SBK kunstuitleen langer
open in grotere ruimte
Met Wie???
Fleuren en de
Stankoverlast
Lagere prijzen medicijnen door
nieuwe Europese wetgeving
Kruistocht
mar LeMingrad
Europa Lokaal (5):
Fietspuzzeltocht
Langstraat
Ingezonden:
VERVOLGVERHAAL
15
EIIAIIDen-IIIElJWS
Extra kerkdiensten
Gereform. Gemeenten
De 15e ''Omloopradio"
Zesde palingwedstrijd
van HSV De Viscromte
Over de grens naar ziekenhuis of apotheek
Europese Gezond-
heidskaart op 1 juni
2004
Natte lïchtjesfietstoer
teOuddorp...
•3fa.iga.-<rilogie deel l
JOH. G. VEENHOF
PAGINA 5
DINSDAG 17 AUGUSTUS 2004
De SBK kunstuitleen in Middelhamis zit
alweer enige jaren in het cultureel centrum
het Diekhuus. Elke zaterdag kan iederéén
daar kunstwerken lenen, ruilen, kopen. Veel
mensen maken hier inmiddels gebruik van.
SBK kunstuitleen is blij dat ze nu de
beschikking hebben gekregen over een gro
tere ruimte binnen het Diekhuus. "Meer
ruimte dus meer kunst voor u!" Enlan
ger open voortaan kunt u iedere zaterdag van
9.30 uur tot 15.00 uur bij ons binnen lopen.
Dit wordt gevierd met een expositie van het
werk van Jeroen Hermkens.
Jeroen Hermkens 1960) heeft zijn opleiding
gevolgd aan de Academie voor Beeldende
Kunsten te Utrecht en Atelier lithografique
Champfleury te Parijs. Wie met de litho's en
schilderijen van Jeroen wordt geconfron
teerd, bezwijkt voor de kracht van de expres
sie, de doelbewuste, krachtige veeg en de
subtiele kleurkeuze. Het valt op dat mensen
op de stadsbeelden meestal ontbreken. "Ik
vind zelf dat ik de wereld afbeeld zoals die
door de mens wordt gemaakt en bewoond.
Zet je daar mensen tussen, dan wordt het al
gauw anekdotisch en dat doet afbreuk aan de
zeggingskracht. Ik werk expressief, maak er
mijn eigen werkelijkheid van", aldus Herm
kens.
Jeroen doet zijn inspiratie niet alleen in
Nederland op. Drie of vier keer per jaar reist
hij naar het buitenland o.a. Italië, Zuid
Frankrijk, Jemen en Amerika. In Nederland
trekt hij er regelmatig op uit om in de natuur
nieuwe motieven te vinden: oude spoorbrug
gen, leegstaande fabrieken en verlaten steen
groeven. De wisselwerking tussen zijn schil
derijen en zijn grafiek wordt steeds duidelij
ker. Jeroen ontving in 1996 voor zijn grote
litho's de Nederlandse Grafiekprijs.
Zaterdagmiddag 21 augustus wordt om
15.00 uur de expositie in het bijzijn van de
kunstenaar geopend door Jan Trompper van
het Diekhuus.
Reacties uit het publiek, op de publicatie en
de interviews met RTV-Rijnmond be
treffende de voorgenomen vergunningverle
ning aan Fleuren BV, vragen om verduide
lijking. Fleuren BV geeft in haar vergunnin
gaanvraag aan dat zij bereid is een nieuwe
luchtzuiveringstechniek toe te passen. Hier
bij hoort ook de bouw van een 80 meter hoge
schoorsteen. Dat zou volgens berekeningen
betekenen dat voor een groot deel van de
bebouwing van Middelhamis de situatie zou
verbeteren van een ernstige hindersituatie
naar een verwaarloosbare hindersituatie.
Voor het Park Nieuw Zeeland en Hemesser-
oord zou in de plaats van een ernstige hin
dersituatie een zeer lichte hindersituatie
overblijven. Op grond van deze toezeggin
gen is de provincie bereid Fleuren een
milieuvergunning te verlenen voor de tijd
van 10 jaar.
