Overdenking
Kfuistockt
Maar LeMiagrad
uit de
Heilige Schrift
=NEDEIILyDEHOIiyiE.'=
De Kraamtijd
EIIAtlDa-illEUWS
.ÖjkVENSTER
2003
was positief jaar
voor Stichting Hulp
Oost-Europa
VERVOLGVERHAAL
wmmiamsmssi
PAGINA 5
Blik op kerk ^>,y
en samenleving ij
ÜKST SCHIFT
icmiKimoofR
0F MAMMOIV
Muon n
Een zegenrijke
ontmoeting (2)
Stichting Hulp Oost-Europa in ^ar-
neveld mag terugzien op een positief
2003. De zorgelijke economische
situatie in ons land, vertaalde zich
niet in een sterke daling van de
inkomsten. Integendeel: stichting
Hulp Oost-Europa kan met dank
baarheid melden dat de daling van
de inkomsten uit fondsenwerving
uiteindelijk veel beperkter is geweest
dan waarmee in de begroting voor
2003 rekening was gehouden. De
bestedingen voor de projecten in
Oost-Europa stegen daarentegen
flink en bedroegen in 2003 1,28 mil
joen euro. Dit betekent een stijging
van 22 procent in vergelijking met
het jaar ervoor (1,04 miljoen euro).
(TO
<TO
<TO
'I^a.iga.-^rilogie deel 1
DONDERDAG 29 APRIL 2004
- Het Delftse huwelijk
- Omstreden
- De bijbelse boodschap
Het was zaterdagmorgen stil op straat. Geen
wonder, iedereen had de boodschappen
daags tevoren of 's morgens vroeg al gedaan
om aan de beeldbuis gekluisterd te zitten en
niets te missen van het koninklijk huwelijk.
Nou ja, het was een beetje anders dan anders.
Want op het moment dat Prins Friso zijn ja
woord gaf aan Mabel Wisse Smit verloor hij
zijn aanspraak op de troon. Dat wist hij, en
dat had hij er kennehjk ook voor over. Des
ondanks trekt een vorstelijk huwelijk altijd
veel belangstelling, het heeft blijkbaar iets
van een sprookje...
Zo sprookjesachtig is het intussen niet ge
weest. Het verleden van de bruid was niet,
zoals we zeggen, om over naar huis te schrij
ven... En zeker toen alles openbaar kwam
heeft het paar z'n best gedaan om de zaak zo
gunstig mogelijk voor te stellen. Maar van
een toestemmingswet werd uiteindelijk afge
zien, en we herinneren ons de tamelijk harde
uitspraak van premier Balkenende: 'tegen
onwaarheid is geen kruid gewassen'. Dat
betekende zoveel als: 'we zijn voorgelogen'.
Het televisie-interview van maandag 20 april
heeft weinig of niets opgehelderd. Althans,
de grote meerderheid van ons volk was daar
door niet overtuigd. En de minister-presi
dent, hoewel hij niet op het verleden wilde
terugkomen en het paar alle goeds toewenste,
nam niets terug van de woorden die hij vorig
jaar had uitgesproken.
Hoge bomen vangen nu eenmaal veel wind.
Maar het blijft wel een pijnlijke zaak dat dit
alles door de media nogeens voor het voet
licht werd gebracht in de week voor het
huwelijk en zelfs op de dag van het huwe
lijk. Tot in de plechtigheid op het Delfste
stadhuis en bij de inzegening in de Oude
Kerk werden er toespelingen gemaakt. Zelfs
zo, dat een buitenstaander zich afvroeg;
'Moet dat nu?'
Over de dienst in de Oude Kerk gesproken,
natuurlijk heb ik daarnaar gekeken. Want ik
was toch benieuwd wat het jonge paar voor
een boodschap meekreeg. Om eerlijk te zijn,
er was meer van het Evangelie te horen dan
in de uitvaartdienst van Koningin Juüana.
Afgezien van het feit dat een vrouwelijke
remonstrantse predikant op de kansel van de
Nieuwe Kerk stond dacht ik toen: 'Wat een
gemiste kans!'
Terwijl de bevolking nu massaal keek, kreeg
zij stenen voor brood. Niets, maar dan ook
helemaal niets was er toen van de bijbelse
boodschap te horen.
