Strijd tegen het terrorisme:
De derde wereldoorlog is in volle gang
Vaste 'groene' planten
Knutselmiddag
voor kinderen
EIIIUnDBI-raEUWS
'Der Untergang' in
Middelharnis te zien
Als we het hebben over het Conflict in
het Midden-Oosten, dan denlien we
aan de strijd tussen Israël en de Pale-
stijnen. Maar is dat wel juist? Als we
het oog richten op de streek waar
vooral Arabisch gesproken wordt -
een streek die overwegend door mos
lims bewoond wordt - komen we tot
de ontdekking dat het onjuist is om
Israël te betrekken bij alles wat in het
Midden-Oosten gebeurt. Het is waar,
er bestaat al verschillende tientallen
jaren een Israëlisch-Palestijns con
flict. Maar er is meer. Er stierven mil
joenen mensen in een acht jaar duren
de strijd tussen Irak en Iran. Israël
stond daarbuiten. Israël heeft ook
niets te maken met de massamoord in
Soedan, waar de Arabische mosUmre-
gering bezig is haar zwarte christelij
ke burgers bij duizenden af te slach
ten. In Algerije werden honderden
burgers van een of ander dorp ver
moord door landgenoten. Dat ging
helemaal buiten Israël om. Het was
niet vanwege Israël dat Saddam Hoes
sein Koeweit binnenviel, Saoedi-Ara-
bië bedreigde en zijn eigen bevolking
afslachtte. Egypte gebruikte in de
zestiger jaren gifgas tegen Jemen, ter
wijl Syrië in één week tienduizenden
van z'n eigen burgers doodde in El
Hamma; dit stond in geen enkel ver
band met Israël. Ook de overheersing
van de Taliban in Afghanistan staat
los van Israël en zo zouden we nog wel
even door kunnen gaan.
Zelfmoordacties
Woorden
Een altijdgroene plantendeken op de grond. Het
ziet er 's winters meteen al warmer uit. Winter
groene vaste planten houden de belofte van leven
vast. Zelfs als het snijdend koud is, geven ze kleur
aan de tuin. Dat is een van de vele goede redenen
waarom steeds vaker voor groenblijvende vaste
planten in de tuin wordt gekozen.
Tuintips voor februari
PAGINA 4
DINSDAG 22 FEBRUARI 200S
Bovengenoemde problemen hebben veel
meer te maken met het feit dat de Arabische
wereld als los zand aan elkaar hangt. De 22
landen van de Arabische Liga hebben een
bevolking van 300 miljoen mensen, meer
dan de Verenigde Staten. Deze landen met al
hun olie en natuurlijke hulpbronnen hebben
samen een bruto nationaal product dat klei
ner is dan dat van België en Nederland
samen. De kloof tussen rijk en arm is er
enorm. Veel rijken gebruiken hun geld niet
om er zaken mee te doen, maar om zich op te
werken als corrupte heersers. De status van
de vrouw is ver beneden peil. Mensenrech
ten worden op allerlei manieren geschonden.
Het aantal wetenschappelijke publicaties
van die 300 miljoen Arabieren ligt lager dan
die van de 6 miljoen Israëli's. Het aantal
geboorten echter is enorm hoog, hetgeen de
armoede, de sociale kloof en het culturele
verval alleen maar doet toenemen. En dat
alles vindt plaats in een regio, die dertig jaar
geleden op de nominatie stond het rijkste
gebied van de wereld te worden. Het zal dui
delijk zijn dat hiermee een ongekende
broedplaats voor wrede dictators, terreurnet
werken, fanatisme, zelfmoordactiviteiten en
algemeen verval wordt geschapen.
Opvallend is dat de bewoners de treurige
situatie van dit gebied toeschrijven aan de
Verenigde Staten, aan Israël, aan de wester
se beschaving, aan het Judaïsme en de chris
tenheid; aan van alles en nog wat dus, behal
ve aan zichzelf. Natuurlijk zijn er onder hen
ook miljoenen fatsoenlijke en eerzame men
sen. Zij zijn het slachtoffer van een wereld
om hen heen, een wereld die bezig is een
afkeer van de islam te wekken. De grote
massa van de moslims heeft part noch deel
aan alles wat met terreur te maken heeft.
