Overdenking
Het gezin Van Manen
vestigt zicli in Sommeisdijk
^evangeMeM
iMdetalga
uit de
Heilige Schrift
tEIIMIDSi-niEUWS
HET
rjKIJKVENSTER
Concert Paul Kieviet
een weelc verplaatst
^4?
DWIVEN2IEKTE
MIEREN EN VIJGEN
GESTHEEPIE AUTO
WESPENNESTEN!
BARSECUE WARM HOUOEN
NAMAAK KARNEMELK?
Vrees niet, dient de Heere (2)
Canada
Mfaiga-^rilo^ie - deel Z
PAGINA 5
VRIJDAG 19 AUGUSTUS 2005
Blik op kerk
en samenleving tj
- Fatsoen
- SIRE
- Zal het helpen?
We ergeren ons allemaal weleens. Aan men
sen die hun beurt niet afwachten, maar bru
taal voordringen. Aan mensen die hun afval
zomaar op straat gooien. Als we deelnemers
zijn aan het verkeer, aan medeweggebruikers
die de verkeersregels aan hun laars lappen,
geen voorrang verlenen of door een rood
stoplicht rijden, enz. We kennen inmiddels
de opgestoken middelvinger. Maar als het
goed is steken we die zelf niet op. Want de
mogelijkheid bestaat dat we - misschien niet
opzettelijk - binnen de kortste keren zelf een
andere fout maken.
Goed, men zegt dat de irritatie de laatste jaren
zeer is toegenomen en het zou wel eens v/iéa
kunnen zijn. De mensen zijn in het algemeen
gesproken gauw aangebrand. Kunnen we
ook hieraan merken dat het individualisme
hoogtij viert?
SIRE is vorige week een nieuwe actie begon
nen. SIRE staat zoals u welhcht weet voor de
Stichting Ideële Reclame. De actie heet 'Kort
lontje'. De beeldspraak is helder: de meeste
Nederlanders hebben maar een kort lontje,
ze ontploffen bij het minste of geringste, ze
staan onmiddellijk in vuur en vlam.
Ik nam van een en ander kennis toen ik thuis
kwam van een boodschap. Een boodschap
op de markt waar het vaak zo gezellig kan
zijn... Op een gegeven moment stonden er
enkele mensen hun beurt af te wachten bij
een kraam. Er kwam een man aangereden
in een invalidenwagentje die zich bhjkbaar
niets aantrok van de wachtenden vóór hem,
meteen zijn bestelling deed en ook meteen
werd geholpen. De anderen mopperden een
beetje, maar zeiden niets. De koopman kreeg
de ontevredenheid door en vroeg of er iets
aan de hand was.
Eén potentiële klant trok de stoute schoenen
aan en vroeg: "Heeft die meneer voorrang?"
Voordat de koopman antwoord kon geven zei
de man in het wagentje: "O, daar trek ik me
nooit iets van Sén of ik aan de beurt ben of
niet". Op zoveel individualisme had blijk
baar niemand antwoord.
Met die gebeurtenis in het achterhoofd hoor
de ik en las ik later van de actie die SIRE gaat
houden. En is het wonder dat ik me afvroeg:
"Zal het helpen?" De mensen die de menta-
hteit hebben van de betreffende koper zullen
door deze actie niet van gedachten verande
ren.
En de mensen die 'van goeden wUle' zijn?
Och, die weten het toch al. Ze hebben in hun
jeugd al geleerd de ander voorrang te geven,
niet zomaar iets weg te gooien, geen overlast
te bezorgen, enzovoorts.
Fatsoen moet je doen, zei premier Balke
nende. Zijn partij is nog steeds druk met
waarden en normen. Maar ja, als het er niet
m zit? Kun je mensen die al gevormd zijn, of
misschien nooit vorming gekregen hebben,
alsnog omvormen?
Waarnemer
2* .'''•o^"«oC^U
•Hf I
>r 7'
t^'."^'
u'y.