De Commissie Bestrijding Stankoverlast is
van mening dat een verlenging van de loop
tijd van de vergunning met 10 jaar te lang is.
Ook de huidige vergunning, die in 1994
werd verstrekt, had een looptijd van 10 jaar.
In die 10 jaar is gebleken dat de stankover
last groter was dan men berekend had.
Ondanks allerlei maatregelen kon Fleuren de
bewoners van Middelhamis niet beschermen
tegen de stankoverlast. Een nieuwe vergun
ning met een looptijd van 10 jaar biedt de
bewoners te weinig garantie dat het met de
stankoveriast gedaan zal zijn.
De commissie stelt voor dat de nieuwe
milieuvergunning verleend wordt voor een
proefperiode van een halfjaar. Zijn er na een
halfjaar nog klachten, dan wordt de periode
met een half jaar verlengd. Is er dan nog
sprake van een hinderlijke situatie, dan is het
einde verhaal. Als er na de totale proefperio
de van een jaar geen problemen meer zijn,
üdat kan de looptijd van de vergunning tot 10
jaar worden verlengd.
De commissie is tevens van mening dat de
provincie een onderzoek moet laten instellen
naar de gevolgen van de stank voor de
gezondheid van de bevolking. De vraag is
wat voor de gezondheid van de burgers de
gevolgen zijn van de stank die de bedrijven
Fleuren, van Genugten en Kunst Ecoservice
gezamenlijk veroorzaken. De commissie
heeft reeds in een eerder stadium om zo'n
onderzoek verzocht. Dat verzoek werd afge
wezen omdat het volgens de GGD te duur
zou zijn. Voor de juridische aspecten van de
vergunningverlening wordt de commissie
ondersteund door een deskundig juriste.
Tot en met 6 september kunnen ongeruste
burgers hun bedenkingen indienen bij Gede
puteerde Staten van Zuid-Holland (DWGM
2004/11976), Postbus 90602, 2509 LP Den
Haag.
De Commissie Bestrijding Stankoverlast,
J. Bosma
HERKINGEN - dinsdag (heden), 19.30
uur, kand. L. Terlouw
OUDDORP- dinsdag (heden), 19.30 uur,
ds, J. Driessen
MELISSANT - woensdag 18 augustus,
19.30uur, ds. P. Melis
Gewoontegetrouw is ook de 15e Omloop
weer via Radio Flakkee te volgen. Dat
gebeurt nog steeds onder de naam "Omloop
radio", hoewel het de laatste jaren alleen
door de medewerkers van Radio Flakkee
wordt verzorgd omdat de andere lokale
omroepen een eigen verslag willen brengen
en niet aan de "Omloopradio" willen mee
werken.
Drie teams van de "Omloopradio" zijn vrij
dag en zaterdag op pad om u op de hoogte te
brengen van het wel en wee van de wande
laars. In de studio in Dirksland zit ook een
team die het geheel aan elkaar praat en die
natuurlijk weer de groeten van de luisteraars
overbrengt aan de lopers. Natuurlijk ver
wacht men in de studio van Radio Flakkee
weer een heleboel telefoontjes en ondersteu
ningen voor de lopers. Het telefoonnummer
is 0187-603736. Het faxnummer is 0187-
603784.
TV-Flakkee zorgt weer voor de bewegende
beelden. Vorige jaren was er één opname
team. Dit jaar zetten twee camerateams de
wandelaars op de band. Het ene team werkt
vanaf de grond. Maar, omdat het de 15e
Omloop is, worden deze keer ook beelden
vanuit de lucht gemaakt. Het andere team
gaat daarvoor met een helikopter de lucht in.
De opnamen worden uitgezonden via het
kanaal van de Kabelkrant Goeree-Overflak-
kee. De marathonuitzending begint op vrij
dag 20 augustus om 17.00 uur en eindigt op
zaterdag 21 augustus om 19.00 uur. Mocht
er aanleiding zijn om langer in de lucht te
blijven dan gebeurt dat ook. Omloopradio is
te ontvangen via de frequenties van Radio
Flakkee: 105.3 MHz en 105.9 MHz via de
ether. Op heel Goeree-Overflakkee op de
kabel op 1071 MHz en via het kanaal van de
Kabelkrant Goeree-Overflakkee.
