IK PAS NIET MEER
IN DEZE TIJD
e tï) i e k
PREDIKBEURTEN
De cactus bloeit
Mevrouw Struik-Zitman neemt
afscheid van raad Dirksland
TrciJ^ct
EIIAtlDEII-tllEUWS
Een gerenommeerd schrijfster
Over haar ouders en haar kinderen
Ooii anderen ervaren het zo
(Hella Haasse in Trouw van 20-09-2003)
Dus toch
Hoe nu verder?
W. H. Velema
Woensdag 31 december 2003
Donderdag 1 januari 2004
Zondag 4 januari 2004
Alledaags
OJW Nieuwjaarsfeestje
Twee periodes in de gemeenteraad
van Dirksland heeft ze erop zitten,
van 1996 tot 1998 en van 2000 tot
2003, maar per 31 december a.s. stopt
ze ermee: mevrouw J.E. Struik-Zit
man te Herkingen. Namens Gemeen
tebelangen maakte ze deel uit van de
gemeenteraad. Met name door privé-
omstandigheden zag ze zich echter
genoodzaakt om er thans een punt
achter te zetten. Vandaar dat de raad
aan het eind van haar laatste vergade
ring, vorige week donderdagavond
afscheid van haar nam.
De lezer ziet waar ik de titel vandaan haal. Ik
zet de vindplaats er direct maar bij. Anders
zou men denken dat de schrijver van dit arti
kel zichzelf als mens van deze tijd in de
samenleving en in de kerk diskwalificeert.
Wie de uitspraak serieus neemt prijst zich
zelf uit de samenleving, zal de conclusie van
veel jongeren zijn.
Toch gebruikt niemand minder dan Hella
Haasse deze woorden ter typering van haar
eigen plaats in deze tijd. Die woorden zeg
gen nogal wat. Hella Haasse is een bekend
schrijfster. Ze debuteerde in 1945 met een
gedichtenbundel. Ik herinner me nog dat ik
in 1948 haar boekje 'Oeroeg', het boeken
weekgeschenk van dat jaar, las. Sindsdien
zijn er tal van boeken van haar hand ver
schenen. Het gaat mij in dit artikel niet om
een analyse of typering van haar werk. Ik
herinner er alleen aan dat er juist nu over drie
van haar boeken wordt geschreven. Met be
hulp van een van deze drie meent men de
ontwikkeling van haar denken te kunnen
natrekken. In alle drie gaat het over het vroe
gere Indië en het latere Indonesië.
Hella Haasse is een bekend schrijfster, ge
ëerd met een eredoctoraat in de letteren. Een
vrouw die midden in het leven heeft gestaan
en nog steeds daarin staat.
En uitgerekend zij zegt in het interview
onder de titel 'Tien Geboden', in Trouw: Ik
ben uit de tijd. Ik pas niet meer in deze tijd.
Ze spreekt die woorden in een gesprek over
haar ouders en haar kinderen.
Van haar ouders zegt ze: "Je moet ze zien
zoals ze waren: mensen die in een andere
tijd geboren en opgegroeid zijn. Ik merk het
nu zelf ook ten aanzien van mijn kinderen en
jongere mensen: ik ben uit de tijd. Ik pas niet
meer in deze tijd. Dat voel ik zelf ook wel. Ik
moet proberen mij aan te passen, ik moet de
tijd proberen te begrijpen om erin te kunnen
leven, maar tegelijkertijd moet ik een be
paalde afstand bewaren, zodat mijn eigen
innerlijke wereld niet wordt aangetast. Want
dat is het beste wat je hebt en het laatste wat
je behoudt."
Hella Haasse verkeert in de spanning van
niet vervreemden van de mensen met hun
veranderingen om zich heen, en toch iets
wezenlijks van jezelf en van vroeger bewa
ren. Dat noemt ze vergeleken met de veran
deringen, zelfs het beste wat je hebt en het
laatste watje behoudt.
