Roemenië
oncertagenda
ABB, SGP en VDB78 in Superpolitiek
EiinnDei-niEyws
logboek
wordt vervangen
Een vervolgverhaal, vooral voor onze jonge mensen
1941
1942
Convenant gewasbescherming:
Stichting Hulpverlening Christenen
in Roemenie
PAGINA 6
VRIJDAG 3 FEBRUARI 2006
Hoe het de Joden
in Nederland verging
(4)
De ene anti-Joodse maatregel na de
andere werd afgekondigd. De Joden
raakten steeds meer geïsoleerd. Het
meest ingrijpend was wel dat Joden
zich moesten laten registreren. Daar
door werden ze in kaart gebracht. Deze
maatregel zou de basis vormen voor
alle verdere maatregelen. Een staking
van duizenden arbeiders kon deze anti-
Joodse maatregel niet ongedaan maken.
Integendeel. Het verzet werd bloedig
onderdrukt. Honderden Joodse man
nen werden opgepakt en naar het con
centratiekamp Mauthausen afgevoerd.
'De Joodsche Raad' - samengesteld uit
Joden - werd ingesteld. Die vormde de
schakel tussen de Duitsers en de Joden.
Zo moesten Joden via 'het Joodsche
Weekblad' allerlei anti-Joodse maatre
gelen afkondigen.
Op 3 juni was de registratie van Joden zover
gevorderd dat ze op bevel van politiechef Hans
Rauter nu ook nog een grote, zwarte J op hun
persoonsbewijs en paspoort afgedrukt kregen.
Dit was een machtig hulpmiddel om Joden
voor deportatie naar Polen te identificeren.
Op 11 juni werd in Amsterdam en Den Haag
een grote razzia op Joden gehouden. Zo'n 300
Joodse jongens, van wie de meesten in het
kamp Wieringermeer hadden gewerkt, werden
opgehaald en naar Mauthausen gebracht. Van
allen die op transport gesteld waren, kwam
later het bericht dat ze overleden waren. Kamp
Wieringermeer was oorspronkelijk een plaats
waar Joodse vluchtelingen vanuit Duitsland
werden opgevangen. Het werd in 1934 door
de Nederlandse regering gesticht. Joden kre
gen daar een agrarische opleiding om later
naar Palestina te kunnen emigreren.
Vanaf 14 juni werden Joden van alle markten
geweerd.
Goring belastte Heydrich op 31 juli met het
opstelten van plannen om de Joden uit de
bezette gebieden te deporteren en zo te komen
tot de Gesamtlösung der Judenfrage (uitroei
ing van de Joden).
Op 8 augustus moesten alle Joodse activa,
zoals grondbezit en geldelijke vermogens
inclusief banktegoeden boven duizend gul
den, effecten en hypotheekrechten worden
geblokkeerd. Ze moesten worden overgehe
veld naar Dienststelle Lippmannn, Rosenthal
Co, Sarphatistraat in Amsterdam.
De bezetter beval dat vanaf 1 september alle
Joodse leerlingen van Nederlandse scholen
zouden worden verwijderd. Ze mochten alleen.
nog nam' Joodse scholen.
Bij een jacht op Joden op 14 september in
Enschede en Arnhem werden 200 Joden gear
resteerd en naar Mauthausen overgebracht,
waar ze omkwamen.
Op 15 september verschenen er borden met
het opschrift 'Verboden voor Joden' op diverse
openbare plaatsen en gebouwen, zoals parken,
musea, markten, hotels, cafés, restaurants,
dierentuinen, schouwburgen, variétés, caba
rets, bioscopen, sportinrichtingen, concerten,
bibliotheken, openbare leeszalen en bij de
effectenbeurs.
Vanaf 19 september waren de Duitse Joden
- vanaf 6 jaar - verplicht een gele zespuntige
Jodenster (Davidsster) met het opschriftJude'
te dragen. De ster moest duidelijk zichtbaar'
op de linkerkant van het kledingstuk worden
vastgenaaid.
Joden mochten zonder toestemming van de
politie hun woonplaats niet meer verlaten.
