Kun je dominee zijn zonder een woord Latijn geleerd te liebben? e tl) i efe Goun^^etten ...tocht PREDIKBEURTEN Kerstconcert in Doodsklok Een mens in een glazen huis lllAIIDBI-raEUWS 19052005: Honderd jaar Christelijk onderwijs Stad aan i Haringvliet ElllVIIDEtl-IIIEUWS R.K. kerk Achthuizen Extra raadsvergadering bij Superstar Wulfert Floor, de land bouwer van Driebergen OJW schaatsen Breda Op het gymnasium geleerd Latijn geen grondtaal van de Bijbel Verenging van blik W. H. Velema Het bestuur van de vereniging voor protestants-christelijk onderwijs te Stad aan 't Haringvliet nodigt (oud- )leerlingen, (oud-)leerkrachten, (oud- )bestuursleden en andere belangstel lenden van harte uit voor de viering van haar 100-jarige bestaan op 22 januari 2005. Zondag 12 december 2004 PAGINA 2 VRUDAG 10 DECEMBER 2004 Een dringende vraag De vraag over het onderwijs in Latijn als een must voor aanstaande dominees, is op de onlangs gehouden vergadering van de syno de van de PKN aan de orde geweest. Er was een voorstel om de kennis van Latijn niet langer verplicht te stellen. Hebreeuws en Grieks blijven onmisbaar, maar een dominee kan ook zonder kennis van Latijn. In de krant las ik dat de rector van de Erasmus universiteit, professor Van der Duyn Schouten, de noodzaak van de kennis van Latijn relativeerde. Hij vond het belang rijker dat een dominee goed geleerd heeft de Duitse taal te hanteren dan het Latijn. Leid er niet uit af dat deze hoogleraar als belijdend christen en meelevend kerklid de betekenis van het Latijn afschrijft. Integendeel, hij vindt het belangrijk, maar is die kennis ook onmisbaar voor een (aanstaand) dominee? Er was - om het voorzichtig te zeggen - een duidelijke aarzeling bij de hoogleraar. Ik schrijf dat niet toe aan het feit dat hij zelf zich vooral met economie en daarbij passen de wiskunde bezighoudt. Als ik goed ben ingelicht is prof. Van der Duyn een breed georiënteerd geleerde. Desniettemin een aar zeling. Sinds de kennis van Latijn een punt van discussie in de kranten is geworden, nog voordat de synode er officieel over sprak, heb ik er zelf ook nogal eens over nage dacht. Dat kan in zekere zin te meer ont spannen, als je aan de zijlijn staat. Dus als je woord geen gewicht meer in de schaal legt. Dan kun je ontspannen je oordeel op papier zetten. Laat ik beginnen met te zeggen dat ik mijn leven lang dankbaar ervoor ben geweest dat ik op het 's-Gravenhaags Chris telijke Gymnasium vanaf 1942 Latijn heb geleerd. Niet dat de eerste lessen zo stimule rend waren. We wilden ook als eerste-klas- sers dat het ergens naartoe ging. Dat doel sti muleerde ons, mij althans. Vooral toen we aan het bekende werk van Caesar toekwa men. De Gallische oorlogen. Dat was als ik me niet vergis aan het eind van de eerste en vooral in de tweede klas. Ik vond Latijn een plezierige taal, strak logisch van zinsconstructie en daardoor hel der en doorzichtig. Het Grieks is in zekere zin meer poëtisch en staat wat verder af van hen die de logica van het Latijn hogelijk waarderen. De lezer begrijpt: ik ben blij dat ik Latijn heb moeten leren. Daarvan heb ik mijn leven lang plezier gehad; ook al om de herkomst of de betekenis van bepaalde zegswijzen te kunnen nagaan. Je herkent ze snel. Het geeft (mij althans) een voldaan gevoel dat ik ze kan thuisbrengen, om