Nu even terzijde. Ik vermoed dat mevrouw
Haasse niet de enige is onder degenen die de
""^TTTngl
70, zeg de 65 gepasseerd, die hun levensge
voel verwoord vinden in: Ik pas niet meer in
deze tijd.
Toen Üc zelf veel jonger was, vond ik het
moeilijk te verteren dat mensen het verleden
van hun jeugd en jonge jaren aanprezen en
dat ze over hun heden alleen maar negatief
spraken en dachten. Ik heb altijd tegen
mezelf gezegd: Waak ervoor dat je niet gaat
behoren tot de klagers over het heden, om
het verleden dat voorgoed voorbij is te ver
heerlijken. Ik sta daar nog altijd voor.
Niettemin moet ik eerlijk zeggen dat ik de
laatste jaren toch nogal eens gestuit ben op
het verschil tussen vroeger en nu: op een
andere instelling en mentaliteit bij hen die nu
voorop staan en voorop gaan. Om het zo
simpel mogelijk en tegelijk niet beschuldi
gend of kwetsend te formuleren, zeg ik dan
tegen en in mijzelf: Er is een generatiekloof.
Daaronder kan ieder verstaan wat hij wil.
Onmiskenbaar is het dat de huidige genera
tie het anders doet dan wij in onze tijd; vroe
ger dus.
Ik spreek met deze zinnen geen oordeel uit,
laat staan een veroordeling. Ik constateer een
feit dat in mijn beleving duidelijk waar
neembaar is. U kunt ook zeggen: de huidige
generatie doet het anders. Toch is er meer
aan de hand. Het woord generatiekloof duidt
op een verwijdering die met diepte gepaard
gaat. Je springt niet zo maar over een kloof
heen. Probeer je dat toch, dan loopje het risi
co de overkant niet te halen. Dat risico raakt,
zoals u begrijpt, de vroegere generatie.
In dit zelfde gedachteklimaat past ook de uit
drukking: Ik pas niet meer in deze tijd. De
lezer zal zich kunnen indenken hoe ik erdoor
getroffen ben dat zelfs een schrijfster van
naam en faam haar eigen beleving zo
typeert.
Ze doet dat zonder christen te willen zijn.
Een algemeen religieus gevoel, voor het gro
te geheimenis van het bestaan, klinkt in haar
woorden door. Maar verder gaat ze niet.
Dus toch, was mijn conclusie toen ik het
interview een- en andermaal had gelezen.
Je kunt als mens van deze tijd - die midden
in het leven heeft gestaan, die gesproken en
gepubliceerd heeft - in gevoel hebben: Ik
pas niet meer in deze tijd. Ik ben uit de tijd.
En dat niet vanuit een soort wanhoop, als
zouden mensen niet meer naar je willen luis
teren. De verkoopcijfers van de boeken van
mevrouw Haasse zijn hoog. Ze valt nog in de
literaire prijzen. En toch: Ik ben uit de tijd.
Ik heb over dit onderwerp (nog) niet met
vrienden, broeders of zusters van mijn gene
ratie gesproken. Het zou mij niet verbazen
als zij soortgelijke ervaringen doormaken. Ik
bedenk hierbij dat wij van boven de zeven
tig, niet graag en niet gauw zeggen: Ik ben
niet meer van deze tijd. Je prijst jezelf als
gesprekspartner, als familie-oudste, en zelfs
als kerkelijke ambtsdragers, ook als domi
nee, uit de tijd. Dat lijkt me in dit verband
iets beter geformuleerd dan dat je zegt: Je
prijst je uit de markt.
Ik liep al enige tijd met de gedachte rond; je
moet hierover eens schrijven. Je moet watje
innerlijk aanvoelt en tracht te benoemen,
zwart op wit, dus op papier zetten.
Het doet me goed, in de zin van: het is voor
mij een opluchting om dit artikel te schrij
ven. Nu maak ik anderen deelgenoot van
mijn ervaring. Misschien verwoord ik ook
wel hun ervaring.
