Overdenking
K
Ervaringsdeskundigen gaven diepgang
aan Lagerliuisdebat over alcoliol en drugs
Krulstocfit
naar LeMiMgrad
.Kjkvenster
Hulphond
uit de
Heilige Schrift
EIIAI1DEI1-I1IEUW5
HET
Uitslagen
Damclub
'Denk
en Zet'
VERVOLGVERHAAL
20
Blik op kerk ^^y
en samenleving Lj
Kerk en Wereld
Rioleringsservice - Camera-inspectie
:ï*i
ZISN eUNOEN HUN OdOmNl
MNniiGaFwas
HEM OP OE a(tEM7
Maandag
4 oktober 2004
Goddelijk berouw
"Spreken is zilver.
Alcohol onderschat
"ifa-i^a-erilogie deel l
JOH. Q VEENHOF
PAGINA 5
VRUDAG 8 OKTOBER 2004
- Aantrekkingskracht
- Het grote gevaar
Het kan voor niemand die kerkelijk meeleeft
nog nieuws zijn dat er in ons land een dis
cussie aan de gang is over de vraag hoe de
kerk in deze samenleving zich moet presen
teren. Kort gezegd: de kerk moet zich niet in
de eerste plaats aantrekkelijk maken voor de
wereld, maar haar grootste zorg moet zijn
hoe Christus haar ziet.
Het is allemaal begonnen met een artikel van
prof. dr. A. van de Beek, die de vraag stelde
waar we de mensen bij willen hebben, bij
onze groep, of bij Christus? De kerk doet
vaak onbewust haar best om zich zo aan te
passen aan haar omgeving dat zij geloof
waardig wordt en dat het niet meer van haar
geld: 'Gij geheel anders'.
Daarop heeft de bekende theoloog Alister
Mc Grath gereageerd. Hij was het met de
strekking van het betoog wel eens, maar -
zei hij - iedere generatie wil datgene aan
God geven waarvan zij denkt dat het het bes
te is. Wat niet betekent dat wij God moeten
dienen met gebruikmaking van de taal van
de 16e eeuw.
Hoe gaat dat in een discussie? De een ziet
veel in de visie van Van de Beek, de ander
vindt dat Mc Grath ook wel een beetje gelijk
heeft. In die geest verschenen verschillende
artikelen in de kerkelijke pers. Het heeft niet
zoveel zin deze discussie nog eens helemaal
over te doen. Het kwam er wel op neer dat
het een het ander niet uitsluit. De kerk is er
in de eerste plaats voor Christus en als het
goed is, zal zij, de Bruid, haar Bruidegom
willen behagen. Maar dat wil niet zeggen dat
het niet uitmaakt welke indruk zij maakt in
deze wereld. Er moet van een gemeente aan
trekkingskracht uitgaan.
In deze discussie is een onderwerp aange
sneden waarmee de kerk altijd weer moeite
heeft. De Kerk is uit de duisternis van haar
bestaan geroepen tot Gods wonderbaar licht.
Als zodanig is zij anders dan de wereld om
haar heen. Tevens zijn de leden van de
gemeente geroepen om als lichten te schij
nen 'temidden van een krom en een ver
draaid geslacht'
Het geeft altijd een zekere spanning het
Woord zuiver en rein te bewaren en tegelijk
- wat we vandaag noemen - een zekere 'uit
straling' te hebben op de ongelovigen, opdat
die door ons Woord en door onze wandel
voor Christus en Zijn Koninkrijk gewonnen
mogen worden. Het gevaar dreigt steeds dat
we als kerk de boodschap aanpassen, zodat
die aantrekkelijk wordt voor de wereld!
Maar daaruit blijkt toch te weinig vertrou
wen in de kracht van het Woord, dat immers
de wereld overwint!
In de 17e eeuw was er al de klacht dat de
kerk zó ver met de wereld meeging dat de
wereld in de kerk was gekomen. Dat gevaar
moeten we ons steeds bewust zijn.