Werkgevers kregen toestemming om Joden
met een opzegtermijn van drie maanden te
ontslaan. Veel Joodse werknemers werden
van deze maatregel de dupe.
Op 7 en 8 oktober werden op Joden in de
Achterhoek, Arnhem, Apeldoorn en Zwolle
razzia's gehouden.
Alle buitenlandse Joden in Nederland moes
ten zich vóór 5 december melden voor 'vrij-
wiUige emigratie'.
Op 16 oktober begon de systematische depor
tatie van Joden naar Polen en Oost-Europa.
Deze was in juh 1942 voltooid.
Op 22 oktober werd een groot aantal beroe
pen voor Joden verboden. Ze moesten voor
elk beroep dat ze uitoefenden een vergunning
hebben. Ze mochten geen arisch personeel in
dienst houden.
Alle Joodse tijdschriften werden vanaf 26
oktober verboden, behalve 'het Joodsche
Weekblad'. Dat diende om Joodse maatrege
len in af te kondigen.
Het 'Rijksbureau voor Textiel' trok op 1
november de vergunning van 1600 Joodse tex
tielhandelaren in. Vanaf deze datum moesten
Joden van verenigingen waar ook niet-Joden
lid van waren, verdwijnen.
Na 3 november werden in Amsterdam mark
ten speciaal voor Joden ingericht.
Op 7 november kwam er voor Joden een ver
bod om zonder verlof of vergunning te reizen
of te verhuizen.
Op 8 december kwamen de eerste transporten
met Joden bij het Chelmno-vernietigingskamp
aan. Deze transporten hielden tot maart 1943
aan. Er werden 320.000 Joden in dit kamp ver
moord.
Vanaf 1 januari mochten Joden geen niet-
Joods huishoudelijk personeel meer in dienst
hebben.
Op 9 januari kwam de mededeling dat het
openbaar onderwijs voor Joden verboden
was. Een dag later vertrokken de eerste Joden
uit Amsterdam naar speciaal voor hen inge
richte werkkampen in Nederland. De namen
van werkloze Joden waren door 'de Joodsche
Raad' aangereikt. De Duitsers hadden de
indruk gewekt dat het echt om arbeiders ging.
De Raad voelde zich misleid.
Op 14 januari werden de Nederlandse Joden
in Amsterdam samengedreven. De dag daar
na protesteerden de Nederlandse kerken bij
Seys Inquart tegen de wijze waarop de Joden
behandeld werden.
Op 17 januari vond de eerste deportatie van
Joden naar Westerbork plaats. Zaandamse
en Hilversumse Joden hadden hun huizen
moeten verlaten en werden gedwongen naar
Amsterdam te verhuizen. De sleutels van hun
huizen hadden ze bij de politie moeten inle
veren. De bezittingen werden met behulp van
Nederlandse verhuisbedrijven naar Duitsland
gebracht en verdeeld onder mensen die door
bombardementen getroffen waren. En zo
ontstond een concentratie van Joden in het
Judenviertel (Jodenkwartier) in Amsterdam.
De Zentralstelle für Jüdische Auswanderung
belastte zich ondertussen met de voorberei
ding van hun deportatie.
Op 20 januari vond de Wannseeconferentie
plaats. Deze stond onder leiding van Hey
drich. Besloten werd tot 'die Endlösung der
Judenfrage' (alle Joden uit te roeien). Ook
Eichmann was op de vergadering aanwezig.
Vanaf 23 januaii werd het autorijden voor
Joden verboden. Twee dagen daarna werden
vroegere Duits-Joodse families vanuit Hilver
sum naar Westerbork overgebracht.
Op 1 februari hadden de Duitsers in verschil
lende plaatsen werkverruimingskampen inge
richt. Daarin werden werklozen, soms ver
van huis, ondergebracht. Zo werden - om een
voorbeeld te noemen - zeelieden van de grote
vaart, die door de maatregelen van de nazi's
lüet meer konden uitvaren in kamp Twilhaar
(bij Nijverdal) aan zwaar grondwerk gezet.
