Overdenking
Column
iHdetalga
Open ochtend
cursus
Theologische
vorming
uit de
Heilige Schrift
Genealogische
dag te
Stellendam
Nalatenschap voordelig geregeld!
HET
rjKIJkVENSTER
U zoekt iets speciaa
voor uw drukwerk?
EIIAIIDBn-tllEIJWS
UME6E VERF
oaoEumnE unibnsoep
HIMMVIEÜ
SEAT Cordoba
Autobedrijf Jan van Dijk
De Zaligmaker in banden (1)
<3ebr. de Waai
OrukkeriJ
•^^aiga-^rilogie deel 2,
PAGINA 5
VRIJDAG 25 FEBRUARI 2005
Blik op kerk
en samenleving Cj
- Pius XII
- Jan Campert
- Twee lijsten
De paus, die bekend staat als Pius XII, is nog
regelmatig in het nieuws. Eugenio Pacelli -
zo heette hij eigenlijk - stond aan het hoofd
van de R.K. Kerk van 1939 tot 1958, was dus
in feite de 'oorlogspaus'. Maar zijn houding
in die oorlog is zeer omstreden. Hij zou
geweten hebben van de wandaden van de
Nazi's en constant hebben gezwegen. Erger
nog, hij zou een antisemiet zijn geweest, die
niets deed om het verschrikkelijke lot van de
joden te verzachten. Het is destijds al begon
nen met het toneelstuk 'Der Stellvertreter'
(De Plaatsvervanger), waarin hij werd afge
schilderd als pro-Duits! Aan de andere kant
heeft Pius XII uiteraard ook zijn verdedi
gers. In de gegeven omstandigheden kon hij
niet meer doen dan hij heeft gedaan, en hij
zou zelfs zich hebben ingezet om joden te
redden, in ieder geval zich het lot van joden
hebben aangetrokken.
Het is voor ons, als buitenstaanders, niet
gemakkelijk ons een oordeel te vormen over
de houding van deze paus. Maar het ziet er
wel naar uit dat er nog een diepgaand onder
zoek zal moeten plaatsvinden vóórdat de
huidige paus Johannes Paulus II overgaat tot
eventuele heiligverklaring!
Nu we het toch over de oorlog hebben, vori
ge week werden we opgeschrikt door het
bericht dat Jan Campert niet, zoals altijd was
aangenomen, in het concentratiekamp zou
zijn bezweken aan uitputting, maar dat hij
door medegevangenen zou zijn 'geliqui
deerd'. De reden daarvoor was dat hij heul
de met de Duitsers.
We weten niet of dat bericht op waarheid
berust. Uiteraard zijn zij die dat vonnis zou
den hebben uitgevoerd, niet meer in leven.
Maar nabestaanden denken dat het plausibel
is.
Dat zou betekenen dat Jan Campert, die als
verzetsheld bekend staat (hij is de dichter
van 'De achttien doden', het meest bekende
verzetsgedicht), helemaal geen verzetsheld
is geweest. Trouwens, dat zijn rol in de oor
log omstreden was, daarvan getuigt ook de
recent verschenen biografie. Jan Campert
zou voor geld alles hebben gedaan: joden
over de grens gesmokkeld, maar ook dien
sten bewezen aan de bezettende macht.
Ook dit lijkt me moeilijk uit te zoeken.
Uit een en ander blijkt wel dat de oorlog een
lange nasleep heeft. Nu, zestig jaar na dato,
is het nog steeds de vraag of iemand 'goed'
of 'fout' is geweest.
In mijn geboorteplaats - ik was tijdens de
oorlog nog een kind - circuleerden twee lijs
ten. De mocht ze natuurlijk niet zien, maar
héb ze toch wel eens gezien. De eerste lijst
bevatte de namen van die dorpelingen die
openlijk bij de N.S.B, waren aangesloten.
