Milieu, Onderwijs en Bijstand
in Raad Oostflalcltee
Superpolitiek
Grootse kerstbomenverbranding in Sommelsdijk
'De toekomst lachend en zelfstandig tegemoet zien!'
Kruistocht
Maar leMittgrad
Bijverdiensten
in de landbouw
Geef u op voor de
cursus reanimatie!
Burgemeester Van Pelt tijdens nieuwjaarstoespraak:
VERVOLGVERHAAL
Milieu
Dat was bij de bespreking van het agenda
punt waarbij de raad gevraagd werd om het
milieu-uitvoeringsprogramma 2004 vast te
stellen. Daarin werd ook gesproken over
'leren voor duurzaamheid'. En in dat ver
band moest raadshd Meeuwsen (PvdA) con
stateren dat het nu juist de gemeente is die in
het kader van energiebeheer géén zonnep
anelen op de uitbreiding van het gemeente
huis laat aanbrengen, terwijl een gemeente -
zo stelde hij - daarin nu j uist het goede voor
beeld zou kunnen geven. Zonnepanelen zou
den zich volgens Meeuwsen na tien jaar
terugbetalen. De heer Van Gurp (SGP) vond
echter dat zijn collega-raadslid dan maar
eens aan moest tonen dat dalrdoor de
gemeentelijke energienota omlaag zou gaan;
kennelijk geloofde die daar dus niet zo in. En
inderdaad, raadsvoorzitter burgemeester
Van Pelt liet weten dat er bij de voorberei
dingen van de ver/nieuwbouw van het
gemeentehuis wel degelijk naar zonnepane
len was gekeken, maar dat deze zich pas na
dertig jaar zouden terug verdienen, terwijl ze
al na twaalf jaar vervangen zouden moeten
worden. Vandaar.
Onderwijs
WWB
Nieuwjaarsconcert
Muziekvereniging Apollo
•afa-iga-^rilogie - deel 1
De gemeenteraad van Oostflakkee
heeft zijn eerste vergadering in 2004
er alweer opzitten. Nu nog gehouden
in de grote commissiekamer van het
gemeentehuis te Oude Tonge, maar
dat zal dit jaar wellicht veranderen als
naar verwachting rond de zomer in
ieder geval de ver/nieuwbouw van het
gemeentehuis zal worden opgeleverd.
Naar de uitbreiding daarvan werd
trouwens ook verwezen tijdens de
beraadslagen gedurende de vergade
ring.
Maar dit agendapunt ging niet over de ver
bouwing van het gemeentehuis, maar over
het milieu-uitvoeringsprogramma en de
daaraan gekoppelde beleidsnotitie 'Bran
chegerichte Aanpak', aan de hand waarvan
te controleren bedrijven worden geselec
teerd en milieucontroles worden uitgevoerd.
Na een pleidooi van raadslid mevrouw Van
Rossum (CDA) richting het ISGO om bij de
uitvoering van controles bij bedrijven toch
vooral ook "de nodige klantvriendelijkheid
te betrachten, zodat controles niet over hoe
ven te komen alsof er een soort overval bij
misdadigers wordt uitgevoerd", stemde de
raad in met de voorliggende Milieu-uitvoe
ringsprogramma en de selectiemethodiek
Branchegerichte aanpak.
Verder heeft de raad deze vergadering het
zgn. Integraal Huisvestingsplan Onderwijs
vastgesteld; dit ten behoeve van de onder-
wijshuisvesting (zowel in kwalitatief als
kwantitatief opzicht), meerjarenonderhoud
en onderwijskundige vernieuwingen. Voor
dit laatste stelde de raad tevens een fictief
budget van 300.000 beschikbaar, te dek
ken uit de reserve Nieuwe beleidsinitiatie
ven.
