Zuiveringsschap zet
wapenfeiten op een rij
^kr
i^Hk
Vandalisme teistert Dirksland
Westhoofdvallei is nu op zijn mooist...
Kruistocht
Maar LeMiHgrad
Wandelexcursie
door de
Preekhilpolder
VERVOLGVERHAAL
EiiAnDBrf-niEuws
Musical Jong Apollo
RV. De Rode Duif
Inloop Marathon
Bingo te Dirksland
P.V. De Trekvogels Ouddorp
12
^Bk
te Stad a/h Haringvliet
•J^a-iga-^rilogie deel 1
JOH. GVEENHOF
PAGINA 5
DINSDAG 22 JUNI 2004
1
1^
1
i
i
De hter J. Boeve overhandigt het rapport aan de heer D. Monster, voorzitter van het overleg
van de negen waterschappen.
Op donderdag 17 juni heeft de heer J
Boeve. voorzitter van Zuiverings
schap Hollandse Eilanden en Waar
den, het eerste exemplaar van het rap
port "Een kwart eeuw waterkwali
teitsbeheer in Zuid-Holland Zuid"
uitgereikt aan de voorzitters van de
acht waterschappen die samen met
het zuiveringsschap per 1 januari
2005 drie nieuwe waterschappen gaan
vormen.
Zuiveringsschap Hollandse Eilanden en
Waarden heeft sinds 1981 de zorg voor de
kwaliteit van het oppervlaktewater, zoals
sloten, singels en meren, in het zuidelijk deel
van Zuid-Holland. In verband met een reor
ganisatie van het waterbeheer wordt de
waterkwaliteitst'aak per 1 januari 2005 ver
deeld over drie nieuwe waterbeheerders. In
het rapport "Een kwart eeuw waterkwali
teitsbeheer in Zuid-Holland Zuid" beschrijft
het zuiveringsschap wat er sinds haar
oprichting in 1981 gedaan en bereikt is voor
de waterkwaliteit in Zuid-Holland Zuid en
geeft hel een visie op het waterkwaliteitsbe
heer in de toekomst. Het rapport is opgesteld
om er mede voor te zorgen dat de kennis en
kunde over het waterkwaliteitsbeheer goed
wordt overgedragen.
Verbetering waterkwaliteit
Het rapport beschrijft op overzichtelijke wij
ze hoe de waterkwaliteit zich sinds 1981
heeft ontwikkeld en wat de huidige situatie
is. Het algemene beeld is dat de waterkwali
teit duidelijk is verbeterd. Slechte situaties
die overlast veroorzaken zijn tegenwoordig
uitzonderingen. De gewenste goede omstan
digheden komen echter nog te weinig voor.
Matige situaties hebben de overhand.
Ook de ontwikkelingen die hebben geleid tot
de verbetering van de waterkwaliteit worden
beschreven. Om de ontwikkeling en actuele
kwaliteit van het oppervlaktewater te bepa
len, verricht het zuiveringsschap regelmatig
metingen. Daarnaast werkt het zuiverings
schap op drie manieren aan een betere water
kwaliteit: door het zuiveren van afvalwater,
het reguleren van lozingen en door aanpas
sing van de inrichting en het beheer van het
oppervlaktewater.
De samenwerking met andere partijen (zoals
waterkwantiteitsbeheerders, gemeenten,
agrariërs en natuurbeheerders) knjgt ook de
nodige aandacht in het rapport. Juist door
gezamenlijke inspanningen is veel bereikt.
Daarnaast worden relevante, algemene
maatschappelijke ontwikkelingen in
beknopte zin beschreven.
Toekomstvisie
Ondanks de bereikte resultaten blijft het
waterkwaliteitsbeheer ook de komende
decennia van groot belang. Zonder continu
ering van de huidige inspanningen kan de
waterkwaliteit weer snel verslechteren.
Extra inzet is nodig om de gewenste kwali
teit te realiseren. Maatschappelijke ontwik
kelingen leiden bovendien tot nieuwe aan
dachtspunten. Landelijke en Europese regel
geving zorgen voor een grotere druk op het
tijdig realiseren van doelen. Het rapport
geeft in een toekomstvisie aan op welke wij
ze de waterkwaliteit in Zuid-Holland Zuid
op een duurzame manier verder verbeterd
kan worden.
