Overdenking
De R van Rijkelijk
veel voordeel is
weer in de maand!
Aantrekkelijke kerk
Kerstzangavond
uit de
Heilige Schrift
Kerstconcert met Zeeuws Mannen
Ensemble en Aleida en Marien Stouten
EIIMIDBI-tllEtJWS
Samen zingen
in Ouddorp
Uitslagen
f/. Damclub
'Denk
en Zet'
lOOOSE KMOliaMS
Ui IN EMULSIE
iNOEdEUVItim
LIKKENDE KniEK
Automobielbedrijf Witvliet B.V.
12e ronde, gespeeld
maandag 13 december
M^aiga-^rilog^ie - deel 2,
PAGINA 5
VRIJDAG 17 DECEMBER 2004
Deze vraag- en antwoordrubriek staat geheel ten dienste van de lezer die er
kostenloos gebruik van kan maken. Uw vragen op velerlei gebied kunt u stu
ren aan: Redactie Eilanden-Nieuws, Postbus 8,3240 AA Middelharnis, met
in de linkerbovenhoek 'Vragenrubriek' vermeld. De vragen worden door
deskundigen beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzending
compleet met antwoord in deze rubriek worden gepubliceerd.
In een antiekzaak zag ik zowel zeven- als
negenarmige kandelaars, soms met een los
se kaarsenhouder in het midden. Vanwaar
juist die aantallen kaarsen en die platte
vorm?
Antwoord: De zevenarmige kaarsenhouder
is de Menorah, de liturgische kandelaar uit
de Joodse tabernakel en later de tempel
(Ex.25:31 en Lev. 24:4). Het is een bekend
Joods symbool, dat veelvuldig wordt aange
troffen in synagogen, op grafstenen en in
woningen van Joden. Het aantal van 7 armen
is gebaseerd op de instructies van de Heer
voor de bouw van de tempel (Ex. 37:17-24).
Die andere kandelaar is een chanoekahlamp
met acht (geen negen) armen. Chanoekah is
Hebreeuws voor Inwijdingsfeest, dat wel
geteld 8 dagen duurt. De Joden steken dan de
eerste dag één kaars aan en elke volgende
dag eentje meer in de luchter. Daarmee
wordt gedurende dat feest het groeiende
licht gesymboliseerd. Het aansteken gebeurt
met behulp van het (losse) negende licht, dat
u vóór de Davidsster zag en dat Sjammas
(ofwel bediende) genoemd wordt. Die
negende houder is dus slechts de 'dienaar'
die de vlam draagt om elke dag een volgen
de kaars te kunnen ontsteken, zonder dat
men vuur behoeft te maken. Vuur maken
was de Joden immers tijdens de sabbat ver
boden.
In de periode voor kerst wordt veel nagedacht. Niet alleen over per
soonlijke zaken, maar ook over onze maatschappij. Een van de dingen
die velen bezighoudt is de groei van de islam. Deze week wordt de toe
nadering tussen Europa en niet-Europese landen beheerst door
gesprekken over de toekomstige toelating van Turkije tot de Europese
Unie. Over deze kwestie zijn niet alleen argumenten voor, maar ook
onoverkomelijke bezwaren tegen aan te voeren. Die zijn vooral van
religieuze aard. Velen beschouwen de grote aantallen moslims in west
erse landen als een bedreiging van 'onze' cultuur en de democratische
rechtsstaat. Anderen zien in de islam een regelrecht gevaar, nu nog in de
minderheid en weinig 'zichtbaar', straks in de meerderheid en domi
nant. Hoe de islam en vooral jonge moslims zich in de toekomst zullen
ontwikkelen blijft de vraag. Of er in ons land één moslimpartij komt is
onzeker. Eén ding staat vast: ook de islam ondergaat de negatieve
aantrekkingskracht van onze welvaartsmaatschappij. Al eerder schreef ik
dat vooral jonge moslims leven in twee culturen. Maar ondanks het feit
dat de islam, net als het christendom wordt bedreigd door materialisme
en secularisatie, blijft deze wereldreligie ten diepste wezensvreemd aan
de westerse cultuur. De enige brug tussen beide godsdiensten zijn
gesprekken rftet een persoonlijk karakter.