Maar ze doet er ook niets tegen. Daardoor
wordt ze medeplichtig. Politieke leiders,
intellectuelen, zakenlieden en vele anderen
kennen het verschil tussen goed en kwaad,
maar ze durven hun mening niet tot uitdruk
king te brengen.
De onverklaarde Derde Wereldoorlog - er is
geen betere naam voor de huidige sitaatie -
die op 11 september 2001 uitbrak, heeft vier
speeipunten. Ze zijn er altijd al geweest,
maar nooit zo in het ooglopend als nu.
Het eerste wapen is: de zelfmoordacties. Ze
bestonden allang, maar men heeft ze gepop
ulariseerd. Ze zijn een machtig psycholo
ge/ "einde van de Hudna": Barbaarse zelfmoordaanslag op een volledig
bezette bus in Jeruzalem, (foto Reuters)
gisch wapen geworden.
De westerse wereld schijnt, zelfs na 11 sep
tember 2001, voor dit wapen geen oog te
hebben. Het effect lijkt betrekkelijk klein.
Het aantal doden en gewonden dat in de
afgelopen drie jaar ten gevolge van zelf
moordaanslagen omkwam, is aanzienlijk
lager dan het aantal verkeersslachtoffers; het
aantal mensen dat op 11 september het leven
liet, ligt veel lager dan het aantal dat het
leven liet bij aardbevingen. Het aantal
slachtoffers ten gevolge van zelfmoordaan
slagen in Tsjetsjenië haalt het niet bij het
aantal mensen dat per dag sterft aan aids.
Waarom halen die zelfmoordacties dan de
voorpagina's van de kranten en worden ze
tot in detail op tv vertoond? Omdat zelf
moordacties angstaanjagend zijn, Die angst
is ten diepste te herleiden tot het feit dat er in
die strijd geen verweer is. Preventieve maat
regelen hollen achter de feiten aan. Ze gaan
uit van de laatste aanslag, zonder te weten
wat de volgende.zal brengen. We kunnen
maatregelen treffen om vliegvelden te bevei
ligen, maar wie boze plannen heeft, hoeft
niet in een vliegtuig te stappen om veel men
sen te doden. Al zou men bij ieder treinsta
tion een metaaldetector plaatsen, de terroris
ten zullen zich opblazen in een theater, con
certgebouw, warenhuis, school of
ziekenhuis. Hoogstens kan men zijn kwets
baarheid nog wat beperken door preventieve
maatregelen, door strenge grenscontroles,
maar men kan ze niet uitbannen. Zeker niet
in een oorlog. En het is oorlog!
Wat steekt er achter die zelfmoordacties?
Macht, geld en een fanatiek geloof. Men
maakt daarbij gebruik van verstoten vrou
wen, naïeve kinderen en opgeruide heet
hoofden. Nog nooit heeft een Arabische
politicus of religieus leider zichzelf opgebla
zen. Hebben die er geen belang bij om in de
hemel te komen, waar - zoals wordt voorge
spiegeld - ze hun (vaak seksuele) lusten
kunnen botvieren?
Zelfmoordacties hebben niets te maken met
armoede of wanhoop. Veel van de armste
landen in deze wereld vinden we in Afrika.
Daar komen ze niet voor. Een zelfmoord
aanslag is een boosaardig en onmenselijk
wreed wapen. De organisatoren achter de
schermen hebben geen enkel respect voor
menselijk leven, zelfs niet voor het leven
van hun eigen landgenoten. Ze worden
gedreven door een honger naar macht en
rijkdom.
De enige manier om dit gruwelijke wapen te
bestrijden is: aanvallen. Zo bestrijd je toch
ook de georganiseerde misdaad? Die schakel
je toch niet uit door de kleine drugshandelaar
op de hoek van de straat te arresteren?
