Gereformeerde Gemeente,
Oranjestraat 17. Deze stoffen komen van
Weteringsstoffen. van de weekmarkt te Som
melsdijk. Ook worden er sokken verkocht.
De opbrengst is voor de aflossing van het
kerkgebouw. Iedereen is hartelijk welkom.
Echtofeen droom? Al jaren wordt erin Stad
gepraat over het bouwen van nieuwe wonin
gen. Na jarenlang wachten is er een plan,
een ambitieus plan om op Stad tot woning
bouw te komen. Niet grootstedelijk, maar
kleinstedelijk. Op die manier blijft Stad een
landelijk dorp. Een grote tuin. Een bouw
locatie die al jaren wordt genoemd, staat
centraal in het plan, maar ook elders in het
dorp zal gebouwd gaan worden. Voor jong
en oud. En daar tussenin natuurlijk. Senior
en starter komen aan hun trekken, alhoewel
de ouderen een voorsprong tijken te hebben
in het aantal geplande nieuwbouwwonin
gen. Alles bij elkaar genoeg om van deze
nederzetting een vitaal dorp te maken. Geen
slaapstad of buitenwijk van Middelharnis.
De nieuwbouw is goed voor de voorzienin
gen, de buurtsuper en de scholen. En voor
Stad natuurlijk. Nu kan het dorp weer glans
krijgen. Boenwas is een ietwat in onbruik
geraakt artikel, maar het zal Stad opnieuw
de glans geven die het nodig heeft. Het ver
enigingsleven zal bloeien als nooit tevoren.
Kunst en stadscultuur krijgen ongekende
kansen. Exposities, literaire- en dialect
avondjes, de stadsontbijten, de openbare
lessen en de stijlvolle debatten zullen het
dorp voortstuwen in de kunstzinnige vaart
der volkeren. Maar het stadje moet wel meer
openbaar kunstbezit krijgen. Een standbeeld
van Simon van Stad met een emmer water
in zijn hand zal weinigen aanspreken. Het
beeldje van Mei Dale (1925-2004) spreekt
meer tot de verbeelding. Het oude gemeen
tehuis is het stiefkind van MonumentenStad.
Stad heeft twee monumenten. De molen en
de kerk. Met een beetje goede wil hadden
het er drie kunnen zijn. Een oude boerde
rij had makkelijk de status van monument
kunnen verwerven. Maar het dorp heeft
iets monumentaals. Je moet moeite doen
om het te zien, maar Stad is een klassiek
kunstwerk. Een dorp van rust en stilte. Je
kunt op een aantal plaatsen nog zien hoe
het vroeger was. Bij de redoute op de haven
bijvoorbeeld, of op de Voorstraat en het
oudste gedeelte van het kerkhof. Funeraire
cultuur wordt dat genoemd. Wie goed kijkt,
ziet in Stad een karakteristiek dorp, maar
niet een monument in de klassieke beteke
nis van het woord. Daar komt meer voor
kijken. Te veel is definitief verloren gegaan.
Stad is een dorp ats andere en, voor het zien
wil, tegelijk een kunstwerk. Om het dorp te
verfraaien, moet er een aantal ontsierende
zaken verdwijnen. En meer openbaar groen
erbij. Samen met de nieuwe stadswoningen
wordt het dorp de ideale mix tussen klassiek
en modern. De haven en het havenplein zijn
uniek. Wie goed zoekt, vindt in het dage
lijkse leven nog enkele oude ambachten.
Sommige stadse gewoonten zijn nog steeds
vanzelfsprekend en dat geldt voor meer din
gen. 'Allemaal, allemaal, Stadtenaeren' zou
een variant kunnen zijn op het Rotterdam
lied van burgemeester Opstelten. Stad is
een bijzonder dorp, een levend kunstwerk,
er zit cultuur in, stadscultuur, en die moet
gekoesterd worden.
