Overdenking
Huisdieren
M
Groei Bloei
uit de
Heilige Schrift
Kruistocht
naar LeMmgrad
ElliVIIDBi-IIIEUWS
HET
^KIJKVENSTER
Lezing Klim-, Lei
en Slingerplanten
Ds. M. Aangeenbrug
Inleveren
rommelmarktspullen
VERVOLGVERHAAL
Blik op kerk ^,y
en samenleving tj
vtaaHOM 'TUKKER'?
MUNTUBRBHaNOlNÖ
innenkuiA
Koninklijke Maatschappij
Tuinbouw Plantkunde
iOEPCRBm
oRooGaomf
Uitnodiging
Fietser kiest voor topidasse
bij de vakhandel
25 jaar geleden
bevestigd in Goedereede
•3fa.i0a.-<rilo0ie - cL<
JOH. G. VEENHOF
PAGINA 5
- Geweldinstructies
- Een waarschuwingsschot
- Partij-politiek?
Gedurende de afgelopen week was er veel
rumoer in ons land vanwege de zogenaamde
'geweldsinstructie'. Mag een soldaat, die
behoort tot een vredesmissie, zonodig
geweld gebruiken?
Het was allemaal begonnen met de affaire
van Eric O, wiens naam inmiddels een begrip
is geworden. Hij maakte deel uit van de
groep die uitgezonden was naar Irak om daar
de orde te handhaven. Bij een plundering
door Irakese soldaten had hij eerst een waar
schuwingsschot gelost, en toen nog een twee
de, en dat was raak! Het gevolg was, dat een
militair werd gedood. De schutter werd daar
op onmiddellijk gevangen gezet, verdacht
van moord, doodslag, of dood door schuld.
Over dat incident was destijds - rondom de
jaarwisseling - al heel wat commotie, en de
betreffende militair werd weer vrijgelaten.
De muis bleek echter een lange staart te heb
ben. De politiek ging er zich mee bemoei
en en de vraag kwam aan de orde, welke
bevoegdheden de soldaten van de vredesmis
sies hebben. Uiteindelijk weten zij dat alleen,
want als het in breder kring bekend was, zou
de 'vijand' er misbruik van kunnen maken.
De 'baas' van het Openbaar Ministerie bleek
gezegd te hebben dat de soldaat z'n boekje te
buiten gegaan was, omdat geweld onder geen
omstandigheden is toegestaan. Als dat wer
kelijkheid is, zo werd van verschillende kan
ten opgemerkt, dan heeft het sturen van troe
pen naar kwetsbare gebieden geen enkele
zin, dan kunnen met evenveel recht bouw
vakkers of verpleegsters naar zo'n gebied
worden gezonden.
Het is de vraag of het Openbaar Ministerie, in
dit geval Mr. De Wijkerslooth, het recht
heeft, zich met de instructies te bemoeien.
Nader gepreciseerd, of hij mag zeggen dat
een soldaat in geen geval geweld mag
gebruiken. Met deze kwestie hield de Twee
de Kamer zich intensief bezig. Daardoor
kwam Minister Dormer onder het spervuur
van de kritiek te liggen, want het Openbaar
Ministerie valt onder het gezag van Justitie.
De Wijkerslooth haastte zich om te verklaren
dat hij het niet zo bedoeld had. Maar alle par
tijen waren het erover eens dat Minister Don-
ner het Openbaar Ministerie tot de orde had
moeten roepen. Behalve het CDA dat de
eigen minister uit de wind hield.
Alles bij elkaar is het een onverkwikkelijke
geschiedenis. Waimeer een politie-agent een
wapen gebruikt en er valt een dode, dan
wordt die agent wel buiten dienst gesteld,
maar niet geanesteerd en zeker niet als ver
dachte beschouwd.
In het geval van Eric O., die een vergelijkba
re daad heeft begaan, volgde meteen arresta
tie en beschuldiging van een misdrijf! Dat
werd weer ingetrokken, maar toen werd er
een politieke kwestie van gemaakt. Het is
begrijpelijk dat minister Donner niet elk
brieve kan controleren, maar hij had min
stens het O.M. tot de orde kunnen roepen.
Dat het CDA haar eigen minister niet afvalt
is te waarderen, maar het getuigt meer van
partij-politiek dan van zin voor de realiteit.