Op dinsdag 17 augustus om 18.00 uur zijn de
heren Reyntjes en Maas te gast in het pro
gramma 'Met Wie???" op Radio Flakkee. De
heer Reyntjes weet veel van de Culturele
Kralenketting en culturele activiteiten op het
eiland Goeree-Overflakkee. Denkt u maar
aan 'Mare', dat is zo'n cultureel gebeuren.
Hij vertelt alles over de Culturele Kralenket
ting en 'Mare' en wat hij er allemaal voor
doet. De heer Maas vertelt e.e.a. over de
stichting Podium. 'Met Wie???' is een pro
gramma van Carla en Jan Hersbach. De her
haling is op woensdag om 18.00 uur.
Op vrijdag 13 augustus organiseerde de
HSV de Viscromte haar 6e en laatste paling
wedstrijd van dit seizoen. De deelnemers
waren uitgenodigd om te verzamelen bij de
blokken aan het Haringvliet, maar de weer
somstandigheden maakten het noodzakelijk
dat we uitweken naar het Zuiderdiep. De
wind blies een flinke partij mee en de golven
op het Haringvliet maakten het vissen daar
onmogelijk. Nadat een ieder op de hoogte
was gebracht van de veranderde locatie kon
er toch met 19 deelnemers aan deze paling
wedstrijd worden begonnen. Grote wolken
hadden zich samengepakt en het water viel
lange tijd met emmers uit lucht. Verscholen
achter paraplu's en andere regen bescher
ming probeerden de deelnemers toch hun
visje te vangen. De duisternis kwam ook
snel na het beginsignaal, dus het was schui
len voor de regen geflankeerd door het
kunstlicht. Ondanks de bizarre weersge
steldheid bleek dat er toch 14 deelnemers
hun paling konden vangen en helaas 5 deel
nemers het slechte weer voor niets hadden
getrotseerd.
Uitslag wedstrijd:
1. Niek Bazen 160 cm
2. Teun Pijl 155 cm
3. Jan Landman 119 cm
4. Gerrit van Zielst 118 cm
5. L. Struik 103 cm
6. Ruud Rijke 99 cm
7. Kees Stmik 86 cm
8. Leo Bolier 77 cm
Europa Lokaal (5):Wat 'Europa'
besluit, bepaalt het leven van alledag.
In het gemeentehuis of op het politie
bureau spelen Europese regels steeds
nadrukkelijker een rol. Voor deze
krant onderzoekt Koos van Houdt
wat wij merken van de besluiten uit
Brussel en Straatsburg. Deze serie
'Europa Lokaal' komt tot stand in
samenwerking met het Haags Bureau
van het Europees Parlement.
Verzekeringen tegen ziektekosten worden
ieder jaar duurder. De premies stegen de
afgelopen jaren veel harder dan de inflatie.
Onze gezondheid kost ons ieder jaar meer
geld. Grootste boosdoener: de medicijnen.
Officieel gaat de Europese Unie niet over de
prijsvorming van medicijnen. Dat is nog
steeds voorbehouden aan de afzonderlijke
lidstaten. Maar de hele wetgeving is sinds
eind december vorig jaar op Europese leest
geschoeid. De Europese Unie vormt nu in
principe ook ten aanzien van de productie en
distributie van medicijnen één grote interne
markt.
"De concurrentie op die markt is nu veel gro
ter dan de concurrentie binnen een afzonder
lijke lidstaat. Daardoor zal er toch een dmk
ontstaan op de hoogte van de prijzen voor
medicijnen. Die prijzen zullen dalen. Hoe
veel en hoe snel, dat weet ik niet". Dat zei
Europees coiimiissaris Erkki Liikanen
(industriebeleid) daarover op een persconfe
rentie vlak voor de kerstvakantie in Brussel.
Het Europees Parlement had toen net een
complete nieuwe Europese wetgeving inza
ke medicijnen aangenomen.
