Agenda Gezondheid Service
regio Goeree-Overflakkee
'Politiek Icomt steeds verder
van burger af
Flakkee eind 1944
2i^:Stis i^^^^ geledexi... 131
Zijn de burgers meer betrokken bij de gemeentepolitiek,,,?
Eiiiurarat-iiiEuws
Ervaren raadsleden aan het woord over twee jaar dualisme
CDA-fractievoorziter M. M. L. van Rossum-Gortzak van Oostflakkee
Afscheid van bestuursvoorzitter van de Stichting
HDG te Sommelsdijk, de heer A. A. Quist
U zoekt iets speciaa^ i
voor uw drukwerkC^
n
Niet spectaculair
Rol wethouders
Kaderstellend
door Hans Ottink
Schaatsen met Z.A.J.W.
Uitslagen Damvereniging
Dirksland
11
Gefor.de Waal}
Drukkerij
ifeiïisïïlf
PAGINA 9
VRUDAG 20 FEBRUARI 2004
Cursus Shantala Babymassage
Heerlijk: even ontspannen bezig zijn met uw
baby. Even afstand nemen van de dagelijkse
bezigheden. Dat kan tijdens de cursus Shan
tala Babymassage.
Tijdens deze cursus leert u ritmische massa
getechnieken die u oefent met uw eigen
baby. Dit werkt zeer ontspannend, zowel
voor het kind als voor de ouder/verzorger.
Behalve het masseren, komen er veel onder
werpen aan bod die te maken hebben met de
relatie tussen ouder en kind, zoals de
omgang met huilbaby's, de veranderde
thuissituatie en het bevorderen van een opti
maal herstel van het lichaam van de vrouw.
Plaats: Ouddorp
Startdatum: 06-03-2004
Aantal bijeenkomsten: 6
Tijd: 10.30 tot 12.30 uur
Plaats: Stad a/h Haringvliet
Startdatum: 18-03-2004
Aantal bijeenkomsten: 6
Tijd: 09.00 tot 11.00 uur
Voor meer informatie over de inhoud, kos
ten, data en aanmelding kunt u bellen met
Gezondheid Service tijdens werkdagen van
09.00 tot 12.00 uur op nummer 0181-
626226.
Cursus Help (EHBO, ongevallen en
ziekten bij kinderen)
Vindt u het een geruststelling om te weten
wat u moet doen als uw kindje van de trap
valt? Wilt u weten wat u moet doen als uw
dochtertje haar vinger in het stopcontact
steekt? Leren kinderziekten te herkennen?
Of wilt u gewoon weten hoe u uw huis en
omgeving zo veilig mogelijk maakt? Dan is
de cursus 'Help' net iets voor u. Tijdens deze
cursus leert u welke gevaren zich in en om
huis voor kunnen doen en hoe ongelukken
voorkomen en behandeld kunnen worden.
Tevens leert u welke ziektebeelden bij wel
ke ziekte horen en wamieer u een arts moet
raadplegen. Na de cursus voelt u zich zeker
der en weet u wat u moet doen in noodge
vallen.
Startdatum: 04-03-2004
Aantal bijeenkomsten: 6
Tijd: 19.30 tot 21.45 uur
Plaats: Dirksland
Voor meer informatie over de inhoud, kos
ten, data en aanmelding kunt u bellen met
Gezondheid Service tijdens werkdagen van
09.00 tot 12,00 uur op nummer 0181-
626226.
Cursus Leren Masseren
Heerlijk wegdromen. Ervoor zorgen dat een
ander zich eens helemaal ontspant. Dat kan
tijdens de cursus 'Leren Masseren'. Gedu
rende deze cursus leert u op een verantwoor
de wijze de kuit, rug, nek en schouders te
masseren. Voordat u begint met masseren
wordt in een theoretische gedeelte de
opbouw van deze lichaamsdelen uitgelegd.
Behalve dat een massage prettig is, wordt de
stofwisseling gestimuleerd, blijft het
lichaam in een goede conditie en is de kans
op blessures kleiner. De cursus is bedoeld
voor mensen zonder gezondheidsklachten of
-problemen.