Het gebeurde een aantal jaren geleden. In de
stad Amsterdam was een evangelist werk
zaam, vanuit één van de christelijke kerken
in de hoofdstad. Hij rekende het tot zijn taak
regelmatig op bezoek te gaan bij de zoge
naamde randkerkelijke mensen, degenen die
dan nog wel in naam bij de kerk behoorden,
maar zich er 's zondags niet meer lieten zien.
Zo ook op die ene dag. De evangelist werd
hartelijk ontvangen. Het gesprek kwam al
snel uit op de kerkgang en op het verzuim
daarin. "Waarom zien we u niet meer?",
vroeg de evangelist aan de heer des huizes.
En toen het antwoord: "Meneer, de zondag
is ons heilig!"
Kennelijk had hij een drukke baan. Van
maandag tot zaterdag. Daarom was de zon
dag voor hem en z'n gezin. Daar moest je
niet aankomen. Die dag was hem 'heilig'. Hij
wenste die dag te besteden naar eigen belie
ven...
Maar nu is er ook nog de Wet van God. Met
daarin het vierde gebod: "Gedenk de sabbat-
dag, dat ge die heiligt!" Jawel, de zondag is
heilig. Maar niet omdat ze ons heilig is. Ja,
dat moet ze ook zijn. Maar de reden is dat de
Heere zegt: "Die dag is Mij heilig! Die heb Ik
afgezonderd voor Mezelf. Die dag is van Mij.
En daarom hebt u de plicht om die dag voor
Mij af te zonderen, aan Mij te heiligen!"
Over de betekenis en de bijbelse bedoeling
van de zondag verscheen onlangs een een
voudig en helder boekje. Geschreven door
Bruce A. Ray, een dominee uit Kirkland,
in de United States. Het is van een 'Woord
vooraf' voorzien door ds. W. Silfhout, pre
dikant van de Gereformeerde Gemeente te
Capelle aan den IJssel. De waarde van dit
boekje vind ik vooral gelegen in de bijbelse
gegevens over de rustdag die hierin op de rij
worden gezet. Hoewel de toon van dit boek
rustig en vriendelijk is, heeft het zodoende
toch een sterke overtuigingskracht. Althans
voor degenen die zich willen laten gezeggen
door de Bijbel.
Ds. Bruce fundeert de sabbat als een door God
ingestelde dag in wat de Bijbel zegt over de
schepping. God rustte op de zevende dag en
Hij verlustigde Zich in wat Hij had gemaakt.
Tegelijkeitijd heeft Hij het geschenk van die
ene bijzondere dag aan Zijn schepselen gege
ven. De Koning van het heelal gaf aan Zijn
onderdanen elke week een dag opdat ze Zijn
schepping zouden gedenken. Tevens mogen
ze op die dag hun werk onderbreken. Zo is
er gelegenheid "om in het Zijne te rusten en
daardoor verkwikt te worden" [33j.
Nu wordt er wel beweerd dat de sabbat pas
dateert van de wetgeving bij de Sinaï. Immers,
zo wordt dan gezegd, in heel het boek Gene
sis is niets te vinden van het onderhouden
van die zevende dag. Noch bij Noach, noch
bij Abram, noch bij Jacob en zijn zonen lezen
we zoiets. De sabbat zou dus geen schep
pingsordening zijn, maar eerder een voor
schrift voor het volk van de Joden en dus
niet meer relevant voor de christenen van de
nieuwe bedeling. Ray wijst die gedachte af.
Hij wijst in dat verband op de bewoording
van het vierde gebod: "Gedenk de sab-
batdag..." Het woord gedenken wijst niet op
iets dat nieuw was voor het volk, maar op
een gebruik dat ze al veel eeuwen kenden.
Dat misschien in Egypte, in het slavenleven,
in onbruik was geraakt, maar dat dateert van
de vroegste tijd. "In de exodussabbat zien we
in wezen alle kenmerken van de scheppings
sabbat terug" [45J.