Tegelijk is er een discussie aan de gang over de 'aantrekkelijke' kerk. Het
gesprek gaat weliswaar over wat de 'kerk als kerk' zou moeten zijn, maar
de discussie heeft ook te maken met de relatie met (godsdienstige) min
derheden. Hoe gaan wij om met anders-gelovigen? Hierbij speelt de
vraag: wat maakt een kerk 'aantrekkelijk'? Hoe kunnen christenen voor
anders-gelovigen, en in het bijzonder voor moslims, een 'open' kerk zijn?
Want aantrekkelijk is 'open'. Het antwoord lijkt eenvoudig, maar kost bij
nader inzien de nodige hoofdbrekens. In de allereerste plaats mag de
kloof tussen het christelijk- en het moslimgeloof niet worden verdoezeld
of omzeild. In het gesprek met moslim-gelovigen moet niet worden ver
huld dat de God van de bijbel een andere god is dan de god van de islam.
Wel moet er sprake zijn van wederzijds respect en begrip. Zonder
vertrouwen kan geen gesprek plaatsvinden. Als er sprake is van een open
gesprek, en niet van zieltjes winnen, heeft de kerk veel te bieden. Een
'aantrekkelijke' kerk spreekt inet overtuiging van een liefdevolle God,
maar heeft ook warmte en geborgenheid te bieden. De gedachte van de
'aantrekkelijke' kerk geld niet alleen de eigen gemeente, maar zeker ook
hen met vne de gemeente in aanraking komt. Hoeveel staan er niet
buiten? De vraag is of wij deel uitmaken van een kerk die getuigt van
Hem die op aarde gekomen is om verloren mensen te redden. Om hen
het eeuwige leven te geven. Alleen op deze wijze kan de kerk een
'aantrekkelijke' kerk zijn. Daar komt nog iets bij. Een kerk die onbevan
gen naar buiten treedt ziet de multiculturele samenleving niet in de
eerste plaats als een bedreiging, maar als een uitdaging. Dan wordt het
'dichterbij' komen van de islam een uitdaging om het Evangelie uit te
dragen.
Als je op de verpakking van voedsel leest wat
er in zit, staat er vaak iets bij over emulga-
toren. Wat zijn dat voor dingen?
Antwoord: Emulgatoren zijn stoffen die
ervoor zorgen, dat een bepaalde emulsie,
ofwel oplossing, in stand blijft. Een natuur-
Ujke emulsie is meUc, want daarin vormen
vocht en vet met de andere bestanddelen één
homogene vloeistof, d.w.z. u ziet er geen
afzonderüjke deeltjes eiwit en vet in. De uit
vinder die mayonaise ging maken, gebruikte
mosterdzaad om eierdooiers, azijn, slaolie,
citroensap, e.d., tot een geheel te binden. In
andere levensmiddelen gebruikt men als
emulgatoren bepaalde eiwitten, maar ook
wel eens min of meer chemische stoffen,
zoals de glyceriden in margarine. Voor
levensmiddelen mogen evenwel uitsluitend
middelen worden gebruikt die als emulgator
of als geleermiddel (dat de geleivorming
bevordert) zijn toegelaten. In dat geval gaat
het om toevoegingen, d.w.z. stoffen die niet
van nature in het voedsel voorkomen.
Hoe maak ik een streng echte bloedkoralen
weer schoon?
Antwoord: Leg ze in een badje van pure
alcohol (ca 90%), of eau de cologne. Dan
drogen met de föhn. Zijn de stenen dof, haal
dan de ketting voorzichtig heen en weer over
een doekje, waarop u een paar druppels ech
te slaolie hebt gedaan. Controleer gelijk of
het snoer nog sterk genoeg is.
Onze tweejarige kater likt geregeld aan
muren, bloempotten, pannen en schoenen.
Zou hij soms iets te kort komen?