Dat was de zwarte lijst.De tweede, de grij
ze lijst genoemd, somde de namen op van
hen die een beetje met de vijand heulden, de
zogenaamde Duits-gezinden! De bedoeling
was een houding te bepalen als de bezetting
voorbij zou zijn. Of daar in de praktijk iets
van gekomen is, weet ik niet meer.
Waarnemer
Deze vraag- en antwoordrubriek staat geheel ten dienste van de lezer die er
kostenloos gebruik van kan maken. Uw vragen op velerlei gebied kunt u stu
ren aan: Redactie Eilanden-Nieuws, Postbus 8,3240 AA Middelharnis, met
in de linkerbovenhoek 'Vragenrubriek' vermeld. De vragen worden door
deskundigen beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzending
compleet met antwoord in deze rubriek worden gepubliceerd.
Als ik over vroege schilderijen, fresco 's en
eeuwenoude iconen lees, vraag ik mij af uit
welke eeuw de verven dateren waarmee die
prachtige kleuren konden worden bereikt.
Antwoord: Verf bestaat al duizenden jaren.
Er zijn wandschilderingen gevonden die al
eeuwen vóór Christus gemaakt zijn, in grot
ten die nog door onze voorouders bewoond
werden. De verf die zij gebruikten, bestond
uit ijzer- en mangaanoxiden, gebonden door
vet, eiwit of slijm. De kleuren werden eerst
met de hand aangebracht, maar later met
stukjes bont of een kwastje gemaakt van uit
gekauwd hout. Soms werden ze door een hol
pijpje uit een beendergestel geblazen. U ziet
dus: de spuitbus is bijna even oud! Schou
derbladen dienden de eerste schilders tot
palet, en wie weet wat de aarde nog aan eer
dere kunststukken uit vroeger tijdperken
voor ons verbergt. In het graf van Toet-
Anch-Amon uit 1335 vóór Chr. zijn o.m.
ivoren paletten met penseelhouder en droge
blokjes verf opgedolven. In het oude Egypte
werden 42 eeuwen geleden rode, bruine en
gele kleurstoffen verkregen uit oker, groene
uit malachiet, blauwe uit azuursteen en men
fabriceerde witte verf uit wit lood, kalk en
gips. Fresco's zijn vele eeuwen vóór Chris
tus al met waterverf aangebracht op de natte
kalk waarmee men op Kreta huizen bouwde.
Met lijnzaadolie bereide olieverf is bekend
sinds de zesde eeuw na Christus. Maar de
echte kunstenaar experimenteerde zelf om
de gewenste kleuren te verkrijgen. De nu
bekende verffabrieken ontstonden pas door
of na de industriële revolutie.
Je ziet weer echte linzen in de winkels. Weet
u nog dat recept voor die dikke linzensoep
uit (over)grootmoeders tijd?
Antwoord: Laat 100 gram linzen vier uur in
ruim water weken en zet ze op met dat week-
water, zodat u twee liter aan de kook krijgt.
Na een uur snijdt u 250 gram aardappelen
fijn en voegt die met 2 laurierblaadjes, een
stukje foelie en wat tijm toe. Laat dat samen
een half uur zachtjes doorkoken. Fruit intus
sen een fijn gesneden ui en een in ringen
gesneden prei in boter goudgeel. Laat 50
gram zilvervliesrijst even meebakken. Zeef
dan de soep boven een pan en druk de linzen
en aardappelen door de zeef. Kook alles
tezamen op een laag vuur tot de rijst goed
gaar is, hetgeen na een half uur wel het geval
zal zijn. Roer er daarna 100 gram geraspte
oude kaas doorheen en maak de soep af met
wat fijn gehakte peterselie en zout en peper
naar smaak, maar laat de soep dan niet meer
koken. Houd haar hooguit warm tot u haar
opdient.
We kregen een jonge hond cadeau, maar die
eet van zijn eigen uitwerpselen. Hoe leren
we hem dat af?
