Expreszo
Ook vrijwilligers zijn welkom ter assistentie
Gemeenten gezocht voor
eenmalige kledingactie
EiiArara-tttEuws
EIIAtlDEtl-lilEUWS
Lezers van
weten het BETER.
Volgend jaar bestaat de Vereniging Natuurmonumenten hon
derd jaar. Momenteel is deze landelijke vereniging niet meer
weg te denken uit de Nederlandse samenleving en zéker niet uit
de eilandelijke regio. Naar aanleiding van het jubileum willen
wij het werk én de onder haar in beheer zijnde terreinen wat
meer onder de aandacht brengen van de lezers van Eilanden
Nieuws. Vorige week plaatsten we een impressie van een excur
sie naar Scheelhoek bij Stellendam. In deze uitgave 'liepen' we
een ochtend mee met Jan de Roon, boswachter bij Natuurmo
numenten.
Onderhoud en beheer
Bevoorrecht mens
Inventarisatie
Natuurwerkdag
PAGINA X7
VRIJDAG 15 OKTOBER 2004
De ophef over de verspreiding van het jon
gerenblad Expreszo is ondanks andere stem
men begrijpelijk. Het homoblad plofte
onaangekondigd en plompverloren op de
deurmat van talloze middelbare scholen.
Die werden geacht de uitgave verder te ver
spreiden. Toen een groot aantal scholen dit.
door de overheid gesubsidieerde propagan
damateriaal, in de papierbak deponeerde
was het hek van de dam. Een redacteur van
het magazine haastte zich te zeggen dat
deze scholen de kop in hel zand staken. De
inhoud van het themanummer, laat zien
hoe en datje homo bent. werd als subtiel en
met humor geschreven geafficheerd, je moet
maar durven. Dit is de wereld op z'n kop.
Een redactie maakt een blad en wanneer dit
met redenen omkleed wordt afgewezen zeg
je gewoon: die scholen steken hun kop in het
zand. Daar komt nog bij dat ondanks ver
velende incidenten Nederland een van de
meest homo-vriendelijke landen ter wereld
is. Daarover hoeven leertingen niet te wor
den geïnformeerd, en zeker niet op deze
manier.
Tegelijk is er iets belangrijkers aan de hand.
In het rumoer rond deze uitgave van het
blad Expreszo komt de vrijheid van onder
wijs in het gedrang. Zolang bijzondere scho
len zich binnen de kaders van de wet bewe
gen staat het hun wij om bepaalde zaken
van hun erf te weren en daar een eigen
invulling aan ie geven. In dit geval waren
ook zgn. zwarte scholen niet gediend van
deze wijze van uiten. Ook de vrijheid van
meningsuiting is hier nadrukkelijk in het
geding. Het staat een ieder vrij om, binnen
de kaders van de wet te publiceren. Maar
het staat burgers en organisaties vrij om
mediaproducten onomwonden af te wijzen.
I Daarvoor hoeven zij zich niet omstandig te
verdedigen of te verontschuldigen. Daar
komt bij dat onvoldoende kritisch is omge-
gaan met de opdringerigheid van en de van-
zelfsprekendheid van de inhoud het blad.
Kennisname het blad. die ook op een websi-
te en (gedeeltelijk) in het journaal was te
i zien, was voldoende om de gang naar de
papiercontainer te rechtvaardigen. De scho-
len die weigerden gaven een goede les. Rest
een ding: blijf alert en drink alleen zuivere
expresso.
BARNEVELD - In een van de armste
wijken van Budapest heeft de christe
lijke stichting Oltalom ('bescher
ming') een opvangcentrum voor dak
lozen en verslaafden, onder wie jonge
moeders met kinderen. Ongeveer
tweehonderd mensen per dag krijgen
er onderdak, eten, medische verzor
ging en hulp bij het zoeken van een
huis en een baan. Er is ernstig gebrek
aan winterkleding en goede winter
schoenen. Voor een eenmalige inzame
lingsactie van winterkleding en schoe
nen - onder andere bestemd voor
stichting Oltalom - hebben wij de
hulp nodig van minimaal vijf kerkely-
ke gemeenten.
Het kleding- en schoenentransport zal tevens
bestemd zijn voor een ander project, ook in
Budapest. In een van de buitenwijken van
Oost-Budapest woont het predikantenecht
paar Zimbó met hun twee kinderen, een
ongehuwde moeder met een baby en een
jonge dakloze. De wijk - bestaande uit grau
we, hoge betonnen flats - telt in totaal
30.000 inwoners. Er is slechts één rooms-
katholieke kerk en het echtpaar is thans
bezig in deze wijk een protestantse gemeen
te op te bouwen. Driejaar geleden is midden
in deze wijk met de bouw van een kerk
gestart. Wegens gebrek aan financiën ver
loopt de bouw erg traag. Met de winterkle
ding, die tegen zeer lage prijzen verkocht zal
worden aan de armen in de wijk, hopen ze de
afbouw van de kerk te financieren.