Door de nieuwe wetgeving is het Europees
Geneesmiddelenbureau EMEA in Londen
nu definitief de verantwoordelijke instantie
geworden voor het toelaten van medicijnen
op de gehele Europese markt. Het bureau is
rechtstreeks belast met het toezicht op de
ontwikkeling van nieuwe medicijnen voor
belangrijke ziekten als HIV/AIDS, kanker,
diabetes en ouderdomsziekten ('neurodege-
neratieve ziekten') als Parkinson en Alzhei
mer.
Voor nieuwe medicijnen tegen andere ziek
ten kan soms via een nationale procedure
toelating worden geregeld. Maar ook dan
geldt het beginsel dat toelating op de markt
in de ene lidstaat automatisch zal leiden tot
toelating in alle andere lidstaten. Ook deze
procedure loopt daarom langs het Europese
Geneesmiddelenbureau. Het voordeel van
de decentrale procedure is dat het kleinere
industrieën in staat stelt goedkoper en dich
ter bij huis medicijnen goedgekeurd te krij
gen.
Er is de afgelopen twee jaar tussen de lidsta
ten hard onderhandeld over de periode van
gegevensbescherming die de farmaceutische
bedrijven in staat stellen de hoge kosten
terug te verdienen van het ontwikkelen van
nieuwe medicijnen. De belangen van grote
lidstaten met sterke en grote bedrijven in
deze sector stonden hier tegenover de belan
gen van vooral de nieuwe lidstaten in Cen-
Officieel wordt de volksgezondheid in Den Haag geregeld. Maar dat wordt steeds meer
schone schijn. Vooral Nederlanders die vlak bij de Duitse of Belgische grens wonen heb
ben er baat bij aan de overkant van de grens naar het ziekenhuis of naar de apotheek te kun
nen. Maar is men dan nog wel goed verzekerd? Als de eigen ziektekostenverzekeraar toe
stemming had gegeven, was dat meestal wel het geval. Maar wat te doen als er snel hulp
van een huisarts, een polikliniek of een apotheker nodig was?
In mei vorig jaar heeft het Europese Hof van Justitie in Luxemburg (een instelling van de
Europese Unie) twee baanbrekende arresten hierover gewezen. Mevrouw MüUer-Fauré
was tijdens een vakantie in Duitsland in oktober en november 1994 behandeld door een
tandarts zonder voorafgaande toestemming van haar ziekenfonds. Na terugkeer in Neder
land verzocht zij het ziekenfonds te Zwijndrecht om vergoeding van de behandeling, die
plaatsing van zes kronen en een frameprothese omvatte.
Mevrouw Van Riet, die sinds 1985 last had van haar rechterpols, verzocht het ziekenfonds
te Amsterdam om vergoeding van een artroscopie en een ulnaverkorting, die zij in mei
1993 in België had ondergaan zonder voorafgaande toestemming. De voorbereiding, uit
voering en nabehandeling van de ingrepen, die op veel kortere termijn konden worden uit
gevoerd dan in Nederland, hadden deels in een ziekenhuis plaats en voor een ander deel
daarbuiten.
In beide gevallen heeft het ziekenfonds vergoeding van de medische kosten geweigerd op
grond dat de nodige en passende behandeling binnen een redelijke termijn in Nederland
beschikbaar was. Onjuist, zo oordeelde de Europese rechter. Voorzover het niet gaat om de
dure zorg in het ziekenhuis, staat het niet vast dat het schrappen van het vereiste van voor
afgaande toestemming de wezenlijke kenmerken van het Nederlandse stelsel van ziekte
kostenverzekeringen zou aanpassen.
Daarom weegt het Europese beginsel van het vrije verkeer van dienstverlening op de inter
ne markt zwaarder. En dus is geen voorafgaande toesterrmiing van ziekenfonds of particu
liere verzekering meer vereist voor dergelijke eenvoudige ingrepen.
traal- en Oost-Europa. Die laatste moeten
het hebben van de productie van generieke
medicijnen. Zij kennen nu nog vaak een
periode van gegevensbescherming die niet
meer bedraagt dan zes jaar.