Waarnemer
Eeze vraag- en antwoordrubriek staat geheel ten dienste van de lezer die er
kastenloos gebruik van kan maken. Uw vragen op velerlei gebied kunt u stu-
risn aan: Redactie Eilanden-Nieuws, Postbus 8,3240 AA Middelharnis, met
ill de linkerbovenhoek 'Vragenrubriek' vermeld. De vragen worden door
deskundigen beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzending
compleet met antwoord in deze rubriek worden gepubliceerd.
Weet u soms waar dat woord 'Tukker' van
daan komt?
Antwoord: Over 't ontstaan van dat woord
zijn de geleerden het niet eens. Er is wel
gewezen op de gewestelijke naam Tubantia,
waarvan de aanduiding Tubanter voor bewo
ners komt. Dat zou zijn verkort tot Tukker,
maar dat klinkt niet erg waarschijnlijk. In het
Middelnederlands stond 'tuc' voor streek of
list en daarom is het logischer, dat 'Tukker'
een scheldnaam werd voor listige lieden die
een ander voor de gek hielden of oplichtten.
De taalgeleerde J. VercouUie wijst op de
herkomst uit het Middeleeuwse hoogduits,
waar 'tuc' resp. slag, snelle beweging en
behendige streek betekende. In Franck's
Etymologische woordenboek vinden we
verwijzingen naar het Friese 'tuk' handig
en bekwaam, en het Middelnederlandse
'tuc' of 'tuck' voor beweging, stoot, streek
en list. Dr. N. van Wijck voegde daar aan
toe, dat in het Gronings een 'toek' bekend is
als begerig en dat het jongere woord 'tuk'
z.i. de stam kan zijn van een werkwoord
'toeken', dat in de middeleeuwen tokkelen
betekende. Mogelijk is het verwant aan 'toe
ken' snel een uitval doen, en 'tocker': de
snelle en behendige krijgsman. In het Ety
mologisch Wdb van J. de Vries wordt
bovendien gewezen op het Noordhollandse
'tuik' voor glad en slim. Weer anderen her-
itmeren eraan, dat het woordje 'tuk' ook is
gebruikt voor de broekzak en dat de Twente
naren in vroeger jaren wijde broeken met
grote broekzakken droegen, waardoor zij
toen al voor 'Tukkers' werden nageroepen.
Er is zelfs aangevoerd, dat 'tukken' in het
noordoosten des lands de aanduiding was
voor een weinig mank gaan, zodat een 'tuk
ker' daar een hinkepoot werd (zie Nw. Gro
ninger Wdb van K. ter Laan). Bij Germ Eist
staat 'tuk' voor mak en stil, ofwel niets meer
te koop hebben. De Grote Winkler Prins
encyclopedie vermeldt deze woorden niet,
maar in de Grote Ned. Larousse lezen we bij
Tukker: 'naam voor heidebewoner, heikneu-
ter, Twentenaar; hij is een echte heikneuter'.
Over één ding kunnen wij het echter alle
maal eens zijn: het wordt nu vaak gebruikt
als scheldwoord, dus wees voorzichtig met
het gebruik!
Ik verzamel munten. Zouden die smelten bij
brand?
Antwoord: Ja. Het smeltpunt van zuiver
goud ligt bij 1063 °C en van zilver bij 960,8
°C. Nu worden die edele metalen eerst ver
mengd met koper en vaak nog andere stoffen
om de munten wat steviger te maken, doch
het smeltpunt blijft gewoonlijk onder de
1 lOO'C. Bij een binnenbrand kan de tempe
ratuur al snel hoger oplopen en bij grote, uit
slaande branden zijn temperaturen Van dui
zenden graden gemeten. Verzekeringsdes
kundigen raden daarom alle
muntenhefhebbers aan, hun verzameling in
een brandkast te bewaren.
De betere woninginrichting sinds 1920
Zandpad 36, Middelharnis, Tel. (0187) 48 27 84
Afdeling Goeree-Overflakkee
De KMTP/Groei&Bloei, afdeling Goeree-
Overflakkee, organiseert een lezing over
Klim- Lei- en Slingerplanten. Op dinsdag
16 maart, vanaf 20.00 uur in het Vereni
gingsgebouw Oostdam te Goedereede,
hopen wij uw aandacht weer te vangen met
een boeiende dialezing door een persoon
wiens vak zijn hobby is, dhr Van Biemen.
