NieUvrS ui< Vz PicreiiS(ee
Zonnige winterkleuren
I
t
Eerste Openbare Vei^^adering
Dorpsraad Melissant
Gezonde voeding
net zo belangrijk als
niet-roken
Wat doet u als u
getuige bent van
een hartstilstand?
Bingo te Dirksland
Een advertentie in Eilanden-Nieuws heeft altijd succes
EIIAIIDBI-IIIEUWS
Evaluatie Oud- en Nieuwviering belangrijkste onderwerp
Agenda
.t« JSli ^ji 9
fi& K* i& i& <r i& i&
STICHTING
DIERENBELANG
HOEKSCHE
WAARD
PAGINA 7
VRIJDAG 23 JANUARI 2004
De leden van de Dorpsraad Melissant: achterste rij van Iwk.s naar rechts: Rinus Struik,
Jan Koppelman, Tammo Hilgers, Rienus Kievit (voorzitter, raadslid CDA), Wim Bik.
Voorste rij van links naar rechts: Akkie Krouwel, Rinus Peekstok en Carola Mijnders.
Op donderdag 29 januari 2004 zal de
eerste openbare vergadering van de
Dorpsraad Meiissant worden geliou-
den in Verenigingsgebouw Melishof te
Melissant. De vergadering begint om
19.30 uur en alle inwoners van Melis
sant zijn van harte uitgenodigd bij
deze vergadering aanwezig te zijn.
Belangrijkste onderwerp voor deze
avond is de evaluatie van de afgelopen
Oud- en Nieuwviering in Melissant.
Tijdens de raadsvergadering van 25 septem
ber 2003 zijn de leden voor de dorpsraden
van Dirksland, Herkingen en Melissant
benoemd. De dorpsraden zijn daarna
enthousiast aan de slag gegaan om de eerste
openbare vergadering voor te bereiden.
De dorpsraden zijn ingesteld om de gemeen
teraad gevraagd en ongevraagd van advies te
voorzien over de veiligheid en leefbaarheid
van de dorpskernen in de gemeente Dirks
land. Op de advertentie die door de gemeen
te in juni van dit jaar in de regionale pers is
geplaatst, hebben voldoende enthousiaste
inwoners gereageerd om breed georiënteer
de dorpsraden op te kunnen zetten. De (tech
nische) voorzitters van de dorpsraden zijn
raadsleden, die daarvoor door de raad zijn
benoemd.
Na Dirksland wordt nu in Melissant een
openbare vergadering van de Doipsraad
gehouden op donderdag 29 januari 2004.
Deze vergadering vindt plaats in de grote
zaal van Melishof en begint om 19.30 uur.
Belangstellenden en inwoners van de kern
Melissant zijn van harte welkom om deze
vergadering op de publieke tribune bij te
wonen.
Als belangrijkste punt staat de evaluatie van
de Oud- en Nieuwviering 2003/2004 te
Melissant op de agenda. Tijdens de vergade
ring kunnen inwoners hun mening over dit
onderwerp kenbaar maken aan de leden van
de dorpsraad. Om de vergadering op een
goede manier te laten verlopen, moet hier
voor wel spreekrecht worden aangevraagd
bij de secretaris van de dorpsraad (tevens
griffier van de gemeenteraad) mevrouw S.
Kiewiet-de Wit, telefonisch bereikbaar
onder nummer 0187-608080 of per e-mail:
s.kiewiet@dirksland.nl. Verzoeken om in te
mogen spreken moeten uiterlijk 27 januari
om 19.30 uur binnen zijn.
Verder krijgen de jongerenwerkers van
Stichting Companen de gelegenheid om uit
te leggen welke activiteiten zij (willen) ont
wikkelen voor de jeugd in MeUssant.
Na de pauze willen de leden van de dorps
raad nog van gedachten wisselen en infor
matie geven over de onderwerpen die zij de
komende tijd in de dorpsraad willen of gaan
behandelen.