En voor de uitvoering van de nieuwe wet
'Wet Werk en Bijstand' (WWB) - die per 1
januari jl. is ingegaan en een aantal andere
wetten vervangt, waaronder de Algemene
Bijstandswet - stelde de raad donderdag
avond de kaders vast, naar in de commissie
Maatschappelijke Aangelegenheden reeds
uitvoerig was besproken. Een en ander is
noodzakehjk omdat onder de WWB
gemeenten de mogelijkheid krijgen om een
groot aantal zaken zelf te regelen in verorde
ningen en beleidsregels. Om de kaders van
de raad helder te krijgen had het ambteUjke
apparaat een discussienotitie opgesteld,
opgebouwd uit verschillende onderdelen aan
de hand waarvan vragen werden geformu
leerd waarmee, door beantwoording daar
van, de raad de kaders aan kon geven. Zoals
gezegd, was in de commissie dit onderwerp
al uitvoerig besproken, zodat er deze verga
dering niet al te diep meer op in werd
gegaan. Wel spraken mevrouw Campfens
(VLO) en mevrouw Van Dijke (PvdA) de
wens uit dat te zijner tijd eilandelijk uniform
aan de uitvoering van de WWB gestalte
gegeven zal gaan worden.
Voor het opgestelde discussiestuk, de dis
cussienotitie, kreeg het ambtelijk apparaat
overigens alle lof van de raadsleden.
Wijkgroep Middelhamis-Zuid en Peuter
speelzaal Pippeloentje organiseren ook dit
jaar weer een beurs voor tweedehands (kin-
der)speelgoed. De verkoop van het speel
goed zal plaats vinden op vrijdag 30 januari
2004 van 19.00 tot 20.30 uur in het nieuwe
wijkgebouw aan de Doetinchemsestraat te
Middelhamis (naast de Agrimarkt). Mensen
De Vereniging voor Bedrijfsvoorlichting
Goeree-Overflakkee houdt op dinsdag 27
januari a.s. haar eerste bijeenkomst in 2004,
in verenigingsgebouw 'de Schakel' te Dirks-
land, aanvang 19.30 uur. Als inleider zal
deze avond mevrouw ir. Margareth van
Loenhout aanwezig zijn. Zij zal spreken
over het onderwerp 'Verbreding in de land
bouw' (o.a. kinderopvang, camping. Bed
Breakfast, etc.), dit naar aanleiding van een
artikel in het tslad 'Boerderij', waar in een
artikel de tien lucratiefste bijverdiensten
voor landbouwers werden genoemd.
Mevrouw Van Loenhout zal hier nader op
ingaan, niet alleen over de inkomsten, maar
vooral ook over de mogelijkheden, wetge
ving, regels en voorwaarden, onduidelijkhe
den en beperkingen. Iedereen is hartelijk
welkom tijdens deze bijeenkomst in Dirks-
land.
Daarnaast worden er ook de traditionele
Praatbijeenkomsten gehouden, op dinsdag
13 januari a.s. in 'De Grutterswei' te Oude
Tonge en op donderdag 15 januari a.s. in
'Melishof te Melissant. Beide bijeenkom
sten beginnen om 13.30 uur. Ook hier bent u
welkom.
die speelgoed (spelletjes, boeken, videoban
den, skeelers e.d., maar ook kinderfietsen,
skelters, driewielers o.i.d.) willen verkopen,
kunnen dat op woeijsdag 28 januari 2004
van 9.00 -11.00 uur en van 19.00 - 20.00
uur inleveren bij de zaal van de wijkgroep op
de bovenste verdieping van het nieuwe wijk
gebouw aan de Doetinchemsestraat. 1/3 deel
van de opbrengst is voor de peuterspeelzaal
en de wijkgroep, 2/3 deel is voor de inbren
ger van het speelgoed.Speelgoed dat niet
verkocht is, kan op maandag 2 februari tus
sen 19.00 en 19.30 uur weer worden opge
haald. Alles wat dan niet wordt opgehaald
gaat naar een kindertehuis in Roemenië.
Voor informatie over de beurs kunt u contact
opnemen met Simone Kiewiet (484415) of
Liesbeth Geriings (483352).
OUDDORP - Als u morgen getuige bent
van een hartstilstand, wilt u dan hulpeloos
toeschouwer zijn, of geoefend hulpverlener?
Reanimatie is levensreddend, maar kan niet
uit een boekje worden geleerd. Geef u op
voor een praktische cursus die gemiddeld 4
tot 6 uur duurt (twee avonden). Toelatingsei
sen zijn er niet. De cursus is natuurlijk voor
al belangrijk voor famiUeleden van hartpa
tiënten, maar ook voor mensen in het onder
wijs, openbaar vervoer, taxichauffeurs,
sporttrainers en winkelpersoneel.
