Referentiestation van Rijkswaterstaat in Stellendam ontvangt
en verzendt satellietsignalen voor precisiemetingen
(0181) 62 62 26
Wijkverpleging nodig?
Thuiszorgwinkel
DE ZORGLIJN
EIIAtlDEn-IIIEUWS
Onzichtbare, maar uiterst vernuftige techniek
Niemand herkent het, niemand
weet het te vinden, op een ingewij
de enkeling na: het referentiesta
tion van Rijkswaterstaat op Goe-
ree-Overflakkee. Het bevindt zich
op het dak van het bedieningsge
bouw van de Haringvlietsluizen in
Stellendam en het is het enige op
dit voormalige eiland. Het refe
rentiestation oogt onaanzienlijk,
wat masten en sprieten zeg maar,
maar zijn prestaties zijn onmis
baar en ronduit indrukwekkend.
De apparatuur maakt gebruik van
het wereldomspannende Global
Positioning System (GPS), een
satellietnavigatiesysteem dat pre
cisiemetingen mogelijk maakt -
binnen enkele seconden en zo
nodig tot op de vier centimeter
nauwkeurig. Tegelijk is het ook
een plaatsbepalingsysteem, dat
bijvoorbeeld aangesloten zeilers,
schippers en wandelaars in staat
stelt om niet te verdwalen. Het
referentiestation in Stellendam is
vervlochten in een nationaal sys
teem. Rijkswaterstaat heeft er
door het hele land zo'n veertig
staan (op 64 posities; er wordt met
de stations geschoven), die elk een
eigen 'dekkingsgebied' hebben.
Waartoe dienen deze stations?
Wie hebben baat bij de satelliet
signalen die zij ontvangen en
doorsturen? Een reportage over
een brok onzichtbare, vernuftige
techniek.
IJkpunt
Waterkwaliteit
GPS-stok
Frequentie
Kijk ook Op
www»zwg«nl
Wij weimefialle inwoners van'Goeree Overflakkee
hek fijne kerstdagen ên een §elukki§ nieuwjaar!
Vertrouwd en dichtbij
Hoge kwaliteit
Altijd bereikbaar
Een ongeluk zit
in een klein hoekje
Met korting naar de sauna
Menopauze
Gezondheidagenda
Bel voor al uw zorgvragen De Zorglijn
PAGINA 7
WOENSDAG 22 DECEMBER 2004
door Gert van Engelen
Aanvankelijk diende het GPS slechts mili
taire doeleinden. Daartoe hadden de Ver
enigde Staten dit satellietnavigatiesysteem
opgezet. In de afgelopen twee decennia is
het gebruik uitgewaaierd. De toepassings
mogelijkheden groeiden jaar na jaar. Aller
lei wetenschappen zijn inmiddels aanzien
lijk verrijkt door de nauwkeurige metingen
van het systeem, waardoor steeds meer
praktische maatschappelijke toepassingen
hun ingang vinden. Burgers kunnen een
GPS-ontvanger tegenwoordig simpelweg in
de winkel om de hoek kopen.
De tientallen GPS-referentiestations die
Rijkswaterstaat in Nederland beheert,
waren eerst vooral bedoeld om meetfouten
te corrigeren; de radiosignalen van het navi
gatiesysteem liepen afwijkingen op in de
ionosfeer, met als gevolg dat de metingen
«„'t*
;«ft)B.«**'''
ij*Ufe«»'*^*»-
Direct achter de binnenhaven van Stellendam is links duidelijk het bedieningsgebouw zichtbaar, aan het begin van de Haringvlietsluizen.
Op dit gebouw staat de GPS-antenne voor het referentiestation.
niet de gewenste nauwkeurigheid hadden.
Herberekeningen moesten dat rechtzetten.
Inmiddels is de nauwkeurigheid van het
GPS toegenomen, van grofweg 150 meter
tot een centimeter. Correcties geven de
referentiestations nog steeds door, maar
niet meer uitsluitend.
Bert Speelman is projectleider innovatie
van de Meetdienst Zuid-Holland van Rijks
waterstaat. De hoofdtaak van een referen
tiestation, zegt hij, is kortweg het leveren
van de coördinaten X, Y en Z. X en Y staan
voor lengte en breedte, Z voor de hoogte.
Deze coördinaten bepalen de exacte positie
van iets of iemand. Het zijn de satellieten
die deze plaatsbepalingsgegevens doorge
ven aan zogeheten 'ontvangers', die daarna
hun berekeningen uitvoeren.