In het Europees Parlement is uiteindelijk een
compromis afgedwongen. Generieke medi
cijnen kunnen acht jaar na het op de markt
brengen van innovatieve medicijnen in pro
ductie genomen worden. En na tien jaar kun
nen deze medicijnen ook daadwerkelijk in
de handel worden gebracht. Het maakt daar
bij niet uit of het om de dure medicijnen
gaat, die via de centrale procedure zijn goed
gekeurd of om de medicijnen die via de
decentrale procedure op de markt komen.
De Europese gezondheidskaart komt er.
Invoering is in negen lidstaten voorzien
voor 1 juni 2004. Nederland is nog niet
zover. Maar ook alle Nederlanders krijgen
biBnen afzienbare tijd zo'n kaart in de
portefeuille.
Met de kaart kunnen de burgers uit alle
lidstaten van de Europese Unie de nood
zakelijke medische zorg vragen op de
plaats waar ze verblijven. Voor de zorg
verlener geldt dan andersom dat men op
vertoon van de Europese kaart dezelfde
diensten moet verlenen als nu het geval is
bij het tonen van een nationaal gezond-
heidspasje.
Op zichzelf veranderen de rechten en
plichten voor het verlenen van gezond
heidsdiensten binnen de Europese Unie
niet. Wie tijdelijk voor werk of vakantie
in een andere lidstaat verblijft, kan
gewoon bij de huisarts, de apotheek of het
ziekenhuis terecht. Maar er is wel een
heleboel papierwerk nodig om de betalin
gen en vergoedingen te regelen. Daarvoor
bestaan nu nog allerlei ingewikkelde for
mulieren die moeten worden ingevuld.
De Europese Gezondheidskaart komt in
de plaats van al die formulieren. Aanvan
kelijk alleen als bewijsmiddel bij de zorg
verlener, dat de hulpvrager inderdaad ver
zekerd is. Over een paar jaar wordt de
kaart zodanig aangepast ('smart card'),
dat in de hele Europese Unie de benodig
de geautomatiseerde systemen bereikbaar
zijn.
9.
H. Wolfert
56 cm
10.
A. van Mourik
49 cm
11.
P. van Mourik
42 cm
12.
Jaap Mastenbroek
38 cm
13.
J.de Jong
31 cm
14.
Andre v. Heukelen
28 cm
De prijsuitreiking van de avond kon geluk
kig op een droog moment worden gehouden.
Als vereniging kunnen we weer terugzien op
een serie zeer geslaagde palingwedstrijden.
De opkomst was redelijk tot goed, de vang
sten vielen over het geheel niet tegen maar
het blijvende enthousiasme van de komende
deelnemers maakt dat het leuk is en blijft om
zoiets te organiseren.. Een mooie vrije tijds
besteding op echte Hollandse zomeravon
den, die zich laten zien met zeer verschillen
de weertypen. Van zwoel zomers tot bijna
herfst in een tijd.spanne van 6 weken. De
totaal uitslag van alle palingwedstrijden zal
door de wedstrijdcommissie aan de deelne
mers bekend worden gemaakt. Vragen over
deelname aan deze avonden, maar ook over
onze zeevis wedstrijden, kunt U stellen aan
Kees Struik, tel. nr. 0187-601527
Met harde wind en heel veel regen,
viel het weer voor de lichtjesfietstoer tegen
Slechts 84 deelnemers durfden de
uitdaging aan,
en zijn na de toer schoongewassen
weer naar huis gegaan...
De opbrengst voor 'De Flipjes' was
met 175 dus maar klein,
maar daarom zullen zij ook volgend
jaar weer het goede doel van de
lichtjesfietstoer zijn.
Wij danken de inwoners van Ouddorp,
mede middels dit gedicht,
dat zij ook met slecht weer hun tuinen
zo mooi hebben verlicht.
Een klein applaus ook voor de fietsers
met dmipend haar.
De overige niet-fietsers zien wij -
met droog weer - graag weer volgend jaar.
VW Oiuldorp aan Zee
Zaterdagmorgen 28 augustus is het zover.
De stuurgroep restauratie en onderhoud van
de Ned. Herv. kerk Langstraat organiseert
dan een fietspuzzeltocht van circa 25 km.
door het mooie landschap van Goeree-Over
flakkee, waarvan de opbrengst bestemd is
voor het onderhoud van de kerk.
