Schaken
en dammen in
Ouddorp
I5GO in beeld
OPSLAG
VASTE MEST
Martin Mans
komt
met twee DVD's
EIIAIIDEII-raEUWS
Agenda gezondheid
service regio
Goeree-Overflalcicee
PAGINA 4
Een vroege wandelaar in de duinen, een argeloze boer in zijn tarweveld, een
nachtelijke automobilist op de N57 - al deze personen zal het wel eens zijn over
komen: een ree in hun blikveld. Een oogstrelend, zij het schichtig dier, dat zich
vervolgens snel uit de voeten maakt, hupsend springend, want reeën hebben het
niet op mensen. Reeën komen al voor op Goeree-Overflakkee sinds de water
snood. Maar wat niemand - ingewijden daargelaten - zal vermoeden, is dat hun
aantal sindsdien is geëxplodeerd. Van vijftig sinds de eerste officiële telling in
1978, tot Uefst vierhonderd in 2003. Er is één groep mensen op dit eiland, de wild
beheereenheid, die nauwgezet bijhoudt hoe de reeënstand groeit. Ze weten ver
reweg de meeste reeën uit elkaar te houden, ze documenteren de zieke en dood
gereden exemplaren én ze letten er streng op dat hun aantal de nauwe normen
niet overschrijdt. Van hen is Marten Annema zonder overdrijving dé reeëndes-
kundige van Goeree-Overflakkee. Hij kan langdurig, gloed- en Uefdevol praten
over deze elegante dieren, maar hij is als jager óók genadeloos. Zodra de reeën-
stand een wetenschappelijk bepaalde grens dreigt te passeren, schieten hij en zijn
collega's ze zonder pardon trefzeker af. En eten ze met smaak op. Her en der op
Goeree-Overflakkee klinken al geregeld schoten. OvertoUige reeën mogen vanaf
1 januari weer in het vizier worden genomen, althans de geiten. Voor Eilanden-
Nieuws is het nieuwe jachtseizoen reden voor een reportage over de schuwe bam-
bi's van Goeree-Overflakkee. Hoe zijn ze op het eiland beland, waar houden ze
zich op, wie zijn ze tot last en hoeveel kan dit eiland er verdragen?
Haringvliet
Kennis miniem
Tellingen
Doodgereden
fi^^^j^ï^feï-
Wolven
Kreupel
Creperen
NIMWEGEN Reclameborden - Autobelettering - Spandoeken
Reklame Textielbedrukking - enz...
Woerdense musicus maakt
opnamen in Rotterdam en
Kampen
Uitslagen bekercompetitie:
Het tijdelijk opslaan van vaste
mest(stoffen) dient conform een aan
tal voorschriften te geschieden. In
afwachting van landelijke wet- en
regelgeving is in 2001 een gedoogrege-
ling opgesteld, genaamd "Gedoogre-
geling tijdelijke opslag van vaste
mest(stoffen) op landbouwgronden op
Goeree-Overflakkee 2001".
Cursus: Omgaan met
Hyperventilatie
■MMM
Reeën, de bambi's
van Goeree-Overflakkee
door Gert van Engelen
In zijn terreinwagen, op weg van de bushal
te naar zijn werkplek, wijst Marten Annema
op zijn verrekijker. Die ligt binnen handbe
reik. "Dit", zegt hij met nadruk, "is het
belangrijkste instrument van wildbeheer:
waarnemen." Annema, sceptisch gezicht
met gemillimeterd haar, is allerminst modi
eus gekleed, eerder eentonig. Groen jasje,
groen hemd, groene trui. Dat hoort bij zijn
functie. Hij is terreinbeheerder bij de drink
waterafdeling van Delta NV, een baan die
hem veelvuldig door duinen doet struinen,
maar zijn groene uitmonstering komt hem
ook van pas als reeënkenner. Een ree onver
dacht benaderen en op je gemak observeren,
is op zich al een kunst, en gedekte kleding
helpt daarbij. Annema parkeert zijn auto bij
het gebouw van Delta NV in Goedereede, en
zet zich bereidwillig aan een tafel. Uren later
verheft hij zich pas weer - zó boeit het ree
hem.