het maar eens heel eenvoudig te zeggen. Daarmee is de vraag nog niet beant woord: is kennen van Latijn een must voor een (aanstaande) dominee? Laten we argumenten voor en tegen eens globaal op een rij zetten, zonder je de eigen wijsheid aan te meten dat wie eraan getrok ken heeft of op gezwoegd heeft, natuurlijk zegt: Geen dominee die niet geleerd heeft Latijn te lezen. Kennis van Hebreeuws en Grieks is on misbaar. Dat zijn de grondtalen van de Bijbel. Je moet, vind ik, als dominee op de oorspronkelijke tekst kunnen teruggaan. Daarover moet je je een oordeel kunnen vor men. Ditzelfde kunnen we niet zeggen van het Latijn. Wie die taal niet geleerd heeft kan de Vulgata (dat is de rooms-katholieke ver taling van de Bijbel in het Latijn) niet lezen. Ik grijp er op bepaalde momenten graag naar, maar kan niet zeggen dat ik niet zonder kan. Latijn is dus niet nodig voor het lezen van de oorspronkelijke Bijbeltaal. Waarvoor dan wel? De Latijnse kerkva ders en de officiële besluiten van de Kerken in de eerste eeuwen blijven een gesloten boek. Tenzij je zou zeggen: ik kan ook met een vertaling toe, bijvoorbeeld van de wer ken van Augustinus, van Tertullianus en vele andere auteurs uit het westen. Wie geen Latijn kent, kan ook de besluiten van conci lies en synoden niet in de oorspronkelijke taal en context lezen. De werken van Calvijn en Voetius in hun oorspronkelijke latijnse edities, blijven voor hem een gesloten boek. Wie de kennis van Latijn niet noodzake lijk acht voor een dominee, snijdt hem van een niet onbelangrijk stuk van oud-christelij- ke en ook van reformatorische literatuur af Kan een dominee niet zonder? Zeker wel, alleen je verengt je blik. Je snijdt de toegang tot bepaalde wegen in kerkhistorische litera tuur af. Dat lijkt mij een niet onaanzienlijke verarming in de theologische opleiding; een blikvernauwing die kijk en kennis in niet geringe mate versmalt - helaas. Kan een dominee niet zonder kennis van Latijn? Jawel, dat zij eerlijk gezegd, maar ten koste van een stuk toerusting dat bij de opleiding behoort. Ik zou zeggen: in het licht van de geschiedenis is de kennis van die werken en kerkelijke documenten absoluut geboden. Ik begrijp de relativering van deze kennis door collega's wel, maar vind haar niet heilzaam voor de opleiding van predi kanten. Men zou mij dan ook niet zo ver krijgen om aan de afschaffing van het vak Latijn in de theologische opleiding mijn stem te geven. Latijn niet verplicht te stellen lijkt mij een symptoom van de verarming in geestelijk opzicht waaraan onze samenleving in de breedte en de diepte lijdt. Het programma voor deze herdenking luidt als volgt: 13.00 uur: - herdenkingsdienst in de Hervormde kerk. Nieuwstraat; 14.30-18.00 uur: - kort officieel gedeelte in verenigingsge bouw 't Trefpunt, Oranjelaan; - 25-jarig jubileum schooldirecteur J.R. Dillingh; - reünie, foto- en diapresentatie; - mogelijkheid tot bezichtigen van de school. Giften ter gelegenheid van dit jubileum zijn welkom op rekeningnummer 308902017 ten name van 100 jaar CBS Albert Schweitzer, Stad aan 't Haringvliet. Deze zullen worden bestemd voor de aanschaf van materiaal in en rond de school ten behoeve van de kinde ren. clir. streekblad op gereformeerde grondslag voor de zuid-liollandse en Zeeuwse eilanden is een uitgave van Uitgeversmaat schappij Eilanden Nieuws BV Versctiljning: dinsdag- en vrijdagavond Tel. (0187) 47 10 20 Fax (0187)48 5736 Postbus 8, 3240 AA Middelhamis Langeweg 13, Sommelsdijk ADVERTENTIES EN ADMINISTRATIE: tel.