Graag tot uiterlijk zaterdag 21 augustus
opgeven bij een van de stuurgroepleden B.
Bakelaar, tel. 631801, W. Blijleven, tel.
631624, C. de Bruin tel. 632567 of G.H. van
Gils tel. 631716.
De start is tussen 9.00 en 9.30 uur vanaf het
kerkgebouw, Langstraat 12. Halverwege is
er een koffiestop. De aankomst is ongeveer
11.45 uur bij het kerkgebouw, waar soep en
broodjes worden aangeboden.
Deelnemers betalen voor dit alles bij elkaar
3,50 euro per persoon met een maximum
van 12 euro per gezin. Voor de winnaar is
een taart beschikbaar. We rekenen op uw
deelname
-63-
Voorzichtig, plat op hun buik, kruipen ze enkele tien
tallen meters terug naar hun oude stellingen, die zijn
veranderd in diepe kraters, maar die niettemin vol
doende dekking bieden voor de steeds in heftigheid
toenemende Russische beschietingen.
Dan komt de artilleriebeschieting. Naast elkaar, op
korte afstand slaan de projectielen in. Als het vuur wat
verder naar achter wordt gelegd, gaan Franz en zijn
mannen er achteraan.
Zo trekken ze terug. Voor hen de inslaande granaten.
Achter hen de infanterie die door het mijnenveld is
gebroken.
Meter voor meter wordt door raketten en granaten
omgeploegd. Lichamen vliegen aan stukken, oorlogs
materiaal spat uit elkaar. Een vreselijke stank hangt
over de Duitse linies, weeïg zoet van verkoolde licha
men.
Als een rollend tapijt ploegt de Russische artillerie het
land om. In een tijd van anderhalf uur dalen 220.000
granaten en raketten op de Duitsers neer. De uitwer
king van dit bombardement is vreselijk. Bijna alle stel
lingen met de daarin aanwezige manschappen gaan
verloren.
Als de beschieting is geëindigd, begint de Russische
infanterie storm te lopen. Luid hoeréé roepend komen
ze uit de mist te voorschijn. Gevangenen worden er
niet gemaakt. De enkele Duitser die de artilleriebe
schieting heeft overleefd, wordt aan de bajonet gere
gen of krijgt een gaatje in het voorhoofd.
De Duitsers trachten zich te herstellen en er ontbrandt
een hevig gevecht op leven en dood. Alle reserves
worden uit het achterland gehaald en tegen de aanval
lende Russen ingezet. De temperatuur daalt tot vijfen
dertig graden onder nul. Langzaam rolt de Russische
vuurwals verder.
De Duitse opperbevelhebber aan het Leningradfront
seint naar het hoofdkwartier: 'Sterke Russische eenhe
den hebben een aanval op al onze stellingen ingezet,
vooraf gegaan door artilleriebeschieting. Bijna al ons
geschut is verloren gegaan, reserves zijn onvoldoende
om aanval af te slaan. Verzoek te mogen terugtrek
ken.'
Het antwoord laat niet lang op zich wachten. Het ant
woord van de Führer luidt: 'De Duitse soldaat zal geen
centimeter grond prijs geven. U moet stand houden tot
de laatste man of ter plaatse sneuvelen.'
Maar de Russen vallen aan met en overweldigende
meerderheid en ondanks zeer hardnekkige tegenstand
van de Duitsers kunnen die het rode leger niet meer tot
staan brengen.
Als de avond valt is er in het Leningradfront een bres
van vijf kilometer geslagen. Hierin stroomt een golf
tanks, artillerie en duizenden infanteristen, die zich
klaar maken om zodra de dag aanbreekt de aanval
voort te zetten.
