Wegafsluitingen
Dagexcursie naar
Brugge en Damme
ElllktlDEn-tllEUWS
0)
Onlangs vonden herdenkingen van de holocaust plaats. Toen Duitsland
in 1945 gecapituleerd had, ging er een golf van nieuwe hoop de wereld
door. Alleen de ouderen onder ons zullen zich dat moment herinneren.
Het Hitler-regime had bij alle onheil dat het had aangericht zijn vurige
pijlen vooral op de Joden gericht. Kort na het eind van de Tweede
Wereldoorlog kwamen de meest gruwelijke foto's vanuit de concentra
tiekampen in de publiciteit. Toen werd pas écht duidelijk wat voor
onbeschrijfelijke tragedie het Joodse volk getroffen had. Wie er kennis
van nam, was diep verontwaardigd en verslagen. Men begon aan de
wederopbouw met het vaste voornemen dat wat had plaatsgevonden,
nooit meer gebeuren mocht. Dat blijkt nu een illusie te zijn geweest. De
herdenking van de holocaust vindt plaats in een tijd waarin het antise
mitisme weer allerwegen - onder de gecamoufleerde naam van antizio
nisme - op een onrustbarende wijze de kop opsteekt. Daarom is het
nodig dat we nog eens herinnerd worden aan de gruweldaden die het
Joodse volk getroffen heeft. Hitler is niet meer. Nazi-Duitsland is ten
onder gegaan. We beseffen dat twee situaties nooit ten volle met elkaar
te vergelijken zijn. Toch zien we heel wat parallellen tussen toen en nu.
Opnieuw waart de geest van Hitler en zijn trawanten binnen onze gren
zen en daarbuiten volop rond. Zijn het nu niet de Duitsers die hun aan
vallen op de Joden hebben gericht, nu is het vooral de islam. En zeg nu
niet dat het om een handjevol fundamentalisten gaat. Daar begon het in
Duitsland ook mee. In enkele artikelen willen we laten zien hoe uiteinde
lijk het gehele Duitse volk - op slechts een enkele uitzondering na - een
aandeel had in de moord op zes miljoen Joden, waaronder anderhalf
miljoen kinderen. Hoe kon zoiets gebeuren?
Hitler aan de leiding
Een staatsgreep
Nazi-propaganda
yVatis nazisme?
S.A. wordt S.S.
Hitler, de Führer
vH
Pinksterconcert IVIartm
IVIans en John Propitius
PAGINA 8
Om nooit te vergeten
Bijeenkomst NSDAP 1935.
De nazipartij werd onder de naam Duitse
Arbeiderspartij in januari 1919 in Mün-
chen opgericht. Hitler sloot zich er in sep
tember 1919 als veertigste Ud bij aan. Hij
maakte al spoedig naam als redenaar. In
februari 1920 werd de naam van zijn partij
veranderd in Nationaal Socialistische
Arbeiderspartij (NSDAP). Dat gebeurde
tijdens een massabijeenkomst waarbij Hit
ler het partijprogramma voorlas, dat vijf
entwintig punten bevatte. Daarin klonken
toen al antisemitische klanken door, ook
de eis tot gebiedsuitbreiding. Na de Eerste
Wereldoorlog hadden zich - vooral in Bei
eren - Freikorpsen gevormd, die beston
den uit oud-strijders, allen vrijwilligers.
Zij en een aantal rechtse officieren sloten
zich aan bij de militaire afdeling van de
nazipartij, de S.A. (Sicherheitsabteilung).
Op een buitengewone ledenvergadering in
juli 192i werd Hitler benoemd tot voorzit
ter van de partijHij kreeg daar dictatoria
le bevoegdheden. Aanvankelijk was de
nazipartij een rechtse splintergroep, die
buiten Beieren nauwelijks enige bekend
heid genoot. Zij behaalde haar eerste suc
cessen tijdens de inflatie van de Rijks-
mark, die zo ingrijpend was dat de rege
ring de haar opgelegde oorlogsschulden
niet meer kon betalen (1923). Dien tenge
volge werd het Rijnland door Franse en
Belgische troepen bezet. Hitler raakte al
vroeg bevriend met wat invloedrijke per
sonen. Eén van hen was de oorlogsheld
generaal LudendorffOok stroomden er
financiële bijdragen van grootindustriëlen
in de kas van de partij. Zo werden de deu
ren naar invloed en macht langzamerhand
opengezet.