Maar al gauw had de bezetter een plan bedacht,
dat nauw samenhing met de Endlösung - het
Jodenvraagstuk - en zo werd Twilhaar een
radertje in het duivelse vernietigingsplan van
de nazi's. De werkloze mannen werden weg
gestuurd om de komst van Joodse arbeiders
mogelijk te maken. In juli 1942 kwam de eer
ste groep Nederlandse Joden aan. Ze kwamen
uit de steden Groningen, Amsterdam en Til
burg. Ze waren vol moed. Onder toezicht van
Staatsbosbeheer moesten ze een perceel grond
bouwrijp maken voor inplant. Aan het planten
van bos zijn ze echter nooit meer toegekomen.
Op 2 oktober 1942 werden ze lopend naar het
station in Nijverdal gedreven om vandaar naar
Westerbork te worden getransporteerd. Ver
volgens naar Oost-Europa.
Op 20 maart werd het Joden verboden een
vervoermiddel te bezitten of te besturen.
Vanaf 26 maart mochten Joden niet meer met
niet-Joden trouwen. Buiten-echtelijke sek
suele omgang van Joden met niet-Joden zou
zwaar gestraft worden. Joden uit Beverwijk,
Bloemendaal, den Helder, Santpoort, Zand-
voort, Alkmaar en IJmuiden moesten zich op
26 maart naar Amsterdam begeven, evenals
alle Joden uit Zeeland. Het was verboden
huisraad uit de woningen van Joden te halen.
Op 10 april verscheen een herderlijk schrij
ven van de kerken over de toenemende rech
teloosheid met betrekking tot de Joden en de
Arbeidsdienst. De Arbeidsdienst was een ver
vangende dienstplicht voor jongens van 18 tot
24 jaar, waar ze een nationaal socialistische
vorming kregen.
Een groot aantal Joodse slagerijen moest op
24 april sluiten; het bedrijfsleven werd op 29
april totaal geariseerd.
Op 2 mei werd het dragen van de Jodenster
voor Joden vanaf zes jaar verplicht gesteld.
'De Joodsche Raad' had drie dagen van te
voren de opdracht gekregen voor de distribu
tie van 570.000 sterren te zorgen, voor iedere
Jood vier. Via circulaires, opgesteld door 'de
Joodsche Raad', werd aangegeven waar de
sterren te koop waren. De kosten bedroegen:
één textielpunt en vier cent per ster. Door dag
en nacht te werken is 'de Joodsche Raad' in
de opdracht geslaagd. Wie de ster niet droeg,
zou in handen van de Sicherheitsdienst val
len en naar het concentratiekamp Mauthausen
worden afgevoerd. Het (illegale) blad Parool
heeft de medewerking van 'de Joodsche Raad'
ernstig gelaakt. De Joodse bevolking werd
door het dragen van de ster van de rest van de
bevolking afgezonderd. Op de gele Davidsster
ter grootte van een handpalm stond in zwarte
letters het woord 'Jood'. De ster moest vast
genaaid en duidelijk zichtbaar zijn en in het
openbaar gedragen worden. En zo waren de
Joden gemerkt als vee voor de slachtbank.
Velen voelden zich bedrukt, ontmoedigd, ver
nederd, weerloos. En de Duitsers waren nu in
staat een aantal verbodsbepalingen preciezer
uit te voeren.
Vanaf 12 mei mochten Joden geen rekening
meer hebben bij de postgirodienst.
Het werd Joden vanaf 29 mei verboden te vis
sen. Ze mochten ook geen visakte meer aan
vragen. Er kwam op 5 juni een verordening
dat Joden niet meer mochten reizen zonder
toestemming vooraf.
Op 11 juni vaardigde het kantoor van Eich
mann een bevel uit waarin de deportatie van
alle Joden uit België, Frankrijk en Nederiand
werd aangekondigd.
Joden mochten vanaf 12 juni binnen bepaalde
tijden alleen maar in een beperkt aantal win
kels kopen. Ook werd hun elke tak van sport
verboden.