Antwoord: Dat likken wijst op een tekort
aan mineralen. U voedert uw huisdier(en)
blijkbaar te eenzijdig. Katten hebben veel
spiervlees of vis nodig, dus haal af en toe
vers hart, geef ze (10 minuten gekookte) vis
gemengd met brood. Let op de samenstelling
als u brokjes of zgn. kant en klare dieren
voeders haalt, want sommige bevatten min
derwaardige mengsels, orgaandelen of ander
afval, en/of veel te veel water. Hoe meer ruw
eiwit met calcium, fosfor en vitaminen A,
D3 en E en hoe minder vocht, des te beter het
voer.
Bedeiikt de diiigea die boven zijii.
lüet die op de aaicle zijn.
KolosseiLsen 3; 2
Beste Trefpunters, aanstaande zaterdag 18
december willen we als club samen naar de
kerstzangavond gaan. Het is de bedoeling
dat we om 19.15 uur verzamelen bij de
ingang van de gymzaal, waarna we als groep
met elkaar de kerstzangavond zullen bij
wonen. Daarna zullen we in 'de creche'
onder het genot van warme hapjes, drinken,
kletsen en spelletjes de avond voortzetten en
beëindigen. Tot zaterdag! De leiding.
Maar de engel zeide tot hem: Vrees niet,
Zacharias! want uw gebed is verhoord, en
uw vrouw Elizabet zal u een zoon baren, en
gij zult zijn naam heten Johannes.
[Lukas 1: 13]
Wachten duurt lang, niet wanneer we in die
pe slaap gedompeld zijn, maar juist wanneer
we de nacht wakend doorbrengen en met
verlangen uitzien naar de nieuwe morgen.
Over de nacht gesproken, deze geschiedenis
begint immers met de mededeling: in de
dagen van Herodes. Een donkere tijd voor
het volk, wat onder de regering van David
had gestaan, en nu moet buigen voor een
vreemde koning, die staat onder de macht
van Rome. Een Edomiet, van huis uit een
vijand van Israël.
Om maar te zwijgen over de nacht in het
geestelijke leven van die dagen, waar zove-
len de verwachting naar de morgen hebben
verloren en niet meer leven bij het gebed om
de vervulling van de beloften. Herkenbaar
ook voor onze dagen.
Maar in die nacht klinken aan het einde van
vers 5 twee namen. Zacharias en Elizabet.
Nee, ook hun leven is het anders gelopen dan
zij hadden gedacht en gehoopt en gebeden.
Zij zijn beiden op hun dagen gekomen en de
verwachting van nieuw leven is verdwenen.
Maar die namen staan hier veelzeggend:
Zacharias dat betekent: de Heere gedenkt.
Dat hebben zij geloofd en straks zal Zacha
rias daar ook van zingen hoe Hij gedachtig is
geweest aan Zijn heilig verbond.
En ook Elizabet mag met haar naam en met
haar hart bevestigen: God is getrouw. Want
zij beiden waren rechtvaardig voor God,
wandelende in al de geboden en rechten des
Heeren, onberispelijk.
Dat gold ook voor Zacharias ambteUjk werk.
Deze keer wel heel bijzonder, want door het
lot, naar de gewoonte der priesterlijke bedie
ning, is hij verkozen om het reukoffer te
brengen.
Vanuit de duisternis mag hij het heilige
betreden, wat beschenen wordt door het
glanzende licht van de zevenarmige kande
laar. En terwijl in de voorhof het volk bidt,
neemt de priester deze gebeden mee. Het
volk heeft een priester nodig, om hun gebe
den op te laten klimmen voor Gods aange
zicht, als reukwerk voor Hem toegericht.
Daar staat Zacharias, als een afschaduwing
van de Hoogste Priester, die met Zijn offer
het hemelse heiligdom is binnen gegaan, die
ook voor ons bidt. Voor mensen, die God met
hun gebeden niet bereiken kunnen, die zo
vaak de woorden niet kunnen vinden. Wat
een vertroosting om dan onze Hoogste Pries
ter bezig te zien met ogen van het geloof.
Let wel op de volgorde: het reukwerk werd
gebracht na het brandoffer, na het offer voor
de schuld. Zo is onze Hoogste Priester, nadat
Hij eerst het brandoffer bracht op Golgotha,
bezig met het gebed voor Zijn volk, op grond
van Zijn offer.
