Ds. Van Duijvenboden neemt afscheid
van Hervormd Den Bommel
PREDIKBEURTEN
Voetbalgekte
Te weinig woningen
voor jong en oud
De tale Kanaans
Bazar op
Melissantse school
eiiahdihi^ieuws
in Zuid-Holland
Excursie
Hellegatsplaten
Raad Oostflakkee
behandelt
Voorjaarsnota
Expositie van
P. Kuijper in Theetuin
EIIAI1DEt1-l1IEIJW5
Jeugdvissen bij
HSV De Viscromte
Ds. Van Duijvenboden, die een beroep naar Apeldoorn heeft aangeno
men, nam afgelopen zondag afscheid van de Hervormde Gemeente van
Den Bommel, die hij 4M jaar heeft mogen dienen. Hij nam afscheid met
de hogepriesterlijke zegen uit Numeri 6:24-26: 'De HEERE zegene u en
Hij behoede u, de HEERE doe Zijn aangezicht over u lichten en zij u
genadig, de HEERE verheffe Zijn aangezicht over u en geve u vrede.'Als
thema voor zijn afscheidspreek koos ds. Van Duijvenboden 'Een geze
gend volk', en ging daarbij uit van drie punten: 1) Zegen en bewaring, 2)
Omzien in genade en 3) Liefde en vrede.
Zegen en bewaring
Omzien in genade
Liefde en vrede
Zondag 6 juni 2004
Toespraken
In de Provinciale Woonvisie 2005-
2015 staat centraal dat voor alle
bevolkingsgroepen gestreefd moet
worden naar de beschikbaarheid
van passende woningen. In de visie
wordt zorgvuldig gekeken naar de
behoefte aan sociale woningbouw,
maar ook naar het scheppen van
woonmilieus voor midden- en hoge
re inkomens. Naast de enorme
behoefte die er Is aan woningen voor
ouderen en jongeren, blijft er van
zelfsprekend aandacht voor de
gezinshuishoudens.
Rol van de provincie
Ter gelegenheid van het 25-jarig
bestaan van de vereniging voor
Natuur en Landschapsbescherming
Goeree Overflakkee (NLGO) wordt
in samenwerking met Staatsbosbe
heer een excursie gehouden op de Hel
legatsplaten.
Volgende week donderdag 17 juni, 's
middags om 14.00 uur behandelt
komt de gemeenteraad van Oostflak
kee in vergadering bijeen.
PAGINA 2
VRUDAG 11 JUNI 2004
Het woord zegen komt in ons taalgebruik in
verschillende uitdrukkingen en betekenissen
voor. Hier gaat het over de zegen die de
hogepriester Aaron mocht leggen op Israël.
Het volk is dan nog bij de Sinaï, waar het de
Tien Geboden ontvangen heeft met aanwij
zingen om God te dienen. In Numeri volgen
nog een aantal ordeningsvoorschriften. Aan
het eind daarvan volgt de zegen, waar het in
de prediking over gaat.
Een 'zegen' is, kort samengevat, een uit
spraak met bijzondere macht. Via Mozes
krijgt Aiiron van God de opdracht om het
volk te zegenen. Die zegen komt dus van
God. Hij legt er de kracht in. Als de hoge
priester in het huis des Heeren dienst gedaan
had, zegende hij het volk. Dat zien we bij
Aaron, later ook bij Zacharias.
Wat moeten Aaron en zijn zonen nu zeggen?
De HEERE zegene u en behoede u! De
HEERE is Degene, Die het volk uit Egypte
bevrijd heeft en Die gezegd heeft; Ik ben de
HEERE uw God. Die Naam komt in de
zegen driemaal voor.
In het woordje 'u' worden de mensen elk
persoonlijk aangesproken. Daarnaast geldt
het ook voor het volk als geheel. Zegen staat
tegenover vloek. In het oude Israël werd met
zegen vooral voorspoed bedoeld: een geze
gende oogst, een gezegend huwelijk, enz. In
het woord 'behoede' gaat het om bewaring,
zoals ouders hun kinderen in het oog hou
den, voor hen zorgen dat ze niet afdwalen.
Vele malen hebben we als dienaar namens
de HEERE de zegen op de gemeente mogen
leggen, aldus ds. Van Duijvenboden. Er
waren zorgen, maar er was ook veel zegen.
