Op zun Oudurps èschreeve. Melissantse kleuters naar de supermarkt Opleidingscentrum Zuidwester opent praktijklokaal voor vaardigheidsonderwijs Landbouw en welvaart in West-Nederland EIIAIiDBn-niEUWS Een plek waarvan talloze ansicht kaarten zijn gemaakt is het Burge meester Boumanplein. Het is dan ook een van de mooiste plekjes van Mid- delharnis. In de jaren zeventig van de twintigste eeuw zijn er plannen geweest om de muziektent af te bre ken en te vervangen door een reusach tige bloemenbak. Tegen het slopen van de muziektent kwamen destijds veel protesten en het gemeentebestuur besloot de muziektent voor ons nage slacht te bewaren, ook al wordt zij niet meer gebruikt waar zij eens voor gebouwd is. Het Burgemeester Bou manplein, inclusief de muziektent, vallen nu onder het beschermd dorps gezicht en dat is mijns inziens volko men terecht; de stapel ansichtkaarten van dit plein - meer dan twintig - onderstrepen de beeldbepalendheid van dit stukje Middelharnis. Op maandag 11 januaii hebben de kleuters van de O.B.S. "de Roxenisse" te Melissant de E-markt bezocht. Ze werken aan een project over de supermarkt. De kleuters mochten zelf achter de kassa zitten om een boodschap te scannen. Bij de ^n-oen- tenafdeling mochten ze groente en fruit wegen. Ze hebben zelfs plekken in de winkel gezien waar 'de gewone klanten" niet mogen komen. Zoals achter de toonbank van het vlees en zelfs in de grote vriezer en koeling. En voordat ze naar huis ^^in- gen, kregen ze nog een pakje drinken en een lekkere eierkoek. Het was een erg leuke en leerzame ochtend! PAGINA 6 VRUDAG 16 JANUARI 2004 Het Opleidingscentrum Zuidwester speelt een belangrijke rol in de beroepsopleiding en kwalificering van medewerkers én in de bij -en nascho ling van het personeel van Zuidwester. Er is er een breed aanbod van cursus sen en trainingen. Dit aanbod varieert van korte thematische bijscholingen van enkele uren tot trajecten van een jaar. Ook teambuilding en intervisie bijeenkomsten behoren tot de moge lijkheden. Hiervoor is in het lescen- trum van Zuidwester een aantal loka len beschikbaar. Wat tot nu toe ontbrak, was een ruimte waar men de praktische vaardigheden kan oefenen. Op 7 januari is in het opleidingscen trum Zuidwester hiervoor een geheel verzorgd praktijklokaal geopend. Sinds 1997 is de wet BIG (Beroepen Indivi duele Gezondheidszorg) van kracht. Doel van deze wet is de kwaliteit van de beroeps- beoefening te bevorderen en te bewaken en de cliënt te beschermen tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen door beroepsbe oefenaren. De wet noemt een aantal medisch-verpleegkundige handelingen, die alleen veiTicht mogen worden door mede werkers die hiertoe bevoegd en bekwaam zijn. Het Opleidingscentrum Zuidwester heeft in samenwerking met een aantal poli verpleegkundigen en ROC Zadkine een scholingstraject ontwikkeld, om medewer kers van Zuidwester in deze zogenaamde 'voorbehouden en risicovolle handelingen' te bekwamen en bekwaam te houden. Het uitgangspunt is de zogenaamde "skills- lab-methode'. Dit is een vonii van vaardig heidsonderwijs. waarbij de vaardigheid eerst in een veilige omgeving van een praktijklo kaal gedemonstreerd en geoefend wordt in gesimuleerde praktijksituaties. De handelingen worden aan de hand van de betreffende protocollen aangeleerd. De les sen zullen in groepen van maximaal twaalf personen gegeven