Meer weten? Informeer bij de plaatselijke
Vrienden van de Hartstichting, tel. 0187-
681811, mevr. H. van der Wende-Klijn. De
cursus vindt bij voldoende deelname plaats
in Ouddorp op 26 januari en 9 februari 2(M)4.
Kosten voor de hele cursus bedragen 16.
Zaterdag 17 januari hoopt Muziek
vereniging ApoUo uit Nieuwe Tonge
een nieuwjaarsconcert te geven. Dit
jaar bestaat Apollo 80 jaar en zij
beginnen dit jubileumjaar met een
concert in samenwerking met
Muziekvereniging Eendracht Maakt
Macht uit Heerjansdam.
E.M.M, heeft vorig jaar haar 95 jarig bestaan
gevierd. Deze vereniging bestaat uit een fan
fare en een Drumband/slagwerkgroep. Zij
verzorgen optredens bij o.a. Koninginnedag,
lampionoptocht, dodenherdenking, concer
ten en uitvoeringen. E.M.M, is in Heerjans
dam een bekend gezicht en niet weg te den
ken uit het dorp. Eigenlijk is E.M.M, dus een
vergelijkbare vereniging als Apollo in Nieu
we Tonge, alleen is E.M.M, fanfare met
koperinstrumenten en Apollo harmonie,
koperinstrumenten aangevuld met houtin
strumenten.
Wilt u het verschil eens horen? kom dan
zaterdag 17 januari luisteren naar het leuke
gevarieerde programma wat deze verenigin
gen zullen gaan brengen in Ons Dorpshuis te
Nieuwe Tonge. De zaal is open om 19.30
uur en het concert begint om 20.00 uur en de
toegang is gratis. Apollo wil gelijk van de
gelegenheid gebruik maken om sponsors via
de sponsorloterij te bedanken voor hun
financiële steun het afgelopen jaar. Als u
gekeken hebt naar het programma "de Trap"
op SBS heeft u kunnen zien dat de vereni
ging net niet gewonnen heeft. Dat was heel
jammer, want ze hadden graag de kas wat
aangevuld, maar helaas. Ook bedankt Apol
lo de donateurs voor hun bijdrage en natuur
lijk ook de verdere begunstigers die de ver
eniging een warm hart toedragen. Graag
beginnen wij met u allen het nieuwe jaar met
ons concert, dus mogen wij u verwelkomen
de 17e?
Om het ledental weer wat aan te vullen start
er dit voorjaar een blokfluitgroep bij
muziekvereniging Apollo. Als de groep de
beginselen van de muziek onder de knie
heeft kan worden overgestapt op een instru
ment naar keuze. Vooral klarinetten zijn er
hard nodig binnen de club, maar ook het
groot koper zou aanvulling kunnen gebrui
ken. Apollo zoekt dus nieuwe leden, jong en
oud is welkom om eens tijdens onze repeti
tieavond op maandag van 19.30 uur tot
21.30 uur te komen luisteren en verdere
inlichtingen te vragen. Dat mag overigens
ook telefonisch bij Hans Bruggeman (tel.
0187-651748) of bij Helma Kievit (tel.
0187-652354), ook voor het aanmelden voor
de blokfluitgroep. Muziek maken is een leu
ke hobby, waar je niet snel te oud voor bent.
Het eerstvolgende optreden van de harmonie
zal zijn op vrijdag 26 maart as. als de jaar
lijkse uitvoering gegeven zal worden. Dit
jaar staat deze avond in het teken van de
dans. Verschillende muziekstukken is Apol
lo al aan het instuderen. Wat dacht u van de
Lambada, de rock and roll, maar ook de cha
cha cha komt langs. Bent u al nieuwsgierig
geworden? Op eerder genoemde telefoon-
M's. zijn al kaarten te bestellen voor deze
avond. Zet u de datum vast in uw agenda,
want het zal een leuke gevarieerde avond
worden die u zeker niet mag missen. De leer
lingen die al een poosje les hebben bij Apol
lo zullen zaterdag 20 maart in de schijnwer
pers worden gezet. Hier bent u natuurlijk
ook van harte welkom. U ziet Apollo heeft al
een drukke agenda, wij hopen u te mogen
begroeten tijdens deze optredens.