Deze vraag- en antwoordrubriek staat geheel ten dienste van de lezer die
er kostenloos gebruik van kan maken. Uw vragen op velerlei gebied kunt u
sturen aan: Redactie Eilanden-Nieuws, Postbus 8, 3240 AA Middelharnis,
met in de linkerbovenhoek 'Vragenrubriek' vermeld. De vragen worden
door deskundigen beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzen
ding compleet met antwoord in deze rubriek worden gepubliceerd.
BEgSTJSS
Wij worden al geruime tijd geplaagd door
beestjes. We sturen er hierbij een paar van
op. Hoe komen wij eraan en - belangrijke
r- hoe komen wij er van af?
Antwoord: Dit zijn broodkevertjes of te wel
Stegobiumpaniceum geheten. De kevers zijn
onschadelijk maar de larve is des te schade
lijker. De vrouwelijke broodkever legt ca
60 eieren. Na 28 dagen komen uit de eitjes
de larven, die zich verpoppen in een cocon
gemaakt van voedseldeeltjes en speeksel.
De larve ontwikkelt zich in allerlei plantaar
dige producten die lange tijd onaangeroerd
blijven liggen (b.v. vergeten voorraadjes
droge levensmiddelen, of te lang bewaarde
grondstoffen of eindproducten). Aangetast
worden o.a. droge bakkerijproducten, brood
en beschuit, veekoeken, perskoeken, hon-
denbrokken, macaroni, vermicelli, soepblok
jes, granen, maar ook meel, cacaopoeder en
gedroogde gist. Ook gedroogde plantendelen
als kruiden, tabak en herbariummateriaal
worden aangetast. Vergiftigd graan als lok
aas voor ratten en muizen is ook niet veilig
voor de larve van de broodkever. Bij consta
tering van broodkevers is het belangrijk dat
alleoedingsproducten worden gecontroleerd
op de aanwezigheid van larven of volwas
sen kevers. Het is raadzaam om alle kasten
te controleren. Bij constatering kan men het
beste deze producten vernietigen en de nieu
we producten in een goede ^sluitbare ver
pakking doen. Daarna is een goede schoon
maakbeurt meestal voldoende.
WHAT'S IN A NAM€?
Kunt u mij vertellen waarde achternaam Tijl
betekent en waar hij vandaan komt?
Antwoord: Volgens onze familienamendes-
kundige is Tijl een patroniem uit de gelijkna
mige voornaam. Deze voornaam ontstond uit
Dietelo, een knuffelvorm van een Germaanse
volksnaam.
Onze druif heeft een ziekte (zie het meege
stuurde blad). Wat is daar tegen te doen?
Antwoord: De vlekken op het blad duiden op
grauwe schimmel, veroorzaakt door de vele
regens. De druiven zijn goed eetbaar, mits
goed gewassen. Snoei de struik ver in, om er
volgend jaar vrij van te kunnen blijven.
Mieren zijn helaas gek op de vruchten van
onze vijgenboom. Hoe komen we van die
mieren af?
Antwoord: U kunt bij de vijgenboom afri-
kaantjes, goudsbloemen of tomatenplanten
planten, want mieren houden niet van de geur
van die planten en blijven er in den regel ver
vandaan. Verder zijn er plantaardige mid
deltjes in de handel die niet doden, maar de
mieren doen verhuizen. NatuurUjk zijn er
ook nog de chemische bestrijdingsmiddelen,
hiervoor kunt u zich het best bij de vakhandel
laten voorlichten.
Als ik mijn zwarte auto was, blijven er stre
pen op de lak achter Hoe voorkom je dit?
Antwoord: Mogelijk woont u in een omge
ving met hard water. De kalk in dit water ver
oorzaakt de strepen. Zorg ervoor dat de auto
tijdens het wassen niet deels opdroogt (zodat
kalkvlekken of-strepen ontstaan) en was de
auto altijd in de schaduw. Gelijk afzemen en
nadroogwrijven met een oude handdoek. Ook
zou u de auto met regenwater kunnen was
sen, want als regenwater vanzelf opdroogt,
laat het geen kringen of süepen na.
