Overdenking
Met Wie???
Kfif/stocHt
Maar LeHifigrad
Op fn Geldersendiek
uit de
Heilige Schrift
Natuurgeneeskundige
J.M. Bergsma spreekt voor de
laatste keer op Goeree-Overflakkee
EIIAtlDBI-IIIEIJWS
Zin in een mooie rit?
Voorspeelavond
Deltastreek
en fanfareorkest
De Hoop
Zendïngsavond te
Ooitgensplaat
Authentiek handwerk
uit Vietnam
VERVOLGVERHAAL
OHK 0NTU06EIEN
MUGl LUIEtli
mtEUHOE OUEN
üoiiEHonmE aaw
OE TOiiEN vun Pisa
Nieuws van de Wereldwinkel:
Jezus' lichaam
weggegeven
1^a.iga-<rilogie deel 1
JOH.a3^.EENHOF
PAGINA 5
VRUDAG 9 APRIL 2004
Beweuners in de buurt die zalle't nog wel mèrke
ze hao daer niet voor niks de zenen in d'r lief
Gêên mens kaopt ommers op de bonnefooj 'n kerke?
Projectontwikkelaers die zieje perspectief!
An d'êêne kante mag je aok wel blieje weze
hoe raek je aores die gebouwen netjes kwiet
An d'aore kante is mit recht de vraeg gereze
Wat komt er op dat plekje nae verlaop van tied?
't Is weineg ruumte, ee, 'n ofgeslote plekke
Dust, as je d'r dan toch 'n groot gedoe op zet
waermee je veul verkeer van auto's an gaet trekke
dan kom je in de knaope mit je wegenet
Zou Dirreksland van die verkeersproblemen houwe
van de parkeerdruk,van verstoppiengs in't verkeer?
Want as je op 'n gere al te veul laet bouwe
verplaes je de problemen, of je kriegt er meer!
Wat et gebouw angaet, ze zégge van vier laegen
mar voor zo'n haogte is de straete veuls te smal
Wie haelt et in z'n hóod om zoiets an te vraegen?
t Zal mien benieuwe of de Raed dat nemen zal
Maartje van Melissant
't^
i."t,
Deze vraag- en antwoordrubriek staat geheel ten dienste van de lezer die er
kostenloos gebruik van kan maken. Uw vragen op velerlei gebied kunt u stu
ren aan: Redactie Eilanden-Nieuws, Postbus 8,3240 AA Middelharnis, met
in de linkerbovenhoek 'Vragenrubriek' vermeld. De vragen worden door
deskundigen beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzending
compleet met antwoord in deze rubriek worden gepubliceerd.
Met welke vloeistof moet je een heten dak
bespuiten om te voorkomen, dat de vogels
het riet voor de nestbouw komen wegpluk-
ken?
Antwoord: Riet is een natuurproduct en
alles wat u er op spuit, komt de kwaliteit niet
ten goede. Er is ooit een middeltje uitgevon
den, waarvan de geur een aantal vogels
afstootte, maar dat was enigszins giftig. Het
werd o.m. gebruikt om allerlei zaaizaden
voor hen oneetbaar te maken. Zoiets moet
dus niet in de regenton of ander drinkwater
voor mens of dier terechtkomen. Bovendien
spoelen zuJJce middelen snel uit en dan blijft
'u spuiten ten koste van de rietlaag. Wanneer
;u een goed dak bezit, gelegd door een erva-
.ren rietdekker, dan gaat dit gemiddeld zo'n
'dertig jaar mee. Die paar door vogels
•beschadigde plekken kunt u beter door de
rietdekker laten repareren. Zwakke plaatsen,
"zoals die onder de schoorsteen, kunt u
(laten) afdekken met gaas, waardoor de
vogels het erg moeilijk krijgen
om strootjes te pikken en ze liever elders
nestmateriaal gaan zoeken.
Waarom zijn de luiers en de inlegkruisjes
tegenwoordig nier zo mooi wit meer? Wor
den ze soms van oud gebruikt materiaal
gemaakt?