(0187)47 10 20 e-mall: AIgemeen@gebr-dewaaI.com (onder vermelding van 'adv' of 'adm'l tarief per mm 0,28; contracttarieven op aanvraag sluitingstermijn zakelijke advertenties: maandag en donderdag 14.00 uur sluitingstermijn overlijdensberichten: dinsdag en vrijdag 8.30 uur voor foutief geplaatste advertenties als gevolg van onduidelijke advertentie opdrachten of telefonisch opgegeven advertenties kan de uitgeverij niet aansprakelijk worden gesteld. Advertentie-acquisitie: A. J. van der Velden, 06-50448359 REDACTIE: hoofdredacteur: J. Vlllerius, tel, (0187)47 10 22, e-mall: J.VilIerius@gebr-dewaal.com Plaatsing van ingezonden berichten kan zonder opgaaf van redenen worden geweigerd. ABONNEMENTEN: Per kwartaal 9,50 Per halfjaar 18,50 Per Jaar €36,00 Abonnementen zijn bij vooruitbetaling en worden automatisch verlengd. Opzeggingen schriftelijk vóór 30 november. Wijzigingen graag twee weken voor deze ingaan doorgeven. REKENINGNUMMERS: postbank 167930 rabobank Middelhamis 342001108 Derde Adventszondag OUDDORP - Hersteld Herv. Gem. Dorps- kerk: 9.30 uur kand. A. Britstra uit Lun- teren en 18.30 uur kand. G. A. van Gin- kel uit Maartensdijk. Eben-Haëzer: 9.30 uur kand. G. A. van Ginkel en 18.30 uur ds. C. Oorschot uit Tholen - Ger. Gem. 9.30 uur leesdienst en 15.00 uur ds. C. van Krimpen - Ger. Kerk 10.00 uur ds. C. G. Kant en 18.30 uur ds. H. C. v. d. Eijk - Doopsgezinde Gem. 9.30 uur ds. A. J. Krol en 18.30 uur ds. J. Smink. GOEDEREEDE - Herv. Gem. 10.00 uur ds. M. B. v. d. Akker, Nieuwerkerk a/d IJssel en 18.30 uur kand. P. C. Zorge, Ouderkerk a/d IJssel - Hersteld Herv. Gem. 9.00 en 10.45 uur ds. J. W. van Estrik, bediening Heilige Doop en 17.00 en 18.45 uur ds. IJ. R. Bijl, Moordrecht. STELLEND AM - Herv. Gem. 9.00 uur ds. D. A. Snijder en 16.30 uur kand. J. van Eijsden, Driebruggen - Hersteld Herv. Gem. 11.00 uur kand. B. Bouwman, Sommelsdijk en 19.00 uur ds. W. L. Smelt - Ger. Kerk 10.00 uur de heer C. B. van Beek en 18.30 uur ds. C. G. Kant. MELISSANT - Hersteld Herv. Gem. 10.00 en 18.00 uur ds. P. Korteweg, v.m. bediening HeiUge Doop - Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur leesdienst - Ger. Kerk 9.30 uur ds. A. Westerdijk - Ger. Gem. in Ned. 10.00 en 18.00 uur lees dienst. DIRKSLAND - Herv. Gem. 10.00 uur ds. I. Hoornaar, Ermelo en 18.00 uur ds. Th. W. H. van der Heijden - Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur leesdienst. HERRINGEN - Herv. Gem. 10.00 uur ds. A. H. Veldhuizen, Woudenberg, bedie ning Heilige Doop en 18.00 uur ds. E. F. Vergunst, Ridderkerk - Hersteld Herv. Gem. 'Prins Johan Frisoschool' 10.00 en 18.00 uur ds. A, van Wijk - Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur ds. A. A. Brugge, v.m. bediening Heilig Avondmaal en nam. dankzegging Heilig Avondmaal. SOMMELSDIJK - Herv. Gem. 10.00 uur ds. R. W. van Mourik en 18.00 uur dr. C. A. van der Sluijs, Veenendaal. 17 december 2004: 18.30 uur ds. B. A. Belder, bevestiging en inzegening van het huwelijk van Cees van der Vliet en Annemieke Wielhouwer - Lukaskapel HDG 10.15 uurds.T.W. van Bennekom - Rem. Ger. Gem. 16.00 uur ds. Oort, kinderkerstviering - Herv. 