^mj^stxm
1^
M
Sperling moest elders gaan vissen
'Het heeft al veel te lang geduurd!'
Kent u iemand die
een lintje verdient?
Een dag om vrij
voor te nemen
Vericeersmaatregels
oldtimerdag
DoRROSTRUöK
■(/Minn aard
Laatste Diekdag
in teicen van
motorsportdag
^^9 fl 6
Demodag klassieke
auto 's en motoren:
Karels
Autoschade
Vrijdag 30 juli 2004
77e jaargang
nr. 7326
chr. streekblad op gereformeerde grondslag
voor de zuid-hollandse en zeeuwse eilanden
Ere wie ere toekomt!
Mensen met bijzondere verdiensten
vormen samen het cement van de
samenleving. Met z'n allen kunnen
we ervoor zorgen dat zij in aanmer
king komen voor een onderschei
ding. Dat is geen eenvoudige opga
ve. Maar wel een uitdaging die het
waard is aan te gaan.
Org^elconcert Dirk S.
Donker te Kapelle
actief in beeld en geluid
Statenlid over stankoverlast Middelharnis:
www.naravanschadeherstel.nl
Taxatierapport nodig van
woning of bedrijfspand?
(0187) 68 47 21
Eigen
ontwerpen
MAKELAARDIJ
Taxatie r^^f;^- FU]
ERA Belonsi m
(0187) 47 02 72
(0187) 68 45 45
www.opelnieuws.nl
Uhfl^CLBLLILElTSMNTRUiyL
Eén vertrouwd adres
voor al uw rijplezier!
jC^ Visser Visser
BARENDRECHT «TEL 0180-642 111
MIDDELHARNIS «TEL 0187-617 300
GOUDA «TEL 0182-358 235
BARNEVEID» TEL 0342-405 140
Rondrit Oltimers
Visrijkdom in zeegaten verdwenen:
Bram Sperling (1938) uit Ouddorp is
de enige binnenvisser op Goeree-
Overflakkee. Zijn talrijke collega-vis
sers op het eiland bevaren allemaal de
zee. Sperling heeft daar zijn netten
ook wel uitgeworpen, maar de laatste
decennia niet meer. Zijn actieradius is
het Goereese Gat, het Hartelkanaal en
het Calandkanaal - binnenwateren
dichtbij huis. Hij vist er bovendien
maar af en toe: de weelde, de over
vloedige rijkdom aan vis die Bram
Sperling nog aantrof in de ongerepte
Zeeuwse en Zuid-Hollandse zeegaten
toen hij er op 14-jarige leeftijd begon
te werken, is radicaal verdwenen. Zo
schamel zijn de vangsten tegenwoor
dig dat hij zich flnancieel genoodzaakt
zag om kant-en-klare vis te gaan ver
kopen vanuit een rijdende viskraam.
De visser werd een visboer.
Afsluiting
Aalscholvers
Brouwersdam open
Kent u iemand die een lintje verdient? Bijna
iedereen zal deze vraag met 'ja' beantwoor
den. Want overal in Nederland zetten men
sen zich voor vele doelen in. Vaak zonder
eigenbelang, in alle bescheidenheid.
Ook deze mensen komen in aanmerking
voor een Koninklijke onderscheiding, net als
ieder ander met bijzondere verdiensten voor
de samenleving. Maar dan moeten ze daar
voor wel eerst worden voorgesteld. U kunt
daar voor zorgen. Want iedereen kan iemand
anders voorstellen voor een lintje. Wie en
hoe? Dat kunt u hier te weten komen.
Wilt u iemand voor een Koninklijke onder
scheiding in aanmerking laten komen?
Neem dan eerst contact op met het gemeen
tehuis in de woonplaats van de kandidaat.
De ambtenaar die daar de lintjes behandelt,
kan in grote lijnen aangeven of de verdien
sten inderdaad bijzonder genoeg zijn voor
een Koninklijke onderscheiding. Ook wordt
precies uitgelegd hoe u te werk moet gaan.
