Un delicaot ongerwerp
Herinneriengen an ouwejaers-
dag in an nieuwejaersdag.
Bewogen
EiiAnoei-iiiEiJws
Flakkeese mijmeringen:
Eerste servicewinkel Zuid-Holland in Goedereede;
provincie subsidieert 70.000,-
Lokaaltje
Op zun Oudurps èschreeve:
Problematiek in kleine kernen
PAGINA 13
WOENSDAG 29 DECEMBER 2004
Stijlvol ten huwelijk.
GOEDEREEDE - In de straten van het toch al zo sfeervolle, pitto
reske Goedereede vertoonde zich vorige week dinsdag nóg meer
stijlvols, dat geheel dezelfde sfeer ademde als het stadje zelf: over de
klinkers en kinderkopjes van de knusse straatjes bolderde een span
paarden met een heuse koets erachter. Hier en daar werd stilgestaan
om er een foto van te maken. En telkens stapten dan een bruid en
bruidegom uit... Het waren Simon Jansen en Joanne Dietvorst uit
Goedereede, die dinsdagmiddag onderweg waren naar de monumen
tale toren aldaar, waar ze om drie uur in het huwelijk traden, 't Was
Joannes wens om op haar trouwdag 'met paard en wagen' te trouwen;
het werden dus twéé paarden én een koets! En dat was - zoals de foto
wel laat zien - heel zo'n slechte keus niet! Het gerij kwam van Stal
Middelduinen, van de famiUe Metske, die ook huifkartochten en kin
derfeestjes 'in paardensfeer' organiseert.
Gêên van uus allen praete we dur eigeluk
zoeo graeg in makkeluk oover, mar ieen
dieng stóöt wel vast in uus leeven: dat we
allemaele vroeg of laete hut tiedelukke mit
hut ieeuwege motte verwissele. Wanêêr in
vroeger jaeren iemund èsturve was, dan wier
die op dun vierden dag begraeve. Dit beu
rende op hut kearkhof bie de kearke wannéér
hut un geweune burger betrof. Mar warmêêr
hut un vooranstóónd iemund was, zoeoas un
Burgemeester, Notaores, Dokter, Doomeni
of iemund die nog al goewd in zun slappe
was zat, wier die persoon in de kearke be
graeve. As je hier in dêêr in ouwe kearken
komt, zie je dat de vloer nog uut ieeuwen-
ouwe grafzearken bestöót. Hut begraeven in
de kearken mocht dan un moeoj gebruuk
êweesd hewwe, dur zatte oak nog al wat
naedieelen an.
leen van de groeoste naedieelen was dan oak
de stank, die soms ondraegeluk kon weeze.
Dat was nog al logisch, want niejt alle zear-
ken sloote luchtdicht teegen mekaore an.
Vooral op moeoje zeumerdaegen, wannéér
hut kwik un ende booven de vuufuntwintug
graeden êreeze was, wier hut eigeluk ondrae
geluk in de kearke, meede oak deur de zwear-
men vliegen die dan op die lucht ofkwamme.
Hut gezeagde 'Rieke stinkers' is hiervan
oover èbleeve. Bie moeoj weer wiere de
kearkdeuren teegenoover mekaore oope
èzet, zoeodat de kearke deur kon waoje om
toch nog wat verfrissende lucht binnen te
kriegen. Mar dat leeverde oak wéér un pre-
bleem op, want losloapende hongen kwam-
me, net as de vliegen, oak op de locht of
Onger de preek gavve rondsnuffelende hon
gen de noeoduge stoorende ooverlast, wat de
andacht van de kearkganger dee verslappe,
wéér dan toch oak iets anèdae most woore
om dit ongemak teege te góón.
Zoeo was ur op un jaerrekening van un Her
vormde kearke uut 1700 un post wêêruut
bliekt dat de kearke loeon uutbetaeld hao an
twiee hongeslaegers voor hut weeren van
losloapende hongen onger de predekaosië.
