Go(d)4real!! Overdenking Kruistocht De landbouw schijnt toekomst te hebben, maar de zorgen blijven Moederschap uit de Heilige Schrift HET rJgJKVENSTER EIIAraHf-niEUWS Jeugdkerk Goeree Overflakkee Gratis invullen belastingformulieren VERVOLGVERHAAL Blik op kerk ^^y en samenleving tj Vrijheid van ondervnjs - Onaanvaardbaar - Artikel 23 in gevaar DIRKSLAND - Volgens A. Ver- mue, plaatsvervangend directeur internationale zaken van het minis terie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), is er toe komst voor de Nederlandse land bouw. "Doemscenario's die zeggen dat de landbouw door het Europese beleid uitsterft, zijn op niets geba seerd. Wel zal de landbouw anders van structuur worden." Vermue deed zijn uitspraken vorige week donderdagavond, tijdens een bij eenkomst van de WLTO, afdeling Goeree-Overflakkee in Dirksland. Hij stuitte in een redelijk gevulde Schakel op een overwegend scep tisch boerenpubliek. Ingewikkeld Concrete uitkomst Stoppen 'Oud en toch niet zonder werk' Boer blyven Deze vraag- en antwoordrubriek staat geheel ten dienste van de lezer die er kostenloos gebruik van kan maken. Uw vragen op velerlei gebied kunt u stu ren aan: Redactie Eilanden-Nieuws, Postbus 8,3240 AA Middelharnis, met in de linkerbovenhoek 'Vragenrubriek' vermeld. De vragen worden door deskundigen beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzending compleet met antwoord in deze rubriek worden gepubliceerd. ÊMIHÏ OttUIF HULP Qll mSPENiJEEK Mfaiga-^rilogie. d.ee.1 l PAGINA S VRIJDAG 13 FEBRUARI 2004 We hebben hier in Nederland sinds 1917 een uitzonderlijke situatie. Er heerst 'vrijheid van onderwijs'. Dat wil zeggen dat ouders het recht hebben, een school voor hun kin deren op te richten op een levensbeschouwe lijke grondslag, en dat de overheid verplicht is om die school te bekostigen, mits uiter aard aan de vereisten is voldaan. Dat bete kent dat er een voldoende aantal leerlingen moet zijn en dat het onderwijs deugdelijk is. Aan die vrijheid van onderwijs is een lang durige strijd voorafgegaan, die bekend staat als 'de schoolstrijd'. We laten die voorge schiedenis nu even rusten. Maar die 'vrijheid van onderwijs' is eigenlijk uniek in de wereld. Nu gaan er de laatste tijd telkens stemmen op die deze vrijheid ongedaan willen maken. De oorzaak moet gezocht worden bij de zogenaamde allochtone minderheden. Die zouden onvoldoende geïntegreerd zijn in de samenleving en dat komt, zoals men voor geeft, dat de vrijheid van onderwijs de keu zemogelijkheden van ouders beperkt. Wan neer allochtone leerlingen meer zouden wor den gespreid, dan zou dat de integratie bevorderen. Maar het bijzonder onderwijs heeft een eigen toelatingsbeleid, zodat daar te weinig kinderen van minderheidsgroepen worden toegelaten. Het bijzonder onderwijs zou daarom moeten worden afgeschaft, of althans drastisch moeten worden ingeperkt. Natuurlijk is die integratie maar 'een doekje voor het bloeden'. Het is de tegenstanders van het bijzonder onderwijs een doom in het oog dat de jeugd op sommige bijzondere scholen dingen wordt geleerd die niet stro ken met de publieke opinie! De onlangs afgetreden wethouder van Amsterdam, Rob Oudkerk, heeft die zaken bij de naam genoemd als 'maatschappelijk onaanvaard baar'. Desgevraagd bleek hij te duiden op de positie van de vrouw, de deelname van vrou wen aan het arbeidsproces, de gezinsvor ming, etc. Deze dingen hebben uiteraard allereerst betrekking op Islamitische opvat tingen, maar ze raken ook, laten we voor het gemak zeggen, het reformatorisch deel van Nederland. De andere scholen - de alge meen protestants-christeUjke - onderschei den zich op genoemde terreinen niet van openbare scholen! Het gaat dus, behalve om moslimscholen, vooral om reformatorische scholen. Het kan duidelijk zijn dat het voortbestaan van het christelijk onderwijs hierdoor wordt bedreigd. Niet alleen Hirsi Ali, die telkens van zich doet