Kritiek van de zijde
van een iierskiiistorica
eti) i efe
Nieuws
PREDIKBEURTEN
500 in de knip met prijsvraag
uit de kerken
Donkerbos
EIIAtlDGn-niEUWS
EIÜVriDEn-tllEUWS
Mediagekte
Goereese jeugd
welkom bij Trefpunt
Kerstmarkt in Dirksland
Wat is er gebeurd?
Economie contra geestelijke waarden
En het normen- en waardedebat dan?
Er moet dieper gegraven worden
W. H. Velema
Zondag 14 november 2004
Ingezonden bericht voor alle
huurders van Woongoed Flakkee:
Beste huurders
van Woongoed Flakkee,
Door middel van dit bericht willen wij
u er op wijzen dat alle huurders van
een huurwoning van Woongoed Flak
kee eind deze maand 50,- huur
terugbetaald krijgen.
PAGINA 2
.'i.srs=-:-?>'^3^~*ö'^'*'
■':M:^--:^[^d-ik>V
VRUDAG 12 NOVEMBER 2004
Intolerant Nederland
Het zal niet zo vaak voorkomen dat een
kerkhistoricus een kritische analyse geeft
van de huidige situatie in Nederland. O
zeker, historisch onderzoek loopt wel vaak
uit op een beoordeling van het heden in het
licht van het verleden. Dat verleden is dan
echter vaak de bron en de stoot voor een kri
tische bespreking van wat nu speelt.
Niet aldus mevrouw W. Otten, die decaan
is van de theologische faculteit van de Uni
versiteit in Utrecht. In Trouw van 21 oktober
heeft zij een ongemeen scherp artikel ge
schreven onder de titel 'Schijntolerant
Nederland is veranderd in intolerant'.
Zij vertelt dat zij als theoloog en kerkhis
toricus met een midden-orthodoxe prote
stantse achtergrond na een lang verblijf in
Amerika enige jaren geleden naar Nederland
is teruggekeerd. Ze zegt heel duidelijk en
openhartig dat die terugkeer haar niet is
meegevallen. Nederland was - in het verle
den - toch het land van de tolerantie en de
openheid.
Bij haar terugkeer constateerde ze al
spoedig dat tolerantie de keerzij was gewor
den van onverschilligheid. Daartoe beperkte
haar conclusie zich niet. Ze ging op zoek
naar wat zich in Nederland had voorgedaan
in de voorgaande jaren van haar lange afwe
zigheid. Ik kan het verslag van deze zoek
tocht evenmin als het resultaat daarvan niet
uitvoerig natekenen. De lezer kan in het
gedateerde nummer van Trouw terecht.
Ik vermeld haar conclusie in het kort:
Onder Paars is Religie verworden tot zoiets
als het weer. Niemand weet er iets van maar
iedereen waant zich deskundig. Niettemin
mi.ssen we sinds 2002 elke greep op religie of
andere cultuurvormen als mogelijk anker. De
overheid denkt alleen aan economisch herstel
en mist de interesse en de bereidheid op de
een of andere manier vat te krijgen op onze
nationale geestelijke situatie en ons erfgoed.
De conclusie van het breder opgezet en
gedocumenteerd overzicht luidt aldus: Het
einde van het gedoogbeleid - mede te wijten
aan het volledig ontbreken van onafhanke
lijk wetenschappelijk onderzoek en onder
wijs op het gebied van religie en de humani
taire wetenschappen - dat einde leidt tot een
geestelijke kaalslag. Erger nog, een gebrek
aan een culturele visie maakt dat tolerantie
gemakkelijk omslaat in intolerantie.
De zojuist weergegeven passage laat zich
niet zo gemakkelijk begrijpen. Laat ik trach
ten in eigen woorden de gang van het betoog
en de conclusie weer te geven.
Onze samenleving, vooropgegaan door
de overheid, richt zich in het bijzonder op
inkomen, verdiensten en in die lijn nage
streefde en verworven welvaart.