Bij woonhuizen, fietsenschuurtjes of gara
ge zijn er altijd wel gaatjes te vinden die
geschikt zijn voor een wespennest. Vanwege
onaangename ervaringen van vorige jaren
controleren wij nu bijtijds rondom de woning
of de eerste nestzoekers zich al melden en
welke kier zij hebben uitgezocht. Kunt u ons
opgeven wat wij in of rondom deze plek kun
nen aanbrengen, opdat de kolonie er zich niet
gaat nestelen en hier beslist niet terugkomt?
Antwoord: Een wespenkoningin mag zich in
de wintermaanden ergens binnen schuilhou
den, maar gaat direct na de vorst aan de slag
met de nestbouw. Dat betekent, dat haar eie
ren al uitgebroed zijn. Het is dus dan te laat
om de 'komst van een kolonie' af te wachten.
Beter is het zo'n moederwesp te beletten in
februari of maart te gaan nestelen, bijvoor
beeld door gedurende de wintermaanden om
het huis alle gaten en kieren dicht te stoppen
met kneedbaar hout of cement, dan wel een
andere vulstof met hjm. Bewandel nu liever
de veiligste weg en waarschuw de gemeente,
zodra u een in- of uit vliegende wesp ziet.
Raakt u overdag zo'n wespennest aan, dan
worden zo'n duizend tot vijftienhonderd
bewoners agressief en zou een groot aantal
aan de bestrijdingspoging ontsnappen, wier
steek voor sommige, daarvoor gevoelige
mensen, wel eens dodelijk kan zijn. Veilige
verwijdering kan beters nachts plaatsvinden,
want als het donker is kunnen de vliesvleuge-
ligen zich niet goed oriënteren en niet zo best
vUegen. GelulAig beschikken de gemeenten
over deskundigen die met snel werkende en
ook larven dodende insecticiden ook moei
lijk bereikbare wespenkolonies in korte tijd
kunnen uitroeien.
Tijdige vernietiging is van groot belang, want
na de zomer gaan circa vijftien bevruchte
prinsessen uit elk nest op hun beurt weer eie
ren leggen en in het voorjaar stichten zij als
koninginnen in de naaste omtrek 15 nieuwe
kolonies.
U zou dan, met uw buren, midden in een wes-
penplaag komen te wonen.
Het aansteken van een barbecue met houts
kool is niet zo moeilijk, maar hoe houd je de
barbecue goed op warmte na het eerste half
uur?
Antwoord: U kunt langer smullen door
geregeld houtskool toe te voegen. U kunt ook
houtskoolbriketten gaan gebruiken omdat
deze veel langer gloeien. Blazen met een
blaasbalgje helpt ook goed.
Uit mijn jeugd herinner ik me, dat er nog
kleine klontjes boter in de karnemelk dreven
en dat de smaak veel beter was. Krijgen we
tegenwoordig namaak, of een soort kunst-
kamemelk te drinken?
Antwoord: Die ouderwetse karnemelk was
het restant na de boterbereiding, en echt
gekamde melk kon je herkennen aan de
daarin achtergebleven fijne korreltjes boter.
Maar de fabrieken kunnen met hun machines
vrijwel al het vet uit de boerderijmelk centri
fugeren. Volgens de wettehjke voorschriften
moet het restant nog 0,4% vet bevatten, maar
dat proeven we niet.
Als er minder vet in zit, bevat ze ook min
der vitaminen A en D, want die zijn in zuUc
vet oplosbaar. Om toch alle vet uit de aan
geleverde melk te kunnen halen, leveren
sommige fabrieken geen karnemelk meer
af, maar ondermelk, d .w.z. afgeroomde of
magere melk, die wordt aangezuurd met
bepaalde melkzuurbacteriën. Daaraan wordt
ascorbinezuur (vitamine C) toegevoegd om
ze wat langer goed te houden. Die ondermelk
wordt wel eens als 'kampioducten' verkocht,
maar kan vrij spoedig dikker en sterker van
smaak worden. Ze is egaler van samenstel
ling, maar veel afnemers vinden de smaak
toch belangrijker.