Startdatum: 16-03-2004
Aantal bijeenkomsten: 10
Tijd: 19.30 tot 21.00 uur
Plaats: Nieuwe Tonge
Voor meer informatie over de inhoud,
kosten, data en aanmelding kunt u bellen
met Gezondheid Service tijdens werkda
gen van 09.00 tot 12.00 uur op nummer
0181-626226.
We staan in een aantal artikelen stil
bij de vraag of het dualisme de
gemeentepolitiek dichter bij de bur
ger heeft gebracht. Op zoek naar het
antwoord op die vraag bezochten we
wat meer ervaren gemeenteraadsle
den op Goeree-Overflakkee. We vroe
gen hen naar hun ervaringen met twee
jaar dualisme. Vorige keren spraken
we met de heren B.L. Noorthoek van
de SGP uit Goedereede, G.W. Robün
van de PvdA uit Dirksland en W.L.C.
Nattekaas van VDB'78 uit Middel-
harnis. De laatste fractieleider die we
in dit kader bezoeken is Ria van Ros
sum-Gortzak, fractieleider van het
CDA in Oostflakkee. Zij vormt samen
met C. Neels de raadsfractie van de
Christen-democraten. Het CDA levert
in het college een wethouder.
Vanuit de boerderij van de familie Van Ros-
sum aan de Langeweg in Ooltgensplaat kijkt
Ria van Rossum met gemengde gevoelens
terug op twee jaar dualisme in de gemeente
raad. Van Rossum, afkomstig uit de Haar
lemmermeer, woont al weer ruim dertig jaar
in Oostflakkee. Zij is tien jaar actief in de
gemeentepolitiek voor het CDA. Veel erva
ring heeft ze al opgedaan in het 'oude'
monistisch besturen in die tien jaren en ze
kent zeker al 'het klappen van de zweep'.
Aan de hand van voorbeelden uit de praktijk
geeft zij aan hoe de betrokkenheid van de
burger bij de gemeentepolitiek verbeterd kan
worden.
Als Ria van Rossum terugkijkt op de afgelo
pen twee jaar dualisme vindt zij dat het
gemeenteraadswerk nog niet spectaculair is
veranderd en zij geeft aan nog maar weinig
te merken van het dualisme. "We moeten
allemaal heel erg wennen aan de nieuwe rol.
Er groeit en verandert wel iets, maar het gaat
langzaam". Als voorbeeld geeft Van Ros
sum het discussiëren in de Tweede Kamer,
daar wordt eens een stevig discussie gevoerd
waarbij de kamerleden elkaar over het
onderwerp danig aan de tand voelen. "Ik
vind dat we dit in de gemeenteraad ook moe
ten doen, maar dit gebeurt nog veel te wei
nig, want er wordt nauwelijks op elkaar
gereageerd". Zij zag liever een gefundeerde
discussie over wat de partijpolitieke motie
ven zijn èn waarom je een bepaald standpunt
inneemt. "Want je zit niet op persoonlijke
titel in de raad, maar je maakt deel uit van
een partij". Toch is ze wel van mening dat er
toch wel wat vooruitgang zit in het dualis
tisch vergaderen van de gemeente Oostflak
kee.
Dat de wethouders in Oostflakkee zich op de
publieke tribune bevinden en niet meer in de
directe nabijheid van de raadstafel zoals
elders op het eiland, vindt Ria van Rossum
niet altijd even gemakkelijk werken. Omdat
de raadsleden nu niet meer zo gemakkelijk
uitleg bij een bepaald punt kunnen vragen
aan de verantwoordelijke wethouder. "Het
gebeurt wel eens dat de wethouder later zegt
"als je het even aan mij had gevraagd had ik
zo duidelijkheid kunnen geven". Hiervoor
zijn nu meer de commissies geschikt, daar
kan de wethouder bevraagd worden en hij
kan ook - ongevraagd - uitleg geven, dit kan
volgens haar toch wel eens omslachtig wer
ken. Aan de andere kant vindt ze het wel
goed dat er een beetje afstand is omdat de
raad dan meer met elkaar moet gaan discus
siëren.