Geestelijke factoren die in het verleden
richtinggevend en zelfs koersbepalend
waren, zijn weggevallen. Mijn conclusie is
dat er daardoor een leegte is ontstaan. Wij
hebben geen kennis meer van of zelfs
behoefte aan geestelijke waarden en nor
men. Ieder moet zelf maar zijn koers kiezen
en zo zijn eigen gang gaan. De innerlijke,
geestelijke, cultureel-politiek bepaalde
samenhang is weggevallen. Ieder komt op
voor zichzelf en zijn eigen belang. Van daar
uit beoordeelt hij de ander, en veroordeelt hij
hem of haar die hem in de weg staat.
Resultaat van dit zo radicale heroriënte
ringsproces is het verlies van samenhang,
een gebrek aan respect voor een medemens
en zijn overtuiging. Wie mij in de weg loopt
of mij hindert de door mij gekozen doelstel
ling te bereiken, wijs ik af. Intolerantie is
dan het kenmerk van de samenleving die
voor geestelijke waarden van het verleden
geen aandacht of respect meer heeft.
Ik zeg nogmaals dat ik in dit laatste
gedeelte eigen woorden heb gekozen om de
boodschap van prof. Otten weer te geven. Ik
meen echter mij te bewegen in de kritische
koers die zij heeft uitgezet. Wel te verstaan:
in de lijn van de kritiek die zij op de geeste
lijke, a-religieuze koers van onze samenle
ving heeft.
Maar hebben Balkenende, Donner en De
Geus dan niet de leus aangeheven dat er
weer over nonnen en waarden moet worden
gesproken?
Ik citeer haar conclusie 'Met het drieman
schap Balkenende, Donner en De Geus
wordt ons geestelijk ontheemde landje
geleid door trouwe broeders van de gerefor
meerde jongelingsvereniging. Maar ik ont
waar in hun beleid eerder een regressie naar
de jaren vijftig dan een oplossing voor de
huidige situatie van multiculturele integra
tie'.
Mevrouw Otten zegt eigenlijk: U grijpt
naar een recept van vijftig, zestig jaar gele
den, zonder een diepgaande analyse van de
huidige situatie.
Laat ik erop mogen wijzen dat wij als
samenleving de smaak van en de waardering
voor geestelijke waarden, en in het bijzonder
voor godsdienst hebben verloren.
Daardoor is er een geestelijke leegte ont
staan waarin ieder vecht voor zijn eigen
gelijk en voor zijn eigen recht. De prijs die
onze samenleving daarvoor moet betalen is
de intolerantie die zich alom manifesteert. Ik
deel de conclusie van prof. Otten 'Voor de
toekomst van onze ooit vermaarde tolerantie
zie ik het dan ook somber in.'
OUDDORP - Hersteld Herv. Gem. Dorps-
kerk: 9.30 uur ds. J. D. Heikamp, Stap
horst en 18.30 uur kand. H. Juffer,
Elspeet. Eben-Haëzer: 9.30 uur kand. H.
Juffer en 18.30 uur ds. J. D. Heikamp.
Woensdag 17 november, Dorps kerk:
19.30 uur ds. L. Groenenberg, Oud-
Beijerland - Oer. Gem. 9.30 en 18.30
uur leesdienst - Ger. Kerk 10.00 uur ds.
J. Tevel en 18.30 uur ds. H. C. van der
Eijk - Doopsgezinde Gem. 9,30 en
18.30 uur geen opgave.
GOEDEREEDE - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. J. Blom, Katwijk en 18.30 uur ds. T.
W. van Bennekom - Hersteld Herv.
Gem. Jongkoenstraat 1 9.00 en 10.45 uur
ds. J. W. van Estrik en 17.00 en 18.45 uur
ds. K. Klopstra, Nieuwland-Oosterwijk.
STELLENDAM - Herv. Gem. 9.00 uur ds.
G. van Meijeren en 17.00 uur ds. P. H.
van Harten, Ridderkerk - Hersteld
Herv. Gem. 11.00 en 19.00 uur ds. W.L.
Smelt - Ger. Kerk 10.00 uur de heer J.
Seele en 18.30 uur leesdienst.
MELISSANT - Hersteld Herv. Gem.
