m
PREDIKBEURTEN
Gewijzigde openingstijden
Bibliotheek Ooitgensplaat
EIIIUmB141IEUWS
Grootste beursfraude
Reeds tien jaar was het mis
Inleiding over
Ziekenhuispastoraat
Cursus Geestelijke Vorming
Op maandag 19 januari a.s. hoopt ds.
P. den Butter uit Middelhamis in ver
enigingsgebouw 'De Hoeksteen' aan
de Ring te Middelhamis te spreken
over 'Aan het ziek- en sterfbed'. Aan
vang 19.45 uur. De toegangsprijs voor
deze avond bedraagt 3Alle cursisten
en andere belangstellenden zijn harte
lijk welkom.
EIIAI1DEt1-t1IEUW5
Aclitergronden en motieven
Zondag 18 januari 2004
Geld corrumpeert
Bram Dubbeld
in Flakkeecialiteiten
De rol van toezichthouders
Nie u w s van de W ereldwinkel
Verstandge besissingen?
De gewijzigde tijden zijn:
De vrijheid van een christen
Teken- en aquarellessen
Op 09 januari was het precies 25 jaar
geleden dat de heer M. Wielhouwer
werd benoemd in de plaatselijke
opleidingscommissie Goeree-Over-
flakkee.
Geschokt door de grootste beursfraude uit de
geschiedenis heb ik kranten van de laatste
dagen op een stapeltje gelegd: NRC Han
delsblad, Trouw, Reformatorische Dagblad
en Nederlands Dagblad van respectievelijk
30, 31 december 2003 en van 2, 3 en 6 janu-
ari 2004.
In elke van deze vier kranten wordt ons het
slechte nieuws gemeld; soms zelfs in meer
dan één artikel per krant.
Ik schrijf hierover niet omdat ik zelf finan
ciële schade zou geleden hebben, maar wel
omdat de berichten over het Parmalat-melk-
concem in Italië schokkend zijn.
Velen hadden gedacht dat het na de fraudu
leuze handelingen bij Enron en Ahold, niet
erger kon. Ik moet er ook nog de namen
Tyco en Worldcom aan toevoegen.
Maar goed, de genoemde vier zijn nog niet
eens de ergste bedriegers en dieven. Het
schandaal in Italië bij Parmalat bedraagt
minstens acht miljard euro, terwijl men reke
ning houdt met de mogelijkheid dat het fei
telijk verdwenen bedrag veertien miljard
euro bedraagt. Zelfs al zou de waarheid in
het midden liggen, dan is tien miljard al een
gigantisch bedrag.
Bijkomende omstandigheden - ik was
geneigd te schrijven details, maar het zijn
geen details - doen ons weten dat een brief
van de Bank of America, goed voor drie
komma-negen miljoen euro aan contanten,
was vervalst. Door knip- en plakwerk had
men de schijn van echtheid kunnen ophou
den totdat... het doek viel.
Vervolgens blijkt ook het accountantskan
toor Deloitte en Touche bij de malversatie te
zijn betrokken. In welke mate is mij niet
bekend. De feitelijkheid ervan lijkt vast te
staan. Bij de holding van Parmalat Financia-
cio is vier tot tien miljard euro verdwenen.
Een derde pikante 'bijkomstigheid' is, dat
het al tien jaar fout blijkt te zitten bij Parma
lat.
Men mag aannemen dat er al die jaren
accountantcontrole is geweest. Wie hebben
de ogen dichtgehouden: het bedrijf of de
accountants? Of is er tussen beide groepen
een deal geweest?
De Amerikaanse toezichthouder (SEC)
spreekt van 'een van de grootste en meest
schaamteloze bedrij f sfraudes in de geschie
denis".