Reeën betraden Goeree-Overflakkee lang
voordat de Fries Matten Annema (1954,
Wouterswoude) zich in de buurtschap Oost
dijk vestigde. Kort na de watersnoodramp
konden de eerste exemplaren worden waarge
nomen. "Dat heeft waarschijnlijk", vermoedt
Annema, "te maken met de dammen. De
Haringvhetdam en de Brouwersdam zijn wel
iswaar pas voltooid in '71 en '72, maar het
voorbereiden en aanleggen begon veel eerder.
Op die manier hebben reeën kans gezien over
te steken. Ze kwamen van Voome-Putten, en
bereikten via het sluizencomplex in aanleg of
zwemmend over het Haringvliet, de kop van
Goeree. Dat is het meest waarschijnlijke; daar
gaan we maar vanuit."
Onwetende burgers zullen van deze uit
spraak versteld staan: reeën komen toch uit
sluitend voor op de Veluwe? Dat is een mis
verstand, zegt Annema. "Je vindt ze ook in
Limburg, Brabant en Friesland, dus zeg
maar het oostelijk deel van Nederland. In de
afgelopen eeuw zijn ze steeds verder opge
rukt en nu zitten ze in nagenoeg heel Neder
land." Herten komen wel exclusief op de
Veluwe voor, maar verwar een hert niet met
een ree, zoals ook dikwijls gebeurt. "Een ree
is veel kleiner, weegt gemiddeld 22 kilo en
leeft in familieverband. Herten zijn véél gro
ter, ze kunnen rond de honderd kilo wegen
en ze leven in roedels."
Behalve reeën kwamen kort na de water
snood ook de eerste eksters op Goeree.
"Door de Deltawerken werd het eiland ont
sloten en daardoor konden allerlei nieuwe
diersoorten oversteken, zoals eksters.
Eksters zijn doodgewone vogels, maar ze
nemen niet ineens een lange afstand. Een
groot wateroppervlak steken ze niet over. Ze
dijen uit, verplaatsen zich stukje bij beetje."
Nooit eerder in de geschiedenis van Goeree-
Overflakkee hadden reeën zich er vertoond,
de kennis over dit dier was dan ook miniem
op het eiland. Dat merkte Annema toen hij er
in 1978 belandde. "Er was veel onbekend
heid over reeën. Ik kende het dier wel, van
vorige banen in Friesland en Gelderland.
Zodra ik hier kwam te werken, ben ik gelijk
met tellen begonnen. Uit particuliere betrok
kenheid: ik ben jager, maar heb ook interes
se in de natuur, vooral in reewild."
Wat trekt u dan zo aan in reeën?
Annema jubelt. "Het zijn heel mooie, ele
gante dieren, die interessant gedrag verto
nen. Individueel zijn ze goed herkenbaar. Ik
kan ze uit elkaar houden, waardoor je ze
leert kennen. Je krijgt er een band mee. Veel
meer dan met konijnen of duiven."
Reeën staan er toch om bekend dat ze vlie
gensvlug weglopen
"Nee, niet als je 't op de goede manier doet.
Het heeft met vakmanschap te maken. Het
kost tijd, en je hebt inzicht in hun gedrag
nodig om reeën te kunnen waarnemen en
benaderen. Je moet ze ongezien en ongero-
ken zien te bereiken. Anders vluchten ze,
zodra ze jou zien. Alleen in de bronstijd zijn
ze iets minder voorzichtig. Je moet geen
lawaai maken, heel voorzichtig aanlopen,
gedekte kledij dragen, rekening houden met
de windrichting en je aanpassen aan hun
gedrag en reactie."
En dan kunt u ze aaien en eten ze uit uw
hand?