Waarnemer
Tel. 0187 - 483983 06 - 50201599
Deze vraag- en antwoordrubriek staat geheel ten dienste van de lezer die er
kostenloos gebruik van kan maken. Uw vragen op velerlei gebied kunt u stu
ren aan: Redactie Eilanden-Nieuws, Postbus 8,3240 AA Middelharnis, met
in de linkerbovenhoek 'Vragenrubriek' vermeld. De vragen worden door
deskundigen beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzending
compleet met antwoord in deze rubriek worden gepubliceerd.
In een discussie over dromen, welde de
waag op, of blinden hun dromen kunnen
zien, dan wel op een andere manier beleven.
Weet u dat?
Antwoord: Gezien uw studie en uw brief
weet u al, dat wij onze dromen werkelijk
'zien' en dat onze ogen achter de gesloten
oogleden de gedroomde actie volgen, door
horizontale en verticale beweging. Met de
elektro-encefalograaf kan men die snelle
bewegingen van ons oog in lijnen op papier
vastleggen. Met zo'n e.e.g. kan worden vast
gesteld, dat personen die van hun geboorte
af al blind zijn, hun dromen niet met de ogen
zien, maar waarnemen met hun andere zin
tuigen. Zij tasten in hun slaap met hun vin
gertoppen de vormen af, luisteren en ruiken.
Wie bij zijn geboorte wel kon zien, doch
later blind werd, kan in de regel wel zijn dro
men blijven zien. Meer hierover vindt u in
het interessante boekje 'Slaaphoudingen en
de slaaptaal van het lichaam' door de arts
Samuel Dunkell, uitgave Meulenhoff
Amsterdam,
Volgens mijn grootouders zou een oud ser
vies, dat zij van hun familie erfden, nog uit
de tijd van Napoleon stammen. Hierbij een
kleurenfoto, waarop het bladgoud duidelijk
te zien is. Is dit echt Napoleontisch
Antwoord: Nee, dank zij die duidelijke
foto's is daar op te zien, dat dit een Bieder
meier servies is uit de periode tussen ca.
1820 - 1850. Napoleontisch zou het wezen,
als het gemaakt was tussen 1804 en 1815De
Empirestijl kende wel gouden biezen, maar
nog niet in deze vorm. Maar zo'n Bieder
meierservies is tegenwoordig ook een kost
baar bezit! Die naam stamt uit een serie
gedichten van de Schwabische schoolmees
ter Gottlieb Biedermaier (gepubliceerd in de
'Fliegende Blütter'), wiens eigenschappen
kenmerkend waren voor die periode nS
Napoleon Bonaparte: burgerlijkheid en
bekrompenheid, gezapigheid en sen
timentaliteit. De brede gouden banden op de
kannen wijzen op het tijdvak van voor 1830.
Jammer, dat u geen foto hebt gemaakt van de
onderzijde van kannen en schoteltjes met
merk en signatuur, dan hadden wij wat meer
van de maker kunnen vertellen.
In aardewerk en ook in metalen kopjes ont
staat een bruine aanslag van de thee, die je
moeilijk wegspoelt. Wat raadt, u ons aan?
Antwoord: Een oude bruine aanslag kun je
wegwassen met citroenzuur, maar dat geeft
altijd extra werk. Thee met wat melk geeft
geen aanslag. Als u de kopjes gelijk na het
drinken afwast, spoelen ze sneller schoon.
Kies anders theeglazen. Die zijn in prakti
sche houders met oortje verkrijgbaar.
De bremstruiken langs onze voorgevel moe
ten nodig worden ingekort. Nu hoorde ik
vertellen, datje brem niet mag snoeien. Hoe
moet ik die struiken dan afremmen?