De agenda voor de vergadering ziet er als
volgt uit: Opening door de voorzitter, de
heer K.L. Kievit; Voorstellen van de leden
van de dorpsraad; Vaststellen van de agenda
voor de vergadering; Evaluatie Oud- en
Nieuwviering Melissant 2003/2004; Infor
matie over de Stichting Companen door de
jeugdopbouwwerkers; pauze; Bespreking
van de onderwerpen waar de Dorpsraad zich
mee bezig houdt of bezig wil houden; Rond
vraag; Sluiting (uiterlijk 22.00 uur).
De agenda voor deze vergadering ligt vanaf
22 januari 2004 ter inzage in de commissie
kamer van het gemeentehuis. Fotokopieën
van de ter inzage liggende stukken kunnen
bij de afdeling Interne Zaken van de
gemeentesecretarie worden opgevraagd.
SOMMELSDIJK - Wat doet u, als u op
straat of, in een winkel, of waar dan ook
getuige bent van een hartstilstand? Machte
loos toezien, of bent u in staat om adequaat
op te treden? Reanimatie kan levensreddend
zijn en kan door iedereen worden aange
leerd. Geeft u zich daarom op voor de prak
tische cursus Reanimatie, die ook in Som-
melsdijk gegeven wordt en zo'n 4 a 6 uren
duurt, verdeeld over 2 avonden. U hoeft niet
eerst een speciale vooropleiding te hebben
gevolgd. Het volgen van deze cursus is
natuurlijk voor iedereen van belang, maar
zeker voor bijvoorbeeld familie van hartpa
tiënten, degenen die in het onderwijs werk
zaam zijn, winkelpersoneel taxichauffeurs
of die werkzaam zijn in het openbaar ver
voer. Meer informatie, zoals de cursusdata,
de plaats waar de cursus gegeven wordt en
de hoogte van de cursuskosten, kunt u
inwinnen bij L. Schellevis, tel. 0187-
484769.
De Stichting SVIK te Dirksland organiseert
donderdag 5 februari in bingo in de Victo-
riahal aan de Philipshoofjesweg te Dirks
land. Er zullen 8 rondes en 1 superronde
worden gespeeld. De stichting staat garant
voor een klinkend prijzenpakket. Aanvang
20.00 uur, deuren open 19.30 uur. Iedereen
welkom.
In Nederland zijn ongezonde voe
ding en te weinig beweging samen
verantwoordelijk voor één op de drie
gevallen van hart- en vaatziekten en
bovendien voor één op de drie geval
len van kanker. Daarmee is gezonde
voeding net zo belangrijk voor de
volksgezondheid als niet-roken. Dat
zei prof.dr.ir. Pieter van 't Veer 15
januari jl. bij de aanvaarding van
zijn ambt van hoogleraar Voeding en
epidemiologie aan Wageningen Uni
versiteit.
De belangrijkste doodsoorzaken in Neder
land zijn hart- en vaatziekten, waaronder
hartinfarcten en beroertes. Deze betreffen
eenderde van het totale aantal sterfgeval
len. Een kwart van de doodsoorzaken valt
onder kanker. Per jaar constateren artsen
zestigduizend nieuwe gevallen van kanker,
waarvan borst- long- en darmkanker het
omvangrijkst zijn. Daarnaast heeft circa
een half miljoen mensen diabetes en heeft
één op de tien Nederlanders ernstig overge
wicht, aandoeningen die deels in verband
zijn te brengen met voedingsgewoonten.
Eén op de zeven (15 procent) overlijdens-
gevallen in Nederland is toe te schrijven
aan de gevolgen van roken.
Het onderzoek naar de effecten van voe
ding op de gezondheid is veel complexer
dan dat van roken. In voeding komen veel
bekende en onbekende stoffen voor, die eUc
hun eigen effect hebben op de gezondheid.
Op basis van honderden studies naar zulke
effecten hebben onderzoekers geconclu
deerd dat ongezonde voeding en te weinig
beweging samen zeker zo belangrijk zijn
voor de gezondheid als niet-roken.