Parmalat-oprichter Calisto Tanzi heeft toe
gegeven dat hij vijfhonderd miljoen euro uit
Parmalat heeft weggesluisd naar een bedrijf
Op woensdag 21 januari 2004 hoopt 'De
Christenvrouw, afd. Middelhamis/Som-
melsdijk' weer bijeen te komen in vereni
gingsgebouw 'De Hoeksteen' te Middel-
hamis, aanvang 19.45 uur. Spreker zal zijn
de heer A. Dubbeld uit Dirksland. Hij zal
ingaan op het onderwerp 'Ziekenhuispas
toraat' Iedereen hartelijk welkom.
chr. streeliblad op gereformeerde grondslag
voor de zuid-hoUandse en Zeeuwse eilanden
is een uitgave van Uitgeversmaat-
schappij Eilanden Nieuws BV
Verschijning: dinsdag- en vrijdagavond
Tel. (0187)47 1020
Fax (0187)48 5736
Postbus 8, 3240 AA Middelhamis
Langeweg 13, Sommelsdijk
ADVERTENTIES EN ADMINISTRATIE;
tel.(0187)47 10 20
e-mail: Algemeen@gebr-dewaal.com
(onder vermelding van 'adv' of 'adm')
tarief per mm 0,28;
contracttarieven op aanvraag
sluitingstermijn zakelijke advertenties:
maandag en donderdag 14.00 uur
slultingstermijn overlijdensberichten:
dinsdag en vrijdag 8.30 uur
voor foutief geplaatste advertenties als
gevolg van onduidelijke advertentie
opdrachten of telefonisch opgegeven
advertenties kan de uitgeverij niet
aansprakelijk worden gesteld.
Advertentie-acquisitie:
A. J. van der Velden,
06-50448359
REDACTIE:
hoofdredacteur; J. Villerius,
tel. (0187)47 10 22,
privé (0187) 60 14 40
e-mail: J.Vlllerius@gebr-dewaal.com
Plaatsing van mgezonden berichten
kan zonder opgaaf van redenen
worden geweigerd.
ABONNEMENTEN:
Per kwartaal 9,50
Per halfjaar 18,50
Per Jaar €36,00
Abonnementen zijn bij vooruitbetaling
en worden automatisch verlengd.
Opzeggingen schriftelijk
vóór 30 november.
Wijzigingen graag twee weken voor
deze ingaan doorgeven.
REKENINGNUMMERS;
postbank 167930
rabobank Middelhamis 342001108
van zijn dochter - of het een huwelijks- dan
wel verjaardagscadeau is geweest, weet ik
niet. Tanzi zal zijn dochter een plezier heb
ben willen doen en zij kon het geld kennelijk
goed gebruiken. Ik laat op dit moment in het
midden of je gestolen goed kunt gebruiken.
Een wereldwijd schandaal, waardoor veel
eenvoudige burgers hun spaargeld zijn
kwijtgeraakt. In verkoop en verwerking van
melk kun je je geld toch wel beleggen, zul
len zij gedacht hebben. Wat is er nu meer
safe dan witte melk. O wee, als de witte melk
in zwarte handen komt en de opbrengst
ervan zwart verhandeld wordt. In de vorige
zin kunt u ook lezen: als het geld gestolen
wordt. Dat is metterdaad gebeurd.
Het laatste bericht van 6 januari meldt dat
vier dochterondernemingen van Parmalat in
Nederland ook doorgelicht worden. Men
gaat na in hoeverre het Italiaanse schandaal
ook Nederlandse aspecten heeft.
Tot zover een samenvattend overzicht van
de meest essentiële feiten. Het gaat mij
natuurlijk vooral om achtergronden, motie
ven en bedoelingen. Kun je daar zo maar
over schrijven? Zonder de mensen en de
details van de feiten te kennen?
Ik ben niet ongevoelig voor die vraag. Ik ga
ervan uit dat de berichten in de verschillen
de kranten redelijk betrouwbaar zijn. Zij
dekken elkaar en komen op hetzelfde neer,
als de ene krant gedetailleerder in haar
berichtgeving dan de anderen.