Stichting HOE wil graag in november aan
staande een groot transport richting Buda
pest sturen, waarvan tweederde naar Olta
lom gaat en eenderde naar de gemeente in
Oost-Budapest. Hiervoor zijn duizend 'vuil
niszakken', gevuld met goede, schone en
hele kleding en schoenen nodig. Wij vragen
aan minimaal vijf gemeenten dit te organise
ren, zodat elke gemeente tweehonderd zak
ken voor zijn rekening neemt. Als eeii kleine
groep van drie a vijf personen zich hiervoor
inzet kost hen dat twee avonden en één zater
dag, inclusief werving, inzameling en het
brengen van de kleding naar ons depot in
Delft. Aan uw gemeenteleden vrageii we
voor elke zak twee euro, waarmee wij de
transportkosten kunnen betalen.
Voor aanmelding, informatie, advies, uit
werking en ondersteuning kunt u contact
opnemen met het kantoor van Stichting Hulp
Oost-Europa of met Piet Bunschoten: 06-
16520801 of email:
bunschoten.pb@planet.nl.
Doe het! Met uw hulp geeft u warmte en
liefde aan mensen die daar grote behoefte
aan hebben.
Boswachter bij Natuurmonumenten
maakt van een hobby zijn beroep
In april van het jaar 1905 werd Natuurmonu
menten in de Amsterdamse dierentuin Artis
opgericht. Eén van de belangrijkste initia
tiefnemers was de bekende Jac. P. Thijsse.
In 1906 telde de vereniging zo'n 65 leden.
Nu, een kleine honderd jaar later schommelt
het ledental rond de 950.000.
"De Vereniging Natuurmonumenten zet
zich in voor een leefbaar Nederland met vol
doende ruimte voor het voortbestaan van de
natuur in al haar verschijningsvormen.
Natuur, het landschap en de daarmee samen
hangende cultuurgeschiedenis zijn onmis
baar voor het welzijn van de mens. Mensen
kunnen van de natuur genieten en worden
zich mede dankzij de inzet van Natuurmo
numenten bewust van de waarde die de
natuur is. Natuurmonumenten is een onaf
hankelijke vereniging van zoveel mogelijk
betrokken leden, die zich realiseert dat con
structieve samenwerking nodig is om resul
taat voor natuur en landschap te kunnen
behalen.
Natuurmonumenten stelt natuur, landschap
en daarmee samenhangende cultuurhistorie
daadwerkelijk veilig door gebieden aan te
kopen en op professionele wijze te beheren.
In constructieve samenwerking met vele
anderen werkt zij voortdurend aan uitbrei
ding van het beschermde areaal. Zij geeft
een stem aan de waarde van natuiu-, land
schap en daarmee samenhangende cultuur
historie en toont telkens aan dat natuur- en
landschapsbescherming cruciaal is voor het
leefbaar houden van Nederland. Zij biedt
aan mensen op allerlei manieren de gelegen
heid om actief in contact te komen met
natuur en landschap en bouwt onvermoei
baar aan publieke bewustwording en draag
vlak", aldus luidt de visie en missie van
Nederlands grootste natuurbeschermingsor
ganisatie, waarbinnen ongeveer 650 werkne
mers actief zijn.
Ook in onze regio is Natuurmonumenten in
het bezit van verschillende natuurgebieden
die door de vereniging onderhouden en
beheerd worden. De bekendste zijn Kwade
Hoek, Scheelhoek, Westhoofdvallei en de
Springertduinen. Verder nog diverse kleine
re natuurgebieden onder de naam "Kop van
Goeree".De natuurgebieden van Natuurmo
numenten zijn ingedeeld in Beheerseenhe-
den. De eilandelijke natuurgebieden vallen
onder de Beheerseenheid Deltakust, hieron
der vallen de 'koppen' van de eilanden
Voome, Schouwen en Goeree. Het kantoor
voor Goeree is gevestigd aan de Oostdijkse-
weg bij Goedereede. Hier is de werkplek van
de beheerder, de administratie en wordt het
werk voorbereid voor de boswachters. Van
uit de werkschuur bij de ingang van de
Scheelhoek, bij de Stellendamse vissersha-
ven verrichten de boswachters hun dagelijk
se werkzaamheden. In gesprek met één van
de boswachters. Jan de Roon, blijkt dat het
traditionele beeld wat de burgers doorgaans
hebben van het beroep van boswachter iets
anders te zijn. Het is zéker niet zo dat de
Roon, in zijn keurige groene pak gestoken.
dagelijks met zijn handen op de rug een
wandeling maakt door de natuurgebieden en
passanten met "strenge blik" vraagt of ze
hun 'bewijs van lidmaatschap' van Natuur
monumenten kuimen tonen. Ook is het niet
zo dat ze in de nachtelijke uren, als de vroe
gere koddebeiers, achter een boom de stro
pers staan op te wachten die een haas of
konijn willen strikken.