Antwoord: Nee, het materiaal is gloed
nieuw, maar het hagelwit bleken van kof
fiefilters, luiers, maandverband enz., enz.,
met dioxine bleek schadelijk te zijn voor het
■milieu. Die stof wordt niet 'afgebroken' tus
sen het afval en kan dan via planten en die
ren in onze voeding terechtkomen. Ter voor-
koming van evt. narigheid zijn enkele grote
'fabrieken overgestapt op andere bleekme-
thoden.
Max heeft zidke lange oorflappen, dat die na
enige tijd in zijn eten hangen. Opbinden laat
hij niet toe. Hoe voorkomen we smeerboel
van de hond na het eten
Antwoord: We nemen aan dat Max een
bloedhond, pekinees, spaniel of een maltezer
leeuwtje is. Voor die rassen bestaan speciale
etensbakken die dieper van formaat zijn en
zo nauw dat deze huisdieren er wel hun
snuit, maar niet hun lange oren in kunnen
steken. Die blijven dan schoon.
Waar is toch die grote Rotterdamse autofa-
briek gebleven, die daar na de laatste oorlog
jarenlang zulke dure wagens produceerde?
Antwoord: Dat was de Kaizer Frazer Cor
poration, die op 9 augustus 1945 is opgericht
door Henry John Kaiser die een fortuin ver
diend, had aan de>.bouw van Viptory.; en
Liberty schepen voorde geaHieerdéTiandéls-
vloten, en Joseph Washington Frazer die als
president-directeur van Willys-Overland de
legendarische 'jeep' op poten zette en te land
de oorlog hielp winnen. Hun Nederlandse
assemblagefabriek werd op 21 februari 1949
geopend en leverde per dag tien (peperdure)
zescilinder Kaisers af van 100 pk bij 3,7 liter
cilinderinhoud, en daarnaast een speciaal
voor ons land ontworpen kleine wagen 'Rot
terdam de luxe' naar het model Henry J. In
1955 liep de belangstelling voor die onzuini
ge auto's zo terug, dat het machinepark van
deze Nederlandse vestiging werd overge
bracht naar Argentinië.
Je leest vaak over de toren van Pisa, maar
niemand weet precies hoe hoog die is.
Antwoord: Die Campanile (Italiaans voor
klokkentoren) is 54,40 meter hoog.
Dat kan a.s. zaterdag 10 april, want de zen
dingscommissie van Nieuwe Tonge orga
niseert dan een tulpenpuzzelrit langs vele
tulpenvelden. U kunt inschrijven van
10.30 tot 13.30 uur bij familie Admiraal,
Oudelandsedijk 10e te Nieuwe Tonge. De
opbrengst van deze dag is geheel voor de
zending.
Op zaterdag 17 april a.s. vindt in de gymzaal
van 't Haegse Huus te Stellendam een bij
zondere gebeurtenis plaats: Muziekschool
De Deltastreek organiseert dan een voor
speelavond slagwerk en groot koper, waarbij
medewerking wordt verleend door Fanfare
orkest De Hoop uit Stellendam. De avond
begint om half acht en de toegang is gratis.
