EiifuniHai-iiiEuws
Op 1 juni 1974 werd het contract getekend voor de bouw van
een chemicaliëntanker voor rekening van de rederij Gebr.
Broere in Dordrecht, die in 1976 door de werf Heinrich Brand
in Oldenburg aan de Hunte (West Duitsland) opgeleverd moest
worden en onder de naam 'Anna Broere' in de vaart zou wor
den gebracht. Dit schip was 82,50 meter lang en 12,70 meter
breed; en de voortstuwing bestond uit een 4 takt 6 cil. M.A.K.
dieselmotor van 2100 pk. Deze chemicaliëntanker zou uitge
rust worden met 12 roestvrijstalen ladingtanks voor het ver
voer van diverse chemische producten. De rederij Gebr. Broe
re uit Dordrecht heeft tot aan de dag van vandaag een zeer
moderne vloot van schepen, die chemische ladingen vervoeren
vanuit Rotterdam naar diverse kusthavens. Ook heeft deze
rederij een moderne binnenvaartvloot, die chemicaliën over de
binnenwateren bevaren. De rederij, voorheen Gebr. Broere
maar inmiddels eigendom van de Duitse reder Essberger en
operatief onder de naam Broere Shipping BV, onderscheidt
zich ten opzichte van vele andere rederijen door haar moderne
vloot, die qua veiligheid en sociale zekerheid voor de beman
ningen, als zeer positief wordt ervaren. Op 10 april 1976 werd
de 'Anna Broere' (2649 ton) opgeleverd en in de vaart
gebracht. Verscheidene keren ben ik vanwege mijn werk als
roeier in de Rotterdamse haven aan boord van dit schip
geweest, alsmede ook op de andere schepen van deze rederij.
Ondanks de hoge mate van veiligheid op deze schepen, kunnen
ongelukken niet worden voorkomen; zo ook niet met het
moderne schip 'Anna Broere'. Wij willen op een beknopte wij
ze de geschiedenis van dit schip en de trieste afloop daarvan
verhalen in het Eilanden Nieuws.
'S^^;/'*öiii£i?ix'-S?ê,-i;i>.^.Ne-'.«
PAGINA 21
VRIJDAG 25 MAART 2005
De geschiedenis
van de 'Anna Broere'
De 'Anna Broerewordt op de 'Giant 2de haven van Rotterdam binnengesleept.
Op oudejaarsdag 1978 komt de 'Anna
Broere', die met een lading paraxylene
van Rotterdam onderweg was naar
Polen, in moeilijkheden ter hoogte van
de Poolse havenstad Gdynia. Als
gevolg van het slechte weer en de stren
ge vorst is aan dek zware ijsafzetting
ontstaan, die het schip 'topzwaar'
maakt en waardoor een gevaarlijke
slagzij ontstaat.
Het gevaar voor totaal kapseizen is aan
wezig en op nieuwjaarsdag is de slagzij
over stuurboord van de 'Anna Broere'
van dien aard, dat de kapitein besluit
om de twaalf bemanningsleden van
boord te halen. Met behulp van een vlot
gaan ze van boord en worden door het
Poolse schip 'Garwolin' opgevangen.
De 'Anna Broere' raakt op drift en
loopt drie mijl ten westen van Rozewie
(Polen) aan de grond. Om het schip
later weer vlot te krijgen, wordt een
geul in het zand gegraven en hakt men
vervolgens 800 ton ijs van de dekken.
Na enkele vergeefse pogingen trekken
vier sleepboten en twee Poolse marine
vaartuigen op 20 januari 1979 de 'Anna
Broere' weer vlot en wordt het schip
naar Gdinia gesleept voor schadeonder-
zoek. Duikers gaan het vlak van de tan
ker onderzoeken en constateren dan het
schip ook schroef- en roerschade heeft.
De lading van het schip wordt ter plaat
se gelost, waarna de 'Anna Broere'
door de sleepboot 'Koral' op 31 januari
op sleeptouw wordt genomen en naar
Bremerhaven wordt gesleept, waar het
schip op 3 februari aankomt. Na de
reparatie, die twee maanden duurde,
werd de 'Anna Broere' weer aan de
vlootsterkte toegevoegd.
Een datum die bij de tankvaartrederij
Gebr. Broere in het geheugen staat
gegrift, is zeker
de 27e mei 1988. Toen kreeg de 'Anna
Broere' een aanvaring, waarbij twee
mensen verdronken en diverse gewon
den vielen.
De 'Anna Broere' had in Dordrecht 250
ton Acrylonitryl en 300 ton dodecyl-
benzeen geladen. Vooral het eerstge
noemde acrylonitryl is zeer giftig, beide
stoffen werken prikkelend op de ogen
en ademhalingsorganen. Het acrylonit
ryl is bovendien licht ontvlambaar,
explosief en kankerverwekkend.
De 'Anna Broere' had als bestemming
Grangemouth (Engeland). De tanker
voer een oost/west koers en begaf zich
in de middag ongeveer 70 mijl uit de
kust van IJmuiden richting Engeland.