Er kan extra vet aan toegevoegd zijn, maar
dan staat dat op het etiket vermeld. In Duits
land wordt beter onderscheid gemaakt. Daar
staat 'Buttermilch' voor echte karnemelk uit
de boterbereiding en 'Sauermilch' voor de
aangezuurde melk. Zover zijn we hier helaas
nog niet.
Toen zeide Samuel tot het volk:
Vreest niet, gij hebt al dit kwaad gedaan;
doch wijk niet van achter den Heere af,
maar dient den Heere met uw ganse hart.
(1 Samuel 12: 20)
Het volk Israël had een koning begeerd.
Onder de toelating Gods werd een koning
aan het rijk verbonden. Het was Saul, de
zoon van Kis. Hij werd gezalfd uit een kruik
tot koning over Israël. Maar zijn koningschap
was een vergankelijk koningschap. Het was
niet in de gunst des Heeren. Dat zou ook blij
ken in de uitoefening van het koningschap
door Saul. Hij diende de Heere niet. Samuel
had gezegd in zijn prediking: Vreest slechts
den Heere en dient Hem trouwelijk met uw
ganse hart, want ziet, hoe grote dingen Hij bij
ulieden gedaan heeft. Maar indien gij voort
aan kwaad doet, zo zult gijlieden alsook uw
koning omkomen.' Het volk en de koning
was gewaarschuwd!
Toen Samuel het volk had vermaand dat ze
kwaad gedaan hadden ten de Heere, heeft
hij hen tevens aangespoord de Heere niet
te verlaten. 'Wijk niet van achter den Heere
af, maar dient de Heere met uw ganse hart.'
Dat is het leven met de Heere. Dat kan alleen
door het zicht op de Koning der koningen,
van Wie geldt dat Hij als Koning zelfs de
koningen regeert.
Het dienen van de Heere ligt ons van nature
niet. We kunnen wel een sclujn van godzalig
heid hebben, maar het dienen van de Heere is
een hartezaak. We hebben gekozen voor de
dood en het verderf. We liggen midden in de
dood, en we beseffen het van nature niet. Wat
een voorrecht als we dan achter de Heere aan
mogen kleven om van Hem genade te bege
ren. Zo leert de Kerk des Heeren het: je beseft
dat je de eeuwige straf verdiend hebt, maar
dna niet anders te kunnen dan de Heere aan
te lopen als een waterstroom, om je Rechter
om genade te bidden. Samuel wijst het volk
van Israël daarop.
De Heere zal Zijn volk nooit begeven noch
verlaten. Wie liggen mag onder het zegel van
Zijn welbehagen, mag zeker zijn van de gunst
des Heeren voor tijd en eeuwigheid beide.
Die zijn gegraveerd in beide handpalmen.
Het heeft de Heere beliefd hen tot Zijn volk
te maken. Dat is het verbondsvolk, ingeUjfd
in het verbond der genade, lezus Christus
is daarvan het Hoofd. Hij is de Koning der
eeuwigheid. In de weg van de vreze des Hee
ren wordt sterven geleerd. Dan zullen we de
dood schrijven op al het onze, want dat heeft
geen waarde voor de eeuwigheid. Dan kan
het alleen uit de bediening van Christus. De
allerhoogste Dienaar des Vaders, de lijdende
Knecht des Heeren.
Deze Zahgmaker heeft in Zijn profetische
bediening aangespoord tot het liefhebben
van de Heere met ons ganse hart. Dat is de
hoofdsom van de wet des Heeren. Deze wet
is vervuld door de hoogste Ambtsdrager,
opdat de Kerk zou ontvangen uit Zijn vol
heid. De gunst des Heeren is over die Hem
vrezen. Een oprecht dienen van de Heere zal
zijn naar de regel van Zijn Wet en naar de eis
van Gods verbond. Dus niet God dienen zoals
het ons goeddunkt, maar met het ganse hart.
Dat wordt het een dienen vanuit een dienen
de Christus die bedient vanuit Zijn eenmalige
offerande. Zo wordt God verheerlijkt.
In de wereld vinden we een schijn-vreugde.