Dat was, eerhjk gezegd, een beetje anders bij
het huwelijk van afgelopen zaterdag. Natuur
lijk had niemand verwacht dat een predikant
uit de Gereformeerde Gezindte voor de
trouwdienst was uitgenodigd. Maar bij ds.
Carel ter Linden, hoewel zijn theologie de
onze niet is, kwam het Woord in ieder geval
nog aan het woord. En zeker de ouderling
van dienst, die de Bijbels overhandigde, gaf
een korte samenvatting van het Evangelie.
We zijn altijd nog dankbaar waimeer de mas
sa van het Nederlandse volk te zien en te
horen krijgt dat het in de kerk nog ergens
over gaat.Want een kerk die haar best doet
om bij de wereld in het gevlei te komen, die
geen boodschap meer heeft, is eigenlijk geen
kerk meer.
Waarnemer
Deze vraag- en antwoordrubriek staat geheel ten dienste van de lezer die er
kostenloos gebruik van kan maken. Uw vragen op velerlei gebied kunt u stu
ren aan: Redactie Eilanden-Nieuws, Postbus 8,3240 AA Middelharnis, met
in de linkerbovenhoek 'Vragenrubriek' vermeld. De vragen worden door
deskundigen beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzending
compleet met antwoord in deze rubriek worden gepubliceerd.
Mijn vader heeft ooit de eremedaille in
brons verbonden aan de huisorde van Oran-
je-Nassau ontvangen. Wat voor verschil is er
eigenlijk met lid van de orde van Oranje-
Nassau?
Antwoord: In Nederland bestaan drie bij
wet ingestelde Ridderorden: de Militaire
Willemsorde, de Orde van de Nederlandse
Leeuw en de Orde van Oranje-Nassau. De
Koningin is Grootmeester van deze orden.
Men kan worden voorgedragen voor een
Koninklijke onderscheiding bij de burge
meester van de woonplaats. Naast deze Rid
derorden kent het Koninklijk Huis twee
Huisorden: de Huisorde van Oranje-Nassau
en de Huisorde van de Gouden Leeuw van
Nassau. Deze orden worden toegekend aan
personen die zich verdienstelijk hebben
gemaakt voor het Koninklijk Huis. Alle toe
kenningen van de orde gaan per hofbesluit
en dus buiten de regering om. De Koningin
is ook Grootmeester van deze beide orden.
Iemand aan wie dus de huisorde is verleend
heeft zich verdienstelijk gemaakt ten aan
zien van het Koninklijk huis, een 'gewone'
orde kan verleend worden aan diegenen die
zich bijv. op maatschappelijk terrein ver
dienstelijk hebben gemaakt. De bronzen ere
medaille wordt niet meer uitgereikt.
Kunt u me zeggen wat er met een lichaam
gebeurd bij het zalven. In een krant stond dat
de koningin gezalfd is.
Antwoord: Wij nemen aan dat u in plaats
van zalven balsemen bedoelt. Ons Konink
lijk Huis is de enige Nederlandse famiUe, die
op grond van de Wet op de Lijkbezorging
zelf mag kiezen voor balsemen van het
lichaam. Alle andere Nederlanders moeten
daarvoor speciaal toestemming vragen aan
de minister van Volksgezondheid. Het bal
semen van het lichaam is een eeuwenoude
Oranjetraditie, waarmee koningin Wilhelmi-
na en haar moeder, koningin Emma, echter
hebben gebroken. Deze twee zeer gelovige
vrouwen wilden in natuurlijke staat voor hun
God verschijnen. Dat de meeste Oranjes zijn
gebalsemd, had vooral een praktische reden.
In vroeger tijden zaten er vaak weken tussen
het tijdstip van overlijden en de bijzetting in
de Koninklijke Grafkelder in Delft. Balse
ming gebeurt door een conserverende vloei
stof op basis van formaline in het lichaam te
brengen. Die stof doodt zoveel mogelijk
bacteriën en ziektekiemen, waardoor het
stoffelijk overschot langer in goede staat
blijft.
Op een tocht langs allerlei kerken ben ik een
paar keer op een pseudo-klassiek bouwwerk
gestuit, dat als 'Waterstaatskerk' werd beti
teld. Wat heeft onze Waterstaat met die oude
kerken temaken?
Antwoord: Zoals u weet zijn er sinds de
reformatie nogal wat R.K.-kerken in het
bezit van de Ned. Hervormde kerk gekomen.