Ur waere dus kearkelukke hongeslaegers die
dur voor moste zurge dat de preek niejt deur
geblaf in gejank vurstoord zouw woore. Noe
weete we wéér hut woord hongeslaeger van-
daen komt. Want Piejt van 'Hof in Toon van
Kees Aoleman waere vroeger oak honge
slaeger in de kearke op durp, alléén hut doel
van hurlie was toch wel van un oare strek
king. Wat of dat was zulle sommege van joe-
le meschien nog wel kunne heuge!
Langzaemerhand kwam mun toet inzicht dat
dergelieke onhygiënische toestanden niejt
langer konne voortduure, zoeodat ur in 1829
dan oak van regeringsweege un vurbod op
begraeve in de kaerken kwam. Mit ieen uut-
zonderieng dat de leeden van hut Keunink-
luk huus wel in de Nieuwekearke in Delft
mochte bluuve begraeve. Toe de keark-
hooven vol waere, moste de gemieenten uut-
kieke naer un nieuw an te laegen begraef-
plekke .Veelal was dat net eeven buuten hut
durp, zoeoas op Oudurp an dun Durpswegt
teegenoover de meule. Inmiddels is déér 't
kerkhof al zeeker drie kéêr uutèbreid.
Toch woordt ur teegenwoordug wel méér in
makkelukker oover de doeod èpraet dan toe
mun nog schooUdnders waere.Wat je wel
wist was dat, wannéér ur iemund èsturve
was, Gert Bok hut op hieel 't durp van huus-
je tot deurtje an kwam zeage. Laeter wier
dat un kaertie, dat un dan deur de brievebus
dee. Dat de veinsters driej wecken alle twiee
dicht stonge, in dan nog driej weeken ieen.
Wat je dan oak nog wist was dat je in géén
zes weeken (zeeker niejt op zaeterdagae-
vund levers) naer toe mocht vanweege de
rouwe. In dat op dun dag van de begraefe-
nisse de klokke èluud wier in dat de naeste
buuren dee draege. De huuzen die langs de
wegt naer hut kearkhof stongen, deeje dan
op dien dag oak allemaele de vensters dicht.
De gang naer hut graf gieng mit de liek-
koewse die ètrokke wier deur un span paer-
den (omdat hut bruune paerden waere wiere
dur zwarte klieejen oover heene èleid) die
van Pietje van Krien Breen waere. In de les
te jaeren dat de koewse gebruukt wier, was
dat mit de paerden van Huubje van Kommer
de Veugel. Hut schoeonhouwen van de
koewse wier dur Klaere Akkershoek-Bok in
dur dochter Mao Melesant-Akkershoek
èdae. Toe de koewse vursleete was (eind
jaeren zestug), gieng WuUem Akkershoek
hut mit un liekauto doewe. Dit was trou
wens de voormaelege ziekeauto van hut
Dirkslandse ziekenhuus, die ze zelf voor dit
doel onune èbouwd hao. Omdat ur in dien
tied nog al wat Oudurpse veinten an de
ooverkant gienge wearke, in meede deur de
komst van 'de Vliedbearg', wier hut steeds
moelukkur om de buuren as draegers te
kriegen, zoeodat dur dan oak zes vaste drae
gers anèsteld wiere. De ieerste vaste drae
gers waere Cor van Chrissie Grinnewis,
Jaop Brieen uut hut Waeterweegje, Bram
van Maert Hoek, Ties Witte, Piejt Zandburg
in ongergetekende. Bram de Jong liep voor
de stoewt uut in vurband mit de ziekte van
Gert Bok.
Soms dienk 'k weilus, as 'k deur dun
Dorpsweg heene komme, dur zulle mar
héél weinug meansen van Oudurp weeze
die hier niejt ieen van dur femiele hewwe
ligge. Zelfs Oudurppers die jaeren èlee al
èeemigreerd binne góó, wannéér ze op durp
mit fekansi binne, toch allied nog eeven op
hut kearkhof kieke bie 't graf van dur vao-
der, moewder, broer of zuster, opa in opoe.
Zoeo zieje mar hoe belangriek un kearkhof
toch eigeluk wel kan weeze voor de mean
sen.
Hellevoewtsluus, zeumer 2004
De groewten van Job van Klaos
van Job Padmos Gerda van
Koos van Gurp.
