Overdenking
ihdetalga
Ouderendag in
Dirksland
uit de
Heilige Schrift
EiiAranai-tiiEuws
Vergadering in de Ned.
Hervormde Kerk van Nieuwenhoorn
HET
^KIJKVENSTER
Presentatiecoiicert
orgelconcours op
de radio
Woont Christus in
uw hart?
Huurdersvereniging
verzet zich
tegen verlenging
vergunning
5
Blik op kerk ^-,y
en samenleving Cj
- Godslastering
- Lange tenen?
- Wat mag en niet mag
Waarnemer
'i^^^<;'^'
Deze vraag- en antwoordrubriek staat geheel ten dienste van de lezer die er
kostenloos gebruik van kan maken. Uw vragen op velerlei gebied kunt u stu
ren aan: Redactie Eilanden-Nieuws, Postbus 8,3240 AA Middelharnis, met
in de linkerbovenhoek 'Vragenrubriek' vermeld. De vragen worden door
deskundigen beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzending
compleet met antwoord in deze rubriek worden gepubliceerd.
HET ttCHTin mUELOVlONOta
HONDA.
Autobedrijf
Jan van Dijk
Brieile
OE zmEPnaG
"Opdat Christus door het
geloof in uw harte wonen
(ef. 3:17)
Damverenlging 'Diritsland'
Uitslagen maandag 15 november
Alzheimerbljeenkomst
'De Christenvrouw' afd.
Middelliarnis/Sommelsdijlt
De Vereniging van Or
gelvrienden organiseert
op 27 november 2004
een vrije speelmiddag op
het Batz-orgel in de Ned. Herv. Kerk
van Nieuwenhoorn. De kerk dateert
uit de vroege 16e eeuw.
•3^a.iga-<rilogie - deel 2,
PAGINA 5
VRIJDAG 19 NOVEMBER 2004
Sinds de gewelddadige dood van Theo van
Gogh wordt er in ons land veel gesproken
over het vrije woord, over de vrijheid van
meningsuiting. In eerste instantie werd de
moord op Van Gogh aangeduid ais een aan
slag op het vrije woord; we zouden in dit land
niet meer mogen zeggen wat we willen. Maar
bij nader inzien werd er toch wel onderscheid
gemaakt: het gaat niet alleen over watje zegt,
maar ook over de manier waarop je het zegt.
We hebben we) vrijheid van meningsuiting,
en dat is een groot goed, maar dat betekent
nog niet dat je anderen, die er niet zo over
denken, mag beledigen en kwetsen. Want
ook met woorden kun je je naaste schade toe
brengen.
In dit verband heeft de minister van justitie,
Donner, op het partijcongres van het CDA
gepleit voor handhaving van het wetsartikel
over 'smadelijke godslastering'. Dat laatste
is wel strafbaar, maar daar werd de hand niet
aan gehouden. In de praktijk bleek telkens
weer dat mensen die zich gekwetst voelden
en naar de rechter stapten, in het ongelijk
werden gesteld.
Als minister Donner zijn zin krijgt gaat dat
nu veranderen. Premier Balkenende sloot
zich vrijwel onmiddellijk hierbij aan. Hij wil
niets afdoen van de vrijheid van meningsui
ting, ieder mag zijn eigen bewoordingen kie
zen, maar, aldus de premier, we moeten ons
er ook rekenschap van geven hoe onze woor
den aankomen, want ook met onze woorden
kunnen we wonden slaan.
Minister Verdonk van Integratie was er als de
kippen bij om te verklaren dat zij niets voel
de voor het standpunt van Donner. Daarmee
zou immers worden getornd aan het vrije
woord! We moeten gewoon de vrijheid van
meningsuiting met elkaar bewaken.Er zijn
zeker grenzen aan die vrijheid, maar die zijn
er ook als het gaat om het oproepen tot homo
haat en het achterstellen van vrouwen.
Zij voegde daar nog aan toe dat moslims lan
gere tenen hebben dan rooms-katholieken en
protestanten. Netjes gezegd: de islam-ge-
meenschap heeft een lager incasseringsver
mogen.