Offensieve krachten dienen te worden
gebundeld om de top van de misdaad uit alle
macht te bereiken. En laten we maar niet zo
tolerant zijn om die wandaden onder de noe
mer van armoede, van ellendige kinderjaren,
of van wat voor verzachtende omstandighe
den dan ook te brengen. Zo weten de geor
ganiseerde misdaad en het terrorisme te
gedijen. Amerika is dat na de elfde septem
ber gaan begrijpen en Rusland na Ossetië
(Beslan) ook. Ik vrees dat de meesten in
Europa het nog steeds niet verstaan. Dat zal
pas gaan gebeuren als de zelfmoordaansla
gen ook Europa in groten getale zullen tref
fen.
Het tweede wapen is: 'woorden', of liever:
de leugen. Blikken kunnen doden. Woorden
kunnen dat ook. Vaak wordt gezegd dat poli
tici, diplomaten, juristen en zakenlieden -
willen ze hun beroep goed kunnen uitoefe
nen nogal eens moeten liegen. Maar de
normen die deze mensen zo hier en daar han
teren, zijn kinderspel bij de propaganda die
de Arabische wereld voert. Daar zijn heel
wat mensen die geloven dat het gebeurde op
11 september een Joods complot was.
En wie herinnert zich niet meer die Iraakse
Minister van Voorlichting, Mouhamad Said
al-Sahaf, die op zijn persconferenties nog
van Iraakse overwinningen sprak toen de
troepen van de Verenigde Staten al in Bag
dad waren? Als een bekende Nederlandse
krant een islamiet laat vertellen dat Israël in
Rafah zomaar huizen platwalst, mensen
doodt en gezinnen op de vlucht jaagt, dan is
dat valse voorlichting. Een voorlichting die
door miljoenen moshms geloofd wordt, en
niet alleen door moslims. Het komt regelma
tig voor dat Arabische leiders zelfmoorde
naars financieren en bewapenen, vervolgens
de daden van zo'n terrorist voor de westerse
tv in het Engels veroordelen, maar voor de
Arabische tv het tegenovergestelde beweren.
Deze leugens, eenzijdige voorlichting en
verdraaiing van feiten, hebben geen ander
doel dan verwoesten. Het is een machtig
wapen. Het is aan te bevelen om - ook al
verstaat men geen woord Arabisch - zo nu
en dan de tv-zender Al Jazeera eens te bekij
ken. Men zal zijn ogen niet geloven!
Je kunt met woorden grof maar ook subtiel
te werk gaan. Je mag voor of tegen de oorlog
in Irak zijn, maar wie aanhangers van Sad
dam Hoessein, Yasser Arafat of Osama bin
Laden vredesactivisten noemt, gaat toch wel
heel erg ver. Nog niet zo lang geleden stapte
een vrouw midden op de dag een Israëlisch
restaurant binnen. Ze nam plaats naast een
tafel waaraan een gezelschap de lunch
gebruikte. Ze bestelde het een en ander en
blies daarna zichzelf op. Lichaamsdelen vlo
gen in het rond. Twintig mensen, waaronder
kinderen, verloren daarbij het leven. Arabi
sche leiders noemden haar een martelares,
de westerse pers sprak van een activiste.
Deze woorden zijn veel gevaarlijker dan
menigeen denkt. Ze banen de weg voor het
plegen van terreur.
Goebbels, de Minister van Propaganda
onder Hitler, zei: 'Als je een leugen maar
vaak genoeg herhaalt, gaan de mensen hem
geloven'. Het is een methode die vandaag de
dag nog veelvuldig wordt toegepast.
Geld
Het derde wapen is: geld. Kolossale geldbe
dragen, die heel wat sociale problemen zou
den kunnen oplossen, worden gebruikt om
dood en verderf te zaaien. Tertoristen beste
den kapitalen aan reizen, explosieven,
schuilplaatsen en het zoeken van kwetsbare
doelen. Ook de lieden die hen steunen bij het
maken van plannen moeten worden betaald.