Het radioprogramma Superpolitiek van
Radio Superstar is het programma wat de
luisteraar in de gelegenheid stelt om vragen
en opmerkingen bij de politiek van de
gemeente Middelhamis te brengen. ledere
week zijn er drie partijen aanwezig in het
Diekhuus om de gang van zaken te bespre
ken. Superpolitiek is er iedere vrijdag van
19.00 uur tot 20.00 uur. Aanstaande vrijdag
16 januari zijn vertegenwoordigers van
ABB, PvdA en CDA te gast. De presentatie
ligt in handen van Jan van Dop en Berend-
Jan Bruggeman. Op teletekst-pagina 814
van Kabelkrant GO kunt u vanaf heden
informatie vinden omtrent de programma's
van Radio Superstar.
Voor de tweede keer organiseerde de gemeente Middelhamis een
grote kerstboomverbranding, afgelopen woensdagavond nabij het
industrietertein achter de Sommelsdijkse haven, 's Middags al kon
den de kerstbomen worden ingeleverd op de plaats waar 's avonds de
rode haan erin zou gaan, en massa's werden er aan gesleept. Jong en
oud reed af en aan; vaders met auto's en aanhangwagentje en kinde
ren lopend of met skelters, al of niet voorzien van een karretje. En met
vereende krachten werd zo een giga brandstapel opgebouwd die voor
's avonds heel wat beloofde... De gemeente had er heel wat aan
gedaan om de verbranding te doen slagen. Net als vorig jaar werd een
vrijkaartje voor zwembad 'de Staver' uitgereikt voor twee ingelever
de kerstbomen. Met deze actie wil de gemeente bereiken dat hei dorp
in één keer geschoond wordt van alle afgedankte kerstbomen, zodat
daarmee in het dorp niet veel meer valt te stoken. En net als vorig jaar
was deze aanpak ook nu weer een geweldig succes. Toen waren twee
zeer jeugdige inwoners van de gemeente Middelhamis trouwens wel
erg enthousiast: zij leverden samen maar liefst 210 kerstbomen in!
Daar konden ze een aardig poosje voor zwemmen... Uiteindelijk
werd het dit jaar een brandstapel van 5000 bomen die in vlanmien
opging, naar schatting voor een totaalbedrag van zo'n 100.000 euro
aan kerstbomen. De gemeente is dan ook zeer tevreden over het resul
taat van de actie. (foto Persburo Flakkee)
Terugblikkend op het zojuist vergle
den jaar, noemde burgemeester Van
Pelt van de gemeente Oostflakkee
dit "een zeer bewogen jaar", toen hij
vorige week maandagavond zijn
nieuwjaarsrede uitsprak tijdens de
nieuwjaarsreceptie van de gemeente
Oostflakkee, die ditmaal in 'de
Grutterswei' te Oude Tonge werd
gehouden.
Herdenkingsj aar
Eenjaar dat in de herimiering zal blijven als
het jaar van de herdenking van de water
snoodramp van 1953. Natuurlijk stond de
burgemeester in dit verband stil bij de aan
wezigheid van Hare Majesteit de Koningin
tijdens de Nationale herdenking op 1 febm-
ari in Oude Tonge. Maar ook bij hetgeen in
breder verband rond de rampherdenking
werd georganiseerd, zoals tentoonstellingen,
e.d. "We wilden een gelegenheid scheppen
waarbij iedereen die de ramp heeft meege
maakt een moment zou kunnen vinden om
het leed te verwerken", zo lichtte hij toe.
Daarop aansluitend memoreerde hij aan de
onthulling van Hulpverlenersmonument aan
de Kolfweg in Oude Tonge, die enkele
maanden later plaatsvond. "Naar mijn
mening is het goed geweest dat wij, en daar
mee bedoel ik zeker ook de generaties die de
ramp niet hebben meegemaakt, even stil
staan bij het leed dat buiten ieders schuld -
want zo categoriseer ik een natuurramp -
over ons kan komen."
En zo kwam Van Pelt bij de actualiteit inter
nationaal, ook een natuurtamp, de aardbe
ving in Iran. "Een ramp die zijn weerga niet
kent en die wellicht 30.000 tot 50.000 men
senlevens heeft gevraagd. Dat is tussen de
20 en 30 maal zoveel dan er hier tijdens de
februariramp zijn omgekomen. Het is wel
ver weg maar ik denk dat velen van ons zich
een voorstelling kunnen maken van het leed
dat daar de mensen getroffen heeft."