Het blijkt dat de bij de moderne boswachters
de handen wél vanaf de rug moeten komen
en uit de mouwen dienen te worden gesto
ken. De Roon legt uit dat een deel van de
werkzaamheden nog wel bestaat uit controle
en surveillance, maar het overgrote deel van
het werk wordt ingenomen door terreinon-
derhoud. Regelmatig zal men de boswachter
dan ook vinden achter het stuur van de trac
tor, waar hij bezig is met, bijvoorbeeld het
maaien van graslanden en het snoeien van
wandelpaden.
Samen met zijn collega's dient de Roon er
voor te zorgen dat de wandelpaden goed te
belopen blijven en ook worden er sommige
bomen en struiken gesnoeid die groei van
andere struiken beletten. Grote terreinwerk-
zaamheden worden door Natuurmonumen
ten uitbesteed aan loonwerkers, maar tijdens
die werkzaamheden dienen de boswachters
wel te zorgen voor toezicht. Klein onder
houd aan gebouwen en de vogelkijkhutten
wordt eveneens door de boswachters van
Natuurmonumenten zelf uitgevoerd.
Iemand die zo dag in, dag uit bezig is in de
mooie natuurgebieden moet wel een bevoor
recht mens zijn, want lang niet iedereen is in
staat om van zijn hobby zijn beroep te
maken. 'De natuur' moet toch wel een hob
by zijn, wil je voor het boswachtersvak in
aaiunerking komen? De Roon bevestigt dit:
"Een eerste vereiste om bij Natuurmonu
menten te werken is datje een band hebt met
de natuur. Zelf had ik als kind al veel belang
stelling voor het buitenleven. Ik hielp al
vroeg op een varkensboerderij en vervolgens
bezocht ik de Lagere Agrarische School en
later de Bosbouwschool in Schaarsbergen.
Doordat ik stage liep bij Natuurmonumenten
op Goeree ben ik, na afronding van mijn stu
die hier blijven werken". In het begin heeft
de Roon veel praktische les gehad van de
toenmalige jachtopziener Jan Vlietland. "Uit
de verhalen van Jan heb ik veel geleerd over
de omgeving en de dieren die in het gebied
voorkomen".
Uit alles blijkt dat de kennis van een bos
wachter heel breed dient te zijn, want op de
tocht door de natuurgebieden dient ook het
grazende vee gecontroleerd te worden. De
boswachter let er speciaal op of de grazende
koeien en Belgische Trekpaarden geen
afwijkend gedrag vertonen en of ze nog wel
allemaal aanwezig zijn. "Er lopen koeien bij
die al bijna moeten kalveren, dus die moeten
extra in de gaten gehouden worden".
Ondanks dat de eigenaren van het vee - boe
ren uit de omgeving - verantwoordelijk zijn
voor hun koeien en paarden houdt ook de
boswachter een oogje in het zeil. Als er dan
Jan de Roon tijdens zijn werk ah boswachter.
bij telling bij de paarden een moeder met
veulen wordt gemist wordt er dan ook direct
contact met de boer opgenomen. Dan blijkt
dat de boer deze even tevoren terug naar de
boerderij heeft gehaald.
De stukken grasland waar boeren - tegen
betaling - hun vee op laten grazen worden
uiteraard niet behandeld met bestrijdings
middelen of kunstmest en toch geeft dit goe
de resultaten voor de kwaliteit van het gras
land en voor het vee wat er op graast. De
Roon legt uit dat begrazing door koeien en
paarden heel belangrijk is voor de verschil
lende natuurterreinen om het aantrekkelijk te
houden voor weidevogels en ganzen en
paarden blijken heel wat vierkante meters
terrein voor hun rekening te kunnen nemen,
dit in tegenstelling tot de schapen die op de
dijk van Scheelhoek een tiental jaren gele
den graasden. Zowel op de Kwade Hoek als
de Scheelhoek zijn er in de zomermaanden
koeien te vinden.
Een andere belangrijke taak van de bos
wachters is de inventarisatie van de vogels.
In zowel de Kwade Hoek als de Scheelhoek
komen veel soorten vogels voor en op gezet
te tijden worden de vogels geteld en geno
teerd. In het voorjaar worden de nesten
geteld en de resultaten hiervan worden opge
slagen in de archieven. Bij dit tellen krijgen
de boswachters hulp van verschillende vrij
willigers.