Het bijzondere bestaat o.a. hieruit, dat men
voor de eerste keer heeft gekozen voor de
avond (meestal vinden de openbare activitei
ten van de Muziekschool plaats op de mid
dag) en dat een en ander wordt begeleid door
een volledig orkest, in dit geval dus Fanfare
De Hoop. Dit orkest staat onder leiding van
Arie Stolk, tevens directeur van de muziek
school. Verder is bijzonder dat één van de
leerlingen van De Deltastreek, Jos de Haan,
tevens slagwerker van de Stellendamse top
club, op deze avond praktijk-examen D zal
doen, waarmee hij het voor een amateur
hoogst haalbare diploma in de wacht hoopt
te slepen. Diverse leerlingen van Muziek
school De Deltastreek zullen eveneens voor
het voetlicht treden, afgewisseld door enke
le optredens van Fanfareorkest De Hoop. De
dirigent van het jeugdorkest van De Hoop,
Michiel van Vliet, heeft ook zijn medewer
king toegezegd en zal een prachtige marim
basolo spelen. Het hoogtepunt van de avond
zal gevormd worden door het uitvoeren van
Concertino for Percussion and Band, het
examenstuk van Jos de Haan, waarmee hij,
ondersteund door De Hoop, zijn D-diploma
hoopt te behalen. Anno Appelo en Hugo
Verweij, de twee docenten van Muziek
school De Deltastreek, die in samenwerking
met het muziekschoolbestuur deze avond
hebben mogelijk gemaakt, hebben er alle
vertrouwen in, dat het een ook voor het
publiek zeer geslaagde muziekavond zal
worden, met dank aan de muziekschooUeer-
lingen en de Stellendamse Fanfare. U wordt
dan ook van harte uitgenodigd voor deze bij
zondere avond.
Op donderdagavond 15 April zal fam.Visser
vanuit de GZB iets laten zien en horen over
hun werk in Thailand. Deze avond zal om
19.30 uur beginnen in Ver.Gebouw Elthato
aan de Zuid-Achterweg 27 te Ooltgenplaat.
Jong en oud van harte welkom. De toegang
is gratis, wel zal een collecte worden gehou
den voor de GZB. Natuurlijk zal er ook gele
genheid zijn voor een bakje koffie en kunt u
vragen stellen over hetgene u te zien krijgt,
"er^en van harte welkom!! -
GOEREE-
OVERFLAKKEE
Zo'n 15 kilometer van de hoofdstad Hanoi
ligt Bat Trang. De inwoners van dit Vietna
mese dorp maken al sinds de 15e eeuw tra
ditioneel aardewerk. Vroeger vooral voor
koningshuizen en de gegoede burgerij. Het
bijzondere servies is afkomstig van een
groep van 50 pottenbakkers. De schilders
gebruiken een Chinese penseel gemaakt van
dierenhaar. Zij kennen de motieven uit hun
hoofd en schilderen ze uit de losse pols. Nu
verkrijgbaar bij de Wereldwinkel, op het
Spuiplein (achter de Winkeldiek) in Middel
harnis. Open op Vrijdag van 14.00 uur tot
21.00 uur, en op Zaterdag van 9.00 uur tot
17.00 uur.
En als hij het van de hoofdman
over honderd verstaan had,
schonk hij Jozef het lichaam.
{Mark. 15:45}
Jozef van Arimathea - wie is dat eigenlijk?
Hem zijn we nog niet eerder in het Evange
lie tegengekomen. Nergens staat iets dat
erop wijst dat hij op de een of andere manier
verbonden was aan Jezus. En toch is het juist
deze Jozef die naar Pilatus gaat en aan de
stadhouder toestemming vraagt om het dode
lichaam van de Heere Jezus te mogen begra
ven. Hij wil daarvoor dan ook nog zijn eigen
- in een rots uitgehouwen - graf ter beschik
king stellen, zodat de Heiland een waardige
begrafenis krijgt. Wie is die Jozef en wat
motiveert hem om zo te doen?
Tot onze verrassing blijkt de Heiland toch
nog meer volgelingen te hebben dan we op
het eerste gezicht zouden hebben gedacht.
Zou dat niet vaker voorkomen? Ja, de Hei
land heeft ze zelfs in de 'hogere kringen'.
Jozef is een raadsheer, een lid van de Joodse
Raad. Heeft hij dan meegedaan in de veroor
deling van Jezus? Was hij erbij, toen ze de
Heiland daar bespotten? Of hij erbij was
weten we niet, maar wel weten we dat hij
'niet mede bewilligd had in hun raad en han
del' (Lukas 23:50). Waarom niet? Hij was
het helemaal oneens met z'n collega's.