Van de zijde van D'66 werd door Van der
Laan opgemerkt dat we niet groepjes christe
nen en moslims moeten bevoordelen, want
daarmee zouden we anderen discrimineren!
Zij leeft in de veronderstelling dat Donner en
Balkenende deze leus maar hebben aangehe
ven terwille van het partijcongres, dus om de
achterban wat tevreden te stellen. In de poli
tieke praktijk zal het zo'n vaart niet lopen!
Er zal in Den Haag nog wel veel over gespro
ken worden. We weten nu echter, wat de
VVD en D'66 betreft, hoe erover wordt
gedacht. Je mag in dit land niets van homo's
zeggen, geen vrouwen discrimineren, maar
God en Christus lasteren valt onder de vrij
heid van meningsuiting.
li CaMEMQERT
MONNIKENVÜERK?
Op een doosje Franse kaas staat een monnik
in tiruine pij, met daaronder 'Père Leonard'
en erboven de naam Camembert. Komt deze
kaas soms oorspronkelijk uit een klooster?
Antwoord: Père Leonard (Vader Leonar-
dus) moet volgens de overleveringen
omstreeks de zesde eeuw als kluizenaar te
Noblac bij Limoges in Frankrijk geleefd
hebben. In de Middeleeuwen werden zijn
goede daden nog geroemd, want hij zou veel
aandacht hebben besteed aan de arme en zie
ke mensen en aan de gevangenen. Hij werd
heilig verklaard en is sindsdien de patroon
van de Franse gestraften, zieken, kraam
vrouwen en vooral van de boeren. Dat laat
ste is hier van belang, want de camembert is
volgens de historie van deze Franse kaas in
1791 voor 't eerst bereid door de boerin
Marie Harel volgens het recept van een mon
nik. Zij hield de bereidingswijze tijdens haar
leven angstvallig geheim. Pas na haar dood
heeft haar loslippige dochter het recept prijs
gegeven. De figuur in bruine pij op dat ron
de doosje zal dus Vader Leonard{us) zijn, de
beschermheilige van de boeren, dus ook van
de kaasmaaksters onder hen. Gezien de
naam is het niet de onbekend gebleven mon
nik van wie Marie Harel het recept voor haar
kaas kreeg. Er staat nu een standbeeld voor
de genoemde kaasmaakster in Vimoutiers
(in Ome, arrondissement d'Argentan) ten
zuidoosten van Caen. Het werd bij de inva
sie in Normandië verwoest, maar na de oor
log hersteld door 400 werknemers van een
camembertfabriek in de Noord-Amerika-
nanse staat Ohio. Omdat een monnik over
het recept voor dit soort kaas beschikte, mag
worden aangenomen dat die voordien al in
een klooster gemaakt is.
Over de zeven wereldwonderen vond ik alles
in mijn encyclopedie, maar je hoort zo vaak
over acht wereldwonderen. Wat was dan dat
achtste?
Antwoord: In de loop der eeuwen zijn heel
verschillende bouwwerken 'het achtste
wereldwonder' genoemd, maar meestal
werd het praalgraf Taj-Mahal (1630-1648)
in de stad Agra in India bedoeld. Het werd
door de sjah Djehan opgericht voor zijn
overleden echtgenote en bestond uit een
groot hoofdgebouw, dat met zuiver wit mar
mer bekleed werd en een lotusvormige koe
pel op een marmeren terras. Andere 'achtste'
wereldwonderen waren o.m. het winterpa
leis van de Dalai Lama in Tibet uit de 7de
eeuw, de terrasvormige Inka-stad Machoe-
Picchoe op 1860 meter hoogte in Peru (die
geheel zonder cement gebouwd werd met
natuurstenen die precies in elkander passen),
de moskee La Mezquita met zijn 850 mar
meren zuilen en hoefijzervormige bogen,
gebouwd tussen 786 en 990 te Cordoba in
Spanje en later de stalen Eiffeltoren, die in
korte tijd in Parijs verrees voor de wereld
tentoonstelling van 1889, doch daarna niet
meer, werd afgebroken omdat hij een enor
me toeristische trekpleister werd. In onze
tijd zijn er veel meer bezienswaardige bouw
werken verrezen, maar dat zijn geen 'won
deren' meer.