Antwoord: Een bremstruik verdraagt ingrij
pende snoei maar slecht. Niet dat ze dan te
hard gaat groeien en geen bloemen meer
vormt, maar ze kan er van dood gaan. Brem
is namelijk een plant die nog heel dicht bij de
MIDDELHARNIS/
SOMMELSDUK
Hieronder volgen de uitslagen van de vierde
ronde, gehouden op maandag 4 oktober:
W. Vroegindeweij - H. H. Verolme ....O - 3
B. du Pree - M. KlinkO - 3
J. A. Nipius - KoeseO - 3
A. V. d. Veer - C. Spee1 - 1
J. Lodder - R. JacobsO - 3
J. Jordaan - A. VerolmeO - 3
J. A. Dekker - R. van Rijnberk3-0
J. van Hoorn -1. MackloetO - 3
Vroegindeweij liet zich in zijn partij tegen
H. H. Verolme al snel op zijn recjfiter vleugel
opsluiten. Daardoor maakte hij het zichzelf
erg moeilijk. Hij verloor een stuk en niet
veel later door een mooie combinatie van
Verolme de partij. B.du Pree deed het heel
aardig tegen Klink. Deze wist met enkele
stukken en een dam voor een voorsprong op
te bouwen, maar ook Du Pree wist een dam
te behalen. Het was echter niet genoeg om
Klink te verslaan. Deze ging met de volle
buit naar huis. Nipius had het al gauw moei
lijk tegen de sterk spelende Koese. Hij moest
met een nederlaag genoegen nemen, A, van
der Veer en Spee zijn spelers die aan elkaar
gewaagd zijn. Het ging vrijwel gelijk op met
wisselend voordeel. Het werd uiteindelijk
remise. Lodder heeft nog steeds de juiste
vorm niet gevonden. In de partij tegen
Jacobs ging het heel de partij gelijk op, maar
in een remisestand verloor Lodder op de
klok. Dat leverde Jacobs weer een paar kost
bare punten op. Jordaan heeft nog niet veel
geluk gehad in dit seizoen. Hij speelt goed
tot aan het eindspel. Dan laat hij nogal eens
een steekje vallen. Zo ook tegen A. Verolme,
die daardoor de strijd in zijn voordeel beslis
te. Dekker had deze avond aan Rijnberk een
niet al te lastige tegenstander. Toch is er bij
onze debutant al iets van een vooruitgang te
bespeuren. J.v. Hoorn maakte tegen I. Mac
kloet een oude, bekende fout. Dat kostte hem
zijn partij en de eerste plaats in het algemeen
klassement.
cMste\\\k-rr\aatschappeïïjk.Q
I \/rouvjenbeweg\ng
De christelijk-maatschappelijke vrouwenbe
weging Passage houdt donderdag 14 oktober
haar maandelijkse bijeenkomst. Plaats is het
Dienstencentrum Companen aan de Doetin-
chemsestraat te Middelharnis. Aanvang
19.30 uur.
Gastspreekster is mevrouw Karen Schip
pers. Zij is M.S.-patiënte en heeft een zgn.
'hulphond'.
Mevrouw Schippers komt vertellen over
deze bijzondere hond die haar in staat stelt
zo zelfstandig mogelijk te leven. U bent op
donderdagavond 14 oktober a.s. van harte
welkom.
natuur staat en die kent geen snoei, tenzij u
de vraat van bepaalde dieren aan planten zo
wilt noemen. De snoei is pas opgekomen bij
de kweek door mensen die veiregaande
eisen gingen stellen aan vorm, formaat en
groeiwijze van sierstruiken, vruchtbomen,
enz. U mag van uw brem dus alléén de lang
ste takken wegnemen, voor zover die werke
lijk het uitzicht door de ramen belemmeren
en mits er genoeg ander hout in elke struik
overblijft.
'toen berouwde zulks de Heere.
Amos 7 3
De profeet Amos trekt ten strijde tegen de
schijnvroomheid en onzedelijkheid in
Noord-Israël onder de regering van Jerobe-
am II. Op scherpe wijze striemt Amos de
misstanden, die er heersen. Als een brullen
de leeuw treedt deze eenvoudige boer uit
Tekoa koning Jerobeam en het volk tege
moet. Amos predikt Gods gerechtigheid en
het oordeel. Juist omdat het de profeet te
doen is om het behoud van het volk. Amos
ziet dat het oordeel van God dreigend nadert
in het beeld van de door de Heere gefor
meerde sprinkhanenplaag. En dat drijft hem
tot het gebed, ja, tot een iimig smeekgebed.