Ouwejaersdag, was vroeger un geweune
waarkdag. De wienkels wazze ope, in ieder
een was geweun an ut waark. Noe is 'ut voor
sommige maansen oak nog weareke geblae-
ze. Mar in de loap van de dag, kwam daer
veranderieng in. Hoe dat kwam weet ik niet,
mar de sfeer veranderde dan. Nae ut middig
eten gieng mien moeder aoltied appelbeig-
nets bakke. Eerst wier d'r beslag gemaekt.
Dan wiere de appels gescheld. Ik mos dan
aoltied even bie de buuvrouw de appelbore
haele, die mocht mun moeder dan leene,
want zaalf had ze d'r gean. Ze gebruukende
dat dieng toch mar ean keer per jaer, in ze
moch g'un gebruuke van de buren, dus
waerom zou je d'r zaalf een koape? As aol-
les gereed was, wier d'r in 'ut schuurtje un
panne olie op un oud gastel gezet. Mun
moeder knoapte un hoaddoek om d'r hoad.
(voor de vettigheid). Dan dee z'un dik vest
an, want ut was meest koud weer.
Vervolgens verdween ze in ut schuurtje om
te bakken. Wiele gienge of in toe wellus kie
ke. Mar eigenluk was 'ut voor oens verboje
toegang. We liepe mar in de wege. Al gauw
stoeng d'r un grote schaele appelbeignets op
de taefel. As t'ur eane schaele vol was, mos
te wiele as kinders in actie komme. Moeder
staekte dan pasjes 't bakken, in gieng eerst
wat beignets inpakke. Ze had wat vetvrieje
zakken gekocht, in daer wiere de beignets in
verpakt. Netjes in een zak dus, in iin klein
zakje basterd suuker d'ur apart bie. Dan
moste wiele ze in ut Rusthuus brienge. Eerst
bie opoe, dan nog bie twee tante's. Vervlo-
gens bie de maansen die op un kaemer nef-
fen opoe weunden. 't Kwam hier op neer,
wiele gienge zeker mit tien zakjes appel
beignets op pad. As wiele oenderweg wazze,
gieng m'un moeder verder mit ut bakken. In
ut Rusthuus wiere m'un mit ope aarmen ont-
vange. De maansen voende ut vreselijk lek
ker. Wiele krege dan dikkels un rolletje
snoep, dus wiele voende ut fijn om bie aol
die maansen wat te briengen. Azze m'un
weer tuuskwamme, had moeder weer un
schaele vol klaer. Dan wiere d'ur weer
appelbeignet's in vetvrieje zakken gepakt, in
dan moste m'un d'ur nog mear wegbriege.
Bie ouwe maansen, die ze zaalf niet meer
kotme bakke. Moeder bakkende d'ur mear
voor un aore as voor oens eige. As moeder
klaer was, mos de boel nog opgeruumd wor-
re. Dat was nog un heal gedoe, zo'an vette
troep...! M'un moeder prees d'r eige gelok-
kig, dat ze un gasstel in ut schuurtje had, dus
in huus was aoUus schoon, in reukvrie. As de
schoonmaek achter de rug was, dan giengen
m'un oens netjes ankleeje. Dan brandde de
kachel in de voorkaemer oak, de lampjes
wazze an, in dan krege m'un alvast een paer
appelbeignets, heerluk...!
Vervolgens gienge m'un naer de kaareke.
Daer hieng dan aoltied un heale acre sfeer as
op zoendag.
Ut rook d'ur oak naer... oliebollen. De olie-
boUelocht hadde de maansen, in d'ur kle-
aren, meegebrocht naer de kaareke.t Urgel
speulde dan vaste prik: "Uren dagen maan
den jaren, vliegen als een schaduw heen".
Daer gieng aoltied wat van uut, de ernst van
ut leven, de vergangkelukheid maekte diepe
indruk. Azze mun dan muskwamme wier
d'ur nog over nae gepraet.
Toen wiele as kinders, ongeveer zeven, acht
jaer waore, mochten we opbluuve tot twaolf
uure. Dat was een heale belevenis, zeker de
eerste keer. D'r wiere 's aevens oak nog
weer appelbeignets gegete, mit basterds-
uuker. In zo vervloog oak die leste aevend
van ut jaer. Tegen twaoleve pakte m'un vao-
der d'un Biebel, in dan las z'un Psalm 90.