Daarna kan het verzamelen van alle beno
digde gegevens beginnen. Wanneer die klus
geklaard is, dient u het voorstel in bij de bur
gemeester. Maar voor de verlening ter gele
genheid van de Algemene Decoratieverle
ning 2005, uitreiking op 29 april 2005, dient
u er wel rekening mee te houden dat het
voorstel uiterlijk 1 september 2004 bij de
burgemeester is ingediend.
Op 14 augustus a.s. geeft de organist van de
Grote- of Martinikerk te Sneek een concert
op het BiitzAVitte-orgel in de Ned. Herv.
Kerk van Kapelle (Zld). Dirk Donker heeft
een aantrekkelijk programma samengesteld,
afgestemd op de klankkleuren van dit orgel.
Hij speelt o.a. een Concerto van Bach, een
Sonate van Rheinberger en composities van
Vieme en Guilmant. Niet alleen als organist,
maar ook als beiaardier geniet Dirk Donker
bekendheid. De aanvang van het concert is
20.00 uur, de toegangsprijs bedraagt 4,50,
houders van een CJP of pas 65+ betalen
3,50. Na afloop is er gelegenheid om koffie
te drinken. U bent van harte welkom!
COMBI
OUOK)I^ WuttiR»! 35 M (0117) 611 All bx U37M
De middenstandsvereniging van Middel-
hamis organiseert op de laatste Diekdag, 6
augustus, weer een demodag voor klassieke
auto's en motoren. Ook dit jaar wordt alles
uit de kast gehaald om u de mooiste show
voor te schotelen. Er zijn demorondes met
klassieke auto's, motoren en karts, maar dit
jaar is er ook iets speciaals. Daarover leest
u later meer. Tevens zal er een racelegende
komen die mee zal rijden tijdens een
demonstratie. Ook daarover leest u later
meer. Deze Diekdag is traditioneel de
drukst bezochte braderiedag, en dat is -
door het gevarieerde prograirima, een Diek-
huusplein vol stands met auto's, motoren,
karts en aanverwante artikelen, en he^ cir
cuit - niet voor niets. De demorondes zullen
spectaculair zijn, maar de veiligheid staat
bovenaan op het geheel afgesloten circuit.
Radio Flakkee zal live verslag doen van de
races, 's Avonds rijden er zo'n 150 klassie
kers een oldtimerrit door het dorp, waarbij
ze uiteindelijk eindigen onder aan d'n Diek.
Daar kunnen ze door iedereen bewonderd
worden, ook dooi de jury, die aan de mooi
ste auto's prijzen toekent.
MIDDELHARNIS - Naar aanleiding
van de op 6 augustus te organiseren old
timerdag in het centrum van Middel-
harnis gelden - na overleg met politie,
gemeente en Middenstandsvereniging
Middelharnis en op grond van artikel
2.2.2 van de algemene plaatselüke ver
ordening Middelharnis - de onder
staande verkeersmaatregel.
Parkeerverbod
Een parkeerverbod (met wegsleepregeling)
is van kracht op donderdag 5 augustus van
18.00 uur tot vrijdag 6 augustus 22.00 uur
aan het Beneden Zandpad (van Croissy tot
het postkantoor), het Diekhuusplein en de
parkeerplaats naast het Diekhuusplein.
Tevens op vrijdag 6 augustus van 8.00 tot
22.00 uur aan de Langeweg (van Drukkerij
De Graaf tot 'Holland-Zeeland', de Christi-
aan de Vrieslaan en het Burgemeester Bou-
manplein.
Uitrijverbod
Op vrijdag 6 augustus van 12.30 tot 22.00
uur geldt een uitrijverbod voor de Lijnbaan
straat, De Ruyter.straat, Molenstraat, Dirk
Bosstraat, Geleijn Comeslissestraat (tot
Beneden Zandpad). De benzinepomp aan de
Christiaan de Vrieslaan is op 6 augustus van
13.00 tot 20.00 uur niet bereikbaar.
"Middelharnis verdient het dat einde
lijk de milieuklachten nu eens tot het
verleden zullen behoren" was de ver
zuchting van het Statenlid Gerrlt
Wim van Veelen (SGP/ChristenUnie)
te Vlaardingen toen hem terzake een
persbericht van de provincie onder
ogen kwam. "Het heeft al veel te lang
geduurd!"