Om Hem werd gebeden in de voorhof. Zeker,
daar zijn er ook geweest die uit gewoonte
zich hebben neergebogen. Het is weer tijd,
even bidden, maar geen verwachting. Maar
er waren er ook die vol verlangen uitzagen
naar het licht, zo groot zo schoon, wat zou
neerdalen van 's hemels troon, dan denk ik
alleen al aan Simeon en Anna en aan allen die
de verlossing in Jeruzalem verwachten. Uit
ziende naar de nieuwe morgen, de morgen,
ach wanneer.
Zeker, ons gebed is niet meer hetzelfde als
van Zacharias. Wij mogen iedere zondag
belijden dat Hij gekomen is. Maar is dit won
derbaarlijke licht al neergedaald in ons duis
tere hart? Is dat uw en jouw gebed in deze
dagen, verwachtend, verlangend, op grond
van Zijn brandoffer, naar Zijn komst in
uw/jouw donkere, zondige bestaan?
En binnen stijgt het reukwerk op naar boven.
De Heere hoort. Israël hope op de HEERE;
want bij de HEERE is goedertierenheid, en
bij Hem is veel verlossing. En Hij zal Israël
verlossen van al zijn ongerechtigheden.
Nog even en de nacht is ten einde. De Heere
opent de hemel en daar daalt een engel neer:
Zacharias vreest niet, uw gebed is verhoord.
Niet alleen het gebed wat hij zo juist heeft
opgezonden, maar ook dat oude, bijna verge
ten gebed, om de instandhouding van zijn
geslacht.
Uw vrouw, Elizabet zal een zoon baren, en
gij zuh zijn naam heten Johannes. Blijdschap
voor Zacharias en Elizabet. Een lichtpuntje
in de duisternis, zouden we zeggen. Nee, er is
meer, blijdschap niet alleen bij Zacharias en
Elizabet, maar velen zullen zich over Hem
verblijden, want hij zal groot zijn voor de
Heere en hij zal voor Hem heengaan.
Denkt het u zich eens in: Zacharias. Vader
worden van een zoon, die noch wijn, noch
sterke drank zal drinken. Vader van een
zoon, die met de Heilige Geest zal worden
vervuld, die velen van de kinderen Israels
bekeren zal tot de Heere, hun God. Vader van
een zoon, die voor de Verlosser zal uitgaan,
die de zondaren zal wijzen op het Lam van
God, dat de zonde der wereld wegdraagt.
Is het niet om uit te jubelen en een lofzang
aan te heffen. Maar Zacharias zwijgt. Nee,
niet omdat er niet te zingen valt, maar omdat
deze gebedsverhoring hem te machtig is
geworden en hij niet gelooft het Woord,
waarmee God de engel tot Zacharias had
gezonden. .En daarom moet hij zwijgen, om
zo in de stille overdenking een loflied te ont
vangen, die tot op de dag van vandaag klin
ken mag. Daar hopen we een volgende week
bij stil te staan.
L. de Wit
DREISCHOR - In de Adriaanskerk te
Dreischor geeft zaterdag 18 december het
Zeeuws Mannen Ensemble een bijzonder
kerstconcert. Het ensemble brengt, onder
de gedreven leiding van Jan van den Bos,
een breed kerstprogramma ten gehore.
De instrumentale begeleiding wordt ver
zorgd door het Zeeuws Instrumentaal
Ensemble, dat uit jeugdige Schouwse
muzikanten bestaat. Verder bespelen
Mark Christiaanse de piano en Marien
Stouten het orgel. Marien schreef alle ins
trumentale arrangementen voor het
ensemble. Na twee succesvolle concerten
in Tholen en Wemeldinge wordt deze
kersttournee afgesloten in Dreischor.
Aanvang 20.00 uur.
Het Zeeuws Mannen Ensemble werd op 1
januari 2003 opgericht door een aantal
Zeeuwse mannen, met als doel om een zo
goed mogelijke zangkwaliteit na te streven.