"Op een hoogte van 20.000 kilometer", legt
Speelman uit in het bedieningsgebouw van
de Haringvlietsluizen, roerend in zijn kof
fie, "cirkelen in banen om de aarde enkele
tientallen satellieten. Hun radiosignalen
worden op aarde ontvangen door de refe
rentiestations en aan boord van de meet-
vaartuigen, die Rijkswaterstaat in allerlei
wateren continu heeft varen: op hoofdvaar
wegen, rivieren, kanalen en op de Noord
zee."
De GPS-antenne staat op het dak van het bedieningsgebouw opgesteld. Met deze antenne worden alle
beschikbare satelietsignalen ontvangen. Hierbij is een vrij zicht naarde satelietten noodzakelijk.
(foto: Rijkswaterstaat)
In het bedieningsgebouw is het referentiestation geplaatst.
Het station bestaat uit een satellietontx'anger. die de satellietsignalen van de GPS-antenne verwerkt
en weer verzendt, (foto: Rijkswaterstaat)
Referentiestations en meetvaartuigen krij
gen doorlopend signalen binnen van min
stens vier satellieten tegelijk: hoe meer sig
nalen, hoe betrouwbaarder de maat kan
worden genomen. Speelman: "Het referen
tiestation meet en geeft ruwe metingen door
aan de mobiele ontvanger op het meetvaar-
tuig. Die ontvanger wordt een soort ijkpunt,
want het station heeft een vaste locatie.
Tussen het referentiestation en de ontvan
ger is een radiolink. Via die link wordt
informatie van het referentiestation naar de
ontvanger gestuurd en in de ontvanger
wordt de positie van de antenne aan boord
van het schip op dat moment, duS in 'real
time', berekend. En dan heb je dé XYZ-
positie van de antenne."
Zo'n coördinaat, zo'n precieze plaatsbepa
ling, vervolgt Speelman, is de basis voor de
locatie waar metingen worden verricht.
XYZ-coördinaten komen van pas, zijn wel
beschouwd onmisbaar, bij uiteenlopende
werkzaamheden op en in het water. Speel
man geeft enkele voorbeelden. "Als je een
haven wilt saneren, moetje de samenstel
ling van de oorspronkelijke bodem kunnen
vaststellen: hoeveel slib ligt er, hoeveel ver
ontreiniging en tot hoever moeten we dat
weghalen? Om zoiets te kunnen achterha
len, moet je boringen doen, om de parame
ters te kunnen meten. Dan heb je die coör
dinaten nodig."
Een ander voorbeeld is de bodemligging.
Vissers, eigenlijk alle beroepsvaart, moeten
kunnen rekenen op een gegarandeerde diep
te. Deze 'streefdieptes' worden gecontro
leerd door Rijkswaterstaat. Blijkt de
bevaarbaarheid van vaargeulen af te nemen,
dan volgen dieptemetingen. Ook daartoe
zijn precieze plaatsbepalingsgegevens
nodig. Later geeft Rijkswaterstaat bagger-
maatschappijen de opdracht om de vaargeu
len weer op de gewenste diepte te brengen.
Als derde toepassing van het GPS-systeem
noemt Speelman het meten van de water
kwaliteit. "Rijkswaterstaat voert in zijn hele
beheergebied, in het kader van landelijke en
regionale monitoringprojecten, metingen
uit. De resultaten hiervan worden gebruikt
voor het vaststellen van trends in de water
kwaliteit." Bij de waterkwaliteitsmetingen,
legt hij de werking uit, wordt een zogeheten
standaard miUeucontainer ingezet. Deze
wordt aan boord van een schip geplaatst en
is ingericht met alle benodigde apparatuur.
Om de juiste locaties van het schip te kun
nen vastleggen, wordt het GPS-plaatsbepa-
lingsysteem gebruikt.
De meetwaarden en de monsters die wor
den genomen, moeten voldoen aan de kwa
liteitsnormen van Rijkswaterstaat. "Het
gebruik van de meetcontainer voorkomt
beïnvloeding van de metingen en monster-
names door de omgeving." De container is
voorzien van een data-inwin- en opslagsys
teem: de ingewonnen gegevens worden
weggeschreven en kunnen vervolgens digi
taal worden verwerkt en gepresenteerd. Als
voorbeelden van wat er wordt gemeten,
somt Speelman op: de zuurgraad (PH),
troebelheid en doorzicht, zwevende stof
(slibdeeltjes), zuurstof, geleidbaarheid
(zoutgehalte), temperatuur en extinctie
(lichtverval).