De plantengroep waar op deze avond over
verteld gaat worden krijgt over het alge
meen weinig aandacht bij het maken van
een tuinontwerp of de aankoop van planten.
En dat terwijl er juist in deze groep een gro
te verscheidenheid aan planten beschikbaar
is. Daarnaast zijn er zeer ruime toepassings
mogelijkheden. Voor de verzorging hoeft u
uw keuze niet te beperken. Tijdens de
avond krijgt u een aantal simpele tips, waar
mee u aan de slag kunt. Met name in onze
betonnen wereld met weinig ruimte voor
beplanting kan deze groep op de oiunoge-
lijkste plaatsen nog voor een vleugje groen
zorgen. Er zullen op deze avond vele aspec
ten worden belicht. Een kleurrijke diashow
van bekende maar ook onbekende soorten
zal aan u voorbij trekken, waarbij de onbe
grensde groeimogelijkheden duidelijk wor
den. Onbekend betekent hier ten onrechte
onbemind: uw belangstelling voor deze
groep planten zal op deze avond zeker wor
den gewekt.
De lezing wordt gegeven door Hans van
Biemen, welke na een afgeronde groenop
leiding en het behalen van een pedagogi
sche aantekening als groendocent is aange
steld op de toenmalige Rijks Middelbare
Tuinbouwschool te Nijmegen. Inmiddels is
hij parttime werkzaam aan de Helicon
Opleidingen Nijmegen in de vakrichtingen
Klein groen en Tuincentrum. Buiten het
onderwijs heeft hij een eigen bedrijf (Gel
ders Groen Advies), gericht op cursussen en
groenadviezen aan zowel particulieren als
bedrijven. Daarnaast schrijft hij artikelen in
groenbladen en in samenwerking met colle
gae Jan van Doesburg en Rinus van Tiel
boeken, vaak geïllustreerd met eigen beeld
materiaal. Het vak is een hobby, waar je
nooif op uft gekeken raaKt.
Wat is het verschil tussen kant-en-klare 'crè
mesoep' en de gewone soepen? Waaruit
bestaat die crème?
Antwoord: Het 'crèmige' wordt bij vele
verpakte soepen bereikt door toevoeging van
magere melkpoeder of wat plantaardig vet,
dan wel iets (meer) bloem en/of kruiden. Als
u zelf een scheut room of koffiemelk aan
gewone soep toevoegt, bent u in de regel
beter af en goedkoper uit.
Wat betekenen drie staande lijntjes in een
vierkant wasmerkje?
Antwoord: Dat u dit wasgoed druipnat moet
ophangen. Een horizontaal streepje staat
voor platliggend drogen, een cirkel voor de
tronuneldroger en een gebogen lijn bovenin
het vierkant: aan de waslijn hangen.
"En op de laatste dag, zijnde het
grote feest stond Jezus en riep
zeggende: Zo iemand dorst die
komen tot Mij en drinke. Die in
Mij gelooft, gelijk de Schrift zegt,
stromen van levend water zullen
uit zijn buik vloeien. En dit zei Hij
van de Geest, Die ontvangen zou
den die in Hem geloven..."
(Johannes 737, 38.39a)
Loofliuttenfeest
Het is de laatste dag van het loofliuttenfeest.
Het is tot vandaag aan de dag voor de Joden
een belangrijk feest.
Het is een feest dat zeven dagen duurt.
Op balkons en in tuinen worden hutten
gebouwd van takken en loofhout.
In deze hutten wordt gegeten en gedronken.
Als het weer het toelaat wordt er ook gesla
pen.
Het feest wordt al eeuwen gevierd. Ook in de
tijd van de Heere Jezus.
Gedenken
Gedurende dit feest dacht men en denkt men
nog aan de veertig jaar durende woestijnreis.
Tijdens deze reis woonden de Israëlieten
toen ook in hutten.
Men dacht ook aan Mozes die water gaf uit
de rots en aan de vurchtbaarheid die de regen
veroorzaakte.
Het feest was verbonden met de bede om
regen.
Zonder regen zou het land geen vruchten
dragen.
Het gebed om regen was niet alleen een
gebed om vruchtbaarheid op de landerijen,
maar ook een gebed om geestelijk heil.
Water betekent verkwikking.
Wat kan een moe mens opknappen van een
heerlijk verfrissend bad.