The Power of Dreams
Slagveld 19
3231 AN BRIELLE
Telefoon: 0181 -41 37 77
www.janvandijk.nl
In Zorgcentrum 'Geldershof aan het Pol-
dersweegje in Dirksland wordt op donder
dag 25 november weer de jaarlijkse Oude
rendag gehouden.
Tussen 9.30 en 10.00 uiu- is er ontvangst met
koffie waarna drs. S. Stoop van de gemeen
te Dirksland de opening van de Ouderendag
hoopt te verrichten.
Om 10.15 uur is er meer bewegen voor
ouderen, gepresenteerd door Pieter Min-
naard om 11.00 uur en om 14.45 uur is er
Bingo en een drankje, waarna om 12.(X) uur
het ochtendprogramma wordt afgesloten.
Tussen 12.15 en 13.30 uur is er een luxe
broodmaaltijd met soep en kroket. Deelna
me aan deze maaltijd kan als er telefonisch
gereserveerd wordt via de receptie van 'Gel
dershof, telefoon: 602055 (maandag t/m
vrijdag van 8.30 tot 16.30 uur). De kosten
hiervoor bedragen 5,-.
's Middags is er van 13.30 tot 14.00 uur ont
vangst met koffie en worden er tussen 14.00
en 14.45 uur zeemansliedjes gezongen met
het Piratenkoor Dirksland, dit kan ook van
tusse nl5.30 en 16.00 uur.
Om 16.30 uur wordt de dag afgesloten.
Als u geen vervoer hebt kunt u bellen met de
volgende personen:
Voor Dirksland:
mevrouw A. Soldaat, tel. 601885
en mevrouw T. v.d. Kroon, tel. 601244.
Voor Melissant:
mevrouw G. Bestman, tel. 601845.
Voor Herkingen:
mevrouw L. de Geus, tel. 669313.
Op 23 oktober j). werd in de Hervormde
Kerk van Oude-Tonge weer een orgelcon
cours gehouden. Dit werd georganiseerd
door de Vereniging Van Orgel vrienden. Uit
dit concours kwamen drie winnaars naar
voren, te weten: Lenie van Wijk uit Herkin
gen, Maps Hameeteman-van der Sluis uit
Middelharnis en Matthias Stout uit Goede-
reede. Zij gaven 's avonds na het concours
een concert met de juryleden van die dag.
Dat waren Erik van Bruggen, cantororga
nist van de Waalse kerk te Leiden en Bas de
Vroome, orgel- en methodiekdocent aan het
Rotterdams conservatorium. Radio FHakkee
maakte opnamen van het concert. Deze
worden uitgezonden in het programma
'Muzikale Hartewensen' op maandag 22
november tussen 18.00 en 19.00 uur.
Hoe komt het, datje met een touwtje alleen
weinig hoort, maar dat het zwiept en knalt
als je het aan een stok bindt?
Antwoord: Een zweep zwiept als de lucht
snel opzij wordt geslagen en knalt indien het
(meestal leren) koord sneller wordt bewogen
dan het geluid zich voortplant en dat is zo'n
1223 km per seconde. Met een zweep kunt u
zo de geluidsbarrière doorbreken en dat
krijgt u met een touwtje in de hand niet voor
elkaar, want die knal ontstaat doordat de
lucht hevig wordt opgestuwd en daarna plot
seling het luchtledige vult, dat achter het
koord is ontstaan.
We zien de apostel Paulus in gebed. Hij is
bezig een brief aan het schrijven naar de
gemeente van Efeze. Maar nu heeft hij even
de pen neergelegd. Hij is bezorgd over de
jonge gemeente. Hoe zal het gaan in die
bruisende havenstad? Met zoveel verleiding.
Met zoveel tegenstand. Hoe gemakkelijk
konden ze verslappen in het geloof, en daar
om gaat Paulus in gebed. Hij bidt om ver
sterking, door de kracht van de Heilige
Geest. Hij bidt om groei in het geloofsleven.
Leest u het hoofdstuk er maar op na
En dan komt direct de vraag: kennen ook wij
dat gebed. Voor ons zelf en voor elkaar. Of
kunnen wij zelf heel goed geloven en hebben
we de Heere daarbij maar zo weinig nodig?