Antwoord: In zulke gevallen ontbreekt er
een en ander aan de voeding en krijgt het
dier onvoldoende van bepaalde stoffen die
het hondenlichaam beshst nodig heeft. Dat is
niet zo verwonderlijk, want een aantal kant-
en-klaar gefabriceerde hondenvoeders bleek
bij onderzoek zo'n 80% water en/of veel
minderwaardige afvalstoffen dan wel deels
Je rijdt 'm al vanaf 15.295
«iloemodiMi
Edisonweg 9, 3208 KB Spijkenisse,
(0181)62 49 00
Daltonweg 18, 3225 LR Hellevoetsluis,
(0181)33 00 22
wvvw.janvandijk.nl
MIDDELHARNIS - In verenigings
gebouw 'De Hoeksteen' aan de Ring te
Middelharnis houdt zaterdag 5 maart
a.s. van 9.30-12.30 uur de cursus
Theologische Vorming voor Gemeen
teleden een Open dag. Deze cursus
heeft als doel de vorming en toerus
ting van gemeenteleden, dit door: ver
dieping van de kennis van de Bijbel,
van de geschiedenis van kerk en zen
ding, vragen met betrekking tot het
belijden van de kerk, verwerking van
persoonlijke geloofsvragen, bezinning
en doordenking van de vragen die in
deze tijd op ons afkomen, alsook door
toerusting voor het vervullen van
taken in de gemeente, zoals vrijwilli
ger in gemeente opbouwwerk, in
jeugd- en jongerenwerk, in evangeli
satie en pastoraat, als ambtsdrager,
maar ook als gewoon gemeente lid.
Het bovenstaande wordt tot uitdrukking
gebracht door de volgende onderdelen die
op de cursus worden gedoceerd:
Nieuwe Testament door ds. E. van den Ham
uit Middelburg;
Dogmatiek door ds. A. Goedvree uit Ame-
muiden;
Ethiek door ds. P. Vemooij uit Tholen;
Oude Testament door ds. G.C. de Jong uit
Sliedrecht;
Kerkgeschiedenis door ds. R.W. van Mourik
uit Sommelsdijk;
Praktische Theologie door ds. Th.W.H. van
der Heijden uit Dirksland;
Missiologie en oecumene door ds. T.W. van
Bennekom uit Sommelsdijk.
Het betreft een 3-jarige cursus, die om de
veertien dagen op zaterdagmorgen in Mid
delharnis wordt gegeven. Het is ook moge
lijk om 1 jaar te volgen, of als u ooit al eens
een jaar gevolgd hebt, in het 2e jaar in te
stromen.
Op 5 maart bent u dus in de gelegenheid om
nader kennis te maken met de cursus Theo
logische vorming door aan te schuiven bij de
huidige cursisten en een ochtend lang mee te
doen in de lessen. Er zal deze ochtend les
worden gegeven in de vakken Nieuwe Tes
tament, Dogmatiek, en Missiologie.
Nieuwsgierig geworden? Kom dan 5 maart
om 9.30 uur naar 'de Hoeksteen', en neem
gerust andere belangstellenden mee! Het is
prettig als u om 9.30 uur aanwezig bent,
zodat gezamenlijk de ochtend kan worden
begonnen. Voor meer informatie kunt u con
tact opnemen met de cursusleider: tel.: 0187-
478202, 488275 (werk)of 06-20820200, of
per e-mail: ds.T.W.v.Bennekom@sthdg.nl.
waardeloze vulling te bevatten. We raden u
aan met uw hond naar een huisdierenarts te
gaan voor onderzoek. Hij kan u ook advise
ren welke voeding of aanvulling het dier
nodig heeft. Omdat u niets schrijft over ras
en leeftijd en verstrekt voer kunnen wij er
verder niets over zeggen.
■■en zij bonden Hem (Joh. 18:12).
Ze hebben er al lang op geaasd om Hem ein
delijk in handen te krijgen. Nu is het zo ver.