10.00 en 18.00 uur ds. P. Korteweg -
Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur leesdienst
- Ger. Kerk 9.30 uur ds. W. Hartogs-
veld-Ger.Gem.inNed. 10.00 en 18.00
uur leesdienst.
DIRKSLAND - Herv. Gem. 10.00 uur ds.
C. J. J. van der Dussen, Harmeien en
18.00 uur ds. G. van Meijeren - Ger.
Gem. 10.00 en 18.00 uur leesdienst.
HERKINGEN - Herv. Gem. 10.00 uur
kand. dr. A. Teeuw, Ridderkerk en 18.00
uur ds. G. C. Kunz, Dordrecht - Her
steld Herv. Gem. 'Prins Johan Friso-
school' 10.00 en 18.00 uur ds. A. van
Wijk - Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur
leesdienst.
chr. streeltblad op gereformeerde grondslag
voor de zuid-hollandse en Zeeuwse eilanden
is een uitgave van Uitgeversmaat
schappij Eilanden Nieuws BV
Verschijning: dinsdag- en vrijdagavond
Tel. (0187)47 1020
Fax (0187)48 5736
Postbus 8, 3240 AA Middelhamis
Langeweg 13, Sommelsdijk
ADVERTENTIES EN ADMINISTRATIE:
tel.(0187)47 10 20
e-mail: Algemeen@gebr-dewaal.com
(onder vermelding van 'adv' of 'adm')
tarief per mm 0,28:
contracttarieven op aanvraag
sluttingstermijn zakelijke advertenttes:
maandag en donderdag 14.00 uur
sluitingstermijn overlijdensberichten:
dinsdag en vrijdag 8.30 uur
voor foutief geplaatste advertenties als
gevolg van onduidelijke advertentie
opdrachten of telefonisch opgegeven
advertenties kan de uitgeverij niet
aansprakelijk worden gesteld.
Advertentie-acquisitie:
A. J. van der Velden,
06-50448359
REDACTIE:
hoofdredacteur: J. VlIIerlus,
tel. (0187)4710 22,
privé (0187) 60 14 40
e-mail: J.Vlllerius@gebr-dewaal.com
Plaatsing van ingezonden berichten
kan zonder opgaaf van redenen
worden geweigerd.
ABONNEMENTEN:
Per kwartaal 9,50
Per halfjaar 18,50
Per jaar 36,00
Abonnementen zijn bij vooruitbetaling
en worden automatisch verlengd.
Opzeggingen schriftelijk
vóór 30 november.
Wijzigingen graag twee weken voor
deze Ingaan doorgeven.
REKENINGNUMMERS:
postbank 167930
rabobank Middelhamis 342001108
SOMMELSDIJK - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. R. W. van Mourik, voorbereiding
Heilig Avondmaal en 18.00 uur ds. A. P.
Voets - Lukaskapel HDG 10.15 uur ds.
T. W. van Bennekom, voorbereiding
Heilig Avondmaal - Rem. Ger. Gem.
10.00 uur ds. T. R. Barnard Herv.
'Exodus' Gem. 10.00 uur ds. Sj. Bruin
ing - CAMA Christengemeente, het
Prieel, 10.00 uur R. Millenaar.
MIDDELHARNIS - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. A. P. Voets, bevestiging ambtsdra
gers en 18.00 uur ds. L. Quist, Groot
Ammers - Hersteld Herv. Gem. aula
Chr. Scholengemeenschap 'Prins Mau-
rits' 9.30 uur ds. J. C. den Toom en 17.00
uur ds. C. Gielen, voorbereiding Heilig
Avondmaal - Chr. Ger. Kerk 9.30 en
18.00 uur kand. A. Huijgen - Ger. Gem.
9.30 en 18.00 uur leesdienst - Ger. Kerk
10.00 en 17.00 uur ds. L. J. Lingen -
Ger. Kerk (Vrijgemaakt) 9.30 uur ds,
A. J. Balk en 16.45 uur leesdienst.
NIEUWE TONGE - Herv. Gem. 9.30 uur
ds. G. C. Kunz, Dordrecht, voorberei
ding Heilig Avondmaal en 18.00 uur dr.