De lezer kan het me nog een beetje kwalijk
nemen dat ik mijn verhaal optrek, om niet te
zeggen ophang aan het interview dat
mevrouw Haasse heeft gegeven. Ook zonder
haar zou het er wel van gekomen zijn. Niet
temin vind ik het niet onwelkom dat mijn
ervaringen verwoord kunnen worden met
enkele citaten uit het interview in Trouw.
Maar goed, hoe nu verder? Ik herinner nog
eens aan wat ik veertig jaar geleden voelde
als iemand zou zeggen: Ik pas niet meer in
deze tijd. Daar heb je weer zo'n man of
vrouw die niet met zijn of haar tijd mee kan
en die dus in het verleden vlucht om in het
heden pas op de plaats te maken. Nostalgie
van de ouderdom zouden we tegenwoordig
zeggen.
Ik ervaar dezelfde dubbelheid als Hella
Haasse.
Enerzijds: ik leef in deze tijd en moet er
(nog) mijn plaats innemen. Vluchten is wel
het laatste wat je als christen-vreemdeling
mag doen. Sta op je post. Je moet en zal ook-
verder mee, zolang God mij het leven gunt.
Over de kloof heen? Dat is de kernvraag. Ik
heb wel gezien dat ik de winst van het verle
den, rijping en levenservaring, moet (en
mag) vasthouden. Die mag ik in de verande
ringen niet te grabbel gooien. Lees nog maar
eens wat Hella Haasse daarover zegt.
Ik tracht te onderscheiden tussen het wezen
lijke dat blijft en het voorbijgaande wat bij
komstig is. Het laatste is voor verandering
vatbaar. Het wezenlijke kan en wil ik niet
loslaten. Het christelijke stempel, dat God
door Zijn Woord en Geest in mijn leven
heeft afgedrukt. Dat stempel bepaalt zijn spi
ritualiteit, mijn visie op arbeidsethos, op
pastoraat en op de wijze van omgang met
elkaar, om enkele belangrijke punten te noe
men.
Zou ik hierin overstag gaan, dan zou ik een
ander mens worden. Ik geloof te mogen zeg
gen: dat vraagt God niet van mij. Leef dan
blijmoedig ten dienste van andere met het
gevoel: ik pas niet meer in deze tijd. Een
christen is tenslotte vreemdeling op aarde en
wordt dat, naarmate hij ouder wordt, hoe
langer hoe meer. Je kunt het alleen volhou
den als je weet dat je pelgrim bent naar het
hemels Vaderland. In zekere zin pas je dan
in geen enkele tijd - totdat je in de eeuwig
heid, bij de Vader thuiskomt.
Oudejaarsdag
OUDDORP - Herv. Gem. Dorpskerk:
19.30 uur ds. J. den Boer, Grafliorst -
Ger. Gem. 19.00 uur leesdienst - Ger.
Kerk 19,00 uur ds. P. C. Koster -
Doopsgezinde Gem. 16.30 uur ds. J.
Smink, Duitstalige dienst en 19.30 uur
ds. J. Smink.
GOEDEREEDE - Herv. Gem. 19.00 uur
ds. J. W. van Estrik.
STELLENDAM - Herv. Gem. 19.00 uur
ds. W. L. Smelt - Ger. Kerk 19.00 uur
ds. C. G. Kant.
MELISSANT - Herv. Gem. 19.00 uur ds.
A. P. Voets - Ger. Gem. 19.00 uur lees
dienst - Ger. Kerk 19.00 uur ds. R. Wil
schut.
DIRKSLAND - Herv. Gem. 19.00 uur ds.
G. van Meijeren, gedachtenis van de
overledenen - Ger. Gem. 16.00 uur ds.