Voorkomen
Hier vandaan trok de burgemeester een
andere lijn door naar het heden. "Misschien
vind ik het daarom wel zo onvoorstelbaar dat
mensen elkaar zoveel leed kunnen berokke
nen, terwijl dat voorkomen kan worden.
Natuurrampen zijn niet te voorkomen, hoog
stens kunnen de gevolgen beperkt worden
door adequaat optreden, maar elkaar bestrij
den, zowel op grote als op kleine schaal, is
een onzinnige bezigheid. Tijdens de Kerst
dagen worden oorlogen 'even' Stilgelegd en
bij de Nieuwjaars viering wensen we elkaar
in veel verschillende bewoordingen 'veel
heil en zegen' toe. Zou het niet diooi zijn als
we net zouden doen alsof alle dagen Kerst
dagen zijn en we iedere dag weer aan een
Nieuwjaar beginnen?"
En zo kwam Van Pelt heel dicht bij huis: de
mentaliteit, het gedrag van een aantal bur
gers uit zijn eigen gemeente tijdens de laat
ste jaarwisseling. "Wellicht kanjdan ook een
volgende jaarwisseling binnen onze
gemeente het karakter krijgen van een feest
en niet van een burgeroorlog, zoals het de
afgelopen jaarwisseUng in Ooltgensplaat
leek. Jongeren die, onherkenbaar vermomd,
onze vrijwillige brandweerliedeii en de poli
tie belagen en slopend en brandstichtend
door het dorp trekken, passen niet in onze
maatschappij. Laten we daar duidelijk in
zijn!"
Op stapel
Voomitblikkend op het pas begonnen jaar
verheugde Van Pelt zich nu reeds op begin
zomer, wanneer het nieuwbouwgedeelte van
het gemeentehuis zal worden opgeleverd.
"Een hele opluchting, daar het nu dikwijls -
in figuurlijke zin natuurlijk - vechten is om
het beetje ruimte dat er is." En hieraan
gekoppeld: een nieuw onderkomen voor de
Openbare Bibliotheek van Oude-Tonge.
En verder de reaUsering van het plan Suijs-
senwaerde en dan als eerste de woonwijk
Crispijn; alsook de uitbreiding en herinrich
ting van het Koopplein aan de Dabbestraat,
met twee grote supermarkten en een aantal
kleine winkelunits samen met veertien
wooneenheden, die de omgeving een heel
ander gezicht zullen geven.
Maar eok van belang voor de economie
van Oostflakkee - de ontwikkeling van het
Regionaal Bedrijventerrein, tussen de Blau
we Pannenweg en de Oudelandsedijk. "Het
zal een bedrijvenpark worden waar het niet
alleen goed werken zal zijn, maar wat ook
buiten de werktijden plezierig is om door
heen te lopen of te fietsen."
En verder het zorgcentrum, dat gepland is
aan de Van Halenstraat en steeds meer vorm
begint te krijgen.
De woningbouw echter blijft een zorgen
kind, zo liet Van Peh weten. "Dat heeft te
maken met de geringe toewijzing die wij
krijgen. Maar wat er wordt gebouwd, kan de
toets der kritiek ruimschoots doorstaan."
Robuust
"Met alles wat dit jaar in Oostflakkee te
gebeuren staat, laat deze gemeente zien dat
zijn robuust is", zo liet een tikkeltje trotse
burgemeester Van Pelt aan het eind van zijn
betoog horen. "Zij kan de uitdaging van de
komende jaren aan en is zeer dynamisch. En
voor de zaken die wij écht niet alleen kunnen
- die zijn er ook - hebben wij een nieuwe
vorm van intergemeentelijke samenwerking
uitgewerkt, die in februari/maart de commis
sies en de raden zal passeren. Dan zal ook op
die punten er geen twijfel meer over bestaan
dat Oostflakkee de toekomst lachend en
zelfstandig tegemoet kan zien! En dat is
belangrijk om het overzicht, de grip op het
geheel, te behouden. Niet alleen voor de
gemeentelijke bestuurders of de organisatie,
maar uiteindelijk is dat het belang voor alle
inwoners van onze gemeente," zo besloot
Van Pelt.