T. E. van Spanje, (her-)bevestiging
ambtsdragers - Hersteld Herv. Gem.
'Ons Dorpshuis' 9.00 uur ds. P. C. Hoek,
Sint Annaland, voorbereiding Heilig
Avondmaal en 18.45 uur ds. IJ. R. Bijl,
Moordrecht - Ger. Gem. 10.00 uur lees
dienst en 15.00 uur ds. C. de Jongste,
bediening Heilige Doop
OUDE TONGE - Herv. Gem. 10.00 uur ds.
C. van Sliedrecht, Nunspeet en 18.00 uur
ds. M. Verduin, Zeist - Ger. Gem. 10.00
en 18.00 uur leesdienst - Evangelie
Gemeente Beréa, gebouw 'De Bron'
10.00 uur dienst.
STAD aan 't HARINGVLIET - Herv.
Gem. 10.00 uur kand. D. Oskamp,
Nieuw Lekkerland en 18.00 uur ds. L. D.
Burger - Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur
leesdienst - Ger. Kerk 10.00 en 18.00
uur ds. Th. de Kok.
DEN BOMMEL - Herv. Gem. 10.00 uur
kand. G. C. de Bok, Poederoijen en
18.00 uur ds. C. Doomeweerd - Ger.
Kerk 10.00 uur ds. P. C. Koster en 18.00
uur ds. H. P. de Goede.
OOLTGENSPLAAT - Herv. Gem. 9.30
uur dr. T. E. van Spanje en 18.00 uur ds.
Th. W. H. van der Heijden - Hersteld
Herv. Gem. (kerkgebouw Ger. Gem.)
11.30 uur ds. H. J. Boer, Nieuwe Tonge,
bevestiging diaken en 16.00 uur ds. J.
Koppelaar, Abbenbroek - Ger. Gem.
9.30 en 18.00 uur leesdienst - Ger. Kerk
10.00 uur ds. B. J. Oldenhuis en 18.00
uur ds. C. G. Kant.
LANGSTRAAT - Herv. Gem. 10.00 uur
kand. mr. J. Kooij, Barendrecht.
Hoe was het ook al weer?
Bij de besprekingen over de huurverhoging
in het voorjaar 2004 is er door het kabinet en
de huurdersbelangenvereniging HVM
gepleit voor een gematigde huurverhoging.
Woongoed Flakkee heeft hiernaar geluisterd
en in overleg met de HVM besloten om in
plaats van 2,9% (voorstel van het kabinet),
1,5% huurverhoging te vragen. Dit beleid
leverde ons bij de Nederlandse Woonbond
een plaats op de gouden lijst op. Wel heeft
Woongoed Flakkee om bedrijfseconomi
sche redenen besloten om vanaf afgelopen 1
juli de 'normale huurverhoging' aan u door
te rekenen en later in één keer een bedrag
aan u uit te keren.
Het verheugt ons dan ook u mede te kunnen
delen dat dit huurbedrag - éénmalig 50 -
deze maand aan u terug wordt betaald. U
hoeft hier niets voor te doen. Wij storten het
bedrag op uw rekening.
Middelhamis, Woongoed Flakkee
De stroom van berichten die na de dood
van Theo van Gogh op gang kwam, wordt
terecht een mediagekte genoemd. Het
leek wel een orkaan. Journalisten zijn
hier als eerste verantwoordelijk voor.