De eerste conclusie is het feit te constateren
dat een groot Italiaans concern met een goe
de naam en kennelijk ook een goed product,
op grootse wijze gefraudeerd heeft. Zeg
maar gewoon: het geld van de grote, maar
OUDDORP - Herv. Gem. Dorpskerk: 9.30
uur kand. M. Diepeveen, Stellendam en
18.30 uur eerw. heer D. Kreijkes. Eben-
Haëzer: 9.30 uur eerw. heer D. Kreijkes
en 18.30 uur kand. M. Diepeveen - Ger.
Gem. 9.30 en 18.00 uur ds. P. Blok -
Ger. Kerk 10.00 uur ds. C. G. Kant en
18.30 uur ds. H. Mast - Doopsgezinde
kerk 9.30 uur ds. J. Smink en 18.30 uur
ds. J. Smink en ir. G. van der Schee, wel-
komstdienst.
GOEDEREEDE - Herv. Gem. 9.00, 10.45
en 18.30 uur ds. J. W. van Estrik, beves
tiging ambtsdragers.
STELLENDAM - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. W. L. Smelt, bediening Heilige Doop
en 18.00 uur ds. A. Goedvree, Amemui-
den - Ger. Kerk 10.00 uur de heer F.
Reedijk en 18.30 uur ds. C. G. Kant.
MELISSANT-Herv. Gem. 10.00 en 18.00
uur kand. C. M. Klok, Katwijk aan Zee -
Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur leesdienst
- Ger. Kerk 9.30 uur ds. D. Stolk uit
Leiden - Ger. Gem. in Ned. 10.00 en
18.00 uur leesdienst.
DIRKSLAND - Herv. Gem. 10.00 uur ds.
G. van Meijeren, bevestiging ambtsdra
gers en 18.00 uur ds. H. de Graaff, Rot
terdam - Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur
student L. Terlouw - Ziekenhuis
Dirksland, 14.30 uur E. de Water.
HERKINGEN - Herv. Gem. 10.00 uur ds.
A. van Wijk, bevestiging ambtsdragers
en 18.00 uur ds. L. de Wit - Ger. Gem.
10.00 en 18.00 uur leesdienst.
SOMMELSDIJK - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. J. C. den Toom en 18.00 uur ds. C.
Gielen - Lukaskapel HDG 10.15 uur
ds. A. P. Voets en 15.30 uur Samenzang-
dienst - Rem. Ger. Gem. 10.00 uur ds.
T. R. Bamard - Herv. 'Exodus' Gem.
10.00 uur ds. T. Verduin CAMA
Christengemeente, het Prieel, 10.00 uur
K. van Holten.
MIDDELHARNIS - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. C. Gielen en 18.00 uur ds. A. P.
Voets - Chr. Ger. Kerk 9.30 uur lees
dienst en 18.00 uur ds. A. Baars - Ger.
Gem. 9.30 en 18.00 uur student E. Bak
ker - Ger. Kerk 10.00 en 17.00 uur ds.
L. J, Lingen - Ger. Kerk (Vrijge
maakt) 9.30 en 16.45 uur geen opgave.
NIEUWE TONGE - Herv. Gem. 9.30 en
18.00 uur ds. A. Belder - Ger. Gem.
10.00 en 18.00 uur leesdienst.
OUDE TONGE - Herv. Gem. 10.00 uur ds.
L. de Wit en 18.00 uur ds. T. W. van
Bennekom, Sommelsdijk - Ger. Gem.
10.00 en 18.00 uur leesdienst - Evange
lie Gemeente Beréa, gebouw 'De Bron',
10.00 uur John Lekkerkerk.
STAD aan 't HARINGVLIET - Herv.
Gem. 10.00 uur kand. C. Plug en 18.00
uur ds. G. van Meijeren - Ger. Gem.
10.00 en 18.00 uur leesdienst - Ger.
Kerk 10.00 en 18.00 uur ds. J. Vlaardin-
gerbroek.