A. A. Brugge,
chr. streelcblad op gereformeerde grondslag
voor de zuid-hoUandse en Zeeuwse eilanden
is een uitgave van Uitgeversmaat
schappij Eilanden Nieuws BV
Verschijning: dinsdag- en vrijdagavond
Tel. (0187)471020
Fax (0187)4857 36
Postbus 8, 3240 AA Middelhamis
Langeweg 13, Sommelsdijk
ADVERTENTIES EN ADMINISTRATIE:
tel.(0187)47 10 20
e-mall: Algeineen@gebr-dewaal.com
(onder vermelding van 'adv' of 'adm')
tarief per mm 0,25:
contracttarieven op aanvraag
sluitingstermijn zakelijke advertenties:
maandag en donderdag 14.00 uur
sluitingstermijn overlijdensberichten:
dinsdag en vrijdag 8.30 uur
voor foutief geplaatste advertenties als
gevolg van onduidelijke advertentie-
opdrachten of telefonisch opgegeven
advertenties kan de uitgeverij niet
aansprakelijk worden gesteld.
Advertentie-acquisitie:
A. J. van der Velden,
06-50448359
REDACTIE;
hoofdredacteur: J. Villerius,
tel. (0187)47 10 22,
privé (0187) 60 14 40
e-mall: J.Villerius@gebr-dewaal.com
Plaatsing van ingezonden berichten kan
zonder opgaaf van redenen worden gewei
gerd.
ABONNEMENTEN:
Per kwartaal 8,90.
Per jaar €33,60.
Abonnementen zijn bij vooruitbetaling
en worden automatisch verlengd.
Opzeggingen schriftelijk
vóór 30 november.
Wijzigingen graag twee weken voor
deze ingaan doorgeven.
REKENINGNUMMERS:
postbank 167930
rabobank Middelhamis 342001108
HERKINGEN - Herv. Gem. 19.00 uur ds.
A. van Wijk - Ger. Gem. 19.00 uur
Iccsdicnst.
SOMMELSDIJK - Herv. Gem. 19.00 uur
ds. J. C. den Toom - Lukaskapel HDG
19.00 uur ds. T. W. van Bennekom -
Herv. 'Exodus' Gem. 19.30 uur ds. M.
R. Hoffenkamp -CAMA Christenge
meente, het Prieel, 19.00 uur Oudejaars-
dienst.
MIDDELHARNIS - Herv. Gem. 19.00 uur
ds. C. Gielen - Chr. Ger. Kerk 19.00
uur ds. P. den Butter - Ger. Gem. 19.00
uur ds. P. Blok - Ger. Kerk 19.30 uur
ds. L. J. Lingen Ger. Kerk (Vrijge
maakt) 19.30 uur leesdienst.
NIEUWE TONGE - Herv. Gem. 19.00 uur
ds. A. Belder - Ger. Gem. 19.00 uur
leesdienst.
OUDE TON(3E - Herv. Gem. 19.00 uur Dr.
P. Buitelaar, Ridderkerk - Ger. Gem.
19.00 uur leesdienst.
STAD aan 't HARINGVLIET - Herv.
Gem. 19.00 uur ds. H. A. Samsom -
Ger. Gem. 19.30 uur leesdienst - Ger.
Kerk 19.00 uur ds. N. J. A. van Exel.
DEN BOMMEL - Herv. Gem. 19.00 uur
ds. P. van Duijvenboden - Ger. Kerk
geen opgave.
OOLTGENSPLAAT - Herv. Gem. 19.00
uur dr. T. E. van Spanje - Ger. Gem.
19.00 uur leesdienst - Ger. Kerk 19.00
uur de heer K. Baas.
LANGSTRAAT - Herv. Gem. 19.00 uur
kand. mr. J. Kooij, Barendrecht.
Nieuwjaarsdag
OUDDORP - Herv. Gem. Dorpskerk: 9.30
uur ds. J. den Boer, Grafhorst, (her)-
bevestiging ambtsdragers - Ger. Gem.
9.30 uur leesdienst - Ger. Kerk 10.00
uur ds. C. G. Kant - Doopsgezinde
Gem. 10.00 uur ds. J. Smink, bediening
Heilig Avondmaal.
GOEDEREEDE - Herv. Gem. 9.30 uur ds.
J. W. van Estrik.
STELLENDAM - Herv. Gem. 9.30 uur ds.
W. L. Smelt - Ger. Kerk 10.00 uur
Nieuwjaarsdienst.