In de Franse tijd is er op last van Napoleon
De betere woninginrichtiiig sinds 1920
Zandpad 36, Middelharnis, Tel. (0187) 48 27 84
Woensdagavond 12 mei a.s.
is er weer een info-avond van
borstvoedingorganisatie LLL
in Middelharnis (Oostdijk 77)
voor zwangere vrouwen en voedende
moeders. We bespreken de kraamtijd en de
eerste maanden. Hartelijk welkom!
Tijd: 20.00 - 22.00 uur. Kosten: 2,50
voor donateurs van LLL en 3,50 voor
niet-donateurs.
U kunt ook bij ons terecht voor een kolf,
zoogkompressen, zalf, brochures, draag-
doeken, etc.
Voor hulp en/of informatie bel naar: Diana
Gobert (487260) of Carla van Gils
(631716).
wel een enkele teruggeven, maar na diens
val is er in ons koninkrijk een 'ministerie
van eredienst' ingesteld, dat de bouw van
nieuwe kerken ten behoeve van het R.K.-
volksdeel moest bevorderen. Dit departe
ment verstrekte de subsidie. Het ministerie
van waterstaat had destijds een afdeling
kunstzaken, dat de bouwplannen ontwierp.
Omdat de regering geen architecten in dienst
had, en zij deze kerkbouw zo voordelig
mogelijk volgens ambtelijke voorschriften
wilde regelen, werden ingenieurs van de
(Rijkswaterstaat in de arm genomen. Die
zorgden voor de gewenste uitvoering. Zo
ontstonden die fraaiogende gebouwen in
pseudo-klassieke stijl met houten kolommen
die op stenen zuilen leken en weinig of niets
te dragen kregen, gipsen kapitelen en
namaak ornamenten, pleisterwerk dat zo
beschilderd was dat het er als marmer uitzag,
en ander optisch bedrog dat er kostbaar uit
zag, doch niet veel te betekenen had. Buiten
de kerken die u ontdekte, noemen we als
voorbeelden de Sint-Catharinekerk van
1820 en de Mozes- Aaronkerk uit 1838 te
Amsterdam, de Sint-Theresia van 1840 in
Den Haag en de Sint-Anthonius uit 1840 te
Haarlem. De bouwtrant werd eerst bewon
derd, doch later verguisd en het kerkvolk
spotte algauw: 'Wat er staat? Waterstaat!'
Wij wilden biest gebruiken voor de pap,
maar als wij het proberen te koken, gaat ze
altijd schiften. Wat is daar tegen te doen?
Antwoord: De biest kan niet worden
gekookt, omdat het albuninegehalte van
deze eerste melk van uw koeien daarvoor te
hoog is. Als u de biest in pap wilt gebruiken,
moet u haar heel langzaam en onder voort
durend roeren tot zo'n tachtig graden Celsi
us verhitten. Maar u kunt er ook smakelijke
en voedzame pannenkoeken, drie-in-de-pan
of dgl. gerechten mee bakken.
Hoeveel stroom verbruikt een schrikdraad,
als dat apparaat dag en nacht aanstaat?
Antwoord: Ongeveer 15 a 20 Watt, afhan
kelijk van het gebruikte type. Op 't fabrieks-
plaatje staat dat in de regel precies vermeld.
Voor de prijs van 1 kWh kan zo'n apparaat
dus ongeveer 50 a 65 uur in bedrijf staan.
Wie of wat is toch eigenlijk, die mammon in:
de mammon dienen?
Antwoord: Mammon is een vergriekst
woord uit het Aramees, dat oorspronkelijk
weelde en rijkdom betekent en in de Bijbel
(zie Mattheus 6 vs 24) voor persoonlijke
zucht naar gewin wordt gebruikt. Nu is dat
woord ook in gebruik als betiteling van de
afgod, die sommigen van hun geld maken.
Wat betekent een R in een cirkel op een eti
ket van een flesje?
Antwoord: Dat de naam of het handelsmerk
geregistreerd en beschermd is.
Daarna is Hij gezien van Jakobus
(1 Kor. 15:7a)
In de vorige meditatie hebben we gezien dat
Christus na Zijn opstanding ook verschenen
is aan Zijn broer lakobus. Waarom eigenlijk
aan Jakobus en niet aan zijn broer Joses of
Simon of Judas? Dat heeft Jezus zo gewild.