Ze leiden vaak een comfortabel leven. En
dan is er nog een derde groep, die voor het
oog goed werk doet. Zij brengt voedsel bij
mensen die honger hebben en besteedt ook
aandacht aan scholing, maar is tegelijk bezig
een nieuwe generatie te hersenspoelen door
het kweken van haat en door leugens. Deze
groep werkt meestal via moskeeën en ande
re religieuze instellingen, maar ook door het
opruien via de media. Ze zorgt ervoor dat de
democratie geen schijn van kans krijgt, dat
de vrouw ondergeschikt aan de man blijft en
dat contact met de buitenwereld zoveel
mogelijk verhinderd wordt. Het is de groep
die - behalve aan de radicale moslimwereld
- aan iedereen de schuld geeft van alle ellen
de in dit gebied. Daarbij komt dan ook nog
de verontrustende factor van een enorm
hoog geboortecijfer. De helft van de Arabi
sche bevolking is jonger dan 20 jaar. En juist
die leeftijdsgroep staat het meest open voor
ophitsing, en dat garandeert een paar genera
ties blinde haat.
Het geld dat voor dit alles nodig is, komt van
terroristenstaten, zoals Iran en Syrië. Eer
tijds ook nog van Libië. Irak en sommige
communistische regimes. Deze staten zijn
samen met de Palestijnse Autoriteit de veili
ge haven voor hen die aanslagen op hun
geweten hebben. De leiders van deze terro
ristenorganisaties leiden een comfortabel
leven. Hun kinderen tref je niet aan in trai
ningskampen voor zelfmoordenaars, wél op
de beste particuhere scholen van Europa.
Arafats vrouw en dochter wonen in Parijs en
genieten van de dollars die bestemd waren
voor de arme Palestijnse bevolking.
Tekort aan wetten
Het vierde wapen in het hedendaagse
wereldconflict is: een tekort aan wetten. De
wereld, die als norm de democratie heeft,
gaat uit van het handhaven van (internatio
nale) wetten, van mensenrechten, van vrije
meningsuiting, van een vrije pers en nog
meer vrijheden. Zij respecteert godsdiensti
ge plaatsen, maakt geen gebruik van zieken
huizen en ambulances voor oorlogsdoelein
den en gebruikt geen kinderen als menselijk
schild of als een menselijke bom. Nog nooit
was er in de geschiedenis zo'n schending
van dit soort zaken als nu.
In politieke kringen houdt men zich bezig
met de vraag hoe kan worden voorkomen dat
een antidemocratische partij een verkiezing
wint, omdat de achterliggende gedachte van
zo'n partij is de democratie af te schaffen,
zodra dat mogelijk is. Een duidelijk voor
beeld daarbij was de NSDAP van Hitler.
In democratische landen rijst bij herhaling
de vraag of een politieagent het vuur op
iemand mag openen om hem te doden, of de
overheid telefoongesprekken van terroristen
en drugshandelaren mag afluisteren en of de
doodstraf mag worden ingevoerd voor
moordenaars die opzettelijk veel moorden
plegen.
Maar nu spelen nieuwe problemen. Mag je
een moskee bestormen, die als munitieop-
slagplaats voor terroristen dient? Mag je
terugschieten als je vanuit een ziekenhuis
wordt aangevallen? Mag je een kerk bestor
men waar priesters in gijzeling zijn geno
men? Mag je ambulances onderzoeken
omdat gebleken is dat zelfmoordenaars daar
van gebruik maakten om hun doel te berei
ken? Mag je een vrouw uitkleden omdat het
voorkwam dat iemand voorwendde in ver
wachting te zijn, maar in feite een gordel van
bommen bij zich droeg? Mag je terugschie
ten op iemand die je van achter een groep
kinderen belaagt? Al deze dingen gebeuren
in het Midden-Oosten.
Laten we nu eens uitgaan van de veronder
stelling dat iemand in een deftig hotel in
Teheran verblijft, dat zijn logies door de
Iraanse regering worden betaald en dat hij de
ene gruweldaad na de andere in Spanje of
Frankrijk pleegt, waarbij honderden
onschuldige mensen omkomen. De dader
eist de verantwoordelijkheid voor zich op en
verklaart in een interview dat hij het voorne
men heeft nog meer aanslagen te plegen. De
Iraanse regering keurt vervolgens de handel
wijze van deze man af, maar gaat door met
hem te herbergen, biedt hem een belangrijke
functie aan en behandelt hem bij officiële
gebeurtenissen als een eregast. Ik geef U te
raden wat Frankrijk of Spanje in een derge
lijke situatie zouden doen.