Toch vindt Ria van Rossum niet dat ze slaafs
het college volgt: "Ik ben het meestal wel
eens met het college, want wij hebben ook
aan het opstellen van het collegeprogramma
meegewerkt. Het is nog niet voorgekomen
dat wij gezegd hebben: college hier gaan we
niet met u mee. Maar ik zou me voor kunnen
stellen dat als je een andere coalitie zou heb
ben ik me wel veel meer zou laten horen", zo
erkent zij.
Wat wordt er in Oostflakkee nu gedaan om
de burgers meer bij de besluitvorming in de
raad te betrekken? Er zijn plannen om als
raad de kernen meer te gaan bezoeken. Er
zou dan een soort werkbezoek plaatsvinden
en 's avonds zou er dan een soort burger
avond gehouden kunnen worden. Wel zal dit
rondom een bepaald thema - bijvoorbeeld
woningbouw of recreatieve uitbreiding -
dienen te geschieden, volgens Van Rossum,
want de gemeenteraad moet niet een soort
klachtenbureau worden. "Nee, we moeten
echt in gesprek gaan met de burgers van
bepaalde kernen, maar dit moet wel op een
eerlijke manier gebeuren want je kunt niet de
burgers op een dergelijke avond allerlei din
gen beloven die toch niet waargemaakt kun
nen worden en "je moet zéker geen Sinter
klaas gaan spelen door van alles te gaan
beloven. Want het kost allemaal verschrik
kelijk veel. Het is ook moeilijk om aan de
burgers uit te leggen dat hun wensen ook
door henzelf moeten worden opgehoest,
want het grootste deel moet uit de gemeente
lijke belastingen betaald worden".
De CDA-fractievoorzitter vindt dat er keu
zes gemaakt moeten worden en dit komt niet
altijd over bij de burger. Als voorbeeld
noemt ze het sluiten van het zwembad in
Ooltgensplaat een aantal jaren geleden.
Velen vonden dit erg jammer. "Maar dit
moest zoveel kosten! En dat begrijpen de
burgers niet altijd. Daarom ben ik nog steeds
büj dat het toen gesloten is want de kosten
,7i Rossum op het 'kruispunt' van monisme en dualisme.
hadden de pan uitgerezen en dit hadden de
burgers wel op moeten brengen". Dergelijke
dingen zijn moeilijk aan de burger uit te leg
gen. Zij noemt ook het onderhoud en aan
leggen riolering en wegenonderhoud wat
veel kosten met zich meebrengt die door de
burgers betaald moeten worden. Maar dit
wordt meestal door de inwoners van de
gemeente vergeten. "Leuke dingen voor de
mensen zitten er dan niet in". Volgens Van
Rossum begrijpt de burger niet altijd dat de
gemeente een soort 'uitvoerder' is van ande
re overheden zoals het rijk en de provincie.
Hier noemt ze als voorbeeld de woning
bouw: "Een jaar of vijftien geleden vond
men dat er door de bestaande partijen in
Achthuizen te weinig woningen werden
gebouwd. Vanuit die onvrede is de partij
VLO opgericht en moesten er ineens veel
meer huizen gebouwd worden. Dit is
gebeurd, maar het gevolg is wel dat er de
afgelopen jaren in Achthuizen niet meer
gebouwd kon worden. De huizen die toen
gebouwd werden zijn meestal betrokken
door mensen van buitenaf. En ofschoon
Achthuizen, procentueel gezien met de
woningbouw er niet slecht voor staat komt er
weer de kritiek dat er nooit in Achthuizen
gebouwd wordt".