spreken doordat zij allerlei dingen roept, maar ook anderen hebben er geen geheim van gemaakt dat ze een einde willen maken aan de bevoorrechte positie van het bijzonder onderwijs. Een en ander zal gauwer gezegd zijn dan gedaan. Aan Artikel 23 waarin de vrijheid van onderwijs is geregeld zal niet zómaar worden afge schaft, dat wordt telkens verzekerd. Maar het zou toch wel goed zijn wanneer het refor matorisch onderwijs zich meer bewust was van de aanvallen die worden gedaan en van de aanslagen die worden beraamd. WAARNEMER Jac. van Nieuwenhuyzen, voorzitter van de WLTO-afdeling, vatte de zorgen van agra risch Goeree-Overflakkee als volgt samen: "Er schijnt in Nederland beslist plaats te zijn voor land- en tuinbouw. Toch voel je de spanning. Wij zijn de dragers van het platte land, maar toch worden we verdrongen. Hoe houden wij een rendabele productieland bouw in de benen?" Voor Vermue, die voor de vormgeving van het Europese landbouwbeleid regelmatig in Brussel is, had Van Nieuwenhuyzen een boodschap: "Dat de Flakkeese land- en tuin bouw de productie in de benen wil houden en dat we daar onze nek voor willen uitste ken en onze mouwen voor opstropen." Die boodschap kwam na een lang betoog van de hoge landbouwambtenaar over de hervor ming van het Europese landbouwbeleid én een discussie daarover met de zaal. Vermue was licht gehandicapt naar Dirks land gekomen. Hij was namelijk juist terug gekeerd uit Oostenrijk, waar hij bevroren tenen had opgelopen tijdens de alternatieve Elfstedentocht. Zijn uitleg van het gewijzig de landbouwbeleid had daar echter niet onder te lijden. "De belangrijkste doelstelling van de her vorming is: het beleid eenvoudiger en min der bureaucratisch maken. Dat is niet hele maal gelukt. Het bouwsel is mooi, maar ook ingewikkeld. En dan druk ik me nog voor zichtig uit", aldus Vermue. "De context is dat er de laatste jaren een enorme discussie ontstaan is over het landbouwbeleid. Zowel politiek als maatschappelijk; iedereen heeft tegenwoordig een mening over de land bouw." Waarna de topambtenaar kwam met een aantal redenen voor de hervonning. Hij noemde de WTO (Wereld Handels Organi satie), die ernaar streeft de vrije handel mon diaal te bevorderen en belemmeringen daar voor af te breken. "Denk aan importtarieven, exportsubsidies en ondersteuning van agra riërs", kwam Vermue al wat dichter bij de directe belevingswereld van het publiek. Een andere reden voor de aanpassing van het Europese landbouwbeleid is de uitbreiding van de Europese Unie met tien nieuwe lid staten. "We hebben nu een beleid voor vijf tien lidstaten. Maar je kunt de vraag stellen of dat beleid ook verstandig is voor vijfen twintig leden. De structuur van de landbouw is in Oost-Europa nogal achtergebleven. Er zijn talloze bedrijfjes met drie of vier koeien, waarvoor geen perspectief is. Het is dus beter om geld te stoppen in de verbetering van die structuur, en dus niet in inkomens ondersteuning van boeren. Het oude beleid is daar minder geschikt voor." Daar komt nog bij, ging Vermue verder, dat er een gerechtvaardigde vrees is dat de kosten, na de toetreding van de nieuwe lidstaten, de pan uit zullen rijzen. "Dus worden de uitgaven aan een limiet gebonden." De laatste reden om te hervormen is volgens A. Vermue de maatschappelijke positie van de landbouw. "Het beleid is gericht op ondersteuning van het inkomen, en vroeger was daar draagvlak voor in de maatschappij. Dat draagvlak staat onder druk. Wel is er groeiend draagvlak voor landschapsbeheer, dierenwelzijn en voedselveiligheid. Er is een duidelijke ver schuiving. En daarom worden de doelen van Ben jij tussen de 16 en 25 jaar?? Dan mag je dit niet missen!! Op 15 februari is de maan- deüjkse jeugdkerk, en wel in het Prieel van De Staver in Sommelsdijk, Deze keer hebben we Jaap de Schipper uit genodigd om te spreken en hij heeft het the ma "een blauwtje gelopen". De band is "Limpid