Overdenking
Stellendamse Dagen
met andere deelnemers
Afsluiting N15
uit de
Heilige Schrift
Kruistocht
Haar LeniMgrad
In 't Yoorbiegöön'
in het Diekhuus
EiiAraiai-iiiEuiia
HET
^gjKVENSTER
De gedenkwaardigste
dag - deel 1
VERVOLGVERHAAL
KOKEN OF RaUUKOST?
iCHiLOEdii fitf eao
VIMK iiaPEN OE UEEUMEN?
Op vrijdag 26 maart spelen Pau
Heerschap en Piet Westhoeve 'In 't
voorbiegöön' in het Diekhuus. Het
programma bestaat uit twee verha-
lencycli in het dialect van Ouddorp,
afgewisseld met pianomuziek. Aan
vang 20.30 uur. Toegang 7.00/5.00
(CJP, CKV, 65+). Reserveren nood
zakelijk!
*De betalende Borg'
innenhuii
•ifaiga-irilogie - d-eel l
JOH-GYEENHÖ
PAGINA 5
VRUDAG 19 MAART 2004
Blik op kerk ^Ni
en samenleving Cj
- Een historische week
- Eén verzet, tveee wegen
- Twee kwaden
Vorige week was een historische week. De
Hervormde Synode vergaderde voor de laat
ste keer, de Gereformeerde Synode kwam
ook voor de laatste keer bij elkaar, en de Lut
herse Synode had ook voor het laatst in eigen
kring plaats. Weliswaar blijft de Lutherse
Synode intact, maar die zal in de PKN een
soort 'status aparte' krijgen. En tenslotte ver
gaderde ook de trio-synode voor de laatste
keer. Want nu de fusie tussen de drie kerken
een feit is, is er maar één synode meei, die
van de Protestantse Kerk in Nederland.
Je huivert echter wel als je denkt aan de toe
komst... Want de bezwaarde Hervormden,
die om des gewetens wil niet mee kunnen, de
PKN in, zullen nood-classes en ook een
nood-synode gaan vormen, en reeds zijn ver-
gaderdata in mei gepland. Hoe dat allemaal
moet en hoe dat allemaal gaan zal, wie kan
het zeggen?
Het is zonder meer een onmogelijke situatie.
Alles dat in de Hervormde Kerk staat op de
basis van Schrift en Belijdenis is tégen
Samen-op-Weg. Maar onder hen tekenen
zich hoe langer hoe meer twee stromingen af.
De eerste die daartoe gedwongen, onder pro
test toch meegaat in de PKN. Per gemeente
heeft men een beleidsplan ontworpen, waar
in staat dat men zich gebonden weet aan de
belijdenis-geschriften van de Reformatie en
dat men nooit en te nimmer gedwongen kan
worden dingen te doen die tegen Schrift en
Belijdenis ingaan. Maar men schuift wel
onder het grote dak van de PKN, terwijl de
uitzonderingspositie schriftelijk moet wor
den vastgelegd.
Voor de andere groep is dat onoverkomen-
üjk. Die bestrijdt het plurale karakter van de
kerk en eist dat de hele kerk zal leren en han
delen naar Schrift en Belijdenis.
Zo komen dus twee soorten gemeenten, en
ambtsdragers, tegenover elkaar te staan, die
overigens dezelfde prediking brengen en be
geren. In theorie is het dus mogelijk dat
straks op hetzelfde dorp in de kerk en buiten
de kerk dezelfde boodschap wordt gebracht.
Met een scheur dwars door de gemeente,
dwars door de families, soms dwars door de
gezimien.
Een onmogelijke situatie, zeg ik nogmaals.
Want als Gereformeerd mens kun je niet in
een kerk zitten waarin awarheid en dwaling
officieel gelijke rechten hebben. Maar het
altematief is een scheuring en verwijdering
tussen broeders van hetzelfde huis. Kun je
van twee kwaden het beste kiezen?