De Statenfractie SGP/ChristenUnie in Zuid-
Holland maakt zich ernstige zorgen over de
steeds aanhoudende grote hoeveelheid
milieuklachten vanuit Middelharnis.
In de lijn van de traditie van één van zijn
voorgangers, oud-Statehlid Klaas van de
Ketterij, heeft Gerrit Wim van Veelen direct
actie ondernomen nadat Middelharnis
bovenaan de lijst van de Milieuklachten van
Zuid-Holland is verschenen.
Naar aanleiding van een persbericht van de
provincie Zuid Holland heeft hij de voorzit
ter van de Statencommissie Groen, Water en
Milieu gevraagd om te bevorderen dat de
verantwoordelijke gedeputeerde in het colle
ge van Gedeputeerde Staten van Zuid-Hol
land, namelijk de gedeputeerden Van der Sar
en VanHeijningen, in de eerstvolgende
commissievergadering (1 september a.s.)
opening geven over de stand van zaken bij
de verlening en handhaving van de milieu
vergunningen van Fleuren Compost en Van
Genugten te Middelharnis.
Hij wil in ieder geval informatie hebben
over:
- de stand van zaken rondom (herziene)
milieuvergunningen, de revisie vergun
ningen, eventuele genomen of te nemen
proeven, de vaststelling van de normen
waaraan moet worden voldaan, de metin
gen, de termijnen waarbinnen een en
ander gerealiseerd moet zijn;
- de stand van zaken met betrekking tot
handhaving bij overtredingen van de gel
dende regelgeving en vergunningen, wel
ke acties zijn/worden ondernomen, hoe
vaak dit moest gebeuren, welke redenen
daaraan ten grondslag lagen;
- de stand van zaken met betrekking tot de
(eventueel) uitgedeelde boetes en redenen
waarom wel/niet hiertoe is overgegaan.
Terugkijken om te weten wat er is gebeurd,
is in deze situatie belangrijk. Maar vooruit
kijken om te zien hoe deze overlast uit de
wereld wordt geholpen, is veel noodzakelij
ker, vindt Van Veelen. Daarom wil hij weten
welk tijdpad wordt gehanteerd waarbinnen
een en ander is/wordt gerealiseerd.
Composteren van GFT, varkens houden en
bijvoederfabrieken exploiteren zijn belang
rijke bezigheden. Maar dit hoeft in 2004
geen stankoverlast te geven voor de omge
ving. Daar zijn genoeg maatregelen tegen te
nemen. Desnoods moeten ze maar worden
afgedwongen door het opleggen van boetes,
aldus het Statenlid.
Langeweg 38, 3244 BH Nieuwe Tonge
Tel. (0t87)6513 96
www.karels.com
Ook voor Caravan schadeherstel en onderhoud
CARAVAN- EN CAMPBRSERVICE
BjnOGARAmeBEDOlF
Maak tijdig een afspraak.
Voor meer informatie zie onze website:
Makelaarskantoor Tamboer
beëdigd makelaar/taxateur, lid NVM
0187-4765.^5
efumJ^
m'msmmï£B\
Balkon (sier)-
hekwerk
VGlitSttClk lil' «automatische)
I toegangspoorten
2 beëdigde/gecertificeerde
makelaars/taxateurs
of
NVM
Uw wensen van nu
bepalen de Opel van morgen
Op<l. Al 35 jaar de meest geliefde outo von Nederland.
www.opelnieuws.nl
www.cormelissant.nl
EUSSANL
Nip/erheidsweg 4, Dirksland
Autobedrijf Cor Melissant
0187-601598
F/a/r/ree Caravans
0187-60 5191
Cor NIelissant Tweewielers
0187-6017 06
MAKELAARDIJ
Middelharnis B.V.
Voor de koop of verkoop van uw woning
Doetinchemsestraat 32-34, 3241 AA Middelharnis
Tel. (0187)482606
REGISTERACCOUNTANTS
De laatste Diekdag in Middelharnis van vrij
dag 6 augustus geheel in het teken staan van
de motorsport, zo worden er diverse demo
races verzorgd met Oldtimers, sportwagens,
formule auto's, motoren karts etc. op een
afgezet circuit in het centrum van Middel
harnis. Tevens zijn er diverse infostands
aanwezig op het Diekhuusplein mbt auto
sport en car hifi. Kortom een zeer spectacu
lair evenement.