Hij schudt het hoofd. "In de vrije natuur blij
ven reeën puur wild. Ze zijn niet mak te krij
gen, te cultiveren. Alleen met een kalfje dat
in gevangenschap is geboren, gaat het nog
wel. Dan kun je ze nog redelijk mak krijgen.
Maar reeën die uit het wild worden gevan
gen, krijg je niet tam en gaan meestal ook
dood. Ze zijn uiterst stressgevoelig."
Annema was de eerste reeënteller op Goe
ree-Overflakkee. In 1980 telde hij er vijftig.
"Toen bevonden de reeën zich nog voorna
melijk in de duinen, op de kop van het
eiland, tussen Ouddorp en het havenhoofd
van Goedereede." Later werden de telhngen
grootscheepser aangepakt, en verrichtte
Annema ze ook niet meer in zijn eentje. Die
georganiseerde tellingen waren om de drie
jaar. Een man of tachtig trok er twee ochten
den en een avond voor uit om alle reeën op
het eiland te kunnen registreren.
Deze tellingen zijn inmiddels afgeschaft, de
laatste was in 1998. Annema: "Ze kosten
veel tijd en mankracht, en het resultaat was
niet zo geweldig. De tellingen zijn leuk en
gezellig, maar ze blijven een momentopna
me. En als het slecht weer is, heb je er niets
aan." De reeën worden tegenwoordig indivi
dueel geteld door de 25 leden van de wild
beheereenheid. Dat zijn grotendeels jagers,
die de reeën kennen. En doordat zij het hele
jaar door in hun eigen jachtveld rondzwer
ven, zijn hun waarnemingen nauwkeuriger.
VolledigheidshalveWildbeheereenheden
zijn ingesteld op last van de rijksoverheid,
die liever praat met een groep jagers dan met
individuele jagers. Een eenheid bestrijkt
minimaal vijfduizend hectare en beheert dit
gebied. Niet alleen jagers zijn er lid van,
maar ook bijvoorbeeld Natuurmonumenten.
Annema is met drie anderen lid van de ree-
wildcommissie van de wildbeheereenheid.
Naarmate de reeënstand zich ontwikkelde,
ontstonden in toenemende mate problemen,
met als grootste de verkeersveiUgheid. Reeën
staken de wegen over en werden doodgereden
door verraste automobiUsten. Dit gebeurde
vooral op de N57. In 1980 werden nog slechts
Een ree, gefotografeerd op Goeree. De reeënstand op het eiland is de afgelopen decennia
geëxplodeerd. Er zijn er nu zo'n vierhonderd. (Foto: Kees en Ria Lokker)
Marten Annema in de duinen bij Goedereede: "Reeën zijn elegante dieren. Ik kan ze goed uit elkaar
houden, waardoor je eer een band mee krijgt". (Foto Gert van Engelen)
vier doodgereden reeën gemeld, maar in 1993
was hun aantal opgelopen tot 75. Inmiddels is
dat aantal gezakt naar 35. Die afname heeft
ermee te maken dat de reeën worden
'beheerd' door de wildbeheereenheid.
Marten Annema beklemtoont dat beheren
niet slechts bejagen, afschieten is. Beheren
is bijvoorbeeld, zo legt hij uit, wildspiegels
plaatsen. Dat zijn paaltjes met reflectoren,
die aan weerszijden van de weg staan en het
licht van de koplampen dwars over die weg
weerkaatsen. "Reeën schrikken van dat flits
licht en vluchten terug. Ze steken niet over."
Wildspiegels zijn langs diverse wegen
geplaatst, maar vooral langs de N57. Anne
ma over hun nut: "Ze werken alleen s nachts
en niet altijd. Sommige werken goed, ande
re helemaal niet."