Het rapport of een samenvatting daarvan is
aan te vragen via de productgroep Commu
nicatie van Zuiveringsschap Hollandse
Eilanden en Waarden, Postbus 469, 3300
AL Dordrecht, 078-6397100. Het is binnen
kort ook te vinden op internet:
www.zhew.nl.
In de nanacht van afgelopen zaterdag op
zondag, tegen het licht worden rond half vijf,
is in Dirksland een spoor van vernielingen
getrokken, met name in Dirksland-Zuid en
het centrum.
In talloze voortuinen werd een ravage aan
gericht, mogelijk door enkele jongeren van
rond de zestien jaar uit een naburige woon
plaats. Staande vlaggenmasten werden van
hun plaats gerukt en in andere voortuinen
neergekwakt, brievenbussen werden van de
muren gerukt, tuinverlichting werd vernield,
tientallen bloempotten werden uit voortui
nen genomen en op straat in stukken gesme
ten zodat op diverse plaatsen de weg bezaaid
was met scherven, grond en planten, tuinte-
gels werden opgeraapt en in gruzelementen
gegooid, tuinbeelden idem dito, vuilcontai
ners werden omgeworpen en het afval op
straat geslingerd, ergens lag een droogmolen
op z'n kop op de openbare weg, enz., enz.
Op dit moment kan over de daders nog niet
veel worden gezegd. Wel hebben sommige
omwonenden kort na het gebeurde enkele
jongeren gesignaleerd. Ook over het motief
van dit brute vandalisme op uitgebreide
schaal is nog niet veel bekend. Het is niet
onwaarschijnlijk dat het om een combinatie
gaat van drankgebruik en een afreageren van
voetbalfrustraties, nadat zaterdagavond het
Nederlands elftal zijn EK-wedstrijd tegen
Tsjechië heeft verloren.
De gedupeerden in Dirksland, waaronder
verscheidene ouderen en bejaarden, zullen
in ieder geval aangifte doen bij de politie.
Ook ooggetuigen kunnen signalementen
doorgeven aan de politie, via het nummer
0900-8844.
Het IVN Goeree Overflakkee, VVV
Ouddorp en het Zuid-Hollands Land
schap organiseren op zaterdag 3 juli
om 14.00 uur een wandelexcursie in
de bloemrijke Preekhilpolder bij
Ouddop. Ga mee op zoek naar de kla
vervreter! Het wordt genieten op de
dijken, die een bloemenkrans rond de
polder leggen.
Een natuurgids voert u langs de grasdijken
met een enorme plantenrijkdom, vogels en
insecten. Eind veertiende eeuw werd de pol
der Oudeland ingedijkt. In 1723 werd de
Preekhilsedijk aangelegd in de zuidwest
hoek van deze polder. In dit afgesphtste deel
van de polder werd grond gewonnen voor de
aanleg van een nieuwe binnendijk. Zou ont
stond een 'inlaag': een afgegraven stuk nat,
binnendijks land tussen de zeedijk en een
nieuw aangelegde binnendijk. De Preekhil
polder dankt haar naam aan de kapel die op
een duin ten zuiden van de Westduinen heeft
gestaan.
Datum: zaterdag 3 juli
Aanvang: 14.00 uur
Verzamelen: Aan het einde van de Blomweg
in Ouddorp. (Parallelweg naast N57. Te
bereiken via Oudelandseweg, onder viaduct
door en bij T-splitsing links. Parkeren aan
het einde van de Blomweg).
Deelnamekosten: gratis
Aanmelden: opgave verplicht tot en met
vrijdag 2 juli telefonisch tussen 10.00 en
17.30 uur bij VVV Ouddorp, telefoonnum
mer (0187) 68 17 89 of via de natuuragenda
op www.zuidhollandslandschap.nl.
NIEUWE TONGE - Alweer voor de 28e
keer brengt het kinderkoor Jong Apollo een
musical. Deze inmiddels bekende musicals
worden door vele belangstellenden
bezocht. Ook deze wordt weer erg leuk. Het
verhaal speelt zich af in een arm vissers
dorp. Op een dag vangt de arme visser
Klaas samen met Teuntje een zeemeermin
en samen denken ze hiermee geld te gaan
verdienen. Mar de vrouw van Klaas, Trijn
tje, is verdrietig en boos dat Klaas met een
vreemde vrouw komt aanzetten.. En Miran
da de zeemeermin smeekt hem haar weer
terug te brengen, want zonder water moet
ze sterven. Om van al dat gezeur af te zijn
brengen Klaas en Teuntje de zeemeermin
terug naar zee. Als beloning krijgt Klaas
van de zeemeermin een ring.