Ja, nii wel! En als het nu gebeurt dan gebeurt
het niet omdat Jezus door een grote over
macht overrompeld wordt en op geen enkele
manier verweer kan bieden. Als Hij het
gewild had, waren ze ook dit keer onmachtig
geweest om zelfs maar één vinger naar Hem
uit te steken.
Dat was toch ook al eerder gebeurd? In
Nazareth hebben ze al eens geprobeerd Hem
in het ravijn te storten, zodat Hij zo de dood
zou vinden. Maar het lukte hen niet, want er
straalde kennelijk zoveel majesteit van Hem
uit, dat niemand het uiteindelijk durfde om
Hem met een laatste beweging over de rand
van de afgrond heen te duwen. In Jeruzalem
hebben ze al eens klaar gestaan met stenen in
hun handen om Hem door steniging ter dood
te brengen. Maar ook dat mislukte, want
weer ontging Jezus aan hun handen. En als
Jezus diezelfde majesteit in Gethsemané had
willen gebruiken dan zou géén van de solda
ten, die waren gekomen om Hem te arreste
ren, iets tegen Hem hebben kunnen begin
nen.
Maar Hij verzet Zich niet langer. Dit keer
steekt Hij Zelf de handen uit en geeft Hij
Zijn belagers permissie om Hem te binden.
Hij heeft begrepen dat het daarvoor nu de
tijd is. De Bijbel noemt dat 'Zijn ure'. Alles
wat er op de lijdensweg van de Heiland zou
moeten gebeuren, staat immers vast en voor
elk element van dat lijden is een tijdstip vast
gesteld. Zo is nü het moment van de arresta
tie gekomen. En zo gebeurt het dat ze kun
nen doen wat de tekst zegt: zij bonden Hem.
Dat gebeurt overigens niet dan nadat Hij Zijn
belagers nog eens duidelijk heeft laten weten
Wie het is Die ze gevangen komen nemen.
Op Zijn vraag wie zij zochten, antwoordden
zij: Jezus de Nazaréner. En toen Jezus daar
op reageerde met 'Ik ben het!', klonk er in
die enkele woorden weer zoveel koninklijke
majesteit door, dat ze allemaal achteruit
deinsden en op de grond vielen. Ja, Jezus
gaat lijden - zwaar lijden - maar Hij is in
alles wel de Koning. En dat laat Hij bij tijden
ook duidelijk weten.
Bovendien stelt Hij een voorwaarde: als ze
Hem zoeken, dan dienen ze Zijn discipelen
ongemoeid te laten. Laat die dan in vrijheid
kunnen heengaan. Zo beschermt Hij hen en
dekt hun aftocht. Hij neemt het nu weer voor
hen op, zoals Hij dat al zo vaak heeft gedaan.
Alleen, zij begrijpen er niets van. Zij zouden
veel hever voor Hem hebben gestreden. Er is
er één die zijn zwaard trekt en daarmee een
slag toebrengt en de dienstknecht van de
Hogepriester het oor afslaat. Maar Jezus laat
weten dat Hij hier niet van gediend is. Steek
het zwaar in de schede! luidt Zijn bevel. Nu
geen verzet meer. Het is 'de ure'.
Maar die door Hem in bescherming genomen
discipelen begrijpen er niets van. Als ze zien
dat Jezus Zich dit keer gewillig in de handen
van Zijn vijanden overgeeft, ergeren ze zich
en in ergernis vluchten ze weg. Dat ze Hem,
Die hun Weldoener en Beschermer is, daar
mee nog meer lijden aandoen, schijnt niet tot
hen door te dringen. Maar het is wel zo dat
hierdoor het lijden van de Heiland verzwaard
werd. Eenzaam wordt Hij. Alleen moet Hij
de weg gaan, en dat terwijl de weg al ruwer
en moeilijker en donkerder wordt.