Beheren is ook rasters plaatsen. Rasters
voorkomen dat reeën op onoverzichtelijke
plekken oversteken. Ze zijn te vinden op de
aanzet naar de Brouwersdam, waar nogal
wat aanrijdingen plaatshadden. De Brou
wersdam is een weg tussen twee duingebie
den en daaroverheen mogen reeën zich ver
plaatsen. Annema: "Je kunt niet de hele
wereld afrasteren, maar waar ze er zijn,
dwingen ze de reeën zo over te steken dat de
kans op een aanrijding klein is." Tot datzelf
de doel dienen ook de reeweggeleidende
voorzieningen die op de N215 zijn aange
bracht. Met bosjes en dammetjes in de sloot
worden reeën zo gestuurd dat ze op over
zichtelijke plaatsen oversteken.
Bijvoeren tijdens strenge winters is nog zo'n
onderdeel van beheren. Als in de natuurge
bieden niets meer te eten valt, trekken reeën
naar polders waar nog wel voedsel te vinden
is. Daardoor wordt de kans op aanrijdingen
groter, vandaar het bijvoeren. "Maar", zegt
Annema, "eigenlijk doen we dat nooit: niet
koud genoeg. Alleen afgelopen winter was
het kritisch voor de reeën, vooral toen er
sneeuw lag." Maar uiteindelijk bleek bijvoe
ren niet nodig. Ten slotte is er het documen
teren. "Wij houden bij waar reeën worden
doodgereden en registreren de ziektegeval
len, zodat je weet wat er gebeurt en wat er
aan de hand is. Dat hoort ook bij beheren."
Marten Annema is het lid van de reewild-
commissie dat al die gegevens verzamelt; hij
is bovendien de reeënexpert. Kan hij schet
sen hoe het anno 2003 met de reeënstand
gesteld is? Het antwoord is verbazingwek
kend: Goeree-Overflakkee telt zo'n vierhon
derd reeën. "Op Goeree 350, op de rest van
het eiland bijna vijftig. Ze zitten overal waar
voldoende dekking voor ze is. In bos, riet en
struiken, maar bijvoorbeeld ook in de tarwe.
Eigenlijk gaan ze in elke vegetatie zitten die
hun uit het zicht houdt."
Hij noemt de precieze locaties: de duinen, de
Slikken van Flakkee, de grote rietvlaktes op
de Plaat van Scheelhoek, de Hellegatsplaten
en de bosjes van enige omvang, verspreid
over het eiland, zoals het Stellebos.
Is er met zo'n grote populatie niet sprake
van een plaag?
"Nee. Een plaag klinkt zo negatief. Het zijn
er veel, maar dat komt doordat ze geen
natuurlijke vijanden hebben op het eiland.
Eigenlijk nergens in Nederland. Wolven en
lynxen zijn zulke vijanden en die komen niet
voor. De reeën doen het uitstekend in Neder
land. En het zijn toch prachtige beesten?
Iedereen die reeën ziet, ook al heeft hij er last
van, heeft er niet gauw een hekel aan. Dat
geeft aan dat mensen heel tolerant zijn
tegenover reeën. Ze zijn lieflijk, het geeft ze
een bambi-gevoel."
Natuurlijk is Annema niet blind voor de
overlast die reeën veroorzaken. Aanrijdin
gen zijn als probleem al genoemd, en de
wildbeheereenheid doet er zoveel mogelijk
aan om die te voorkomen. Schade aan de
gewassen komt verder voor, maar is niet
groot, verzekert hij. "Dat heeft met hun eet
gedrag te maken: het zijn geen grote grazers.
Reeën zijn echte fijnproevers. Hier een
knopje, daar een halmpje. Ze richten weinig
schade aan over de hele breedte, al is het ver
velend als ze zich in boomgaarden en tussen
rozen en heesters begeven. Want dan eten ze
gretig de knoppen."