Net zo min als er een wet bestaat die kanni
balen verbiedt een eerste minister op te eten
- omdat zoiets in de hersens van niemand
opkomt, evenmin bestaan er wetten die
betrekking hebben op moordenaars die van
uit ziekerihuizen, moskeeën of ambulances
schieten. Ook geeft geen enkele wet aan hoe
moet worden opgetreden tegen iemand die
door kinderen militairen laat bekogelen om
vervolgens achter die kinderen weg te krui
pen en dan gaat schieten in de wetenschap
dat hij zo onbereikbaar is. Ook weet hij dat
hij niet gearresteerd wordt, omdat zijn rege
ring hem beschermt.
Er bestaan nu eenmaal geen internationale
wetten die aangeven hoe men handelt met
iemand die zelfmoordacties organiseert en
comfortabel ondergebracht wordt door een
regering die voorwendt zijn daden te veroor
delen.
De beschaafde landen zullen als een geslo
ten eenheid met een ongekende vastberaden
heid de strijd tegen dit kwaad moeten aan
binden. Ze zullen hen die deze terreurdaden
organiseren financieel moeten laten verhon
geren, tegengestelde propaganda moeten
voeren, boycotten waar het maar enigszins
mogelijk is en de aanval openen op die
media die in wezen deze praktijken aanmoe
digen.
We hebben ons daarbij te realiseren dat we
in staat van oorlog verkeren. En die strijd is
niet zomaar gestreden. Om te winnen, zullen
eerst de terroristische regimes moeten wor
den uitgeschakeld, zodat er geen veilige
haven voor terroristen meer overblijft. Zon
der in te gaan op de vraag of de aanval op
Irak al dan niet gerechtvaardigd was, kan
niet worden ontkend dat de kaart daar veran
derd is. De toestand in Afghanistan, Irak en
Libië is sterk gewijzigd.
Dat is niet het geval met Iran, Syrië en
Libanon als kolonie van Syrië. Misschien
moet hier Soedan aan worden toegevoegd.
Deze overgebleven schurkenstaten worden
nu omsingeld door landen die niet sympa
thiek tegenover hen staan. Dat betekent een
duidelijke strategische verandering. Iran
vormt op dit moment het grootste gevaar
voor de gehele wereld. Het heeft duidelijk
aspiraties om zich naar alle kanten uit te
breiden. Het heeft een ideologie die de supe
rioriteit over de westerse cultuur opeist. Het
is in staat ingewikkelde terroristische daden
te plegen zonder al te veel sporen na te laten.
Het is bezig nucleaire wapens te ontwikke
len. Het sponsort het Syrische terrorisme.
Het heeft een behoorlijk aandeel in de acties
van de Shiieten in Irak, het steunt de Hez
bollah in Libanon met wapens en geld en via
haar de Palestijnse Hamas en islamitische
Jihad, Het voert terreurdaden uit in Europa
en Zuid-Amerika en waarschijnlijk ook in
Oezbekistan en Saoedi-Arabië. Ondanks dat
doen de meeste Europese landen nog volop
zaken met Iran. Ze bagatelliseren de situatie
en weigeren de overduidelijke signalen op te
vangen.
Wil de tolerante westerse wereld in deze
krijg niet ten onder gaan, dan zal ze ervoor
moeten zorgen dat alle financiële bronnen
van de terreurorganisaties opdrogen, dan zal
ze moeten ophouden allerlei donaties aan
islamitische organisaties te verstrekken. Het
heeft geen enkele zin om te gaan zoeken naar
subtiele verschillen tussen al-Qaida, Hamas,
Shiieten of Hezbollah. Ze zijn alle van
dezelfde lap gescheurd. Er moet ook rigou
reus worden opgetreden tegen die westerse
media die het tenorisme in de kaart spelen,
hetzij uit financiële belangen, hetzij uit naï
viteit of onwetendheid.