De enige van het groepje die blijkbaar geen vermoeid
heid kent, is Karl-Heinz Stiermann, een kermisreiziger
en boeienkoning. Hij ligt met de handen onder zijn
hoofd, een sigaret in zijn uiterste mondhoek, met half
gesloten ogen, als een roofdier, dat zijn prooi bespiedt,
naar korporaal Schreijer te gluren. Tussen zijn tanden
sist hij: "Zwijn!"
Het woord dat bijna fluisterend wordt uitgesproken,
houdt een diepe minachting in en vertaadt een gevoel
van machteloosheid tegen de fanatieke Hitlerman.
Het vijftal dat samen een groepje vormt, kijkt als door
een wesp gestoken op, als ze de woorden van Karl-
Heinz horen. Met een verschrikte blik staren ze hem
aan. Als deze uitdrukking hun superieuren ter ore zou
komen, betekent dat minstens een nacht strafdienst,
wat inhoudt dat er vele uren achtereen met volle
gevechtsbepakking moet worden hardgelopen.
Karl-Heinz ziet de geschrokken gezichten van zijn lot
genoten en grijnst: "Ik hoop dat ik met dat ventje eens
mag afrekenen." In zijn ogen komt een blik vol haat en
terwijl de sigaret naar de andere mondhoek verhuist,
stoot hij er andermaal vol haat uit: "Goor varken."
Franz, die de gedachtengang van deze simpele jongen
heel goed kan volgen, tracht hem een beetje te kalme
ren: "Neem het hem niet te kwalijk, Karl; de vent weet
niet wat hij doet. Opgegroeid in een maatschappij,
waarin het gif hem met de paplepel is ingegoten, denkt
hij alleen maar goed te doen."
Karl-Heinz trekt een grasspriet uit de grond en breekt
die met heftige rukjes kapot, waarbij opnieuw de siga
ret naar de andere mondhoek verhuist.
De woorden van Franz bereiken het tegendeel. In de
ogen van Karl-Heinz komt een wrede glans en diep uit
zijn keel gromt hij: "Ik zeg jullie: laat die schurk nooit
in mijn vingers komen." Hij maakt daarbij een draai
ende beweging met zijn geweldige knuisten, als had hij
de korporaal tussen zijn vingers geklemd. Dan spuugt
hij het peukje uit en drukt het met zijn duim onder de
grond.
Peter Mayer heeft het gesprek nadenkend aangehoord.
Blijkbaar kan hij de gedachten van beiden niet volgen.
Terwijl de vakbondsman Ernst Schlösser om het voor
val glimlacht, weet de organist Franck Muller dat
Franz geUjk heeft. "Tracht je toch te beheersen, Karl;
je kunt er toch niets tegen doen."
Maar deze woorden missen hun uitwerking geheel.
Stiermatm stuift op: "Zwijnen zijn het, allemaal."
Franck begrijpt dat hij het gesprek een wending moet
geven, daar een woedeuitbarsting van de onberekenba
re Karl-Heinz bittere gevolgen voor hen allen kan heb
ben.
Hij gooit het over een andere boeg: "Jongens, hoe zou
den onze vrouwen het maken?"
Er volgt een kort zwijgen; hij heeft een onderwerp aan
geraakt, waarover ze liever niet spreken. Immers, vele
uren zijn ze in gedachten thuis bij vrouw en kinderen.
Maar in hun soldatenwereldje wordt daar niet over
gesproken. Vrouwen, kinderen, verloofden, thuis; alle
maal dingen die diep in het hart zijn weggeborgen, als
een kostbare schat; een geheim waarover men niet
lichtzinnig spreekt. Allen hebben hun zorgen over alles
wat ze achterlieten. Zullen ze hen die ze liefhebben
ooit terug zien?
Karl-Heinz glimlacht: "Kerel, maak je geen zorgen, de
vrouwen vermaken zich wel zonder ons."