In november 1923 maakten Hitler en
Ludendorff van de politieke onrust gebruik
in een poging de nationale regering in Ber
lijn omver te werpen. Dat werd een fiasco.
Ze werden gearresteerd en van hoogver
raad beschuldigd. Hitler wist het proces tot
een enorme propagandastunt te maken. Hij
haalde uit naar het corrupte regeringssys
teem van de zogenaamde 'Joodse repu
bliek'. Hij kreeg de belachelijk lage straf
van vijfjaar opgelegd. In de gevangenis
schreef hij 'Mijn Kampfwaarin hij zijn
politieke ideeën ontvouwde en waarin hij
de superioriteit van het arische ras aangaf.
Al eenjaar later kreeg hij gratie. Na zijn
ontslag uit de gevangenis begon hij met
het organiseren van de partij en toonde hij
zijn gezag. Bij de Rijksdagverkiezingen
van 1928 haalde de nazipartij echter niet
Een straat versierd met vlaggen.
De demagoog /-Mi a ij
meer dan 2,6 procent van de stemmen.
Het was in de periode van 1923-1929 dat
het ene kabinet het andere opvolgde van
wege politiek geharrewar. Dat vervreemd
de de kiezers van de democratische partij
en. Vooral de middenklassers en de kleine
landbezitters werden zwaar de dupe van de
enorme inflatie. Dat had tot gevolg dat
men bij de presidentsverkiezingen - al was
het met enige tegenzin - de rechtse veld
maarschalk Von Hindenburg koos (1925).
Dat gaf hem de bevoegdheid om de rijks-
kanselier en diens medewerkers aan te
stellen en te ontslaan. Hij was ook gerech
tigd maatregelen te treffen om orde en
gezag te handhaven, zelfs de noodtoestand
uit te roepen. Omdat Von Hindenburg de
ware aard van Hitler en de zijnen niet
onderkende, was hij schuldig aan de
opmars van de nazi's.
De nazi's blonken uit in het voeren van
propaganda en het organiseren van indruk
wekkende massameetingen, waar de Sieg-
heil groet niet van de lucht was. Gekozen
werd voor oud-Germaanse symbolen,
zoals het swastika-teken, dat onder meer
op de nazivlaggen te zien was De leden
van de S.A. droegen vanaf 1926 bruine
hemden: het officiële nazi-uniform. Deze
bruinhemden hielden opzichtige militaire
parades met krijgshaftige muziek, gingen
de straat op, terroriseerden en vermoord
den tegenstanders, verstoorden linkse bij
eenkomsten en zweepten het publiek op.
Ernst Röhm, een bikkelharde majoor, had
daarbij de leiding. Het aantal leden van de
S.A. groeide van 3000 in 1923 naar
700.000 in 1933. Tegen het soort burger
oorlog dat ze ontketenden waren politie en-,
justitie niet opgewassen. Een demonstra
tieverbod voor de S.A. in 1932 kwam te
laat.
Pas in 1929, ten tijde van de wereldwijde
economische crisis, werden de nazi's
belangrijk. In dat jaar werd in Neurenberg
een indrukwekkende nazibijeenkomst
gehouden die aanhangers uit heel Duits
land trok. Rijke zakenlieden en industrië
len waren er als eregasten uitgenodigd.