Waarnemer
Deze vraag- en antwoordrubriek staat geheel ten dienste van de lezer die er
kostenloos gebruik van kan maken. Uw vragen op velerlei gebied kunt u stu
ren aan: Redactie Eilanden-Nieuws, Postbus 8,3240 AA Middelhamis, met
in de linkerbovenhoek 'Vragenrubriek' vermeld. De vragen worden door
deskundigen beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzending
compleet met antwoord in deze rubriek worden gepubliceerd.
Kennissen willen ons telkens overtuigen, dat
groenten beter rauw kunnen eten, omdat je
door het koken alle vitaminen zou vernieti
gen. Is dat niet erg overdreven?
Antwoord: Veel rauwkosteters denken, dat
ze met rauwe andijvie, sla komkommer meer
vitaminen binnen krijgen dan u met uw por
tie gekookte bloemkool of spruitjes. Het is
toevallig andersom: 100 gram rauwe andij
vie, sla en komkommer bevatten elk slechts
10 milligram vitaminen C, doch 100 gram
gekookte bloemkool 60 mg en 100 gr kort
gekookte spruitjes zelfs 100 mg vitaminen
C! Ook rode kool en zuurkool leveren u in
gekookte toestand nog resp. 30 en 20 mg
vitaminen C per ons op. Wie veel rauwkost
wil eten, kan beter kiezen voor rode paprika
met 150 mg, en diverse koolsoorten en bijv.
selderij dan voor de gebruikelijke sla, witlof
en worteltjes, want die zetten evenals andij
vie en komkommer weinig zoden aan de
dijk. En eet die rauwkost wel vers, want de
volgende dag zijn voedingwaarde en smaak
ai hwd achteruit gegaan.
Wij willen enkele olieverfschilderijen
schoonmaken omdat door de jaren heen de
kleuren vager werden. Hoe pakken we dat
aan
Antwoord: Het schoonmaken van schilde
rijen is vakwerk en wanneer u veel waarde
hecht aan het doek, is het beter het aan de
vakman over te laten dan zelf te gaan expe
rimenteren. Vooral met een dunne verflaag,
slechte of ontbrekende vernis en met barsten
in de verf is het ondoenlijk voor een leek. Is
het vernis onbeschadigd en wilt u - ondanks
deze waarschuwing - toch zelf aan de slag,
begin dan met een pluim of droge en vooral
zachte en schone stofdoek alle stof te ver
wijderen. Neem daarna het doek uit de lijst
en ga het systematisch vanuit een bepaalde
hoek, stukje voor stukje, afnemen met een
watje en wat lauw water, maar droog de
behandelde plekjes direct weer af. Let op het
kleurverschil met de randen die zich onder
de lijst bevonden. Is het vuil zo hardnekkig,
dat het er met dat watje niet afgaat, probeer
het dan met een vochtige doek met één drup
peltje lijnolie, tenzij de aanslag vet is, want
in dat geval kunt u beter een lauw sopje met
enkele druppels (géén scheut) afwasmiddel
gebruiken. De behandelde plaatsen gelijk
naspoelen met schoon water en droogdeppen
met een schone doek. In het uiterste geval
kunt u een spons nemen die u doopt in een
bakje water met een enkel druppeltje ammo
nia. Begin daarmee aan de rand die onder de
lijst zal vallen en controleer of de kleuren
niet worden aangetast. Gaat 't goed, dan
weer systematisch deel voor deel afiiemen,
onmiddellijk naspoelen en eerst afdrogen
met een schone doek alvorens u verder
werkt. Als uw schilderij na voorzichtige
behandeling geheel (en vér van de verwar
ming) gedroogd is, kunt u het opnieuw ver
nissen met een goede kwaliteit speciale
schilderijenvemis, verkrijgbaar bij verfwin-
kels en lijstenmakers.
Als je per boot naar Engeland oversteekt, zie
je voortdurend meeuwen rondcirkelen.
Waar slapen die vogels 's nachts?
Antwoord: Niet dobberend op stil water,
zoals zo vaak beweerd wordt. Zij zoeken
tegen het vallen van de avond stille plekjes
op in de duinen, op een drooggevallen zand
plaat of bank, of tussen lage begroeiing
langs de kust en slapen daar tegen de grond
gedrukt. Ze zouden daar een gemakkelijke
prooi kimnen zijn voor roofdieren, maar die
komen er niet voor.