worden. Het oefenen van de vaardigheden vindt in kleine subgroepjes plaats. De theorie is ondersteunend aan de praktijk en wordt in de vorm van een reader voorafgaand aan de cursus ter bestudering aangeboden. Tijdens een gezellige en informatieve bij eenkomst ter gelegenheid van de opening van het praktijklokaal refereerde Sylvia Ver wijs, hoofd opleiding Zuidwester, aan 'een leven lang leren". "Het onderwijs en de beroepsopleidingen zijn permanent in veran dering: de visie op zorg verandert, de inhoud van de vooropleiding van medewerkers ver andert. Situaties veranderen, organisaties veranderen en vragen om flexibiliteit, om medewerkers die mee veranderen en zich mee blijven ontwikkelen met organisatie doelen. Wat blijft is de noodzaak om je des kundigheid op peil te brengen, te houden of aan te vullen, passend bij de nieuwe omstan digheden. Zorg dus datje bijblijft en de kwa liteit kan blijven bieden die van je verwacht wordt. Dit geldt voor iedereen, dus ook voor alle medewerkers van Zuidwester in hun specifieke functie", aldus Sylvia Verwijs. Bert Boekhoff, voorzitter van de Raad van Bestuur, onderstreepte het belang van Stich ting Zuidwester om kwalitatief goede mede werkers te hebben, en dus ook dat de organi satie ruimte moet scheppen voor opleiding en training. Ook Aad van Vliet, voorzitter van de cliëntenraad, onderstreepte dit belang. "Het geeft ouders een gerust gevoel als de verzorging en begeleiding uitgevoerd wordt door goed opgeleide medewerkers" Thijs de Pee en Sjanie den Hoed, cliënten van Zuidwester, verrichtten de openingshan delingen, waarna het lokaal bezichtigd kon worden. Hiermee werd pas echt zichtbaar hoe in de praktijk geoefend kan worden op het injecteren/bloedsuikerspiegel bepalen, medicijnen toedienen, bloeddruk meten, wondverzorging, katheters 1 (voeding), katheters 2 (uitscheiding), klysma's toedie nen, zuurstof toedienen en het uitzuigen van mond- en keelholte (hoog). Roake Zoo'n jaer of vuftug èlee zeije ze. wanêêr ze un aevundje op vesiete ginge. we göo un aevundje roake. Wannéér dun aevund omme was. konje de roak dan oak letterluk snieje. In wat dienkje van de locht die dun aoren ochtend nae un vurjaerdag in de huuskaemer hing'? Dêêr was un kafee nog niks bie; as je dêêr noe nog an dienkt, niuk je hut nog. Hut zelfde gold oak voor dun trem in vurgaede- ringen. want as je dan dêêr un hieelen aevund èzeete hao, dan stonke je klieeren un uure in de wind naer de roak. In zelf was je dan net un panhaering. Om dan nog mar niejt oover degeenen te spreeken die deeje pruumen. Hierbie kwam nog al wat vocht vrie. wat bie tied in wijle ofèvoerd most woore. Déérvoor waere meerdere meugeluk- heeden om dat te doewen, zoeoas: buute plekkezat. mar in huns "s winters gaf de koolbus of de kachel hiervoor de oplossing. Oak waere dur wel die hut in un kwispeldoor deeje. Wannéér je dan bie zoeo iemund in huus was, zag je aitieens un hand naer de grond góó, je zag dan dat ur un soort kroes naer boo\en komme om dan vurvolgens hierin hut pruumesop ofte voeren. Dur wae re dur wel die dur un schutteltje op leije voor de stank. Vandêêr oak dat vroeger in oopen- baere geleegenheeden, zoeoas; kafees, post kantoor in in dun trem bordjes hinge niit hut opschrift 'Hier niet Spuwen". Wannéér ze un bakkie koffie dronke. wier de pruume naest hut kommetje op de schuttel èleid om un dan nae de koffie wéér achter