(3)
i
'Éi:
EIIAtlDBI-tllEUWS
mm i
'Archilles'
'Blankenburg'
'Borneo'
'-5
'Ganges'
'Hoek van Holland'
'Italië'
'Java'
'Maas'
'Siberië'
'Spitsbergen'
'Tyne'
'Witte Zee'
f
PAGINA 11
VRUDAG 3 SEPTEMBER 2004
Slepen voor de vrijheid
Ais vervolg op beide artii^eien 'Siepen
voor de vrijlieid' treft u liieronder een
opsomming van de Nederlandse sleep
boten die in de Tweede Wereldoorlog
in de macht van de vijand geraakten,
maar na de oorlog weer aan de vloot
van sleepboten werden toegevoegd.
Kust/havensleepboot en eigendom van
L.Smit Co. Internationale sleepdienst te
Rotterdam.
Gebouwd in 1921 bij de werf RSmit Jr te
Rotterdam.
L X B X D 24,30 x 5,80 x 2,10 meter;
stoommachine van 420 ipk
In 1939 door de Koninklijke Marine gerek-
wireerd en als bewakingsvaartuig onder de
naam 'Bath II' in de vaart gebracht.
Op 17 mei 1940 bij Burgsluis door een
Frans Marineschip beschoten en door de
eigen bemanning aldaar op het strand geva
ren.
Op 24 juni 1940 vlot gebracht en op 26 juni
teruggeven aan L.Smit Co.
Later door de Duitsers in beslag genomen
en op 15 juni 1944 in Vlissingen gezonken.
In juli 1945 door L.Smit Co gelicht en
hersteld en weer bij de rechtmatige eige
naar in de vaart gebracht.
In 1954 uit de vaart genomen.
Zeesleepboot en eigendom van L.Smit
Co. Internationale sleepdienst te Rotterdam.
Gebouwd in 1938 bij de werf L.Smit Zn te
Kinderdijk.
LxBxD 27,15x 6,40 x 2,60 meter;
motorvermogen (Bolnes) van 750 pk.
Gedurende de mobilisatie dienst gedaan als
Bewakingsvaartuig 'BV 20'.
Op 14 mei 1940 te Hellevoetsluis; op 21 juni
1940 door de Koninklijke Marine teruggege
ven aan L.Smit Co.
Op 15 februari 1941 door de Duitsers tot
'krijgsbuit' verklaard en in dienst gesteld
van het Bergungsschiffe Verband en onder
de naam 'BS II' in de vaart gebracht.
Heeft als zodanig dienst gedaan in Hoek van
Holland en werd daar in mei 1945 aange
troffen. Op 8 mei werd het schip aan de
rechtmatige eigenaar terug gegeven en her
steld onder de naam 'Blankenburg' weer in
de vaart gebracht.
In 1962 van de vloot afgevoerd en verkocht
naar Italië.
Kust/havensleepboot en eigeijdonï 'van
P.Smit Jr. te Rotterdam, werd'gebouwd in
1919 bij scheepswerf C. van der Giesen
Zn. te Krimpen a/d IJssel en onder de naam
'Waterweg' (1) in de vaart gebracht door
L.Smit Co. Internationale Sleepdienst.
L X B X D 28,30 x 6,02 x 3,00 meter;
stoommachine van 375 ipk.
De sleepboot werd in 1936 verkocht aan
P.Smit Jr. te Rotterdam.
In 1939 gerekwireerd door de Koninklijke
Marine en herdoopt in 'Bath 1'.
Op 17 mei 1940 van Vlissingen uitgewe
ken naar Engeland, maar op die zelfde dag
werd ter hoogte van Cadzand het schip
door de bemanning verlaten na een Duitse
luchtaanval.
De 'Borneo' werd door de Duitsers in Cad
zand aangetroffen en direct tot 'krijgsbuit'
verklaard en ingedeeld in het Bergungs
schiffe Verband en onder de naam 'BS VI'
gebracht, In mei 1945 werd de 'Borneo'
teruggevonden en in september ging het
schip terug naar Rotterdam, alwaar het
werd hersteld en bij P.Smit Jr. weer in
gebruik werd genomen. Later werd de
'Borneo' verhuurd aan L.Smit Co Intern.
1
mi
Sleepdienst en bleef onder dezelfde naam
in de vaart.
In 1952 werd de 'Borneo' verkocht aan Soc
d'enterprises de Dragages et de Traveaux
Publics in Conakry en herdoopt in 'Saint
Engrace'.
Zeesleepboot en eigendom van L.Smit Co
Intern. Sleepdienst te Rotterdam.
Gebouwd in 1921 onder de naam 'Willem
B^endsz' bij de Scheepswerf Jonkers
Stans te Hedrik Ido Ambacht voor rekening
van WijsmuUer in IJmuiden.
In 1928 verkocht aan L.Smit Co. Intern.
Sleepdienst te Rotterdam.