'Exodus' Gem. 10.00 uur ds. M. R. Hoffenkamp - CAMA Christengemeente, het Prieel, 10.00 uur R. Kuijer. MIDDELHARNIS - Herv. Gem. 10.00 en 18.00 uur ds. A. P. Voets, v.m. bediening Heilig Avondmaal en nam. dankzegging Heilig Avondmaal - Hersteld Herv. Gem. aula Chr. Scholengemeenschap 'Prins Maurits' 9.15 uur ds. J. C. den Toom en 17.00 uur ds. J. G. Blom, Poort- vliet - Chr. Ger. Kerk 9.30 en 18.00 uur ds. P. den Butter - Ger. Gem. 9.30 en 18.00 uur ds. J. Karels - Ger. Kerk 10.00 en 17.00 uur ds. L. J. Lingen - Ger. Kerk (Vrijgemaakt) 9.30 en 16.45 uur leesdienst. NIEUWE TONGE - Herv. Gem. 9.30 uur ds. P. J. Droogers, Werkendam en 18.00 uur kand. W. Stijf, Hoofddorp - Her steld Herv. Gem. 'Ons Dorpshuis' 11.00 uur ds. J. C. den Toom, Sommels dijk en 16.30 uur ds. IJ. R. Bijl, Moor drecht - Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur ds. T. M. van Dijk. OUDE TONGE - Herv. Gem. 10.00 uur ds. L. de Wit en 18.00 uur ds. A. Goedvree, Amemuiden - Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur leesdienst - Evangelie Ge meente Beréa, gebouw 'De Bron' 10.00 uur dienst. STAD aan 't HARINGVLIET - Herv. Gem. 10.00 uur kand. D. Wolters, Nieu werkerk a/d IJssel en 18.00 uur ds. P. Nagel, Vlaardingen - Ger. Gem. 10.00 Volgende week zaterdag, 18 december is er weer zaterdagavondwerk van de Nederland se Hervormde Kerk in Hersteld Verband. We hopen deze avond te gaan gourmetten. We verzamelen om 18.00 uur bij het gebouw van de Postduivenvereniging aan de West- dijk waar eerst nog wat gedronken wordt. Om 18.15 uur wordt er vertrokken. De kos ten voor deze avond zullen ongeveer 5,- bedragen. Opgegeven kan nog tot en met zaterdag 11 december door te bellen van naar Peter van Alphen (0187-652086) of naar Elizabeth Knöps (0187-652373). Op vrijdag 17 december geeft dameskoor Toonkunst haar jaarlijkse kerstconcert in de R.K. Parochiekerk Onze Lieve Vrouw Hemelvaart te Achthuizen. Daar zingen zij klassieke en minder bekende kerstliederen, met medewerking van het Chr. Gem. koor Vox Humana o.l.v. Peter Burger, mannen koor 'Ons Koor' o.l.v. WiUem Chr. Mey- boom en het R.K. Parochiekoor St. Caeci- lea o.l.v. Guus van der Ploeg. De muzikale begeleiding wordt verzorgd door organist/ pianist Arjan de Vos. Het geheel staat onder leiding van dirigent Willem Chr. Mey- boom. Iedereen hartelijk welkom. Aanvang 20.00 uur, kerk open 19.30 uur. Hallo jongens en meiden van Goedereede. Wij, als Trefpuntleiding, nodigen jullie van harte uit om morgen weer naar de club te komen. We gaan om 19.30 uur beginnen met gebed. Het thema uit de bijbel "Uw naam worde geheiligd" Na het thema en een korte pauze stappen we in de auto om naar de sporthal te rijden, om vandaar eentocht te beginnen. Brengen jullie je vrienden en vriendinnen mee? De avond duurt tot 21.30 uur. Tot morgen! HET TREFPUNTTEAM en 18.00 uur leesdienst - Ger. Kerk 10.00 uur ds. P. H. Zaadstra en 18.00 uur ds. K. W. Kakes. DEN BOMMEL - Herv. Gem. 10.00 uur kand. A. Wessels, Oldebroek en 18.00 uur ds. E. Versluis, Molenaarsgraaf - Ger. Kerk 10.00 uur dr. G. den Hartogh en 18.00 uur ds. G. A. Trouwborst. OOLTGENSPLAAT - Herv. Gem. 9.30 uur kand. B, Jongeneel, Alblasserdam en 18.00 uur dr. T. E. van Spanje - Her steld Herv. Gem. 