Lukas noemt hem een goed en rechtvaardig
man. Markus vertelt van hem dat hij zelf ook
het Koninkrijk Gods verwachtte. Volgens
Mattheüs was hij toch ook een discipel van
Jezus (Mattheüs 27:50. Iemand van een
geheel andere geest dan de meeste andere
leden van de Raad.
Maar hoe komt het dan dat we hem niet al
eerder hebben leren kennen? Jozef was er
nog niet eerder toe gekomen om openlijk te
verklaren dat hij in de Heiland was gaan
geloven. Er was iets dat hem daar tot nog toe
van weerhouden had. Johannes vertelt dat het
de 'vreze der Joden' was (Johannes 19:38).
Hij was de vrees voor mensen nog niet kwijt.
Dat betekent echter wel dat Jozef hierdoor
een moeilijk leven heeft gehad. Hij had nie
mand om mee te praten. Stel dat hij zich zou
verspreken... Ja, een mens kan zich op deze
manier ook lelijk in de weg staan. Zijn er zo
mogelijk nog meer?
Deze Jozef gaat naar Pilatus om Jezus'
hchaam te vragen. Durft hij nu wel? Op
onwederstandelijke wijze heeft God hem tot
een besUssing gebracht. Nu durft hij wel, al
valt het hem niet gemakkelijk om deze gang
te maken. Hij moet zich 'verstouten', zo
lezen we. Wij zouden zeggen: Hij moet moed
verzamelen. Want nu zal openbaar komen
aan welke kant hij staat. Nu zullen zijn colle
ga's ervan horen. En dan zal hij voorgoed uit
de gunst zijn. Waar hij altijd al bang voor
geweest is, zal nu gebeuren.
Toch kan Jozef niet anders. Hij moet nu de
keus maken. God dringt hem ertoe en Jozef
laat zich dringen. Dus gaat hij naar Pilatus,
ook al is het nog helemaal niet zeker of Pila
tus hem wel te woord zal willen staan. Nog
minder is het zeker dat Pilatus aan zijn ver
zoek zal voldoen. De stadhouder heeft eerder
deze dag al een paar maal laten blijken dat hij
hevig geïrriteerd is door de gang van zaken.
Bovendien, welk recht heeft Jozef op het
lichaam van Jezus? Hij is niet eens een fami
lielid van Hem?
Het valt echter mee. Jozef krijgt toegang tot
Pilatus. Deze luistert. Verbaasd is hij wel, dat
Jezus al gestorven is. Maar als hij laat navra
gen of dat bericht juist is, wordt het door de
hoofdman over honderd bevestigd. En dan
blijkt Pilatus ineens heel inschikkelijk te zijn.
Hij geeft het lichaam van Jezus weg. Jozef
mag het hebben. Jozef mag het gaan begra
ven.
Intussen moet het ons niet ontgaan dat we
hier nog weer een duidelijk getuigenis heb
ben dat Jezus waarlijk gestorven is. Pilatus is
er ook vast van overtuigd geweest. Het blijkt
ook uit het feit dat Markus in vers 45 een
ander woord gebruikt dan in vers 43. In onze
vertaling staat twee keer het woord
'lichaam'. Het Grieks gebruikt de eerste keer
een woord dat inderdaad 'lichaam' betekent.
Maar de tweede keer wordt een ander woord
gebruikt. Een woord dat 'dood lichaam',
'lijk' betekent. Ja, Jezus is waarlijk gestor
ven. Zo moest het toch? Voor de zonde kon
toch alleen maar betaald worden met de dood
van de Zoon van God? Zegt onze Catechis
mus het zo niet?
Ziet u in deze geschiedenis hoe vanuit de
hemel alle dingen worden bestuurd? Het is
God die in het hart van Jozef werkt en Die
hem juist nu zoveel vrijmoedigheid geeft dat
hij openlijk durft uit te komen voor de veran
dering die er innerlijk al bij hem was. Juist
deze Jozef wil God gebruiken om eer te
bewijzen aan Zijn Zoon, door de wijze waar
op hij Hem zal begraven. Juist deze Jozef, die
over de nodige financiële middelen beschikt.