Water brengt ook reiniging, een mens wordt
er schoon van.
Water is er ook om te drinken.
Je dorst wordt er door gelest.
Bij het loofhuttenfeest zag men ook uit naar
de grote dag dat Gods Geest, Gods genade
over de wereld zou stromen en mensen zon
daren zou reinigen.
Optocht
De joogse geschriften vertellen ons dat er op
de laatste dag van dit feest een optocht
plaatsvond.
De priesters en hogepriester liepen voorop
om een kruik water uit de Siloa-vijver te vul
len. De stoet trok dan naar het tempelplein
waar het water werd uitgegoten bij het brand
offeraltaar.
Het was een zichtbare herinnering aan het
water dat eens uit de rotssteen kwam.
Het was tevens een gebed om de uitstorting
om de Heilige Geest.
Uitnodiging van de Heere Jezus
Deze laatste dag van het loofhuttenfeest is
een bijzonder dag.
Het water wordt niet alleen uitgegoten aan de
voet van het altaar.
De Heere Jezus verklaart dat het gebed dat
jaren uitgesproken werd in vervulling gaat.
Terwijl de hogepriester het water uitgiet
roept Jezus: Iedereen die dorst heeft, komer
tot Mij en drinke.
De beloften van het Oude Testament, de
beloften van redding en heil komen in Mij tot
vervulling.
Redding biedt Hij.
Hij is de ware Steenrots, die onze geestelijk
dorst kan lessen.
Dorst
Een mens wordt van huisuit niet gedreven
door een verlangen naar God om Zijn red
ding, kracht te ervaren.
Een mens wordt gedreven om succes te boe
ken, carrière te maken kortom om naam op
deze wereld te maken.
Dorst, verlangen naar bezit en avontuur, naar
een zinvol leven.
We proberen die dorst op eigen manier te les
sen door succes te boeken en als het succes
bereikt is, wat heeft een mens dan, als de car
rièreplanning is gelukt, want dan...?
Zeker in ons verpleeghuis ervaren we dit.
Bewoners ervaren dit letterlijk en figuurlijk
aan den lijve.
Wat stelt hier een kast veel bekers en medail
les voor?
Wat geeft een titel en een riant pensioen?
Ook predikanten zijn bewoners van ons ver
pleeghuis geweest. Zo komt het soms ook op
me aJF: Ook dominees kunnen gaan demente
ren.
Ook u..wat hebben we dan bereikt?
Er is meer dan succes en avontuur.
De Heere God wil een mens dit leren door
elke keer in Zijn Woord op te wijzen.
Hij laat mensen wel eens vastlopen in hun
succes, of carriéreplaiming om ze tot inkeer,
bekering te brengen.
Hier is het enige adres waar uw en jouw dorst
wordt gelest.
Met dorst wordt hier verlangen aangeduid.
De Heilige Geest ontsteekt dit verlangen.
Hij zegt dat je voor het lessen van de dorst
van de Heere Jezus moet zijn.
Uitnodiging
Water geeft de Heiland.
Het wijst op Zijn bloed dat reinigt.
Hier gaat het de Heilige Geest om, om Jezus.
Hij stelt Hem, Gods Zoon in het centrum.
Hij bevrijdt ons van de macht van de zonde;
van materialisme, van ongetemde carrière
drang, van steeds van meer willen bereiken
en meer willen hebben.
We worden bij Hem gebracht.
Bij Hem alleen is vergeving van al onze zon
den.
We ontvangen een nieuw leven.
Hier wordt de dorst gelest.
Wie drinkt van het water dat deze wereld in
vele soorten en maten aanbiedt, zal opnieuw
dorst krijgen.
Als je zonder God leeft, blijft je leven leeg.
De Heere Jezus raakt je hart aan en gaat je
leven van binnenuit vernieuwen.
Je dorst naar een zinvol bestaan wordt in
Hem gelest.
Hij nodigt op dat grote feest zondaren uit.
Hij laat opnieuw Zijn stem horen.
Hij nodigt u en jou uit: "Zo iemand dorst
heeft die komen tot Mij en drinke.
Drinken moetje elke dag.
Wie niet meer drinkt, sterft.
Elk uur, elk ogenblik hebben we Hem nodig
en het water wijst op Zijn bloed dat reinigt
van alle zonden.