Aarzelt Hij niet? Nee, want Hij is gesterkt
door Zijn God. In de gebedsworsteling in de
hof heeft een engel Hem versterkt. En het
staat Hem weer in alle duidelijkheid voor de
geest, dat Hij beloofd heeft om te komen en
de wil van Zijn Vader te doen. Hij heeft het
op Zich genomen om het geschonden recht
van Zijn Vader te herstellen; Diens wet te
verheerlijken en bovendien de prijs te betalen
die betaald moet worden voor de verlossing
van Zijn volk. Dat betekent lijden, eenzaam
lijden. Dat betekent ook gebonden worden en
als een crimineel van het ergste soort te wor
den weggevoerd.
Draagt dit vrucht? Ja zeker, draagt dit vrucht.
Maar let eerst nog eens - en laten we dat
maar doen met grote aandacht en nauwgezet
heid - op de bereidwilligheid van de Heiland.
Hij geeft Zichzelf over. Hij ISat Zich binden.
Hij léét Zich wegvoeren. Nee, Hij wordt er
niet toe gedwongen. Hij wordt ook niet over
vallen. Hij is er helemaal op berekend. Hij is
geen slachtoffer, geen martelaar, die voor
overmacht moet bezwijken. Jezus wordt
gebonden omdat Hij gebonden wfl worden.
Hij weet dat dit er bij hoort; ook dit behoort
bij de dingen die Hij dragen moet. Waarom
dan? Omdat het volk dat Hij komt verlossen,
bestaat uit gebondenen. Zij zijn machteloos
gebonden. En zij moeten bevrijd worden.
Hoe? Door een gebonden Zaligmaker.
Ja, let u op die bereidwilligheid. Het is niet
waar wat wel gezegd wordt dat Jezus het
slachtoffer geworden is van Zijn eigen
idealen en dat de mensen Hem helaas niet
goed begrepen hebben en dat er daarom iets
heel tragisch is in Zijn levenseinde. Geloof
zulke cüngen niet. Onze Heiland is een
geheel gewillige Heiland, Die niets anders en
niets liever wilde dan Zijn belofte gestand
doen. Zijn Vader verheerlijken, zondaren
zalig maken. Hij heeft hen lief en als Hij hen
liefheeft, heeft Hij hen lief tot het einde.
Als u zo het beeld van de Zaligmaker voor
ogen krijgt, wat werkt dat dan uit in uw
leven? Kunt u naar dit beeld kijken en onbe
wogen en ongeïnteresseerd blijven? Kunt u
zich ervan afwenden en gewoon doorleven
zonder bekering? Of komt er verwondering
en aanbidding in uw ziel als u ziet hoe de
Heiland, in grote zondaarsliefde Zich geeft?
Zich straks tot in de dood geeft!
Ja, over die vrucht valt ook nog wel wat te
zeggen. Daarom wil ik volgende week met u
verder mediteren over deze Zaligmaker in
banden.
Ds. P. den Butter, Middelharnis
Het Genealogisch Centrum Goeree-Over-
flakkee organiseert voor het vierde achter
eenvolgende jaar een genealogische dag en
wel op zaterdag 5 maart a.s. in Stellendam.
Stamboomonderzoekers en geïnteresseer
den in regionale geschiedenis kunnen dan
van 10.00 tot 16.00 uur terecht in het
gebouw van Rabobank Westflakkee, Lan-
geweg 63 te Stellendam. Niet alleen Goe-
ree-Overflakkee, maar ook de 'buren', met
name Zeeland en Voome-Putten, zullen
aandacht krijgen.
