Strandloop
Nieuws
De Polen komen
"^-É'^
Deze week mogelijk 'uit
barsting' van meteoren
Gemeente Oostflakkee
presenteert voor tweede maal
Burgerjaarverslag
Daad
uit de kerken
Europa Lokaal (3):
Heemst in bloei
op Kwade Hoeii
op vrijdag de 13e
OmloopNieuwsRadio
Vijfde palingwedstrijd
'de Viscromte'
!IIAt1DEI1-l1IEUW5
Na hier vorig jaar mee te zijn gestart,
heeft de gemeente Oostflakkee ook dit
jaar weer een burgerjaarverslag
opgemaakt. Een verslag nog over het
vorige jaar, 2003 dus. Een 'burger
jaarverslag', wat moet je daar nu
mee? Wat kun je je daarbij voorstel
len? Gaat het daarin over de burgers,
de inwoners van de gemeente Oost
flakkee? Suggereert zo'n verslag een
opsomming van feiten die aan moeten
geven hoe betrokken de burger wel is
bij het besturen van de gemeente? En
wat wil de gemeente eigenlijk met het
uitgeven van een 'burgerjaarver
slag'? Het zijn vragen die allemaal
beantwoord worden zowel al in het
begin als aan het eind van dit docu
ment, én natuurlijk tijdens het lezen
ervan.
Doel
Inhoud
EIIAt1DEI1-l1IEUW5
Niet af
OUDDORP - Nee, dit is geen grapje,
de organisatie gaat ervan uit dat er
niets mis kan gaan en dat alle lopers
een fantastische tijd zullen neerzetten.
Want 13 augustus is het weer zover:
dan wordt voor de 20e keer de Oud-
dorpse Semi-strandloop gehouden.
Omdat het de 20e maal is, zullen alle
lopers als aandenken een heel mooi t-
shirt ontvangen. Jan Flohil, die al 20
jaar in de organisatie actief is, zal het
startschot geven.
Oud papier Mannenkoor
'Ons Koor'
P.V. De Snelpost
te Dirksland
Wat 'Europa' besluit, bepaalt het
leven van alledag. In het gemeente
huis of op het politiebureau spelen
Europese regels steeds nadrukkelij
ker een rol. Voor deze krant onder
zoekt Koos van Houdt wat wij merken
van de besluiten uit Brussel en
Straatsburg. Deze serie 'Europa
Lokaal' komt tot stand in samenwer
king met het Haags Bureau van het
Europees Parlement.
De interne marlet
De uitbreiding
Ongeveer een meter hoog is 'ie, en vol
met roze tot witachtige bloemen. De
Heemst is een prachtige opvallende
plant, die profiteert van de natuurlij
ke dynamiek op de Kwade Hoek. In
natuurgebied de Kwade Hoek bloeit
de Heemst nu uitbundig. Honingbijen
en hommels gebruiken Heemst als
nectarplant.
Goeree Overf lakkee
Goeree Overf lakkee
Ieder Jaar is hij er opnieuw in
juli/augustus: de Perseïden-meteo-
renzwerm. Dit jaar is er geen sto
rend maanlicht. En in de nacht van
woensdag 11 op donderdag 12
augustus staat ons misschien een
verrassing te wachten.
PAGINA 2
DINSDAG 10 AUGUSTUS 2004
Burgemeester Van Pelt begint er al mee, in
de 'Inleiding'. Hij legt uit dat een burger-
jaarverslag "een instrument is waarmee de
burger meer invloed kan uitoefenen op het
gevoerde beleid", samen met de andere in
strumenten die dienstbaar moeten zijn aan
versterking van de betrokkenheid van bur
gers bij het besturen van de gemeente. Tot
die instrumenten horen ook, zo verwoordt
Van Pelt, de raadsvergaderingen, commis
sievergaderingen, informatieavonden, voor
lichtingsavonden en burgeravonden.