In zijn oratie 'Voeding en epidemiologie:
kijken, ijken en vergeUjken' gaat prof. Pie
ter van 't Veer in op de diverse methoden en
technieken die onderzoekers hanteren om
zo goed mogelijk de oorzaken van onge
zondheid te achterhalen. Door de voedings
gewoonten en gezondheid van duizenden
mensen gedurende een groot aantal jaren te
volgen, kurmen onderzoekers conclusies
trekken over de relatie tussen het nuttigen
van bijvoorbeeld vet voedsel, groenten en
fruit of bijvoorbeeld roken en het ontwik
kelen van ziekten. Daarnaast zijn de speci
fieke effecten van bijvoorbeeld een vitami
ne of bepaalde voedingsstof na te gaan door
deze aan enige duizenden personen (op
vrijwillige basis) te verstrekken.
De onderzoeksgroep van prof. Van 't Veer
is inmiddels begonnen aan een vergelijking
van studies die zijn gedaan over de relatie
tussen voeding en het vóórkomen van kan
ker van de darm, lever en galblaas. Samen
met vijf internationale onderzoekscentra
zal dit onderzoek in 2006 uitmonden in een
overzicht van alle beschikbare gegevens
over het belang van voeding voor de pre
ventie van kanker. De gegevens moeten
ook leiden tot adviezen om overheidsbeleid
vast te stellen.
Prof. Pieter van 't Veer (1957) studeerde
Voeding in Wageningen waar hij in 1982
afstudeerde. Daarna vertrok hij een jaar
naar Harvard School of Public Health. In
1990 promoveerde hij aan de Universiteit
Maas-tricht op een onderzoek naar de rela
tie tussen voedingsgewoonten en borstkan
ker. Als onderzoeker was hij werkzaam bij
TNO-Voeding (tot 1993), en als universi
tair (hoofd)docent aan Wageningen Uni
versiteit. Bij Wageningen UR is prof. Van 't
Veer trekker van het ambitieuze onder
zoeksprogramma 'MyFood', waarin een
team van onderzoekers in kaart brengt wel
ke factoren het optimale voedingspatroon
van een individu bepalen.
Twee van de vier podenko pups heb
ben inmiddels een nieuwe baas ge
vonden, alleen Maru en Cadiz zijn
nog bij hun pleegmoeder. Mocht u
alsnog belangstelling hebben, belt u
dan even met De Dierenstee.
Oscar, de gevonden Hollandse Herder, is
nog bij ons. Het is een reu, gestroomd, kort-
harig en een enthousiaste hond. Het is een
vrien-
delijk
dier, goed waaks, wel gewend
aan kinderen, maar door zijn
enthousiaste is hij niet zo
geschikt om in een gezin met
kleine kinderen geplaatst te
worden. Wij zoeken voor deze
leuke hond een plaatsje bij een
baas die veel ervaring heeft met
honden.
Ook Marlon, de kruising bou
vier van ruim 4 jaar, is nog bij
ons. Het is een zwarte reu, half
lang harig en niet gewend aan
kinderen. Marlon is een hond
met een gebruiksaanwijzing; hij
kan goed alleen thuis blijven,
gaat graag mee in de auto en
doet niet lelijk tegen soortgeno
ten. Marlon is heel bescher-
Eelke
mend tegenover zijn
baas. Voor hem zoeken
wij een ervaren baas die
veel tijd voor hem heeft.
Desi is een onopvallend
hondje, een kruising, 9
jaar oud, niet zo groot,
gesteriliseerd en bruin
kortharig. Zij is vriende
lijk voor grotere kinde
ren, doet lelijk naar kat
ten, kan alleen thuisblij
ven en is dan goed
waaks. Voor haar graag
een plaatsje in een rustig gezin.
Ook Astra is een kruising, een heel gewoon hondje om te zien, bruin,
kortharig, 18 maanden. Ze is een hondje dat een beetje bang is voor
alles, voor kinderen, andere honden, katten etc. Zij luistert goed, kan
alleen thuisblijven en gaat graag mee in de auto. Voor Astra graag
een rustig gezin.
Ook Eelke, de Friese stabij, wacht nog op een nieuwe baas. Hij is bij
na 2 jaar, zwart-wit, halflang harig, een mooie hond. Het is een jacht
hond die graag werkt, hij is vrij druk. Eelke is niet gewend aan kin
deren, doet lelijk naar katten en heeft een hekel aan sommige soort
genoten. Ook voor hem zoeken wij een rustige baas, die veel tijd
heeft voor deze hond.