Amos is begaan met zijn volk en daarom
bidt hij de Heere om aJFwending van Zijn
toornende en straffende hand. Amos weet,
dat, waimeer de Heere naar recht handelt,
niemand en niets zal gespaard blijven. En
dat drijft hem des te meer tot de troon van
Gods genade. Amos pleit voor zijn volk, hij
bidt om de vergeving van de zonden. Want
de zonden van het volk zijn de oorzaak van
Gods toom. En dat ziet Amos.
Maar kan het gebed van een zondig mens de
afwending van Gods toom bewerkstelligen?
Heeft het gebed van Amos zoveel kracht en
zoveel inhoud dat de Heere dit gebed ver
hoord? Kan de Heere aan oprechte smeekge
beden Zijn oor lenen? Ook als wij zo bidden
en smeken? Wij zingen het toch:
'Maar neen, daar is vergeving
altijd bij U geweest;
De tekst zegt; 'toen berouwde zulks de
Heere.' Het gebed van de rechtvaardige ver
mag veel. Het gebed van de rechtvaardige
brengt Gods ontferming in beweging. Het
gebed van de rechtvaardige doet de Heere
zeggen ten aanzien van Zijn oordelen: 'Het
zal niet geschieden.'
In het catechisatieboekje van Hellenbroek
staat de vraag: 'Is God veranderlijk of onver
anderlijk?' Het antwoord zegt: 'onverander
lijk,' Maleachi 3 6: 'Ik, de Heere, wordt niet
veranderd.' En de volgende vraag luidt:
'Nochtans wordt aan God berouw toege
schreven?' En dan luidt het antwoord: 'Dat
berouw is in God maar een verandering in
Zijn werk; niet in Zijn wil en wezen zelf.'
Onbegrijpelijk mysterie! God heeft berouw!
Ja echt, het staat in Gods Woord. Een berouw
van eeuwigheid! 'toen berouwde zulks de
Heere.' En dat - o eeuwig wonder - op het
gebed van een smekend en pleitend, maar
schuldig volk. Wat groot, wat een wonder!
Kunt u er bij, dat God ook over u genadig wil
zijn? Och nee, maar het geloof van Gods kind
zegt; amen!
Gods kinderen ervaren het dat de Heere
berouw heeft en dat Hij berouw toont tegen
over Zijn volk. 'Ja, onze God ontfermt Zich
op t' gebed.' Dat gebed is een middel, waar
mee zij als een kracht van het geloof de roe
de van het oordeel uit de hand des Heeren
nemen. En dat Goddelijk berouw, waardoor
Gods oordeel verandert in ontferming, komt
op duidelijke wijze tot uiting in het kruis van
Christus. Zonder dat kruis en zonder die
Christus was het oordeel onafwendbaar over
elke zondaar. Maar wie de Borg en Zaligma
ker Jezus Christus mag zien bezwijken onder
het oordeel van God over de zonde van het
ganse menselijke geslacht, die mag ook aan
schouwen dat in het volbrachte Middelaars-
werk Gods toom is gestild, 'toen berouwde
zulks de Heere.' Ja, God heeft berouw over al
degene, die het oordeel van God over zijn
zonde en schuld leerde zien in het licht van
Gods heiligheid en zijn toevlucht leerde
nemen tot de Middelaar Gods en der mensen.