Hie dee oak bidde, voor oens aolemaele, om
weer bewaerd te bluuven in 'ut nieuwe jaer.
Oak voor aore maansen, en voor de konin
gin. Oak daer gieng aoltied zu'vel van uut.
Intussen hoarende m'un 'ut buuten al knalle.
Nae 't bidden gienge me mekaere nieuwjaer
wense. M'n moeder pienkte dan meestal un
traentje weg. Ik dee dan van de weeromstuut
mee, ik mos oak langs m'un oagen vrieve.
Dan giengen m'un zoetjes'an naer bed.
Wiele as kinders tollende van de vaeke.
D'n aorun ochtend was ut weer reveil gebla-
eze. Om tien uure zatte m'un netjes in de
kaareke, dan was de sfeer heal aorus as d'un
vorigen aevend D'ur wazze veul minder
maansen in de kaareke. Mar mien vaoder in
moeder zei'je aoltied: "Zouwe we 't ouwe
jaer mit God uutgaen, in 't nieuwe niet mit
God beginne? Daer ken gean zegen op rus
te".
Nae kaarktied giengen m'un Nieuwjaer
wense. Bie opoe in bie opa, in bie un oom in
tante. De kinders krege dan zo hier in daer
wat geld. Un guide van opoe, in van ome
Piet krege m'un un rieksdaelder. Oom Piet
in tante Lies hadde gean kinders. Ome Piet
"kon ut doewe" zei m'un vaoder. Wiele
wazze de koning te riek. Netuurluk mosten
m'un dat geld opspaere. Je docht toch zeker
niet dat je daer wat van moch koape! Mar
wiele wazze d'ur toch blieje mee oor. Mit
Het eilandelijke boemeltje tufte ook
afgelopen Jaar onverdroten verder. Het
was als vanouds een politieke fieen-en-
weer boot. De problemen in Middelharnis
spanden zoals altijd de kroon. Daar kun
nen zaken elders, zoals een oud raadhuis
in verval en een stinkende haven niet
tegenop. In het goede oude Menheerse
kwam de stichting 'hand-in-hand-de-kam-
eraden' in zwaar weer en werd een kramp
achtige poging gedaan om de naam
Knooppunt te veranderen in Holland-Zee
land. Als dit bouwsel een historische
dimensie heeft, ben ik Sinterklaas. Of is
dat ook al een beschermde titel? Er was
meer. Middelharnis staat berucht om z'n
bouvmoede, maar op de valreep van het
oude Jaar dreigden bezwaarschriften
m.b.t. de bouw van kadewoningen roet in
het eten te gooien. Ooit gehoord van bin-
nenplanse vrijstelling? U krijgt een
herkansing, de muggenzifterij wordt ver
volgd in 2005. De Mare2004 coupé is een
verhaal apart, het theaterstuk werd alom
bewierookt, maar wordt om uiteenlopende
redenen niet geprolongeerd. Eén van de
dingen die opviel, was de toename van
holistische rimram in de regio. Meer yoga,
meer reiki en energieke bachbloesemnon-
sens. Maar er is nog meer te ontdekken tij
dens onze treinreis. Vooral op het
actiefront viel genoeg te beleven. De
revisievergunning - als u dit woord voor de
eerste keer leest, is u iets ontgaan - van
Fleuren Compost leidde tot zo'n driehon
derd bedenkingen. Het resultaat was nihil,
tien Jaar lokale stankoverlast wordt, als
het tegen zit, met een decennium ver
lengd. Ook was er sprake van een brug te
ver en geharrewar rond het woord onder
hands. Kortom, het Buitenhof in de pol
der is te mooi om waar te zijn.
De briefwisseling tussen de gemeente Mid
delharnis en de Stichting Companen dreigt
uit te lopen op een klassiek welles-nietes
spel. Dat kan de bedoeling niet zijn. Een
takendiscussie?! Lijkt mij overbodig. De
basis voor overeenstemming wordt gevor
md door de eigenschappen die de
gesprekspartners zichzelf toedichten. Kor
tom, de ideale mix om het Diekhuus open
te houden, zijn creatieve zakelijkheid en
een passend beheer van de financiën. Daar
kan geen misverstand over bestaan.