Arbeid is gezegend, er was voedsel, kleding,
er was een huis om in te wonen. En was het
niet de HEERE Die kracht gaf, juist als het
moeilijk was. Die wegen baande waar wij ze
soms niet zagen? Tel uw zegeningen eens
op. Die waren er ook in de gemeente. Er was
groei van de gemeente, er werden kinderen
gedoopt en huwelijken ingezegend, er
mochten mensen tot geloof komen, en we
werden voor verdeeldheid bewaard.
En weet u wat nu zo machtig is? Een dienaar
gaat weg, maar de HEERE van deze zegen
blijft. De zegen hing ook niet van Aaron af.
Toen hij wegviel, waren er zijn zonen. Men
sen gaan, maar de HEERE blijft. De HEERE
is ook nu nog de God van het verbond.
Er zit een opklimming in de zegen. Deze
zegen komt dichter bij het hart. Hij -
opnieuw de Heere van het Verbond - doe
Zijn aangezicht over u lichten. Een prachti
ge uitdrukking. Dat merk je pas goed als
God Zich van je afkeert. Er is sprake van
zegen als de HEERE Zich naar je toewendt.
Dat is iets waar in de Bijbel veel om gebeden
wordt. Als de HEERE Zich verbergt, horen
we David zeggen: Hoe lang zult Gij Uw aan
gezicht verbergen? Aanschouw, verhoor
mij, HEERE (Psalm 13).
Er staat ook nog: En zij u genadig. In het
Oude Testament is iemand genadig die je
draagt als je niet meer verder kunt, die voor
je zorgt als je het zelf niet meer kunt. Maar
deze genade heeft ook een diepere dimensie.
Het was de Priester die de zegen meegaf. Hij
had tot taak om te offeren. Dat was nodig
omdat het volk een zondig volk was. De
Tien Geboden - een wet om naar te leven -
werden dagelijks overtreden. Door het volk
als geheel, maar ook ieder persoonlijk. Israël
had die zegen niet verdiend. Genade was
nodig, iedere keer opnieuw. En die genade is
er als de HEERE Zich met Zijn aangezicht
tot je wendt. Is dat geen heerlijke gedachte?
Hebben ook wij in de afgelopen jaren die
genade niet mogen ervaren?, zo legde ds.
Van Duijvenboden zijn hoorders voor. Elke
week stonden de kerkdeuren open, we
mochten bijeenkomen om de Bijbel te
onderzoeken, enz.. Dat betekende dat het
aangezicht van de HEERE naar ons toege-
wend was. In genade, want er was zonde.
Alles wat niet gericht is op de eer van de
HEERE is ten diepste zonde. Die genade
was hoorbaar en zichtbaar. Hoorbaar als de
Heere tot ons kwam in de prediking, als we
werden geroepen om tot Hem de toevlucht te
nemen. Zichtbaar als kinderen werden
gedoopt en bij het Heilig Avondmaal, als de
HEERE Jezus mensen riep om tot Hem te
komen. We mogen geloven dat Gods zegen
er was, is en ook blijven zal.
De HEERE verheffe Zijn aangezicht over u.
Dat gebeurt als men zich in diepe genegen
heid en in liefde tot iemand wendt. Zoals
ouders dat doen bij hun kleine in de wieg. Dat
brengt ons bij de kern, het hoogtepunt van de
zegen: En geve u vrede. Om die vrede gaat
het. Sjalom zeggen ze in Israël. Bij ons is vre-
OUDDORP Herv. Gem. (ihv) Dorpskerk:
9.30 uur ds. H. de Bode uit Genemuiden
en 18.30 uur ds. J. C. den Toom uit Som-
melsdijk. Eben-Haëzer: 9.30 uur ds. W.
L. Smelt uit Stellendam en 18.30 uur ds.
H. de Bode. Woensdag 16 juni, Dorps
kerk: 19.30 uur ds. J. C, de Groot uit
Dordrecht - Ger. Gem. 9.30 en 18.30
chr. streettblad op gereformeerde grondslag
voor de zuld-hollandse en Zeeuwse eilanden
is een uitgave van Uitgeversmaat
schappij Eilanden Nieuws BV
Verschijning: dinsdag- en vrijdagavond
Tel. (0187)47 1020
Fax (0187)48 57 36
Postbus 8, 3240 AA Middelhamis
Langeweg 13, Sommelsdijk
ADVERTENTIES EN ADMINISTRATIE:
tel.(0187)47 10 20
e-mail: Algemeen@gebr-dewaal.com
(onder vermelding van 'adv' of 'adm')
tarief per mm 0,28:
contracttarieven op aanvraag
sluitingstermijn zakelijke advertenties:
maandag en donderdag 14.00 uur
slultlngstermljn overlijdensberichten:
dinsdag en vrijdag 8.30 uur
voor foutief geplaatste advertenties als
gevolg van onduidelijke advertentie
opdrachten of telefonisch opgegeven
advertenties kan de uitgeverij niet
aansprakelijk worden gesteld.