DEN BOMMEL - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. J. Willemsen en 18.00 uur ds. P. van
Duijvenboden - Ger. Kerk 10.00 uur
mevr. ds. J. Kalkman en 18.00 uur dr. G.
den Hartogh.
OOLTGENSPLAAT - Herv. Gem. 9.30 en
18,00 uur dr, T. E. van Spanje - Ger.
Gem. 9.30 en 18.00 uur leesdienst -
Ger. Kerk 9.30 uur de heer P. de Jong en
18,00 uur ds. A. Rienstra.
LANGSTRAAT - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. E. F. Vergunst, Ridderkerk.
ook van veel kleine beleggers heeft gestolen.
Het is er niet meer waar het zou moeten zijn.
Het is besteed aan privé-genoegens en -
belangen.
De bekendmaking kwam als een donderslag
bij heldere hemel. Hoe is dit mogelijk; Nie
mand had dit verwacht of voor mogelijk
gehouden.
Schijnbaar betrouwbare concerns hebben
aan de top mensen die graaien en grijpen
naar het grote geld.
In ons land is de affaire Ahold van kleiner
omvang, maar voor onze bevolking en
spaarzegels verzamelende klanten niet min
der schokkend.
Betrouwbare ondernemingen blijken in een
ogenblik volstrekt onbetrouwbaar te zijn.
Aan de top zitten dieven. Ik zeg het hard,
maar kan dit woord niet inhouden. Er wordt
op grote schaal, zelfs internationaal, gesto
len.
Hoe is dat mogelijk? Geld corrumpeert,
wordt wel eens gezegd. Dat betekent: hoe
meer geld je hebt, hoe meer je wih hebben.
Je wordt erdoor bedorven.
Ik denk wel eens: de sleutelfiguren aan de
top kunnen al het gestolene tijdens hun leven
niet of nauwelijks opmaken. Waarom het
dan toch willen verwerven?
Om zichzelf veilig te stellen voor het
moment waarop het toch eens verkeerd kon
gaan en ze met minder tevreden moeten
zijn? Men bedenke dat juist deze topfiguren
onvoorstelbaar riante salarisafspraken heb
ben. Vergeet daarbij niet het vele waarop ze
recht hebben als de zaak scheef loopt. Ze
zijn naar alle kanten gedekt.
En toch... niet genoeg. In de macht van het
In geen velden of wegen te bekennen. Ner
gens dus. Wij zoeken de velden dichterbij
huis. Veldwerk of werkveld. Weet u het vel
schil? Met botaniseertrommel op pad of op
zoek nameen trapveldje voor de jeugd. Al
dan niet in digitale vorm. Vliegveld is over
bekend. U vindt ze overal ter wereld. De
velden op schaak- en damborden zijn iets
minder bekend. Hoe is het met uw ken-
nisveld Of vraagt u nagenoeg alles aan
kennissen. De buren en hekenden uit de
kenniswijk Velden zijn er altijd geweest.
Karreveld. Studieveld. Orasveld. Heide
veld. Ga zo maar door. In sommige streken
werd zo 'n veld kamp genoemd. Hooikamp.
De gemeenschappelijke gronden in Drenthe
heten essen. Hier werden de varkens
geiveid. Veldvarkens dus. Net als schapen.
De grote stille heide was collectief bezit.
Alleen de eenzame herder werd hier regel
matig gezien. Deze velden zijn een soort
communisme-avant-la-lettre. Terwijl
velden juist te boek staan als privé-bezit bij
uitstek. Het verleggen van zogenaamde
grensstenen is een voim van diefstal, 's-
Nachts een stukje erbij 'leggen' is een van
de oudste vormen van bedrog. Zoiets als
landje-veroveren maar dan in het echt en
in het groot natuurlijk. Een strookje grond
erbij betekende meer opbrengst. En als het
lukt meer status. Op deze manier werd een
dief grootgrondbezitter. Wat een veldje
grond al niet vermag.