Het kaders stellen voor het coUegebeleid
komt volgens Ria van Rossum niet goed uit
de verf. Volgens haar wordt er nog weinig
nieuw beleid door de raad gemaakt. "Het
probleem is dat we wel veel willen maar op
het gemeentekantoor moet het uitgevoerd
worden en dit is voor een raadslid moeilijk
controleerbaar". Veel dingen vergen veel
tijd, als voorbeeld noemt zij de ontsluiting
van de industrieterreinen in Oohgensplaat en
Den Bommel. Het aanleggen van een goede
ontsluitingsweg vergt veel tijd maar dit kan
niet anders want men heeft te maken met de
aankoop van gronden van particuUeren. "Je
kan dan wel de wethouder naar huis sturen,
maar dit lost niets op, want een volgende
wethouder heeft hetzelfde probleem".
Zij constateert dat, ondanks de invoering van
het dualisme, de belangstelling voor het
raadswerk bij de burgers nog steeds daalt en
ze weet niet hoe dit komt. Wel waarschuwt
zij in dit verband ervoor dat de discussies die
in de conmiissies worden gevoerd niet nog
eens in de Raad moeten worden overgedaan.
"Dit is alleen maar om 'in de krant te komen
en dit vind ik belachelijk!". En dit vergroot
zeker niet de belangstelling van de burgers.
Van Rossum is er verder voorstander van dat
de raad wordt voorgezeten door een raadslid,
want de burgemeester vertegenwoordigd
toch nog te veel het college.
Voor de toekomst vindt ze dat de raadsleden
meer zichtbaar moeten worden voor de bur
gers, omdat de mensen de raadsleden niet
meer kennen. "Ik hoop dat dit verandert", zo
verzucht zij.
Over de eilandelijke samenwerking is ze vrij
nuchter, want volgens haar zijn er best veel
zaken waarbij samengewerkt kan worden, ze
noemt dan automatisering, sociale zaken en
onderwijs. Wel vindt ze het eng dat er via het
ISGO een vierde bestuurslaag dreigt te wor
den gevormd, waardoor veel verantwoorde
lijkheid van de gemeenten wordt weggege
ven.
Gesproken over een eventuele gemeentelij
ke samenvoeging vindt ze dat dit niet veel op
zal lossen, ze verwacht dat de afstand tot
burger en overheid alleen maar groter zal
worden. Wel vindt ze dat waar je kunt
samenwerken dit ook moet doen en dan ook
zo goed mogehjk.
Kortom: een heel gematigd positief geluid
over het dualisme, van een raadslid die het
dualisme zéker niet uitgevonden zou heb
ben.
Volgende keer sluiten we deze serie af met
een gesprek waar de vier eilandelijke raads-
griffiers hun visie geven op het dualisme.
Tijdens het laatste oorlogsjaar was het niet
eenvoudig om op of van het eiland te komen.
Goeree en Overflakkee was Sperrgebiet. De
reizigers konden alleen met een geldige reis
pas het eiland op of af. Ze werden door de
Duitsers streng gecontroleerd in Hellevoet-
sluis, Middelhamis Haven en ook in de tram
van en naar Rotterdam vonden steeds con
troles plaats.
Na de inundatie was het bijna onmogelijk
om op Flakkee te komen. De bewoners van
Ouddorp, Goedereede en Stellendam waren
weliswaar niet geëvacueerd, maar grote
delen van de kustgebieden waren ontoegan
kelijk voor het publiek Er waren overal
mijnenvelden aangelegd. Men kon tussen de
dorpen nog wel reizen per RTM maar het
verkeer werd steeds moeilijker. Het natte
gebied (geheel Oost-Flakkee) was verboden
gebied. Een klein aantal mensen kreeg reis
pasjes om bepaalde werkzaamheden te doen,
zoals bijv. de verzorging van de landbouw in
enkele droog gebleven polders. Van de oor
spronkelijke bewoners was slechts een hand
vol mensen achtergebleven, dat werd bijge
staan door mensen vanuit Midden-Flakkee.
In totaal waren er ca. 2250 mensen werk
zaam in dat gebied. Het was niet zo eenvou
dig om daar te werken. De tramverbinding
vanaf Middelhamis naar Ooltgensplaat was
gestaakt. Op vele wegen waren versperrin
gen aangebracht. Als de Duitsers iemand
zouden aantreffen zonder geldige reispas,
zou onmiddellijke gevangenneming volgen
en afgevoerd worden naar een concentratie
kamp.