U vindt deze dieren in De Dierenstee, Groene Kruisweg 14a te
Numansdorp. Tel. (0186) 655150.
Onze openingstijden: maandag t/m zaterdag vanaf 11.00 tot 16.00
uur. U vindt ons ook op: www.dierenstee.nl.
's Winters is vrolijke kleur het allerbelangrijkste in de tuin.
Gelukkig zijn er planten genoeg die de tuin ook nu laten
stralen. Bloeiende planten als kerstroos, winterheide en
toverhazelaar, maar vooral planten met blijvend bont blad.
Er zijn er meer dan genoeg in de meest fantastische kleu
ren. Ook 's vtinters kan de tuin prachtig zijn. Zeker met dat
lage, felle licht dwars op de tuin of met rijp op blad en tak
ken die dan fonkelen als juwelen. Het zijn echt niet alleen
coniferen die de winter met gele, blauwe, bronzen, groene
en zilvergrijze tinten kleur geven. Veel groenblijvende
planten hebben opvallend bont blad dat juist 's winters
extra goed uitkomt. Vaak gaat het om groen getinte blade
ren met een witte of gele rand. Maar er zijn ook planten
met gestreept, gestippeld en gevlekt blad. Of het is paars,
zilverachtig, rood of brons. Hoe bonter, des te opvallender.
Er zijn prachtige, vrolijke combinaties mee te maken.
Een paar winterbonte ideeën
De tot 3 m hoge bonte olijfwilg (Elaeagnus x ebbingei 'Gilt Edge')
heeft warmbruin afbladderende takken onder de felgeel gerande,
glanzend groene bladeren. Bij de wat lagere (tot 2 m) bonte sneeuw
bal (Viburnum tinus 'Variegatum') is het geel-groene patroon wat
vlekkeriger, maar ook erg mooi. Deze struik lijkt helemaal op te Uch-
ten tussen donkergroene heesters. De bonte schijnhulst (Osmanthus
heterophyllus 'Variegatus') heeft witgerand, hulstachtig blad, 'Gos-
hiki' vertoont zelfs drie kleuren. Er bestaan tientallen variëteiten wit-
bonte en geelbonte echte hulst (Ilex) in allerlei kleurnuances. Heel
vaak zitten de kleuraanduidingen van dat bonte blad al duidelijk in de
namen van de planten, maar u kunt er niet helemaal op blindvaren.
Bij de kardinaalshoeden bijvoorbeeld heeft de wintergroene, bonte
Euonymus fortunei 'Silver Queen' geen zilverkleurig, maar room-
kleurig gerand, donkergroen blad, terwijl de leuke lage 'Harlequin'
juist frisgroen, zilvergerand blad heeft (heel mooi als wintergroene
randplant!). Er is zelfs goudbonte buxus (Buxus sempervirens 'Ele-
gantissima'voor kleurrijke, lage haagjes en roomwit getekende bon
te laurierkers (Prunus laurocerasus 'Marbled White') voor hoge
hagen. Ook bij de klimmers en bodembedekkers is genoeg kleurig
winterblad te vinden. Schitterend bonte klimop bijvoorbeeld, o.a.
Hedera helix 'Goldheart' met roomgele hartvlekken in het blad, of de
mooie bonte, grote maagdenpalm (Vinca major 'Variegata'). Bonte
bamboe, bijv. Phyllostachys nigra var. henonis met geelbruin en
groen blad, geeft een exotische sfeer aan de tuin.
Deze kardinaalshoed (Euonymus fortunei) heeft ook in de winter frisgroe
ne blaadjes met een smal wit randje erlangs. (Foto: R.v.d. Burg/PPH)
Pas op voor 'kale vorst'!