Een deel van de collectie van het Genealo
gisch Centrum, normaal te vinden in het
Feyne Kwartier te Dirksland, zal hier te
raadplegen zijn. Vooral de nog steeds
groeiende verzameling familieberichten
zal voor de bezoeker interessant zijn. Daar
naast zijn er demonstraties van genealogi
sche software, toont Ons Erfgoed/Compu-
tergeneaal de mogelijkheden van histori
sche bronnen op cd-rom, laten Ons
Voorgeslacht en de Ned. Genealogische
Vereniging, afd. Zeeland, hun publicaties
zien en is er een afvaardiging van het
Marechausseemusem uit Buren. Laatstge
noemde is bezig met een inventarisatie van
alle veldwachters en marechaussees die in
Nederland gewerkt hebben. Mogelijk zit
daar ook een voorvader van u bij
Meer gericht op de regionale historie zijn
twee lezingen, die deze dag zullen worden
gehouden. Om 11.00 uur hoopt J.L. Lokker
iets te vertellen (en te laten zien) van oude
kaarten van de regio. En om 14.00 uur zal
mevrouw E. Lassing-van Gameren een pre
sentatie houden van wat te vinden is in het
streekarchief Voome-Putten en Rozenburg.
De toegangsprijs voor deze dag bedraagt
3,50 euro (incl. koffie), donateurs van het
Genealogisch Centrum Goeree-Overflak-
kee betalen 2,50 euro.
door notaris L. de Kooning, Goedereede
Nadenkend kijkt Guus de Winter zijn notaris aan. 'Ja, mijn tante heeft inderdaad
een fiks vermogen. Als zij overlijdt, zal mijn moeder als enig erfgenaam Vx&p de
heift hiervan ontvangen, de rest van de erfenis gaat per slot van rel^ening naar de
belastingdienst...'
Tante Nel is jarenlang gelukkig geliuwd. Na een lang ziekbed, waarin zij liaar ectitgenoot
alle zorg geeft, overlijdt hij. Op zijn beurt laat hij haar niet onverzorgd achter. Een aanzien
lijk vermogen en een goede pensioenvoorziening geven haar voldoende financiële midde
len om haar laatste levensjaren zonder geldproblemen door te komen. Omdat ze nooit
kinderen hebben gekregen, besluit tante Nel een testament op te stellen. Haar jongere zus
benoemt zij tot enig erfgenaam.
Het leven zonder echtgenoot valt tante Nel zwaar. Als haar gezondheid haar ook parten
gaat spelen, verhuist ze naar een verzorgingstehuis. Zelf is ze niet meer voldoende bij
geest om haar vermogen te beheren. Daarom wordt Guus, de zoon van haar jongere zus,
aangesteld als bewindvoerder. Hij beheert uit haar naam het geld.
Het heeft Guus altijd gestoken dat een groot percentage van een erfenis afgedragen moet
worden aan de belastingdienst, er is immers al genoeg belasting over betaald. Als hij voor
een andere kwestie bij de notaris zit, komen het bewindvoerderschap en de hoge belast
ingtarieven over tantes nalatenschap aan de orde. Guus vraagt de notaris of het mogelijk
is om wat aan deze hoge tarieven te doen. Deze geeft aan dat door jaarlijkse schenkin
gen de belastingdruk aanzienlijk verlaagd kan worden. Als bewindvoerder moet Guus
hiervoor wel toestemming vragen aan de kantonrechter. De notaris attendeert Guus op
een recente uitspraak van het Gerechtshof in Den Haag. Daarin stond een door een
bewindvoeder opgesteld schenkingsplan in een vergelijkbare situatie centraal. Het hof
heeft dit plan goedgekeurd.
Na een bespreking met de notaris en zijn moeder, stelt Guus een schenkingsplan op. Zijn
moeder stelt als voorwaarde dat tante Nel hien/an niet de dupe mag worden; zij moet
goed verzorgd blijven. Aan deze voorwaarde kan voldaan worden door middel van
schenkingen op papier. Bijkomend voordeel is dat tante ook nog een bedrag aan inkom
stenbelasting bespaart. Samen met de notaris verzoekt Guus de kantonrechter om jaar
lijks een schenking op papier te mogen doen aan zijn moeder. Mede gezien de uitspraak
van het gerechtshof krijgt Guus al snel toestemming. En tante Nel? Als zuinige dame zou
zij alle besparingen die te behalen zijn toejuichen!