Wie zou dat anders kunnen doen? Zo wordt
ook weer een profetie vervuld, namelijk dat
Jezus bij de rijke in Zijn dood geweest is
(Jesaja 53:9).
Dezelfde God die in Jozefs hart werkt is het
ook die Pilatus mild stemt, zodat hij luistert
naar Jozefs verzoek. Hij had hem ook met
lege handen weg kunnen sturen. Maar nee,
het hart van Pilatus wordt geneigd en hij
wordt gewillig gemaakt om Jezus' dode
lichaam weg te geven. Ligt hier geen troost
in? Wat er ook gebeurt in deze wereld, alles
blijft toch staan onder de besturende hand des
Heeren. En Hij doet bovendien alle dingen
nog medewerken ten goede voor degenen die
Hem hefhebben. God houdt Zijn doel in 't
oog en Hij volvoert Zijn Raad.
Hij doet dat ook in de manier waarop Hij
mensen leidt. Vindt u het geen wonder dat
Jozef van Arimathea gebruikt wordt om
Jezus te begraven? Een rijk man, en dat ter
wijl Jezus eens gezegd heeft dat rijken
bezwaarlijk ingaan in het Koninkrijk Gods.
Een raadsheer, terwijl onder de joodse leiders
de vijandschap tegen Jezus het sterkst was.
Welke verklaring is er voor, dat Jozef zoveel
voor Jezus over heeft? De enige verklaring
is: God heeft hem verkoren. God heeft hem
ook van stap tot stap geleid. Om het eens heel
eenvoudig te zeggen: de Heere heeft deze
man achter de hand gehouden om na de dood
van Zijn Zoon voor Hem zorg te dragen. En
als het dan zover is, geeft de Heere hem vrij
moedigheid. Zo maakt God alle dingen
schoon op Zijn tijd. Op Zijn tijd, ja. Op Zijn
tijd breekt het licht door in de ziel. Op Zijn
tijd gebeuren de dingen. En God blijkt over
al mensen voor te hebben. Geen wonder,
want Hij roept ze Zelf en Hij rust hen toe.
P. den Butter
Al vele jaren komt in het vroege voor
jaar de in Duitsland afgestudeerde
heilpraktiker en deskundige Tilburg-
se natuurgeneeskundige J.M. Bergs
ma naar Goeree-Overflakkee om er
een lezing te verzorgen, meestal in
Dirksland. Op het eiland is hij dan
ook geen onbekende meer en veel
patiënten - vooral met chronische
ziekten of die met hun kwaal 'maar
moesten leren leven' - hebben naar
aanleiding van de informatie die hij
tijdens zijn lezingen op Goeree-Over
flakkee naar voren bracht, de weg
naar zijn uitgebreide praktijk gevon
den én... zijn er werkelijk geholpen.
Ditmaal zal het echter voor de laatste
keer zijn dat Bergsma op het eiland te
beluisteren is. Ook bij hem gaan de
jaren tellen en hij heeft ervoor geko
zen om het kalmer aan te gaan doen.
In ieder geval betekent dit dat de
lezingen die hij jarenlang in Dirks
land heeft verzorgd, ten einde lopen.
Niet dat het hier om wonderdoenerij of
occulte en anderszins ongrijpbare praktijken
gaat. Daar moet de Tilburgse geneeeskundi-
ge niets van hebben. Wellicht zijn de resul
taten van Bergsma's geneeskunde te danken
aan enkele sterke belangrijke punten die
hem op geneeskundig gebied eigen zijn:
- een grote kennis op het terrein van ziekten
en Uchamelijk functioneren, aan de hand
waarvan veelal nauwkeuriger diagnoses
worden gesteld - óók daar waar men eigen
lijk maar 'met het probleem heeft moeten
leren leven';
- een zich verdiepen in de patiënt als gehele
mens, waarvoor hij alle tijd en aandacht
neemt;
- toepassing van effectieve natuurlijke mid
delen, zonodig aangevuld met reguliere the-
rapiën.