Aduertentie-acquisitie;
A. J. van der Velden,
06-50448359
REDACTIE:
hoofdredacteur: J. Villerius,
tel. (0187)4710 22,
privé (0187) 60 14 40
email: J.Villerius@gebr-dewaal.com
Plaatsing van Ingezonden berichten
kan zonder opgaaf van redenen
worden geweigerd.
ABONNEIWENTEN;
Per kwartaal 9,50
Per halfjaar 18,50
Per jaar 36,00
Abonnementen zijn bij vooruitbetaling
en worden automatisch verlengd.
Opzeggingen schriftelijk
vcSór 30 november.
Wijzigingen graag twee weken voor
deze ingaan doorgeven.
REKENINGNUMMERS:
postbank 167930
rabobank Middelharnis 342001108
uur leesdienst - Ger. Kerk 10.00 uur ds.
C. G. Kant en 18.30 uur ds. H. Mast -
Doopsgezinde Gem. 9.30 uur ds. A. A.
van Daalen en 18.30 uur ds. J. Smink.
GOEDEREEDE - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. A. L. van Zwet, Hoevelaken, voorbe
reiding Heilig Avondmaal en 18,30 uur
ds. A. W. van der Plas, Waddinxveen -
Herv. Gem. (ihv) Jongkoenstraat Ia
9.00, 10.45, 17.00 en 18.45 uur ds, R.
van Kooten, Soest.
STELLENDAM - Herv. Gem. 10.00 en
18.00 uur nog niet bekend - Herv. Gem.
(ihv) 10.00 uur kand. B. Jongeneel,
Alblasserdam en 18.00 uur ds. W. L.
Smelt - Ger. Kerk 10.00 uur de heer C.
B. van Beek, Ridderkerk en 18.30 uur ds.
C. G. Kant.
MELISSANT - Herv. Gem. (ihv) 10.00
uur ds. H. J. Boer, Nieuwe Tonge, voor
bereiding Heilig Avondmaal en 18.00
uur ds. L. Groenenberg, Oud-Beijerland
- Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur lees
dienst - Ger. Kerk 9.30 uur ds. A. v. d.
Wal - Ger. Gem. in Ned. 10.00 en 18.00
uur leesdienst.
DIRKSLAND - Herv. Gem. 10.00 uur ds.
G. van Meijeren, voorbereiding Heilig
Avondmaal en 18.00 uur ds. P. Nagel,
Vhssingen - Ger. Gem. 10.00 en 18.00
uur ds. P. Blok.
HERKINGEN - Herv. Gem. 10.00 uur ds.
A. H. Veldhuizen, Woudenberg, bedie
ning Heilig Avondmaal en 18.00 uur
kand. J. Kooij, Barendrecht, dankzeg
ging en nabetrachting Heilig Avondmaal
- Herv. Gem. (ihv) 'Prins Johan Friso-
school' 10.00 en 18.00 uur ds. A. van
Wijk - Ger. Gem. 10.00 uur leesdienst
en 18,00 uur student G, van Manen,
SOMMELSDIJK - Herv. Gem. 10,00 uur
ds. R. W. van Mourik, Huizen (beroepen
predikant) en 18.00 uur ds. J. Prins,
Randwijk - Lukaskapel HDG 10.15 uur
ds. W. Arkeraats, Werkendam - Rem.
Ger. Gem. 10.00 uur ds. Oort - Herv.
'Exodus' Gem. 10,00 uur ds. J. de Korte
- CAMA Christengemeente, het Prieel,
15.30 uur, K. van Holten, Doopdienst.
MIDDELHARNIS - Herv. Gem. 9.00 uur
kand. F. J. M. van Veldhuizen, Delft en
16.30 uur kand. B. Jongeneel, Alblasser
dam - Herv. Gem. (ihv) 11.00 uur ds.
C. Gielen en 18.30 uur ds. W. J. Teunis-
sen. Melissant - Chr. Ger. Kerk 9.30 en
18.00 uur ds. P. den Butter - Ger. Gem.
9.30 uur leesdienst en 15.00 uur student
G. van Manen - Ger. Kerk 9.30 uur
onbekend en 17.00 uur ds. C. Romkes -
Ger. Kerk (Vrijgemaakt) 9.30 uur
onbekend en 14.30 uur ds. B. Zuijlekom.