't Centrum 11.00 uur ds. W. L. Smelt, Stellendamen 15.30 uur ds. P. Korteweg, Melissant - Ger. Gem. 9.30 en 18.00 uur leesdienst - Ger. Kerk 10.00 uur drs. J. M. Becker en 18.00 uur drs. A. S. Rienstra. LANGSTRAAT - Herv. Gem. 10.00 uur dr. T. E. van Spanje. Morgen zal in Delft de grote klok van de Nieuwe Kerk luiden. Het gebeurt niet vaak dat deze klok, de Bourdon, uit 1570 wordt geluid. De klok weegt bijna negen ton en heeft een diameter van circa 2,3 meter. De klok is gewoonlijk alleen te horen als de hamer de hele en halve uren slaat. Deze Bourdon wordt alleen geluid bij zeer bij zondere gebeurtenissen en bij de begrafe nis van een lid van het Koninklijk Huis. Het geluid van deze diepstklinkende klok ver oorzaakt zulke zware trillingen dat bij regelmatig luiden schade aan de toren van de Nieuwe Kerk wordt toegebracht. De oudere inwoners van Delft herinnerden zich bij de bijzetting van prins Claus en prinses Juliana nog goed de indrukwek kende klank van de Bourdon in het verle den. Velen zullen zich nog herinneren dat op 8 december 1962 prinses Wilhelmina In de koninklijke grafkelder werd bijgezet. Het luiden van de doodsklok lijkt in Neder land steeds meer een achterhaalde zaak. Evenwel niet op het platteland, waar aan het luiden van de kerkklokken bij uitvaar ten nog altijd veel waarde wordt gehecht. Het klokluiden wordt in verschillende stre ken van ons land om uiteenlopende rede nen gedaan. Bekend zijn de klokkenstoe len in Friesland, die ook wel 'de klokken torens van de armen' worden genoemd omdat ze vooral in minder welvarende streken voorkomen. In voor-christelijke tij den was men in de donkerste periode van het Jaar bang dat de zon bezig was te ver dwijnen omdat die steeds korter scheen. Men gaf allerlei duistere krachten hiervan de schuld. Om de 'demonen' te verdrijven maakte men een 'heidens' lawaai. Zo ont stond de gewoonte om in de donkere dagen voor het einde van het Jaar langdu rig de klok te luiden. Over het luiden van de doodsklok wordt ook geschreven door historici die hiermee iemands overlijden treffend markeren. Ook op Flakkee werd de doodsklok in de loop der tijd talloze malen geluid, zoals voor Claes de Wilde, schoolmeester, koster en voorzanger in Oude Jonge. Voor hem luid de de doodsklok op 30 oktober 1765. Ook voor schoolmeester Pieter Diepenhorst, hij werd geboren in 1765 en was o.m. dood graver in Stad aan 't Haringvliet, heeft de doodsklok geluid. Hij overleed op 16 febru ari 1841. ZIJ zijn twee van de vele duizen den voor wie op het eiland de eeuwen door de doodsklok luidde. Morgen zal de doods klok in Delft luiden en gelukkig is er tot nu toe niemand die zich hieraan ergert of stoort. Het ontzag voor de dood Is kenne lijk groot genoeg om er tijdens de laatste tocht hoorbaar bij stil te staan. Als de Bourdon klinkt over Delft wordt een lid van het Koninklijk Huis uitgedragen. Er rest maar een vraag: hoe luisteren wij naar de doodsklok? Op maandag 13 december is er een extra raadsvergadering van de gemeente Middel hamis. Radio Superstar zendt de raadsverga dering live uit vanaf 19.30 uur. Radio Super star is te beluisteren op 105.9 (kabel gem. Middelhamis), 107.3 FM (ether) en via www.radiosuperstar.nl. "Ik voor mij, ik ben maar een ellendige onder de ellendigen, die in kennis, geloof, gods vrucht en bevindingen ver achter