Wat een ruime uitnodiging!
Sonunelsdljk, T. W. van Bennekom
Geestelijk verzorger
verpleeghuis
'de Samaritaan
In het afgelopen jaar werden er in ons
land ruim 1,2 miljoen nieuwe fietsen
verkocht. Met een kleine teruggang
van 3% komt de fietsverkoop nage
noeg uit op het niveau van 2002. De
fietsconsument koos voor luxe fietsen
van hoge kwaliteit. Dit had tot gevol
dat de gemiddelde prijs die voor een
nieuwe fiets bij de vakhandel werd
betaald met 596 op hetzelfde niveau
uitkwam als in het jaar daarvoor. Een
duidelijk signaal dat de fiets in ons
land een ongeëvenaarde populariteit
geniet en dat hierbij de fietsenvakhan-
del met 85% de favoriete aankoop-
plaats is.
Volgens de Stichting Fiets! waren er binnen
de fietsverkoop twee opmerkelijke ontwik
kelingen waar te nemen. Uit het jongste
marktonderzoek van de RAI, BOVAG en de
Stichting Fiets! komt duidelijk naar voren
dat consumenten bereid zijn meer geld voor
een nieuwe fiets uit te trekken. Aan één op
de tien verkochte fietsen hing namelijk een
prijskaartje van gemiddeld 1.374,-. Tege
lijkertijd groeide, wellicht onder invloed van
de economische tegenwind, de belangstel
ling voor fietsen in het goedkope segment.
Het aandeel van fietsen in de prijsklasse
beneden de 300,- steeg met 12% naar een
aandeel van 34%.
De aanschaf van een fiets is tegenwoordig
een weloverwogen keuze. Kopers van
moderne kwaliteitsfietsen zijn uiterst kri
tisch en stellen hoge eisen aan voorUchting
en service. Reden waarom de vakspecialist,
met een marktaandeel van 85%, hét ver
koopkanaal bij uitstek blijft.
Zondag 29 februari herdacht ds. M.
Aangeenbrug, Hervormd predikant
te Barneveld, dat hij een kwart eeuw
geleden als predikant werd beves
tigd. In een herdenkingsdienst in de
Hervormde Kerk van Goedereede,
waarin de predikant zelf voorging
werd hierbij stilgestaan.
Op 24 februari 1979 werd ds. Aangeen
brug in Goedereede bevestigd. In de dienst
van zondag preekte de predikant over
Openbaring 5:12: "Zeggende met een gro
te stem: Het Lam, Dat geslacht is, is waar
dig te ontvangen de kracht, en rijkdom, en
wijsheid, en sterkte, en eer, en heerlijkheid,
en dankzegging."
De predikant wees allereerst van zichzelf
af: "wij zien op het Lam dat geslacht is".
Hij mocht met dankbaarheid ervaren dat
hij al die jaren de kracht en gelegenheid
kreeg om te wijzen op Hem, wiens dienst
knecht hij mocht wezen.
Na de indringende prediking werd ds. Aan
geenbrug toegesproken door de scriba van
de kerkenraad, de heer Fl. van Wijk. Deze
sprak zijn dankbaarheid uit voor het werk
dat ds. Aangeenbrug in Goedereede heeft
mogen verrichten.
Tenslotte werd de predikant door de
gemeente toegezongen: de verzen 1 en 6
uit psalm 46.
Na de kerkdienst was er voor de gemeente
gelegenheid om de predikant en zijn vrouw
de hand te drukken. Hiervan werd door
velen gebruikt gemaakt.
Als mensen op de juiste manier hun macht
over dieren uitoefenen, kan het resultaat
hartverwarmend zijn. Een geliefd dier
wordt misschien als een fijne kameraad en
zelfs als een deel van het gezin gezien.
Sommige doven en blinden hebben een
hond die getraind is hen te helpen. Ander
zijds brengt de opmerkelijke trouw van die
ren sommige mensen ertoe meer van hun
huisdier te houden dan van hun gezinsle
den. Een evenwichtige kijk op huisdieren is
niet gemakkelijk. Dit onderwerp wordt op
maandag 8 maart om 21.00 uur behandeld
in het programma 'Ontwaakt Radio' op
Radio Rakkee. De presentatie is in handen
van Marjan van Peperstraten, Dinsdag om
16.00 uur wordt het programma herhaald.