MELISSANT - Herv. Gem. 9.30 uur ds.
W. J. Tennissen, Melissant - Ger. Gem.
10.00 uur leesdienst - Ger. Kerk geen
dienst.
DIRKSLAND - Herv. Gem. 10.00 uur ds.
G. van Meijeren - Ger. Gem. 10.00 uur
ds. P. Blok.
HERKINGEN - Herv. Gem. 10.00 uur ds.
A. van Wijk-Ger. Gem. 10.00 uur lees
dienst.
SOMMELSDIJK - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. J. C. den Toom - Lukaskapel HDG
10.15 uur ds. T. W. van Bennekom.
MIDDELHARNIS - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. A. P. Voets - Chr. Ger. Kerk 9.30
uur ds. P. den Butter - Ger. Gem. 9.30
uur leesdienst.
NIEUWE TONGE - Herv. Gem. 9.30 uur
ds. A. Belder - Ger. Gem. 10.00 uur
leesdienst.
OUDE TONGE - Herv. Gem. 9.30 uur ds.
A. Vos, Wijk en Aalburg - Ger. Gem.
10.00 uur leesdienst.
STAD aan 't HARINGVLIET - Herv.
Gem. 9.30 uur ds. H. A. Samsom - Ger.
Gem. 10.00 uur leesdienst - Ger. Kerk
10.00 uur ds. H. P. de Goede.
DEN BOMMEL - Herv. Gem. 9.30 uur ds.
P. van Duijvenboden - Ger. Kerk geen
opgave.
OOLTGENSPLAAT - Herv. Gem. 9.30
uur dr. T. E. van Spanje.
OUDDORP- Herv. Gem.Dorpskerk: 9.30
uur ds. J. G. Blom, Poortvliet en 18.30
uur ds. N. P. J. Kleiberg, Veenendaal.
Eben-Haëzer: 9.30 uur ds. N. R J. Klei
berg en 18.30 uur ds. J. G. Blom -Ger.
Gem. 9.30 en 18.00 uur leesdienst -
Ger. Kerk 10.00 uur ds. J. C. van Wes
tenbrugge en 18.30 uur br. R. H. Hart
kamp - Doopsgezinde Gem. geen
opgave.
GOEDEREEDE - Herv. Gem. 9.00 en
10.45 uur ds. J. W. van Estrik en 18.30
uur ds. R. van Kooten.
STELLENDAM - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. J. ter Maten, Wijngaarden en 18.00
uur ds. C. Oorschot, Tholen - Ger.
Kerk 10.00 uur de heer C. B. van Beek
en 18.30 uur ds. T. Meijer.
MELISSANT - Herv. Gem. 10.00 en
18.00 uur ds. G. Meuleman, Ouddorp,
v.m. (her)bevestiging ambtsdragers -
Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur lees
dienst - Ger. Kerk 9.30 uur ds. R Gil
huis - Ger. Gem. in Ned. 10.00 en
18.00 uur leesdienst.
DIRKSLAND - Herv. Gem. 10.00 uur ds.
G. van Meijeren, bediening Heilige
Doop en 18.00 uur ds. K. van Meijeren,
Bameveld - Ger. Gem. 10.00 en 18.00
uur leesdienst - Ziekenhuis 14.30 uur
H. J. P. Scheermeijer.
HERKINGEN - Herv. Gem. 10.00 uur ds.
P. Vemooij, Tholen en 18.00 uur ds. A.
R Voets - Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur
leesdienst.
SOMMELSDIJK - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. J. C. den Toom, bevestiging ambts
dragers en 18.00 uur kand. P. C. Zorge -
Lukaskapel HDG 10.15 uur ds. T. W.
van Bennekom - Rem. Ger. Gem. geen
opgave - Herv. 'Exodus' Gem. 10.00
uur ds. M. R. Hoffenkamp, Doopdienst
CAMA Christengemeente, het
Prieel, 10.00 uur dienst.