Vanuit de noordelijke richting kwam de
Zweedse ferry 'Atlantic Compass' aan
varen, richting het zuiden. Aan boord
van de 'Anna Broere' trachtte men voor
de ferryboot heen te varen, maar toen
men zag dat dit niet meer lukte, werd
de koers verlegd naar stuurboord en
trachtte de stuurman achterlangs te pas
seren.
Door een taxatiefout aan boord van de
tanker was een aanvaring niet meer te
voorkomen en boorde het Zweedse
schip zich even na 17.00 uur vol speed
in de stuurboordzijde van de 'Anna
Broere', ter hoogte van tank 4, vlak
voor de stuurhut, waardoor er een enor
me schade ontstond, de tanker direct
water maakte en zonk. Alleen haar boeg
stak nog boven water uit. (De Noordzee
is ter plaatse 32 meter diep.)
De 'Anna Broere' en de 'Atlantic Com
pass' waren moderne schepen met beide
zeer geavanceerde apparatuur aan
boord, alsmede goed opgeleide nauti
sche officieren die daarmee om wisten
te gaan. Hoe zo'n aanvaring dan ook
heeft kunnen gebeuren, zal altijd wel
een raadsel blijven, maar menselijk
falen zal nooit uit te sluiten zijn.
Direct na de melding van het ongeluk
kwamen diverse instanties in actie en
ging een helikopter op zoek naar de
vermisten.
Wij willen nu verder de berging bespre
ken zoals die werd uitgevoerd door
Smit Tak.
De dagen volgend op die rampdag van
de 27e mei zijn de voorbereidingen
voor de berging van de 'Anna Broere'
De 'Anna Broere
in volle gang. Ook de milieudienst
wordt ingeschakeld, om het verontrei
nigde water te meten, zodat de bergers
veilig hun werk kunnen doen. Ook de
'Smal agt' van Rijkswaterstaat wordt
hierbij ingeschakeld. Er komt een voor
lopige veiligheidszone van 10 mijl
rondom het gezonken schip.
De bok 'Taklift 4' is onderweg naar de
bergingslocatie alsmede diverse andere
schepen, waaronder een fregat van de
Koninklijke Marine, om de overige
vaart zo ver mogelijk van de ramploca
tie vandaan te houden.
De 'Anna Broere' ligt op haar stuur
boordzijde, met het voorschip nog net
boven water en het achterschip onder
water. De lading van de tanker stroomt
in zee en men weet niet exact wat de
gevolgen kunnen zijn, ook niet de hoe
veelheid die zich met het zeewater ver
mengd. Dit gegeven maakt dat deze
berging geen eenvoudige klus wordt
omdat acrylonitrile een zeer gevaarlijk
product is.
Maar op 6 juni zijn grote vorderingen
gemaakt, eerst om het schip te kunnen
kantelen en daarna te kunnen lichten.
Zaterdag en zondag moeten de werk
zaamheden worden gestaakt omdat een
harde wind en een ruwe zee de bergers
parten spelen.
Vier kabelstroppen worden onder het
schip aangebracht en een tweede hijs
draad wordt onder het schip bevestigd.
Hierna volgt het kritieke moment van
het 'rechtop zetten' van de tanker.
Daarbij kan weer een gedeelte van de
lading vrijkomen, wat voor de bergers
levensgevaarlijk is. Continu worden er
zeewatermonsters genomen en vloei-
stofmetingen verricht.
Op 8 juni worden de laatste van de vier
dubbele hijs- en kantelstroppen aange
bracht.
Op 10 juni worden zeer strenge veilig
heidsmaatregelen genomen, waarbij
vijftien vaartuigen worden ingezet die
direct bij de berging zijn betrokken.
Schepen worden ver van de bergingslo
catie gehouden en Smit Tak is klaar
voor het rechtop zetten van de 'Anna
Broere'.
Op 15 juni dient de eerste tegenslag
zich aan: een golfhoogte van twee tot
drie meter maakt het onverantwoorde
lijk om verder te gaan.
Om 10.00 uur op 17 juni is de 'Taklift
4' gereed voor de eigenlijke berging, en
om 14.00 uur zou het hijsen beginnen.
De afzinkponton 'Giant 2', waarop het
wrak zal worden geplaatst, wordt ver
ankerd en afgezonken, terwijl de sche
pen van de kustwacht en de Koninklijke
Marine ervoor zorgen dat het zeegebied
tien mijl rond de bergingslocatie geheel
vrij is van overig scheepvaartverkeer.
Er staat een zwakke noordenwind
(kracht 4) en een golfhoogte van circa
80 cm.
Op 18 juni hangt de 'Anna Broere' in
de stroppen van de 'Taklift 4' en uit
metingen is gebleken dat er lading is
verloren; toch zien de specialisten van
de milieudienst geen aanleiding om de
berging te staken. De 'Taklift 4', de
'Smit-Lloyd 57' en de sleepboot 'Maas-
bank' spuiten met hun brandblusinstal-
laties een fijne motregen over de ber
gingslocatie. Daarmee wordt voorko
men dat onverhoopt vrijkomende lading
tot gasvorming zal leiden. De 'Engelina
Broere', een zusterschip van de 'Anna
Broere', neemt gedeeltelijk de lading
van de 'Anna Broere' over, waarna het
wrak op de afgezonken 'Giant 2' zal
worden geplaatst.