Laat u niet uit het veld slaan. Er zijn nog
meer velden te winnen of te verliezen. Dit
gebeurt vooral wanneer u te velde trekt.
Soms leidt dit tot een slagveld. Hierbij moet
uiteindelijk een van de partijen het veld
ruimen. Deze velden luerden tot velden van
(wel)eer. Zacht en eervol. Zo werd gespro
ken als je de machtigen van weleer moet
geloven. Het veld werd ereveld. We eindi
gen met magnetische velden. Voetbalveld is
de betere magneet. Dat geldt ook voor
het jachtveld. Studieveld is wat minder
geliefd. Velddiefstal is gewoon stroperij.
Een veldbed heet oncomfortabel. Napoleon
was een veldheer. Veldmuis en veld
maarschalk slaan we over. Alsmede het
krachtenveld. Elektrisch veld is ook te
moeilijk. We gaan het stukjesveld verlaten.
Eindconclusie: het veld was sterk bezet.
Bram Dubbeld is van afkomst een Rotter
dammer. Maar hij voelt zich in Dirksland
helemaal thuis. Bram werd 59 jaar geleden
in Rotterdam geboren, maar woonde ook
nog een tijdje in Engeland voordat hij naar
Dirksland kwam. Daar is hij geestelijk ver
zorger in het ziekenhuis en in 'Calando'. Hij
leest veel en zijn vakantie brengt hij graag
door in zonnige streken. Zaterdag 17 januari
om 09.00 uur vertelt Bram aan Jan Lodder
zijn levensverhaal in het programma 'Flak
keecialiteiten' op Radio Flakkee. De herha
ling is dinsdag om 18.00 uur.
geld zijn zulke mensen. Ze willen steeds
meer hebben. Het leven is voor hen een
raonopolyspel, maar dan met echt geld en
met, lees ten koste van, echte mensen.
Van al de genoemde frauderende concerns
moet gezegd worden: de top is corrupt.
De samenleving moet zich er niet over ver
wonderen dat dit gedrag overslaat naar, en
dus overgenomen wordt door lagere regio
nen van medewerkers; ja zelfs de laagste
regionen. Als dit in de top gebeurt, wie zal
mij dan wat maken om gesjoemel met het
kleine geld. Corruptie in een bedrijf of in
welke sector van de samenleving, werkt als
een besmettelijke ziekte. Naarmate het
kwaad zich verbreidt, wordt de pakkans
kleiner. Trouwens, bijna iedereen doet eraan
mee.
Een derde aspect: toezichthouders laten het
afweten. Bekende controlerende instanties
blijken niet alles op te merken en de ver
schrijvingen in elk geval niet aan het licht te
brengen. Elk kantoor heeft daarvoor zijn
eigen redenen. Het feit is er. De samenleving
kan van een goede naam (in elk geval van
een aantal goede namen) niet meer op aan.
Het is een afschuwelijke situatie. Zelfs de
controle faalt. Ik kan me niet aan de indruk
onttrekken dat niet alleen slordigheid daar
van de oorzaak is. Het kwaad zit dieper.
Al met al vind ik het hier besprokene karak
teristiek voor onze samenleving, binnen en
buiten Nederland. Een van de normen en
waarden waar de samenleving bij floreert, is
betrouwbaarheid. Staan voor het gegeven
woord. Van een handtekening op aan kun
nen. Helaas blijken nogal wat handtekenin
gen, zelfs van hooggeplaatsten, onbetrouw
baar te zijn en dus waardeloos.
Ook op later niveau
Het lijkt onnodig eraan te herinneren dat
graaien en grijpen ook in geringer omvang
en op later niveau kan voorkomen. Daarom
kere ieder tot zichzelf in en overdenke het
woord van de Heere Jezus, hoe bezwaarlijk
een rijke het Koninkrijk der hemelen zal
ingaan (Mattheüs 19:23). De hindernis zit
niet in de rijkdom, maar in het hart dat van
de rijkdom bezeten is. Erdoor bezet wordt
gehouden.. Dat kan rijkdom in het groot
maar ook in het klein zijn.