Zij gingen er diep onder de indruk van
daan. Ook studentenverenigingen werden
door de naziziekte besmet. Een campagne
tegen het betalen van oorlogsschulden
werd ingezet. Het was in een tijd dat het
aantal werklozen de 6 miljoen bereikte
(1932). De helft van de Duitse gezinnen
had met de werkloosheid te maken De
angst bij de arbeiders- en middenklasse
om werkloos te worden, veranderde in
haat. Velen sloten zich bij de communisten
aan, maar de meesten kozen voor de nazi's
die met hun hatelijke propaganda de massa
inprentte dat de Joden overal achter zaten.
Had de verkiezing van 1928 de nazi's
slechts 12 zetels opgeleverd, twee jaar
later kwamen ze met 107 vertegenwoordi
gers in de Rijksdag (het parlement) en
werden ze de op één na grootste partij.
Hitler ging samenwerken met andere
rechtse oppositiepartijen.
Begin 1932 kwam er een eind aan het
zevenjarige presidentschap van de toen 84-
jarige Von Hindenburg. Om te voorkomen
dat een nazi president zou worden, deden
de democratische partijen een dringend
beroep op hem om nog aan te blijven. Hin
denburg kreeg bij de verkiezingen 53 pro
cent van de stemmen. Hitler 36,8 en een
communist 10,2. Omdat een door Von
Hindenburg aangestelde kanselier (Von
Papen) voor de Rijksdag niet aanvaardbaar
was, ontbond hij de Rijksdag en moesten
in juli 1932 opnieuw verkiezingen worden
gehouden. De nazi's stegen van 107 naar
230 zetels en werden de grootste partij. Ze
hadden toen 33 procent van de stemmen
gekregen. Uiteindelijk bood Von Hinden
burg in januari 1933 Hitler het rijkskanse-
lierschap op een presenteerblaadje aan.
De Hitlerpartij is ontstaan uit de nederlaag
die de Duitsers tijdens de Eerste Wereld
oorlog hadden geleden. Die moest gewro
ken worden. Nazisme is een vorm van fas
cisme. Fascisme minacht democratie, dus
ook een parlement, een grondwet en men
senrechten. Als vertegenwoordiger van het
volk treedt een leider op de voorgrond.
Fascisme manipuleert de media, zorgt voor
geavanceerde transportmiddelen - zoals
het vliegtuig - om op deze wijze een voor
sprong op de tegenstanders te veroveren.
De NSDAP had ongeveer 18 maanden
nodig om zijn greep op de samenleving te
consolideren. Eenmaal aan de macht trok
ken ze zich van bestaande regels niets
meer aan. Het democratische constitutio
nele systeem werd afgeschaft, rivalen wer
den buiten spel gezet, het briefgeheim
werd geschonden, de vrije meningsuiting
werd beknot, het recht van vergaderen
werd opgeheven en op alle terreinen van
het leven werd geïnfiltreerd.
Partijdag van Nazi's voo:
■^J"i
De Duitse adelaar op de Nazi-swastika.
Nog geen maand nadat Hitler rijkskanse-
lier geworden was,' werd het Rijksdagge
bouw in brand gestoken. De noodtoestand
werd uitgeroepen - een toestand die nooit
meer werd opgeheven en die aangegrepen
werd om iedereen die de nazi's onwelge
vallig was uit de weg te ruimen. De com
munisten kregen de schuld van de brand.
Duizenden van hen werden gearresteerd en
in de (eerste) concentratiekampen opgeslo
ten. De communistische partij werd buiten
het parlement geplaatst. Dat leverde de
nazi's de meerderheid op. Er kwam een
wet die de regering toestond wetten te
maken buiten de Rijksdag om, zogenaamd
om op deze wijze rust en orde te kunnen
handhaven. In feite werd hiermee de parle
mentaire constitutionele staat om zeep
geholpen. De ene na de andere partij ont
bond zichzelf. Op 14 juli 1933 had Duits
land nog één partij. Dat was de NSDAP.