Nog een taak waarbij Rijkswaterstaat de
hulp van het GPS-systeem inroept, is het
bepalen van de kwaliteit van de waterbo
dem. Speelman: "Ook dit is een langlopend
project, dat tot doel heeft inzicht te krijgen
in de mate van verontreiniging van sedi
ment, bijvoorbeeld in gebieden als het
HaringvUet en de Biesbosch. Voor het
bepalen van de verontreinigingen worden,
tot maximaal vier meter diepte, monsters
genomen van de waterbodem. Mede op
basis daarvan kan de fysische en chemische
samenstelling van de bodem worden
bepaald."
De praktische toepasbaarheid van het GPS-
systeem is in de afgelopen jaren explosief
toegenomen. De toepassingen zijn de land-
meetkunde en weg- en waterbouw voorbij;
hun variatie is duizelingwekkend. Speel
man beperkt zich evenwel begrijpelijker
wijs tot het werkterrein van Rijkswaters
taat.
Hij noemt het zogenaamde landsurveysys-
teem, ook wel de "GPS-stok" geheten. "Dat
is een rugzak met daarin een ontvanger, een
draagbare computer en een meetstok met
daarop een GPS-antenne. De stok wordt
gebruikt om de hoogte van het strand op te
meten, zodat je bijvoorbeeld kunt meten of
zandsuppletie nodig is, of de hoogte van
zandplaten in het Haringvliet." De positie
van de stok is te lezen op het scherm van de
computer. Zij kan worden uitgerekend
dankzij de GPS-antenne, die daartoe signa
len verzamelt van een nabijgelegen referen
tiestation.
Bij karteringen zijn XYZ-coördinaten even
zeer onontbeerlijk. Speelman: "Stel, je wilt
de ontwikkeling van planten in een bepaald
terrein in kaart brengen. Bijvoorbeeld nadat
de Haringvlietsluizen op een kier zijn gezet.
Bepaalde plantjes zullen dan verdwijnen,
nieuwe zullen opkomen. Om die gevolgen
te kunnen vaststellen, moet je het gebied
monitoren, in de gaten houden. Dat doe je
door de eigenschappen van de plantjes te
noteren, hun aantal, hun lengte en die waar
nemingen koppel je aan hun XYZ-positie,
met zo'n GPS-stok. Je beschikt dan over
geografische informatie en die kun je weer
invoeren in een geografisch informatiesys
teem. Dan wordt alles grafisch zichtbaar."
De GPS-informatie afkomstig van referen
tiestations wordt overigens uitsluitend
gebruikt voor metingen door Rijkswaters
taat of in opdracht van Rijkswaterstaat.
Actualisatie en onderhoud van het systeem
zijn ook afgestemd op de werken van Rijks
waterstaat. Bert Speelman: "Het systeem i's
door anderen te gebruiken, maar Rijkswa
terstaat beschouwt het als zijn eigen sys
teem. Hij levert geen service of garanties
aan derden. Stations worden bovendien
zonder waarschuwingen aan derden door
Rijkswaterstaat verplaatst."
Dat gebeurt via een zogenoemde UHF-
radio-datalink-antenne (de meest rechtse
antenne op de foto), die ook op het dak van het
bedieningsgebouw staat. De antenne
verstuurt de informatie van het referentiestation
naar de GPS-ont\'angers van de gebruikers.
(foto Rijkswaterstaat)
THUISZORG
VERPLEEGHUISZORG
VERZORGINGSHUISZORG
AlGEMEEN MAATSCHAPPEUJK WERK
UITIEEN VAN VERPLEEG- EN HULPMIDDELEN
VOEDINGSVOORUCHTING EN DIEETADVISERING
GEZONDHEID SERVICE
OUDER- EN KINDZORG
THUISZORGWINKEL
Zorgen voor uzelf, uw partner of andere gezinsleden; natuurlijk doet u dat het liefste zelf. Maar soms
heeft u hulp nodig. Bijvoorbeeld van de wijkverpleging van de Zorg en Welzijn Groep; wij helpen u graag.