vele ande ren aankom en nochtans heeft de Heere mij reeds in mijn vroege jeugd een indruk gege ven van de kostbaarheid mijner arme schul dige ziel, waarvoor ik de veiligheid steeds in Christus blijf zoeken en een oprechte keus om de wet lief te hebben en het welbehagen des Heeren te doen. Hierbij kwam reeds vroeg de begeerte om ook anderen te vragen of zij ook een Zaligmaker nodig liadden, en hun Chris tus en de weg naarde hemel aan te prijzen en voor een eeuwig verderf en ondergang te waarschuwen. Dit zelfgetuigenis schreef Wulfert Floor (1818-1876) in de voorrede op zijn vierde bundel Oefeningen. Die oefeningen waren niet meer of minder dan uitgeschreven pre ken die hij in de omgeving van Driebergen en ook wel daarbuiten hield. Tal van jaren achtereen! Niet dat Floor een geordend pre dikant was. Nog minder achtte hij zich een profeet of een profetenzoon. Hij was en bleef een eenvoudige landbouwer, wiens drang het naar zijn eigen woorden slechts was om zijn 'medereizigers naar de eeuwig heid' aan te spreken over hun eeuwige belangen. Om, als het hem gegeven was, zie len in te winnen voor Gods Koninkrijk en tevens om Gods arme volk op weg naar Sion tot een hand en een voet te zijn en zo moge lijk hun troost en blijdschap in de Heere te bevorderen. Zie deze Wulfert niet als een opwekkings prediker of zoiets, ook niet als een man van grote retorische gaven. Maar hij is rondge gaan - in stilheid, nederigheid en.eenvoud, als één die dient. Geionden, niet om een kerk te stichten, maai' om zielen te stichten, te vermanen en te vertroosten. En dan nog in het bijzonder de zielen van de eenvoudigen en de stillen in den lande. Als een landbou wer sprak hij vooral voor de landbouwers, in de achterhuizen van hun eenvoudige boeren hoeven. En dat in een omgeving waar toen weinig kennis en oefening van het geloof gevonden werd. Altijd was daarom zijn woord sober en ongekunsteld, maar naar het hart en ook uit het hart gegrepen. Een dezer weken verscheen de vierde druk van een boekje dat in 1988 voor het eerst in boekvorm verscheen. Ik heb het toen al met veel vreugde en herkenning gelezen. Het is een kleine biografie van Wulfert Floor. De schrijver was de inmiddels wel bekend geworden ds. J.T. Doomenbal, die deze levensbeschrijving ooit publiceerde in de kolommen van het Gereformeerd Weekblad, het kerkblad van onder meer ds. I. Kievit. De artikelen verschenen van november 1946 tot mei 1947. In de uitgaaf van 1988 is een groot aantal goedgekozen illustraties opgenomen. Wel is het jammer dat deze vierde druk exact gelijk is aan de eerste. Enige actualisering was wel op haar plaats geweest. En een over zicht van inmiddels verschenen bundels met 'Oefeningen' had de weg gewezen naar het kennisnemen van de bronnen zelf. Dominee Doomenbal beschrijft het leven en de prediking van Floor met grote precisie en affiniteit. Dat wordt niet alleen verklaard door hun gezamenlijke afkomst uit het land van Driebergen en Neeriangbroek, maar vooral door de herkenning in geestelijke zaken. Ds. Doomenbal die in 1975 overleed, was een begenadigd schrijver. Zijn eigen 'overpeinzingen' die in later jaren zijn uitge geven, laten dat overtuigend merken. Ik ga nu niet proberen het leven van Wulfert Floor in het kort samen te vatten. Ik wil vol staan met een hartelijke