In plaats van graaiende en grijpende handen
past het ons, getypeerd te mogen worden
door handen die gevouwen zijn voor gebed.
GOEREE-
VERFLAKKEE
Deze week brengt de 'Wereldwinkel' haar
hagelslag onder uw aandacht. Wanneer men
proeft van deze hagelslag en de ogen sluit, is
er een goede kans dat men wegdroomt naar
de bossen van het tropische Ghana. Daar
woont Ama. Haar familie verbouwt cacao, 's
Ochtends gaat de vader van Ama met een
vlijmscherp mes op pad. Daarmee hakt hij
de cacaovruchten van de bomen. Op een
open plek in het bos snijdt hij de vruchten
open en haalt de cacaobonen er uit. Deze
verkoopt hij het liefst aan Fair Trade. Die
betaalt een goede prijs, zodat hij Ama naar
school kan laten gaan. En Fair Trade maakt
er hagelslag van. Misschien wel de allerlek
kerste van de hele wereld! En dan wordt de
hagelslag verkocht door de Wereldwinkel,
en die kunt u vinden op het Spuiplein, (ach
ter de Winkeldiek in Middelhamis), waar u
op vrijdag van 14. uur tot 21.00 uur en op
zaterdag van 09.00 uur tot 17.00 uur harte
lijk welkom bent.
Vinden we het nemen van beslissingen
gemakkelijk of moeilijk? Wat we er ook van
vinden: er valt niet aan te ontkomen. In de
meeste gevallen gaat het over kleine dingen
zoals: 'Wat trek ik aan, of wat ga ik vandaag
eten?' Sommige beslissingen zijn soms ver
strekkend, zoals: 'Welk beroep kies ik, of
met wie ga ik trouwen?' In belangrijke
kwesties is het van het grootste belang om
verstandige beslissingen te nemen omdat
ons geluk er in grote mate van afhangt.
Sommigen vinden dat ze prima in staat zijn
om zulke beslissingen te nemen en weigeren
hulp wanneer deze wordt aangeboden. Is dat
verstandig? Dit onderwerp wordt op maan
dag 19 januari om 21.00 uur behandeld in
het programma 'Ontwaakt Radio' op Radio
Flakkee. De presentatie is in handen van
Nick Ehbel Dinsdag om 16.00 uur wordt
het programma herhaald.
Per 1 februari a.s. veranderen de openingstij
den van Bibliotheek Ooitgensplaat.
Maandag van 19.00-21.00 uur;
Dinsdag gesloten;
Woensdag van 13.30-15.30 uur;
Donderdag van 19.00-21.00 uur;
Vrijdag van 09.30-11.30 uur.
Tevens zoekt de bibliotheekvestiging van
Ooitgensplaat nog vrijwilhge medewerk
sters.
Voor verdere inUchtingen kunt u zich rich
ten tot Marja van de Poll, vestigingsmanager
van de Openbare bibliotheek Oostflakkee,
West Achterweg 2b, 3255 AZ Oude-Tonge,
tel. 0187-641057,
e-mail biblioof@flakkee.net.
"Een christen is een vrij heer over alle din
gen en niemands onderdaan. Een christen is
een dienstbare knecht van alle dingen en
ieders onderdaan.Deze twee beweringen
lijken elkaar uit te sluiten. De reformator
Maarten Luther zette ze naast elkaar en
handhaafde ze allebei. Hij deed dat in een
boekje dat hij schreef in de herfst van 1520.
Hij noemde het 'Von der freyheyt eynes
Christen menschen'.
Dat jaar 1520 is voor Luther en zijn mede
standers een bijzonder jaar geweest. Wij zijn
gewoon de kerkhervorming te dateren in het
jaar 1517, nader op 31 oktober, de dag dat
Luther zijn stellingen aan de deur van de
slotkapel te Wittenberg bevestigde. Maar
met veel meer recht is het jaar 1520 aan te
houden als reformatiejaar. Op 15 juni vaar
digde de paus de bul uit waarbij de kerkelij
ke ban over hem werd uitgesproken. Luther
zou die bul in december daarna bij de Elster-
poort te Wittenberg openlijk verbranden.