In pot gekweekte tuinplanten kunnen ook nu worden geplant, als het
maar niet vriest. Geef na het inplanten altijd water, al lijkt de grond
misschien vochtig genoeg. Bescherm wintergroene planten tegen
zogenaamde 'kale vorst'. Dat is een situatie met felle zon terwijl het
vriest en ook de grond bevroren is. De verdamping via het blad gaat
dan door, terwijl de wortels geen vocht kunnen opnemen. De planten
kunnen dan verdrogen. Vooral wintergroene struiken die op het oos
ten in de ochtendzon staan, kunnen daar veel last van hebben. Groen-
blijvende heesters moeten zo min mogelijk worden gesnoeid, dus
kies soorten die niet te groot worden voor uw tuin. Mocht er een dik
pak sneeuw op uw struiken vallen, veeg dat dan weg als de takken erg
gaan door- en uitbuigen.
Groeten uit
I grootmoeders tijdi
(16)-door Jan Both
Het Provinciaal Gereformeerd Wees
huis op de hoek Beneden Zandpad en
de Langeweg is één van die panden die
helaas zijn afgebroken; een stapel
ansichtkaarten is al wat rest. Toch zijn
er meer tastbare herinneringen aan
dit pand bewaard gebleven. Zo bezit
het Streekmuseum de eerste steen van
het weeshuis, een tegeltableau en een
glas-in-loodraam. Het zijn nu stuk
voor stuk prachtige museumobjecten,
maar het had natuurlijk mooier
geweest als zij weer in hun oorspron
kelijke setting teruggeplaatst zouden
kunnen worden. De voorwerpen zijn
namelijk verwijderd kort vóór de
Tweede Wereldoorlog. Het weeshuis is
in 1938 verhuisd naar Wassenaar. Het
gebouw in Middelharnis is toen
getransformeerd tot melkfabriek, een
deel bleef school: de Bosseschool.
Zelf weet ik niet meer dat het gebouw er
stond, maar de afbeeldingen op ansichtkaar
ten en foto's geven duidelijk weer dat het
een groot en statig gebouw moet zijn
geweest. Een dergelijk pand heeft vanzelf
sprekend een eigen historie. De stichter van
het weeshuis was Dirk Bos een puisant rijke
vrijgezel, die in 1876 te Middelharnis over
leed. Hij was actief in de dorpspolitiek als
raadslid en wethouder. KerkeUjk had hij zich
aangesloten bij de Afscheiding, die veel aan
hang vond onder de gewone man, de arbei
ders en knechten. De negentiende eeuw was
een tijd van armoede en veel sociale onge
lijkheid. De welgestelde Bos kwam op voor
de gewone man, met name zijn geloofsgeno
ten. Hij was een man die de confrontatie
bepaald niet uit de weg ging. Hij werd door
de locale politici, de dorpselite bestaande uit
de redelijk gefortuneerde burgerij, soms
ervaren als een luis in de pels. We moeten
Dirk Bos niet op een voetstuk plaatsen. Het
was geen gemakkelijk heerschap en het is de
vraag of hij aardig was in de dagelijkse
omgang. Soms lijkt het wel of hij doelbe
wust zaken probeerde te traineren. Toch was
hij een maatschappelijk geëngageerd man,
want toen in 1842 door de Domeinen een
verkoping plaatsvond van de buitengorzen
van Stellendam, die voor een belangrijk deel
reeds werden verpacht aan Afgescheidenen,
kocht Dirk Bos alle gronden, omdat anders
de gronden zouden worden verkocht aan
gegadigden, die reeds gereed stonden om als
eigenaar de Afgescheidenen van de gronden
af te zetten. De uit keuterboertjes bestaande
Afgescheidenen vonden op zijn land werk
en voor een billijke prijs mochten zij er hun
vee weiden en konden zo hun boterham ver
dienen.
In de eerste jaren na de Afscheiding was een
schuur achter de woning van Dirk Bos aan
de Voorstraat ingericht voor de openbare
eredienst. In het begin van de jaren veertig
van de negentiende eeuw verhuisde Dirk
Bos naar Middelharnis. Daar liet hij op de
hoek Langeweg-Beneden Zandpad een
gebouwencomplex oprichten, waarvan de
middelste ruimte voor zijn rekening als kerk
werd ingericht. Het kerkgebouw verhuurde
hij aan de Christelijke Afgescheiden
Gemeente in Overflakkee en Goedereede.