Nu ging Hitler binnen de eigen gelederen
schoonschip maken. Rivalen werden uit de
weg geruimd. Eén van de slachtoffers was
Ernst Röhm, de wrede S.A.-leider. De
S.A. was in de ogen van Hitler te sterk
geworden en de arrogante Röhm vormde
voor Hitler een bedreiging. Hij en anderen
werden in de Nacht van de Lange Messen
(^juni 1934) vermoord. De S.A. werd
omgevormd tot een leger - de Reichswehr
- dat Hitler voor zijn oorlogsplannen
nodig had.
In de plaats van de S.A. kwam de S.S.
(Schutzstaffel - beschermingseenheid)
oorspronkelijk de lijfwacht van Hitler.
Deze stond onder leiding van Heinrich
Himmler, de belichaming van de völkische
nazi-ideologie van bloed, ras en bodem.
De S.S. moest op partijbijeenkomsten de
politieke leiders beschermen. Himmler
maakte van de bodyguard een keurkorps,
dat al spoedig de 200.000 leden gepas
seerd was. Een S.S.-er beloofde onwankel-
baire trouw aan de Führer.
De S.S. had een drieledige taak:
1. De S.S. had de leiding over de politie
macht. In juni 1936 werd Himrnler als
hoofd van de politie aangesteld. Hij
installeerde de S.D. (Sicherheitsdienst-
veiligheidsdienst), een lichaam dat de
hoofdrol zou gaan spelen bij de naziter-
reur en rassenmoord;
2. De S.D. moest geheime informatie bin
nen de partij verzamelen;
3. De S.S. moest voor de uitbreiding van
concentratiekampen zorgen.
Hitler greep de dood van president Hin
denburg (op 2 augustus 1934) aan om de
ambten van president en kanselier in zich
te verenigen. Hij werd nu de machtige
Führer van het Duitse Volk en ook nog
opperbevelhebber van het leger. Hitlers
persoonlijke besluiten kregen de kracht
van wet. In alle deelstaten werden gouver
neurs - leden van de partij - aangesteld.
(wordt vervolgd)
Hoofd van de S.S. was Heinrich Himmler,
vroeger handelaar in gevogelte. Hij werd de
man van de rassenwaan en degene,
die de Duitse gruwelen organiseerde.
VRIJDAG 21 MEI 2004
In verband met het uitvoeren van asfalte-
ringswerkzaamheden dient de verbindings
weg van de rechterrijbaan A4 (westbaan)
naar de linkerrijbaan Al5 (noordbaan) twee
maal tijdelijk voor alle verkeer te worden
afgesloten.
Deze afsluitingen vinden plaats gedurende
de periode in weken 23 en 24:
van vrijdag 4 juni 2004 20:00 uur tot maan
dag 7 juni 2004 05:00 uur; en
- zaterdag 12 juni van 08:00 uur tot
18:00 uur of zoveel korter als mogelijk
of zoveel langer als noodzakelijk is.
Op genoemde tijden zal het verkeer middels
routeborden worden omgeleid.
Bijzonderheden:
Verkeer richting A15 (Europoort) zal wor
den omgeleid via afrit 17 (Pemis) en Vonde
lingenweg, middels omleidingborden met
routenummer 3.
In verband met de openstelling van de
Calandtunnel dient de rechterrijbaan (zuid-
baan) van de rijksweg N15 (Maasvlakte -
Rotterdam) tussen de afritten 11 (Havens
5500 - 5700) en 14 (Rozenburg, Havens
4250-5225) tijdelijk voor alle verkeer te
worden afgesloten.
Deze afsluiting vindt plaats in week 25:
zaterdag 19 juni 2004: 08:00 tot 18:00
uur; of zoveel korter als mogelijk of
zoveel langer als noodzakelijk is.
Op genoemde tijden zal het verkeer middels
routeborden worden omgeleid.
Bijzonderheden:
Het verkeer in de richting Rotterdam zal
worden omgeleid over de Rozenburgse Slui
zen middels omleidingborden met route-
nummer 1
In verband met de openstelling van de
Calandtunnel dient de verbindingsweg van
de hnkerrijbaan A15 (noordbaan) naar de
rechterrijbaan N57 (westbaan) tijdelijk voor
alle verkeer te worden afgesloten.