MIDDELHARNIS - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. C. Gielen, bevestiging ambtsdragers
en 18.00 uur ds. L. W. Ch. Ruijgrok -
Clir. Ger. Kerk 9.30 en 18.00 uur ds. R
den Butter - Ger. Gem. 9.30 en 18.00
uur leesdienst - Ger. Kerk geen opgave
- Ger. Kerk (Vrijgemaakt) geen opga
ve.
NIEUWE TONGE - Herv. Gem. 9.30 uur
ds. G. D. Kamphuis en 18.00 uur dr. C.
A. van der Sluijs - Ger. Gem. 10.00 en
18.00 uur leesdienst.
OUDE TONGE - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. J. P. J. Voets, Stolwijk, bevestiging
kand. De Wit en 14.30 uur ds. L. de Wit,
intrededienst - Ger. Gem. 10.00 en
18.00 uur leesdienst - Evangelie
Gemeente Be-réa, gebouw 'De Bron',
10.00 uur Gezinsdienst, avondmaal.
STAD aan 't HARINGVLIET - Herv.
Gem. 10.00 uur ds. J. Willemsen en
18.00 uur ds. H. A. Samsom, Ger. Gem.
10.00 en 18.00 uur leesdienst - Ger.
Kerk 10.00 uur ds. J. Tevel en 18.00 uur
ds. P. Rozenboom.
DEN BOMMEL - Herv. Gem. 10.00 uur
kand. T. J. Schep, Nieuwegein en 18.00
uur kand. D. Wolters, Nieuwerkerk a/d
IJssel - Ger. Kerk geen opgave.
OOLTGENSPLAAT - Herv. Gem. geen
opgave - Ger. Gem. 9.30 en 18.00 uur
leesdienst - Ger. Kerk geen opgave.
LANGSTRAAT - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. L. D. Burger, Waddinxveen.
Morgen is het traject 2003 weer voorbij.
Overmorgen gaan we op dezelfde voet
verder, of in het autootje natuurlijk. We
gaan opnieuw eenjaar van spoorboekjes en
busregelingen tegemoet. Maar een traject is
niet alleen een tijdpad, het is ook een letter
pad. Van a tot en met z worden het hele
jaar door allerlei zaken doorgelopen. Goede
schoenen, een nigzak en een kompas zijn de
eerste vereisten om de tocht tot een goed
einde te brengen. Ook kennis van zaken is
onontbeerlijk, anders worden de problemen
steeds vooruitgeschoven. Achtemit is na
tuurlijk ook niks, en stilstand is achteruit
gang. Kortom, u kunt geen kant uit.
Als u zich wilt profileren als gangmaker
moet u eerst een visie ontwikkelen, uiter
aard binnen de wettelijke kaders van de sys
tematiek ter plaatse. Anders stuit u op gro
te weerstand van lokale beleidsmakers.
Daarna volgen de onvermijdelijke tussen
rapportages en de slotconclusie. Die worden
gevolgd door schier eindeloze inspraakpro
cedures die de burger' ervan moeten over
tuigen dat naar zijn stem in ieder geval
ivordt geluisterd. Uiteindelijk volgt de fina
le beslissing die het einde van een tijdperk
inluidt. Dan beginnen de donkere Middel
eeuwen. Zo'n beetje er tussenin, weet u
nog?
Wij lopen ondertussen gestaag verder: Op
elk traject ontmoeten we structurele proble
men die integraal moeten worden opgelost.
Met de nodige visie en een domiimmer'd
beleid is dit geen probleem. Ook wwio. men
heer se. nl gaat systematisch te werk. Alhoe
wel er grote verschillen zijn tussen plan,
planning en plangebeuren kan er in het
goede oude Menheer'se niets meer' stuk. Om
deze gemeente in balans te krijgen is één
brief genoeg. Ondertussen rezen het afgelo
pen jaar de struikelblokken de pan uit.
Monsieur Praatvaar, madame precedent
werking, grandmère plaatsruimte en nog
veel meer' poespas beheersten de traditionele
dorpspolitiek. Ziet de burger in 2004 een
ander' traject? We blijven hopen.