Die mens krijgt ook te ervaren dat in Christus
het oordeel van God geweken is. Van nature;
een kind des tooms; in Christus; een kind
Gods. Mijn lezer, hebt u die oordelen van
God wel eens mogen aanschouwen als een
Amos? Dan is ook het gebed van Amos je
niet vreemd. Dan ken je ook dat smekende
worstelen om vergeving. Dan grijpt ook u in
uw gebed het hart van de Heere aan. Dan
pleit ook u op de trouw van de Heere jegens
Zijn volk. Maar dan waarschuw je ook als
AÏnos voor de oordelen van God vanwege de
zonde. Dan durf je ook alleen nog maar te
pleiten op dat enige offerlam, de Heere Jezus
Christus. Dan is Hij je enige Toevlucht, want
in Hem is Gods toom gestild. In Hem is de
gramschap van de Heere geblust.
'Hij maakt, op hun gebeden,
Gans Israël eens vrij
Van ongerechtigheden
Och, dat ook uw bede is: 'Zo doe Hij ook aan
mij.'
Dan zult u ervaren wat het zeggen wil: 'toen
berouwde zulks de Heere.'
St.
W.L.S.
OUDE TONGE - Een twintigtal men
sen, waaronder hulpverleners, ouders,
huisartsen en de plaatsel^ke politie
waren maandagavond bijeengekomen
in het gemeentehuis van Oude Tonge,
waar het netwerk verslavingspreventie
een Lagerhuisdebat over Alcohol en
Drugs organiseerde. De jeugd, om wie
het toch allemaal was begonnen, schit
terde helaas door afwezigheid. Dat
gemis werd echter ruimschoots gecom
penseerd door de aanwezigheid van
enige mannen en vrouwen die 'versla
ving' aan den lyve hadden ondervon
den en er ook de stryd mee hadden
aangebonden. Zij spraken openlük
over hun ervaringen, waardoor de
avond een ongekende diepgang kreeg.
Na een welkomstwoord van wethouder Peter
de Vries van Welzijn van de gemeente Oost-
flakkee nam avondvoorzitter Johan Cahuzak
de taak van discussieleider op zich. Om een
idee te geven waar het deze avond om zou
gaan speelde Cahuzak enige fragmenten uit
zijn theaterstuk "Aap op je rug". Op humo
ristische wijze zette hij de wederwaardighe
den van een konijntje neer, dat reddeloos aan
drugsverslaving verloren gaat. Aangrijpend
was vervolgens het gedeelte waarin de -
dodelijke - gevolgen van alcohol in het ver
keer werden aangegeven. In het laatste frag
ment kwam de problematiek van een moei
zame vader/zoon relatie aan de beurt. Johan
Cahuzak schreef het theaterstuk in 1992 en
heeft het daama voortdurend geactualiseerd.
"Ik heb me inmiddels in de loop der tijd heel
grondig in de problematiek van dmgs ver
diept. Toen ik de teksten ging schrijven ging
er werkelijk een wereld voor me open. Een
wereld die heel onthutsend is! Zelfs voor
mij, terwijl ik toch als vader en als leraar het
gevoel heb midden in de jeugd te staan," ont
hulde Cahuzak. Met de voorstelling, die
ongeveer 40 minuten duurt, bezoekt hij
zowel de bovenbouw van de basisscholen
als het voorgezet onderwijs. Doelstelling
daarbij is om met humor en aansprekende
voorbeelden de jeugd te confronteren met
hun eigen houding ten opzichte van riskante
genotmiddelen. "De jeugd reageert soms
heel direct op mijn voorstelling, ook met
emoties, omdat sommige situaties wel eens
heel herkenbaar overkomen. Daarom wil ik
ook altijd dat er docenten bij mijn voorstel
ling aanwezig zijn."