de kiezen te dou wen. De mieeste pruumers hiewe dur nog al wat bruune taon an oover. Mar pruume scheen un ofdoewnd middel teegen kiespie- ne te weezen, zeije ze. of hut waer is zouw'k niejt kunne zeage want 'k hew hut zelf noe- ojt èprebeerd. Mar ja. toe waere dur spreekwoorden zoeo as: "Hut is gèèn man die niejt roake kan!" In: "Un gezellege roaker is géén onrust- stooker!"" Of: "Wees us gezellug in roak oak us mit uuz mee!"" Dur wier oak nog welus gekscheerend èzeit; "geroakt vleis bedurft niejt"". Dat bin dan zoeo mar un paer gezeg des om te prebeeren van de niejt-roakers, roakers te maeken. Hut is toch eigeluk wel vreemd, as je iets eet of drienkt. wat je niejt lekker vindt smaeke. dan bluuf je dur vaor- der wel vanof. Mar mit hut roaken is dat bliekbaer aors. Géén means zal beweere (as hie of heur ieerluk voor zun eige is) dat de ieerste sigeret lekker was. Desondanks woordt hie of heur toch un geweunteroaker. Trouwens, ee\'en voor alle dudelukheid, zoeo bin ik op mun veertiende jaer, al hoes tend oak mit hut roaken begorme. Mun vao- der roakende oak behoeorluk. Zoeoas un puupe. segaoren in zwaere sjek van de Erven de weduwe J. van Nelle. Hie hao hiervoor un tebaksdoeoze mit un matje dur in om de sjekkies te draojen. Op zondagmiddug, wan néér vaoder lag te slaepen, dee ik stilletjes mit die tebaksdoeoze sigeretten draoje, in anpersant roake nutuurluk. 'k Hewwe dan oak van 1959 toet 1983 èroakt. Van Ueverlee wier hut dan oak steeds méér in ginge dur iedere weeke zeeker vuuf pakkies zwaere sjek van de Weduwe de locht in. In 1959 kostende un pakje zwaere sjek van de Wedu we 0,85. Mar op 25 februwaori 1983 bin 'k dur van hut leen op hut care moment mit uut èschee. 'k hewwe dur dan oak toet op heeden noeojt méér naer étaeld. Voor de mieeste roakers is hut oover hut algemieen niejt zoeo raakkeluk. zoeo niejt onmeugeluk om dur dan oak wéér van of te kommen. De beste remedie teegen roakvers- laoving is dan oak om dur noeojt an te begin nen! Laete ze je dan mar ongezellug vinde; hut is indurdaed waer: je bint un vrouwe/man as je niejt roake kan! Nog niejt zoeo lange èlee was un vrouwe die dee roake ordinair. Teegenwoordug binne de mieeste roakers vrouwen, zelfs op straete soms achter de kinderwaegen. Je kan toch anneeme dat alle roakende meansen dur eige bewust binne van de gevaeren in de naediee- len voor de gezondheid. In sinds kort oak voor die van degeenen die ongewild toch mee roake. Meede déêrom prebeere jaerluks toch vurscheije roakende meansen om dur mit op te houwen, mar hiervan lukt dat slechts bie 10%. Zelfs meansen mit veel zelfbewustwoording in wilskracht lukt hut soms oak niejt om van de roakgeweunte zei mar gerust vurslaoving) of te kommen. Dur woore deur dun handel ontelbaere anti-roak- middeltjes anèboo. mar die leevere eigeluk géén resultaot op. Ur is mar ieen effectief Het agrocomplex in West-Nederland (Noord- en Zuid-Holland) had in 2000 een toegevoegde waarde van 10,9 miljard euro. Het leverde daarmee een bijdrage van ruim 7% aan de regionale economie. In termen van werkgelegenheid was de bijdrage ruim 8%. Van de ruimte in West- Nederland wordt 60% gebruikt door land en tuinbouwbedrijven. Zij zijn vaak belangrijke dragers voor landschap, cul tuurhistorie en natuur. Ook langs die weg leveren ze een bijdrage aan de welvaart, al kan die bijdrage maar voor een deel in geld worden uitgedrukt. Dat