Op 26 juni kreeg 'de Joodsche Raad' opdracht
mee te werken aan het vervoer van Nederiand-
se Joden naar het oosten in het kader van de
werkverruiming. In feite begonnen hiermee
de reguliere transporten naar Westerbork en
vandaar naar Auschwitz. Veel Joden zijn toen
ondergedoken. In Nederland waren vier con
centratiekampen: Vught, Westerbork, Ommen
en Amersfoort. Samen vormden ze een onder
deel van een zorgvuldig opgesteld vernieti
gingsplan. Het waren vooral doorgangskam
pen. De opzichters in de kampen waren SS-ers.
Deze lieden stonden bekend om hun keiharde
optreden en hun martelpraktijken. Westerbork
was het grootste en belangrijkste concentra
tiekamp van Nederland. Van daaruit werden
de opgepakte Joden afgevoerd naar Duitsland
en Polen. Aanvankelijk was Westerbork een
opvangkamp voor uit Duitsland gevluchte
Joden, gesticht in 1939. Het kamp telde toen
50 barakken en bood plaats aan 1800 vluchte
lingen. Toen de Duitsers ons land aanvielen,
zaten er 700 Joden in het kamp. Het was al
gauw geen vluchtelingenkamp meer, het werd
een Durchgangslager (transportkamp) dat
onder toezicht van de Sicherheitsdienst kwam
te staan. De Joden die er als vluchtelingen
waren, bleven er. Langzamerhand werden de
regels strenger en in juli 1942 werd het echt
een concentratiekamp, van waai'uit bijna alle
Joden werden gedeporteerd. Ze moesten - zo
werd hun verteld - in Duitsland gaan werken
in de oorlogsindustrie. In werkelijkheid wer
den ze als slachtvee naar de Duitse concentra
tie- en vernietigingskampen afgevoerd.
Tussen juli 1942 en september 1944 gingen
vanuit Westerbork 65 treinen met 58380
gevangenen. De laatste trein vertrok op 3 sep
tember 1944. De meeste Joden stierven in de
gaskamers. Slechts 854 Joden die uit Wester
bork waren afgevoerd, overleefden de hel van
Auschwitz. Voor 34313 Joden betekende het
vernietigingskamp Sobibor de eindbestem
ming van hun leven. Naar Theresienstadt in
Tsjechië gingen er 4894 en naar Bergen Bel-
sen 4413. Anne Frank was één van hen. Wie
Westerbork nu bezoekt, treft nog een stuk rails
aan van het spoor waarmee de gevangenen
werden afgevoerd. De rails zijn omgebogen
en wijzen, als waren het twee armen, wan
hopig naar boven. Hoe heeft dit alles kunnen
gebeuren?
Vanaf 30 juni werd voor Joden de avondklok
ingesteld. Ze mochten tussen 's avonds 8 uur
en 's morgens 6 uur niet meer op straat. Ook
was het hun niet langer toegestaan om te fiet
sen. Per 1 juli werden alle Joodse scholen
gesloten. Ook mochten Joden geen gebruik
meer maken van openbaar vervoer. Tevens
verliep vanaf 1 juli 1942 de deportatie van
Joden vanuit Westerbork vlot en geheel vol
gens een vooropgesteld plan.
Op 6 juli kwam de verordening dat Joden niet
meer mochten telefoneren en bij niet-Joden
op bezoek gaan. Op 8 juli doken Anne Frank
en haar familie onder in het Achterhuis aan de
Amsterdamse Prinsengracht.
Tien Nederlandse kerkgenootschappen pro
testeerden op 11 juli bij Seys Inquart tegen de
voorgenomen deportaties van Joodse landge
noten. Op diezelfde datum vond in Amster
dam een grote razzia plaats. Dat was het begin
van de Endlösung der Judenfrage.
De enige plaats waar Joodse artiesten moch
ten optreden en waar Joods publiek nog mocht
komen was de Hollandse Schouwburg in het
hart van de Jodenbuurt. Alle andere uitgaans
gelegenheden waren voor Joden verboden.