In verband met het uitvoeren van een repara
tie aan het wegdek van de Calandbrug dient
de rechterrijbaan (zuidbaan) van de rijksweg
N15 (Maasvlakte-Rotterdam) tussen de
afritten 12 (Haven 5500-5600) en 13 (Pot
hof, Maassluis) tijdelijk voor alle verkeer te
worden afgesloten.
Deze afsluiting vindt plaats gedurende de
periode in week 13 14:
- op zondag 28 maart 2(X)4 en zondag 4
april 2004 telkens van 06.00 tot 18.00
uur; of zoveel korter als mogelijk of
zoveel langer als noodzakelijk is.
Op genoemde tijden zal het verkeer middels
routeborden worden omgeleid.
Bijzonderheden
Het verkeer in de richting Rotterdam zal
worden omgeleid over de Rozenburgse slui
zen middels omleidingsborden met route
nummer 1
In het geval dat werkzaamheden door weers
omstandigheden (o.a. droog weer is vereist)
geen doorgang kunnen vinden, zullen de
werkzaamheden telkens een week door
schuiven.
Contactpersoon met betrekking tot deze
afzetting is:
Dienstkring Rijnmond, Overschieseweg 226,
3112 NB Schiedam, Rayon Europoort,
de heer J. F. L. Rensman, tel. (010) 4724011
In de eerste verhalenreeks 'Momenten' heeft
Pau Heerschap herinneringen uit de jaren
vijftig verwerkt. De cyclus 'Voor keuningin-
ne in vaoderland'bestaat uit soms hilarische
verhalen over zijn jeugd, zijn diensttijd in de
jaren '60 en zijn leraarschap in de jaren '70.
Piet Westhoeve heeft, geïnspireerd door de
teksten, pianomuziek gecomponeerd zodat
alles samenvloeit tot een harmonisch geheel:
bij 'Momenten' zijn promenades geschre
ven, die de sfeer van het verhaal verbeelden
en bij de cyclus 'Voor keuninginne en vao
derland' een 4-delige Sonatine, waarin de
melodie van het Wilhelmus verwerkt is.
Lang werd dialect sterk vereenzelvigd met
boers, plat.Terecht, culturele uitingen in dia
lect voldeden ook vaak aan dit verwach
tingspatroon. Als er dialect aan te pas kwam,
werd het lollig, ook een kwaliteit, maar een
zijdig.
Het is vooral de 'dialectmuziek' geweest die
daar in eerste instantie verandering in heeft
gebracht. Bands als Rowwen Hèze en Nor
maal hebben op landelijk niveau een lans
gebroken met in hun kielzog een groeiend
aantal groepen en verbreding van muziek
stijlen.
Inmiddels is er op het gebied van streektaal-
muziek, proza en poëzie heel wat voorhan
den van hoge kwaliteit.
De jongste cd, in het dialect van Ouddorp,
dat tot de Zeeuwse dialecten behoort, getuigt
daarvan. Het juweeltje is een afronding van
een uniek project van Pau Heerschap en Piet
Westhoeve. Pau Heerschap is leraar Neder
lands en al jaren actief op dialectgebied,
zowel op het bestuurlijk vlak in de Zeeuwse
Vereniging voor Dialectonderzoek, als op
het uitvoerend vlak als schrijver en verteller.
Piet Westhoeve is musicus.
Er is veel lof te uiten over dit mooie stukje
dialect en "In 't Voorbiegó6n"verdient dan
ook een brede bekendheid.
Alles wat voorbie is, is eweest.
Ligt achter je, zégge de mensen
De ouwe Grieken hao dêêr 'n
oar idee over:
Wat eweest is ligt voor je.
't Is net alsof je in 'n roeiboot zit.
Je vaert mi je rik nae wat komt.
Het programma is opgenomen op CD, die na
afloop van de voorstelling te koop zal zijn.