Met deze daad nam hij publiekelijk afstand
van de kerk van Rome. Maar dat was niet
dan nadat hij een laatste poging tot verzoe
ning had ondernomen. En dat was door mid
del van een tweetal geschriften. Allereerst
een brief aan paus Leo X. Deze brief had een
heel gematigde, bijna on-lutherse toon. Hij
sprak met zoveel woorden uit dat hij de paus
als persoon niet wilde aantasten. In alles wil
de hij de paus wel tegemoet komen, behalve
als het Woord van God in het geding was.
Naast de brief schreef Luther zijn traktaat
over de christelijke vrijheid. Het is het
beroemdste van al Luthers geschriften
geworden. De reformator zingt als het ware
dit "hooglied van de vrijheid der kinderen
Gods" (W.J. Kooiman). Het is maar een
klein boekje maar het hart van heel zijn theo
logie klopt erin. In zijn brief aan de paus
noemt hij het "summa vitae christianae",
een samenvatting van het christelijke leven.
Luther schreef zowel een Duitse als een
Latijnse versie, in deze volgorde. Gericht op
het gewone volk en op de geleerden. Gelet
op de doelgroep zijn er formele en inhoude
lijke verschillen aan te wijzen. De Latijnse
uitgaaf is het uitvoerigst.
Enkele weken geleden verscheen er een
fraaie uitgaaf van Luthers boekje in onze
taal, verzorgd door drs, Christa Boerke.
Anders dan vrijwel alle eerdere vertalers
heeft zij als basis de Latijnse uitgaaf geno
men. Ze heeft overigens niet alleen gezorgd
voor de vertaling - van zowel het traktaat als
van de brief aan paus Leo X! - maar ze laat
het geheel ook voorafgaan door een dertig
pagina's tellende inleiding. Daarin vertelt ze
het een en ander over de historische omstan
digheden van het jaar 1520, de structuur en
de inhoud van het geschrift, welke invloeden
erin te bespeuren zijn en wat de doorwerking
ervan is geweest. Allemaal op een heel des
kundige manier.
Ik zou dit prachtige boekje - het is ook een
juweel wat het uiterlijk betreft! - willen aan
bevelen aan iedereen die iets 'heeft' met
Luther Als je ooit iets hebt ontdekt van de
krachtige boodschap van deze reformator en
van zijn hartstochtelijke en heldere wijze
van zeggen, dan raak je er nooit meer los
van Meer dan dertig jaar geleden nam ik het
nu besproken boekje (toen in een vertaling
van dr W.J. Kooiman) mee utt de ramsj
schappen van De Slegte. Ik ben de indruk die
het toen op me maakte niet meer vergeten.
Luther bespeelt in dit werkje een tweetal
snaren. Op het eerste gehoor lijken ze een
dissonant voort te brengen. Zie de zinnen
waarmee ik deze bespreking begon: twee
stellingen die onverenigbaar lijken. Maar
Luther een waar Schrift-geleerde als hij
was, brengt ze tot een wonderiijke en geeste
lijke samenstemming.
"In het eerste deel maakt Luther duidelijk
hoezeer de mens in het licht van de Wet
zichzelf leert kennen en eigen onvermogen
leert inzien, totdat hij volledig aan zichzelf
gaat twijfelen. Vertwijfeld over zichzelf
vlucht hij naar Christus. Zo komt de
gemeenschap tot stand" (32). Christus neemt
een verioren zondaar aan tot Zijn bruid en
geeft door het geloof deel aan Zichzelf en
alles wat Hij bezit. In dat verband spreekt
Luther van "een vrolijke ruil": Christus
neemt mijn zonde op Zich en Hij schenkt mij
Zijn gerechtigheid. Daarom, zo schrijft Lut
her, "daarom is een recht geloof in Christus
een schat die met niets te vergelijken is, die
volkomen behoud met zich mee brengt"
(81). Niet van onze goede werken hangt de
zaligheid af; "er is maar één goed werk:
geloven in Hem die God gezonden heeft."