Band," dus dat belooft wat! De zaal is open om 19.30 uur en we beginnen om 20.00 uur. Wij hebben er in ieder geval weer erg veel zin in. JIJ OOK? See You on the 15th of February in Jeugdkerk "Go(d) 4 real" in "het Prieel". Check our website: www.eiland.jeugdkerk.nl "Vergt het moederschap een supervrouw?" Wat zijn enkele van de vele uitdagingen waarvoor een moeder zich in deze tijd gesteld ziet? Hoe kan ze daarmee omgaan? Welke raad geeft de bijbel haar? Dit onder werp wordt op 16 februari om 21.00 uur behandeld in het programma "Ontwaakt Radio" op Radio Flakkee. In de uitzending hoort u een interview met twee moeders die vertellen hoe zij de zorg voor hun kinderen, het werk thuis en wellicht een baan in even wicht houden met andere noodzakelijke din gen. De presentatie is in handen van Toon Meeuwsen. Dinsdag om 16.00 uur wordt het programma herhaald. het beleid ook verschoven. Europa wil meei uitgaan van het stimuleren van de duurzame landbouw." Er waren, kortom, nogal wat redenen om het Europese landbouwbeleid te veranderen. Maar wat is nu de concrete uitkomst? Ook daar ging Vermue uitgebreid op in. "De belangrijkste uitkomst is dat inkomenstoe slagen van boeren worden losgekoppeld van hun productie. Het geld datje - op basis van het individuele verleden - krijgt, ontvang je zonder de verplichting om te moeten produ ceren." De toeslag zal dus, hoogstwaarschijnlijk vanaf 2005, niet meer gebonden zijn aan het verbouwen van een bepaald gewas of aan het houden van dieren. Daarmee haalt 'Europa' de prikkel tot productieverhoging uit het toeslagenbeleid en wordt de boer gestimu leerd zich meer door de markt te laten leiden. Overstappen naar consumptieaardappelen, groenten en fruit is overigens niet interes- fjsant, want die mogen niet geteeld worden op grond die voor inkomensondersteuning in \aatunerking komt. Daarnaast wordt de inkomenssteun afhanke lijk gemaakt van het voldoen aan een aantal richtlijnen op het gebied van natuur en milieu, dierenwelzijn en diergezondheid. "Worden de milieuwetten en dierenwel zijnswetten niet goed nageleefd, dan krijgt de boer te maken met een korting", aldus Vermue. Voor plattelandsontwikkeling is extra geld beschikbaar vanuit Brussel. Boe ren worden aangemoedigd om meer aan het beheer van natuur en landschap te doen of zich te richten op andere activiteiten. Om het ingewikkeld te maken zal de ont koppeling tussen inkomenssteun en produc tie in sommige gevallen (gedeeltelijk) in tact blijven. "De angst bestaat namelijk dat boe ren in een zwakke economische positie zul len stoppen met de productie als je ze gewoon geld geeft. Vooral in Zuid-Europa bestaat die angst; in Nederland kan ik me het niet zo snel voorstellen." In Nederland gaat het om twee uitzonderingen op de ontkoppe ling: slachtvee en vlas. Volgens Vermue vallen de inkomenseffec ten voor de Nederlandse agrariërs mee (in vergelijking tot eerdere plannen). "De afro ming komt uit op ongeveer 5 procent. De verwachting is dat bepaalde marginale gebieden niet meer voor de landbouw zullen worden gebruikt. Een andere verwachting is dat de agrarische productie zal teruglopen, met name van rundvlees." 'Verlaat mij niet, o God, totdat ik dit geslacht verkondige Uw arm en alle nakomelingen Uw macht'. (Psalm 71 18) Er wordt nogal eens over geschreven: over de 'generatie-kloof. Kunnen ouderen en jongeren elkaar nog wel vinden? Denken jongeren niet héél anders over het leven dan ouderen? Kunnen ze elkaar in een kerkelijke gemeente eigenlijk wel vinden? Nog niet zo lang geleden werd iemand voorgesteld, oude mensen en jonge gemeenteleden maar in aparte kerkdiensten onder te brengen. Eeuwen geleden werd óók al nagedacht over de verhouding tussen ouderen en jongeren. In Psalm 71 komt deze óók aan de orde. Op het eerste gezicht lijkt deze psalm alleen bestemd te zijn voor oude mensen. Zij zullen zich dadelijk herkennen in de tekening van de zorgen: kwalen en klachten werpen -als voorboden van de dood- hun schaduw over het leven. Het lichaam wordt moe, de geest wordt moe. Leeftijdgenoten vallen weg; de kring wordt kleiner. Men gaat zich overbodig voelen en beseffen het zelfs: 'We worden anderen tot last'. Maar dan wordt de toonzetting anders. Niet tot last, maar tot nut! De psalmist zegt méér van zijn leven. Hij kan zich nuttig maken voor de komende generaties. Hij kan zijn ervaringen doorgeven. Dat kan zinvol zijn. Jongeren kunnen heel gedreven zijn, maar zij missen ten enen male levenservaring. En die is soms van meer belang dan deskundigheid. Maar er is veel méér van te zeggen. De Psal mist weet, wie de Heere voor hem is: een God van genade. En dat wil hij graag dóór geven. De Heere is goed. Hij geeft kracht en steun aan zwakke en wankelende mensen. En dankzij die rijke genade is er niet alleen de klacht, al beseft de psalmist heel goed, wat de afbraak van het leven met zich meebrengt. En mopperen: dat is er al helemaal niet bij En dan denkt die oudere mens aan de komen de geslachten. Zijn kinderen of kleinkinderen of de jongeren in het algemeen. Hij heeft een rijk woord voor hen. Hij wil het 'verkondi gen': met aandrang vertellen. Daarom kunnen we psalm 71 evengoed een psalm voor de jeugd noemen. Zij moeten maar goed naar oude mensen luisteren. Althans: we hopen, dat die ouderen ook echt goed van de Heere kunnen spreken. En dan is er alle reden toe, aandachtig te luisteren. Jon geren plegen wel eens te denken, dat ouderen buiten het leven staan. Zij kunnen niet meer méé. Niets is minder waar. Maar dan moet er wél gehoor zijn. Er zijn ouderen, die heel graag hun boodschap kwijt willen, maar er bij niemand mee terecht kun nen, zelfs niet bij hun eigen kinderen. Dat geeft een eenzaam gevoel. Daarom bidden we hartelijk om de werking van Gods Geest, die harten vernieuwt en bekeert. En waar de Geest werkt, wordt gesproken van de macht des Heeren. Deze komt ten volle openbaar in het middelaars- werk van Christus. En dan mag een oudere hopelijk ook wel eens luisteren naar wat een jongere heeft te zeggen over de goedheid van God en de vreugde, te gaan in Zijn wegen. Dat leidt wederzijds tot een hartelijke bewo genheid en een gunnend leven. En dat werkt samenbindend. Is dat de vreug de van uw 'oude dag'? En is dat de les in je jeugd? Het is rijk, om zó oud te zijn en om zó jong te zijn. In de weg van Gods verbond, dat de geslach ten omvat en dat ons getuigt van Gods gena de, die de trouw bewaart tot in het laatste nageslacht. Werkendam, Ds. W. Arkeraats Het hervormde landbouwbeleid zal lopen tot 2012 of 2013, maar Vermue deed al een voorzet voor de discussie over de periode daarna: de Brusselse steun niet langer base ren op de individuele situatie van een boer, maar op het aantal hectares. "De totale pot van 800 miljoen euro verdelen over alle hec tares, dat is veel eenvoudiger. In Duitsland, Engeland en Denemarken loopt die discussie ook. Maar in Nederland is het wat ingewik kelder, omdat 40 procent van het areaal nooit premie heeft ontvangen." Na het referaat van Vermue, waarin ook nog omstandig werd ingegaan op het suikerbe leid, sprak Jac. van Nieuwenhuyzen zijn zor gen uit. "Moeten we de productie in stand houden? En hoe? Moeten we kijken naar andere gewassen? Hoe brengen we dit tot een goed einde? Wij willen graag boer blij ven, dus moeten we goed rekenen om nog een boterham te kunnen blijven verdienen. Dat staat in schril contrast tot de hoge grond prijzen." "Wij zijn altijd de klos, hier in Nederland", zei een boer in het publiek. Maar Vermue relativeerde die uitspraak onmiddellijk: "Dat denken de boeren in alle andere landen van Europa ook." Voor de Nederlandse land bouw ziet Vermue nog toekomst. "Er is wel eens onderzocht wat er zou gebeuren als in de hele wereld de ondersteuning van de landbouw wordt afgeschaft. Dan blijkt dat er toch landbouw zal zijn in