Dat de bezetters meer oog hadden voor Flak
kee als strategisch gebied dan voor een stuk
je van het eiland als verzorgingsgebied met
vruchtbare akkers - welke voor de hoogst
noodzakelijke voeding kon zorgen - werd
duidelijk toen in december 1944 alle man
nen van 17 tot 40 jaar zich moesten melden
om ingeschakeld te worden bij werkzaamhe
den in de oorlogsindustrie in Duitsland. Huis
aan huis werden folders bezorgd dat ze zich
dienden te melden op bepaalde punten in
Stellendam, Middelhamis en Dirksland.
Aanvankelijk kwamen maar weinig mensen
opdagen. Maar toen de bezetters bekend
maakten dat wie zich niet uiterlijk op 21
december had gemeld en daarna zou worden
gepakt, er van iedere tien mensen er één zou
worden doodgeschoten, zijn huis zou wor
den afgebrand, terwijl de anderen zouden
worden afgevoerd naar een concentratie
kamp in Duitsland, kwamen de meeste man
nen opdagen. Zo werden er ongeveer 3000
mannen afgevoerd per binnenschip via Rot
terdam naar Kampen en voor verder vervoer
naar Duitsland. Mannen uit de gemeente
Goedereede hadden geluk omdat er enkele
weken daarvoor enkele tyfusgevallen wer
den ontdekt. Hoewel echter de dreigende
epidemie al was onderdrukt, blies de chirurg
van het ziekenhuis in Dirksland, Dr. G.
Stoel, de zaak zo op dat de Duitsers geen
risico wilden lopen en de mannen lieten
gaan. Het voorstel van Dr. Stoel om alle
mannen van Flakkee vrijsteUing te geven,
vond echter geen gehoor.
Het is bekend dat er in enkele individuele
gevallen een vrijstelling is bewerkstelligd,
zoals b.v. Jan Bestman uit Herkingen, die
niet kon worden gemist voor de voedsel
voorziening, maar in feite een belangrijke
rol vervulde in het ondergrondse verzet. Hij
werd op het laatste nippertje uit het schip
gehaald, net vóór vertrek naar Rotterdam
door de heer E. Ottink uit Dirksland, nadat
Majoor Hom op een kladje een 'ausweis'
had geschreven.
Dat zo veel mannen gehoor gaven aan de
oproep om zich te melden, is niet zo ver
wonderlijk als men bedenkt dat het gevaar
op ontdekking zo groot was vanwege het feit
dat de ontsnappingsmogelijkheden mini
maal waren. Slechts enkelen konden onder
duiken in de natte gebieden, de meesten ech
ter hadden geen enkele mogelijkheid om een
veilig plekje op het eiland te vinden, laat
staan dat een plan om het eiland ongezien te
verlaten zou kunnen lukken. Men zat als rat
ten in de val!
Flakkee lag in de frontlinie. De geallieerde
troepen lagen op een paar kilometer van
Ooltgensplaat aan de andere kant van het
water in Noord Brabant, terwijl aan de
Zeeuwse kant slechts Schouwen en Duive-
land nog een buffer vormde tussen Flakkee
en de bevrijde gebieden. Het wemelde in die
maanden van Duitse troepen, zowel aan de
kust als in Middelhamis, waar de Duitse
marine een basis had gevonden. Schoolge
bouwen werden gevorderd voor huisvesting
van de soldaten. Zo goed en kwaad als het
ging werden de lessen aan kinderen voortge
zet in nevenmimten van kerkgebouwen.
Doordat onderwijzers in sommige gevallen
moesten onderduiken of op transport werden
gesteld naar Duitsland, was van geordend
regelmatig onderwijs geen sprake.
Als voorzorg om een mogelijke luchtlanding
onmogelijk te maken hadden de Duitsers in
de droog gebleven gebieden, waar eventueel
parachutisten zouden kunnen landen, palen
laten plaatsen op zo'n 50 meter van elkaar.
Op de kop van sommige palen was een
springlading aangebracht. Ouddorp en het
omringende gebied was veranderd in een
vesting met vele bunkers en mijnenvelden.