Vanaf augustus 1942 tot november 1943
diende de schouwburg als verzamelplaats
van Joden uit Amsterdam en omgeving. Hier
moesten Joden zich melden die een oproep
voor Arbeidseinsatz hadden ontvangen. Hier
ook werden ze afgeleverd als ze bij een razzia
waren ontdekt. Kinderen tot 13 jaar werden
- na van hun ouders gescheiden te zijn - in
een crèche tegenover de schouwburg onderge
bracht. Na een kort verblijf werden ouders en
kinderen dan naar Westerbork afgevoerd. In
de periode van juli 1942 tot september 1943
zijn hier zo'n 60.000 tot 80.000 mannen,
vrouwen en kinderen terechtgekomen. Van
hieruit gingen ze via Westerbork in de vernie
tigingskampen de dood tegemoet. Het totaal
aantal Joden uit Nederland dat op deze wijze
is omgekomen, bedroeg aan het eind van de
oorlog 104.000. Nu vind je op de plaats waar
eens de schouwburg stond een monument ter
nagedachtenis aan de Joodse slachtoffers van
de nazi-terreur. Slot volgt
vH
DEN HAAG - De partners in het Con
venant Gewasbescherming hebben una
niem het advies gegeven aan minister
Veerman van Landbouw, Natuur en
Voedselkwaliteit (LNV) en aan staats
secretaris Van Geel van Milieu om het
logboek en de (voorgenomen) teeltvoor-
schriften te laten vervallen. Het gewasbe-
schermingsplan en de gebruiksregistra-
tie worden gehandhaafd. Ter vervanging
van het logboek en de teeltvoorschriften
komt er een alternatief pakket maatre
gelen waarmee extra wordt ingezet op
kennisverspreiding, bewustwording,
certificering en handhaving. Met dit
advies komen de convenantspartners in
hoge mate tegemoet aan de motie Koop-
mans, waarin minister Veerman werd
verzocht het gewasbeschermingsplan en
het logboek af te schaffen.
Bij de beoordeling van gewasbeschermings
plan, logboek, teeltvoorschriften en gebruiks-
registratie concentreerde het overleg zich
vooral op het logboek en de teeltvoorschrif
ten. De partners beschouwen het gewasbe
schermingsplan als een nuttig instrument,
maar de combinatie met het logboek wordt in
de praktijk als een hinderlijke administratieve
last ervaren. De gebruiksregistratie wordt in
het kader van modern en verantwoord onder
nemen als een redelijke eis gezien en is in
veel gevallen al de praktijk. Tot slot conclu
deerden de convenantspartners dat het moei
lijk is om algemeen geldende en uitvoerbare
teeltvoorschriften te stellen.
De partijen verwachten dat met dit advies de
administratieve lasten zullen afnemen. Dit
komt met name door het vervallen van het
logboek, dat als grootste overbodige admi
nistratieve last wordt ervaren. Het alterna
tieve pakket maatregelen (zoals een betere
benutting van 'spuitbijeenkomsten' die een
teler moet bezoeken om zijn spuitlicentie te
verlengen) moet er voor zorgen dat de oor
spronkelijke doelen langs een andere weg
worden bereikt. Deze maatregelen worden
de komende tijd door de convenantspartners
verder uitgewerkt en gaan deel uitmaken
van het afsprakenkader van het Convenant
Gewasbescherming.
Het Convenant Gewasbescherming staat
onder voorzitterschap van de heer J.G.M.
Alders en bestaat uit de volgende partijen:
ministerie van LNV, ministerie van VROM,
LTO Nederland, Nefyto, Unie van Water
schappen, Agrodis, Vewin, en Plantum NL.
De convenantspartners streven naar een duur
zaam gewasbeschermingsbeleid als bijdrage
aan een duurzame landbouw. Dit gebeurt op
een wijze die bedrijfseconomisch verant
woord is en de concurrentiepositie van de
Nederlandse land- en tuinbouw ten opzichte
van die in de omringende EU-landen niet
onevenredig onder druk zet.