Met deze ring kan Klaas drie wensen doen.
Drie wensenen niet meer. Wat gaat
Klaas allemaal wensen? Dat blijft natuur
lijk een verrassing. Wel kunnen we zeggen
dat er vele leuke momenten zijn die je niet
verwacht. Een klein tipje van de sluier kun
ne we op lichten. Vele personages komen te
voorschijn. Er komen zowel Japanners,
Tirolers, een heuse bruiloftspartij en nog
veel meer voor het voetlicht. Zo'n 21 lied
jes uit bekende musicals, 2 dansen en onge
veer een 100 tal verschillende kostuumpjes.
Beslist de moeite waard dit allemaal te gaan
zien.
Het is alleen al leuk om deze 33 jeugdige
musicalsterren te zien optreden.
Het is ook vooral leuk voor kinderen die
misschien ook wel lid willen worden van
het koor. Zij kunnen dan alvast kennis
nemen van hoe het er naar toegaat bij zo'n
musical
De algehele leiding is in handen van Nelle-
ke Bruggeman geassisteerd door Loes
Gebraad en Karolien Jordaan. De grime is
zoals vele jaren weer in deskundige handen
van Cees Smit. Deze laatste heeft vele jaren
ook musicals voor het voetlicht gebracht.
Het decor wordt verzorgd door Robert
Campfens. Deze musical, getiteld "De Drie
Wensen" wordt opgevoerd in Ons Dorps
huis te Nieuwe Tonge op vrijdag 25 juni.
De avond begint om 19.30 uur en de zaal is
open op 19.00 uur
De entree is 2,50
Wilt u verzekerd zijn van een plaats dan
kunt u kaarten bestellen en afhalen bij Nel-
leke Bruggeman 0187-651748 of bij Karo
lien Jordaan 0187-652092.
Schoon kwelwater uit de duinen voedt de Westhoofdvallei. In de zomer zorgt de schone kwel voor bloei van bijzondere planten. In de winter (zie foto) zet
ten kwel en regenwater delen van de vallei onder water. De ondiepe plassen zijn aantrekkelijk voor allerlei vogels.
noodzakelijk om zeldzame soorten in stand te houden. De West-
OUDDORP - De komende paar weken is de Westhoofd
vallei op zijn mooist. Het natuurgebied van Natuurmo
numenten, vlakbij de vuurtoren op de Kop van Goeree,
kleurt nu paars en geel van de bloemen.
De open vallei wordt vanaf deze tijd juni opzichtig 'in bezit geno
men' door bloeiende planten. Zeldzame en kwetsbare planten boven
dien. Voor de liefhebber is de bloemenpracht goed beleefbaar,
'gewoon' vanaf het fietspad naar de vuurtoren en het Westhoofddpad
toe. Met het blote oog zijn planten als Grote tijm. Rietorchis, Spaan
se ruiter en Grote ratelaar en vogels, vlinders en insecten zichtbaar.
Een prachtig beeld van kleuren en levende natuur! Om de zeldzame
planten te beschermen is betreden van de vallei niet toegestaan.
Rijkdom
De grote plantenrijkdom is landelijk bekend en plantenhefhebbers
maken graag een omweg om het gebied te bekijken. De vallei staat bij
Natuurmonumenten in de landelijke top-10, als het gaat om waarde
volle duinvalleien. Deze plantenrijkdom is mogelijk door een samen
loop van omstandigheden. Het gebied ligt op de overgang van zee
naar polder met daarbij allerlei overgangen: zeewind-luwte, droog-
nat, verschillen in de bodem, kwel.
De vallei staat door regenwater en kwel in de winterperiode deels
onder water. Deze ondiepe watervlakte is aantrekkelijk voor ver
schillende vogelsoorten. Het levert bovendien een spectaculair beeld
op voor fietsers en wandelaars.