Objectieve berichtgeving is iets dat
eigenlijk niet bestaat. Alleen de feiten
weergeven volstaat niet. De berichtge
ving bepaalt daarom in hoge mate de
opinievorming. Het gaat over 'het dader-
profiel', 'de oorlogsverklaring' en 'de dia
loog' om maar eens enkele veelgenoemde
thema's te noemen. Ook columnisten,
commentatoren en talloze burgers doen
mee in het mediacircus. Met name de
internetforums worden overstelpt met
bijdragen. Met simpele ja' of 'nee' stel
lingen worden de deelnemers uitgeno
digd tot discussies over 'de strijd tegen
de moslims' of de gevolgen van de dood
van Arafat. Is die wel of niet 'goed' voor
de vrede in het Midden-Oosten? Dergelij
ke jongleurs en trapezewerkers beschou
wen zichzelf als politieke smaakmakers,
maar in werkelijkheid spelen zij met
vuur. De woorden van politici worden
zorgvuldig afgetast en betrapt op even
tuele 'fouten', maar de eigen verhalen
becommentariëren onbekommerd het
nieuws. Veel nieuwsjagers lopen de hele
dag achter de feiten aan waarmee ze 's
avonds uitentreuren kunnen geuren in
hun nieuwsshows. Op zich is dat niet erg,
maar dat veel kijkers en luisteraars wor
den meegenomen door de waan van de
dag is uiteindelijk slecht voor de bood
schap. Die verliest z'n geloofwaardigheid
en wordt een gekleurd berichtje in de
marge. Eilander wordt niet vrolijk van de
dagelijkse debatten en talkshows, hij ziet
en hoort meer show dan zinvol gepraat.
Gelukkig zijn er nog burgers bij wie het
gaat om de inhoud en zijn er media die
afstand nemen van het circus. Ook Flak
kee deed, zij het in beperkte mate, mee
met de stroom van berichten rond de
moord op Van Gogh. Maar wat valt er
verder nog toe te voegen aan de geweld
dadige dood van Theo van Gogh? Dat de
escalaties erna een direct gevolg zijn van
de moord op de cineast is duidelijk. Maar
de oorzaak van de verschillen tussen
moslims en autochtone Nederlanders ligt
dieper. Eerdaags is deze mediagekte,
inclusief de rituelen rond de uitvaart van
de cineast, voorbij. Zijn wij op weg naar
de volgende mediacircusvoorstelling?
Hallo, jongens en meisjes van Goedereede!
Jullie zijn weer van harte welkom op het
Trefpunt van morgenavond. We gaan begin
nen met een thema uit de bijbel en gebed.
Daarna is er pauze, en dan een film. Maar
waar die over gaat? Gewoon komen en neem
je vrienden en vriendinnen maar mee. Het
Trefpunt is weer gewoon op de oude locatie.
Je bent vanaf 19.15 van harte welkom. Tot
Het trefpuntteam
PROTESTANTSE KERK IN NEDERLAND
Beroepen te Amstelveen-Buitenveldert (g.v.
De Buitenhof), ds. S. van der Hoek te
Amsterdam (De Buitenhof g.v.), die dit
beroep heeft aangenomen; te Buurmalsen
(herv.), kandidaat G. Doorn te Buurmalsen,
die dit beroep heeft aangenomen; te Does
burg, ds. H. Pais te Vlieland (pt; protest,
gem. i.w.), die dit beroep heeft aangenomen;
te Marum (gerefds. J. Paans-Spoelstra te
Leimuiden; te Vriezenveen (herv. Wijkg. 4),
ds. G.J. Mantel te Hattem; te Wageningen
(herv. wijkg, 1), ds. M. van Campen, predi
kant bgw werkz. Kerk in haar geheel (docent
Chr. Hogeschool Ede); te Wijk en Aalburg
(herv.; gem. Wijk - bij Heusden), ds. J. van
Dijk te Ridderkerk; te Zwolle (herv.; Sions-
kerk), kandidaat (mr. dr.) H. Oostenbrink-
Evers te Zwolle, die dit beroep heeft aange
nomen.
Aangenomen naar Doorn (docent Hyde-
park), ds. G.F. Struijs te Wageningen (g.v.
Gelderse Roos); naar Meeuwen (herv.), kan
didaat W. Stijf te Hoofddorp; naar Nijverdal
(herv.), ds. W. Kaljouw te Ingen; naar
Papendrecht (herv.; wijk oost), ds. P.J.
Teeuw te Veenendaal; naar Waarde (herv.),
kandidaat W.F. van de Woestijne te Utrecht.
Bedankt voor Hendrik Ido Ambacht (wijk-
gem. Elim), ds. R.W. de Koeijer te Giessen-
dam-Neder-Hardinxveld; voor Waddinx-
veen (herv. Wijkgem. Oost), ds. J.