Paulus vraagt of de Heere door het geloof in
hun harten wil wonen. En dat is voor ons
allemaal nodig. Immers wat leeft en woont
er van nature in ons hart? Wij hebben ons
hart wagenwijd opengezet voor de zonde en
de satan. We zitten vol van ons zelf en van
allerlei wereldse dingen. Voor Christus is er
geen plaats. Maar nu het wonder van Zijn
liefde: in Zijn woord, ja ook door middel van
deze meditatie komt Christus naar ons toe.
En hij klopt aan de woning van ons hart:
Indien iemand mijn stem hoort. Ik zal tot hem
inkomen, en Ik zal woning bij hem maken.
Hebt u er erg in. Hij klopt misschien al zo
lang. In feite is het een heel groot wonder dat
Christus wil wonen in het hart van een zon
daar. Want het hart van een zondaar is niets
anders dan een uitgewoond huis. Wanneer
we gaan verhuizen, komen we liever in een
mooie woning: in een nieuw huis of in een
huis dat opgeknapt is.. Christus wil wonen in
een zondaarshart. In een uitgewoond huis,
waar al zoveel gehuisd heeft. Waar de zonde
nog niet helemaal is uitgedreven. Want onze
oude natuur laat zich steeds maar weer gel
den. Maar wanneer Christus woning maakt
in ons hart dan neemt hij die woning in bezit.
Hij wordt er Heer en Meester. Hij krijgt de
leiding in ons leven. En dan wordt dat ook te
merken in alle dingen. Want ons hart is het
centrum. In Spreuken 4:23 lees ik: Het hart is
de uitgang van het leven. Dan komt er
gehoorzaamheid aan Hem. U leert Christus
volgen op de levensweg. Dat betekent tege
lijk sterven aan jezelf. Niet meer wat ik vind
en wat ik wil. Maar Christus krijgt de leiding
in mijn leven. Zoals Paulus zegt: Ik leef,
doch niet meer ik, maar Christus leeft in mij.
(Gal. 2:20)
Als hier over wonen wordt gesproken, wijst
dat op een blijvende verbondenheid. Als je
op vakantie gaat is dat maar voor een poosje.
Maar als je ergens gaat wonen, dan is dat een
blijvende vestiging. Zo is dat nu ook ^Is
Christus woning maakt in je hart. Naar Zijn
Godheid, Majesteit en Geest wijkt hij nim
mermeer van ons( HCZ 18) Dan mag u zijn
persoonlijke nabijheid ervaren. De gemeen
schap in het geloof Dan mag u leven uit zijn
overvloeiende genade. Zelfs als er tijden
komen dat het zo donker wordt, dat u niets
meer van Gods nabijheid voelt. Als het lijkt
alsof Christus de woning van Uw hart heeft
verlaten. Dan is Hij er toch. Want Hij blijft
getrouw. Lees deze tekst eens door. Hoe staat
het er: door het geloof De inwoning van
Christus is niet alleen een zaak van gevoel
maar in de eerste plaats een zaak van geloof
Het geloof gaat boven het gevoel uit. Immers
het geloof is een band die de Heilige Geest
zelfheeft gelegd. Een band die niet meer ver
broken wordt. Omdat de Heere zelf vast
houdt, wat Hij begonnen is. Het ligt vast in
Hem. En als dat misschien voor u te groot
lijkt, omdat u bij uzelf zoveel zonde, onge
loof en ontrouw ziet, dan mag ik u wijzen op
de overvloeiende genade die in de Heere
Jezus Christus is. Hoe zegt Paulus dat aan het
einde van dit hoofdstuk? Hem nu die mach
tig is meer dan overvloedig te doen, boven al
wat wij bidden of denken, naar de kracht die
in ons werkt(vs. 20)
Hoort u het: Meer dan u ooit gedacht hebt.