Ook in het nieuwe jaar, staat het OJW weer
voor jullie klaar.
Aanstaande zaterdag is het OJW weer actief
en jij bent van harte welkom.
Wens elkaar een gelukkig en gezond 2004 in
de Hoeksteen te Middelhamis op het nieuw
jaarsfeestje van het OJW. De deuren van de
Hoeksteen staan om 19.30 voor jullie open,
we beginnen deze avond om 20.00. Tot
zaterdag!?!
Een hartelijke nieuwjaarsgroet van het OJW
"Hij stond daar maar langs de weg te staan,
meer dood dan levend, en met gevaarlijk
intziende doomige stekels. Al jarenlang was
deze cactus een herkenningspunt voor mij op
de weg van Phnom Penh naar Kompong
Cham. Hij deed me aan het land denken
waar ik nu woonde, Cambodja. Een land dat
na decennia van oorlogen en conflicten nog
net leefde. Of beter gezegd: overleefde. In je
contacten ennee kon je je lelijk verwondert.
Pas jaren later kwamen er voor het eerst
bloemen aan de cactus. Fragiel en kort
durend. Als de zon achter de wolken ver
dween, gingen de bloemen weer dicht. En
toch: er kwamen steeds meer bloemen. Ook
in Cambodja zag ik na jaren van moeizaam
werken meer bloemen komen. En ze werden
ook steeds sterker. De cactus kwam in bloei.
Later kreeg die cactus voor mij een dubbele
betekenis. Niet alleen het land Cambodja,
maar ook de nieuwe ramp van de aids-epi-
demie zag ik erin terug. Aids, een dodelijke
ziekte, die de patiënt, zijn gezin, de economie
en de maatschappij ruïneert. Weer een
stekelige cactus, nu zelfs zonder hoop op
overleven. Maar ook nu kwamen er weer
bloemen. Cambodjanen zetten zich in voor
elkaar om samen deze ramp aan te kunnen
en om een weg naar de toekomst open te
houden...
Op een betere wijze dan door middel van dit
aansprekende beeld had Diny van Bruggen
haar boek niet kunnen introduceren. Sinds
begin jaren tachtig werkt zij als kinderarts
vóór en mét de Cambodjanen, aanvankelijk
in vluchtelingenkampen, later op andere
wijze, vooral via allerlei kleinschalige pro
jecten in dit door oorlogen en andere
calamiteiten geteisterde land. Haar nieuwste
boek geeft een bewerking van haar dag
boekaantekeningen over de periode septem
ber 1999 tot mei 2003. HeJ.is een boek dat
aangrijpende'rampspoed en nood, leed en
tranen beschrijft, maar daarnaast ook
onbaatzuchtige hulp. Over pijnlijke stekels
dus, maar ook over bloemen van hoop.
Velen zullen zich de naam van dokter Diny
van Bruggen herinneren als degene die vele
jaren het gezicht was van de Stichting Zuid
Oost Azië. Hoewel zij - ook in dit boek -
telkens weer van zichzelf afwijst, was en is
zij de stimulerende factor achter veel
hulpverleningsprojecten in het Verre Oos
ten. Een vrouw met een kloppend hart voor
de nood van anderen.
Cambodja heeft een lange periode geleden
onder het verschrikkelijke terreurbewind
van Pol Pot en de Rode Khmer. Aan het
begin van de jaren negentig werd dat bewind
verdreven en kwam de tijd om het
geruïneerde land op te bouwen. Maar het
duurde niet lang. Er kwam een nieuwe
vijand. Voor het eerst uit het naburige Thai
land meegebracht door de soldaten van de
VN-vredesmacht: de ziekte aids. In twee jaar
tijd nam het aantal met HIV besmette pros
tituees toe van O tot 40 procent. In 2002
waren er al 80.000 Cambodjanen aan aids
overleden. Naar verwachting zullen er nog
vele honderdduizenden volgende voordat de
epidemie is uitgewoed. Natuurlijk is in de
strijd tegen aids de preventie van groot
belang. Maar niet minder nodig is de ver
zorging van en de aandacht voor de patiën
ten. En vooral de zorg voor de talloze wees
kinderen, van wie een groot deel ook zelf -
voor de geboorte al - besmet is met het
zelfde virus.