De doelstelling van de Stichting H.C.R. is
Gods Woord te laten verkondigen in Roeme
nië. Eerder zijn wij al ingegaan op de kerke
lijke situatie in Roemenië. Daarbij is duidelijk
geworden dat slechts 1 van de bevolking tot
de protestantse kerk behoort. Het is dan ook
niet verwonderlijk dat men in Roemenië veel
kleine groepen ontmoet die samenkomen
in een klein kerkje of soms in een gewoon
woonhuis. Deze protestante gemeenten heb
ben dan ook over het algemeen geen kerke
lijke structuur. Roemenië is een groot land
waar maar zeer weinig theologen zijn. Daar
mee is de doelstelling van de Stichting in al
de jaren van haar bestaan dus eigenlijk niet
bereikt. Wij gevoelen dat ook als een groot
te kort en zien uit naar veranderingen op dit
gebied. Wel mogen wij dankbaar zijn voor
hetgeen wel is bereikt. Wij denken dan vooral
aan wat de evangelist Luigi Rosea mag doen
in zijn functie binnen de Asociatia Betania.
Maar in relatie tot de omvang van dat grote
land is dat ook weer maar klein. Zijn werk
wordt zeer gewaardeerd, ook binnen de BER
gemeente te Bacau en in de gevangenis. Het
zou een wonder zijn wanneer er echte theolo
gen te werk gesteld zouden kunnen worden.
Wanneer mensen ook daadwerkelijk hiertoe
geroepen zouden worden en bijvoorbeeld in
Nederland aan één van de universiteiten of
theologische scholen onderwijs zouden kun
nen volgen. Wat is er nog veel werk te doen,
voornamelijk op dit terrein. Roemenië kent
vele zorgen op velerlei gebied, maar dit lijkt
een vergeten terrein. Het is dan ook op zijn
plaats om de vraag te stellen waarom hier
geen aandacht voor is. Waarom gaat ker
kelijk Nederland hieraan voorbij en staan
andere landen wél in de belangstelling? Is
het niet daarom omdat men zo weinig weet
van Roemenië? Hoewel men denkt het juist
wel te weten omdat men er is geweest of er
misschien wel regelmatig komt? Maar kom
je zó aan de weet wat er op kerkelijk terrein
in het land plaatsheeft? De Roemenen zijn op
zich aardige en vriendelijke mensen, maar
achter hun vriendelijkheid zit een bedoeling!
Men ziet graag dat buitenlanders in één van
hun kerken komen, welke dat ook moge zijn
Ze zien zéker de Nederlanders aan als kapi
talisten. En hoe komt dat? Wel, dat is maar
al te vaak aan de Nederlanders zelf te wij
ten. Groepjes gaan naar Roemenië met aller
lei goederen bij zich. Vaak is daar een hele
inspanning aan voorafgegaan. Verschillende
acties zijn dan al gevoerd om het nodige bij
elkaar te brengen. Hoe vaak gebeurt het dan
dat, wanneer men met de hulpgoederen van
allèriei soort net in Roemenië arriveert, men
dan gaat uitdelen. Natuuriijk ontstaan er dan
contacten. Bij een volgend transport rekent
men er dan opnieuw op dat er weer iets voor
hen bij is. Zo zijn er al heel wat contacten
ontstaan! Is daar dan iets op tegen? Alles
wat je doet voor welke naaste dan ook - in
dit geval in Roemenië - is toch geweldig,
of niet? Ja, dat lijkt wel zo, maar i's dat ook
zo? Ik zou allen die zo voor Roemenië bezig
zijn erop willen wijzen dat het vaak anders
gaat dan men denkt. En ik hoor velen hier al
tegen reageren. Men weet immers goed wat
men doet. Het zou nuttig kunnen zijn wan
neer men eens zou vragen aan André Muit
in Bacau wat heel vaak de gevolgen zijn
van deze acties. Wat een verdriet heeft dit
al gebracht onder de Roemeense bevolking.
En dat uiteraard met de beste bedoelingen;
daar twijfelen wij beslist niet aan. Maar stelt
u het zich eens voor. Een gezin krijgt van een
groep voedsel, kleding, etc, maar de buren
krijgen niets, want die behoren bijvoorbeeld
niet bij de kerk waarmee men contact heeft.