Na de korte voorstelling was het de beurt aan
de aanwezigen om te reageren op de stelling
"Spreken is zilver, zwijgen is goud". Wordt
er, als het gaat om dmgsverslaving, teveel
hierover gezwegen op dit eiland? "Het lijkt
veiliger om er maar niet over te praten,"
meent een moeder van een experimenteren
de tienerdochter. Zij denkt dat ouders vaak
niet op de hoogte zijn van wat hun kind uit
spookt omdat de omgeving het niet aan de
ouders vertelt. Een vader van een verslaafde
zoon merkt op dat hij het voor zichzelf en
anderen verborgen hiield omdat hij ervan
overtuigd was dat het wel goed met zijn
zoon zou komen. Daarin werd hij gesterkt
door zijn geloof. Zijn optimisme is uiteinde
lijk uitgekomen, zijn zoon is na 15 jaar ver
slaving nu al vier jaar clean. Deze vader
werkt inmiddels als vrijwilliger voor de
Stichting In de Vrijheid, een christelijk
opvangcentmm voor verslaafden in Wemel-
dinge. Het werk van deze stichting is te ver
gelijken met dat van Stichting De Hoop in
Dordrecht, zo bleek uit de reactie van Harry
van der Zaag, preventiemedewerker van De
Hoop. Ook hij was van mening dat er nog
steeds veel te weitiig openlijlc gesproken
wordt over dit onderwerp, maar 'dat gebeurt
in feite overal'. Huisarts Nijhoff uit Oolt-
gensplaat signaleert vooral ouders die bij
hem om hulp vragen voor hun kinderen, die
dan vaak al flink verslaafd zijn. De opmer
king dat het weghalen uit de oude omgeving
wel wil heipen, wordt gestaafd door een
andere aanwezige. Deze oud-Rotterdammer
is jarenlang verslaafd geweest, maar is nu al
gemime tijd afgekickt. In het opvangcen
tmm in Wemeldinge leerde hij zijn vrouw
kennen. Samen zijn zij uit het dal gekomen.
Daarbij heeft de religie bij hen een grote rol
gespeeld. "Wij hebben veel kracht geput uit
ons geloof," aldus het tweetal.
De vraag is dan aan Vincent de Knegt, pre
ventiemedewerker van DeltaBouwman, of
religie inderdaad zo'n grote rol kan spelen.
"Verslaving is een soort oimiacht om met het
leven om te gaan. Haal je de drugs weg, dan
val je in een gat. Het geloof vult dat gat op,
maakt dat de mensen weer in balans komen.
Maar je kunt ook in evenwicht komen door
veel te sporten of je toe te leggen op bepaalde
hobby's. Naar mijn mening kan het geloof
soms ook weer barrières opwerpen als het gaat
om communicatie tussen ouders en kinderen.
Ouders zijn traditioneel, de jongeren willen de
wereld in. Het blijven communiceren is de
basis om je kind op te voeden en te sturen,"
aldus De Knegt. Over dit onderwerp, commu
nicatie met je kinderen, wordt vervolgens uit
gebreid van gedachten gewisseld. Want ook
communiceren moet je leren, meent een
ouder. En kinderen moetje ook weerbaar kun
nen maken, nee leren zeggen, meent een
ander. Het gevaar van drugsgebruik Ugt op de
loer want het is hier op het eiland overal ver
krijgbaar. Het is hier een wezenUjk, groot pro
bleem, voegt weer iemand anders toe. Vol
gens De Knegt wordt in het preventieproject
dat sinds 1 januari gestart is op Goeree Over-
flakkee veel aandacht besteed aan voorlich
ting, meningsvorming en vaardigheden om je
te weer te stellen. Ook de tentoonstelling Kic
ken, Stressen en Ontspannen die tot 8 oktober
in de bibhotheek van Oude Tonge te zien is,
draagt hiertoe bij.
En hoe ga je om met het gebraik van alcohol?
Naast dmgsverslaving is ook alcoholgebmik
een probleem, omdat dit vaak door de ouders
wordt onderschat. Alcoholgebmik wordt
sociaal geaccepteerd. Kinderen drinken ech
ter op steeds jongere leeftijd. Het alcoholper
centage in ogenschijnlijk onschuldige drank
jes als Breezers wordt onderschat. Ook veel
verkeersongevallen zijn te wijten aan alco-
holmisbmik. "Ik ben de Bob, ik heb alleen
Breezers gedronken" wordt wel eens gezegd.