Radio Flakkee is via de ether te ontvangen
op 105.3 en 105.9 MHz en in de gemeente
Dirksland en Oostflakkee ook op de kabel
op 107.1 MHz.
MIDDELHARNIS - De Restauratie- en
Activiteitencommissie van de Nederlands
Hervormde kerk van Middelharnis zamelt
op zaterdag 6 maart weer rommelmarkt
spullen in. Deze inzameling is bedoeld
voor de te houden jaarmarkt in september
a.s.. De opslagplaats in het voormalige
Meijer-theater aan de Vissersdijk is
komende zaterdag weer geopend van
10.00 tot 11.00 uur. Als u niet in staat bent
om uw spullen te komen brengen, of u
heeft wat grotere spullen, dan kunt u voor
af bellen met Arjan van der Made, tel.
482398, of Cor Joppe, tel. 486611
■19-
Zaak is, hoe leggen we contact met onze kameraden,
die in het kamp streng bewaakt worden?
Weer een korte stilte. Dan is het de adjudant die met
het volgende voorstel komt: 'Volgens onze mannen
die voortdurend het Duitse kamp bespioneren, moeten
de onzen werken aan de weg, waar ze bomen zagen.
Op die plaats moet het contact met hen worden gelegd.
We kunnen proberen om 's nachts berichten voor hen
op de plaatsen waar gewerkt wordt achter te laten. Ik
denk daarbij aan een briefje of iets dergelijks dat ze
vinden en waarin wij onze vragen kunnen stellen. Lukt
het om op deze manier met de jongens in verbinding te
treden, dan kan op dezelfde manier het antwoord weer
in ontvangst worden genomen.'
Dit voorstel biedt een grote kans van slagen. Alleen is
het de vraag: Hoe moet dat gedaan worden? Er wordt
lang over gepraat maar tenslotte hebben ze een plan dat
kans op succes biedt.
Het is nog geheel donker als de krijgsgevangenen uit
hun onderaardse verblijven worden gejaagd.
'Aan het werk, zwijnhonden, vort eruit! Werken moe
ten jullie tot je er bij neervalt', schreeuwt een van de
soldaten die met de Russen moet gaan werken. De
krijgsgevangenen weten dat ze minder worden behan
deld, dan sommige Duitsers hun hond plegen te doen.
Ze strompelen naar buiten en stellen zich op in het
gelid.
Daar het de Duitsers onmogelijk is appèl te houden,
waarbij de namen worden afgeroepen, telt men de
kerels één voor één. Als het aantal klopt worden ze
door soldaten, met de bajonet op het geweer, naar hun
werk gedreven. Wie niet opschiet, krijgt een duw met
een geweerkolf in zijn rug, wat soms zo ruw in zijn
werk gaat dat de ongelukkige Rus voorover tegen de
grond slaat.
Gelijkmatig en langzaam worden de zagen door het
hout getrokken. Het werk verloopt in een troosteloze
regelmaat. Spreken doen de Russen weinig, slechts nu
en dan wisselen ze een vluchtige blik met elkaar. Dit is
echter genoeg om elkaar te begrijpen. De Duitse wacht
staat bij een laaiend vuur en houdt zijn handen diep in
de zakken van zijn jas verborgen. Naast hem groeit de
houtstapel waar de gevangenen steeds meer stukken
opgooien. Als het vuur wat inzakt, pakt de soldaat wat
blokken van deze stapel en werpt ze in de vlammen,
die zich gretig in de nieuwe voorraad vreten.
De wacht merkt niet dat er zo nu en dan een snelle blik
op hem wordt geworpen. De gang van zaken is precies
als anders: de Russen werken en zwijgen daarbij.
Nog maar nauwelijks waren de gevangenen aan het
werk of een van hen meende tussen het hout een siga
ret te ontdekken, die bij nader inzicht een stukje opge
rold papier bleek te zijn.
De vondst werd ongezien tussen de kleren gemoffeld.
Het bleek dat het rolletje niets minder was dan een
opgerold, beschreven velletje papier. Ook andere
gevangenen Vonden tot hun verbazing gelijksoortige
'sigaretten' die alle eveneens werden weggestopt. Hier
was het te gevaarlijk om de papiertjes uit elkaar te
halen en de inhoud te lezen: nee, straks in de veilige
beslotenheid van hun onderkomen zouden ze er wel
achter komen wat dit alles te betekenen had. Ze ver
moedden wat er aan de hand was, maar zekerheid daar
omtrent zou pas komen na de arbeid in het kamp.