De gezinnen zijn even arm, de nood is bij
beiden groot, maar de één krijgt wel wat en
de ander niet! Dat begrijpt men natuuriijk
niet, er ontstaat ruzie onder elkaar en vecht
partijen blijven niet uit. U zegt waarschijnlijk
dat u daar nog nooit iets van gemerkt hebt, of
dat dit beslist niet voorkomt in de plaats waar
u naar toe gaat, als u ook zelf bij dit werk
betrokken bent. U heeft een goed contact met
de dominee en daar kunt u geheel op vertrou
wen. Toch zou het beslist niet de eerste keer
zijn dat goederen die daar gebracht zijn, bin
nen de koste mogelijke tijd zijn verhandeld
op de zwarte markt en het geld besteed is aan
drank! En dit kan nimmer de bedoeling zijn
van hulpverlening! Het is beslist mijn bedoe
ling niet om goed bedoelde activiteiten in
een verkeerd daglicht te plaatsen, zeker niet!
Maar wanneer er geen Nederlander aanwezig
die het een en ander kan controleren, zijn er
grote vraagtekens te plaatsen bij alle goedbe
doelde acties.
D.Vroegindeweij secretaris H.C.R.
teI.0187-482594,
e-mail dammis.vr-hcr kliksafe.nl.
MIDDELHARNIS - Op vrijdag 3 februari is-er een uitzending van het politieke discus
sieprogramma Superpolitiek op Radio Superstar. Dit is een programma waarin telkens
vertegenwoordigers van drie politieke partijen uit de gemeente Middelharnis te gasl zijn.
In de uitzending van 3 februari zijn ABB, SGP en VDB'78 te gast. De presentatie is in
handen van Berend-Jan Bruggeman. De uitzending begint om 19.00 uur. Radio Superstar
is te beluisteren op 105.9 (kabel gem. Middelharnis), 107.3 FM (vrije ether) en via www.
radiosuperstar.nl.
0I
2006
Zaterdag 14 januari 2006
Hervormde Kerk - Dirksland. Uitvoering
van Weihnachtsoratorium van J.S. Bach
BWV 248, cantate 4, 5 en 6 en Magnifi
cat in D-dur van J.S. Bach BWV 243 door
de Chr. Oratorium Vereniging 'Laudando'
o.l.v. Rinus Verhage met medewerking
van het Randstedelijk Begeleidingsorkest.
Aanvang: 19.30 uur.
Zaterdag 4 maart
Hervormde Kerk - Dirksland. Jubile
umconcert in het kader van het 75-jaiig
bestaan van 'Sursum Corda'. Uitgevoerd
wordt een 'Jubileum Cantate" van Arie
J. Keijzer door het Chr. Gemengd Koor
'Sursum Corda' uit Dirksland o.l.v. Johan
van Broekhoeven en het Chr. Gemengd
Koor 'Hart en Stem' uit Ouddorp o.l.v. Jan
Bezuijen. Sopraan: Marijke Nieuwenweg;
trompet: Ron Braber; orgel: Jan Bezuijen
en Anton Weenink. Algehele leiding: Johan
van Broekhoeven. Aanvang: 20.00 uur.
Zaterdag 11 maart
Hervormde Kerk - Sommelsdijk. Het 35°
Bachconcert. Het tweede concert in de
driedelige cyclus rondom de integrale uit
voering van het 'Orgelbüchlein' door Paul
Kieviet, orgel, met medewerking van het
Vocaal Ensemble 'Louez Ie Dieu' o.l.v.
Kees Villerius. Aanvang: 20.00 uur.
Zaterdag 11 maart
Hervormde Kerk - Goedereede. Onder het
motto 'De kop van Goeree zingt' organi
seert het Comité van Woord en Daad een
massale samenzang waaraan meewerken:
het kamerkoor uit Renesse, het Gerefor
meerd koor uit Ouddorp en het kinderkoor
'Kadojk' uit Goedereede. Verder het trom
petduo Ricardo Redert en Gerard Wolfert;
de zangeres Tineke van Ek met haai' zus
Henriette op de dwarsfluit. Matthijs Mijn-
ders (piano) en Henk Terbrugge (orgel).
Aanvang: uur
Zaterdag 18 maart
Hervormde Kerk
Dirksland. Uitvoe
ring van het Chr. Jongerenkoor 'Psallite
Deo' uit Middelharnis o.l.v. Johan Nijsse
t.b.v. Evangeliepost van de Ger. Gem. te
Merksem (België). Organist: Anton Wee
nink. Aanvang: 19.30 uur.