Geene te Katwijk aan Zee.
Beroepbaar:
kandidaat B. Gras, Paramaribostraat 18,
9715 RP Groningen; kandidaat J. Visser-
Sonneveld, Wijenburglaan 7, 6826 CA Am-
hem; kandidaat C.J. Barth, Burg. Reijerslaan
13, 3471 CH Kamerik; kandidaat W. Stijf,
Lettenburg 47, 2135 DE Hoofddorp. Tel.
023-5643461. E-mail: stijfwCgplanet.nl;
kandidaat L.M. de Jong, Enny Vredelaan 95,
3584 ZC Utrecht; kandidaat M. de Jager,
Steenhuis 21, 9932 CH Delfzijl, E-mail:
marjadejager@home.nl; kandidaat mw. F.S.
Karelse, Langakkers 32, 9469 RA Schip-
borg; kandidaat M. Knol, Banne Buiksloot
laan 226, 1034 BH Amsterdam (kan op dit
moment nog geen beroep in overweging
nemen); kandidaat G, Doom, Pastorielaan 1,
4197 BH Buurmalsen. Tel. 0345-582399.
HERSTELD HERVORMDE KERK
Aangenomen naar Garderen, ds. W. Pieters
te Springford (Can).
GEREF. KERKEN(VRIJG.)
Beroepen te Stadskanaal (wijk Zuid), ds. J.
van der Wal te Hardenberg-Baalderveld; te
Surhuisterveen (pt), kandidaat G. Roorda te
Kampen; te Ureterp (wijk noord), ds. R. van
Wijnen te Middelburg.
Bedankt voor Rotterdam-Hilligersberg-
Schiebroek ism Berkel en R, ds. R.F. Tel
genhof te Oegstgeest.
Beroepbaar:
kandidaat A. van der Lugt, Oude Nijkerker-
weg 135-16, 3853 JP Ermelo. Tel. 0341-
556360; kandiaat L.H.Th. Kooij, Lortzings-
traat 79, 8031 PK Zwolle. Tel. 038-
3330073.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Rotterdam-Alexanderpolder
(samenw. gem. CGK-NGK), ds. E.J. van der
Linde te Almelo, die bedankte voor Zierik-
Aangenomen naar Haamstede, ds. A.G.
Boogaard te Lutten.
Bedankt voor Veenendaal (Pniëlkerk), ds.
B. de Graaf te Nunspeet.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Goudswaard, ds. W.J. Karels te
Hardinxveld-Giessendam; te Groningen, ds.
B. van der Heiden te Alblasserdam; te Stol-
wijk, ds. D. de Wit te Nieuw Beijerland.
Bedankt voor Hendrik Ido Ambacht, ds. G.
Clements te Gouda.
"Dodelijk is uw breuk, ongeneeslijk uw
wond. - Wanneer ik zondagmorgen in de
hadkamer kom, is de spiegel boven de
wastafel doormidden gebarsten. De barst
loopt scheef van boven naar beneden. Ik kijk
langdurig naar mijn verwrongen beeld en
begin geluidloos te huilen. Voor het eerst in
al die maanden geeft de spiegel mijn ware
gezicht weer: ik hen kapot, doormidden
gebarsten. Ikben uit elkaar gevallen, ik
lig in twee stukken. Wie zorgt ervoor dat ik
ooit weer héél word, wie kan mij weer aan
elkaar lijmen (85).
Dit boek is vertaald uit het Afrikaans. De
oorspronkelijke titel luidt: 'Donkerbosver-
dwaal'. Het geeft de dreiging, de verwarring
en de paniek die in deze roman beschreven
worden nog iets beter weer dan de titel in
vertaling. Dit is niet zomaar een boek. Het is
een moedig boek. Het bevat een autobi
ografische schets, een relaas eigenlijk, van
een depressie. De hoofdpersoon is een
Zuidafrikaanse domineesvrouw die ten
onder lijkt te gaan aan haar verplichtingen.
Ze voelt zich als in een donker bos. Hoe
dieper ze erin terechtkomt, des te donkerder
wordt het - beangstigend en beklemmend.