NIEUWE TONGE - Herv. Gem. 9.30 uur
kand. G. H. Kruijer, Putten en 18.00 uur
kand. C. H. Hoogendoom, Veenendaal
- Herv. Gem. (ihv) 'Ons Dorpshuis'
9.30 uur kand. M. Diepeveen, Stellen-
dam en 18.00 uur kand. W. M. v. d. Lin
den, Ridderkerk - Ger. Gem. 10.00 en
18.00 uur leesdienst.
de een afgevlakte term. Het betekent: geen
ruzie, maar in Israël betekent het veel meer.
Daar spreekt men de wens uit dat het iemand
wél gaat, dat hij zegen ontvangt, gerust kan
leven zonder dreiging, zonder angst. Het gaat
daarbij vooral om vrede met God, zodat er
niets instaat tussen Hem en Zijn volk, tassen
Hem en ieder mens persoonlijk. Vrede met
de HEERE betekent: in vrede wonen, in vre
de slapen in vrede leven (Psalm 4). Als de
Heere Zijn vriendelijk aangezicht tot Israël
wendt, dan brengt Hij vrede mee. Die vrede
is onder ons verkondigd. Er waren mensen
die deze vrede vonden, anderen worstelden
erom. Die vrede heeft de gemeente, maar ook
ieder persoonlijk nodig. Laten er geen oor
zaken van onvrede zijn, zodat de Heere ons
moet aanzien in toom Wie niet weet van de
genade in het bloed van de Heere Jezus, heeft
geen vrede met God.
Als u vrede met de HEERE kent, bent U
gezegend. Over die zegen spreekt de dienaar
als U straks de kerk uitgaat. Dat is niet teveel
gezegd. Alzo zullen zij (Aaron en zijn
zonen) Mijn Naam op de kinderen van Israël
leggen; en Ik zal hen zegenen. Calvijn zegt
hier: De HEERE laat Zijn dienaren niets toe
zeggen waar Hijzelf niet achter staat. Deze
zegen krijgen we mee.
Bent u er om verlegen? En als u die zegen
niet belangrijk vindt, die genade niet nodig
hebt? Dan bent u als iemand die een
geschenk krijgt en er geen prijs op stelt. U
laat het ongeopend staan.
En tot hen die zich afvragen of die genade en
die vrede hun wel toekomt, zegt Calvijn:
Deze zegen is er om ons ervan te doordringen
dat de HEERE werkelijk met Zijn bewaring,
genade en vrede tot ons komt. De HEERE
staat achter het Woord van Zijn dienaren.
En u, die in Hem gelooft, u tjent een geze
gend mens. De HEERE behoedt u, schenkt
u genade, geeft u vrede, telkens weer en tel
kens meer.
De dienaar gaat, maar de HEERE van die
zegen blijft. Zo gaan wij naar Apeldoorn en
zien uit naar Zijn zegen. Zo mag u blijven.
Hij schenke U telkens weer Zijn zegen. Zijn
genade. Zijn vrede, zo besloot ds. Van Duij
venboden zijn preek.
Daarna bedankte hij iedereen met wie hij
heeft mogen samenwerken, speciaal zijn
gemeente en kerkenraad, waarin hij met
vreugde en zegen heeft mogen arbeiden.
Burgemeester Van Pelt zag in ds. Van Duij
venboden een bruggenbouwer. Hij sprak
zijn bijzondere waardering uit voor de lessen
die hij in het openbaar basisonderwijs gege
ven had.. Ds. L. de Wit bedankte hem
namens de classis Brielle en de Ring Som
melsdijk.
Tenslotte richtte ouderling Bevelander
namens gemeente en kerkenraad het woord
tot de scheidende predikant en zijn gezin. Op
zijn verzoek zong de gemeente hem nog
staande toe Psalm 118:1.
OUDE TONGE - Herv. Gem. 10.00 en
18.00 uur ds. L. de Wit, v.m. bediening
Heilig Avondmaal en nam. dankzegging
Heilig Avondmaal - Herv. Gem. (ihv)
'Ebbe en Vloed' 15.00 uur ds. C. Gielen
- Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur lees
dienst - Evangelie Gemeente Beréa,
gebouw 'De Bron' 10.00 uur dienst.
STAD aan 't HARINGVLIET - Herv.
Gem. 10.00 uur ds. P. Nagel, Vlaardin-
gen, voorbereiding Heilig Avondmaal en
18.00 uur kand. C. Doomeweerd - Ger.