Daartoe wordt intensief gestudeerd en gere
peteerd, enerzijds door (individueel) aan
dacht te schenken aan stemvorming en zang
techniek en anderzijds door het instuderen
van het repertoire. Buiten de vaste repetities
om, op dinsdagavond in de Hervormde kerk
te Wemeldinge, wordt er regelmatig een
extra avond per week gerepeteerd. Het
repertoire bevat zowel het eenvoudige lied.
De hele maand december spectaculaire
kortingen bij de Ford dealer!
Koningin Julianaweg 60, 3241 XC Middelharnis. Telefoon 0187 - 48 26 44
zoals psalmen en gezangen, alsook werken
die veel studie vereisen, bijvoorbeeld klas
sieke werken. Ook negro-spirituals en volks
liederen vormen een vast onderdeel van het
repertoire. De leiding is in handen van de
gedreven dirigent en solist Jan van den Bos
uit 's Gravenpolder, die een gedegen zang
opleiding heeft genoten. Als vaste pianobe
geleider is de Mark Christiaanse uit Yerseke
aan het ensemble verbonden.
Het Zeeuws Instrumentaal Ensemble bestaat
uit 5 personen: de violisten Annette Jumelet-
Kik en Jacqueline den Boer, de dwarsfluitis-
ten Lucinda Bin en Aleida Stouten, en trom
pettist Peter Biemond. Zij studeerden onder
leiding van Marien Stouten hun partijen in
en vormen één geheel met het mannenen-
semble.
Het kerstconcert in Dreischor zal zich duide
lijk onderscheiden van de talloze andere
kerstconcerten in den lande. Wie houdt van
een kerstconcert met samenzang, een man-
nenensemble, instrumentalisten, pianist en
organist, een programma met bekende en
minder bekende kerstliederen, klassieke
werken, spirituals, solozang en instrumenta
le bewerkingen in de akoestisch zeer mooie
Adriaanskerk, zal dit concert zeker niet wil
len missen.
De entree bedraagt voor volwassenen 4, en
voor kinderen tot 12 jaar 2. Wanneer u
vooraf reserveert, krijgt u 1 korting per
plaats. Voor reserveringen of meer informa
tie kunt u bellen naar: 0113-502845, of de
websites www.zeeuwsmaimenensemble.nl
en www.marienstouten.nl bezoeken.
Zaterdagavond 18 december kan er weer
'samen gezongen' worden in de Doopsge
zinde Kerk van Ouddorp aan de Dorpstien-
den. De avond duurt van half 8 tot half 9 en
er worden ook kerstliederen gezongen. Een
ieder van harte welkom.
MIDDELHARNIS/
SOMMELSDIJK
J. A. Dekker - I. Koese3 - O
R. van Rijnberk - C. PolderO - 3
J. Jordaan - J.A. Nipius3 - O
A. Verolme - M. Klink3 - O
A. van der Veer - W. Vroegindeweij ...1 - 1
B. du Pree - C. SpeeO - 3
R. Jacobs - I. MackloetO - 3
Koese is nog steeds op zoek naar zijn vorm.
Nu is het uitermate moeilijk om die te vin
den als je Dekker als tegenstander hebt, zo
bleek.
Polder deed het goed tegen Van Rijnberk.
Hij haalde de volle winst binnen. Dat gold
ook voor Jordaan, die strijd tegen Nipius
voerde. Knap van Verolme om van Klink te
winnen. Hoe komt het toch dat Klink de laat
ste tijd zoveel punten laat liggen? Hij is tot
beter in staat.
Vroegindeweij komt er steeds beter in. Hij
dwong Van der Veer tot een gelijkspel. Dat
mag een prestatie heten! Spee ging met de
volle winst naar huis. Eigenlijk hadden we
niet anders verwacht. Je weet echter maar
nooit.
Jacobs, die heel vaak voor een verrassing
zorgt, heeft dat in de wedstrijd tegen Mac
kloet niet gedaan.
De stand aan de kop na 10 ronden is:
GespGew. Rem. Verl. Pnt.