Nadat ze die avond hun waterige koolsoep hebben
gegeten, worden er wachten uitgezet. De Duitsers
mogen er niet achter komen dat er wat aan de hand is.
In het schemerlicht worden de papiertjes gelezen: Een
verzoek van de partizanen, om inlichtingen over waar
en wanneer er voortaden voor het lager worden aange
voerd en wat voor fourage het is.
Na onderiing overleg blijkt dat de gevangenen meer
weten dan ze zelf voor mogelijk houden. Enkelen van
hen hebben al eens geholpen bij het lossen van de fou-
ragewagens.
Op de achterkant van de briefjes wordt een duidelijk
antwoord geschreven, dat ze de volgende avond, na het
werk, tussen het hout stoppen. Wat de gevangenen niet
weten, is dat ze door sterke kijkers in de gaten worden
gehouden. Enkele partizanen zijn tot vlak bij de weg
geslopen. Goed weggekropen onder wat struikgewas
kunnen ze redelijk zien wat hun gevangen kameraden
uitvoeren. En als de schemer de omgeving in zijn grau
we mantel heeft gewikkeld, kruipen haast onzichtbaar
een tweetal schimmen in de richting waar het hout
werd gezaagd. Scherp luisteren ze of ze de voetstappen
van hun vijanden horen. Zo kruipen ze verder tot ze
eindelijk de plaats bereiken waar de berichten voor hen
zijn achter gelaten. Ongezien door de patrouilles keren
de partizanen in de duisternis van het oneindige land
terug.
Kapitein Igor Iwanowski loopt met gebogen hoofd in
zijn commandopost heen en weer. Al een dag en een
nacht zijn zijn verkenners weg om te zien wat hun
kameraden aan de frontweg uitvoeren. Volgens zijn
berekening hadden ze al terug kunnen zijn. Maar tot op
dit moment is er van hen nog geen spoor te bekennen.
'Ik moet hun voorraden hebben, het moet.mompelt
hij zacht voor zich heen. 'De moet hun voorraden heb
ben!' Er gaat een flikkering door het vertrek; even
krijgt de wind vat op de walmende olielamp. Kapitein
Iwanowski keert zich met een ruk naar de ingang van
zijn commandopost en hij merkt dat er iemand van de
trap af naar beneden komt. Een vleug van hoop schiet
door hem heen: Zullen de verkenners terug zijn?
Luitenant Serge Fillipowitsj staat even later voor zijn
commandant.
'Zijn ze er nog niet, kameraad luitenant?'
'Nee, ze zijn er nog niet.'
Een korte stilte; de luitenant gaat aan de ruwe tafel zit
ten en scheurt een reep papier van een oude krant om
hiervan een papyrossa te draaien. Terwijl hij deze bij
de walmende lamp houdt en driftig trekt om de zwarte
tabak aan het branden te krijgen, zegt hij weifelend:
'De Fritzen zullen hen toch niet hebben gepakt?'
'De kans is groot; de kameraden hebben hen bijna op
hun lip gezeten.' Met een machteloos gebaar houdt de
kapitein de armen van zich af: 'Wat hadden we anders
moeten doen? Het is van belang dat we onze inlichtin
gen krijgen. We moeten hun voortaden hebben.'
'Ik weet het, kameraad, laten we nog even geduld h
ebben. Misschien keren ze toch nog terug.'
'Laten we het hopen.' Met een moedeloos gebaar zijn
sigaret wegwerpend zegt de luitenant: 'Ik ben toch
bang dat het een verloren zaak is geworden, kameraad
kapitein.' Deze knikt somber. Een uur later worden
twee door en door vermoeide partizanen, tot op het bot
verkleumd, bij de commandant binnengebracht. Ze
laten zich op de bank bij de tafel neervallen en doen
met horten en stoten hun verslag.
Ze hebben een paar briefjes meegebracht. Deze wor
den door de luitenant zenuwachtig ontcijferd. Het
schrift is moeilijk te lezen daar de woorden met behulp
van verbrand hout op papier zijn gezet. Eindelijk heeft
de luitenant de berichten ontcijferd.
'We zijn er achter.
{wordt vervolgd)