Zieke reeën zijn geen prettig gezicht, maar
de wildbeheereenheid weet ziekte in de hand
te houden. "Wij halen de zieken eruit. Wij
kennen de reeën, althans tachtig procent, en
de zieken tussen hen laten zich goed zien. Ze
zijn minder voorzichtig. Dus schieten we ze
dood, en laat de ziekte zich niet uitbreiden."
Het doden van reeën, ook gezonde, hoort
evenzeer bij wildbeheer. Marten Annema
gaat er uitgebreid op in; hij weet dat jagers
soms op groot onbegrip kunnen rekenen.
Zoals de reeënstand uitdijt, neemt ook de
'afschot' toe. In 1983 heeft Annema er zelf
'heel voorzichtig' drie gedood, dit jaar zijn
al 96 reeën afgeschoten. Afschot is essen
tieel, zegt hij. "Stel, datje stopt met afschot.
Dan komen er volgend jaar plusminus 150
kalveren bij. Sommige sneuvelen in het ver
keer, andere door ziekte, verdrinking of de
maaimachine. Blijven er 115 over, die erbij
komen. Dat is een explosieve toename.
Daardoor komen er nog meer aanrijdingen
en ziekten. Je krijgt bovendien een hele
ongezonde reeënstand. Je ziet ze overal
lopen, slecht in het haar, kreupel, één grote
ellende."
Afschot is, met andere woorden, nodig om
de reeënstand op peil te houden. De hoe
veelheid reeën die noodgedwongen moet
worden gedood, wordt volgens een weten
schappelijke formule bepaald. Annema:
"Het draait om de draagkracht van een
gebied. Dat gebied is daartoe onderverdeeld
in allerlei biotopen: open en dichtbegroeide
duinen, grasland, rietland, bos en akker
bouw. Die biotopen hebben een bepaalde
waarde voor het reewild: voedsel en dek
king. Daar laat je een berekening op los en
zo kun je ongeveer uitrekenen hoeveel reeën
er kunnen leven. Zijn het er meer dan, dan
trekje er de doodgereden en doodgevonden
reeën vanaf, en hondje het afschot over."
De jagers schieten niet op eigen houtje. Er is
een wildbeheerplan, op grond waarvan de
wildbeheereenheid afschot aanvraagt bij de
provincie Zuid-Holland. Pas als die het ver
zoek honoreert, worden de geweren geladen.
En zelfs dan wordt er nog met beleid gescho
ten, zegt Annema toe. Hij licht dat toe.
De vrouwelijke reeën, de geiten, mogen
alleen tussen 1 januari en 15 maart worden
geraakt. Want in mei krijgt de geit een kalf
en dat moet bij de moeder kuimen blijven
om van alles te leren. De geiten die mogen
worden afgeschoten, zijn dus zwanger, maar
volgens de rijksoverheid is de vrucht nog zo
klein, dat schieten gerechtvaardigd is. "Dit
is", zegt Annema, "een beetje een rotver-
haal. De meeste jagers generen zich om een
geit te schieten. Maar je kunt geen stand
beheren zonder geiten te schieten." Jagers
omzeilen dit dilenmia door "voor tachtig
procent" geitkalveren te schieten. Die zijn
tot 1 jaar jong. En door te richten op smal
reeën. Dat zijn 'jonge meiden' tussen het
eerste en tweede levensjaar, die nog geen
kalf bij zich hebben.
Het jachtseizoen voor de bokken loopt van 1
mei tot 30 september. In die periode hebben ze
volgroeide geweien, en ook dat telt voor de
jager. Annema: "Je zou bokken in principe
altijd kunnen schieten, maar buiten die periode
valt het oude gewei af. In november beginnen
ze het af te werpen en de laatste geweien zijn in
mei weer volgroeid. En voor jagers is het not
done om een bok te schieten waarvan het
gewei nog niet is volgroeid. Dan is het beest
nog niet af" Overigens: "We schieten nooit
alles wat we mógen schieten."
U heeft ons de details niet bespaard. Kunt u
zich voorstellen dat mensen opstandig wor
den van jagers?