Wij dwaalden allen als schapen,
wij keerden ons een iegelijk naar
zijn weg, doch de Heere heeft
onzer aller ongerechtigheid op
Hem doen aanlopen. (Jes. 53:6)
Schuldrekening
Over het maken van schulden kan men lang
doen. Maar de rekening van de schuld zal
komen.
In Jes. 53 wordt Christus als betalende Borg
geschilderd. Hij moest op één ogenblik beta
len, wat de Zijnen aan schulden hebben
gemaakt. Het hoogste gericht vorderde Hem
daartoe. En Hij heeft betaald.
Onze tekst spreekt over dwalende schapen.
Verdwaald raken is meestal meer een zaak
om medelijden op te wekken, dan om schul
dig te worden verklaard. Hoewel een schaap
een kuddedier is, hebben schapen de ken
merkende eigenschap dwaalziek te zijn
(dwaalden als schapen). Gelijk een schaap
heb ik gedwaald in 't rond, dat onbedacht
zijn herder heeft verloren. Als schapen van
achter de herder afdwalen, volgen ze makke
lijk een ander. Ze zijn daarom ook vaak ver
dwaald. In het berglandschap van Israel
betekent dit dat de kudde niet zichtbaar is
over grote afstand. Daarnaast missen scha
pen ook speurzin. Als schapen dwalen, dwa
len ze eindeloos door. Argeloos voor het
gevaar van ravijnen, roofgedierte en door
nen. De weg terug kunnen ze niet vinden
(keerden ons een ieder naar zijn weg).
De tekst spreekt over wij dwaalden allen als
schapen, wij keerden ons een iegelijk naar
zijn weg. Zo is het met hele mensheid
gesteld: wij zijn de Opperherder kwijt. God.
De inhoud van de schuld is niet in de eerste
plaats dat we aan gevaren blootstaan, maar
dat we God kwijt zijn, en door onwetend
heid al verder van de Heere afdwalen en dat
wij God hebben verlaten. Het gevolg hier
van is, dat wij voor eigen rekening leven en
in ons leven zoeken wat ons aangenaam
lijkt. Het gevaar is groot dat we onze tekst
laten slaan op niet-kerkmensen en onszelf
sparen. Dan zijn we net als de Schriftgeleer
den, die de borgtocht voor hun zonden ook
niet nodig hadden. Wat is het een weldaad
als de Heere in het persoonlijk leven zonde
tot zonde en schuld tot schuld maakt. Bij
Geesteslicht wordt beleden: "ik dwaal als
een schaap; ik keer mij naar mijn weg". Ja,
dan begrijpen we het biddend belijden:
Gelijk een schaap heb ik gedwaald in 't rond,
dat, onbedacht, zijn herder heeft verloren.
Ai, zoek uw knecht, schoon hij Uw wetten
schond; want hij volhardt naar Uw geboön te
horen.
Schuldvordering
De Heere heeft de schuld van de dwalende
schapen die eigen wegen gingen op Hem,
Christus, doen aanlopen. Gods Zoon werd
reeds in de Vrederaad daartoe aangewezen.
Hoewel onschuldig, moest Hij betalen: Hij
had Zich Borg gesteld. Hij wUde vrijwillig en
gewillig Borg zijn.
Hij is niet schuldig verklaart door Kajafas,
het Sanhedrin, of door Pilatus, alhoewel die
Hem schuldig verklaarden. Maar Hij is
schuldig verklaard door God de Vader. Van
wege Gods eisende gerechtigheid moest Hij
van Zijn Zoon de betaling eisen. Alleen met
behoud van Gods deugden zal er voor schul
dige schapen sprake kunnen zijn van verzoe
ning van de schuld. En nu heeft de Vader de
schuld en straf van de zonde op Zijn Zoon
doen aanlopen.
De Borg is nodig want Gods volk is schuldig
van vele, vele zonden. Ze zien vanuit de
schuld -die hen klein, onwaardig en afhanke
lijk houdt- uit naar het middel hoe hun schuld
en straf wordt weggenomen. Wat zijn ze ook
hierin vaak dwaalziek als ze nog zo vaak op
zichzelf zien. Doch de Heere heeft in Geth-
semané en op Golgotha van Christus de
gehele schuldrekening gevorderd. Daar heeft
Hij al de schuld, al de dwaasheid van Zijn
volk aanvaard. Geheel hun ongerechtigheid
"mijnt" Hij. De volle last van Gods toom
daalde naar ziel en lichaam op Hem neer.