Zijn keuze is gevallen op Jakobus. Niet
omdat deze broer beter of geloviger was dan
z'n andere broers. Jezus deed een keuze zon
der aanzien van de persoon. En zo stond Hij
daar opeens in het leven van Zijn broer Jak
obus. Met een verheerlijkt opstandingsli
chaam.
De Bijbel vertelt ons niets over de inhoud
van die verschijning. Niets over wat Jezus
tegen Jakobus gezegd heeft en ook niets over
wat Jakobus Jezus heeft geantwoord. We
lezen in de Bijbel wél over het resultaat van
deze verschijning. Het resultaat ervan is
geweest dat Jakobus tot geloof in Christus
gekomen is. Van een vijand is hij een vriend
geworden. Van een broer naar het vlees een
broer in de Geest. Er is een bloedband bijge
komen. Ook Jakobus heeft een band gekre
gen aan het bloed van Christus. En zó is zijn
relatie tot Christus verdiept en veranderd.
Wat een zegenrijke ontmoeting is de ver
schijning van de opgestane Christus voor
Jakobus geworden!
En zó is het nog steeds, geliefde lezers, als
Christus in ons leven verschijnt! Nee, dat
gebeurt vandaag de dag niet meer zoals bij
Jakobus. Dat Hij opeens voor je staat en je
aanspreekt. Hij doet dat nu door Zijn Geest
en Woord. Dan zit je in de kerk en je luistert
naar de prediking. En dan staat Hij soms
opeens voor je in het gewaad van Zijn
Woord. En dan klinkt daar Zijn stem. En dan
hoor je die stem met de oren van je ziel. En
reken erop: als je Christus werkelijk ont
moet, blijft je leven niet eender. Dan veran
dert illes! Net zoals bij Jakobus. Dan wordt
de HEERE je hef. En dan krijg je Zijn Woord
lief. En dan wordt de zondag de belangrijkste
dag van de week voor je en het opgaan naar
Gods huis het hoogtepunt van de week. En
dan ga je bidden zoals nooit tevoren. Kortom,
alles wordt anders!
Kent u daar wat van in uw leven? En jij? Is de
Heere Jezus al in uw leven gekomen? Heeft
Hij jou al opgezocht? Hij doet het in deze
meditatie! Via deze woorden komt Hij op u
en jou af en zegt Hij: 'Zie, hier ben Ik! Kom
tot Mij! Lever je toch uit aan Mij! Geef je
verzet en vijandschap toch eens op! Wat is er
nu toch op tegen om Mij te dienen en te vol
gen?'
De HEERE geve dat u al lezende Zijn stem
écht zult horen. Of zondag als u hopelijk
weer in de kerk bent. Of als u Gods Woord
opendoet en leest. Echt, telkens roept Hij u.
Hebt u Zijn liefdevolle en ernstige stem al
gehoord?
Jakobus z'n leven is helemaal veranderd na
de verschijning van Christus aan hem. Ja, de
HEERE heeft het zo geleid dat hij een grote
plaats krijgt in de nieuwtestamentische kerk
(zie bijv. het boek Handelingen). We hebben
zelfs een brief van deze Jakobus in onze
Bijbel staan, de algemene brief van de apos
tel Jakobus. Wat kan het veranderen in een
mensenleven! Wonderlijk, vindt u niet?
Gods genade is echt onweerstaanbaar en tot
grote dingen in staat! Kijkt u maar bij Jako
bus. Eerst een vijand van vrije genade en dan
een verkondiger ervan. Dat is echt van de
HEERE!
Maar, Jakobus heeft wat er in zijn leven
gebeurd is, niet voor zichzelf gehouden. Hij
is er ook over gaan spreken met z'n ongelo
vige broers. En in die gesprekken is de
HEERE zo meegekomen, dat ook z'n broers
ingewonnen zijn voor Christus. Ook zij zijn
tot geloof en bekering gekomen. Hoe we dat
weten? Kijk eens naar de opperzaal in Jeru
zalem. Wie zijn daar bijeen na de hemelvaart
van Christus? Volgens Handelingen 1:14
zijn dat de discipelen van Jezus, de vrouwen
die Hem gevolgd hadden, Maria, de moeder
van Jezus én Zijn broers. Waarom zijn de
laatsten daar ook? Omdat ook zij door de
band van het geloof aan Christus verbonden
zijn. Wat die ene verschijning dus al niet
heeft teweeggebracht!