's Avond vindt er een rondrit van oldtimers
en oude motorfietsen plaats door het winkel
centrum start -i-- 19.00 uur van de Hughens
op industriegebied Oostplaat, (ongeveer 150
deelnemers).
Het programma voor deze dag; Braderie
13.00-21.00 uur; Motorsport demo 13.00 -
21.00 uur en Oldtimer rit 19.00 - 21.00 uur.
(door Gert van Engelen)
In een vorige editie van Eilanden-Nieuws ver
telde ir. Erwin Winter, onderzoeker bij het
Nederlands Instituut voor Visserijonderzoek
in IJmuiden, over de teloorgang van de vis
stand, met name in het getemde Haringvliet.
Winter is een wetenschapper, die zijn kennis
put uit cijferreeksen, statistieken, rapporten
en objectieve gegevens. Bram Sperling is een
man van de praktijk. Vissen gaan door zijn
handen. Hoe luidt zijn aardse mening over de
huidige visstand? Is die werkelijk zo trooste
loos als Winter schetste? En wat zijn volgens
Sperling de oorzaken? In dit aanvullende
interview: de inzichten van een rasvisser.
V^ was de jongste thuis en toen hij veertien
werd, wist hij wat hem te doen stond. Bram
Sperling zou gaan vissen. Net als zijn vader
Kees, net als vier oudere broers van hem. Vis
zou ook zijn leven gaan beheersen. Het
water riep, de plicht riep.
Vijfenzestig is Sperling inmiddels. Hij zit
voor de gelegenheid aan een tafel in de
uiterst propere, echtelijke woning aan de
Dirkdoensweg in Ouddorp. Fors postuur,
borstelige wenkbrauwen en krullend haar,,
dat overigens meestal is bedekt met een wol
len muts, op een markant hoofd. Sperling is
gekleed als een visser en oogt als een visser.
Eigenlijk zit hij niet op z'n plek, hier, zo
geduldig aan de tafel. In zijn werkkledij valt
hij een beetje uit de toon. Liever zou hij ook
gewoon aan het werk zijn, verraadt zijn
ongeduldige spreektrant. Maar hij begrijpt
het wel; soms moet het werk even wijken.
Zijn werkdagen werden vanaf jonge leeftijd
bepaald door een straf ritme. Moeiteloos
weet hij het na vijftig jaar nog op te roepen.
Bij vroeg tij verlieten de Sperlings de getij-
haven die Ouddorp toen nog was, 's avonds
om tien, elf uur. Behalve op zondag; dan
werd gewacht tot na twaalven. Bij laat tij
was het tijdstip vier, vijf uur in de ochtend.
Elke dag trokken zij er op uit, en steevast
was het doel het Brouwershavense Gat, dat
nu is afgesloten. "We vingen er hoofdzake
lijk garnalen, maar later ook wel schol, tong
en tarbot."
Vissen loonde, want het Brouwershavense
Gat krioelde van de vis. "De Grevelingen
was de kraamkamer van de Noordzee. Er zat
verschrikkelijk veel jonge schol en jonge
tarbot. Dat zag je niet in de andere zeegaten,
en al helemaal niet in het Haringvliet. Daar
was zoet water, daar kwamen die vissen niet
voor." Deels werden hun vangsten verkocht
op de afslag van Ouddorp. Die vis was voor
de consumptie. De rest bleef achter in Brou
wershaven, vanwaar gezouten garnalen naar
Franse restaurants werden geëxporteerd.
In 1970 moesten de Sperlings abrupt breken
met hun alledaagse praktijk: de Grevelingen
werd afgesloten. "Daardoor", vertelt Bram
Sperling, "veranderde er heel veel voor ons.
We gingen buitengaats, de Noordzee op, met
meer pk's." Van 120 pk groeide het motor
vermogen naar 500, nog later naar 2000 en -
bij althans zijn collega's - tot 4000 pk's. Ook
buiten de Brouwersdam visten de Sperlings
Bram Sperling
"Het openzetten van de Haringvlietsluizen is kapitaalvernietiging
(Foto Gert van Engelen).