Laten we nooit een knieval voor terreur
maken. Niemand zal kunnen zeggen dat de
onlangs gehouden verkiezingen in Spanje
anders zouden zijn verlopen als de aanslag
op de treinen een paar dagen daarvoor niet
zou hebben plaatsgevonden. Dat is ook niet
belangrijk. Maar wat er wel toe doet, is dat
de terroristen het gevoel hebben dat zij voor
het terugroepen vjin de Spaanse troepen uit
Irak gezorgd hebben. Het is niet te hopen dat
landen die troepen in Irak hebben, voor drei
gementen zullen zwichten. De prijs die
Spanje betaalde, zal op den duur hoger blij
ken te zijn.
Het moet met de Arabische landen naar een
democratie, maar dan een democratie met
vrije verkiezingen, een vrije pers, vrije
meningsuiting, een goed functionerend
rechterlijk systeem, gelijkheid voor mannen
OUDDORP - De Commissie Verenigings-
werk organiseert een zending- en knutsel-
middag voor kinderen van 4 tot 12 jaar Deze
middag wordt gehouden op vrijdag 25 febru
ari in verenigingsgebouw Eben-Haezer. De
kosten bedragen 2 euro per kind en de
opbrengst van de middag is bestemd voor de
Stichting Onderlinge Zorg Oekraïne. Veel
kinderen hebben zich al opgegeven. Heb je
ook zin om te komen? Je kunt nog kiezen uit
de volgende dingen om te knutselen: het
wapen of een puzzel van de Oekraïne figuur
zagen, verven, met knijpers knutselen of iets
van brooddeeg maken. Als je wilt komen,
bel dan naar Jorine Stasse (tel.: 687352) om
door te geven watje wilt knutselen. Trek niet
je allerbeste kleren aan, zeker niet als je wik
gaan vervenDe middag duurt van half twee
tot vier uur. Vóór het knutselen wordt eerst
nog een verhaal verteld. Vanaf half vier
mogen ouders en belangstellenden ook
komen. Er zijn dan o.a. bolussen en cakes te
koop, of een kopje koffie of thee met een
plak zelfgebakken cake. Ook zullen er spul
len van de stichting OZO te zien zijn. Harte
lijk welkom dus op de zending- en knutsel-
middag!
November 1942: De jonge Traudl Junge
wordt aangenomen als secretaresse van
Adolf Hitler.
Bijna tweeënhalf jaar later, op 20 april
1945viert ze Hitlers verjaardag in de Führer-
bunker. De getrouwen van de nazi-leider
zijn nog éénmaal naar Berlijn gekomen. De
Russen staan dan al aan de rand van de stad.
Op documentaireachtige en tevens indruk
wekkende wijze geeft de film 'Der Unter
gang' de allerlaatste dagen van het Derde
Rijk weer, waarbij als basis voor het scena
rio onder andere de Hitler-biografie van
Prof Dr. Joachim Eest en Bis zur letzten
Stunde van Traudl Junge zijn gebruikt.
Geschiedkundig volgt de film dan ook
nauwgezet de ware loop van de geschiede
nis. In het kader van de 60-jarige herdenking
van de bevrijding vertoont filmhuis Middel
harnis op donderdag 3 maart en vrijdag 4
maart de film Der Untergang van regisseur
Oliver Hirschbiegel. Wegens de verwachte
grote belangstelling is reserveren noodzake
lijk, ook voor leden van het Filmhuis; dit om
teleurstelling te voorkomen. Reserveren kan
telefonisch van 9.00-12.00 uur bij het Diek-
huus, of via e-mail: receptie hetdiek
huus.nl. De aanvang is 20.00 uur. De entree
bedraagt 6 per persoon 3 voor CJP/65+)
en 4 voor leden van het Filmhuis.
en vrouwen, wetten tegen racistische ophits
ingen en tegen smaad en het bestrijden van
een wetteloos gedrag inzake ziekenhuizen,
gebedsplaatsen en kinderen. Een regehechte
overgang van dictatuur naar democratie zal
echter niet mogelijk blijken. Dat zien we in
Rusland en China. Beter is een geleidelijke
overgang naar democratie, zoals in Jordanië.