Misschien is de Heere Jezus ook wel in uw
leven gekomen. Wellicht hebt ook u Hem
mogen ontmoeten door Zijn Geest en
Woord. Misschien is het zelfs in uw leven
gekomen tot een bewuste kennis van Hem,
een hartelijke omgang met Hem, een innig
leven uit Hem. Mag ik u eens vragen: heeft
dat ook zegen gegeven in het leven van
anderen? Toen u de Heere Jezus mocht leren
kennen, bent u toen ook met anderen over
Hem gaan spreken? Hebt u toen geprobeerd
ook anderen te winnen voor Zijn dienst?
Mocht u toen anderen jaloers maken op de
genade die Hij geeft? Het hoort er toch echt
bij, bij het leven met de Heere, of niet? Wat
gaat er van uit, kind van de HEERE? Bent
u een jaloersmakend voorbeeld voor ande
ren? De ben de HEERE nog steeds dankbaar
dat ik van jongstaf aan mensen in mijn
omgeving heb gehad die mij jaloers maakten
op het leven met de HEERE. In mijn jonge
hart deed dat het gebed opklimmen:
'HEERE, mag ik dit óók leren kennen?'
Gaan anderen dat bidden door hun contact
met u?
Toen Jakobus de raad van God had uitge
diend, is hij overleden. Buitenbijbelse bron
nen zeggen dat hij de marteldood is gestor
ven. En toen is Jakobus ingegaan in de vreug
de Zijns Heeren. Op grond waarvan? Op
grond van het feit dat Hij een broer van de
Heere Jezus was? Vergeet het maar. Hij is
ingegaan op grond van het bloed dat zijn
broer had gestort aan Golgotha's kruis. Dat
bloed alléén zal ook ons behouden. Schuilt u,
schuil jij er al achter?
Vlaardingen, Ds. C. J. Droger
De stichting heeft vorig jaar een bedrag
van 1,33 miljoen euro aan giften, collecten
en legaten ontvangen. Dat is 33 procent
meer dan was begroot. In vergelijking tot
2002 zijn de inkomsten met 3,9 procent
(53.000 euro) minder afgenomen dan werd
verwacht. De oorzaak van deze geringe
daling is dat de HOE in 2002 bijna 75.000
euro aan legaten kreeg en in 2003 10.000
euro.
De kosten voor eigen fondsenwerving
bedroegen vorig jaar 221.000 euro. Verge
leken met 2002 (255.000 euro) betekent
dat een daling van 13 procent. Als percen
tage van de baten van eigen fondsenwer
ving zijn de kosten uitgekomen op 16,6
procent voor 2003 (18,4 procent in 2002).
Als beleidsdoelstelling hanteert de stich
ting het uitgangspunt, dat de kosten eigen
fondsenwerving over gemiddeld drie jaren
QmJ Q|0 M Qif öjö Qip Q|P Cup Q|p OiO
oio ITO o's ölo ■s'o ^lo ölft öl^ ölo öIq o's ^Iq (jtÖ ölo OT> 5^
<S|p
iTO
<TO
JOTxTO^'&ö'o
ITO
<TO
Qod heeft in oude dageu
Oranje en Nederland
Te zamea willen leiden
Met trouwe Vaderhand.
Een band vereende al eeuwen
Die beiden aan elkaar;
Zij bogen zich te zamcn
Voor God, d' Alzegenaar.
Zij deelden samen vreugde,
Zij deelden samen smart
Zij gaven aan elkander
De liefde van hun hart.
Toen nam de laatste Oranje
De plaats haars Vaders in,
En Neêrlandsch volk omringde,
BUj, Nederland's Vorstin.
Zij baden: »Wil Gij dragen,
O QodI in Uwe trouw,
In Uwe groote liefde
De Koninklijke Vrouw!
Wil geve dat er kome
Een Koningskind, o Heer!
Opdat het Huis Oranje
Mag bloeien als weleer
Maar lange bleef het donker
Men wachtte, hoopte en bad
Ma^r^^fjeheen of 't oor des Heeren
iTich nu gesloten had.
Totdat een blijde mare
Er Itlonk door Neêriaud iieen,
Dat God opnieuw zich toonde
Eeu Hoorder der gebêen.
Dut, (laak zij Gods ontferming
De Koninklijke Vrouw
Een kind in d' arm mag dragen
't Bewijs van 's Heeren trouw.