Bel (0187) 47 KI 20 ot' mail naar algemeen@gcbr-ièJïWsaaH
-35-
Maar toen golden er andere omstandigheden dan nu.
Zo'n kans krijg je waarschijnlijk nooit meer.
En werkelijk; de goede Hans Pinter verkeert in
tweestrijd. Zou hij de jongens allemaal een sigaret
laten draaien? Een ons tabak is ook weer niet zoveel.
Hans zegt het luid en schudt daarbij het hoofd. Zelden
heeft hij ervaren hoe het is, te merken dat je nog een
geweten bezit. Hij wordt hier wel op de proef gesteld.
Het werk vlot die dag niet zo erg. Zelfs onder het eten
halen, waarbij het oppassen is, datje de lepel goed vol
koolsoep geschept krijgt, is hij er niet helemaal bij.
Een ons tabak, daarmee kan hij alle jongens blij maken
en er blijft voor hem genoeg over.
Wat is toch een mens! Hans Pinter komt daar nu pas
achter. Ook een kapitalist geeft niet een kwart van zijn
bezit weg om zijn medemens die het goed kan gebrui
ken, gelukkig te maken. En hij, hij is een arme plenny,
die per dag een liter koolsoep en vijf sneetjes droog
zwart brood krijgt. Dus echt geen rijkdom om over
naar huis te schrijven.
Maar als hij 's avonds na het werk in de barak terug
keert, heeft hij een gedeelte van zijn tabak meegeno
men. Voor ieder een sigaret, niet meer en niet minder.
Zorgvuldig heeft hij beetje bij beetje uitgemeten. Hon
derd kleine plukjes tabak; een heel werk, maar de
moeite waard. Allen zullen meeprofiteren; en zelf
houdt hij voldoende over. Hij vindt dat het een goede
oplossing is. Zo is ieder tevreden en zelf is hij ruim
voorzien.
'Zo is het nu eenmaal in de maatschappij', mompelt
hij. 'Zelfs in een communistisch land waar alles voor
iedereen is, bestaat zoiets.'
Als de plennies zich klaar maken om te gaan slapen,
gaat hij aan de ruwe tafel zitten en knoopt daar zijn ver
sleten overhemd los. Daar onder vandaan komt de
Krasnaja Zwesda: De Rode Ster, het blad voor de Sow-
jet Russische troepen en daarvan scheurt hij een klein
stukje af. Met zijn tanden bijt hij kleine snippers papier
weg zodat het stukje krantenpapier een ruwe kant
krijgt.
Een krant is bij de gevangenen op zich al een waarde
vol ding; zelfs op de latrine zijn ze niet altijd aanwezig
zodat de soldaten vaak iets moeten improviseren.
Vreemd is, dat bepaalde dingen direct de aandacht van
mensen trekken. Intuïtief draaien meteen al een paar
hoofden in zijn richting en het gebaar waarmee hij het
papier afkartelt, om het beter te laten plakken, geeft
aanleiding om velen naar zich toe te lokken.
'Willen jullie roken jongens?'
Wantrouwend komt er een stel maten dichterbij. In hun
ogen ligt een donkere dreiging of een hoopvolle blik.
Hans kan tenslotte een sigaret gaan draaien en die m
een kring rondgeven. Allemaal een paar trekjes, wat
heel gewoon is.
'Jongens, ik heb er één voor jullie allemaal.'
'Jij horlogewonder, waag het niet om ons te bedotten,
want dan zul je het weten', beweert hem een grote
kerel van de luchtdoelartillerie.
'Ik zal wel wijzer zijn.'
'Waar is dan de tabak?'
De grote luchtdoelsoldaat buigt zich dreigend over
Hans heen en legt waarschuwend zijn hand op zijn
schouder.
'Rustig blij ven, jochie, er is voor een ieder een heel fijn
rokertje. Buitenlandse kwaliteit en geleverd recht
streeks door Moskou.'