Maar zo komt Luther tot het tweede deel van
zijn boek. Door het geloof is een christen een
vrij mens, vrij van de vloek van de Wet, vrij
van de dwang van de Wet en van de angst
voor dood en hel. Maar hij is niet alleen in
het geloof vrij van allen en alles en niemands
onderdaan. Maar tegelijkertijd is hij door de
liefde dienaar van alles en allen en ieders
onderdaan. Een christen is een dienstbaar
mens, namelijk ten opzichte van zijn naaste.
Niet als een wettisch juk, maar het gaat erom
God en de naaste te dienen met vreugde en
van harte, in vrijwillige onbaatzuchtigheid.
Zo worden we voor elkaar "een Christus"
(123), zegt Luther op zijn eigen manier.
Aan het slot vat Luther zijn boodschap nog
eens pregnant samen: "Wij concluderen der
halve, dat een christenmens niet in zichzelf
leeft, maar in Christus en in zijn naaste - of
hij is geen christen. Hij leeft in Christus door
het geloof in zijn naaste door de liefde.
Door het geloof wordt hij boven zichzelf uit
meegevoerd in God. Door de liefde daalt hij
weer af tot beneden zichzelf in de naaste.
Maar altijd blijft hij in God en in Zijn lief
de..." (132).
Ik ben drs. Christa Boerke erg dankbaar voor
het initiatief om voor dit oude maar altijd
weer nieuwe boekje opnieuw en op deze wij
ze aandacht te vragen. Ik eindig met het
mooie slot van Luther zelf; "Moge God Zich
eenmaal over ons ontfermen en Zijn
aanschijn over ons laten lichten. Opdat wij
op aarde Zijn weg zullen kennen en Zijn heil
onder alle volken. Hij zij geprezen in eeu
wigheid. Amen" {\^A).
N.a.v.: Maarten Luther, De vrijheid van een
christen. Vertaald, ingeleid en gean
noteerd door drs. Christa Boerke.
Uitgeverij Kok te Kampen. Gebon
den. Geïllustreerd. ISBN 90-435-
0735-0. 144 pag. Prijs 17,90.
J. M. J. Kieviet
Op 21 januari 2004 start de eerste aquarelles
uit de reeks van 10 lessen, die gegeven wordt
door Marian Kortekaas in het Diekhuus te
Middelhamis. De lessen worden gegeven op
woensdag, van 09.00 tot 11.30 uur en/of van
13.00 tot 15.30 uur. Er zijn nog enkele plaat
sen beschikbaar, zowel voor beginners als
voor gevorderden. Voor inschrijving kun je
terecht in het Diekhuus bij Marianne Bosch,
tel.; 0187-482400 of 0187-630300.
Deze commissie had en heeft nog steeds als
doel, de opleiding van jongeren in de bouw
branche te stimuleren en te ondersteunen.
De commissie is op gericht in 1957 onder de
vlag van de toenmalige Stichting Vakoplei
ding Bouwbedrijf (nu Bouwradius)
Dhr. M. Wielhouwer was vertegenwoordi
ger namens de branche organisatie NVOB
(nu Bouwned).
Wielhouwer heeft de opleiding altijd een
warm hart toegedragen en was in deze 25
jaar altijd actief.
In periode 1979-1983 was Wielhouwer com-
msï^, nn.^'^-^'^^'^'^'' ^oor leeriingen van
lysj tot 1997 was hij waarnemend voorzit
ter van de werkgroep en tevens zitting in de
commissie van toezicht - commissie oor-
hchting. De laatste vijfjaar is hij voorzitter
van de werkgroep RCB Goeree-Overflak-