komt naar voren in een rapport van het LEI (onder deel van Wageningen UR) over de beteke nis van de land- en tuinbouw voor de wel vaart in West-Nederland. Het rappoit ver schijnt binnenkort en is samengesteld in opdracht van de Westelijke Land- en tuin bouworganisatie WLTO. Veel land- en tuinbouwbedrijven leveren door hun activiteiten meerdere producten en diensten tegelijk, bijvoorbeeldeen open weidelandschap in combinatie met veehouderijproducten. Door hun nevenac tiviteiten dragen ze ook bij aan agrotoeris- me en natuurbeheer. Enkele voorbeelden: de Bollenstreek is bepalend voor het ima go van 'Nederland-Bloemenland'. Toeris ten besteden er jaarlijks naar schatting 45 tot 90 miljoen euro. De Veenweidegebie- den vervullen een belangrijke functie in het behoud van biodiversiteit. Voorzichtig geschat bedraagt de economische waarde van de biodiversiteit in het Groene Hart 50 miljoen euro per jaar. De baten van de landbouw in de vorm van natuur en landschap komen vooral terecht bij burgers, recreatieondernemers of hui zenbezitters. De landbouw zelf profiteert hiervan maar beperkt, bijvoorbeeld in de vorm van een vergoeding voor natuur- en landschapsbeheer. middel om van je vurslaoving ofte kommen in dat is je eigen vastberaedenheid, eeventu- eel mit behulp van dun dokter. De nicotine, die je mit hut roaken inaedemt, woordt vriewel direct via de longen in hut bloewd opènomen in is dan nae zeven sekonden in je hersens, hier deur ontstöot un gewaerwoording welke (zij hut in mindere maete as bie druks) as angenaem woordt ervaere. Omdat deeze wearking van de nico tine nae anderhalf uure mit zoeo'n 50% is èdaeld,ontst66t ur wêêr behoefte an nieuwe impulsen; dat beteekent wêêr mar un nieuw sjekkie draoje in opsteeke. Zoeodoende woordt roake dan oak al gouw un geweunte wêêr je dan oak niejt gouw raêêr mit op kan houwe. ledere sigeret briengt ongeveer vier duizend giftege in schaedelukke stoffen in je lief, wêêr van teer zun eige op je longen vast zet in dêêr van noeojt mêêr te vurwiederen is. Dit in teegenstelling van nicotine, dat nae hut opbouwen mit hut roaken, uut zun eige, eigeluk gouw wéér uut je lief vurdwient. Nae driej maenden is je longfunctie al wêêr mit zoeo'n 30% vurbeeterd in is hut risico van hartandoeningen nae un paer jaer mit 50% èdaeld, tenzei dat ur al teveel schaede is ontstóö. Hut zoeogenaemde meeroake is un vurhael apart. Dêêr is eigeluk noe pas veel oover te doewen. Roakers zouwe eigeluk dan un soort korte ofstandsmoordenaers weeze. Mar hieroover binne de gelieerde hut oak nog niejt ieens. (Ik kieke mar bie uus thuus vroeger, want mun moewder heit toch ruum veertug jaer in de roak van mun vader èzee te, in die stak dun ieenen mit dun oaren an.) Mar ja, dur binne toch wel bedrieven wéér je op de wearkplekke beslist niejt mag roake, doe je hut toch stilletjes, dan krieg je un waerschoeuwing, nae vuuf van die waer- schoewingen kunne ze je ontsloeo! Ooveral wéér roake eigeluk vurboode is, woore toch wêêr ruumtes gecreëerd, wéér wel èroakt mag woore. Trouwens, de handege roaker vindt altied wel un plekkie om te roaken, zoeoas de wc's Hiervan woordt in zieken- huuzen nog alus gebruuk èmaekt deur de roakende pasiënten wannéér hut betreffende Ziekenhuus dur gêên reekreaosizaele(tje) voor de roakers dur op nae houwd Mit ingang van hut nieuwejaer 2004 goot ur nog al wat vurandere op gebied van hut