De wijkverpleging van de Zorg en Welzijn Groep levert al ruim 100 jaar zorg aan huis. Onze medewerkers
wonen bovendien bij u in de buurt, wel zo vertrouwd. Op Goeree Overflakkee krijgt u, na indicatie van het
RIO (Regionaal Indicatie Orgaan), direct verzorging en/of verpleging tliuis. Wij zorgen ervoor dat alles naar
wens wordt geregeld. Ook wanneer u bijvoorbeeld een speciaal bed, een til-tift of andere hulpmiddelen nodig
hebt. U bent altijd verzekerd van de juiste zorg die bij u past. Daarnaast zorgen wij voor een vast aanspreek
punt binnen onze organisatie, die weet wie u bent en wat uw persoonlijke omstandigheden zijn.
De Zorg en Weizijn Groep heeft het kwaliteitskeurmerk van de Landelijl<e Vereniging voor Thuiszorg.
Wij voldoen daarmee aan strenge eisen. Voorbeelden hiervan zijn een zorgplan op maat, professionele zorg,
goede afstemming met huisartsen, strikte hygiëne, waarborgen van de privacy en continue onderzoek by
cliënten en medewerkers voor verbetering van de zorg.
Met at uw vragen kunt u dagelijks direct contact opnemen met uw team wijkverpleging. Zij zijn tussen 13.00 uur
en 14.00 uur bereikbaar. Team Middelharnis/Dirksland is bereikbaar op (0187) 48 80 41, team Oostflakkee op
(0187) 64 12 89 en team Ouddorp op (0187) 68 99 41. Vóór 13.00 uur en na 14.00 uur kunt u contact opnemen
met De Zorglijn, (0181) 62 62 26. De wijkverpleging is zeven dagen per week, 24 uur per dag bereikbaar.
^^^MMiaxmmfi
Voorkom dit soort gevaarlijke situaties
en zorg ook in 2005 voor een veilige
woonomgeving voor uw kind.
De Thuiszorgwinkel heeft een uitgebreid
assortiment kindveilige producten op
voorraad. Denk hierbij aan stopcontact-
beveiligers, tafelhoekjés, veiligheids-
haakjes en nog veel meer.
Tot 31 januari 2005 ontvangt u bij
aankoop 10% korting op al deze
kindveilige artikelen.
Leden van Gezondheid Service
krijgen nog eens 10% extra
ledenkorting.
Thuiszorgwinkel,
P.3. Bliekstraat 4a,
3201 RL Spijkenisse.
Telefoon (0181) 67 97 00.
Openingstijden:
maandag t/m. vrijdag: 8.30 -17.00 uur.
Bent u moe, lusteloos, gestresst of gewoon toe aan een gezellig verwendagje? Dan is een bezoeicje aan het
sauna en beautycenter 'Thermen Holiday' de moeite waardl Een bezoek aan 'Thermen Holiday' is een bijzondere
ervaring. U bent daar te gast in een paradijselijk resort, waar u een scala aan ontspanningsmogelijkheden
wacht. Zoals een paal-, aquarium- en bioscoopsauna, whirlpools, zoutwaterbad, kruidentempel en diverse
zwembaden. Bent u lid van Gezondheid Service? Profiteer dan van 20% korting op de entreeprijs voor de sauna.
Tevens kunt u regelmatig ontspannende verwenarrangementen verwachten tegen gereduceerde tarieven.
De meeste vrouwen komen rond hun 45' levensjaar in de overgang. Wat gebeurt er allemaal in het lichaam,
welke verschijnselen kunnen zich voordoen en hoe kunt u daar mee omgaan? Sommige vrouwen hebben derge
lijke verschijnselen al, anderen willen zich er graag op voorbereiden. In de cursus 'Menopauze' van Gezondheid
Service doet u kennis en praktische tips op en er is natuurlijk ruimte voor het uitwisselen van informatie.
Shantala Babymassage
6 januari
Stad a/h Haringvliet
18 januari
Middelharnis
Menopauze
10 januari
Dirksland
Groepsbegeleiding Over Gewicht
19 januari
Oude Tonge
Zwangerschapsgymnastiek
25 januari
Middelharnis
Omgaan met Hyperventilatie
26 januari
Dirksland
Gespreksgroep ouders van Zuigelingen
27 januari
Oude Tonge
Zwangerschapsyoga
1 februari
Dirksland
Kennismaken met de computer voor senioren
3 februari
Dirksland
Gezond Bewegen
wekelijks
Middelharnis
Reactiveringszwemmen
wekelijks
Dirksland, Stellendam
Fibrogym®
wekelijks
Nieuwe Tonge
Voor meer informatie en aanmelden belt u met Gezondheid Service, telefoon (0181) 52 62 26
tijdens werkdagen van 9.00 tot 12.00 uur. Of per e-mail naar gezondheidservice@zwg.nt