Meer dan u ooit gebeden hebt van de Heere,
Kan Hij in uw, in jouw leven werken. En Hij
wil het ook doen om Christus. Daarom houd
aan in het gebed
De lofzang klimt uit Sions zalen
Tot u met stil ontzag
Daar zal men U o God betalen
geloften dag bij dag
Gij hoort hen die uw heil verwacht
O hoorder der gebeen
Dies zullen allerlei geslachten
Ootmoedig tot U treden
(psalm 65:1)
Ds. W. Westland, Wezep
MIDDELHARNIS - Tegen het voornemen
van de provincie om de milieuvergunning
van Fleuren BV te Middelharnis met 10 jaar
te verlengen, brachten maar liefst 300 perso
nen en instellingen bedenkingen in. Deson
danks is de provincie bereid de vergunning
met 10 jaar te verlengen. Op enkele punten
bracht de provincie veranderingen aan in de
definitieve vergunning. De provincie is ech
ter niet tegemoet gekomen aan het verzoek
van velen om aan de vergunning een proef
periode te verbinden. Zij is van mening, dat
Fleuren in de afgelopen jaren veel onder
zoek heeft gedaan om tot oplossing van het
stankprobleem te komen. Ondanks de
inspanningen van Fleuren bleek het stank
probleem in de huidige situatie niet oplos
baar. De provincie heeft er vertrouwen in dat
aan de hand van de ingediende berekenin
gen, in de nieuwe situatie de stankoverlast
tot een aanvaardbaar hindemiveau zal wor
den teruggedrongen. Zij acht het niet reëel
om na de aanzienlijke investeringen van
Fleuren een proefperiode te verlangen In de
nieuwe situatie kan de provincie de naleving
van de voorschriften beter controleren.
Op het punt van de gezondheidseffecten
meent de provincie dat er geen schadelijke
effecten te verwachten zijn. Ook de cumula
tie van stank, veroorzaakt door Fleuren en
van Genugten samen, is voor de provincie
geen aanleiding om een degelijk onderzoek
naar de gevolgen voor de gezondheid van de
bevolking in te stellen.
Vooral het laatste punt acht Huurdersvereni
ging Middelharnis (HVM) zeer belangrijk.
De huurdersvereniging stond voor het
maken van een afweging tussen het belang
van Fleuren met zijn miljoeneninvestering
enerzijds tegenover het belang van de
gezondheid van de omwonenden anderzijds.
Uiteindelijk heeft de vereniging besloten te
kiezen voor de gezondheid van de bevol
king. De Huurdersvereniging gaat bij de
Raad van State in beroep. Zij zal aan de rech
ter voorstellen van de provinciale overheid
te eisen dat zij een gedegen onderzoek laat
uitvoeren naar de gevolgen van stank voor
de gezondheid van mens, dier en milieu in
Middelharnis. Dat deze stap de nodige
(financiële) consequenties voor de vereni
ging heeft, moge duidelijk zijn. En daarom:
het gironummer van de HVM is 4941449.
Afdeling 1:
J. Knöps - C. van Prooijen3 - O
D. Wolfert - Jac. Wolfert1 - 1
M. van 't Geloof - John Wolfert3 - O
Afdeling 2:
W. Knöps - J. V. d. Groef3 - O
M. Poortvliet - W. Stolk3 - O
A. Jelier - A. LosO - 3
Woensdagavond 24 november a.s. hoopt de
heer C. Besuyen uit Sommelsdijk voor Ver
eniging 'De Christenvrouw' afd. Middelhar-
nis/Sommelsdijk een lezing te houden over
Alzheimer. Alle leden maar ook gasten zijn
hartelijk welkom! De bijeenkomst wordt
gehouden in gebouw 'De Hoeksteen' aan de
Ring te Middelharnis. Aanvang 19.45 uur.
Op deze middag, die om 14.00 uur begint,
staat het Batz-orgel, wat in 1821 door
Gideon en zijn neven Jonathan en Johan
Batz is gebouwd, centraal. Eind 19e eeuw
werkte de orgelbouwer Van den Haspel aan
het orgel. In 1899 werd het orgel geheel ver
bouwd. Rond 1910 voerde A. Standaart
voornamelijk onderhoudswerkzaamheden
uit. In 1972 werd het orgel gerestaureerd
door Ernst Leeflang orgelbouw te Apel
doorn, waarbij terugkeer naar de toestand
van 1821 het uitgangspunt was.
De dispositie is als volgt:
Hoofdwerk:
Prestant 8 vt. discant dubbel
Roorfluit 8 vt.