Maar het opstellen en pubUceren van een
burgerjaarverslag dient meerdere doelen, zo
wordt in het 'Tot
Slot' van dit rapport uitgelegd. En al lezend
krijg je daar ook een indruk van. Rubrieks-
gewijs passeren diverse zaken de revue
waarmee het gemeentebestuur in de achter
liggende tijd te maken heeft gehad en in de
voorliggende tijd nog te maken heeft. Al
lezend heb je zo nu en dan zelfs even het
gevoel alsof je de Algemene Beschouwin
gen doorneemt die raadsfracties jaarlijks
opstellen en daarin terugblikken op wat er op
welk terrein inmiddels is uitgevoerd. Inder
daad, een soort terugblik, dat lijkt het bur
gerjaarverslag het meest te willen zijn, om
op die manier informatief te willen zijn
zowel richting burgers, richting raadsleden
én richting nieuwe burgers die zich in de
gemeente Oostflakkee zouden willen vesti
gen.
"Het doel van het verslag is meervoudig", zo
valt achterin dan ook te lezen. "Het dient als
een vorm van verantwoording afleggen aan
de Raad, met name op het gebied van de
kwaliteit van de gemeentebestuurlijke
dienstverlening en de kwaliteit van procedu
res op het vlak van de burgerparticipatie.
Maar het dient ook als informatie aan de bur
gers, waarbij het zich vooral zou kunnen
richten op de verbetering van de communi
catie tussen het gemeentebestuur en de bur
gers. Tot slot kan het ook fungeren als infor
matiebron voor hen die zich in onze gemeen
te zouden willen vestigen."
Zelfs is als bijlage het collegeprogramma
opgenomen, met daarbij aangegeven hóe op
dit moment de stand van zaken is met
betrekking tot het betreffende 'speerpunt'.
Allereerst staat het Burgerjaarverslag 2003
nog even stil bij de herdenkingen van de
'Watersnoodramp van 1953: de Nationale
herdenking op 1 februari, in aanwezigheid
van Hare Majesteit de Koningin, en de ont-
chr. streekblad op gereformeerde grondslag
voor de zuid-hollandse en Zeeuwse eilanden
is een uitgave van Uitgeversmaat
schappij Eilanden Nieuws BV
Verschijning: dinsdag- en vrijdagavond
Tel. (0187)471020
Fax (0187)48 57 36
Postbus 8, 3240 AA Middelhamis
Langeweg 13, Sommelsdijk
ADVERTENTIES EN ADMINISTRATIE:
tel.(0187)4710 20
e-mail: Algemeen@gebr-dewaal.com
(onder vermelding van 'adv' of 'adm')
tarief per mm 0.28;
contracttarieven op aanvraag
sluitingstermijn zakelijke advertenties:
maandag en donderdag 14.00 uur
sluitingstermijn overlijdensberichten:
dinsdag en vrijdag 8.30 uur
voor foutief geplaatste advertenties als
gevolg van onduidelijke advertentie
opdrachten of telefonisch opgegeven
advertenties kan de uitgeverij niet
aansprakelijk worden gesteld.
Advertentie-acquisitie:
A. J. van der Velden,
06-50448359
REDACTIE:
hoofdredacteur: J. Villerius.
tel. (0187)47 10 22,
privé (0187) 60 14 40
e-mail: J.Villerius@gebr-dewaal.com
Plaatsing' van ingezonden berichten
kan zonder opgaaf van redenen
worden geweigerd.
ABONNEMENTEN:
Per kwartaal 9,50
Per halfjaar 18.50
Per Jaar €36,00
Abonnementen zijn bij vooruitbetaling
en worden automatisch verlengd.
Opzeggingen schriftelijk
vóór 30 november.
Wijzigingen graag twee weken voor
deze ingaan doorgeven.
REKENINGNUMMERS:
postbank 167930
rabobank Middelhamis 342001108
hulling van dank-jullie-wel-monument aan
de Kolfweg, enkele maanden later.
Verder wordt stilgestaan bij de mogelijkheid
voor burgers om in te spreken tijdens raads-
en commissievergaderingen. In 2003 werd
daarvan alleen gebruik gemaakt bij commis
sievergaderingen, in totaal door 16 perso
nen; tijdens raadsvergaderingen werd van
deze mogelijkheid in 't geheel geen gebruik
gemaakt. Inspraak is echter ook mogelijk in
WRO-procedures en tijdens informatie
avonden.