Het weer werkt met deze operatie ont
zettend mee, maar het wrak heeft
zoveel schade opgelopen dat twee van
de vier hijsstroppen als het ware door
gesneden worden door de opengereten
scheepswand (en dan te bedenken dat
de dikte van zo'n hijsstrop 9,2 cm is).
Noodgedwongen moet de 'Anna Broe
re' weer in haar oude positie worden
teruggebracht; wat niemand had veron
dersteld, gebeurt toch. Het schip ver
dwijnt nu geheel onder water en men
heeft zeker een week nodig alvorens
een tweede bergingspoging te kunnen
ondernemen.
Op 21 juni wordt nog een gedeelte van
de lading overgepompt in de 'Engelina
Broere', vermengd met 260 m3 zeewa
ter. De bergers zullen de komende
dagen besteden aan het opnieuw in
positie brengen van het wrak door mid
del van nieuwe hijsstroppen.
Na het bestuderen van de ligging van
het wrak, heeft men besloten - we
schrijven inmiddels 1 juli - om de
'Anna Broere' met een ketting voor de
brug doormidden te zagen, om het wrak
daarna in twee delen op de 'Giant 2' te
plaatsen. De weersvooruitzichten voor
spellen niet veel goeds, wat betekent
dat de berging aanmerkelijke vertraging
kan oplopen zo niet geheel onmogelijk
wordt maakt.
Wegens het slechte weer staken op 7
juli de technici van Smit Tak de voor
bereidingen voor de berging van de
'Anna Broere'. Duikers hebben gecon
stateerd dat de twee losse delen nog in
positie op de zeebodem staan; men
moet verdere acties staken en wachten
op betere weersomstandigheden.
Na dagen van onstuimig weer wordt op
7 augustus opnieuw een poging onder
nomen met de
'Taklift 2' om het voorste deel van het
wrak op de 'Giant 2' te zetten. Na onder
zoek van het gelichte voorschip wordt
geconstateerd dat de schade aan de tanks
veel groter is dan werd verondersteld.
De 'Anna Broerein het ijs.
De volgende dag zal een begin gemaakt
worden om het achterschip op de
afzinkbare ponton 'Giant 2' te plaatsen.
Dit is een veel zwaarder karwei omdat
de machinekamer en de brandstoftan-
ken zich in dat gedeelte bevinden, maar
het is wel minder gevaarlijk omdat er
geen gevaarlijke lading bij betrokken
is.
Op 9 augustus staat dan de 'Anna Broe
re' in twee delen op de 'Giant 2', en het
gehele transport wordt door de 'Maas-
ren op de boeien in de 8e Petroleumha
ven, alwaar verdere afhandeling van het
wrak zal plaatsvinden. Ondergetekende
was getuige van de binnenkomst van dit
transport en was ook betrokken bij het
afmeren op Boei 85 in het Europoortge
bied.
Een sleepboot komt langszij de 'Giant
2', met aan boord de kapitein van de
'Anna Broere', die 'zijn' schip voor het
eerst sinds de aanvaring in twee delen
op het ponton terug zag. Zijn aange-
Het voorschip van de 'Anna Broereduidelijk zichtbaar op het ponton.
De stuurhut van de 'Anna Broereop haar rechter zijde op het ponton,
die geheel als verloren moet worden beschouwd.
bank' gesleept en vaart richting Rotter
dam.
Wanneer het transport tussen de pieren
in Hoek van Holland arriveert, worden
er drie roeiers aan boord van de 'Giant
2' gezet, die de 'Giant 2' zullen afme-
De 'Anna Broeremet 800 ton ijs aan boord.
De 'Anna Broeremet een lankdek, geheel met ijs bekleed.
zicht sprak boekdelen, te meer daar zijn
2e stuurman met het schip ten onder is
gegaan en nog een matroos bij dit
scheepsongeval het leven heeft verlo
ren. De binnenkomst van dit transport
was dan ook een heel triest gebeuren,
zeker als men weet dat dit één van de
mooiste schepen was van de vloot van
Gebr. Broere.
Het wrak werd verkocht aan Van Schie
Sloopwerken B.V. te Schiedam en weer
doorverkocht aan rederij Fongers in
België, met de bedoeling er een nieuw
achterschip aan te bouwen. Na het fail
lissement van deze rederij besloot
scheepswerf Hemiksem te Hemiksem
het schip zelf te verbouwen tot binnen
vaartschip. Ook deze plannen werden
uiteindelijk niet uitgevoerd. Uiteinde
lijk werd in 1995 de 'Anna Broere' als
nog gesloopt.
Bron: '75 jaar Gebr. Broere'
Foto's: archief Maarten Bezuijen
Schiedam, Maarten Bezuijen