In zijn praktijk maakt de Tilburgse natuur
geneeskundige veelvuldig gebruik van
hoogwaardige natuurlijke therapieën. En die
doen in de praktijk dikwijls het werk als
reguliere middelen het af laten weten.
Immers, veel patiënten die 'met hun kwaal
of klacht maar moesten leren leven', bleken
daar tóch vanaf te kunnen komen. Overigens
weert Bergsma de reguliere therapieën niet.
Hij is er zelfs tegen om die zomaar plaats te
laten maken voor de natuurlijke. Dit laatste
gebeurt maar al te vaak in praktijken van hen
die zich natuurgeneeskundige noemen, met
dikwijls fatale gevolgen. Bergsma stelt in
zijn praktijk de natuurlijke therapie naast de
reguliere. En doordat hij zowel op het gebied
van de reguliere als van de natuurlijke
geneeswijzen kundig is, combineert hij die
twee zonder dat ze eikaars werking negatief
beïnvloeden. In de praktijk zie je dan dat na
verloop van tijd de aandoening of de klach
ten dusdanig verbeteren dat het gebruik van
de reguliere middelen - uitsluitend via de
huisarts! - afgebouwd kunnen worden. Ach
teraf kan veelal geconstateerd worden dat
niet slechts de symptomen werden bestreden
maar dat vooral ook de ziekte zelf werd
genezen. In heel Nederland geniet Bergsma
faam door op een gezonde, nuchtere en hel
dere wijze patiënten en hun aandoeningen te
benaderen en te behandelen én veelal van
hun problemen af te helpen. Ook op Goeree-
Overflakkee heeft hij inmiddels velen van
hun aandoeningen afgeholpen
Al jaren houdt Bergsma lezingen op Flak-
kee. En telkens vormen die informatie-avon
den een openbaring voor degenen die daarbij
aanwezig waren. Even eenvoudig als doel
treffend blijkt de mens namelijk in belang
rijk mate zijn gezondheid zelf te bepalen
door voedings- en leefwijze. In talloze
gevallen is reeds gebleken dat als van daar
uit aan gezondheid wordt gewerkt, er meer
te bereiken is dan veel geneeskundigen zich
realiseren of in willen zien. Graag wil Bergs
ma anderen die kennis aanreiken. De infor
matie-avond in Dirksland zal zeker van
belang zijn voor hen die kampen met proble
men als allergiën, astma, bronchitis en
eczeem, slechte lever-, gal of nierfuncties,
steeds terugkerende bijholte-ontstekingen,
chronische vermoeidheid, slechte weer
stand, enz.
De laatste informatie-avond met de heer
Bergsma in Dirksland wordt gehouden op
maandag 19 april a.s., in gebouw 'De
Schakel', Beatrixlaan 31. Aanvang 20.00
uur, entree, koffie en thee zijn gratis.
Half april is er een gezondheidsbeurs in 'de
Staver' te Sommelsdijk. De initiatiefnemer
is de heer Helmreich. Hij is de man die bij
uitstek geschikt om u te informeren over de
beurs. Hij weet welke standhouders er zijn
en voor wie het interessant is om er naar toe
te gaan. Wilt u het ook weten? Luister dan op
dinsdag 13 april om 18.00 uur naar het pro
gramma 'Met Wie???' op Radio Flakkee. De
herhaling is woensdag om 18.00 uur. De pre
sentatie is van Carla Hersbach.
iivttfcf
-29-
Emst doet of hij de uitval van Karl niet heeft gehoord,
maar giet het deksel van z'n eigen etensketel vol en
gaat er mee naar Karl: 'Hier jong, drink op, het is wel
niet wat we thuis gewend zijn, maar voor ons is het
goed genoeg.'
Even weifelt de reus, dan pakt hij de koffie aan en ont
spant zich een beetje.