De doorgaans stille Peter Mayer draait zich met een
ruk om en stuift woedend op; "Vent, wat heb jij eigen
lijk voor opvattmgen? Besef je wel wat het betekent
om vrouw en kinderen te moeten achterlaten? Mijn
vrouw draagt de verantwoording voor de boerderij, die
ze nu alleen met de kinderen moet beheren. Toen ik
nog thuis was, werkten we samen van de vroege mor
gen tot de late avond. Nu moet ze alles alleen doen."
Het hoofd van Peter heeft een dieprode kleur, zijn stem
beeft van verontwaardiging. Uit zijn woorden is op te
maken, dat hij zich zorgen maakt over het werk thuis.
Een taak, die zwaar op de schouders van zijn vrouw
mst. Hij draait zich weer om en hult zich in stilzwijgen.
Met nietsziende ogen tuurt hij naar de bosrand. Zijn
gedachten dwalen af naar huis, waar hij weet dat de
zorgen zijn vrouw spoedig boven het hoofd zullen
groeien. Om zijn mond komt een bittere trek.
De anderen zwijgen. Al wat nu nog gezegd wordt, zal
teveel zijn. De soldaten zien, dat de vierde compagnie
zich gereed maakt om af te marcheren. Ook hun offi
cieren en onderofficieren zijn zich aan het verzamelen.
Kapitein Schmidt, hun compagnie commandant, staat
glimmend gepoetst te wachten tot zijn troep zal aantre
den. De mannen gaan alvast op hun knieën zitten, om
dadelijk als daartoe het bevel wordt gegeven, in de
looppas naar de verzamelplaats te kunnen reimen. Kor
poraal Schreijer loopt met statige passen heen en weer.
Dan klinkt snerpend het fluitje en een stem bmlt:
"Aantreden!"
De vijfde compagnie vliegt overeind en holt naar een
van de sergeanten, die als kopman is gaan staan. Naast
de sergeant moeten allen zich opstellen. Stram in de
houding, met het hoofd naar rechts, wacht de sergeant
tot allen zich hebben aangesloten. Als de compagnie in
het gelid staat bmlt hij: 'Tellen."
De man naast hem roept: "Een", de daarop volgende:
twee, drie, vier, vijf, tot de laatste toe.
Als het aantal klopt, buldert de sergeant-majoor;
"Compagnie rechtsom, voorwaarts marrrrrs!"
NauweUjks is de troep in beweging of vooraan roept
een van de sergeanten: "Een lied!"
Meteen zingt hij, waarbij de compagnie inzet: "Daar
tussen sneeuw en ijs, daar bloeit mijn edelweiss."
Dicht aaneengesloten stappen de soldaten, als waren ze
op een paradeveld. Zelfs na een zware oefening moet
een Duits soldaat een voorbeeld zijn. Daarom zingen
de mannen, daarom lopen ze fier rechtop, hoewel ze
zich van moeheid bijna niet op de been kunnen hou
den.
Als ze in het kamp komen, vertelt men dat er hun nog
een aardige verrassing te wachten staat.
Voor ze mogen uittreden om naar hun verblijf te gaan,
komt korporaal Schreijer met de orders voor de avond.
"Eerst wordt alles schoongemaakt en gepoetst. Jullie
hebben precies twintig minuten om dat te doen. Daar
na eten halen. Om tien uur aantreden voor een nacht
oefening, die zal duren tot de ochtend."
Schreijer glundert als hij de gezichten van de soldaten
ziet. Verder legt hij uit wat het doel van de oefening zal
zijn: "De eerste en derde compagnie zullen zich ergens
in het veld ingraven; de overige compagnieën moeten
ongewapend aanvallen. Het doel is om met krijgsge
vangenen temg te komen."
Even wacht Schreijer, kijkt de rij langs en vervolgt:
"Om de oefening zo natuurgetrouw mogelijk te laten
verlopen, zal door de verdedigers worden geschoten,
met één scherpe patroon op tien losse flodders."
Weer stopt hij en geniet van de uitwerking van zijn
woorden. "Er wordt gericht geschoten en als er doden
of gewonden vallen, is dat jullie eigen schuld; een
bewijs dat er niet goed geoefend is. Dan zal er herha
ling plaatsvinden, net zolang tot alles loopt als een ge
smeerde machine."
Voldaan kijkt hij naar de soldaten. Dan buldert hij;
"Begrepen?"
"Jawel korporaal."
(wordt vervolgd)