Andere misverstanden laat ik hier rusten,
de krant is 'klein' om al die zaken te kun
nen behappen. De facelift van het winkel
centrum D'n Diek levert ook fietsenpar-
keerplaatsen op. Dat is goed nieuws. Miss
chien kan in het nieuwe Jaar aandacht
worden geschonken aan hen die hard
nekkig op, zelfs het 'smalste' gedeelte,
fietsen. Fietsers hierop aanspreken levert
doorgaans Oost-Indische taferelen op...
Dat Flakkee soms oudenvets kree, is lijkt
direct ontleend aan een streekroman.
Maar tijdens het onvermijdelijke kerst
shoppen ondervond ik dat Scrooge op D'n
Diek woont. Als wisselgeld ontving ik in
een gerenommeerde winkel één en twee
eurocent munten. Je moet maar durven.
Ik eindig deze opsomming met de opmerk
ing dat minder stroperigheid en meer
onvervalste humor het lokale politieke cir
cus in 2005 goede diensten kunnen bewij
zen. Hoor ik enig gebrom op de achter
grond? Dat klinkt vertrouwd en biedt hou
vast in deze rumoerige tijd. Het politieke
gesputter moet een goede Menheerse
gewoonte blijven.
Tenslotte nog dit. Echt een brug te ver is
het taalgebruik in de verschillende media.
Vloeken en grof taalgebruik nam in de
ether en op straat fors toe. Ook in de huis-
aan-huis bladen nam ik een vergroving
waar. 'Je bent toch een plaatselijk sufferd-
Je' dacht ik toen ik in een huis-aan-huis
blad een onvervalste bastaardvloek las. Zo
boemelen we weer richting einde van het
Jaar. Eilander hoopt wel dat de Jaarwisse
ling overal gezellig verloopt. Als hij de eer
ste dag van het nieuwe Jaar een rood weg
dek bespeurt, is dat een teken van over
daad. Inderdaad, dat... Het lokaaltje zal
ook het komend Jaar vrolijk voort tuffen.
Het lijkt overbodig, maar aan het einde
van 2004 krijgt u van mij een goedbedoeld
advies voor een heel nieuwjaar. Stap niet
in de verkeerde trein, dan mist u zeker uw
lokale aansluiting.
Nieuwjaersdag kwam d'ur oak weer wat
extra's op taefel. Krentebroad mit middel
basterd suuker. Jae, zo gieng dat vroeger. Ik
dienke d'ur nog dikkels an.
We hadde niet zukke verwende toengen as
tegenwoordig, we waere gauwer tevreje.
Mar ik zegge niet dat vroeger aoUus beter
was, o nee. Zo gaet d'un tied verder, 't ene
jaer nae 't acre vervliegt,
Azze m'un dan mar magge wete mit d'un
dichter van Psalm 90: Gij zijt, O Heere van
d'allervroegste jaren. Voor ons geweest een
toevlucht in gevaren.
Ik las pas nog un gedichtje. Dat za'k us deur-
geve.
't Verleden jaar heeft oud en stram
Geleefd totdat het nieuwe kwam;
Maar 't nieuwe is schaars een dag geboren
Of 't heeft alree dien dag verloren.
Wat raad! 't En 't helpt niet "hou" gezeid;
Wij zijn op weg naar d' eeuwigheid!
Dus, opgepast, en niet tot morgen
Verzet om voor uw ziel te zorgen!
Allen Gods zegen toegewenst in het Nieuwe
jaar.
Hanna
De provincie Zuid-Holland ondersteunt het
initiatief van de gemeente Goedereede om
een servicewinkel te openen door een subsi
die toe te kermen van. De provincie Zuid-
Holland heeft de subsidie vorige week aan
de gemeente toegekend.
De servicewinkel zal een breed assortiment
aan basisvoorzieningen bieden. Naast initia
tiefnemers Rabobaii en gemeente Goede
reede zullen diverse partners diensten gaan
aanbieden op het gebied van werk, energie
en gezondheid.