Nederland, en wel op grond van klimatologische omstandighe den. De zuivelsector zou uitbreiden en ook de akkerbouw zou blijven bestaan. Voor fabrieksaardappelen en intensieve veehou derij zou het heel moeilijk worden." Een goede hoek Vermue waarschuwde voor doemscenario's, waarin ernstig rekening wordt gehouden met het einde van de Nederlandse landbouw. "De prijzen van de grond en de quota zijn hoog. Dat geeft aan dat dit een goede hoek is om te boeren. Kijk ook naar de tuinbouw, die zich een goede positie heeft weten te ver werven. De producten zijn niet goedkoop, maar wel goed. Ook is hier sprake van een goede logistiek en marketing, naast veel kennis en een hoge productiviteit. Waar schijnlijk geldt dat ook voor een aantal ande re sectoren. Sommige producten zullen in de toekomst tot de verliezers behoren, maar het is niet zo dat de hele landbouw zal verdwij nen als de subsidietrog leeg is. Dat scenario is mij te zwart. De sector zal zonder al te veel ondersteuning een plek op de markt kunnen houden", was de stellige overtuiging van de hoge ambtenaar van LNV. Met een fles wijn, een cadeaubon en de duidelijke boodschap van Jac. van Nieuwenhuyzen vertrok Ver mue vervolgens weer uit Dirksland. De boe- renvergadering, zoals hij de bijeenkomst zelf omschreef, achterlatend in een sfeer die niet vrij van zorgen was. Als ik langs molens rijd en de wieken in ver schillende of juist gelijke standen zie staan, vraag ik me af hoe die wiekentaal toch is. Antwoord: Wiekentaal is een groot woord. In sommige streken gebruikten de molenaars echter wel bepaalde standen van de wieken, maar aanvankeUjk alleen om daarmee een zekere toestand aan te geven, zoals de werk- stand, en rust, vreugde of rouw. Pas later kwamen er plaatselijk uiteenlopende per soonlijke boodschappen bij. Bekend geble ven zijn de standen 'één roede voor de borst': de uitgangspositie of zgn. werkstand, waarbij de ene roede geheel verticaal en de andere precies horizontaal staat. Zo kan er onmiddellijk begonnen worden met het leg gen der zeilen zodra men weer aan de slag wil; en 'overhek' of 'overkruis', als de wie ken een hoek van 45° met de horizon maken, de stilstand wanneer de molen voor lange tijd buiten gebruik zal blijven. 'In vreugde' staan veel nu nog gebruikte molens tijdens feestelijkheden, Eén van de wieken wordt dan zo gezet, dat hij de verticale stand nog niet heeft bereikt. In het tegengestelde geval, als één der wieken van de binnenroede de verticale stand juist is gepasseerd, staat de molen 'in rouw'. In Friesland en de Achter hoek drukken de beide laatstgenoemde stan den echter juist het omgekeerde uit. Bij de stand 'kreupel' of 'onkant' staat de onderste wiek tussen overhek en vreugdestand in. Dat is het sein dat er iets defect is geraakt dan wel een ongeval plaatsvond en hulp nodig is. Een korenmolen werd wel eens 'hakscheef gezet ten teken dat de stenen gescherpt (of 'gebild') moesten worden en de mulder tij delijk niet malen kon. De boeren konden er dan niet met hun graan naar toe. Friese pol dermolens gaven met de stand 'overhek' wel eens aan dat de slachter moest komen. In de laatste oorlog waarschuwden veel molenaars de omwonenden en de onderduücers, dat er groepen Grüne Polizei of landwachters in zicht waren. In de Zaanstreek werd veel werk gemaakt van het 'mooizetten' en ken de men een 'bruidstooi' en een 'pinkster- tooi'. Bij de laatste werden de zeilen opge rold door de weekhekken gevlochten en kwam er in overhekstand een sparrenboom op beide hoogste weekeinden van de vroege luilakochtend tot en met Pinksterdrie (de daar gebruikelijke derde pinksterdag). Het blad van onze blauwe druif werd vorig jaar overal bruin. Is daar nog iets tegen te ondernemen of is deze struik ziek? Antwoord: Uw druif lijdt o.m. aan kalkge- brek. Dit uit zich 's zomers door bruine vlek ken op de bladeren en later door vergeling. Een druivenstruik is namelijk zeer