Het boek is in Zuid-Afrika bekroond met de
nationale CNW-mediaprijs voor christelijke
Afrikaanse journalistiek en daarnaast nog
met een aantal nominaties.
De schrijfster had al eerdere publicaties op
haar naam staan. Korte verhalen waarin ze
aandacht gaf aan mensen in allerlei leven
somstandigheden, onder meer ook aan hen
die aan depressies lijden en overgeleverd
zijn aan de ingrijpende symptomen van die
verschrikkelijke ziekte. Maar nu is het
anders. Nu betreft het haar zelf. In dit ver
band dringt zich een vergelijking op met het
ego-document van wijlen prof. P.C. Kuiper,
de beroemde hoogleraar in de psychiatrie,
bekend door zijn alom gebruikte leerboeken
als Hoofdsom der psychiatrie en Nieuwe
Neurosenleer, een autoriteit in zijn vak en
erkend tot ver over de grenzen. Maar dan
wordt hij zelf getroffen door een psychische
aandoening. In zijn eerlijke boek 'Ver heen'
vertelt hij over zijn eigen aangetaste bestaan.
En over zijn weg naar genezing. Zo gebeurt
ook in deze roman van Sielie Laubscher.
De belangrijkste verhaallijn is de autobi
ografische. Wat een depressie is en wat het is
om die te moeten doormaken, heeft zij aan
den lijve ervaren. Wat merkwaardig zijn de
in een ander lettertype gezette kleine blokjes
tekst waarin Hans en Grietje uit het bekende
sprookje het woord krijgen. Ze vormen als
het ware de tegenstem uit het donkere,
onheilspellende bos. Veel functioneler zijn
de geciteerde Psalmen, gedichten en Bijbel
teksten, waarvan diverse in het Afrikaans,
die de inneriijke gesteldheid van de schrijf
ster weergeven.
Sielie Laubscher heeft tot dusver een gevuld
leven. Als 'pastoorse' wordt er van alles en
nog wat van haar gevergd. Altijd moet ze er
maar zijn. Telkens wordt er op haar gere
kend. Haar man moet er voor de gemeente
zijn, dat gaat altijd voor. En zij is degene die
hem in staat moet stellen dat te kunnen doen.
Naast al haar eigenlijke en oneigenlijke ta
ken. "Altijd jachten en jagen. Altijd opschie
ten. Snel. Haastig. ledere dag. Week in,
week uit. Altijd moet er nóg iets gedaan wor
den, altijd voel je je schuldig over zo vele
dingen die achterwege bleven. Ik hen moe.
Doodmoe.(37).
En dan treedt de depressie in. Onafwendbaar
en ongenaakbaar. Het is als een donker mon
ster dat haar meesleurt dat angstige bos in.
Het is een leven met alleen maar dreigingen.
"Elke dag opnieuw sta je sterk onder invloed
van een angst die zich nestelt in jouw borst.
Met een droge mond, een akelig hol gevoel
in je maag en een beverigheid die je je zo
zwak laat voelen dat je in de gang steun
zoekt tegen de muur, slinger je naar de
keuken toe om een hegin te maken met jouw
plichten van die dag. Mijn handen klemmen
zich nat van het zweet vast aan de rand van
de tafel. Ineens weet ik het: ik ben niet bang
om te sterven, ik ben hang om te leven.
(35).
Ik denk dat de te boek gestelde ervaringen
van de schrijfster veel herkenbaars ople
veren voor anderen. Ik weet het wel zeker.
De gedachte dat je onbegrepen je weg moet
gaan. De idee dat je voor anderen alleen
maar last oplevert - een blok aan zijn
been, in plaats van dat ik hem help... (31).
De ervaring van het door allen veriaten zijn.
ben een lege schuur een lover een
landweg op het middaguur een afgezette
passagier een aan de muur gezette fiets I
vergeten koffer offerdier..." (73). De
klacht.Zelfs de Heere weet van mijn droe
vig lot niet... "Waarom verstoot U mij,
Heere? Waarom trekt UZich van mij terug?