uitnodiging dit fijn zinnige werkje zelf ter hand te nemen. Wie weet, grijpt u - als u het al niet deed - daar na ook naar de al genoemde bundels met Oefeningen. Een tiental brieven van en aan Wulfert Floor is aan het slot van het boek opgenomen. Bij lage 11 tenslotte betreft een door Floor zelf opgesteld overzicht van de plaatsen waar hij heeft gepreekt - met zijn eigen woorden: "geoefend". Ik citeer tenslotte uit een brief die hij in april 1850 schreef aan zijn zielenvriend F. Vos kuil. "Nu dan, laat ons zoeken te waken en te strijden om eenmaal in te gaan door de enge poort en te grijpen naar het eeuwige leven. Laat ons veel en getrouw gebruik zoeken te maken van het dierbare Woord des Heeren, hetwelk ons toch zo dienen kan om onze har ten in moedeloosheid te verkwikken. En ons te zijn tot een veilig zielkompas, waarop wij veilig koers kunnen maken naar de eeuwige zaligheid, zonder te dwalen, of tenminste geheel te verdwalen in de woestijn van deze wereld. Laat ons inzonderheid veel met al onze schuld en nood zoeken te schuilen bij Jezus en Hem aanlopen om Zijn goede Geest, want: Er moet veel strijd gestreden zijn, veel kruis en leed geleden zijn, een nauwe weg betreden zijn, en veel gebed gebeden zijn, zolang wij hier beneden zijn. Dan zai het hierna vrede zijn. N.a.v.: Ds. J.T. Doornenbal, Leven en werk van Wulfert Floor. Uitgeverij Den Hertog te Houten. Gebonden. Geïl lustreerd. 164 pag. ISBN-nummer 90-331-1848-3. Prijs 14,90. J.M.J. Kieviet Paleis Soestdijk. Voor velen het thuis van de Neder landse monarchie. Woonplaats van - toen - Konin gin Juliana en Prins Bernhard. Langs de weg, mak kelijk te zien. Groots, wit, twee vleugels die je lijken te omarmen, een royaal bordes met bijbehorende trappen. Elk jaar weer op koninginnedag trefpunt voor het défilé. Jarenlang rust- en ontmoetings plaats voor een groeiende familie. Gewoon, omdat vader en moeder, opa en oma daar woonden. Paleis Soestdijk. Laatste home van een mensen paar, dat de leeftijd van de zeer sterken mocht bereiken. Dat ook wist: ...en het uitnemendste van dien is moeite en verdriet Nu zijn ze niet meer Soestdijk, een huis met geheimen, ook dat In de loop der jaren is er veel gefotografeerd In en rond dat huis. Twee foto's zijn meer dan andere blijven haken op het netvlies. In feite zijn het foto's van hetzelfde object, maar met verschillende per sonen. De gang van een van de beide vleugels van uit de tuin - of was het van achter het hek? - genomen. Op de eerste foto loopt een eenzame vrouw door de gang, Prinses Juliana. Op de ande re - jaren tater - een eenzame man, Prins Bern hard. Dat woord „eenzame" is misschien onterecht en werd wellicht opgeroepen door de combinatie van een klein mensenkind in zo'n grote gang. Laten we het dan maathouden op een mens alleen. Of we nu in hoogheid zijn gezeten, of onder de geringste onderdanen moeten worden gerekend, er zijn momenten dat men alleen is. Dan worden besliss ingen genomen, dan worden dingen gedaan die soms een leven lang nagedragen zullen worden. Ten goed en ten kwade. Dan worden.Eenzaam, alleen. Eigen verantwoordelijkheid. Soms tegen het advies van de ander in. Over die beslissingen is de laatste week weer veel geschreven. Ook Prins Bernhard leefde in een gla zen huis. Als Prins-gemaal heeft hij zijn weg gezocht en