J. van Hoorn10 8 1 1 25
H.H. Verolme9 7 O 2 21
J.A. Dekker10 7 2 1 23
A. van der Veer10 6 3 1 21
A. Verolme10 6 3 1 21
I. Mackloet8 6 2 O 20
M. Klink10 5 1 4 16
W. Vroegindeweij.. 10 4 4 2 16
C. Spee10 3 6 1 15
C. Polder11 4 2 5
-17-
'Je moet die jongen niet in de verlegenheid brengen',
mengt nu weer een ander zich in het gesprek. 'Maar
welk groot boek bedoel je eigenlijk?'
'Alleen op de wereld', roept Ludwig Bolwin.
Er klinkt een algemeen gelach, ze zijn bUj dat Karl-
Heinz eens te pakken wordt genomen. Allen zijn
bevreesd voor hem, maar nu het gezamenUjk tegen
hem wordt opgenomen, durven ze wel een beetje. Karl
pakt zijn machorka en draait nog een sigaret. Als hij
die heeft aangestoken, reikt hij hem door aan de man
die het dichtst bij hem zit.
'Hier stelletje bietsers, geef maar door.'
'Ha, dank je Karl.'
De plenny neemt een paar trekjes en geeft de papyros-
sa door aan de man die naast hem zit.
'Danke schön.'
De sigaret gaat van mond tot mond en men is Karl
dankbaar voor deze geste.
Inmiddels heeft Karl de volgende sigaret gedraaid en
geeft ook deze aan zijn kameraden door.
'Vielen Dank, Karl.'
'In Ordnung', woiift hij dit gebaar weg.
De sigaretten gaan van hand tot hand en de plennies
genieten zichtbaar. Ze vragen niet waar Karl de
machorka vandaan heeft, want ze beseffen dat, wie
veel weet, soms ook veel moet verantwoorden.
Ludwig Bolwin is op dat moment echter heel slecht te
spreken. Zijn humeur staat op een laag pitje. Als het
zijn beurt is om een paar trekjes te nemen schudt hij
afwerend met zijn hoofd.
'Ik moet de gestolen rommel niet. Vandaag rook je het
en morgen kun je ervoor met de nagajka op je fahe krij
gen."
Karl kijkt hem van terzijde aan, maar is zo verstandig
om te zwijgen. Eén, welke belust is op een beetje hei
bel, gaat er echter wel op in. Hij heeft weleens het een
en ander over Karl-Heinz gehoord; dat die voor de oor
log een berucht inbreker en onderwereldfiguui is
geweest.
'Ach Ludwig, Karl zal zijn maats er niet aan wagen, hij
heeft een gedegen opleiding achter de rug. Wat dat
betreft, hoef jij je geen zorgen te maken.'
Karl fronst zijn voorhoofd en kijkt de spreker aan
dachtig aan, maar hij weet niet precies of de man hem
met opzet beledigt, of dat deze woorden als grap zijn
bedoeld. Men kan heel wat zeggen, voordat hij boos
wordt. In z'n leven heeft Karl al heel wat aan moeten
horen. Vandaar dat hij zich niet al te veel van deze
woorden aantrekt. Overigens kan het hem ook weinig
schelen; als het te erg wordt zal hij wel optreden en
wee hem die daaraan heugenis heeft.
'Trouwens, het is helemaal niet zeker dat hij de
machorka georganiseerd heeft, immers vriend Stier-
mann is tegenwoordig goede maatjes met de Russen',
gaat de man verder. Hij neemt een paar flinke halen
aan de sigaret en geeft hem dan door aan Ludwig Bol
win.
'Hier vriend, neem een paar trekjes.'
'Ach kerel, hou je rommel bij je, ik heb toch gezegd dat
ik die troep niet hebben wil."
'Geef maar hier, mij interesseert het niet, al is de
machorka van kameraad Josef Stalin zelf gestolen",
snauwt er één die de sigaret van de ander overneemt.
De spanning stijgt en allen voelen het, maar er schijnt
niemand te zijn die er iets tegen doen kan. De maimen
zijn geladen en ergens zoekt dat een uitlaatklep. Zelfs
Franz, die aanvoelt dat er iets mis dreigt te gaan, weet
niet waar hij een oplossing kan vinden.