Tijdens de discussie hierover vertelt een man
zijn indringend en ontroerend verhaal als
alcoholverslaafde, die vrijwel op eigen
kracht deze verslaving te boven is gekomen
en nu al anderhalf jaar geen dmppel meer
drinkt. Hij wordt met respect bekeken, hoe
wel hij zichzelf anders beziet.
Het Lagerhuisdebat is een avond geworden
waarin open is gesproken over veel onder
werpen, zo sluit tenslotte wethouder De
Vries de avond af. Graag wil hij een vervolg
aan deze avond geven door mensen op te
roepen zitting te nemen in de werkgroep die
zich met deze problematiek bezig houdt. Het
is ook mogelijk om zich op een later tijdstip
aan te melden bij Cor Meyboom van de
gemeente Oostflakkee.
7&-
Men haast zich om buiten de gebouwen in de schuil
plaatsen te komen. De gewonden die niet kunnen
lopen, worden naar de kelders getransporteerd. Daar
wacht men af wat er gaat gebeuren. Nog geen vijf
minuten later klinkt zacht gezoem van vele vlieg
tuigmotoren. Afweergeschut begint te blaffen. Dan
gaat er een zwakke siddering door de grond als de
eerste bommen vallen. Het nabij gelegen station, dat
al grotendeels is verwoest, wordt nog eens grondig
onder handen genomen. Maar wat lang verwacht
werd en waaraan men met angst dacht, geschiedt
eveneens. De stellingen waaraan een gedeelte van
de arbeiders werkt, worden gebombardeerd. De
zwakke opstellingen doorstaan het geweld niet. De
laatste verdedigingslinie voor Duitslands grenzen
wordt kilometer na kilometer door een tapijt van
bommen verwoest.
Veel gedwongen arbeiders en tewerk gestelde vrou
wen weten tussen het inslaan van de bommen te
vluchten. Onder hen zijn Adelheid Bergmayer en
Gerda Holsmacher. Ze hebben dergelijke dingen al
meer meegemaakt. Ze laten zich vallen en kruipen
dan weer verder. Meter voor meter, verder van het
geweld vandaan dat de wereld schijnt te vernietigen.
Langer dan een uur blijft het bombardement aan
houden. Nu eens vallen de bommen dichtbij, dan
weer verder weg.
Tijdens zo'n onderbreking, waarbij de mensen wat
op adem komen, komt weer het praatje: Er zijn para
chutisten aan het landen.
Even later; Het is een voorbereidend bombarde
ment, waarna de Russen zullen aanvallen. Al deze
dingen dragen er toe bij dat de stemming op paniek
begint te lijken.
'We moeten hier vandaan eer de Russen komen',
gilt een krijsende vrouwenstem. Men weifelt. De SS
is in de buurt en enkel de naam al doet velen in hun
schulp kruipen.
Er zijn een paar vliegtuigen neergeschoten. De
bemanningen hebben zich met hun parachutes kun
nen redden. Maar deze vliegers, die uit de branden
de toestellen zijn gesprongen en door een toeval
even zijn gezien, doen het gerucht ontstaan als zou
den er luchtlandingen plaatsvinden.
De gedachte aan vluchten is nu bij een ieder aanwe
zig. Zenuwachtig wacht men af tot het ogenblik zal
komen waarop ze deze plaats des onheils kunnen
verlaten.
Maar als het bombardement beëindigd is, worden de
mannen bij elkaar gedreven en de selectie begint.
Slechts een klein percentage wordt voor de front-
dienst afgekeurd; zelfs soldaten met één arm zullen
nog eens tegen de Russen moeten vechten.
De mannen moeten wachten op een ogenblik waar
op ze vervoerd kunnen worden. Het station ligt in
puin en zal niet meer hersteld kunnen worden. Het is
wel zo goed als zeker dat voordat men daaraan kan
beginnen, de Russen allang over de grens zullen
zijn. De SS-ers houden de soldaten goed in de gaten.
Niemand mag de kans krijgen om er tussenuit te
knijpen.