Tijdens controle en toetsing is gebleken dat
de geautomatiseerde bevolkingsadministra
tie van de gemeente Oostflakkee - officieel
Gemeentelijke Basis Administratie geheten
- hoog scoort, zowel qua inhoudelijke kwa
liteit, het procesmatige gedeelte als het pri-
vacygedeelte. En als het dat toch over auto
matisering gaat, Oostflakkee is één van de
eerste gemeenten in Nederland bij wie het
mogelijk is om on-line, dus via internet,
diverse uittreksels en vergunningen aan te
vragen en te betalen. Met deze digitale servi
ce, 24 uur per dag - waardoor burgers voor
een aantal zaken niet meer persé naar het
gemeentehuis hoeven - wil de gemeente tijd
en moeite voor de inwoners besparen, zo
legt het burgerjaarverslag uit.
Veiligheid staat tegenwoordig meer dan ooit
hoog op de politieke agenda's. Dus ook in
het burgerjaarverslag. Daarin wordt aange
geven dat in 2003 in totaal 26 gebruiksver
gunningen zijn afgegeven voor allerlei
gebouwen met een opbaar karakter. Dit jaar,
2004, zullen naar verwachting alle gebou
wen, die daarvoor in aanmerking komen,
een gebruiksvergunning hebben. Het totaal
aantal uitrukken door de Oostflakkeese
brandweer is in het verslag ook keurig aan
gegeven, gespecificeerd per blusploeg en
voor welk soort melding. Van de drie Oost
flakkeese blusploegen spande die van Den
Bommel de kroon met 26 uitrukken. En om
de vaardigheden van de hulpverlenende dis
ciplines 'scherp' te houden, werd in 2003
ook gezamenlijk geoefend.
Verder worden in het burgerjaarverslag
zaken ter sprake gebracht als het indienen
van bezwaarschriften bij de gemeente, de
verschillende samenwerkingsverbanden,
uitgereikte onderscheidingen, e.d.
Maar met dit alles, en ondanks dat het bur
gerjaarverslag 2003 thans is uitgegeven, is
het tóch nog niet af, zo besluit dit 9 pagina's
tellende en overzichtelijk opgestelde docu
ment. Immers, graag krijgt het gemeentebe
stuur er reacties op die zouden kunnen leiden
tot een verdere verbetering van het verslag
als instrument, maar ook - een waarschijn
lijk vooral - om tot een grotere betrokken
heid te komen van de burgers bij het bestu
ren van de gemeente. Een exemplaar van het
burgerjaarverslag is dan ook kosteloos ver
krijgbaar bij de gemeente. En natuurlijk kunt
u het ook raadplegen via de website:
www.oostflakkee.nl.
De strandloop is een hardloopwedstrijd die
wordt georganiseerd door de Ouddorpse
Reddingsbrigade en M.S.V.&AV-Flakkee.
Alle opbrengsten komen ten gunste van deze
twee actieve vrijwilligers organisaties.
Het parcours loopt gedeeltelijk over de ver
harde duinpaden door het prachtige natuur
gebied De Kwade Hoek en door het mulle
zand van het Ouddorpse strand. Er zijn
diverse categorieën namelijk; jeugd t/m 9 jr-
500 M, jeugd van 10 t/m 15 jr. 1.000 M,
prestatieloop voor dames en heren alle leef
tijden 4,5 of 10 KM en KNAU wedstrijdloop
dames/heren vanaf A-junioren 10 KM.
De start voor de jeugd is recht voor strand
paviljoen De Zeester op het strand en deze is
om 18.30 (500M) en 18.40 (lOOOM) uur. De
start voor alle andere categorieën is vanaf
het kleine parkeerplaatsje boven bij strand
paviljoen l5e Zeester om 19.30 uur. Inschrij
ven kunt u op De Zeester zelf vanaf 17.00 tot
een half uur voor de start, daarna stoppen we
echt met inschrijven! Het inschrijfgeld
bedraagt voor de jeugd- 1,50, 4,5 KM-
2,50, 10 KM- 4,- en KNAU wedstrijd is
5,-.
Als u zelf niet getraind heeft, kunt u deze
sportievelingen natuurlijk wel komen aan
moedigen vanaf het strand, of lekker met een
bakje koffie op strandpaviljoen De Zeester.