'Jij kunt het zeker niet hebben dat Fischer en Stier-
mann een vredesverdrag met Iwan hebben gesloten'.
spot één van de mannen. 'Jullie hebben geen verstand
van politiek, vrienden, anders zouden er niet zulke
domme opmerkingen worden gemaakt. Onze vriend
Karl-Heinz krijgt straks een baantje en wordt bevor
derd tot inspecteur van de Bund Deutscher Madel. Je
zult versteld staan wat er dan allemaal door hem
gepresteerd wordt. Hij zal aan de Russen moeten uit
leggen hoe het Duitse vrouwvolk in dienst gesteld kan
worden bij de wederopbouw van Rusland. Wij als
superras zullen eens laten zien, hoe er onder de des
kundige leiding van kameraad Stiermann zaken
gedaan kurmen worden.'
'Jullie willen hem harenmieester maken', grirmikt
iemand.
Er barst een schaterend gelach los.
'Dat kan niet, want dat betekent dat ze hem eerst een
heel speciale behandeUng moeten laten ondergaan.'
Weer wordt er luidkeels gelachen. Karl neemt het nog
al laconiek op en grijnslacht om hun slappe geleuter.
Ludwig heeft weer de één of andere domheid begaan
en wordt daarvoor door zijn makkers op de vingers
getikt.
'Ik ga maar een poosje slapen; van jullie gezwam
wordt ik gewoon misselijk", grijnst Karl en staat op om
de daad bij het woord te voegen. Dit prikkelt Ludwig
en die stuift woedend op: 'Blij toe; de hele avond tegen
dat gezicht van jou aan te moeten kijken, maakt me
misselijk. Hier de grote vent uithangen met je tabak,
waarvoor je misschien die jongen wel hebt aangege
ven, die dat brood heeft gestolen."
Karl blijft staan en draait zich om: 'Jij moet een beetje
op je woorden letten, jongen; je mag alles tegen mij
zeggen, maar hier ga je wel een beetje te ver, vind je
zelf ook niet?'
'Jij deugt nergens voor en bent in staat om ons allemaal
aan de galg te brengen.'
Karls ogen vormen zich tot spleten en zijn kaken gaan
verdacht heen en weer. Franz, die Karl kent, weet dat
er nu niet veel meer gebeuren moet of hij wordt agres
sief. En wie dat eenmaal heeft meegemaakt, verlangt
naar geen tweede keer.
Hij begeeft zich naar het groepje en legt zijn hand op
Ludwigs schouder: 'Ludwig, wat jij van Karl zegt is
niet juist, jongen; je zou er goed aan doen in het ver
volg een beetje op je woorden te letten.'
Ludwig schudt de hand van zich af en kijkt Franz
woest aan. Maar Franz verstevigt zijn greep, wat aan
de jongen een woeste krachtterm ontlokt. Met een wild
gebaar draait hij zich een halve slag om teneinde zich
van Franz" hand te ontdoen. Maar dan ontmoet zijn
blik de ogen van Karl-Heinz en hij begrijpt meteen wat
Franz bedoelt. Zelf heeft hij de bevliegingen van de
woesteling Karl-Heinz Stiermann nooit meegemaakt,
maar de verhalen die hij heeft gehoord, zeggen hem
genoeg.
Franz is zo wijs om tussen de twee mannen in te gaan
staan.
Ludwig weifelt. Het is ook zijn eer te na om in tegen
woordigheid van de anderen een nederlaag te lijden.
Maar het gezicht van Karl, dat hem als een monsterlijk
masker aankijkt, waarschuwt hem wèl op z"n hoede te
zijn.
'Je zult het waarschijnlijk anders bedoeld hebben',
tracht Franz te sussen.
Ludwig blijft weifelen. De anderen wachten met ver
bazing af en nog meer gevangenen hebben zich, belust
op sensatie, bij het groepje gevoegd.
'Ik zou kameraad Stiermann ra"n verontschuldiging
maar aanbieden", gniffelt één van de omstanders.
Ludwig Bolwin, begrijpend dat hij door Karl ongena
dig afgedroogd zal worden, kiest de wijste partij:
(wordt vervolgd)