"Wij krijgen vaak", reageert Annema onaan
gedaan, "voor de voeten geworpen: 'Jullie
schieten een beestje dood.' Ja, inderdaad,
want een beestje niet doodschieten, is een
beestje laten creperen. Er zijn organisaties
die ervoor kiezen om de natuur z'n gang te
laten gaan. Wij kiezen niet voor zo'n gang
van zaken. Wij zeggen: 'Het laten creperen
van beesten is nóg erger.' En dat gebeurt,
hoor, we leven niet in het paradijs. De natuur
op z'n beloop laten, heeft niet zozeer te
maken met de liefde voor het dier, maar met
liefde voor je ideologie."
Wat doen u en uw collega-jagers trouwens
met al die afgeschoten reeën
Annema glundert: "Opeten. Het is super-
scharrelvlees."
Gaat er dan niets naar de poelier? Het gaat
jaarlijks om tientallen reeën.
"Goeree-Overflakkee heeft geen poelier, de
dichtstbijzijnde is in Hellevoetsluis. Daar
zijn er zelfs drie. Maar daar gaan we niet
veel naar toe. Je hebt vrienden, kennissen,
familieleden, kortom, de meeste reeën hou
den we lekker zelf."
ira«tit:fgt.fi.T.Ta.-im.TTJMiii7AiPw.w.Mn
Organist Martin Mans is deze maanden
druk bezet met het maken van de beeld
en geluidsopnamen van twee nieuwe
DVD's. Maakte de Woerdense musicus
tot op heden talrijke CD's, deze twee
DVD's zijn een primeur, waarmee hij
meegaat in een nieuwe trend in de
muziekwereld. In de klassieke muziek -
het muzikale terrein waarop Mans zich
begeeft - is het uniek te noemen!
Reeds diverse malen nodigden verschillende
maatschappijen Martin Mans uit, om over te
gaan tot het opnemen van een DVD. Met
name zijn CD's met orgelimprovisaties vin
den namelijk een groot publiek over de
gehele wereld. Inmiddels ontving hij een
gouden en een platina CD voor de geboekte
verkoopsuccessen. Jaarlijks verzorgt Martin
zo'n 175 concerten, waaronder diverse bui
ten de landsgrenzen. Dit jaar zal hij onder
andere concerteren verzorgen in Canada,
Noord-Amerika en Zuid-Afrika en onlangs
ontving hij een uitnodiging voor een serie
orgelconcerten in Taiwan.
Als organist zal Mans DVD-opnamen gaan
maken aan de klavieren van het grootste
orgel van Nederland, in de Laurenskerk te
Rotterdam. Het bijzondere van de DVD is,
dat de muzikale verrichtingen nu gelijktijdig
in beeld en geluid te volgen zijn. Zit de orga
nist normaal gesproken ver weg, ergens tus
sen de orgelpijpen, nu ziet u hem van dicht
bij aan het werk. Naast diverse interviews
met de organist zullen beelden worden opge
nomen van het binnenwerk van dit monu
mentale orgel en van de assistenten die de
registers bedienen. Het op te nemen reper
toire zal bestaan uit bekende orgelwerken en
improvisaties.
Dit jaar vormt Martin Mans al weer 10 jaar
een muzikaal duo met panfluitiste Noortje
van Middelkoop. Samen met deze panfluit
virtuoos zal een DVD worden opgenomen in
de Bovenkerk te Kampen. Een monumentaal
gebouw met een schitterende akoestiek en
een historisch Hinz-orgel. Op deze DVD
zullen de musici hun te spelen programma
mondeling toelichten. U kunt van dichtbij
bekijken hoe deze musici op elkaar zijn
ingespeeld.
Afgelopen week viel er weer genoeg te
genieten in het achterzaaltje van café 'De
Bonte Koe' in Ouddorp. Bij de dammers
werden drie partijen gespeeld voor de beker
competitie.