Ouderwets boerenbeheer
Bovendien wordt de Westhoofdvallei al sinds mensenheugenis
begraasd door koeien. Het is een van de weinige valleien in Neder
land waar beweiding continu - ook in de Tweede Wereldoorlog -
heeft plaatsgevonden. Juist dit extensieve agrarische beheer is hier
hoofdvallei ontleent zijn waarde aan het eeuwenlange consequente
beheer van beweiden. Niets doen zou in de Westhoofdvallei leiden tot
verstruweling: met name duindooms vullen binnen enkele jaren de
gehele vallei op. Juist van deze duindoomstruwelen is een aanzienlijk
oppervlak aanwezig in het naastgelegen Springertduinen en Wester
duinen en elders in het Nederlandse duinengebied.
Kwaliteitstoets
Vereniging Natuurmonumenten beheert haar natuurgebieden volgens
een beheerplan of natuurvisie. Voor alle gebieden worden voor dit
beheer doelen opgeschreven. Dit kan de ontwikkeling van een gebied
zijn of het voorkomen van planten- of diersoorten. Na zes jaar evalu
eert de vereniging deze doelen. Medewerkers gaan samen met des
kundigen (onder andere biologen) het gebied in. Vragen tijdens zo'n
kwaliteitstoets: 'Hoe gaat het met de natuur?" Zijn de doelen
gehaald?', 'Moeten we het beheer veranderen?'
Voor de natuurgebieden op Goeree wordt momenteel hard gewerkt
aan een kwaliteitstoets. Het behouden van de kenmerkende planten in
de Westhoofdvallei blijft ook in de komende jaren belangrijk. Dit
betekent het openhouden van de vallei door begrazing en indien
nodig maaien van duindoom en kruipwilg.
In de loop der jaren zijn kleine stukjes van de Westhoofdvallei dicht
gegroeid met duindoom en kruipwilg. De koeien en paarden begra-
zen het hele gebied, maar hebben ook hun voorkeur en slaan af-en-
toe stukjes over. Grote oppervlakten duindooms zijn in de winter van
2003/2004 in samenwerking met vrijwilligers van de Vereniging
voor Natuur- en Landschapsbescherming Goeree Overflakkee
(VNLGO) gerooid, maar verspreid hebben de vrijwilligers bewust
wat struiken laten staan. Zo blijft de vallei open, maar is er ook leef
ruimte voor vogels en insecten. Solitaire duindooms zijn bijvoor
beeld belangrijk als uitvalsbasis voor sprinkhanen.
Uitslag wedvlucht St. Vincent De
lyross 18-06-2004. Los: 12.00. Deelne
mers: 8. Duiven: 29. Weer: Noord Wes
ten Wind.
C. Wagner; 1 2; B. Schuurman 3; Jan
Me-laard 4; K. Klink 5; L. Oranje 6; Th.
van Stralen 7.
Uitslag Wedvlucht Bourges Gare 19-06-
2004. Los: 07.10. Deelnemers: 9. Dui
ven: 74. Weer: Zuid Westen Wind
J.C. Wagner Zn. 1 2 3 8 12 14;
Patrick Sprong JL 4; J. D. Meiaard 5 9
17; L. Oranje 6 7 10 15 16 19; B.
Schuurman 11; I.J. van Zanten 13 18.
Net zoals in de voorgaande jaren sluit Stich
ting Verenigd In Kracht (SVIK) het bingo
seizoen weer af met een feestelijke Inloop
Marathon Bingo. Voor de liefhebbers van
het bingospel betekent dit dat het mogelijk is
om op zaterdag 3 juli a.s. van 17.00 uur tot
23.30 uur bingo te spelen in de Victoriahal te
Dirksland. Er worden op bij deze Marathon
Bingo in totaal 3x9 rondes gespeeld en 3
superrondes. Dit festijn heet een Inloop
Marathon Bingo omdat het gedurende de
avond tevens mogelijk is om in te stappen en
deel te nemen. Elk uur van de avond kunt u
zich aanmelden en deelnemen. Omdat het
een lange avond is, zal er ook goed voor de
inwendige mens worden gezorgd: alle deel
nemers kunnen gratis deelnemen aan een
zeer uitgebreid feestelijk koud en warm
buffet. Lekker eten dus en klinkende prijzen
winnen, dat kan op de laatste Bingo avond
van het seizoen 2003-2004 bij SVIK. Voor
verdere informatie kunt u bellen met L. de
Berg, tel. 0187-601850. Het nieuwe seizoen
start begin september op donderdagavond 2
september. De Victoriahal opent haar deuren
voor deze bijzondere Inloop Marathon Bin
go op zaterdag 3 juli 2004 om 16.00 uur.