Het is na al deze jaren echt een gezellige
happening geworden. Na de wedstrijden is
er ook een grote verloting met prachtige
spullen die geleverd zijn door diverse spon
sors. Via deze weg wil de organisatie ook
alle sponsors, groot en klein, bedanken voor
hun bijdrage, want zonder hun steun zou dit
evenement niet mogelijk zijn. U kunt de
sponsors herkennen op de vlaggen en borden
bij de start/finish en op de affiches. Ook de
speaker die verslag doet van de wedstrijd
vermeldt een aantal sponsors. De organisatie
ziet u, hardloper of toeschouwer, graag op
vrijdag 13 augustus op het Noordzeestrand
te Ouddorp. Als u Ouddorp binnenkomt,
volgt u de borden 'stranden' en gaat u niet
linksaf de Vrijheidsweg op, maar direct het
Radio Goeree Lokaal presenteert op 20 en
21 augustus OmloopNieuwsRadio. Zesen
twintig uur lang volgt de lokale omroep uit
Goedereede de lopers van de Omloop van
Goeree-Overflakkee op de voet, zodat u als
luisteraar geen stap hoeft te missen. Net als
andere jaren bevat OmloopNieuwsRadio,
naast de live verslagen vanuit het lopersveld,
ook een aantal vaste items. Zo is er ieder uur
het item 'Een loper Belicht', dat na het suc
ces van een aantal jaar geleden ook nu weer
weer toegevoegd is aan het uurformat van
OmloopNieuwsRadio. Ook 'Van Start tot
Finish' komt, evenals vorig jaar, weer voor
bij in de radio-uitzending. Daarnaast is er
kwart voor ieder heel uur een overzicht van
de groetjes en verzoekjes die binnen geko
men zijn in de studio van RGL. Hierin kunt
u de lopers en de vrijwilligers tijdens de
omloop ondersteunen met een groet of muzi
kaal verzoek. Daarvoor stelt Radio Goeree
Lokaal een speciale verzoeklijn open: 0187-
683530. Dit nummer is alleen tijdens de
Omloop bereikbaar. Mailen kan natuurlijk
ook: omloop@rgl.nl. En nieuw dit jaar is dat
er ook SMS-berichtjes gestuurd kunnen
worden naar het nummer 06-30842179. Ver
der geeft RGL informatie over de goede doe
len van dit jaar, medische tips, het actuele
weerbericht en belangrijke actuele informa
tie. OmloopNieuwsRadio is er vanaf 18.00
uur op vrijdagavond 22 augustus bij Radio
Goeree Lokaal via Fm 105.6 en op de Kabel
105.9 Mhz. (in de gemeente Goedereede).
Daarnaast heeft RGL vanaf 1 augustus, naast
haar eigen home page, een speciale Omloop
site op internet gelanceerd met daarop infor
matie en actueel nieuws over de Omloop:
www.rgl.nl/omloop.
Op vrijdag 6 augustus organiseerde de hen
gelsportvereniging 'de Viscromte' haar 5e
palingwedstrijd van het seizoen. Er kwamen
22 deelnemers naar het Zuiderdiep, waar de
wedstrijd werd gevist van 21.00 tot 24.00
uur. Er waren vijf vissers die geen paling
wisten te verschalken.Onderstaand de uit
slag.
1. J. Landman, 370 cm.
2. P. van der Groef, ...172 cm.
3.K. Straik, 90 cm.
4. L. Struik, 87 cm.
5. P. van Mourik, 75 cm.
6. T. Pijl 71 cm.
7. D. V. Kempe, 68 cm.
8. A. V. Heukelen,66 cm.
9. L. Bolier, 62 cm.
10. G. van Zielst,54 cm.
11. J. Janse, 47 cm.
11. N. Bazen, 47 cm.
12. J. Mastenbroek, .45 cm.
13. B. Jordaan,35 cm.
13. Baan, 35 cm.
13. R. Rijke,35 cm.
14. J. 'Wolfert,29 cm.
De volgende wedstrijd wordt gehouden op
vrijdag 13 augustus. Daarvoor is het om
20.00 uur verzamelen bij de Haringvliet
blokken. Voor meer info kunt u bellen naar
Kees Struik, tel.: 0187-601527.
Op de eerste zaterdag van september doen de
mannen van Mannenkoor 'Ons Koor' weer
de oud papier ronde van Sommelsdijk. Ze
komen zaterdag.4 september tussen 9 en 12
uur 's morgens overal, behalve in de West
plaat. Gaarne het papier goed verpakt in een
doos en/of met touw of plakband en goed
gebundeld aan de weg zetten. Verpakkings
materialen gelieve u te ontdoen van plastic
bestanddelen en piepschuim. Tussentijds
kunt u het papier altijd deponeren bij de con
tainers van het Mannenkoor aan de Molen
weg in Middelhamis. Ook dan graag goed
verpakt om verwaaien van het papier te
voorkomen.