A.P.C, de Mik dacht tegen J. Moerkerk door
een combinatie een schijf te winnen. Maar
na deze combinatie hield ieder zeven schij
ven over. Deze stand bleef lang zo en mond
de even later uit in remise. W. van Schie
kwam in de opening door een lokzet tegen C.
Mierop een schijf voor. De stand was zo,dat
beiden in het vervolg zorgvuldig moesten
spelen. Op de 44e zet gaf C. Mierop het op.
Hij was,door de schijf achterstand,tenslotte
vastgelopen. J. van Koppen veroverde tegen
H. M. Floresteijn een schijf. Ook van Kop
pen hield de voorsprong vast.en de twee
schijven van Floresteijn ,kon hij in de slot-
stand alleen nog maar weggeven. Op dat
moment had van Koppen nog drie schijven.
J. Moerkerk-A.P.C de Mik1-1
C. Mierop-W. van Schie 0-3
H. M. Floresteijn-J. van Koppen0-3
De schakers vlogen elkaar ook naar de keel
deze avond; Elk misstapje kan fatale gevol
gen hebben voor de klassering op dit
moment,dus elke partij wordt scherp opge-
zet,zeker door de top 5 van de Ouddorpse
schakers.
Hans van Meenen en Eeuwit Santifort waren
al snel klaar. Een damegambietje met wat
gemanoeuvreer, kleine speldeprikjes maar
niets verontrustends. De partij kabbelde rus
tig naar remise.
Jaap Santifort kwam optisch heel ver tegen
Arie Baas, maar deze had zoveel resources
in zijn stelling Ingevlochten dat Jaap uitein
delijk in remise moest berusten. Arie tevre
den, omdat hij in de race blijft voor een van
de ereplaatsen. Jaap teleurgesteld omdat hij
op zeker zijn kampioenstitel kwijt is.
Wim van Geelen en Maart Breen speelden
een interessante opening,maar na enig denk
werk besloten beide heren toch het halve
punt met elkaar te delen. De steOing was op
dat moment ook wel weer in evenwicht.
Kees van den Nieuwendijk sloeg hard toe
door Wilko Breen alle hoeken te laten zien.
In een aangenomen damegambiet besloot
Wilko zijn gambietpion te verdedigen. Op
zich kan dat (is niet het beste) maar zoals
Wilko het deed was het een kwestie van tijd
dat de witte stukken hun vernietigende werk
gingen doen. Wilko kwam materiaal achter
en gaf het,murw gebeukt,op.
Piet Speelman wist weer eens te winnen en
dit keer van Adam van Huizen. Adam over
zag in het middehspel iets en moest materi
aal geven. Het eindspel wat overbleef schoof
Piet rustig maar bekwaam naar winst.
Willem-Jan Tanis speelde een hyperscherp
Siciliaans gevecht uit met Bonne Faber. Wil
lem-Jan's gevoel in scherpe stellmgen is
Bij de tijdelijke opslag van vaste mest(stof-
fen) dient met het volgende rekening te wor
den gehouden:
wordt de mest binnen de inrichting opgesla
gen, dan is de gedoogregeling niet van toe
passing omdat de voorschriften met betrek
king tot de opslag van meststoffen zijn opge
nomen in de milieuvergunning;
indien men de mest buiten de inrichting wil
opslaan, dan dient een meldingsformulier
opgevraagd te worden bij het ISGO. Met het
meldingsformulier wordt de regelgeving en
een toelichting hierop meegezonden. Vier
weken voordat de aanvrager de mest opslaat
dient een volledig ingevuld meldingsformu
lier, inclusief plattegrondtekening, te zijn
ingediend bij het ISGO.