Waarom houdt U zelfs mijn vrienden en ken
nissen, zelfs mede-gelovigen, ver bij mij van
daan?" (72). Er is kwaadheid en wrevel. En
op een andere keer gelaten bemsting. Nie
mand begrijpt me toch. Niemand stelt me
ook in de gelegenheid om erover te praten.
Ik moet gewoon mijn mond houden en kalm
zijn. Dat is wat van mij verwacht wordt.
Mevrouw Laubscher schreef een boek dat
uit het leven gegrepen is. Helaas. Ervarings
deskundige als ze is, begiftigd met een pen
die de dingen trefzeker beschrijft. Wie zich
door dit boek laat aanspreken, herinnert zich
de woorden van wijlen prins Claus die deze
ziekte als een van de meest verschrikkelijke
heeft ervaren en dat ook uitsprak. Daarnaast
is het een boek dat iets weergeeft van wat
specifiek aan het leven in een pastorie eigen
kan zijn. Ik zie af van het citeren van pag. 93,
maar daar staat het wat ook anderen kennen.
De schrijfster heeft het voonecht ontvangen
te mogen genezen. Dat is niet iedereen
gegeven. Toch wordt een mens na zo'n 'bos-
ervaring' nooit meer precies dezelfde als je
voorheen was. De pijnlijke wond heeft een
litteken achtergelaten.
Het boek eindigt met een belijdenis: "Als
God mij leidt/kan ik de tijd/van duisternis
verdragen: ik zal Zijn licht zien dagen"
(169).
Na.v.: Sielie Laubscher, Donkerbos.
Roman. Uitgeverij Voorhoeve te Kamp
en. Paperback. 172 pag., ISBN-num-
mer 90-297-1726-2. Prijs €15,50.
J.M.J. Kieviet
Op zaterdag 11 december, van 10.00 tot
16.00 uur zal er in en om de Victoriahal, aan
de Philipshoofjesweg te Dirksland een sfeer
volle Kerstmarkt worden gehouden. De
organisatie hiervan is in handen van Stich
ting Verenigd In Kracht, Peuterspeelzaal de
Hummelhoek en een tiental ondernemers uit
Dirksland en omstreken. U kunt hier, geheel
in Kerstsfeer, genieten van de traditionele
seizoenslekkemijen, zoals Glühwein, erw
tensoep, warme worst, vers gebakken olie
bollen en andere bakkerslekkemijen. Ook
voor uw laatste kerstcadeau-inkopen zult u
hier kunnen slagen, maar oök voor een lek
kere likeur of één van de beste wijnen.
Tevens is er een groot aanbod van schitte
rende Kerstkaarten en creamaterialen. Ook
aan de kleintjes is gedacht. Deze kunnen
genieten van een ritje door Dirksland in een
gezellige arrenslee, of deelnemen aan de leu
ke activiteiten in de peuterspeelzaal.
De volgende ondernemers zullen het team
van S.V.I.K. en peuterspeelzaal "de Hum
melhoek versterken: DA Hisschemoller,
Kadoshop 'mijn Nestje', Cl000 Van der
Velde, Bloemsierkunst Viskil, van den
Boogert Vuurwerk/kerstbomen, Bakkerij 't
Stoepje, Diëgo Groenendijk Vismaterialen.
De organisatoren zien u graag op deze Kerst
markt in de Victoriahal.
De heer Van Weenen, Financieel Adviseur bij Rabobank West-Flakkee overhandigt
de heer Bezemer (r.) zijn prijs.
De heer M. Bezemer uit Stellendam heeft afgelopen week de prijs in ontvangst genomen
die hij won met een prijsvraag over beleggen bij de Rabobaiik. Door een aantS vragen
over Rabo Direct Beleggen via het internet juist te beantwoorden en een slagzin op een
originele manier af te maken, won de heer Bezemer een bedrag van 500. De Rabobank
feliciteert de heer Bezemer nogmaals met zijn prijs!
Heeft u interesse in beleggen bij de Rabobank? Maak dan vrijblijvend een afspraak met
één van de adviseurs, via telefoonnummer (0187) 498010.