PROTEST. KERK IN NED.
Bedankt; voor Papendrecht (herv. deel-
gem. Bethlehemkerk), ds. M.M. van Cam-
pen te Hedel.
HERSTELD NED. HERV. KERK
Aangenomen: naar Sint Maartensdijk, ds.
J. Joppe te Siijansland.
Bedankt: voor Wijk bij Heusden, ds. A.den
Hartog te Kesteren.
Uitslag wedvlucht Pont St. Maxence 07-
08-2004. Los: 07.30. Deelnemers: 10. Dui
ven: 486. Weer: Zuidoost.
M. V. d. Baan 1, 2, 9, 11, 14, 16, 18, 12, 22,
23, 25, 35, 37, 41; P. C. van Alphen 3, 33,
36, 39, 60, 69, 81, 83, 90, 93, 96, 98, 100,
101; Mevr. N. Doom 4, 26, 27, 45, 46, 53,
61, 64, 72, 76, 102, 117, 128; Rien Doom 5,
7, 10, 12, 17, 24, 29, 34, 42, 51, 57, 74, 77,
78; J. C, Roodzant 6, 8, 13, 15, 20, 28, 30,
31, 32, 38,40, 49, 50, 54; L. S. van der Baan
19, 82, 104, 139; A. Zoon 43,47, 48, 55, 58,
108, 118, 159; L. Tijl 44, 63, 89, 110, 113,
119, 123, 129, 130, 133, 136, 140, 141, 143;
P. Kagchelland 52, 65, 86,120; H. Klink 99,
109.
eerste grote parkeerplaats op en loopt u via
de duinpaden naar De Zeester. Voor meer
informatie kunt u bellen naar VVV Ouddorp
0187-681789.
Bollen pellen, asperges steken. Seizoenar
beid is er volop in Nederland. En de Polen
komen graag, werken hard en verdienen
relatief weinig. Veel Nederlanders zien
daarin een mogelijkheid hun huis voor rela
tief weinig geld een opknapbeurtje te geven.
Toch voedde dit ook de angst van veel
Nederlanders bij de gedachte dat op I mei de
uitbreiding van de Europese Unie met tien
nieuwe lidstaten een feit is geworden. Wordt
Nederland overspoeld door de Polen? En
blijven er dan nog wel banen over voor de
eigen burgers die zonder werk zitten?
Een paar jaar geleden besliste het kabinet dat
de uitbreiding van de Europese Unie zou
worden geaccepteerd met alles erop en
eraan. Als Polen en de andere toetreders uit
Oost-Europa lid zijn geworden van de Euro
pese Unie, dan zou voor hen dus ook het
vrije verkeer van personen gaan gelden. En
dus zouden ze, zoals alle EU-burgers er
recht op hebben in een andere lidstaat te
gaan werken.
De Duitsers en de Oostenrijkers waren niet
zo gul. Zij bedongen, toen het nog kon, een
overgangsperiode van tussen de twee en
zeven jaar. In die periode zouden bepaalde
belemmeringen kunnen gelden voor de bur
gers uit de nieuwe lidstaten. Steeds meer lid
staten zagen vervolgens de bui hangen. En
ook in ons land werd de druk steeds groter
om alsnog voor een paar jaar beperkende
maatregelen in te voeren.
Toen het kabinet de afgelopen maanden
daarop studeerde, kreeg het van alle kanten
het advies daar niet aan te beginnen. Het
Centraal Planbureau schreef een rapport.
Strekking daarvan: het aantal Polen dat in
ons land wil proberen werk te vinden zal niet
noemenswaard stijgen ten opzichte van de
afgelopen jaren. En bovendien, zo zeggen de
vakbonden, kun je werkgevers verplichten
arbeidskrachten uit Polen, Hongarije, Tsje
chië of een andere nieuwe lidstaat te betalen
volgens de regels van de Nederlandse cao.
En dan wordt het alleen al daardoor voor die
zelfde werkgevers minder aantrekkelijk om
goedkope arbeidskrachten uit Oost-Europa
over te laten komen.