Gem. 10.00 en 18.00 uur leesdienst -
Ger. Kerk 10.00 uur ds. M. van Krim
pen en 18.00 uur ds. G. J. Smink.
DEN BOMMEL - Herv. Gem. 10.00 uur
kand. C. Doomeweerd, 's-Gravenzande
en 18.00 uur ds. G. van Meijeren - Ger.
Kerk 10.00 uur ds. M. de Geus en 18.00
uur de heer J. Glas.
OOLTGENSPLAAT - Herv. Gem. 9.30 en
18.00 uur dr. T. E. van Spanje, v.m.
bediening HeiHg Avondmaal en nam.
dankzegging en nabetrachting Heilig
Avondmaal - Herv. Gem. (ihv) kerkge
bouw Ger. Gem. 11.30 uur ds. B. M.
Meuleman, Utrecht en 16.00 uur kand.
M. Diepeveen, Stellendam - Ger. Gem.
9.30 en 18.00 uur leesdienst - Ger. Kerk
9.30 uur de heer L. A. van Drongelen en
18.00 uur ds. G. A. Trouwbos.
LANGSTRAAT - Herv. Gem. 10.00 uur ds.
D. A. Snijder, bediening Heilig Avond
maal.
Zaterdag 5 juni was het weer de eerste jeugd-
viswedstrijd van Hengelsportvereniging 'De
Viscromte' te Melissant. Er werd gevist in
de kreek bij Dirksland. De belangstelling
viel een beetje tegen, maar om één uur viel
het startschot en begonnen 28 enthousiaste
kinderen met het uitgooien van hun hengel
en probeerden allen een visje te vangen. Dit
lukte niet iedereen want in totaal werden er
maar 21 vissen gevangen Er werd gevist tot
drie uur. Na het opruimen van hun visspul
len én de waterkant (dit hoort er natuurlijk
ook bij) ging iedereen terug naar het clubge
bouw waar iedereen een zakje chips en een
blikje limonade kreeg. Nadat de mooie prij
zen waren uitgereikt, werd nog een gratis
verloting gehouden, waarna iedereen weer
naar huis ging. De jeugdcommissie ziet,
ondanks de wat tegen vallende belangstel
ling, terug op een gezellige jeugd vismiddag
en ziet uit naar de volgende jeugdviswed-
strijd, die gehouden wordt op zaterdag 19
juni. Voor inschrijving kan men vóór vrijdag
18 juni bellen naar Richard Monster, tel.
489133, of André Koole, tel. 602726.
Nevenstaand de uitslag van de jeugdvis-
wedstrijd van 5 juni jl.
5 l/m 7 jaar:
1. Bart Hoogerhijde62 cm.
Morgen is het weer zover. Een periode van
voetbalgekte breekt aan. Maar liet blijft
een lelijk woord. Gek zijn is een ziekte van
de geest die voor de zieke en zijn omge
ving op z'n zachtst gezegd een enorme
belasting betekent Maar gek zijn van
voetbal is volgens insiders helemaal niet
gevaarlijk. Integendeel, het is de betere
vorm van gekte. Bij toernooien lopen veel
fans in een bizarre outfit rond. Schmink,
pruik, toeter en vlag zijn wel het minste.
Oranjeleeuwen en rood-wit-blauw gekleur
de hoge hoeden duiken overal op. Zouden
daar de doelpunten uitkomen?
Deze gekte gaat nog verder. Met mini
voetbalvelden op de vloeren van de oran-
jecafé's, supporters in kooien tijdens de
wedstrijden van het nationale team, over
al oranje-prullaria en, nog erger, oranje-
voetbalmuziek die luidkeels wordt meege
bruld. Dit alles overspoeld met laag-alco-
holisch evenementenbier levert het beeld
op van een middeleeuws riddertoernooi.
We keren terug in de tijd. In een grote cir
kel rond de voetbalarena herleven oeroude
rituelen. Gooi de 'vijand' uit het zadel,
iaat hem in het stof bijten en drink na
afloop samen een of meer glazen gerste-
nat. Ondertussen wordt geen middel
geschuwd om de tegenstander duidelijk te
maken dat hij tot de verliezende partij
behoort. De 'voetbalfans' beginnen met
mondelinge beledigingen om de tegenpar
tij te kleineren en uit te dagen, al snel
wordt overgestapt op indringender gelui
den en gebaren. Niet alleen de poppen
raken aan het dansen, maar ook alles wat
los en vast zit. Alles kan dienen als gooi
en smijtwaren. Een korte maar hevige
stammenoorlog is het gevolg. Niet alleen
het spel is oorlog, maar ook de entourage
er om heen. Voetbal is oorlog, waar of
niet? Dit ontkennen is jezelf letterlijk voor
de gek houden. Voetbalgekte dus. Wie
gaat er mee naar Portugal?