roaken. De pakjes sigeretten woore 0,55 dierder, in roake op je wearkplekke is niejt mêêr toeèstöó. Meansen die in Rotterdam buute op de stoepe van dur werkplekke stoó te roaken, kriege un boewte van 45 wannéér ze de peuken op de straete goeoje. Un alge- hieel roakvurbod op de ooverdekte dieelen van de perons bie de treinen. In de mieeste treinkoepee's waere de asbakken in 2003 al dichtèmaekt mit popnaegels, mar in 2004 geld oak in de treinen un algehieel roakvur bod. Wat nog niejt èlukt is om hut roaken in de kafee's te vurbiejen. Mar ja, wêêr roak is, is vier dus dat kriege ze oak nog un kêér voormekaore! Toet slot mag iederieen mit zun eige lief doewe wat hie of heur wil, behalve un aor toet last weeze in roake op de plekken wêêr of dat dan is toeèstöó. Is dur dan nog we! un gegronde reeden op te zeagen; "Steekt ur nog us ieen op joh'?" Hut zouw ieen van de goeoje voomeemens van de roakers voor 20(M kunne weeze! In de krante van 29 december 2003 las ik dat ur ruum 900.000 roakers dur eige bie de Stichting Volksge zondheid in Roaken (Stivoro) anèmeld hew we om per 01 jannewaori 04 te prebeeren om mit hut roaken op te houwen in dat dan vol te houwen. We zulle hut ofwachte hoe of zun eige dat ontwikkeld. Sukses roakers! Hellevoetsluus, winter 2004 De groewten van Job van Klaos van Job Padmos in Gerda van Koos van Giirp. In joele alle maele un gezond in wak- vrij 2004. f Groeten uit I grootmoeders tijdj (15)-door Jan Both Ik wil het in dit artikel niet over de muziek tent hebben of over het Tuindorp, maar meer over de huizen aan het Burgemeester Bou manplein, Dit zijn namelijk de eerste huizen van woningbouwvereniging Middelharnis, thans Woongoed Flakkee. Hieronder volgt een korte geschiedenis van de volkshuisves ting in de eerste helft van de twintigste eeuw in Middelharnis. In 1900 stelde burgemeester Ulbo J. Mijs op eigen initiatief een onderzoek in naar de toe stand van de woningen voor de laagste sociale klasse. Hij onderzocht 175 woningen met de laagste huurprijs. Hieronder vielen niet de woningen van de Weistraatjes, Waterweg of Vissersstraat, want die volde den allemaal aan de toen geldende bouw voorschriften; daar zou dus weinig op aan te merken zijn. De uitkomsten van de 175 onderzochte woningen waren ronduit schok kend te noemen, maar de gemeenteraad nam het onderzoek slechts voor kennisgeving aan. In 1903 werd een eilandelijke Gezond heidscommissie opgericht, waarvan burge meester Mijs als secretaris fungeerde. Het was deze commissie, die herhaaldelijk bij de gemeenten en particulieren aandrong op ver betering van woontoestanden. Het gevolg was dat steeds meer woningen onbewoon baar werden verklaard. Voor de bouw van nieuwe woningen was men (nog) aangewe zen op particulier initiatief, zoals in de Een- drachtstraat. In 1910 werd in Middelharnis woningbouw vereniging 'Samenwerking' opgericht. Direct sloegen de particuliere verhuurders - ook wel huisjesmelkers genoemd - de han den ineen en schreven een brief aan het gemeentebestuur, waarin zij hun verontrus ting uitspraken over de komst van bouwver enigingen. Ondanks de protesten was de oprichting van deze vereniging op 2 sep tember 1910 een feit. In de statuten lezen we: 'De vereeniging stelt zich uitsluitend ten doel in het belang der verbetering der volkshuisvesting te Middelharnis werkzaam te zijn. Ter bereiking van haar doel streeft zij er