Voor Hem geldt:
Men telt veeleer de haren van mijn hoofd,
Dan hen, die mij, doch zonder oorzaak haten;
Men zoek mijn dood; geen onschuld
kan mijn baten;
Hen zie ik sterk, maar mij van kracht beroofd.
Men eist van mij, waar ikm' onschuldig ken,
't Geroofde weer, 'k moet voor
voldoening zorgen.
Gij weet, o God, hoever ik strafbaar ben;
U is mijn schuld, mijn dwaasheid,
niet verborgen.
Schuldbetaling
Als er schuld is zal die moeten worden
betaald. Ook de schuld op de zonde zal
moeten worden betaald. Aan de zijde van
de mens is er geen mogelijkheid de prijs
der ziel dat rantsoen aan God in eeuwig
heid te voldoen. Alleen als er een Borg is,
is er ontkoming mogelijk.
Als iemand schuld heeft en moet betalen,
kan een ander persoon nog borg zijn. Die
persoon is daar niet toe verplicht. Stel dat
iemand onder mensen borg is, maar hij kan
uiteindelijk de schuld nie betalen, dan
blijft er een schuldige met een openstaande
rekening. Doch dit geldt niet voor Chris
tus. Voor Christus was er geen ontkoming.
Hij moest Borg zijn en wilde ook Borg
zijn.
Hij is Betaler, Hij heeft betaald met wat Hij
had. Zijn ziel. Zijn lichaam. Zijn leven. Hij
is tevens Betaalmiddel: Christus heeft de
schuldrekening aanvaard én betaald. Hij
heeft de rekening van de schuld in plaats
van Zijn volk voldaan. Daarom kan de
Apostel schrijven: Het handschrift der zon
de dat tegen ons was, heeft Hij aan het
kruis genageld. Hij heeft het volkomen
weggedaan en geheel betaald. Zo is Chris
tus Borg. Zijn bloed reinigt van alle zon
den.
Zegt het u iets dat er een betalende Borg is?
Hij krijgt betekenis voor hen die door zon
de en schuld worden gedrukt en geen mid
del tot betaling in zich vinden. Als de
Heere in hun onmogelijkheid, onwaardig
heid en uitzien Hem aan het geloofsoog
ontdekt dan zijn ze van dwalende schapen,
hervonden schapen: Want gij waart dwa
lende schapen, maar gij zijt nu bekeerd tot
de Herder en Opziener uwer zielen. Dan
mogen ze be-amen wat Jes. 53:6 zegt: Wij
dwaalden allen als schapen, wij keerden
ons een ieder naar Zijn weg.
Als de schapen die Borg, al is het van verre,
hebben gezien dan smelt hun ziel en hunke
ren ze om meer en meer Hem te mogen leren
kemien. In Hem is een volkomen zaligheid
omdat Hij een volkomen Zaligmaker is.
Kunt u dat op goede gronden voor uzelf zeg
gen? Of dwaalt u nog onbekommert ver van
de Heere midden in uw begeerten van Hem
af? Dwaalt u nog steeds verder van Hem
vandaan, terwijl uw schuld aldoor groter
wordt? Vraagt de Heere of Hij door Zijn
Geest u wil leiden. En wie Hij leidt zal
gewaar worden: De Heere is mijn Herder,
mij zal niets ontbreken.
Ds. A. A. Brugge
Jaren lang waren de tweevrielers van
Keijzer de blikvanger in de hal van
het Haegse Huus. Daar staat nu tij
dens de STELLENDAMSE DAGEN
op 25, 26 en 27 maari de Coöperatie
Deltawind met het slogan van: wy
leven van de wind!