Men wacht twee dagen, terwijl de stenraüng onder
de soldaten steeds gespannener wordt. De SS-ers die
hen bewaken, lopen met de vinger aan de trekker.
Nog steeds is er geen manier gevonden om de sol
daten naar het front te brengen. Eveneens is het een
grote vraag, waarmee deze kerels bewapend moeten
worden. Het is bekend dat grote troepen vluchtelin
gen vanuit Polen Duitsland binnensfromen. Zelfs
legereenheden keren uit Polen temg om aan de gren
zen van het rijk een laatste verdedigingsgordel op te
werpen. Russische vliegtuigen komen en vallen
onbarmhartig Duitse transporten aan.
Het is nu duidelijk: Het front nadert de grenzen van
het rijk dat duizend jaar had moeten bestaan, maar dat
na zes jaar oorlog aan het eind van zijn krachten is.
Hier en daar heerst paniek. De SS-ers hebben een sol
daat, die zijn zenuwen niet meer de baas kon, terecht
gesteld. Dit ook als voorbeeld voor de anderen.
Maar toch, het behoud van het leven is bij velen
sterker dan de angst voor hun bewakers. Telkens
weten er enkelen of groepjes te ontsnappen, die naar
het westen vluchten. Op de wegen is het een kom-
plete chaos. Massa's vluchtelingen, van huis en
haard verdreven, zoeken hun heil ergens in het wes
ten, waar ze hopen veiligheid te zullen vinden.
En dan is het zeker. De Russen zijn in aantocht. De
SS-ers die de soldaten willen dwingen zich hoe dan
ook voor het vaderland in te zetten, zien hun moeite
niet beloond. Het enige waar de gewonden belang
bij hebben is vluchten. Aan het front hebben ze al
genoeg Russen gezien, zodat het verlangen naar een
hernieuwde kennismaking totaal ontbreekt.
In hun bmutheid schiet de SS willekeurig een aantal
mannen neer. Maar dan wordt het hen toch te
benauwd en plotseling zijn de heren verdwenen. Nu
begint de grote uittocht. Bijna niemand heeft iets
mee te nemen. Alles wat ze hebben is het naakte lijf
om dat te behouden zetten ze alles op het spel.
arl-Heinz en Franz liggen uitgeput achter
een verwoeste tank. De strijd is hevig
geweest, maar de Russen hebben hun omsin
geling voltooid. Er is een bericht naar Berlijn
gezonden met het verzoek te mogen uitbreken. De
kans daartoe is nog aanwezig daar de ring nog niet
al te hecht is.
De laatste munitie wordt verdeeld en bevelen gege
ven.
Meer dan vijftigduizend man en enkele pantserkorp
sen zijn door de Russen omsingeld.
'En dit moet helaas het einde zijn', zucht Franz.
Karl-Heinz geeft geen antwoord, maar knijpt zijn
ogen half dicht en spuwt dan krachtig van zich af.
'Ze willen uitbreken, maar dat zal ten koste gaan
van een ongekend aantal doden. Weet je Karl, ik
geloof dat we beter mee kunnen stoppen. Als we
hier uitkomen, zullen we over een paar dagen weer
in de voorste linies liggen. Nu hebben we het er nog
levend afgebracht. Maar eens zullen ze ons ook te
grazen nemen. Ons bataljon is op een paar man na
gesneuveld en wanneer je de kansen berekent, heb
ben wij al te veel geluk gehad. Het kan niet anders
of nu zijn wij aan de beurt.'
Karl zoekt in zijn zakken en diept daaruit een pakje
sigaretten op.
'Hier, steek maar eens op.' Hij presenteert Franz een
sigaret.
'Luister!' Franz gaat geschrokken rechtop zitten.
'Hoor je dat?'
'Ja, ook dat nog.' Karl komt ook in beweging. Ze
luisteren naar het eentonig zoemen dat uit de verte
naderbij komt.
'Vliegtuigen!'
'Ja, maar ze komen van de verkeerde kant.'
{wordt vervolgd)