Onder sluizen, bruggen en de vuurtoren was
springlading aangebracht. De vuurtoren is
een dag vóór de bevrijding nog opgeblazen.
Een nutteloze daad!
De Duitsers deden het voorkomen dat blik
seminslag hiervan de oorzaak zou zijn. Later
is komen vast te staan dat het een moedwil
lige daad van vemielzucht is geweest.
Inmiddels waren de Geallieerden ervan
overtuigd dat Flakkee een belangrijke strate
gische betekenis had voor de Duitsers en ze
lieten zich dan ook in 1944 niet onbetuigd!
Duitse schepen in Middelhamis werden
beschoten en ook bombardementen werden
de eilandbewoners niet bespaard. De spora
dische verbindingen, zowel per tramboot
vanaf Middelhamis Haven, als de tram van
af Ouddorp naar Middelhamis, werden
beschoten en daarna gestaakt. De bewoners
konden zich alleen nog bewegen binnen hun
eigen dorpen en dat was nog beperkt tot aan
de door de burgers aangelegde nooddijk.
Daarbuiten was de toegang verboden, hoe
wel de jongens in de puberleeftijd dat verbod
vaak overtraden. Het nalte gebied was bij
laag water een prachtig speelgebied!
(wordt vervolgd)
Zaterdag a.s. willen we om 10.00 uur ver
trekken vanaf Elim. Na een sportieve dag in
Den Haag willen we warm eten; we hopen
de dag rond 18.00 uur af te sluiten. Niet ver
geten: lunchpakket, handschoenen, 6 en je
schaatsen! En verder is er nog wat gewis
seld: 6 maart heet nu dropping, 20 maart
wordt sporthal. En dit alles bij leven en een
goede gezondheid. Enne: Be on the High-
^^y' Commissie Z.A.J.W.
Maandag 16 februari:
Afd. 1:
I H. Keuvelaar-W. Knops3-0
Jac. Wolfert-M. v. 't Geloof1-1
Afd. 2:
W. Stolk-M. Poortvliet0-3
J. Knops-J. v.d. Groef3-0
i A. Los-C. v.d. Kroon 0-3
Op donderdag 19 februari 2004 heeft
het bestuur en de directie afscheid
genomen van hun voorzitter, de heer
A.A. Quist.
Op 18 oktober 1966 werd de heer Quist
gekozen in het algemeen bestuur van de
Stichting 'De Goede Ree' te Sommelsdijk.
Op 15 november 1968 werd hij lid van het
dagelijks bestuur en heeft de functie vervuld
tot september 2003.
Nadat de heer G. Joppe op 1 febmari 2003
temg trad als voorzitter heeft de heer Quist
het voorzitterschap van hem overgenomen
tot september, waarna de heer Quist het van
wege gezondheidsredenen wat kalmer aan
moest doen.
Maar Uefst 37 jaar heeft de heer Quist rich
ting mogen geven aan de ontwikkelingen
binnen onze Stichting HDG.
Aan de Christelijke grondslag van onze
stichting heeft hij al die jaren mee mogen
bouwen. Een stichting die uitgroeide van een
verzorgingshuis 'De Goede Ree' met 150
verzorgingsplaatsen, een verpleeghuis 'De
Samaritaan' met 159 verpleeghuisplaatsen
en een woonvoorziening 'Het Oudeland'
met 120 wooneenheden. Deze laatste woon
voorziening is enige jaren geleden overge
nomen door de Bouwvereniging Sommels-
dijk.
'De Goede Ree' en 'De Samaritaan' gaan
binnenkort onderdeel uitmaken van de groep
samenwerkende stichtingen onder de naam
ZorgSaam.
Al deze ontwikkelingen in de ouderen- en
gezondheidszorg heeft de heer Quist mee
mogen maken. Het bestuur en de directie
zijn hem veel dank verschuldigd voor zijn
jarenlange inzet en wensen hem voor de
komende tijd Gods zegen toe.
Bel (0187) 47 10 20 of mail naar algemeen©gebf