De windmolencoöperatie Deltawind is
nieuw op de beurs. Deltawind reahseert en
stimuleert al sinds 1989 duurzame energie
op Goeree-Overflakkee. Deltawind wil op
deze manier bijdragen aan een schoner
milieu en een duurzame samenleving. "We
plaatsen windturbines, zonnepanelen en bin
nenkort in Dirksland een warmtepomp",
licht Andries Middelbos van de coöperatie
toe. Verder onderzoekt Deltawind de moge
lijkheden om andere vormen van duurzame
energie toe te passen. Het geven van voor
lichting over duurzame energie en energie
besparing is speerpunt in de werkzaamheden
van Deltawind. "Daarom zijn we ook aan
wezig op de beurs", aldus Middelbos, die
iedereen van harte uitnodigt om eens een
kijkje te komen nemen bij de stand.
Tijdens de beurs geven vrijwiUigers van
Deltawind een toelichting op de activiteiten
en kunnen kinderen bijvoorbeeld terecht
voor een mooie ballon of informatie voor
een spreekbeurt. Ook is er een wedstrijd
waarmee leuk speelgoed te winnen is dat
werkt op zonlicht. "Zelfs volwassenen doen
vaak enthousiast mee aan deze wedstrijd!",
legt Middelbos uit.
ledere volwassene op Goeree-Overflakkee
kan lid worden van de coöperatie. Het lid
maatschap is aantrekkelijk, want er wordt
geen contributie geheven en over het geld
dat leden aan de coöperatie uitlenen wordt
een aantrekkelijke rente vergoed.
Tijdens de beurs zijn er foto's te zien van de
verschillende windparken. Windpark Piet de
Wit bij Ooltgensplaat is het nieuwste wind
park van de coöperatie. Dit windpark bestaat
uit twaalf turbines van maar Uefst 100 meter
hoog. Samen met windpark Battenoert bij
Nieuwe-Tonge produceren de windturbines
van Deltawind jaarlijks genoeg schone elek
triciteit voor alle 15.000 huishoudens op
Goeree-Overflakkee.
Verder vraagt van Dam beveiliging aan u of
uw huus echt op slot is en laat het Rode Kruis
u alle aspecten van de hulpverlening zien.
In de zaal rechts van de ingang laat timmer-
bedrijf Meijer u alles over de mogelijkhe
den van een Ubbink dakkapel zien, staat er
de Korenbloem met een grandioze bloemen
pracht. Boone toont u zijn huishoudelijk
apparaten, witgoed en de nieuwste plasma
schermen en Tanis Tuinmachines met
diverse machines en beregening.
In de zaal achter de hal is Sunstore Flakkee
vertegenwoordigd met zijn binnen en buiten
zonwering, staat Metafortose met klein-
meubelen, laat Esgri u de mogelijkheden
van de op maat gemaakte schuifdevukasten
zien, Doeland bied u daar zijn nieuwe col
lectie minmeubelen aan, Vlieto Ooltgens
plaat demonstreert zijn naai-, borduur- en
Wat was de dag waarop de koers van de
mensheid totaal werd gewijzigd? Het moet
een dag zijn die in het collectieve geheugen
van mensen gegrift moet staan. Sommigen
wijzen wellicht op de geboorte van Jezus als
de Messias. Toch heeft Jezus zelf dit feit niet
aangewezen als de gedenkwaardigste dag.
Was het dan de dag van zijn opstanding?
Nee! Jezus zei, dat het de dag van zijn dood
was. In een aflevering van 'Ontwaakt Radio'
op Radio Flakkee wordt maandag 22 maart
om 21.00 uur terug gekeken naar de laatste
dag van Jezus' aardse leven. De presentatie
is in handen van Nick Ehbel. Dinsdag om
16.00 uur wordt het programma herhaald.
De betere woninginrichting sinds 1920
Zandpad 36, Middelharnis, Tel. (0187) 48 27 84
lock-machines en toont de Groene Beer u
de nieuwe kijk op schoonmaken.
Al met al weer een goed gevuld Haegse
Huus dat op donderdag en vrijdag geopend
is van M.CiO tot 21.00 uur en zaterdag van
10.00 tot 17.00 uur
Mis deze gezellige dagen, waar u kunt pro
fiteren van spectaculaire aanbiedingen niet.