Octaaf 4 vt.
Fluit 4 vt.
Quint 3 vt., gehalveerd
Octaaf 2 vt.
Mixtuur, 3 - 4 - 5 en 6 sterk, gehalveerd
Cornet 5 sterk, discant
Sexquialter 3 sterk, discant
Trompet 8 vt., gehalveerd
Positief:
Holpijp 8 vt.
Viool de Gambe 8 vt. discant
Roorfluit 4 vt.
Nachthoom 2 vt.
Pedaal aangehangen. Klavierkoppel gehaly.
Het orgel zal door de leden en andere aan
wezigen deze middag worden bespeeld.
Het is een mooie gelegenheid voor orgellief
hebbers om het Batz-orgel te komen belui
steren en te bespelen. Een ieder is hierbij van
harte welkom. Het bestuur
Deze ziet zijn hulpeloos gezicht en een brede glimlach
plooit om zijn mond. Uit zijn zak haalt hij en aansteker
en voorziet Franz van vuur.
'Bitte', hij buigt zich over de tafel.
'Danke.'
Dan laat hij Franz de aansteker zien: 'Een aandenken
aan Duitsland', licht hij toe.
'O?'
Graag zou Franz de man gevraagd hebben, hoe het er
in het vaderland uitzien. Maar men stelt een Rus geen
vragen, hoewel de officier duidelijk de vragende blik
in de ogen van de plenny ziet. Hij pakt een papier van
een stapeltje en leest daarin enkele ogenblikken. Dan
richt hij zich weer tot Franz: 'U bent krijgsgevangene
nummer 3341-16?'
'Ja kapitein.'
'Van morgen af zult u tewerk gesteld worden in de
bosbouw. Omdat het voor ons gemakkelijker is dit
nummer niet te hoeven onthouden, bent u van dat
moment af bosmedewerker. Zo zal men u noemen. Als
krijgsgevangene heeft men geen recht op titels of ran
gen.'
'Jawel kapitein.'
'Onder mijn supervisie zult u hier een proefproject
opzetten, waarvoor u al onze medewerking zuh krij
gen. Laat ik eerst even vaststellen, dat dit werk u geen
enkel voordeel zal bieden. U werkt de normale tijden,
zoals ook uw kameraden doen. U blijft gelegerd in de
barak en begint hier 's morgens met het schoonmaken
van de aan u toegewezen werkruimte. Als uw Russi
sche collega's komen, kunt u gewoon doen wat nood
zakelijk geacht wordt. Na het werk is het uw taak om
de spullen van uw Russische collega's te onderhouden.
Zelfs het reinigen van hun laarzen hoort daarbij. De
verantwoordelijkheid voor het werk berust geheel bij
mij, waarbij u gehoorzaamheid zult betrachten aan
elke Rus.'
'Ik hoop dat ik veel van mijn Russische collega's mag
leren.'
De kapitein fronst zijn voorhoofd als Franz dit zegt en
kijkt hem met half gesloten ogen aan.
'Ik krijg de indruk dat ik als assistent zal dienst doen',
veronderstelt Franz in alle eeriijkheid.
'Nee, u zult het project hier gaan leiden.'
'Ik.het project leiden?'
'Zeker!'
'Ja, maar hoe moet dat dan. als iedere Rus mij een
trap onder m'n achterste kan geven. Als er dan iets
uit de hand loopt ben ik er altijd verantwoordelijk
voor; en wat er dan gebeurt is mij meer dan duide
lijk.'
Franz is wanhopig. Wat hier wordt verondersteld is
absurd.
De Rus kijkt hem bedenkelijk aan: 'Alleen ik ben hier
verantwoordelijk.'
'Ja maar', tracht Franz de man te overtaigen.
Deze maakt met een brede armzwaai een eind aan de
discussie, voor zover daar tenminste sprake van is.
'Morgen vroeg om vijf uur hier melden. Begrepen?'
'Jawel kapitein.'
'Gaat u.' De man beschouwt het gesprek voor geëin
digd.
Met lome schreden verlaat Franz de commandantura,
niet wetend waar hij aan toe is en allerminst op z'n
gemak.
jin?' wil Karl weten, wanneer die hem binnen ziet
-(komen.