St. Vincent de Tyross, 18-6,- gelost: 12.00
uur; deelnemers: 10; duiven: 49; weer:
bewolkt noordwest 3. A. Klijn 1, 3, 4, 9;
Comb. Grin wis 2; Comb. Akershoek 5;
Comb. Pijl-Verhage 6, 13; J. Kievit sr. 7, 8,
12; A. Kievit 10; Comb. Wolhuis-Coster 11.
-48-
Karl-Heinz schraapt zijn keel, zoekt wat in zijn zakken
en steekt en sigaret aan.
'Hé sufferd, doe die sigaret uit, de Russen kunnen dat
op kilometers afstand zien.'
Dreigend komt de schildwacht aanlopen, het geweer
schietklaar in de hand.
'Je moet in de tent blijven, sufferd. Wil je voor je
raap geschoten worden? Ga onmiddellijk naar bin
nen.' De SS-er maakt een gebaar met het wapen, dat
zoveel wil zeggen als: Wegwezen. Karl knijpt zijn
sigaret uit en grijnst: 'Beste vriend, ik heb hoge
nood, vertel jij me dan eens waar ik terecht kan. Bin
nen zitten we als mieren op een hoop, je kunt van mij
niet verwachten dat ik daar m'n boodschap kan
doen.'
'Wat moet je dan?' vraagt de SS-er wantrouwend.
'Met de broek af en als je me niet snel laat gaat doe
ik het in jouw laarzen.'
De schildwacht weifelt: 'De latrine is achter de ten
ten."
'Dank je vriend.' Karl-Heinz loopt argeloos in de
richting die de soldaat hem wijst, recht toe recht aan
langs de rijen tenten.
'Daar niet heen sufferd, overal lopen posten. Ben je
soms levensmoe? Ze schieten je zo voor je raap.'
'Waar dan?' reageert hij argeloos.'
'Je moet achter de tenten langs, dan zien ze je niet."
'O, 't is goed hoor." Karl stapt weg in het donker en
glimlacht voldaan; dat is precies wat hij hebben
moet. Eenmaal uit het gezicht van de schildwacht
sluipt hij onhoorbaar weg langs de tenten, blijft zo nu
en dan even staan en luistert scherp. Van de schild
wachten die de boel bewaken is niets meer te mer
ken.
'Dat is de methode om zaken te doen," grimast hij en
verdwijnt in een grote tent.
Midden in de nacht schrikt Franz wakker.
'Hé vriend, wakker worden!' Zachtjes wordt er aan
zijn arm geschud. Slaapdronken kijkt hij om zich
heen en ontwaart bij het zwakke licht van een olie
lampje het grijnzende gezicht van Karl-Heinz.
'Wat moet je? Ga slapen kerel; morgen moeten we
weer kilometers lopen."
'Heb je nog honger, sergeant?' gnuift Karl.
'Heb je wat?"
'Ja, maar praat een beetje zacht, je brult het hele
kamp wakker. Hier, kauwen makker. Eet niet te
luidruchtig, anders zet je misschien de SS op m'n
spoor.'
Hij duwt Franck een stuk geurig gekruide worst in
zijn handen en sluipt dan naar Franck die eveneens
met een flinke portie wordt bedeeld. Ook krijgen ze
nog een paar pakjes sigaretten met de mededeling dat
ze de treurige moed niet moeten bezitten om z'n ding
hier aan te steken.
Al heel vroeg in de morgen worden ze gewekt. De
mars naar het front wordt voortgezet. Buiten staat de
lucht stijf van de kou. Ze huiveren en het lijkt of bij
iedere ademhaling gloeiende spelden in hun longen
worden geprikt. De Russen staan al naast hun
wagens te wachten, gebogen figuren, die apathisch
de dingen over zich heen laten gaan.