(minus de vader, die in 1968 op 74-jarige
leeftijd is overleden) aanvankelijk nog op
garnalen, maar dat was op den duur "geen
haalbare kaart meer". "De broedplaatsen
verdwenen. Dat waren de Oosterschelde, het
Brouwershavense Gat en een gedeelte van
het Goereese Gat, al betekende die niet
zoveel als paaiplaats."
Tong, schol en kabeljauw vervingen de gar
nalen. Het jaargetijde regelde de vangsten.
Sperling; "In het voorjaar en in de winter
probeerde je 't op kabeljauw, of wat er maar
te vangen was. In de zomer visten we op gar
nalen. September was er de beste maand
voor. In het najaar ging je weer over op
kabeljauw of platvis." Lang hield Bram
Sperling de zeevisserij niet vol. Terwijl zijn
broers de Noordzee bleven bevaren, koos
Bram Sperling voor de fuikenvisserij op de
Grevelingen; paling. Hij begon er in 1972,
en lag er eenjaar later alweer uit. "We waren
met z'n zestienen op de Grevelingen. Dat
waren er te veel. Toen ben ik uitgeloot."
Hij bleef fuikenvisser, maar koos andere
locaties - plekken die hij nu, ruim dertig jaar
.later, nog steeds frequenteert; het Goereese
Gat, het Hartelkanaal en het Calandkanaal.
Het Goereese Gat bestrijkt hij vanuit de
haven van Stellendam. Daar liggen nog
altijd de twee schepen, die hij gebruikt voor
de palingvisserij en het slepen op bof. Voor
de paling gebruikt hij de Ouddorp 11 (de
'Jacob'), een open visboot van negen meter,
waarop de fuiken worden verwisseld en de
paling in de beun beland. Voor het slepen op
bot beschikt hij over de Ouddorp 2 ('Neel-
tje'), een visserijschip, tevens werkschip van
22 meter. De visgronden in het Hartel- en
Calandkanaal bevaart hij met de 'Laurina',
ook een open visboot, die ligt afgemeerd in
Rozenburg. Met de fuiken die hij in de kana
len achterlaat, vangt hij paling. "Al is alles
watje erbij krijgt, is meegenomen."
Zo'n drie keer per week trok Bram Sperling
er op uit. De vangsten varieerden nogal.
"Soms heb je tien kilo, soms vierhonderd. Het
is heel verschillend en het heeft met zóveel
factoren te maken." Onvoorspelbaar zijn de
vangsten geworden, maar ontegenzeggelijk
ook klemer. Bijna zienderogen heeft Bram
Sperling de visstand zien slinken. Gelaten;
"De paling is overal minder geworden. Je ziet
geen glasaal meer, geen jonge broed. Nou ja,
nog wel wat, maar véél te weinig."
De hoofdoorzaak is, zegt Sperling, dat "de
jonge glasaal al in Portugal, Frankrijk en
Spanje wordt gevangen en daar de pan in
gaat. Maar het grootste gedeelte is bestemd
voor de aalkwekerijen in Aziatische landen
als China en Japan. Het ergste hiervan is dat
de helft tijdens het transport per vliegtuig
sneuvelt door stress." Hij wil maar zeggen;
"Normaal gesproken groeit de glasaal groeit
hier, in Nederland, op. Maar als-ie niet komt,
kan-ie ook niet opgroeien."
Minstens zo schuldig aan de fors teruggelo
pen visstand zijn de aalscholvers. Sperling
windtzich danig op over deze vogels. "Aal
scholvers vreten alles wat ze te pakken kun-
De'weinige paling die Sperling zelf nog vangt, verkoopt hij gerookt in zijn viswagen.
nen krijgen, vooral jonge vissen. Per stuk
eten ze wel zes tot zeven ons per dag; schol-
letjes, tongetjes, scharretjes. Overal, door
heel Nederland, vernietigen aalscholvers
meer aan de visstand dan de overbevissing
waaraan kotters zich schuldig zouden
maken."