Het Centraal Planbureau schrijft dat uit alle
studies blijkt dat er ongeveer 2,5 miljoen
inwoners van de nieuwe lidstaten overwegen
werk te zoeken in één van de 'oude' vijftien
lidstaten. Dat komt neer op ongeveer 0,7%
van de bevolking in die vijftien landen. In
Nederland komen in de praktijk per jaar
ongeveer 2.000 Oost-Europeanen voor lan
gere tijd wonen. Het aantal seizoenarbeiders
per jaar moet worden geschat op 5.000 tot
10.000 per jaar. Seizoenarbeiders blijven
niet langer dan vier maanden in ons land en
gaan dan temg naar huis.
De Europese landen hebben er meer dan dertig jaar over gedaan. Maar eind 1992 was het
zover. Toen werd de interne markt definitief. Daardoor verloren de buitengrenzen van de
lidstaten veel van hun betekenis. Tussen de lidstaten van de Europese Unie werden in prin
cipe alle belemmeringen voor onderlinge handel afgeschaft. Geen invoerrechten meer voor
kaas en bloemen uit Nederland of voor wijn uit Frankrijk. In de praktijk bestaan een aantal
belemmeringen nog steeds.
Niettemin heeft de interne markt de burgers van de lidstaten geen windeieren gelegd. De
economische groei in de jaren negentig was veel hoger dan het geval zou zijn geweest zon
der Europese Unie. Bovendien leidde de interne markt tot andere ingrijpende gevolgen. Op
de top van Maastricht (eind 1991) werd besloten de ene Europese munt in te voeren. Nu
betaalt iedereen met de euro in plaats van met de gulden.
Maar ook werd een andere basisregel yan kracht. Binnen de Europese Unie geldt het vrije
verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal. Dat was een mooie regel, die nog
lang veel uitzonderingen kende. Geld lenen bij een Schotse bank of een hypotheek regelen
in Italië is nog maar sinds kort praktisch mogelijk. En het is voor de Polen wrang te mer
ken dat ze nog lang niet overal als volwaardig EU-burger welkom zijn.
Het kabinet heeft alsnog enige beperkingen
geformuleerd voor de komst van Oost-Euro
peanen naar Nederland. Er mogen per jaar
niet meer dan 20.000 komen. Maar dat aan
tal is sinds 1990 nooit gehaald. In dat jaar
was het Ilzeren Gordijn net gevallen. Dus
verandert er in de praktijk waarschijnlijk
maar weinig.
De uitbreiding op 1 mei van de Europese
Unie is werkelijk historisch te noemen.
Vanaf die datum zijn tien nieuwe landen
lid van de Europese Unie. Het zijn Polen,
Tsjechië, Hongarije, Slowakije, Slovenië,
de drie Baltische staten Estland, Letland
en Litouwen en de eilanden Cyprus en
Malta. Het is de vijfde uitbreiding van de
Europese Unie en ook de meest ingrijpen
de tot nu toe. De politieke aanleiding voor
deze belangrijke uitbreiding ligt in de
omwenteling van november 1989, toen de
Berlijnse Muur en het IJzeren Gordijn
werden neergehaald. Die gebeurtenissen
gelden als symbool van het einde van de
communistische overheersing over de
landen van Centraal- en Oost-Europa.
De geschiedenis van de Europese samen
werking ligt aan het begin van de jaren
vijftig. Belangrijkste drijfveer was om de
voormalige vijanden Duitsland (tot 1990
West-Duitsland) en Frankrijk met elkaar
te verzoenen. Daarom werd als eerste de
toen nog belangrijke oorlogsindustrie
voor kolen en staal onder de werking van
een Europees verdrag gebracht.
Op de laatste Europese Raad van rege
ringsleiders op 12 december 2003 in
Brussel hebben de vijftien uitgesproken in
januari 2007 Bulgarije en Roemenië wel
kom te willen heten, wanneer deze landen
daar klaar voor zijn. Eind dit jaar zal
onder Nederlands voorzitterschap een
nieuw politiek besluit worden genomen
over de eventuele start van onderhande
lingen met Turkije.