'Ik geloof dat er grote narigheid op komst is', ant
woordt Franz mistroostig.
'Hoe dat zo?'
'Morgen vroeg om vijf uur moet ik mij op de com
mandantura melden. Verder ben ik ondergeschikt aan
iedere Rus, terwijl mij de leiding over het circus wordt
gegeven. Een klein kind snapt wel wat daar uit voort
kan komen. Als ik verantwoordelijk ben en daarbij
ondergeschikt aan iedere Rus, wil dat zeggen dat ik bij
het minste of geringste foutje op m'n dak krijg. Je kent
dat wel: sabotage tegen de Russische staat.'
'Maar wat ga jij daar om vijf uur in de morgen uitspo
ken! Het is dan amper licht en wat is er dan al voor jou
te doen?'
'Waarschijnlijk ga ik de toiletten schoonmaken voor
het personeel waarvan ik de baas wordt, maar die mij
in de hoek kunnen trappen als ze daar zin in hebben."
'Hoe was de grote baas verder te spreken', wil Karl-
Heinz weten.
'Heel best. Hij maakte zelfs een prettige indruk en pre
senteerde mij een sigaret. Overigens die kerel spreekt
vloeiend Duits. Hij schijnt ook in het vaderland
geweest te zijn. Hij liet mij een sigarettenaansteker
zien. Aandenken uit Duitsland, zei hij.'
Karl denkt diep na en zegt dan: 'De geloof, Franz, dat
je je voor niets bang maakt. Geloof me: de Russen zien
iets in jou, anders zijn ze heus niet zo vriendelijk.'
'Ik vermoed toch dat er iets achter steekt. Weet je. ze
kunnen me zelfs dwingen om voor hen te werken,
waarbij de resultaten gelijk zullen zijn. Ze leren je wel
naar hun pijpen te dansen.'
'Dat is niet helemaal waar. Natuurlijk kunnen ze je
dwingen, maar daar zal de prestatie niet mee gebaat
zijn. Dat is iets wat namelijk geen Rus kan controleren.
Ik ben van mening dat ze je trachten te lijmen; dat zal
jouw prestaties zeker ten goede komen.'
'Hm', bromt Franz, in het geheel niet overtuigd.
In de barak wordt ijverig verder gewerkt aan de oven
en het hakken van brandhout. Hoe onplezierig de plen-
nies het ook mogen hebben, het ontbreekt hun niet aan
humor. Soms schatert een lach door de stille avond.
Franz is er niet zo bij. Doorgaans is hij trouw van de
partij als er gewerkt wordt, maar nu loopt hij met een
bedenkelijk gezicht rond, waarbij zijn aandeel in het
werk bijna nihil is.
Hans Pinter is één der laatsten die de commandantura
verlaat. Opgewonden komt hij de barak binnen en
voert opgewekt het hoogste woord.
'Ik ga als instrumentmaker werken. Geen houthakken
meer, geen blaren meer, kameraden; over een jaar
krijgt ondergetekende een vetleren medaille, wegens
zijn verdienste als klokkenmaker in de rode armee.'
Rupert Reinhardt, die op z'n knieën liggend aan de
oven werkt, schampert: 'Kerel, stel je niet zo aan. Een
schop tegen je achterste zul je van de Russen krijgen.
Wat wil jij met je domme gezicht hier klaar maken? In
jouw hersens zitten al verschillende radertjes los,
tracht die eerst maar eens op een rijtje te zetten.'
Er klinkt zacht gelach, met een ondertoon van leedver
maak.
'Jullie gunnen mij zeker m'n baantje niet, hè?'
'Zeker gunnen we jou het grote geluk. Je zult zien, bin
nen een week loopje met molentjes.'
'Ach, klets niet.'
Hans Pinter scharrelt in de richting van Franz: 'Hé
Fischer, denk jij dat de Russen ons er tussen zullen
nemen?'
Franz, die daarvan het zijne denkt, stelt zijn maat
gerust: 'Welnee man.'
Hans lacht gelukkig als een kind. Hij is niet zwaar
gebouwd en het werk in de bossen gaat zijn krachten
ver te boven. {wordt vervolgd)