/TWg^^
-23-
Het gebrul van Schreijer gaat over in een hees gefluis
ter. De soldaten denken dat de man nu werkelijk van
woede zal stikken. In het kistje liggen, tussen vloeipa
pier gewikkeld enkele lijstjes, portretten van hen die de
organist Franck Muller zo na aan het hart Uggen.
Schreijer braakt een serie vloeken uit, waarvan de
mannen de haren ten berge rijzen. Dan geeft hij een
klap tegen het kistje, dat krakend tegen de wand van de
hut vliegt. Glasscherven rinkelen, een portretje dwar
relt langs de ruwhouten wand naar beneden; een foto
van een klein meisje.
Schreijer stampt op de vloer. Franck voeh alle kleur uit
zich wegtrekken. Z'n vingemagels dringen in zijn
handpalmen, maar hij zwijgt. Hij moet zwijgen omdat
korporaal Schreijer het hier voor het zeggen heeft.
Tegen de wand liggen de versplinterde portretlijsten.
Franck kijkt er naar, achter zijn ogen begint het te bran
den.
De hele hut wordt door de korporaal overhoop
gehaald. Karl-Heinz is de laatste die aan een inspectie
wordt onderworpen. Zelfs zijn stroleger wordt op des
kundige manier onderzocht. Maar alle moeite is voor
niets. Schreijer heeft zijn begeerde sigaren en drank
niet gevonden. In de hut is het een grote bende, alle
spullen liggen over de grond verspreid.
'Opruimen die bende hier. Ook aan het front hoort orde
te zijn. Opruimen zeg ik juUie, er moet hier van de
vloer gegeten kunnen worden. De kom over een half
uurtje terug, dan wil ik hier een schoon en ordelijk
onderkomen aantreffen. Begrepen?'
'Jawel korporaal.'
Schreijer verlaat het vertrek, op de hielen gevolgd door
de twee soldaten van de wacht, die het gedrag van de
korporaal laag vinden. Maar ook voor hen geldt: Een
korporaal is machtig. En in het bijzonder een korporaal
bij het bataljon voor speciale diensten. NauweUjks
heeft Schreijer het vertrek verlaten of er barst een golf
van verontwaardiging los. Niettemin is het zaak, dat de
boel er netjes komt uit te zien. Schreijer zal terugko
men en zoekt slachtoffers nu zijn gestolen drank en
sigaren niet gevonden zijn. 'Hij zal wraak nemen,
rekent daarop marmen', zucht Ernst Schlösser. 'Denk
er om, hij zal er één vinden.'
Ze zoeken hun spulletjes bij elkaar en bergen die net
jes op. Dan maken ze het vertrek goed schoon. Er
wordt haastig gewerkt, want een half uur is niet veel
om van een puinhoop een woonvertrek te maken.
Karl-Heinz helpt zijn makkers trouw mee. Z'n spullen
heeft hij bij elkaar gezocht en tegen de tijd dat Schrei
jer kan komen om opnieuw inspectie te houden, Ugt hij
met de handen onder zijn hoofd, rustig op z'n slaap
plaats alsof er geen vuiltje aan de lucht is. Zelfs als de
korporaal, zich van zijn waardigheid bewust, binnen
komt, maakt Karl-Heinz geen haast om op te staan.
Hij doet dat tergend langzaam, zodat hij meteen de
aandacht van de korporaal op zich vestigt. Zijn kame
raden heeft hij op deze manier voor straf gevrijwaard;
ze kijken elkaar aan en begrijpen dat Karl zich alleen
om hen te redden, letterlijk aan het zwijn heeft overge
leverd.
'Jij lelijk monster, akelig lui ondier. Je lag op je nest
toen ik binnen kwam. Ik zal je leren hoe men in het
Duitse leger mensen die nergens voor deugen fatsoen
bijbrengt. Over vijf minuten melden bij de wachtcom
mandant in volle gevechtsbepakking.'
'Jawel korporaal.'
Karl-Heinz kijkt Schreijer daarbij aan met een blik zo
ondoorgrondelijk, dat die de indruk krijgt, dat al wat
hij tegen de soldaat zegt, deze in het geheel niet raakt.