L X B X D 48,00 x 8,86 x 4,25 meter; 2
Schotse ketels, 3 cil. triple Expansie stoom
machine.
Van 1939 tot mei 1940 in dienst van de
Koninklijke Marine als bewakingsvaartuig
onder de naam 'BV 35'. Op 14 mei 1940
door de Duitsers bij Stavenisse tot krijgsbuit
verklaard en ingericht als hospitaalschip in
het Duitse Lazarett Verband en onder de
naam 'LAZ 10' in de vaart gebracht. In 1941
ging het schip over naar Bergungsschiffe
Verband en herdoopt in 'BS 1'.
In augustus 1945 werd de 'Ganges' in Duits
land terug gevonden en kwam in oktober
1945 in Rotterdam terug, werd hier hersteld
en onder de naam 'Ganges' weer in de vaart
gebracht.
In 1952 bij de berging van de 'Radmar' op
de Maasvlakte gestrand en verloren gegaan.
De 'Ganges' werd geborgen en voor de
sloop verkocht aan Heuvelman te Krimpen
a/d Ussel.
Kust/havensleepboot en eigendom van
L.Smit Intern. Sleepdienst te Rotterdam.
Gebouwd in 1918 als 'Ursus' bij Gebr.
Kooiman in Zwijndrecht.
L X B X D 28,60 x 5,85 x 2,45 meter; uit
gerust met een stoommachine van 325 ipk.
In 1923 verkocht aan L.Smit Co. en
onder de naam 'Hoek van Holland' in de
vaart gebracht. Gedurende de mobilisatie
en de oorlogsdagen dienst gedaan als
Bewakingsvaartuig onder de naam 'BV
21'.
Op 14 mei 1940 lag het schip in Hellevoet
sluis en werd het door de Koninklijke Mari
ne in juni 1940 aan de eigenaar terug gege
ven. Op 2 mei 1941 door de Duitsers tot
krijgsbuit verklaard en ingedeeld bij het
Bergungsschiffe Verband en onder de naam
'BS V' in de vaart gebracht.
Op 9 mei 1945 werd het schip in Amster
dam teruggevonden en aan de eigenaar
weer terug gegeven en onder de naam
'Hoek van Holland' weer in de vaart
gebracht.
In 1948 werd de sleepboot van de sterkte
afgevoerd en voor de sloop verkocht aan
Frank Rijsdijk's Industrieële Ondernemin
gen NV te Hendrik Ido Ambacht.
Havensleepboot en eigendom van P.Smit Jr.
te Rotterdam en in 1927 gebouwd op de
scheepswerf van P.Smit te Ijsselmonde.
LxBxD 21,00x 5,60 x 2,40 meter; uit
gerust met een stoommachine van 300 ipk.
In mei 1940 na de capitulatie door de Duit
sers tot krijgsbuit verklaard, na gedurende
de mobilisatie en de oorlogsdagen onder de
naam 'OS 1' dienst te hebben gedaan als
Bewakingsvaartuig op de Oosterschelde tot
17 mei 1940 te Zierikzee.
Na de capitulatie van Duitsland in mei 1945
werd de sleepboot teruggevonden, hersteld
en weer onder de naam 'ItaUe' in gebruik
genomen.
Havensleepboot en eigendom van sleep
dienst P.Smit Jr. te Rotterdam.
Gebouwd in 1919 als 'Maas' (2) voor reke
ning van de Internationale Sleepdienst Mij
NV bij Scheepswerf Baanhoek in Slied-
recht.
Uitgerust met een stoommachine van 425
pk.
In 1936 verkocht aan Sleepdienst P.Smit Jr.
te Rotterdam.
Tijdens de bezetting door de Duitsers
gevorderd en in 1944 door een vijandelijke
actie in de Zeeuwse wateren bij Walcheren
gezonken.
Vermoedelijk in 1947 gelicht en weer her
steld en medio 1948 weer onder de naam
'Java' in de vaart gebracht. In 1951 ver
kocht naar Conakry.
Kust/havensleepboot van L.Smit Co.
Intern. Sleepdienst te Rotterdam.
Gebouwd in 1931 als 'Afrika' voor reke
ning van P.Smit Jr. bij de scheepswerf
RSmit te IJsselmonde. In 1936 verkocht
aan L.Smit Co. en onder de naam 'Maas'
(2) in de vaart gebracht.
L x B X D 28,57 X 6,53 X 2,80 meter; 3 cil.
Triple Expansie stoommachine 550 ipk.
In mei 1940 door de Duitsers gevorderd en
in gebruik gesteld bij het Lazarett Verband
en onder de naam 'LAZ 44' in de vaart
gebracht. Op 1 januari 1941 overgegaan
naar de Nederlandsche Zeereddingsdienst
als'ZRD20'.
In 1942 overgegaan naar de Duitse Marine
en achtereenvolgens onder de namen
'Dwo''Ibe 02' en 'Vs 402' gevaren.
In 1945 werd de sleepboot weer terugge
vonden en onder de naam 'Maas' weer in de
vaart gebracht.