Deze afsluiting vindt plaats in week 25:
zaterdag 19 juni 2004 08:00 tot 18:00
uur; of zoveel korter als mogelijk of
zoveel langer als noodzakelijk is.
Op genoemde tijden zal het verkeer middels
routeborden worden omgeleid.
Bijzonderheden:
Het verkeer in de richting N57 (Brielle, Hel-
levoetsluis) zal worden omgeleid via afrit 11
(Havens 5500-5700), Merwedeweg, Moe
zelweg en Saarweg, middels oinleidingbor-
den met de letter B.
Contactpersoon met betrekking tot deze
afzetting is: de heer J.F.L. Rensman, tele
foon: 010-4724011.
Op maandag 31 mei Tweede Pinksterdag,
geven de vermaarde organisten Martin Mans
en John Propitius een orgelconcert in de
Laurenskerk in Rotterdam. Zij laten hun
improvisatiekunst spreken op het grote Mar-
cussen orgel. Elke improvisatie wordt voor
afgegaan door koraalspel. De improvisaties
gaan over pinksterliederen zoals: 'Ik hoor
trompetten klinken. Daar ruist langs de wol
ken, Jeruzalem, stad van goud en Psalm
108'Éénmaal in het programma improvise
ren ze over hetzelfde thema namelijk 'Jeru
zalem, stad van goud'. Beide organisten
staan bekend om hun improvisatietalent en
hebben een eigen stijl ontwikkeld. Het pro
gramma is zeer toegankelijk voor jong en
oud. Het concert begint om 20.00 uur. De
toegang bedraagt 8,- en voor kinderen
onder de 12 jaar 3,-. Kaarten zijn verkrijg
baar aan de deur vanaf 19.15 uur.
Zaterdag 5 juni 2004 organiseert de
VU Hellevoetsluis een dagexcursie
naar Brugge en Damme, de prijs is
70,-. Leden 64,-. Tijdens deze dag
maakt u op een bijzondere manier
kennis met deze twee Vlaamse centra
van cultuur.
6.30 uur: Vertrek van Hellevoetsluis.
Ca. 9.30 uur: Aankomst Brugge.
t/m ca. 10.45 uur: Bezoek aan het unieke
Stedelijk Museum voor Volkskunde.
17de-eeuwse godshuizen herbergen een
collectie oude voorwerpen per thema in
verschillende decors van weleer: een
klasje, schoenmakerij, hoedenmakerij,
kuiperij, Vlaamse woonkamer, suiker
bakkerij, apotheek, herberg... Het muse
um werd recent uitgebreid met o.m. een
kleermakerij, een confectiewinkel, een
glasblazerij en een authentiek slaapkame
rinterieur. U krijgt een stencil met volle
dige informatie. Tijdens dit bezoek
drinkt u koffie in museumherberg 'De
Zwarte Kat'
Ca. 11.15 uur: Rondvaart door Brugge.
Ca. 11.45 uur: Tijdens dit traditionele onder
deel van de dag leert u veel over deze
prachtige stad.
12.00-13.00 uur: Lunch in Brouwerij 'De
Straffe Hendrik'.
14.00-14.30 uur: Na een wandeling door het
Begijnhof gaat u aan boord van 'De Lam
me Goedzak' en vaart u naar Damme.
15.30-16.30 uur: Iets drinken in een gezellig
restaurant in Damme.
15.30-16.30 uur: Bezoek aan het museum
van de Vlaamse volksheld Tijl Uilen
spiegel.
16.30-17.15 uur: Vrije besteding in Damme.
Pralinekes kopen?
Ca. 19.30 uur: Terug in Hellevoetsluis.
Tijdens deze dagtocht kunt u drie consump
ties in de bus nuttigen, die bij de prijs zijn
inbegrepen.
Opgave: Jan Lageweg, tel. (0181) 312387
(na 21.30 uur). VU Infobalie tel. (0181)
318358 (ma/vrij 13.00-16.00 uur)