Het dienen van de Heere geeft oprechte vreug
de in het hart. Dat doet de Kerk des Heeren
getuigen: Gij hebt m' in 't hart meer vreugd
gegeven dan and'ren smaken in een tijd als
zij door aards geluk verheven bij koom en
most wellustig leven. God is het waard om
gediend te worden. Uw liefdedienst heeft mij
nog nooit verdroten.
Ds. P. Korteweg, Melissant
De betere woninginrichting sinds 1920
ZsmcLpad 36, Middelharnis, Tel. (0187) 48 27 84
Het Leeflang-orgel in Middelharnis.
MIDDELHARNIS - Het 33^ Bachconcert,
dat musicus Paul Kieviet zou geven op zater
dag 27 augustus aanstaande, wordt een week
verplaatst naar zaterdag 3 september De aan
vang blijft gelijk: 20.00 uur
Het programma voorziet in een boeiende
afwisseling van orgelwerken van Johann
Sebastian Bach en Dietrich Buxtehude, dit in
het teken van de studieperiode, die de 20-jarige
Bach doorbracht bij de 68-jarige meester
Dietrich Buxtehude. Deze - voor Bachs ont-
wikkeUng als componist heel belangrijke -
ontmoeting tussen twee van de belangrijkste
orgelcomponisten is dit jaar precies 300 jaar
geleden, nl. in 1705.
Het concert vindt plaats rond het grote Leef
lang-orgel in de Hervormde Kerk te Middel
harnis.
Volgende week zult u in Eilanden Nieuws
meer informatie vinden over het concert en
de uit te voeren werken.
Kandidaat Van Manen en zijn
MroOELHARNIS - De Geformeer
de Gemeente van Middelharnis is
sinds juni 2003 vacant. Toen vertrok
ds. Karels, die met emeritaat ging. U
begrijpt de vreugde toen het bericht
kwam dat kandidaat G. van Manen de
vrijmoedigheid had gekregen om van
alle beroepen die op hem waren uitge
bracht, het beroep naar Middelharnis
aan te nemen.
Niet omdat hij Middelharnis zo goed kende,
maar omdat de Heere zijn weg daarheen leid
de. De enige contacten die hij in het verleden
met Flakkee had gehad, waren via wijlen ds.
Hoogerland, destijds predikant te Dirksland,
die net als kandidaat Van Manen afkomstig
was uit Krabbendijke. Ook heeft hij, sinds
hij in juni 2003 voor het eerst de preekstoel
beklom, minstens één keer in elke vacante
gemeente van Flakkee gepreekt. Verder was
Flakkee voor hem onbekend.
Kandidaat Van Manen, die 42 jaar is, is in
Canada geboren, waarheen zijn ouders waren
geëmigreerd. Lang is hij daar niet geweest,
want toen hij 5 jaar was, keerde het gezin
naar Nederland terug. Vanaf de dag dat hij in
het huwelijk trad, woont hij in Krabbendijke,
waar zijn vrouw geboren en getogen is. Het
echtpaar Van Manen heeft twaalf kinderen
- drie jongens en negen meisjes - in de leef-
vrouw. (Foto: J. van Hoorn)
tijd van 2 tot 20 jaar, die allemaal nog thuis
zijn. Vier ervan hebben een werkkring, twee
hopen naar de Prins Maurits te gaan, vijf naar
de Chr. Basisschool in Sommeisdijk en één is
er nog thuis.
Het zal voor het gezin Van Manen wel even
wennen zijn. De kinderen moeten door hun
komst naar Flakkee hun vele vriendjes en
vriendinnetjes los laten en weer helemaal
opnieuw beginnen. Een situatie die zich
vooral bij gezinnen van predikanten nogal
eens voordoet. Maar de eerste indrukken van
zowel mevrouw Van Manen als van de oud
ste kinderen zijn erg meegevallen. De drie
oudste kinderen die elders werken, zouden
graag een baan wat dichterbij hebben.
Voor het gezin was de bestaande pastorie
aan de Tureluur te klein. De oplossing werd
gevonden in de aankoop van een groot huis,
dat te koop stond, een paar deurtjes verder
Een wonderlijke leiding. Daar heeft het gezin
inmiddels zijn intrek genomen.