kieskeu rig ten aanzien van voedsel en vocht. Zorg daarom bij het uitzetten van de jonge planten al voor een plantgat van 60 x 6() cm en 50 cm diep. Vul dit op met een mengsel van oude (verteerde) koemest, compost, turfmolm en puin of landbouwkalk. In droge perioden flink water geven. Is de grond in uw tuin arm en blijft de groei achter, dan kan een handje samengestelde kunstmest veel goed doen. Maar er komt veel meer bij kijken, dus lees eens een goed boek over druiventeelt. Wat is het beste middel tegen een wespen- steek? Antwoord: Even betten met azijn, maar is de getroffene allergisch voor dat gif, dan moet hij of zij met spoed naar een dokter worden gebracht voor een injectie, want voor zulke personen kunnen wespensteken wel dodelijk zijn! Alle leden van de vakbond FNV kunnen gra tis hun belastingformulier in laten vullen. Voor een afspraak kunt u bellen naar 06- 10744618 in de weken van 16 en 20 februari tussen 19.00 en 21.00 uur, en op zaterdag 21 februari van 10.00 tot 13.00 uur. -13- Ondanks de toenemende patrouille-activiteit, is er van de daders geen spoor te bekeimen. ledere nacht zien de partizanen kans om mijnen in de weg te leggen, zodat de Duitse voertuigen, die daarop terecht komen, letter lijk aan stukken worden gereten. Reeds voor het don ker wordt, zijn de Duitse patrouilles op weg, maar het lukt hun niet om de partizanen uit te schakelen. Nu de herfst voor de deur staat, zijn de nachten al bit ter koud; de temperatuur daalt tot om het vriespunt en de wind, die uit de eindeloze vlakte komt, waait overal dwars doorheen. De soldaten die 's nachts dienst doen, huiveren in hun lange winterjassen. Er zijn er maar enkelen die weten wat een Russische winter betekent. Lang zal het echter niet meer duren of deze zal zijn intrede doen. Bij de staf van het bataljon zijn enkele oud-Ruslandstrijders, die aan den lijve ondervonden hebben wat het wil zeggen in dit oord een winter mee te maken. Er is met spoed verzocht om kleding en andere artikelen die nodig zijn om straks de barre temperaturen te kunnen trot seren. Tot nu toe is alle moeite vergeefs geweest; de troepen die aan het front staan hebben voorrang, later zal voor de rest worden gezorgd. Zo heerst er bij de staf een gespaimen sfeer. Enerzijds omdat men de winter met bange vermoedens tegemoet ziet, ander zijds zijn het de partizanen die een steeds grotere druk beginnen uit te oefenen. ledere nacht zijn er doden te betreuren. Nu eens hier, dan weer daar wordt een patrouille uit een hinderlaag beschoten en ondanks ^le inspanning is de vijand de Duitsers steeds te vlug af; ze lijken in het donker te worden opgelost. Zojuist zijn de patrouilles op weg gegaan. Het tweede peloton zit nog te eten en moet de stellingen rond het lager gaan bezetten. De wapens en munitie staan klaar, het wachten is op majoor WoUweber, die dadelijk zal komen om de wacht af te lossen. Even voor zessen komt hij de hut binnen. De soldaten die nog aan tafel zitten, staan op en wachten tot de majoor hun order geeft om door te gaan. De majoor heeft zijn helm op en draagt een machinepistool voor de borst. Hij geeft de soldaten enige instructies, waar na ze zich buiten de hut moeten opstellen. In de verte is het partizanenland; de ondoordringbare bossen, die al door de avondschemer aan het oog onttrokken wor den. Nadat de mannen in het gelid zijn gecommandeerd marcheren ze naar de stellingen. Bij de eerste post wordt de mitraiUeur en de munitie overgedragen. De soldaten, die in de stelling hebben gezeten, sluiten zich achter de rij aan. Zo gaan ze van stelling naar stelling. Telkens sluit de aflossing zich aan. Als de nieuwe wacht zijn plaatsen heeft betrokken, gaat de oude naar het lager om te eten en nog een tukje te doen. Franz Fischer staat samen met Franck Muller in een overdekt mitrailleumest. Door het schietgat waait de koude wind uit de vlakte hen in het gezicht. De man nen die het voorterrein goed in de gaten houden, krij gen er tranen van in hun ogen. Snel daalt een inktzwarte duisternis over de Russische aarde. Als de maimen een uurtje op post hebben gestaan, rinkelt de telefoon. Franck neemt de hoorn en meldt zich. 