naar woningen die voldoen aan de behoeften van een bescheiden financieele omstandigheden verkeerend gezin, in eigen dom of op erfpachtsgrond te verkrijgen, ten einde deze, bij voorkeur aan hare leden, te verhuren.' In artikel 5 staat; 'Leden der ver eeniging kunnen worden onderwijzers, ambtenaren van Rijk, provincie of gemeen te, of personen met deze gelijk te stellen, die te Middelharnis woonachtig zijn en bekwaam zijn tot het aangaan van overeen komsten.' In 1912 verrezen de eerste - en tevens laat ste - woningen van woningbouwvereniging 'Samenwerking'. Deze vier woningen wer den gebouwd aan de Hobbemastraat. Later zijn zij overgenomen door de gemeente. In 1989 werden ze gesloopt voor de bouw van bejaardencomplex 'De Breeveertien'. In de afscheidsrede van burgemeester Ulbo J. Mijs-toen hij in 1917 vertrok naar Gouda - sprak hij zijn zorg uit over de toenemende woningnood" in Middelharnis. Het aantal woningen van woningbouwvereniging 'Samenwerking' is om wat voor reden dan ook niet uitgebreid. Een Landarbeiders ver eniging was er nog niet in Middelharnis. Overigens zijn er in het kader van de Land- arbeiderswet in latere decennia slechts drie woningen (plaatsjes) opgericht. Het gemeentebestuur besloot in 1918 zelf woningen te gaan bouwen. In eerste instan tie was men van plan houten noodwoningen op te richten, maar dat werd door de Gezondheidscommissie afgeraden. En zo verrezen er in 1918 tien gemeentelijke woningen aan het Oost Voorgors, de zoge naamde 'Tien Plagen'. Deze woningen zijn eerst enkele jaren geleden door de gemeente afgestoten. In de tussentijd vond op 23 juni 1919 de oprichting van woningbouwvereniging 'Middelharnis" plaats. Als initiatiefnemer kan J.J.C, van Zuylen worden gezien. Hij plaatste als redacteur van de Maas- en Schel- debode een bewogen ingezonden stuk in zijn krant over de volkshuisvesting. Op 30 augustus 1919 kregen de statuten Koninklij ke goedkeuring. De heer Van Zuylen, maar ook burgemeester Bouman - de opvolger van Ulbo J. Mijs - werden bestuursleden. Johannes Bouman was ook burgemeester van Sommelsdijk en enkele jaren eerder had hij daar het initiatief genomen voor de oprichting van bouwvereniging Sommels dijk, waarvan hij tevens voorzitter was geworden. In 1920 werd een perceel grond onteigend, dat dienst moest gaan doen als bouwgrond voor de eerste 26 woningen van de nieuwe woningbouwvereniging. De woningen wer den in 1921/22 gebouwd aan de Secretaris Nijghstraat, het Burgemeester Bouman plein en de Christiaan de Vrieslaan. Burge meester Bouman heeft de eerste woningen van de woningbouwvereniging niet meer mogen aanschouwen; hij overleed na een kort ziekbed op II mei 1921, slechts 42 jaar oud. Burgemeester Bouman ligt begraven op het oude kerkhof van Sommelsdijk. In Middelharnis werd een plein naar hem ver noemd: het Burgemeester Boumanplein, Architect van de huizen was M. Koert uit Leiden. Deze gerenommeerde architect, afkomstig uit Den Bommel, is in 1927 bij een verkeersongeval om het leven geko men. Eerst na de Tweede Wereldoorlog verrezen de volgende huizen van woning bouwvereniging Middelharnis en vele hon derden zijn er inmiddels bij gebouwd. Toch vind ik de huizen rond het Burgemeester Boumanplein e.o. nog steeds de fraaiste van Woongoed Flakkee. Publicatie van Streekmuseum Goeree-Overflakkee

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 2004 | | pagina 6