Het ISGO toetst de aanvraag aan de hand
van de "Gedoogregeling tijdelijke opslag
van vaste mest(stoffen) op landbouwgron
den op Goeree-Overflakkee 2001" en het
Besluit kwaliteit en gebruik overige organi
sche meststoffen (BOOM). Indien de aan
vraag voor het opslaan van de vaste
mest(stoffen) conform de regelgeving is
ingediend, krijgt de aanvrager toestemming
voor het maximaal zes maanden opslaan van
de meststoffen. Indien men langer dan zes
maanden de vaste mest(stoffen) op een zelf
de plaats wil opslaan, dient hiervoor een
milieuvergunning te worden aangevraagd
bij het ISGO.
Cursus: Muziek op Schoot
Even helemaal de tijd voor je icindje naast de
drukte van elke dag. Lekker samen zingen
en muziek maken. De cursus 'Muziek op
Schoot' biedt u deze mogelijkheid. Tijdens
deze cursus leert u oude en nieuwe liedjes en
spelletjes. Het samen spelen en muziek
maken levert veel plezier op en kan de band
tussen ouder en kind versterken. Tevens sti
muleert het de taalontwikkeling, het gevoel
voor ritme en het concentratievermogen van
uw kind. De liedjes en activiteiten worden
afgestemd op de leeftijd van de kinderen in
de groep.
Startdatum 08/04/2004
Aantal bijeenkomsten 10
Tijd: 09:00 tot 10:00 uur of 10:00 tot
11:00 uur of 11:00 tot 12.00 uur
Plaats: Middelhamis
Voor meer informatie over de inhoud, kos
ten, data en aanmelding kunt u bellen met
Gezondheid Service tijdens werkdagen van
09.00 tot 12.00 uur op nummer 0181-62 62
26.
Een normaal sociaal leven. Geen lichamelij
ke klachten meer. Een verminderd gebruik
of geen gebruik meer van kalmeringsmidde
len. Allemaal resultaten die u kunt bereiken
door het volgen van de cursus 'Omgaan met
Hyperventilatie'. Tijdens de cursus leert u
wat hyperventilatie is en hoe het wordt ver
oorzaakt. De nadruk ligt op het aanleren van
ontspanningsoefeningen en ademhalings
technieken om een aanval te voorkomen.
Verder leert u om te gaan met spanningen.
Startdatum 21/04/2004
Aantal bijeenkomsten: 9
Tijd 19:30 tot 21:30 uur
Plaats Dirksland
Voor meer informatie over de inhoud, kos
ten, data en aanmelding kunt u bellen met
Gezondheid Service tijdens werkdagen van
09.00 tot 12.00 uur op nummer 0181-62 62
26.
algemeen bekend en ook deze keer toonde
hij op subtiele wijze aan waar de zwarte
zwaktes lagen. Bonne bood hardnekkig
tegenstand maar moest uiteindelijk voor de
druk zwichten. Willem-Jan verstevigd daar
door zijn koppositie.
Gert-Jan Zonneveld wist te winnen van
Peter Klink maar had wel het nodige geluk
aan zijn kant. Een Scandinavische partij ging
redelijk gelijk op totdat Peter iets te ver ging.
Wit had alle positionele troeven in handen
maar een echte duidelijke winstweg was niet
voorhanden. Niet getreurd dacht Zonneveld
en gooide er een stuk tegen aan in de hoop op
mataanval. Dat lukte dan wel uiteindelijk en
Peter kwam door tijdsdruk allengs slechter
te staan ,totdat uiteindelijk de vlag hem uit
zijn hjden verloste.
Willy Tanis Koole kwam na lange strijd
remise overeen met Jan Verzijden maar niet
nadat Jan een hachelijk moment overleefde.
Tot slot trok Hans van Calmthout aan het
langste eind tegen Reinier van der Wende in
een van beide kanten sterk gespeelde Stone
wall. Reinier had een vervelend initiatief
maar liet de sterkste voortzetting na waarna
Hans met wat dreigingen de zwarte stelling
wist te verzwakken en uiteindelijk de winst
naar zich kon toe trekken. De grote winnaar
deze avond was Willem-Jan Tanis maar het
blijft spannend!