Dit vrijwilligerswerk wordt steeds belangrij
ker voor de Vereniging Natuurmonumenten,
want door de economische teruggang ont
vangt men minder subsidie en ontkomt ook
Natuurmonumenten niet aan bezuinigingen.
Toch breidt het aantal gebieden wat onder
hun beheer komt sterk uit en moet er dus
meer werk geleverd worden door ininder
mensen. Het gevolg is dat er veel werkzaam
heden door vrijwilligers kunnen worden
gedaan. Zo is er ook in de natuurgebieden op
Goeree al regelmatig een groepje vrijwilli
gers bezig met verschillende werkzaamhe
den, zoals snoeien, wilgen knotten en hooi-
werkzaamheden.
V-
-*^*^'!^
'"^uf.
^'.i*
^'•^rf«i'
De boswachter hanteert de snoeischaar.
Om het vrijwilligerswerk te stimuleren orga
niseren verschillende natuurbeschermings
organisaties, waaronder Natuurmonumen
ten, op zaterdag 6 november een 'Natuur
werkdag'. Op 250 plaatsen in Nederland kan
men dan aan de slag 'om de natuur een hand
je te helpen' en het landschap mooi te hou
den. Ook in de regionale natuurgebieden zal
er gelegenheid zijn om bijvoorbeeld wilgen
te knotten, bomen te planten en poelen
schoon te maken. De Roon verklaart dat er
op Goeree-Overflakkee al een tijdje een
groepje vrijwilligers in de natuur bezig is en
dit blijkt heel gezellig te zijn, dus hij hoopt
op 6 november nieuwe vrijwilligers te ont
vangen. Deze kunnen zich aanmelden via
www.natuurwerkdag.nl of via www.natuur-
monumenten.nl.
In de Natuurgebieden van Natuurmonumen-
Het werkgebied van de boswachters van Natuurmonumenten.
ten in deze regio is er relatief weinig overlast
van vandalisme. "Op Goeree worden er wel
eens informatieborden het slachtoffer van
graffiti en er wordt wel eens getracht om een
brandje te stichten in de vogelkijkhutten op
Kwade Hoek en het Kiekgat aan het Zuider-
diep". Op Schouwen blijkt men meer over
last te hebben van ongewenst bezoek en dito
gedrag in de natuurgebieden, maar dit komt
volgens de boswachter omdat verschillende
recreatieterreinen zich langs de natuurgebie
den bevinden.
Mocht het zover komen dat bezoekers zich
misdragen dan kunnen de boswachters van
Natuurmonumenten hun bonnenboekje
trekken en een bekeuring uitschrijven, want
hiertoe zijn ze als Bijzonder Opsporings
ambtenaar (BOA) bevoegd. "We doen dit
niet zo snel, maar als er mensen zijn die, bij
voorbeeld, hun hond loslaten lopen dan
moeten we hier wel tegen optreden, want
deze dieren kunnen veel schade aanrichten
door het opschrikken van reeen, vogels en
andere dieren. Ook komt het voor dat jonge
ren met crossmotoren de wandelpaden door
de duinen als hun parcours uitkiezen en dit
kunnen we natuurlijk niet tolereren".
Als de boswachters hun surveillances uit
voeren - te voet, met terreinwagen of de
mountain-bike - zijn ze tevens het visite
kaartje van Natuurmonumenten, ze kunnen
dan informatie geven en hun aanwezigheid
geeft ook een gevoel van veiligheid bij de
bezoekers en ze zien ook iets tastbaars van
de Vereniging van Natuurmonumenten.
Dichter bij de mensen
In de laatste decennia probeert Natuurmonu
menten hun werkzaamheden dichter bij de
burgers - én hun leden - te brengen door ook
de natuur toegankelijker te maken. Mocht
het vroeger nog zo zijn dat natuurgebieden -
niet zonder reden - hermetisch werden afge
sloten voor bezoekers, is tegenwoordig het
beleid er meer op gericht om de mensen in
contact te brengen met de, steeds schaarser
wordende natuur in contact te brengen. Er
wordt door Natuurmonumenten er dan ook
alles aan gedaan om de bezoekers zoveel
mogelijk van dienst te zijn. Maar.er zijn
grenzen in het belang van de natuur.
Wie meer informatie wil over de verschil
lende natuurgebieden in de omgeving kan
contact opnemen met de Vereniging Natuur
monumenten, via de website: www.natuur
monumenten.nl of hij of zij kan deelnemen
aan de vele excursies die het hele jaar door
worden gehouden en die onder andere in
deze krant worden aangekondigd. Ook de
natuurgebieden in onze regio zijn uw bezoek
en het beheer van de Vereniging Natuurmo
numenten meer dan waard.