Als Schreijer vertrokken is, schudt Peter Mayer zijn
hoofd: 'Karl, dat ondier zal je afknijpen tot je er bij
neervalt.'
Karl kiükt, hij kijkt Peter even aan, ondoorgrondelijk!
'Ook mijn tijd zal komen.'
Hij hangt de ransel om. Aan de koppel hangen bajonet
en pionierschop. Onder de ransel de gasmaskerbus en
bovenop een deken, gerold in het tentzeiltje. Met vlug
ge bewegingen zet hij zijn helm op, hangt het machi
nepistool om en stapt naar de deur. Daar draait hij zich
even om.
'Laten we zeggen: al wat er gebeurd, is maar geleend.
De zal eens de kans krijgen om de rekening te vereffe
nen.'
Dan slaat de deur dicht. Buiten klinken de voetstappen
van de soldaat, die spoedig verstommen.
In het wachtlokaal zit Schreijer en kijkt op z'n horloge
als Karl-Heinz binnenkomt. Hij meldt zich correct en
blijft voor de tafel in de houding staan. 'Soldaat Stier-
mann meldt zich, korporaal.'
Langzaam komt Schreijer overeind, zijn ogen onafge
broken op de soldaat gericht. Dan wenkt hij twee sol
daten. Terwijl hij Karl-Heinz gelast om naar buiten te
gaan, volgt hij met de twee wachten.
'Dit stuk vuil heeft roest in zijn hersens. Daarom is
hem toegezegd dat deze opgefrist zuDen worden', zegt
hij tegen de twee wachten.
'Haal een zwaar stuk hout, het dikste dat je kunt vin
den.'
'Jawel korporaal.'
De soldaten verdwijnen in het donker en gaan naar de
houtstapel, die door de Russen is gezaagd. Er Uggen
inderdaad stukken bij zo dik, dat zelfs een reus als
Karl-Heinz spoedig door de knieën zal gaan. De man
nen twijfelen even.
'Een al te ücht stuk kunnen we niet meebrengen. De
korporaal zal zich niet laten bedriegen. Als hij ziet dat
we een te licht stuk hout hebben uitgezocht, zal hij ons
naast die ander laten strompelen.'
'Nou ja, zo'n kleine jongen is het ook weer niet; laten
we dit stuk maar nemen, dat ziet er redelijk uit.'
Ze nemen een zwaar eind hout mssen zich in en sjou
wen dat naar de plaats waar Schreijer met Karl-Heinz
staat te wachten.
'Waar blijven jullie toch! Als ik bevel geef doe je dat
in de looppas.'
Dan richt hij zijn aandacht op Karl-Heinz. 'Buigen en
je hersens vooroverhouden.' Karl buigt zich voorover
en klemt zijn kin tegen de borst. Zo kan hij wel wat
opvangen. Dat hij boeienkoning is geweest, komt in
gevallen als nu goed van pas.
'Leg hem het hout op z'n nek', beveelt Schreijer.
Karl-Heinz zet zich schrap als het zware hout in zijn
nek wordt gelegd.
Tegen de twee soldaten zegt Schreijer: 'Als de kerel in
verzet komt onmiddellijk neerschieten, begrepen?'
'Jawel korporaal.'
Karl-Heinz staat diep voorover gebogen; een hand
steunt op z'n knie, de andere houdt het stuk stam vast.
De last drukt hem zwaar in zijn hals en nu al voelt hij
een druk op de hersenen. Schreijer is naast hem komen
staan en ziet vol minachting neer op de gebogen sol
daat.
'Geef acht', bruh hij.
De marteling is begonnen. Karl-Heinz trekt zijn benen
bij elkaar en tracht dat met hakgeklap te doen. Door de
druk in zijn hals heeft hij aUe moeite om in evenwicht
te blijven.
'Overdoen.'
De benen gaan schuifelend uit elkaar.
'Geef acht!'
Karl-Heinz wankelt; bijna veriiest hij het evenwicht.
(wordt vervolgd)