Uniek aan de opzet in Goedereede is, dat het
hier om een verregaande samenwerking gaat
van publieke, maatschappelijke en commer
ciële dienstverlening. Het concept van de
service is reeds beproefd in de provincie
Limburg. Bij gebleken succes vindt de servi
ce wellicht navolging in andere kleine ker
nen op Goeree-Oveiflakkee.
Met de subsidieregeling Samenleving Zuid-
Holland ondersteunt de provincie initiatie
ven die bijdragen aan de versterking van de
sociale infrastructuur. Voor initiatieven in
kleine kernen is daarbij projectsubsidie
beschikbaar ter versterking en behoud van
de leefbaarheid. Met de bijdrage van de pro
vincie is het in de toekomst mogelijk allerlei
diensten vanuit één punt aan te bieden.
Rabobank en VW krijgen een plaats in de
servicewinkel. Momenteel worden haalbaar
heidsstudies uitgevoerd naar het opnemen
van een bibhotheekservicepunt en een zorg-
loket, waMbiimen alle zorgverleners teza
men maatschappelijke zorg aanbelden. Ook
onderzoekt de gemeente of WO, Eneco en
een uitzendbureau een piek in het service
punt kunnen krijgen.
In juni 2005 zal de reeds geplande verbou
wing van het gemeentehuis gereed zijn.
Hierbij wordt rekening gehouden met de
inrichting van het servicepunt in het
gemeentehuis. De eerste partijen kuimen
vanaf dat moment hun diensten gaan aanbie
den.
Veel kleine kernen, net als Goedereede,
kampen met sterk teruglopende economi
sche activiteiten.
Gemeentelijke overheid scholen, levensmid-
delenaanbieders, apotheek en huisarts ver
dwenen de afgelopen jaren uit veel dorpsge
zichten. Dit tast de leefbaarheid direct aan.
Een ontoereikend marktperspectief, onvol
doende perspectief voor Werk en onderne
merschap zijn, naast hoge kosten voor een
zelfstandige vestiging, hiervoor vaak de
reden. Anderzijds komen er steeds meer
wettelijke verplichtingen om de hoek kijken
waaraan gemeenten in de toekomst dienen te
voldoen,
In juli van dit jaar heeft onder voorzitter
schap van gedeputeerde L. E. van der Sar
van de provincie Zuid-Holland een bijeen
komst plaatsgevonden, waarbij alle betrok
ken gemeentebestiu'en en vertegenwoordi
gers van de Rabobank aanwezig waren.
Doel van deze bijeenkomst was te verken
nen of en zo ja op welke wijze invulling
gegeven kon worden aan verbetering dan
wel behoud van de leefbaarheid in de kleine
kernen.
In de kern Goedereede dreigden ook een
aantal voorzieningen weg te vloeien. De
Rabobank overwoog haar vestiging in Goe
dereede te sluiten. De gemeente Goedereede
overwoog op dat moment al een aanpassing
van het gemeentehuis met als doel de verbe
tering van de publieke dienstverlening.
Besloten is om de dienstverlening van de
Rabobank hiermee samen te brengen. Op die
manier ontstond het idee van de servicewin
kel.
Dat woord horen we ieder jaar in december. Het was een bewogen jaar.
Om aan te geven dat het voorbije jaar bijzonder was, spreken we van een
veelbewogen jaar. Het afgelopen jaar kende veelbljzondere gebeurtenis
sen. In tal van beschouwingen en overzichten gaan de dramatische
hoogte- en dieptepunten nog een keer aan ons voorbij. En dan herin
neren we het ons weer. Bewogen betekent ook vluchtig, het gaat vaak om
voorvallen. Zelfs het parlement holde naar eigen zeggen van incident
naar incident. Net als ieder jaar, raken we de draad van de kalender kwir
jt. Vond een gebeurtenis dit jaar plaars7öf wa's "^efTler teilug in de tijd? tn
ons land waren -veel burgers bij verschillende gelegenheden ontroera.