Ernst pakt zijn etensketel waarin nog een laatste beet
je zit, hiermee gaat hij terug en neemt naast Karl-Heinz
plaats.
'Nou, laten we eerlijk zijn, met een klein beetje fanta
sie zou je denken, werkelijk aan de koffie te zitten. En
als ik er goed over nadenk, wie van ons weet er eigen
lijk nog hoe goede bruine koffie in werkelijkheid
smaakt? Niemand toch zeker? Het is maar een kwes
tie van wennen. Als wij ooit nog eens in het oude
Duitsland terugkeren, willen we nooit iets anders
meer slurpen dan dit bocht, gebrande eikels met aard
appelloof'
'Ik geef er de voorkeur aan om een sissend glas bier in
m'n droge keel te gieten', gromt Peter Mayer
Onwillekeurig komen de geneugten van weleer hen
voor de geest. Ze maken daar ruwe grappen over, maar
inwendig smachten ze naar alles wat ze hebben achter
gelaten. De enige die zich afzijdig houdt is Karl-Heinz,
hij is met z'n gedachten ver weg. Het deksel draait hij
gedachteloos zachtjes in het rond.
'Jongens, wat denken jullie ervan als we eens een
poosje onder de lappen gingen liggen?' geeuwt Peter
Mayer. Hij trekt z'n laarzen aan en maakt aanstalten
om naar buiten te gaan.
'Jongens, wie volgt mij? Eerst even plassen en ieder
een arm vol brandhout halen, dan hoeven we vannacht
niet te verkleumen.' Hij gaat naar de deur en wacht
daar tot de rest hem volgt. Zelfs Karl-Heinz staat op en
strompelt naar de deur.
'Kijk nou eens, het sneeuwt!' roept Peter opgewonden,
als hij naar buiten stapt. Het weer is veranderd. Grote
vlokken sneeuw dwarrelen naar beneden en het is
meteen een stuk kouder geworden.
'Het lieve leven begint al vroeg, we'zullen nu sneeuw
moeten scheppen tot we er onder bedolven worden',
gromt Franck. Achter elkaar zwoegen ze tegen de wind
in naar de plaats waar de houtstapel staat.
'Eerst even plassen makkers, het is me te ver om naar
de latrine te lopen', grimast Ernst Schlösser. In de
beschutting van de stapel hout gaan ze op een rijtje
staan en doen hun nodige werk.
'Zo, daar knapt een mens van op.' Peter maakt zijn kle
ren in orde en pakt een paar dikke stukken hout van de
stapel.
'Jongens, neemt zoveel mogelijk mee, morgen zit de
stapel misschien helemaal onder de sneeuw en moeten
we het hout er onderuit graven. Hebben is binnen,
moetje maar denken. Komt op, netjes een stapel op de
schoudertjes en dan terug naar ons winterverblijf
Hij neemt de stukken hout over zijn schouder en stapt
in het donker terug naar de hut. De wind komt pal uit
het oosten en blaast een witte deken tegen de wanden.
'Als het zo doorgaat, moeten we morgenvroeg als mol
len een gang graven om buiten te komen', mompelt er
één.
'We kunnen ons beter laten insneeuwen en wachten tot
de oorlog voorbij is. Misschien kunnen we als belo
ning voor onze prestaties hier een wintersportvakantie
houden', is het spottende antwoord.
Naast het vlammende haardvuur worden de knuppels
opgestapeld. Ze strekken hun handen uit om die bij de
gloed te warmen.
'Eén ding is zeker', filosofeert Franz: 'Het moet al heel
gek gaan, als de Russen ons met zulk weer lastig val
len.'
'En de Russen zijn veel gekker dan jij vermoeden
kunt', klinkt uit een hoek van de hut de stem van Karl-
Heinz, die weer op zijn slaapstee is neergestreken.