Veel andere vissen dan paling valt er voor
Bram Sperling buiten de Haringvlietsluizen
niet te vangen. "Soms vang je snoekbaars,
voorn en brasem. Maar niet veel. Eigenlijk
alleen net even als de sluizen opengaan bij
het spuien, als de druk wegvalt van het
bovenwater. Het zijn hooguit een paar vis
jes, en dan nog alleen in de winter; voor de
rest zie je ze niet meer. In de winter zijn die
vissen een beetje suf van de kou en gaan ze
met de stroom mee. In de zomer zijn ze
levendig en dan zijn ze aan het azen op klei
ne visjes, in ondiep, warm water."
Zozeer zijn de vangsten afgenomen, dat
Bram Sperling noodgedwongen zelf vis ging
verkopen, vanuit een viswagen. "In de
paling zat niet genoeg meer. Om meer brood
te krijgen, zijn we begonnen met een ver-
koopwagen van vis." Drie tot vier dagen per
week rijdt hij er mee rond. In de zomer
maanden langs campings bij Ouddorp, gedu
rende de rest van het jaar stalt hij de wagen
wekelijks in Hellevoetsluis, bij een super
markt en bij een dierenkliniek. "Het is kant-
en-klare vis die ik verkoop. Afkomstig van
groothandelaren in Scheveningen en Stel
lendam." De weinige paling die hij nog zelf
vangt, verkoopt hij gerookt in de viswagen.
De alledaagse praktijk is voor Bram Sper
ling ingrijpend veranderd. Nog steeds vist
hij op zijn vaste locaties, maar slechts nu en
dan. Het werk wordt nu voornamelijk
gedaan door zijn jongste zoon Teun (30) en
een compagnon. Sperling zelf staat tegen
woordig vaker in de wagen dan op zijn
boten. Van zijn hoogbejaarde broers zijn er
nog drie in leven en twee van hen, 79 en 80
intussen, assisteren Bram Sperling door het
nakijken en repareren van fuiken en door het
verlenen van hand- en spandiensten. Van de
vier kinderen die Bram Sperling heeft, drie
jongens en een meisje, zet behalve Teun
alleen Leo (40) de familietraditie voort; Leo
is zeevisser.
Naar de Grevelingen, zijn allereerste vis-
grond, zou Bram Speriing niet meer willen
terugkeren. Het meer heeft voor hem definitief
afgedaan. "In de winter valt er al niets te van
gen, want dan doet de paling z'n winterslaap.
Hij zit in het shk, en daar komt-ie eind maart,
begin april pas weer uit. Maar in de andere sei
zoenen is er ook vrijwel niets te doen; de
paling trekt uit de Grevelingen, doordat er
geen aaltjes meer komen." Oestervissers, weet
hij, opereren nog wel op het meer, maar de
opbrengst is "minimaal". "Ze kunnen er hoog
uit een klein weekgeld mee verdienen."
Het verwondert hem niet, die magere oester
vangsten. "Het water gaat niet op en neer. Dat
is onnatuurhjk. Zout water moet stomen; daar
leeft de oester in. In zoet water gaat-ie hartstik
ke dood." Bram Sperling is er daarom een voor
stander van dat de Brouwersdam, anders dan
het Haringvliet, wordt opengezet. Er is nu maar
een kleine doorlaat, "een sluisje van 25 meter".
Volgens hem zou er een doorlaat van "zeker
duizend meter" moeten komen, en dan zowel in
de Brouwersdam als de Grevehngendam. "Dan
zou de visserij staan juichen", verzekert hij.
"Want dan kan het vloedwater van de Ooster
schelde weer rondstromen. Dan krijg je weer
een natuurKjke gang van zaken en komt er weer
broed genoeg in de Grevelingen."
De Haringvlietsluizen op een kier zetten, zoals
het ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft
aangekondigd, heeft volgens Bram Sperling
totaal geen nut. "De Haringvlietsluizen op een
kier is onzin", zegt hij gedecideerd. "Het
Haringvliet is altijd te zoet geweest; het zoete
water overheerste daar. Het was nooit een
broedkamer voor de Noordzee, dus openzetten
herstelt niets. Vis moet geen zoet water heb
ben, maar brak water. Het Haringvliet stelt
voor de visserij geen moer voor, niets. Open
zetten is gewoon kapitaalvernietiging."