Kandidaat Van Manen heeft, voordat hij zijn
studie aan de Theologische School van de
Gereformeerde Gemeente begon 20 jaar lang
als assistent-accountant te Goes gewerkt.
Ruim twaalf jeiar lang was hij ambtsdrager
in de Gereformeerde Gemeente van Krab
bendijke.
Op woensdag 7 september a.s. hoopt hij in
de kerk van de Gereformeerde Gemeente te
Dirksland intrede te doen, nadat hij is beves
tigd door de rector van de Theologische
School, ds. A. Moerkerken.
-82-
Ook wordt nog een keer halt gehouden om de zak,
waarin de spullen van Valeria zitten, op te pakken.
Karl heeft die in de nacht een eind het bos inge
bracht op een plaats waarvan hij zeker kan zijn, dat
geen mens zal komen.
Ze gaan verder. Karl heeft onafgebroken het woord:
'De boot is waarschijnlijk een vaartuig dat op de
rivieren heeft dienst gedaan als patrouilleboot. Hij
kan een hoge snelheid ontwikkelen en er is ruimte
voor wel vier of vijf man. Een kaart van het gebied
hebben we niet. We zullen onze weg naar het noor
den via het kompas moeten zoeken. Ergens komen
we wel aan een grote rivier die in deze streek heel
zelden bevaren wordt. Wat de bevolking betreft,
hoeven we ons geen zorgen te maken. Het com
munisme ervaren ze als een kwaal waarmee men
moet leren leven. We zullen dus weinig moeilijkhe
den ondervinden. Verder heb ik een paar namen
van familieleden van Georgië, die naar de taiga zijn
verbannen vanwege hun politieke overtuiging. Die
mensen moeten we opzoeken, ze zullen ons verder
helpen.'
'Het lijkt allemaal zo eenvoudig, maar we zullen
voor ons leven moeten vechten', mompelt Franz
ontdaan, nu het grote ogenblik is aangebroken.
Valeria is steeds zwijgzamer geworden, ze houdt
de hand van Franz stevig omldemd, alsof ze daar
kracht uit kan putten om verder te gaan.
'We moeten hier ergens weer aan het werk', zegt
Karl, die voorlopig de leiding heeft genomen.
Franz knikt en beduidt dat Georgië stoppen moet.
De wagen hobbelt tussen eeuwenoude woudreuzen
door en wordt op een goed zichtbare plaats stilge
zet. Zonder op verder bevelen te wachten stapt Karl
uit, neemt een aantal palen onder zijn arm en slaat
die op enkele plaatsen in de grond.
'Net echt', grimast hij, als Franz bij hem komt. Die
maakt wat aantekeningen terwijl Valeria een aantal
meetingen verricht die ook nauwkeurig opgetekend
worden.
'Het lijkt of we hier uren bezig zijn geweest', lacht
Karl. Hij is zichzelf helemaal meester en schijnt
geen enkele angst te voelen. Voor hem staat het vast
dat het plan zal slagen.
'Kerel, je zou van uitbundigheid luid beginnen
te jubelen', brult hij, terwijl hij Franz een dave
rende klap op z'n schouders geeft. Georgië heeft
over het hele vluchtplan nog geen woord gespro
ken. En naarmate het uur van scheiden nadert
wordt hij stiller. Het grijpt hem aan dat er een
afscheid voor altijd zal komen van de mensen
met wie hij bijna tien jaar heeft opgetrokken en
die in de loop van die tijd zijn beste vrienden zijn
geworden.
'Bolsjoj drap', geen paniek: towaris, brult Karl tegen
hem.
'Zwinja', varken! gromt de Rus.
Karl lacht daverend. Hij is weer zoals Franz hem
heeft gekend, toen ze samen in het bataljon voor
speciale diensten waren en er van een oorlog voor
hen nog geen sprake was. Ook toen was hij de
robuuste, niet klein te krijgen soldaat, die nergens
voor terugdeinsde en tegen de grond liep, al wat
hem in de weg kwam. Het ergert Franz een beetje
dat z'n maat de zaken zo luchthartig opneemt.