gevonden. Het maakte hem tot een publiek persoon, met veel vrienden en veel vijan den. Allebei die groepen hebben nu hun verhaal. Emotionele verhalen, gekleurd door de eigen mening, affiniteit, door sympathie of antipathie. Het is allemaal nog veel te vers om een historisch ver antwoord oordeel te vellen. En misschien is het wel waar wat Koningshuiskenner Van Wijnen schreef Bernhard was een verhalenverteller Vertellers van verhalen kleuren al te makkelijk de werkelijkheid naar eigen waarneming in. Daarom is het extra moeilijk waarheid en verzinsel te scheiden. Verhalen of niet: een ding is duidelijk: Prins Bern hard heeft een grote plaats gekregen onder ons volk en met name bij de veteranen uit de Tweede Wereldoorlog. Zijn optreden toen, maar ook zijn trouw aan hen die toen met hem tegen nazi-Duits land vochten, hebben banden gesmeed. Wie dat ziet en hoort, weet dat dit niet zo maar een kwes tie was van eens per jaar als een soort bescherm heeroptreden. Neen, hier was de mens Prins Bern hard misschien wel op zijn best, leerden wij hem hier kennen zoals hij echt was. Trouw, een vriend. Prins Bernhard mocht oud worden. Dat is een voor recht, maar tevens kan het pijn doen. Hij hoorde tot hen die Nederland bevrijdden, die daaraan soms vanuit grootse of zelfs heilige idealen meededen. Met hen die nu nog leven heeft hij ook bewust mee gemaakt hoe we met die vrijheid omsprongen. Allicht zullen er stemmen zijn, die zeggen dat hij er volop van geprofiteerd heeft. Het zij zo. Er zullen ook tegengeluiden zijn: de toenemende individualise ring, gepaard met criminaliteit, hebben hem ook beroerd. Dat hij het opnam voor twee medewerkers van AH, was daanan een uiting. Het zal waar zijn. Een mens alleen in een gang. Wie zal hem recht kennen? Een mens met zijn vragen, problemen, zekerheden en twijfel Tegelijkertijd een mens in een glazen huis. Een mens alleen en tegelijkertijd publiek bezit Het geldt ook voor zijn familie, zelfs in dagen van rouw. Het geldt morgen, als het lichaam van Prins Bernhard wordt bijgezet in de Delftse Nieuwe Kerk. Enerzijds een geweldig iets, als je weet dat een volk mee treurt. Anderzijds een vorm van publiek vermaak Daarna, alleen. Tot staatszaken roepen. Het glazen huis weer in. Het koningsschap en wat daarmee annex is, is een zware roeping. Koninin Wilhemina heeft het recept tegen de gevol gen van de spanning tussen èn mens zijn èn publiek bezit, venvoord toen zij schreef Eenzaam, maarniet alleen. Zouden wij de koninklijke familie Gods nabij heid in Christus niet toe bidden? Voor morgen en vooraltijd? Beste allemaal, 11 december staat bij het OJW een middag je winterse sportiviteit op het programma. Wegens de begrafenis van Prins Bernhard hebben we als OJW besloten om niet naar de Uithof in Den Haag te gaan. Om 12.00 ver trekken we daarom met de bus vanaf de Hoeksteen in Middelhamis naar Breda, om daar de schaatsen onder te binden. Door dit besluit kan het skiën helaas niet doorgaan. De kosten voor het schaatsen is 10,00. Om ongeveer 17.30 zullen we weer terug zijn bij de Hoeksteen, waar we gezamenlijk soep en een broodje zullen eten. Heb je zin om mee te gaan? Er zijn nog enkele plaatsen beschik baar dus geef je nog snel op bij Johan (486372).

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 2004 | | pagina 2