Economische ontwikkeling en welvaarts
groei zijn van invloed op de specifieke
woonwensen. Maar ook andere trends heb
ben hun weerslag op de woningbehoefte in
Zuid-Holland. De individualisering, kleine
re gezinnen en de instroom van vluchtelin
gen leiden tot steeds meer vraag naar wonin
gen voor alleenstaanden. Daarnaast heeft de
toenemende vergrijzing, het langer zelfstan
dig wonen van ouderen en zorg aan huis,
grote gevolgen voor de aard van de woning
behoefte.
In de komende tien jaar (2005-2015) moeten
er in Zuid-Holland zo'n 212.000 woningen
gebouwd worden. Er zijn 157.000 nieuwe
woningen nodig en voor de vervanging van
te slopen woningen ongeveer 55.000. De
huidige woningbouwproductie van 16.000
per jaar moet in de komende vijf jaar flink
omhoog, met een jaarlijkse toename van cir
ca 2.000.
De provinciale rol is niet allesbepalend. De
provincie bouwt geen woningen, dat doen
gemeenten in samenwerking met woning
bouwcorporaties en marktpartijen. De pro
vincie heeft vooral de taak de lange termijn
behoefte zichtbaar te maken, zowel kwanti
tatief waar het de bouwproductie betreft, als
kwalitatief waar het de verschillende woon-
miüeus betreft. Om de bouwproductie meer
in overeenstemming te brengen met de
woonbehoefte, geeft de provincie via haar
streekplannen aan waar gebouwd mag wor
den. Met regionale partners worden afspra
ken gemaakt over bouwprogramma's en de
daarbij te realiseren woningbouwproductie,
zowel kwantitatief als kwalitatief. De lokale
(of regionale) woonvisie is daarvoor een
coördinatiemiddel. Het in de gaten houden
van de voortgang en het vroegtijdig daarop
reageren, kan het bouwproces verder stimu
leren. Tenslotte houdt de provincie toezicht
op het lokale en regionale toewijzingsbeleid.
8 t/m 12 jaar:
1. AnneHes Verhoek22 cm.
2. Justin Nieuwlaat20 cm.
3. Mare van Lochem19 cm.
13 t/m 16 jaar:
1. Rob Abrahamse70 cm.
2. Arjan Verhoek51 cin.
3. Leendert Verhoek44 cm.
4. Jaco Meiaard43 cm.
5. Linda Visser20 cm.
Weet u wat de 'tale Kanaans' is? Kenners
van de Bijbel zullen verwijzen naar Jesaja
19; 18 in de weergave van de Statenvertaling,
Daar staat dat "te dien dage er vijf steden in
Egypteland (zullen) zijn, sprekende de
spraak van Kanaan". Het is inderdaad naar
aanleiding van deze Schriftplaats dat de uit-
drakking 'de tale Kanaans' is ontstaan. Wat
wordt ermee bedoeld? Het is het geheel van
uitdmkkingen en zinswendingen dat binnen
bevindelijke kringen gangbaar is. In 1972
verscheen er een academisch proefschrift
over de tale Kanaans onder de sprekende
titel 'De weg in woorden'. Dat laatste geeft
het precies weer. De weg, namelijk de weg
die een zondaar gaat vanuit de stad Verderf
naar het hemelse Sion, uitgedrukt in een zeer
speciaal taalgebruik. Met de aanduiding van
die weg (namelijk van stad Verderf naar
Sion) maakte ik zelf ook al gebmik van die
'tale Kanaans'. In dit geval ontleend aan de
boeken van John Bunyan.
Enkele weken geleden verscheen een boekje
dat die taal, die zowel vanaf de kansel als in de
onderlinge omgang van de vromen gebezigd
wordt, enigszins toegankelijk wil maken. De
heer F. van Holten, die al meer boeken publi
ceerde, heeft, zo schrijft hij, veel jaren lang
een register bijgehouden van uitdmkkingen
die hij hoorde of las. Hij heeft ze in dit boekje
verwerkt. Wie de gang van de heer Van Hol
ten door het kerkelijk leven enigszins kent,
komt veel herkenbaars tegen.