'Kerel, houdt je toch wat rustiger. Je weet wat ons te
wachten staat als het mis gaat.'
Karl lacht alweer: 'Man, wat leuter je toch? Het kan
niet misgaan, omdat we ons dat niet kuimen permit
teren, dat is toch volkomen logisch!'
Franz en Valeria kijken hem met open mond van
verbazing aan.
'We kunnen ons dat niet permitteren?' Franz lacht
als een boer die kiespijn heeft.
'Franz!' Valeria legt haar hand op zijn schouder.
'Karl heeft gelijk; wij kunnen ons niet permitteren
dat het mis gaat.'
Hij blijft even besluiteloos staan. Dan slaat hij z'n
armen om het meisje en verzucht: 'Als dat eens
waar mocht zijn, m'n kind! Echt leven. Jij en ik, zou
zoiets nog voor ons bestaan?'
'Onze liefde zal alles overwinnen.'
Hij knikt, maar lijkt niet erg overtuigd!
'We moeten verder. Heb je nauwkeurige aanteke
ningen?' wil Karl weten.
Franz werpt een blik op zijn papieren.
'Ja, mijn aantekeningen zijn volledig.'
'Dan gaan we weer verder.'
Ze stappen in. Georgië start de motor en meteen
hobbelen ze weer verder door de taiga.
'Kijk, het bos begint dunner te worden; over niet
al te lange tijd komen we eruit en zijn we aan het
moeras. Meer naar het oosten is de bodem zeer ver
raderlijk, daar gaan we heen, daar moet het ongeluk
plaatsvinden.'
Karl gnuift opgewekt.
'Hoe wil je dat volkomen realistisch uitvoeren? wil
Franz weten.
'Er is een plaats, die ik bij toeval heb ontdekt, waar
je niet zien kunt dat de bodem zacht is. De wagen zal
er als een steen in het water zakken. De grond zuigt
en is bodemloos, daar zal de wagen moeten verdwij
nen. Voor ons is dat echter van minder belang. Dat
is het werk dat Georgië voor ons zal doen. We heb
ben dat samen uitvoerig bekeken en het plan zal
dan ook volkomen slagen. Er zullen enkele papie
ren blijven drijven; daaruit kunnen de kameraden
in het kamp opmaken, dat wij hard gewerkt hebben
en ze zullen niet achterdochtig worden.'
'En daarvan ben jij volkomen overtuigd?'
'Franz, beste kerel, als Karl wat op touw zet, dan is
daar geen speld tussen te krijgen. Deze jongen weet
wat hij doet; twijfel is daarbij uitgesloten.'
'Hm.'
Franz zou het graag willen geloven, maar heeft er
alle moeite mee.
Georgië stuurt de wagen naar de plaats waar het
ongeluk moet plaatsvinden. Franz, die in deze
omgeving nog nooit geweest is ziet aan de begroei
ing dat ze in de directe omgeving van het moeras
moeten zitten. Er worden nog wat palen in de grond
geslagen en bomen gemerkt. Zowel Franz als het
meisje maken aantekeningen die zeer nauwkeurig
zijn.
'Zo, we zijn klaar; volgens onze papieren hebben
we bijna een dagtaak gehad. Niemand zal nu nog
enige twijfel omtrent ons verdwijnen koesteren',
lacht Karl.
Ze gaan voor de laatste rit in de wagen. Georgië
rijdt nu oostwaarts. Het terrein verandert in kleine
heuveltjes die in een soort rietveld liggen. Ze gaan
heuveltje op en heuveltje af. Dan stopt de wagen.
'We zijn waar we wezen moeten', vertelt Karl nuch
ter.
'Uitstappen, vrienden, de grote reis vangt aan.'
Franz en Valeria blijven een ogenblik roerloos zit
ten. Wat Karl zegt kunnen ze nog niet bevatten. Ein
delijk stappen ze uit, ook Georgië heeft zijn chauf-
feursplaats verlaten en klimt uit de wagen. Karl pakt
de zak van Valeria en zet die op de grond.
'We zijn klaar', is zijn nuchter bescheidt.
(wordt vervolgd)