In 1953 werd het schip herdoopt in 'Water
weg".
In 1956 werd de 'Waterweg' verkocht aan
Italië met als thuishaven Palermo en onder
de naam 'Sicanus' in de vaart gebracht.
'Poolzee'
Zeesleepboot van L.Smit Co. Internatio
nale Sleepdienst te Rotterdam, werd op 13
september besteld bij de Scheepswerf J.&
K. Smit te Kinderdijk, de kiel werd gelegd
op 25 februari 1941. Op 14 juni 1941 van
stapel gelopen en afgebouwd.
L X B X D 40,12 X 7,65 x 3,95 meter en
uitgerust met een SMIT-MAN dieselmotor
van 1000 pk.
Na het gereedkomen van het schip gelijk
door de Duitsers gevorderd en in gebruik
genomen en onder Reichsdienstflagge
gesteld en als 'Friesland' in de vaart geno
men. Later werd het schip opgenomen in
het Bergungschiffe Verband en onder de
naam 'BS IX' in de vaart gebracht.
In mei 1945 werd de sleepboot in Kiel terug
gevonden en op 23 december 1945 in Rot
terdam teruggekeerd en bij de scheepswerf
J.& K.Smit te Kinderdijk hersteld.
Na de reparatie en de verbouwing werd de
'Poolzee' op 2 mei 1946 weer in dienst
gesteld van L.Smit Co. Internationale
Sleepdienst.
In 1967 werd de 'Poolzee' verkocht aan
J.V.Archivodon in Panama en werd her
doopt in 'Nereus'.
Kust/havensleepboot van v/h P.Smit Jr. te
Rotterdam, werd gebouwd in 1925 bij
scheepswerf P.Smit te IJsselmonde.
L X B X D 28,00 x 7,34 x 2,30 meter en
uitgerust met een stoommachine van 500
ipk.
Tijdens de bezetting door de Duitsers
gevorderd en weggevoerd.
Na de capitulatie van Duitsland in mei 1945
teruggevonden en in september 1945 in
Rotterdam weer hersteld en in de vaart
gebracht.
De bijnaam van deze sleepboot was 'de
Beer' en werd, wanneer nodig, gebruikt bij
het ijs breken.
In 1961 werd de sleepboot van de vloot
afgevoerd en verkocht naar Italië, waar zij
werd herdoopt in 'Giovanni'.
Havensleepboot van v/h P.Smit Jr. en werd
gebouwd in 1930 bij de scheepswerf P.Smit
te IJsselmonde.
L X B X D 24,50 x 5,06 x 2,20 meter en
uitgerust met een stoommachine van 350
ipk.
In 1939 gevorderd door de Koninklijke
Marine en als bewakingsvaartuig ingezet
op de Oosterschelde en herdoopt in 'OS II'.
Op 17 mei 1940 in Veere door de Duitsers
tot krijgsbuit verklaard en naar Drontheim
gebracht.
In mei 1945 teruggevonden en in september
1945 terug in Nederland, hersteld en weer
in gebruik genomen als sleepboot 'Spits
bergen'.
In 1955 verkocht naar Noorwegen en her
doopt in 'Mammut'.
Motorzeesleepboot van L.Smit Co.
Intern.Sleepdienst, werd besteld op 31
januari 1940 bij Scheepswerf L.Smit
Zn.te Kinderdijk, op 27 mei op stapel gezet
en op 16 mei 1941 te water gegaan.
L X B X D 40,40 x 8,25 x 3,40 meter en
uitgerust met een Burmeister Wain die
selmotor van 1350 pk.
Op 16 juli 1941 werd de 'Tyne' door de
Duitsers in beslag genomen en onder de
naam 'Marienburg' gebracht.
Op 7 juli 1944 onvoltooid weggevoerd als
'Marienburg' van de Duitse Marine.
De 'Tyne' werd in 1945 teruggevonden en
op 29 september 1945 kwam het schip weer
in Rotterdam aan, waar het bij de bouwwerf
werd hersteld en onder de naam 'Tyne'
weer in de vaart werd gebracht.
Ook een zeesleepboot van L.Smit Co
Intem.Sleepdienst, werd op 1 mei 1940
besteld bij Scheepswerf J.& K.Smit te Kin
derdijk.
Op 12 oktober 1944 door de Duitsers in
beslag genomen en in onafgebouwde toe
stand van de scheepswerf naar Duitsland
gesleept om daar te worden afgebouwd.
Op 5 april 1945 werd de 'Witte Zee' in Wil-
helmshaven teruggevonden en kon op 4
juni 1946 in dienst worden gesteld van de
Rederij L.Smit Co.
Op 22 februari 1964 tijdens een poging tot
berging van het Liberiaanse stoomschip
'Brother George', die gestrand was op The
Needles bij het eiland Wight, op een rif
gelopen en verloren gegaan.
Foto 's: archief Maarten Bezuijen
Schiedam, Maarten Bezuijen