Een heel stel soldaten komt er bij staan en Hans
begrijpt, dat als hij de tabak te voorschijn zal halen, de
mannen hem uit elkaar zullen trekken.
Hij roept de barakcommandant.
'Hé maat, zorg ervoor dat ze allemaal op een rijtje gaan
staan. Ik heb voor elk van ons een plukje tabak, help
even met de verdeling.'
De barakcommandant komt er bij staan en kijkt even
als de anderen, Hans met groot wantrouwen aan.
'Waar heb je die dan?'
'Hier.'
Hij wijst glimlachend op zijn gulp.
'Wat!'
'Ja zeker, beste vriend.'
Hans knoopt zijn broek los en begint voorzichtig onder
zijn kleding te graaien. Hij glimlacht daarbij voldaan,
want rondom hem staan nu bijna alle maten, die zich
de ogen uit hun hoofd staren. Dan komt de hand terug
en daarin houdt hij een plukje goudgeel gekleurde
tabak, een kwaliteit zoals velen nog nooit van hun
leven gezien hebben.
Er gaan luide kreten op en de mannen dringen op hem
aan. En als niet de barakcommandant te hulp was
gekomen, zowaar, ze zouden hem zijn versleten uni
formbroek van zijn achterwerk hebben getrokken.
'Opzij julUe', brult de barakcommandant.
'Heb je werkelijk tabak?' vraagt hij nog eens.
'Ja zeker, ik verkoop jullie geen smoesjes. Geef ze
allemaal een stuk papier, dan deel ik de tabak uit. Wel
in de gaten houden, dat ze niet voor een tweede keer
komen, want de voorraad is niet onbeperkt.'
'Hebben jullie het verstaan!'
Ze kijken een beetje beteuterd.
De commandant staat op en schreeuwt: 'Jongens,
ga even in de rij staan, dan kan de uitdeling begin
nen.'
'Hij heeft niet zoveel tabak. Hoe kan dat nou', brult
ergens op de achtergrond iemand.
'Doe wat er gezegd is en schiet op!'
Duidelijk is er een sterke weifeling onder de gevange
nen. Stel je voor; honderd man en voor allemaal een
sigaret!
Dat moet gewoon het einde zijn.
'Nou, komt er nog wat van? Wie niet in de rij gaat
staan krijgt ruks.'
Er vormt zich een rij mannen die begerig of wantrou
wend naar de twee mannen bij de tafel kijken. Een stel
loopt te mokken maar sluit zich niet aan.
'Wie niet aansluit wordt overgeslagen. Kunnen we
beginnen?'
'Ja.'
Hans lacht om z'n eigen geestigheid. Niemand draait
zich ora. Ze dringen nog verder op. Die het dichtst bij
staan gluren vol belangstelhng en laten een kreet van
vertassing horen.
'Jongens, hij heeft wat.'
Een pakje van krantenpapier wat duidelijk verraadt dat
er iets in zit. Het pakje zit aan de binnenkant van de
onderbroek met draadjes vast gemaakt en wordt nu
onder het toeziend oog van velen losgemaakt.
'Zo, dat is dan dat.' Hans legt het pakje voor zich op
tafel en brengt zijn kleding weer in orde.
'We zijn zo ver.'
Voorzichtig en vooral zonder zich te haasten vouwt hij
het pakje open. Er stijgt een onderdrukt gemompel op
en een paar kerels juichen zelfs bij het zien van zulk
een overvloed.
'Allemaal een papiertje halen en aan Pinter geven. Die
zal er tabak in doen. Nu in de rij, jongens, anders kan
het feest niet plaatsvinden.'
Ze hebben nu haast om aan de opdracht te voldoen.
Een lange rij mannen schuifelt naar de tafel, waar ze
elk een papiertje met tabak laten vullen.
Er ontstaat een opgewekt geroezemoes in de barak.
(wordt vervolgd)