En de zondag dan, de eerste in plaats van de
zevende dag? Met veel gegevens uit het Nieu
we Testament toont ds. Ray aan dat het al in
de tijd van de apostelen gewoonte werd om
als gemeente op de eerste dag van de week
samen te komen. Namelijk om te gedenken
dat hun Heere en Zaligmaker uit de dood was
opgestaan. Tevens oin rust te zoeken in het
werk dat Hij heeft volbracht. Tegelijkertijd
horen we niet meer over het in acht nemen
van de sabbat. Prachtige dingen schrijft hij
vervolgens over dat diepe woord in de brief
aan de Hebreen, namelijk dat er een sabbats-
rust overblijft voor het volk van God.
In het tweede deel van het boekje wordt nader
ingegaan op de praktijk van de zondagsvie
ring. Opnieuw worden er lijnen zowel uit het
Oude als het Nieuwe Testament getrokken.
Hoewel de schrijver in de puriteinse traditie
staat - een traditie waarbij altijd veel nadruk
is gelegd op de praktische kant van de zon
dag - toch laat hij zich niet verleiden om
zoiets als een opsomming te geven van wat
op zondag nu wel en wat niet geoorloofd zou
zijn. Dat doet overigens onze eigen Heidel-
bergse Catechismus evenmin. Eerder zoekt
ds. Ray de waarde van de dag aan te geven
vanuit de bedoeling van de Heere met deze
ene dag, namelijk geestelijke verkwikking
en rust in God. "We moeten", zo lees ik op
pag. 107, "de bijbelse sabbat bewaren en
beschermen door haar te houden zoals God
haar heeft bedoeld, door ons af te vragen wat
Gods bedoeling ermee was en de gaven die
wij in deze dag ontvangen, te waarderen."
De schrijver werkt dit uit in de twee laatste
hoofdstukjes, waarin hij heel pastoraal een
viervoudig pleidooi voert: "houd de zondag
heilig, houd haar met blijdschap, houd haar
oprecht en houd haar gewillig."
In één woord: de door de Heere bedoelde
zondagsviering zal er zijn als onderdeel van
de praktijk der godzaligheid, in een leven dat
gestempeld is door de vreze des Heeren. Die
blijkt overigens niet slechts één dag maar alle
dagen van de week en alle uren van de dag.
"Hoe liefheb ik Uw wet. Zij is mijn betrach
ting de ganse dag.
N.a.v.: Bruce Ray, Laat ons de rustdag wij
den. Vertaald door A.P. Meeuse. Met
een Woord vooraf door ds. W. Silf
hout. Uitgeverij De Groot Goudriaan
te Kampen. Paperback. ISBN 90-
614-0929-2. 144 pag. Prijs 14,50.
J.M.J. Kieviet
OOLTGENSPLAAT - PV. 'De Zwaluw'
houdt vrijdag 7 april weer een gezellige bin
goavond met mooie prijzen. De avond wordt
gehouden aan Dorpsweg 2, aanvang 20.00
uur, zaal open om 19.15 uur De koffie en
thee zijn gratis.
MIDDELHARNIS - Op 6 april a.s. houdt
'Passage' afdeling Flakkee weer een bijeen
komst in het Dienstencentrum 'Companen',
Doetinchemsestraat 27 te Middelharnis.
Deze avond zal de heer H. Geel uit Waddinx-
veen een Paasliturgie verzorgen. Het belooft
een mooie avond te worden. De aanvang is
half acht. Gasten zijn hartelijk welkom.
Zaterdag 8 april staat er op het programma
een spannende G.P.S. tocht in de bossen van
Westenschouwen. We vertrekken om 17.15
uur bij de kerk. De kosten van deze avond
bedragen 7.50 per persoon.
Wil je mee? Geef je dan op voor woensdag 5
april bij Peter, 652544 of Anneke, 652339.
Tot ziens. De commissie
Ook Keetje heeft inmiddels de maquette in bet gemeentehuis bekeken. Maar de
nieuwbouwplannen kunnen haar goedkeuring niet wegdragen. Ze hlijfl op de barricaden.'