Tijdens een rondwandeling op de Kwade
Hoek (gemarkeerde routes vanaf de parkeer
plaats of onder leiding van een gids) komt u
de plant zeker tegen. Met een goed oog of
een verrekijker kunt u vanaf het uitkijkpunt
de velden vol bloeiende Heemst al zien lig
gen.
dankzij natuurlijke dynamiek
Heemst is in Nederland een zeldzame plant
geworden, omdat ook zijn groeiplaats steeds
zeldzamer wordt. De plant doet het goed op
zoute en brakke gronden die af en toe door
de zee worden overspoeld. Deze dynamiek
is langs de Nederlandse kust bijna overal
verdwenen, door de aanleg van dijken en
duinen. De Kwade Hoek is een terrein waar
de natuurlijke dynamiek nog wel aanwezig
is. Het unieke van de Kwade Hoek is dat het
gebied buitendijks ligt; het achterliggende
gebied ligt veilig achter een dijk op delta
hoogte, in beheer bij het waterschap. Bij
hoogwater kan de zee diep in het natuurge
bied komen. Planten die zich aangepast heb
ben aan deze specifieke omstandigheden
krijgen hier een kans. Heemst is zo'n plant.
Vroeger werden de wortels van de Heemst in
salades gegeten; de vezels werden verwerkt
tot papier en touw. Oudere mensen kunnen
zich dit wellicht nog herinneren. Inmiddels
zijn moderne alternatieven beschikbaar; de
Heemst is nu strikt beschermd.
kwaliteitstoets
Vereniging Natuurmonumenten kijkt om de
zes jaar hoe een gebied zich ontwikkelt. Tij
dens deze zogenaamde kwaliteitstoets komt
naar voren of de natuur vooruit of achteruit
is gegaan en wat hiervan de oorzaak is. Plan
ten- en diersoorten die in het terrein voorko
men, geven vaak goed aan hoe het met een
gebied gaat. Voor de Kwade hoek is Natuur
monumenten momenteel dmk bezig met het
afronden van deze kwaliteitstoets. Het voor
komen van Heemst duidt aan dat de zoute
invloed van de zee nog steeds in voldoende
mate aanwezig is. En van deze dynamiek
profiteren ook tientallen andere, minder
opvallende, waardevolle plantensoorten.
I
FM
De Perseïden zijn jaarlijks actief van onge
veer 17 juli tot 24 augustus. In die periode
kruist de aarde de baan van de periodieke
komeet Swift-Tuttle en botst op kleine brok-
stukjes die deze komeet tijdens zijn omlopen
rond de zon heeft losgelaten. Deze komeet
brokjes, meteoroïden genoemd, variëren in
grootte van nietige stofjes die kleiner zijn
dan zandkorrels, tot gruis met een diameter
van enkele millimeters. Zolang zij verspreid
langs de komeetbaan doOr de mimte bewe
gen, gebeurt er niets. Er is immers niets dat
hun beweging belemmert. Maar als zij op de
aarde botsen en in onze atmosfeer terechtko
men, ondergaan zij wrijving en worden ze
sterk verhit.
"De luchtweerstand van de aardse damp
kring wordt al merkbaar op 200 kilometer
hoogte," vertelt Carl Koppeschaar, sterren-
deskundige en hoofdredacteur van de popu
lair-wetenschappelijke website www.kennis
link.nl. "Tegen de tijd dat de meteoroïde tot
op ongeveer 110 kilometer hoogte is geval
len, wordt hij door botsingen met luchtmole-
culen zo heet dat hij begint te verdampen.
Tenzij het gaat om een relatief groot rots
blokje van minstens een halve centimeter in
doorsnede, zal de verdamping volledig zijn
op ongeveer 80 kilometer hoogte. In de tus
sentijd doet zich een lichtverschijnsel voor
dat meestal maar een onderdeel van een
seconde duurt. Hierdoor wordt de indruk
gewekt van een snel verschietende licht-
sstreep langs de hemel. Deze lichtflits, ofwel
meteoor, wordt in de volksmond ook wel
een 'vallende ster' genoemd."
De Perseïden, die vanaf de grond gezien weg
lijken te schieten vanuit een vluchtpunt in
het sterrenbeeld Perseus, vormen slechts één
van de jaarlijks terugkerende meteorenzwer-
men. In januari zijn bijvoorbeeld de Boöti-
den actief In april zijn er de Lyriden, in
oktober de Draconiden en Orioniden, in
november de Leoniden en in december de
Geminiden. De Perseïden zijn echter de rijk
ste zwerm. Tijdens het maximum, rond 12
augustus, kunnen gewoonlijk wel honderd
meteoren per uur worden waargenomen.