In de weergave van een en ander volgt de
schrijver een doordachte orde. Het is die van
de heilsorde, namelijk van 'de weg' die ik
zojuist aanduidde. Ik geef enkele hoofdstuk
titels: de onbekeerde zondaar, de missende
en zoekende zondaar, de vindende zondaar,
het leven des geloofs in zijn aanvang, het
leven des geloofs in zijn voortgang. De twee
laatste hoofdstukken heten: het sterven, de
ouderdom. Daartussendoor ontvangen kerk
en prediking, doop en avondmaal aandacht.
Om enigszins een indruk te geven van wat
de schrijver naar voren brengt, geef ik een
kort gedeelte weer. Ik ontleen het aan het
hoofdstukje over het leven des geloofs in
zijn aanvang. "Als men in die toestand
scherp hoort preken, wekt het Woord 'geen
instemming, maar ontstemmingomdat men
wel aanvoelt: in die bestraffing gaat het over
mij! Ik ben van mijn plaats afgeraakt, ik
moet terug, maar ik kan mezelf niet teruglei
den en soms wil ik dat ook niet altijd krach
tens 'de overgebleven vijandschapIn zulke
omstandigheden kwijnt ook het gebedsleven,
'de ademtocht der ziel'. Dat kan ook niet
anders 'als er geen vlakte, geen hartelijk
invallen is voor de HeereDan 'is er zoveel
te bidden en zo weinig gebed', dan is men
'een biddeloze bidder en een dankeloze dan
ker'. Dan kan men 'zo niet leven en zo ook
niet stervenToch kan men op den duur niet
blijven leven in die 'nare ongestalte' en dan
komt weer het gebed boven: 'Och, wierd ik
derwaarts weer geleid, dan zou mijn mond U
de ere geven'. Men kan dan soms ook met
enkele vertrouwde vrienden, 'medereizigers
naar Sionover die zaken spreken: gelukkig
wie zulke vrienden nog heeft! Daar zegt men
van: 'Hou je adressies maar in ere'.
Is de uitgave van een boekje als dit nuttig? Ik
wil er een enkele opmerking over maken.
1Dit boekje geeft heel veel weer van zaken
die door Gods kinderen ervaren worden.
Het is dus de bevinding der heiligen die
onder woorden wordt gebracht. De opzet
van het boekje brengt echter mee, dat het
op een beschouwelijke manier aan de
orde wordt gesteld. De ene na de andere
uitdmkking wordt, als bij een ketting, aan
elkaar geregen. Dat geeft iets gekun
stelds. Het is niet een boekje dat de din
gen van binnenuit aan het hart legt.
2. Die afstandelijkheid wordt nog eens extra
benadrukt door de merkwaardige keuze
van de samensteller om een groot aantal
uitdrukkingen in een soort dialect weer te
geven. Zo lees ik op pag. 15: "Al wazzie
zo zwart as de duivel zelluf, dan kejje nog
behouwe worre" en op pag. 46v.: "Azzie
teugeswoordig het een bietje weet te brin-
ge.Wat is dat voor streektaal?
3. De schrijver volstaat niet met alleen het
weergeven van de uitdmkkingen. Af en
toe laat hij ook zijn (meestal terechte) kri
tiek op een aantal zegswijzen merken.
Ook andere opmerkingen voegt hij bij. Zo
bijvoorbeeld op pag. 47 als hij aangeeft
het een ramp voor de kerk te vinden als de
theologische kennis en de persoonlijke
geloofsbeleving van elkaar losraken. Dat
is juist. Wel heel ernstig is de afwijking
als gezegd wordt: "Dat staat wel niet in de
Bijbel, maar Gods volk leert dat zo," Ook
hiervan distantieert de schrijver zich,
4. De waarde van dit boekje lijkt me dat een
aantal voorbeelden wordt gegeven van
een wijze van spreken die meer en meer
aan het verdwijnen is. En dat is emstig.
Want gevreesd moet worden dat niet
alleen "de woorden van de zaken" maar
ook "de zaken van de woorden" weg
gaan. Waarbij ik wel onderscheid wil
maken tussen de Schriftgebonden uit
drukkingen enerzijds en anderzijds woor
den en zegswijzen die zijn opgekomen uit
een onschriftuurlijke gemeentetheologie.
Laten we ons vooral aan de woorden van
de Schrift houden. En dan zijn het vooral
de Psalmen die een rijk en diep-geestelijk
jargon aanreiken.
5. Boven dit boekje uit zou ik vooral willen
wijzen op een ander boekje, overigens
met bijna dezelfde titel: 'De taal Kanaans.