Het is niet uitgesloten dat de beschaafde
wereld uiteindelijk aan het langste eind trekt,
maar hoe langer het duurt dat we oog krijgen
voor de werkelijkheid van de oorlogssituatie
waarin we verkeren, des te kostbaarder en
pijnlijker zal de overwinning zijn.
vH
Groenblijvende vaste planten zijn ook designplanten. Ze spelen een
steeds grotere rol in de aankleding van de tuin. Vaste planten bloeien
per soort gemiddeld maar zo'n drie weken, voor de rest moeten ze het
hebben van hun blad. Met wintergroene vaste planten is dat altijd in
talloze tinten en vormen aanwezig. Uw tuin wordt nooit meer kaal en
er kunnen bovendien allerlei bloeiende bolgewasjes ongestoord tus
sen overwinteren. De grond blijft onder het groene blad beter vochtig
(minder sproeien!) en de bodemtemperatuur blijft gelijkmatiger (heel
belangrijk voor de plantenwortels, juist nu de winters steeds zachter
worden en beschermende sneeuwlagen vaker ontbreken). Bovendien
zijn wintergroene planten erg onderhoudsvriendelijk.
De meest geschikte soorten
Er komt steeds meer keuze in groenblijvende vaste planten. Heel
mooi zijn de aronskelken, met name Arum italicum-vormen als 'Pic-
tum' met crèmewit getekend blad, groenwitte 'bloemen' in het voor
jaar, daarna lode bessen. Het glanzende mansoor (Asarum), kruipend
zenegroen (Ajuga) met z'n intens blauwe bloemen, de schoenlap-
persplanten (Bergenia) met 's winters vaak roodpaars verkleurend
blad en prachtige bloemen in de lente, mooie wolfsmelksoorten (Eup
horbia) met veel geel en frisgroen, het stinkend nieskruid (Helleborus
foetidus) met z'n beeldschone Uchtgroen-met-rode bloemen in het
vroege voorjaar, of andere kerstroos-verwanten als H. argutifoHus,
H, niger (de echte kerstroos) en hun talloze hybriden. Denk ook aan
longkruid (Pulmonaria) met z'n zijdezachte stengels en bloemen en
blaadjes vol puntjes etherische olie, de geelbloeiende (in de vroege
zomer), bodembedekkende Waldsteinia en de vele tientallen soorten
groenblijvende varens, grassen en lage bamboes.
Planten en goed onderhoud
Houd rekening met de eisen van de planten voor hun groeiplek: zon
nig of beschaduwd, drogere of wat vochtiger grond. Het staat op de
etiketten. Verbeter de grond voor het inplanten met organische mest.
Plant in groepjes van oneven aantallen. Dat staat het mooist. In pot
gekweekte planten kunnen het hele jaar door worden geplant, ook nu.
Het mag alleen niet vriezen als u plant. Druk de grond rond de klui
ten goed aan. Wintergroene vaste planten blijven ook 's winters door
hun blad 'ademen'. Zorg dat ze niet 'stikken' onder de afgestorven
blader- en stengelmassa's van de niet-wintergroene vaste planten er
omheen. Haal dat dode materiaal tijdig weg. Geef de planten ieder
voorjaar voedsel.
Deze kerstrozen geven kleur aan de wintertuin, bovendien zijn
ze onderlioudsvriendelijk. (Foto: PPHj
Hagen van meidoom, beuk en veldesdoom kunnen bij vorstvrij weer
worden gesnoeid. Snoei druif, kiwi en blauweregen (Wisteria) ruim
voor eind februari. Ook knotbomen nu snoeien. Haal eventuele
sneeuw van coniferen met opgaande takken. Die kunnen anders uit
buigen en breken. Controleer overwinterende kuipplanten op onge
dierte. Overwinterende fuchsia's nu snoeien. Zorg voor een opening
in het ijs op de vijver (niet hakken, het gat erin smelten met een ketel-
tje heet water). Oud blad bij klimop verwijderen. Boonibanden con
troleren.