En nu Het volk blijft bidden
Spaar Kind en Ouders saam,
O Heer 1 vele lange jaren
Tot eer van Uwen Naam
maximaal 20 procent per jaar mogen
bedragen.
De stichting heeft in 2003 weer enige nieu
we initiatieven ontplooid om de structure
le giftenstroom op peil te kunnen houden.
In dit verband noemen wij de start van het
'familiefonds', een sponsorfonds, waarop
arme gezinnen in Oost-Europa een beroep
kunnen doen voor een eeiunalige bijdrage
in bijzondere kosten. Ook is er een nieuwe.
uitgebreide website ontwikkeld, zodat de
stichting zich ook nadrukkelijker en actu
eler kan presenteren. De activiteiten van
jongeren, binnen stichting Hulp Oost-
Europa, gebundeld in de jongerencomnii.s-
sie, namen in 2003 toe. De initiatieven van
de jongeren passen in het beleid van de
stichting om zich bij de fondsenwerving en
werving van donateurs meer te gaan rich
ten op jongeren.
-34-
'Zo, er moet wel iets heel bijzonders gebeuren als ze
mij nog vinden', denkt hij. Onder de sneeuw dringen
de geluiden van de strijd gedempt tot hem door.
Korte tijd nadat Karl-Heinz de hut heeft verlaten, stor
men de anderen naar buiten. Franck Muller en Franz
zijn de laatsten die de hut verlaten. Ze hollen naar de
verzamelplaatsen waar de meeste soldaten zich al had
den opgesteld. Voor ze zich kunnen aansluiten, begint
de mortierbeschieten van de Russen.
Nu laten ze zich vallen en drukken zich tegen de aarde.
Dan slaan overal de granaten in die een ware slachting
aanrichten. Franz en Franck liggen dicht bij elkaar, in
hun ogen staat de ontzetting te lezen.
'Terug Franz', steunt Franck, 'ze schieten ons hier aan
stukken.'
Franz staart hem met van angst wijd opengesperde
ogen aan: 'Dat gaat niet meer, blijf Uggen.'
'Nee, kom op, terug kerel.'
Voor hen wordt de aarde uit elkaar gerukt. Door de hit
te van de explosies smelt de sneeuw. Modder en vuil
spatten ver in het rond. Dan beginnen de machinege
weren te blaffen, overal ritselen kogels door de sneeuw
en verdwijnen sissend in de massa. Het vuur is nog op
het midden van het lager gericht, waar het merendeel
van de soldaten zich op dat moment bevindt. Maar
spoedig zal de granaten- en kogelregen zich versprei
den; dan zal er boven de grond nergens een plekje meer
zijn om weg te kruipen.
'Franz, kom nou, we moeten het proberen!'
Franck wacht niet langer. Hij draait zich om en sluipt
terug naar de andere uithoek van het kamp.
'Tegen de groiid blijven', hijgt hij.
Franz knikt. Ondanks de kou, stroomt het zweet hem
met sttalen van zijn gezicht. Ze blijven zoveel moge
lijk in de dekking van de hutten, waar mitrailleursal
vo's stukken van het hout rukken. Achter de houtstapel
blazen ze even uit.
'Waar wil je in vredesnaam heen, er is nergens een
plekje waar je veilig bent. We gaan regelrecht naar de
Russische krijgsgevangenen, die breken dadelijk uit en
slaan je dan met een eind hout de hersens in.'
'Kom maar mee, we duiken in het mitrailleumest, dat
tegen hun kamp aan ligt. Daar hebben we een kleine
kans.'
'Ja maar!'
'Niks te maren, niet zeuren, kom mee!'
In hysterische angst kruipen ze verder. Het vuur van de
mortieren begint nu overal op het lager te vallen. Op
slechts een tiental meters bij hen vandaan slaan achter
elkaar twee granaten in. Brokken hard bevroren aarde
vliegen hen in het gezicht, scherven fluiten over hen
heen. De houten wanden van menige hut vliegen aan
spaanders en reeds hebben enkele strodakken vlam
gevat. Een vette, stinkende, zwarte rook hangt ovsr het
lager, vlammen lichten hoog op en jankend trekt de
kogelregen zijn banen laag over de grond.
'Nog even volhouden. We zijn er bijna.'
Franz geeft geen antwoord. Voor hem staat het vast,
dat alleen nog een wonder hen het leven kan redden.
Reeds horen ze de mitrailleur uit de stelling ratelen.