Twee koninklijke uitvaarten betekenden afscheid nemen van een prins
en een prinses die nauw verbonden waren met ons volk. Ook de moord
op Theo van Gogh heeft velen diep geraakt. Over de boosheid en de
woede na zijn gewelddadige dood is genoeg geschreven. Ondanks veel
aandacht voor acties tegen zinloos geweld nam het geweld op straal, in
de huiselijke kring en in de relationele sfeer dramatisch toe. Naast een
roep om normen en waarden wordt voortdurend geroepen om preven
tief optreden. Soms wordt het woord mentaliteitsverandering weer
onder het stof vandaan gehaald. Goed bedoeld, maar dergelijke
opmerkingen zijn onvoldoende om onze losgeslagen maatschappij weer
enigszins in het gareel te krijgen. De basis voor een andere houding ligt
thuis, in de gezinnen en de families. Andere instituties moeten er, ieder
op hun eigen wijze, bij aan sluiten.
Eerdaags verschijnen in de dagbladen de overzichten met personen die
dit jaar overleden zijn. Bij wijze van uitzondering noem ik de journalist
Willem Oltmans die op 30 september op 79-jarige leeftijd overleed. De
rebelse en zeer eigenzinnige Oltmans deed regelmatig stof opwaaien. Hij
procedeerde met succes tegen de Staat der Nederlanden, omdat deze
hem o.m. in de kwestie Indonesië had belemmerd in zijn werk als jour
nalist. Oltmans werd in 2000 een schadeclaim van 8 miljoen gulden
toegekend. De controversiële globetrotter deed talloze controversiële
uitspraken: hij beschouwde president Bush en vice-president Cheney,
vanwege de oorlog in Iran, als neo-nazi's en hij vond kroonprins Willem-
Alexander niet geschikt als troonopvolger. Aan zijn bewogen leven kwam
door ziekte een einde. De vraag is of zijn uitgebreide memoires nog
gelezen worden, of is Oltmans net als zovele binnen niet al te lange tijd
niet meer dan een voetnoot in het geschiedenisboek?
Er was meer dat mij trof het afgelopen jaar. Dichtbij huis raakte een kerk
zo verdeeld, dat zij scheurde. Wie zou niet wenen, nu broeders en zusters
van hetzelfde huis niet meer gezamenlijk opgaan naar Gods huis. Sterk
er nog, de vraag naar de eigendom van goederen, en ook van kerkge
bouwen, speelden helaas een hoofdrol. De praktijk liet zien dat eigen
belang en gelijk hebben hier voorrang hebben. Het is te hopen dat de
recente toenadering vruchten afwerpt. Ook een ander kerkverband, dat
in 2004 haar zestigjarig bestaan herdacht, kent grote problemen. Het
meest trieste is dat persoonlijke verhoudingen hier sterk onder lijden.
Op het politieke front kwam de multiculturele samenleving veelvuldig
ter sprake. De discussie hierover werd in hoge mate versterkt door de
moord op de cineast en columnist Theo van Gogh. Maar ook de politiek
deed bij monde van minister Verdonk en de Tweede-Kamerleden
Wilders en Hirsi Ali van zich spreken. De discussie is bekend, maar de
uitkomsten zijn onzeker. Met name de vrijheid van onderwijs en van
meningsuiting liggen onder vuur. De aanhangers van de seculiere dic
tatuur roerden zich hevig, maar kregen voorlopig geen grond onder de
voeten. Kortom, het was een jaar vol beweging. Vlak voor Kerst ging er
tenminste één v«ssel om, er komen besprekingen over het lidmaatschap
van Turkije van de Europese Unie. De premier zei dat er geschiedenis
werd geschreven. Een uitspraak die nergens op berust. De geschiedenis
zal leren of dit besluit een politiek verantwoorde beslissing was of een
historische vergissing. Er was nog een wissel. Veel Nederlanders waren
aangedaan door geluiden om de euthanasiewetgeving te verruimen. Dat
brengt de gemoederen wellicht in beweging. Zo is er weer eenjaar voor
bij. Een diep bewogen jaar. Beleefden wij het afgelopen jaar met een
bewogen gemoed? Of gingen de dramatische gebeurtenissen aan ons
voorbij? Ik besluit met een traditionele afsluiting. Kwamen wij het
afgelopen jaar in beweging? Waren we bewogen met deze wereld en hen
die daarin wonen? Een goed en bewogen 2005 toegewenst.