Als de Perseïden elk jaar te zien zijn, waar
om dan zoveel ophef? De afgelopen jaren
werd een verandering in het activiteitsprofiel
van de Perseïen ontdekt. In 1989 combineer
de de International Meteor Organization
tienduizenden amateurwaamemingen van
de Perseïdenzwerm. Daaruit bleek dat het
maximum rond 12 augustus niet bestond uit
één, maar uit twee pieken. Die waren onge
veer even scherp begrensd en waren opge
bouwd uit even veel en even heldere meteo
ren. In 1990 kon vanwege Volle Maan niet
goed worden waargenomen. Maar in 1991
en 1992 deed de nieuwe piek zich opnieuw
en telkens een paar uur eerder voor. Daarbij
rees hij ook sterk boven de oude uit. in 1992
waren wel twee- tot driehonderd, vaak zeer
heldere meteoren binnen een tijdsbestek van
een uur te zien. Alles leek erop te wijzen dat
de aarde zich dicht in de buurt van de komeet
zelf bevond! En inderdaad: nog geen zes
weken na het Perseïdenspektakel van 1992
vond de Japanner Tsuruhiko Kiuchi komeet
Swift-Tuttle temg.
Hoe moet de nieuwe, scherpe piek van de
Perseïden worden verklaard? Klaarblijkelijk
is zij nog niet zo lang geleden gevormd en
volgt ze de baan die de komeet momenteel
door het zonnestelsel volgt. Kometen wor
den immers voortdurend in hun baanbewe-
ging gestoord door de aantrekkingskrachten
van de planeten. De oude piek, die veel min
der scherp is begrensd, bestaat uit veel meer
in de breedte verspreide deeltjes. Zij werd
vermoedelijk al eeuwen geleden gevormd
langs vroegere trajecten van de komeet. De
omlooptijd van Swift-Tuttle, die in 1862
werd ontdekt, bedraagt ongeveer 130 jaar.
Naar nu bekend is geworden, is deze komeet
ook gezien in 68 v. Chr. en in de jaren 188 en
1737, De eerstvolgende verschijningen doen
zich voor in 2126 en 2261.
In 1863, het jaar na de verschijning van
Swift-Tuttle in 1862, vertoonden de Perseï
den zich als een echte 'sterremegen'. Per
minuut kon wel een tiental heldere meteoren
worden gezien. Van 1989 tot 1999 werd
weliswaar een sterke toename in het aantal
meteoren te zien, maar een echte 'sterrenre
gen' deed zich niet voor. De laatste jaren zijn
de Perseïden weer tot hun normale niveau
gedaald. Maar daar lijkt nu verandering in te
komen.
Met name wordt waamemers over de hele
wereld geadviseerd te kijken op woensdag
11 augustus. Volgens Bill Cooke van het
NASA Marshall Space Flight Center is er
kans dat dan een relatief nieuwe opeenho
ping van in de baan achtergebleven komeet
brokjes op de aarde botst. Deze opeenhoping
ontstond in 1862 na de voorlaatste passage
van de komeet rond de zon. De deeltjes zijn
dus verser dan degene die al sinds duizenden
jaren langs de komeetbaan zijn verspreid en
liggen ook nog dicht op elkaar. Na verioop
van tijd verspreiden de deeltjes van de
opeenhoping zich ook over de hele komeet
baan.
Als de voorspellingen juist zijn, ploegt de
aarde woensdag 11 augustus om 23 uur
Nederlandse tijd door de opeenhoping. "Er
zijn dan misschien wel 200 meteoren per uur
te zien," zegt Cooke. Wel adviseert hij om
zover mogelijk van hinderiijk stadslicht
waar te nemen in een zo donker mogelijke
omgeving. In Nederland - en meer naar het
oosten toe in Europa en Azië - hebben waar
nemers qua tijdstip dus de beste kans.
Het oude maximum doet zich trouwens voor
op 12 augustus omstreeks 14.00 uur. Dat is
in de Verenigde Staten het best te zien. Maar
ook bij ons, in de nacht van 12 op 13 augus
tus, na middernacht, als de radiant hoog aan
de hemel staat, zal onder gunstige omstan
digheden nog elke paar minuten een Persëï-
de te zien zijn.