Zaterdag 1 april
Hervormde Kerk - Sommelsdijk. Instru
mentaal concert met barokmuziek door
Machteld Alderiiesten-Kieviet, blokfluit
en Paul Kieviet, orgel en clavecimbel.
Aanvang: 20.00 uur.
Zaterdag 1 april
Gereformeerde Kerk - Ouddorp. Uitvoe
ring van 'The way of cross' d.m.v. vertel
ling en zang, samen met het Gospelkoor
'Pen Amore' te Stellendam o.l.v Ad de
Joode. Aanvang: 20.00 uur.
Zaterdag 8 april
Hervormde Kerk - Middelharnis. Koor
en samenzangavond van 'Soli Laus Deo'
uit Bameveld o.l.v. Martin den Boer een
het Chr. Gem. Koor 'Jeduthun' te Middel
harnis o.l.v. Jan Wisse. Organist: H. van
Heemst. Aanvang: I9.30uur.
Donderdag 13 april
Hervormde Kerk - Middelharnis. Uitvoe
ring van de Mattheüs Passion van Joh. S.
Bach door het Opera- en Oratoriumkoor
Zuid-West Nederiand uit Middelharnis
m.m.v. het Randstedelijk Begeleidings
Orkest o.l.v. Bas van Houte. Organist:
Hans Houtman. Aanvang: 19.30 uur.
Zaterdag 13 mei
Hervormde Kerk - Sommeldijk. Het 36=
Bachconcert. Het derde (laatste) concert
in de driedelige cyclus rondom de inte
grale uitvoering van het 'Orgelbüchlein'
door Paul Kieviet, orgel, met medewer
king van het Vocaal Ensemble 'Louez
Ie Dieu' o.l.v. Kees Villerius. Aanvang:
20.00 uur.
Zaterdag 13 mei
Hervormde Kerk - Stad aan 't Haring
vliet. Concert door Anne Marie Huizer,
panfluit; meerdere fluittisten en een har
piste. Organisten: Piet en Pieter Bechtum.
Aanvang: 19.30 uur
Zaterdag 20 mei
Hervormde Kerk - Dirksland. Koor en
samenzangconcert t.b.v. de Wereld Wij
de Zending (WWZ) met medewerking
van het Jong Urker Mannenkoor 'Soli
Deo Gloria' o.l.v. J. Kramer en het Jon
gerenkoor 'Con Amore' o.l.v L. Knöps.
Dwarsfluit: Kees Alers; organisten: Mar
co den Toom en Ron van Ommen. Aan
vang: 19.30 uur.
Maandag 5 juni (Tweede Pinksterdag)
Visafslag - Stellendam. Concert ten bate
van de Stichting 'Ontmoeting' door het
Mannenkoor 'Groot Rotterdam' o.l.v M.
van Noort en het 'Seba' Meisjeskoor o.l.v.
Ria Kalkman. Aanvang: 19.00 uur
Zaterdag 24 juni
Hervormde Kerk - Sommelsdijk. Orgel
concert door de leeriingen van Paul Kie
viet. Aanvang: I9.30uur.
Deze rubriek - uitsluitend bedoeld voor
kerkconcerten op Goeree en Overflakkee -
beoogt een spreiding van de concertavonden
te bewerk-stelligen. Verenigingen kunnen
zich bij het vaststellen van hun programma
op bovenstaande informatie richten. Komen
er onverhoopt toch meerdere concerten op
een en dezelfde avond voor, dan worden
ze geplaatst in volgorde van binnenkomst.
Stuurt u tijdig uw gegevens toe en niet enkele
weken voordat het concert plaatsvindt.
We hopen deze rubriek elke eerste vrijdat^
van de maand te plaatsen. Concerten tot een
jaar na datum worden opgenomen.
Concerten waarbij een meditatie wordt
gehouden, zijn voorzien van een sterretje.
Aanmeldingen voor deze rubriek vindt plaats
door middel van formulieren, die kunnen
worden aangevraagd via tel. 482560.
Ook is het mogelijk een e-mail te sturen aan'
<jvanhoom@wxs.nl die inhoudelijk over
eenkomt met de vragen van het formulier