Franck Muller kijkt ongelovig: 'Geloof jij werkelijk
dat de Russen aanvallen als er zo'n dik pak sneeuw
ligt? Er is geen mens die, als er een meter sneeuw ligt,
nog een voet kan verzetten. Ook een Rus is maar een
mens en geen machine.'
'Ons is geleerd dat de Russen onmensen zijn, daarvan
kun je van alles verwachten.'
'Ik geloof er geen moer van. Zelfs met de zwaarste
tank kun je in de sneeuw niet vooruit komen. En als die
monsters aan de kant moeten blijven staan, wat ver
wacht jij dan van een infanterist? En Jan Soldaat, of
dat nu een Duitser of een Rus is, moet de kastanjes uit
het vuur halen. Hij gaat voorop. Daar is hij nu eenmaal
voor, het zware materiaal is er alleen maar om hem in
die poging te ondersteunen. Als er morgenvroeg een
metertje sneeuw hgt vrienden, dan kunnen we serge
ant-majoor Wollweber tegemoet zien met de medede
ling, dat we tot nader order verplicht sneeuwverlof
hebben. Om de tijd te doden mogen we dan zo af en toe
een beetje helpen in de keuken: aardappeltjes schillen
en koffie rondbrengen voor de hogere macht, die uiter
aard niet door de sneeuw wenst te lopen. Verder moe
ten er paden geschept worden naar de latrine en ande
re belangrijke plaatsen. Geloof mij maar, het komt
allemaal fijn voor elkaar, ik zie dat al helemaal zitten.'
Karl-Heinz begint luid te snurken. De afstraffing heeft
hem meer parten gespeeld dan hij voor z'n vrienden
liet merken. Nu is een diepe rust over hem gekomen;
wat er om hem heen gebeurt, merkt hij niet meer.
'Zo, die heeft de vaart er aardig in', wordt er gelachen.
'Ja, reken maar dat Schreijer hem ervan langs heeft
gegeven. Maar die vent is niet zo gauw klein te krij
gen', zegt er een met een hoofdknik in de richting van
de snurkende Karl-Heinz.
'Ja, hij heeft hem afgeknepen tot hij er bij neer is
gevallen. Schreijer voelt zich een hele Piet na deze
overwinning. Maar ik zeg juUie: ik zou niet graag in
z'n schoenen staan. Karl neemt dit niet. Vroeg of laat
zal hij de kans krijgen om het Schreijer betaald te zet
ten. Dan gebeurt er wat met hem, waarvan ik mij geen
voorstelhng durf te maken.'
Franz is bij het vuur gaan staan en kleedt zich uit. 'Zou
Karl echt kans hebben gezien om Schreijers jenever en
sigaren te stellen?'
'Daar kun je wel zeker van zijn. Alleen vraag ik mij af
waar hij die spullen heeft gelaten, hier zijn ze in ieder
geval niet.'
Ernst Schlösser lacht: 'Ik weet zeker dat wij onze por
tie ook zullen krijgen, dat doet Karl. Laat hij een ruige
beer zijn, een goed kameraad is hij zeker.'
'Hij heeft zich vanavond gewoon aan Schreijer aange
boden toen die kwam inspecteren. Het mag dan zijn
eigen schuld zijn, de gevolgen van zijn daad heeft hij
ook volledig op zich genomen, zoiets kan ik waarde
ren', is Francks mening.
De haard wordt opgestookt, dan zoekt de een na de
ander zijn slaapplaats op.
'Ze zullen ons morgenvroeg wel laten slapen, nu de
Russen zijn ingesneeuwd', glimlacht Ernst ironisch.
'Ik geloof ook dat de Russen zich koest zullen hou
den', meent Franz. Hij strekt zich uit op z'n stroleger
en is spoedig onder zeil.
Buiten daalt onafgebroken de sneeuw in een ondoor
dringbaar gordijn naar omlaag. De wereld verandert in
een poollandschap, waaruit de rieten daken van het
lager steken als heuveltjes, die geheel in het landschap
schijnen te passen. {wordt vervolgd)