Aanhoudend vuren de jongens op een bijna niet waar
neembare vijand. Maar het vuur trekt de aandacht van
de partizanen en een hagel mortiergranaten regent op
de stelling neer. De mitrailleur zwijgt; de beschieting
wordt naar achter gelegd, daar het doel door de parti
zanen is vernietigd.
'Verder!' wenkt Franck.
Plat tegen de aarde gedrukt schuiven ze verder naar de
vernielde opstelling waaruit de rook nog opstijgt. De
zware houten zolder is bijna geheel ingestort. De
ingang is bedolven onder opgeworpen aarde. Ze laten
zich in de kapotte stelling zakken. Voor het mittail-
leurvuur zijn ze nu gedekt; slechts een mortiergranaat
kan hen nog treffen. Ze blijven even liggen om wat op
adem te komen.
'Wat nu?' steunt Franz.
'We moeten er in zien te komen. De boel ligt hier in
spanen. Als dadelijk de Russen komen, zullen ze in
deze in elkaar geschoten rommel geen mens meer zoe
ken.'
Liggend proberen ze een balk los te wrikken waardoor
ze naar binnen kunnen kruipen. Maar de beschieting is
grondig geweest; met geen mogelijkheid is er een ope
ning te maken.
'Het gaat niet', hijgt Franck met gesmoorde stem.
'Het moet, als de Iwans komen, gaan we er aan.'
'Kom op, trekken', steunt Franck.
Ze nemen een stuk paal als hefboom en daarmee wrik
ken ze tussen twee balken. Langzaam begint de balk
iets mee te geven; zand en sneeuw zakken door de ont
stane opening naar beneden. 'Houd vast, we redden
het, kerel, trekkenhoud vast
Kreunend wijkt de balk en er ontstaat een smalle ope
ning.
'Nog even, dan kunnen we er door.'
Met een laatste krachtsinspanning krijgen ze de baUc
los en is er een smalle opening ontstaan.
'Vlug er in', gebiedt Franck.
Als een slang laat Franz zich in het gat zakken. Franck
volgt hem meteen. De paal zit nog tussen de balken
geklemd.
'De balk moet er uit, help even, vlug.'
Samen gaan ze aan het hout hangen. De balk beweegt
en schiet weer op z'n plaats. Boven hun hoofden is de
zolder gesloten. Het is bijna geheel donker. In de half
in elkaar geschoten opstelling kunnen ze elkaar slechts
met moeite onderscheiden. Ze laten zich tegen de
wand zakken en wissen zich het zweet van het voor
hoofd. Angst en een ongekende moeheid maken hen
het spreken onmogelijk. Buiten raast en buldert het. De
aarde dreunt, zodat telkens ritselend zand en sneeuw
door de zolder naar beneden komt. Van het schietgat
en de ingang is geen spoor meer terug te vinden.
Slechts een verwrongen stuk staal met versplinterd
hout eraan vertelt waar de mitrailleur was opgesteld.
Het dreunen van de mortierinslagen houdt op.
'Ze zullen nu gaan stormen', hijgt Franck.
Ook het schieten verstomt. De mannen luisteren met
kloppend hart. Ze weten dat op dat moment de partiza
nen uit hun schuilplaatsen komen om het lager stor
menderhand in te nemen. Hier en daar kraakt een schot
en rammelt een machinepistool. De mannen voelen
hoe de angst hen naar de keel grijpt, hun hoofden gon
zen alsof ze dadelijk zullen barsten. Dan is er dat vre
selijke gehuil, waarvan ze al zo vaak hoorden vertel
len. Het krijgsgehuil als de Russen aanvallen.
'Hoeréééé... hoeréééé.'
Het gekrijs wordt door de wanden gedempt, maar is
toch nog in al zijn verschrikking te horen. Boven hun
hoofden vuurt onafgebroken een machinegeweer. Een
stem schreeuwt: 'Opschieten, kameraden! Dawai,
dawai.'
Het geschreeuw verstomt, ze maken daar uit op dat de
vijand zich in de vlakte terug trekt.
'Ze gaan er vandoor', veronderstelt Franz.
'Ik hoop het.'
Nergens wordt nog het hoeréé gehoord. Alleen de
wapens blazen nog hun dodenmars.
Boven hun hoofden is gestommel. Nog een paar vuur-
stoten worden er afgegeven, dan ritselt er weer grond
en sneeuw naar beneden. (wordt vervolgd)