De mist is opgetrokken en nu kan de luchtmacht aan de
strijd gaan deelnemen. Wat er aan Duitse zware
wapens en tanks is overgebleven wordt genadeloos
beschoten en gebombardeerd. Alle troepenbewegin
gen worden door de vliegtuigen gemitrailleerd, de
eigen vliegtuigen zijn ver in de minderheid en voor
zover ze in de buurt van het front komen, worden ze
onderschept en neergeschoten. De Duitse nederiaag bij
Leningrad is definitief! Het leger dat tot nog toe alleen
maar het bevel: Voorwaarts, heeft gekend, is veran
derd in een ordeloze, kleumende massa, die zijn heil
slechts ziet in een haastige terugtocht. Naast het sneu
velen door de Russische aanvallers, sterven er min
stens zoveel aan bevriezing. Het eens zo trotse Duitse
leger schrompelt ineen tot een armzalige troep honge
rende en half bevroren schepsels. Er is zelfs geen kans
meer om achterhoedegevechten te leveren die de Rus
sische opmars zouden vertragen opdat de rest van het
terugtrekkende leger zich elders weer bij de geregelde
troepen kan aansluiten. De rode vloedgolf spoelt over
hen heen, verpletterend, alles in zijn onstuimige vaart
meenemend.
Ook na de eerste doorbraak van de Russen zijn
de gevechten aan het front nog verschrikkelijk.
De Duitsers trachten hen met de moed der wan
hoop tegen te houden. Maar de hoeveelheid aan
wapens en manschappen lijkt bij de Russen onuitput
telijk. Uit de grauwe nevel van mist en rook blijven de
infanteristen opduiken. De aarde is omgewoeld door
het granaatvuur. Overal zijn metersdiepe kraters, die
de temgtrekkende troepen dekking bieden.
De temperatuur is nog verder gedaald, zodat de bevro
ren grond de zwaarste tanks kan dragen. In de verte
horen ze het ratelen en knarsen van de stalen rupsket
tingen. Een geluid dat, als de dood zelf, komt aanslui-
pen.
Met sprongen komen de Russische infanteristen naar
voren, gooien hun handgranaten en duiken weg in een
granaattrechter.
Franz en Karl-Heinz, die naast elkaar in een gat liggen,
vuren met korte tussenpozen op de naderende vijan
den. Velen sneuvelen er, maar steeds weer golven
nieuwe lichtingen aan.
'We moeten terug; ze zijn niet tegen te houden',
schreeuwt Franz tegen Karl.
Die neemt op dat moment een paar tegenstanders op de
korrel. Een korte vuurstoot en de mannen zakken voor
over op de opengescheurde aarde.
'Ja, geef het bevel maar. Ik zal jullie dekken!'
Voorzichtig gluurt Franz over de rand en als het even
veilig is, bralt hij luidkeels zijn commando: 'Terug in
linie!' Met een armbeweging onderstreept hij zijn
bevel.
Naast hem in een kuil liggen enkele mitrailleurschut
ters; jongens van de laatste lichting, die nu hun vuur
doop krijgen.
'Houd je hoofd naar beneden', hoort hij Karl tegen
enkele soldaten van de laatste lichting roepen. Deze
scholieren, die men de werkelijkheid van het front
heeft voorgesteld als iets heroïsch, als ware het een
zeer ambachtelijk beroep, bemerken dat de realiteit
wel heel anders is dan het frontheldendom waarvan
men in het vaderland vertelde.
De mitrailleur ratelt. De jongens zitten vastgekluisterd
aan de grond. Hun angst om op te staan is zo groot dat
ze hun plekje, dat hen een gevoel van veiligheid ver
schaft, niet durven verlaten. Zenuwachtig schieten ze
op alles wat beweegt. In hun onderbewustzijn hebben
ze het gevoel dat ze daarmee het gevaar van zich af
kunnen houden. Ze hebben ervaren frontsoldaten
tegenover zich, die met deze jongens wel raad weten.
Met sprongen komen de Russen naderbij, lokken het
vuur van de mitrailleur naar zich toe. Maar zodra die
zijn salvo afgeeft, liggen ze buiten schot in een gra
naattrechter. Zo komen enkele groepen naderbij. Tel
kens als de mitrailleur vuurt, gaat een andere groep
naar voren. Ze vorderen slechts meter voor meter,
maar dadelijk zijn ze zo dicht bij, dat ze de mitrailleur
met een handgranaat kunnen uitschakelen.
{wordt vervolgd)