Een gesprek tussen twee reizigers naar de
eeuwigheid'. Daarin wordt die taal niet
alleen gebmikt, maar ook geleefd. "Mijn
hart roept uit tot God die leeft. En aan
mijn ziel het leven geeft!
N.a.v.: F. van Holten, De tale Kanaans! Uit
geverij De Groot Goudriaan te
Kampen. ISBN 90-6140-869-5.
Paperback. 112pag. Prijs 13,90.
Dr. H.F. Kohlbrugge, De taal
Kanaans. Een gesprek tussen twee
reizigers naar de eeuwigheid. Uitge
verij Den Hertog te Houten. ISBN
90-331-0539-x. Paperback. 96 pag.
J. M. J. Kieviet
Onder leiding van de boswachter maakt u
een wandeling door dit bijzondere natuurre
servaat en brengt u een bezoek aan de vogel-
kijkhut. Hij kan u alles vertellen over de
vogels die er voorkomen en over het begra-
zingsbeheer van Heckranderen en Fjorden
paarden. Deze excursie vindt plaats op zater
dag 19 juni a.s. van 10.00 uur tot 12.30 uur.
Deelname is gratis en aanmelden is niet
nodig. Verzamelen vanaf 9.45 uur bij de Uit
zichttoren van Hellegatsplaten in Ooltgens-
plaat, langs de haven aan de Steigerdijk.
Eén van de agendapunten van de vergade
ring zijn de Vaststelling van de programma
rekening over 2003, hierin krijgt de raad een
jaarsverslag goed te keuren en de jaarreke
ning over 2003. Deze laatste werd afgesloten
met een nadelig saldo van 306.000,-. Wel
licht het agendapunt wat de meeste tijd zal
vergen is de behandeling van de Voorjaars
nota, die juist voor het ingaan van de zomer
wordt gepresenteerd. De raad wordt dan
geïnformeerd over de ontwikkelingen op
verschillende beleidsterreinen van het
lopende jaar. In Oostflakkee is het gebmike-
lijk dat in de vorm van Algemene Beschou
wingen van de verschillende raadsfracties.
Het college stelt verschillende wijzigingen
voor wat uiteindelijk leidt tot een tekort van
bijna 400.000,- voor dit jaar.
Op zaterdag 19 juni hoopt de school met de
Bijbel 'De Regenboog'te Melissant een
bazar te houden. Er is op deze dag van alles
op het schoolplein te doen: grabbelen, sjoe
len, groenten- en boekenverkoop, een grote
rotimielmarkt, en nog vele andere aktivitei-
ten. Ook is er een muziekpodium waarop
enkele van onze leerlingen hun muziekkun-
sten laten horen. Om 11.00 uur zal een blok
fluitgroepje enkele liedjes spelen. Om 12.00
uur is de prijsuitreiking van de kleurwed-
strijd, die onder de leerlingen zal worden
gehouden. Zelfs het zaterdagse patatje kunt
u op school nuttigen, met een ijsje na!
Tevens is er gelegenheid om tassen 11.30 en
13.30 uur de verbouwing te bekijken die in
de school heeft plaatsgevonden. De
opbrengst van de bazar is bestemd voor de
school, om extra materialen aan te schaffen
voor o.a. de niéuwe handenarbeidhoek. De
organisatie hoopt op een zonnige, maar
vooral een gezellige dag. Komt u ook?
Nel Kuiper is afkomstig van Schouwen-Dui-
veland en woont sinds 1980 in Melissant. In
Rozenburg waar zij daarvoor woonde heeft
zij tekenles gevolgd bij de kunstenaar Rien
de Bmin. In 1990 begon zij aan een vervolg
met schilder-en tekenlessen bij Harald J.de
Jassoy. Vanaf 1999 is zij zelfstandig gaan
werken met twee schildervriendinnen, Tine
ke Hoogland en Corrie Spaans. Ze heeft op
diverse locaties geëxposeerd, zoals in de
Bibliotheek en in het Cultareel Centmm
"Het Diekhuus in Middelhamis. In haar
werk tekent zij graag landschappen, maar dit
is meer gericht op de sfeer die het landschap
uitademt, dan op een realistische weergave
hiervan. Soms werkt zij dit uit met aquarel,
maar meestal werkt zij met de materialen
gouache, acryl, pastel en Oost-Indische inkt.
Dit wordt ook gebmikt voor gecombineerde
technieken. Kom voor een gezellig kopje
koffie of een ambachtelijke pannenkoek
naar de Theetuin en bekijk het werk van
dichterbij.