Ze gaan naar het front. Het gedreun van het geschut
komt steeds dichterbij. Hier en daar is een batterij
ingegraven. Munitie en andere benodigdheden voor
het front staan hoog opgestapeld. Een twintigtal
tanks met hun bemanningen staan verdekt tussen de
lage struiken te wachten.
Aan het front lijkt het leven in winterslaap te zijn.
Even voor de Poolse grens rijdt de trein op een
zijspoor en stopt. De vrouwen moeten uitstap
pen en worden naar een verzamelplaats gebracht
op korte afstand van het spoor. Hier worden ze in groe
pen van twintig gedeeld, die vervolgens, groep na
groep, onder leiding van een leidster wegmarcheren.
Na een half uurtje lopen komen ze in een bos, waar het
wemelt van SS-troepen die zich gereed maken om naar
het front te gaan. De vrouwen vragen zich af of hun
aanwezigheid in verband moet worden gebracht met
deze soldaten, waar ze het niet zo erg op hebben.
'Hé zonnetje', roept Gerda Holsmacher tegen de leid
ster die naast hen loopt. 'Luister eens, beste meid! Is
het de bedoeling dat wij hier die zwartjassen moeten
vermaken?'
De leidster, nog een vrij jong meisje, glimlacht verle
gen: 'Nee hoor, maakt u zich maar niet bezorgd.'
'O, moet je die kerels eens zien kijken, ze eten je haast
met hun ogen op.' Gerda wijst naar een stel SS-ers die
op een tank gezeten met meer dan belangstelling de
vrouwen opnemen.
'Houd toch je grote waffel eens dicht. Jij met je praat
jes brengt ons nog eens allemaal in moeilijkheden', bijt
Adelheid Bergmayer haar toe.
'Kind, houd je rustig, ik wil alleen maar graag van te
voren weten, waar ik aan toe ben. Da's makkelijk, je
kunt dan alvast met bepaalde dingen rekening houden."
'Gerda, je bent weer eens hoogst onmogelijk', mengt
Hanna Fleischmann zich in het gesprek.
Het bos wordt steeds dichter. De kruinen van de bomen
groeien in elkaar, zodat de lucht niet meer te zien is.
Onder het groene dak hangt een vreemd schemeriicht,
dat de omgeving een sprookjesachtig aanzien schenkt.
Plotseling doemt midden in de wildernis een station
netje op. Het is aangelegd voor smalspoor en is vanuit
de lucht onmogelijk te zien. Er staat een treintje. Lage
platte wagentjes waarop banken zijn gemaakt. De
vrouwen worden verzocht hierop plaats te nemen, daar
hun verdere reis via dit vervoermiddel zal plaatsvin
den. Met z'n drieën naast elkaar kunnen ze net op de
banken zitten. Groep na groep wordt ingeladen, dan zet
het treintje zich in beweging.
Het duurt nog twintig minuten voor ze hun eindbe
stemming bereiken: een barakkenkamp onder het
geboomte verscholen.
'We zijn er", roept de leidster, 'allemaal uitstappen en
hier opstellen. Met vieren naast elkaar.'
Netjes, als waren ze soldaten, stellen ze zich in het
gelid en worden afgemarcheerd. De leidster brengt de
vrouwen op een kamer waar twintig bedden staan.
'Gaat u een ogenbUk zitten, dan zal ik u vertellen waar
u bent, wat u gaat doen en wat er van u wordt ver
langd.'
Wat er verteld wordt hebben ze al vele malen moeten
aanhoren. Verder zal hun taak bestaan uit het repareren
van kleding die van de fronten komt.
'U kunt u op uw gemak installeren. Zoek allemaal een
bed en een kast uit. Als uw spullen opgeborgen zijn
kom ik weer langs." Ze kijkt op haar horloge: 'Over
een half uurtje gaan we naar de kantine om gezamen
lijk koffie te drinken. Daarbij zal ik u nog het een en
ander vertellen over de gang van zaken hier."
Ze loopt naar de deur waar ze zich omdraait: 'Voor ik
het vergeet; ik heet Helga Richter, verdere bijzonder
heden zal ik u later wel vertellen.'
Deze bijzonderheden blijken te bestaan uit een tien-
urige werkdag, vrije kost en inwoning en verder alle
voordelen die het werken voor het Groot-Duitse rijk te
bieden heeft. (wordt vervolgd)