De nieuwe kerk aan de Langeweg werd op 1
november 1843 in gebruik genomen. In
1847 werd de plaatselijke kerk opgeheven,
daar "onderscheidene leden wegens bijzon
der drukkende omstandigheden naar
Noord-Amerika vertrokken."
Op 5 september 1876 overleed Dirk Bos.
Dat dit grote consequenties had voor met
name het christelijk-gereformeerde kerkelij
ke leven in Zuid-Holland, wisten alleen Bos'
goede vriend Hendrik Schoonejongen en
notaris Christiaan de Vries. Met eerstge
noemde besprak hij meermalen de vraag wat
bij zijn overlijden met zijn vermogen moest
geschieden. In zijn testament bepaalde hij
over te gaan tot de bouw van een Provinciaal
Gereformeerd Weeshuis te Middelharnis.
Het legaat voor het weeshuis omvatte de
helft van zijn vermogen, bestaande uit o.a.
landerijen en effecten ter waarde van
250.000!
Tevens had hij het gebouwencomplex te
Middelharnis nagelaten om daar een wees
huis van te maken. De bestaande gebouwen
werden vergroot en aangepast. De eerste
steen van deze uitbreiding werd gelegd op 4
april 1878. In het volgende jaar was de bouw
voltooid en op 25 juni 1879 had de officiële
opening plaats. De (ver)bouw had ruim
100.000 gekost.
Aan het weeshuis was van meet af aan een
school verbonden. Deze zogenaamde Bos
seschool bevond zich in het voorste gedeelte
(aan de Ben. Zandpad zijde) van het wees
huis. Was zij bij de oprichting een wees-
huisschool, waarop alleen weeskinderen
gingen, later werd zij ook gebruikt door die
ouders, die Christelijk onderwijs voor hun
kinderen wensten. De Bosseschool was de
eerste Christelijke school op Goeree-Over-
flakkee en begon met acht leeriingen van het
weeshuis. De jongens onder de weeskinde
ren gingen na het verlaten van de Bos
seschool vaak naar de Ambachtschool om
daar een vak te leren. De meeste wezen wer
den reeds op 18-jarige leeftijd buiten het
weeshuis geplaatst om zo te leren in hun
eigen onderhoud te voorzien. Dit had het
grote voordeel dat, als zij daadwerkelijk
werden losgemaakt van het weeshuis, goed
voor zichzelf konden zorgen. Ook hadden zij
reeds een spaarpotje kunnen opbouwen.
Toen in 1938 het weeshuis verhuisde naar
Wassenaar kwam het weeshuisgedeelte van
het gebouwencomplex aan de Langeweg
vrij. Dit deel werd verkocht aan de melkpro-
ductenfabriek 'De Volharding' van H. van
der Vlugt. Het gebouw werd enkele malen
intern aangepast, waardoor de oorspronkelij
ke inrichting onherkenbaar werd verbouwd.
In 1967 werd de productie gestaakt en ging
de Volharding op in de NV melkinrichting
'De Combinatie' te Rotterdam, waarna
spoedig sluiting volgde. Enkele jaren
daarvóór vertrok de Bosseschool naar een
nieuw schoolgebouw aan de Sportlaan. In
1969 kocht de gemeente het gebouw van 'De
Combinatie'. In maart 1970 verdween dit
monumentale gebouwencomplex onder de
slopershamer. Hiermee verloor Middelhar
nis één van de grootste en imposantste pan
den binnen de gemeente. Door achterstallig
onderhoud verpauperde het gebouw steeds
verder, waardoor renovatie wellicht te duur
zou zijn geworden. Of men ooit serieus over
restauratie heeft nagedacht, waag ik te
betwijfelen. Een nieuwe bestemming lag
naar alle waarschijnlijkheid, vanwege de
grootschaligheid, ook niet zo voor de hand.
Dat is bijzonder jammer, want heden ten
dage zou het pand, met zijn kenmerkende
negentiende-eeuwse architectuur, zeker
hoog op de monumentenlijst prijken. Het op
een markant punt in de gemeente gelegen
pand had thans een sieraad voor het dorp
kunnen zijn.
Publicatie van Streekmuseum
Goeree-Overflakkee
*-^vA'*t.,«^'fcai.;i