'Hier post veertien.' Majoor Wollweber informeert hoe de zaken er voor staan. 'AUes rustig voor ons, majoor.' 'Dank en sluiten.' Zwak klinken geluiden van de weg. Het zijn de colon nes die van Mga naar het front gaan. Rupsbanden knar sen, motoren gronmien. In de duisternis lopen de patrouilles van het ene punt naar het andere. Onderweg ontmoeten ze andere patrouilles, brengen verslag uit en keren naar hun uitgangspunt terug. 'Alles rustig kameraden. Geen partizanen gezien.' Dit blijft zich herhalen; elke patrouille heeft een weg gedeelte van een kilometer lang dat ze tegen aanslagen van de Russen moeten bewaken. Alles rustig, geen par tizanen gezien? Af en toe daveren vrachtwagens, tanks en andere voer tuigen op weg naar het front. In de stellingen rond het lager van de vijfde compagnie heerst een bijna vredige rust. Franz is in een hoekje van de stelling gedoken en rookt een sigaret. Voor het schietgat durft hij niet te komen; reeds van verre zou de vijand met zijn nachtkijkers elk trekje aan de sigaret kunnen zien. Franck leunt op het affuit van het machinegeweer en staart met dromerige bUk naar de nacht. Zacht ruist de wind over het land, speelt door het schietgat en prikt de soldaat in het gezicht. Gedachten dwalen af, naar huis. Hoe zal het er daar uitzien? Nog niet zo lang geleden is hij er voor het laatst geweest. Zullen ze er ooit weer terug keren?' 'Smerige oorlog', mompelt Franck voor zich heen. Franz kijkt geschrokken omhoog: 'Wat is er kerel?' 'Ik voel mij zo machteloos, en ik knijp 'm, weet je. Waarom laten ze ons niet met rust? Wat hebben wij met die smeerlapperij te maken? Niks toch zeker!' 'Laten we ervan maken, wat ervan te maken valt kerel; het is nu eeimiaal niet anders.' Het wordt middernacht. Weer gaat de telefoon. Franck heeft met Franz gewisseld en staat nu achter het machi negeweer. Hij pakt de hoorn van het toestel. 'Hier post veertien, soldaat Fischer.' Korporaal Schreijer meldt zich. Hij heeft de taak als wachtcommandant van majoor Wollweber overgeno men. 'Alles in orde voor?' 'Jawel korporaal, alles is rustig voor.' De nachtwind fluistert over de vlakte. Middernacht. Er valt een schot, heel in de verte. Nog een en nog een. Een machinepis tool antwoordt, driftig, met korte vuurstoten. Dan is het weer stil. Heel stil. Opnieuw klinkt een schot, ver der weg nog dan even te voren. Stilte. De twee soldaten zwijgen; ze zijn met hun gedachten ver weg, thuis waar de herfst nu de bossen in goud en brokaatkleuren heeft gedompeld. Dan... een explosie, dichtbij! De aarde lijkt uit elkaar gescheurd te worden. De soldaten in de stellingen krij gen er oorsuizingen van. Nu is er geratel van machine geweren; karabijnschoten kraken. Opnieuw dreunt een ontploffing, spoedig gevolgd door meerdere. In de ver te begint de lucht rood te kleuren, een teken dat daar grote branden woeden. 'Wat is er nu aan de hand?' vraagt Franck geschrok ken. Franz haalt zijn schouders op: 'Ik geloof dat er muni- tiewagens in de lucht vliegen.' Nu barst overal een hevig vuur van lichte wapens los. Machinegeweren blaffen. De Russen antwoorden met hun wapens die een veel tragere vuursnelheid hebben. De soldaten leren voor het eerst de stemmen kennen van de wapens die hun tegenstanders gebruiken. Het üjkt of er overal in de verre omtrek geschoten wordt. De Duitsers die de weg van Mga naar het front beschermen, hebben een massale aanval van de parti zanen te verduren. 'Het moeten er wel heel veel zijn; anders trekken ze altijd snel terug na hun aanvallen', zegt Franz. Er klinkt een duidelijke angst in zijn stem. {wordt vervolgd)

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 2004 | | pagina 5