Mevrouw Van Bruggen doet haar werk via
de Cambodjaanse hulpverleningsorganisatie
Spie-en, samen met de Nederlandse stich
ting De Brug. In Cambodja is maar een
kleine christelijke minderheid. Daarom
werken daar christenen en boeddhisten
samen aan de opbouw van het land en aan de
hulp voor zieken en stervenden. Diny van
Bruggen schroomt niet om te vertellen wat
haar daartoe beweegt: haar geloof in de God
van de Bijbel.
Ik geef nog enkele fragmenten uit dit uiterst
aangrijpende boek.
"Vandaag weer hidsbezoeken met de aids-
vrijwilligers in Prey Chhor. Even
verderop vraag ik iemand wat zijn grootste
zorg is. Ik had het antwoord kunnen weten,
het is steeds hetzelfde: 'We huilen om onze
kinderen. Wie zal straks voor hen zorgen?
Ze worden verkocht of verhandeld of ze
moeten gaan bedelen in Phnom Penh. Onze
familie is arm, heeft zelf honger en opa en
oma hebben zelf nauwelijks te eten, laat
staan dat ze een kleinkind kunnen voeden
(61).
"De volgende dag zie ik tweemaal
harstochtelijk huilende patiënten. Ik huil
mee, van verdriet maar ook van blijdschap.
De eerste is een jonge vrouw, besmet door
haar reeds overleden man. Haar hele
lichaam is bedekt met zwarte plekken, ze
heeft grote zM'ellingen onder de oksels en is
dodelijk vermoeid. Met haar zeer mooie 8-
jarige dochtertje zit ze op een houten bed
onder haar huis: Als ik gestorven ben, zal
mijn dochter geen leven meer hebben. Ze
heeft niemand die voor haar zorgt. Ze zullen
haar misbruiken en verhandelen in de
seksindustrie in Phnom Penh.Ze huilt hart
stochtelijk en wij huilen met haar mee. Toch
kunnen we ook hoop geven en een belofte
doen: 'Wij zoeken een tweede gezin voor je
kind en zorgen ervoor dat ze naar school kan
en te eten heeft.De vrouw is echter zo wan
hopig dat dit goede nieuws niet meer tot
haar lijkt door te dringen.(105).
"Als laatste persoonlijke herinnering aan
deze reis noem ik hier de bijbelstudie in de
kerk in Prey Chhor: mensen van alle leeftij
den die in groepjes bij elkaar op de grond
zitten en zeer geïnteresseerd Gods woord
bestuderen.(75).
Een hartelijke aanbeveling van dit boek. En
vooral van het werk van de stichting De
Brug. Nadere informatie vindt u op de web
site www^MichjingdebrugjiL
N.a.v.: Diny van Bruggen, De cactus bloeit.
Dagboek over aidszorg in Cambodja.
Uitgeverij Kok te Kampen. Paperback.
Geïllustreerd. ISBN 90-435-0829-2.
199 pag. Prijs 17,90.
J.M.J. Kieviet
Vertrekkend raadslid mevrouw Struik, met haar opvolger de heer Overweg {foto: Persbiiro Flakkee).
Daarbij werd ze toegesproken door de raads
leden Driesprong, als nestor, en haar partij
genoot Leenders, en natuurlijk door de
raadsvoorzitter, burgemeester Stoop.
Zowel Driesprong als Leenders typeerden
mevrouw Struik als iemand die bescheiden
en op de achtergrond haar politieke werk
verrichtte. Driesprong: "Je hebt je beste
krachten gegeven en hebt er op je eigen wij
ze invulling aan gegeven". En Leenders: "Je
hebt je ingespannen zonder op de voorgrond
te treden. Wel was je zeer betrokken en ging
soms zelf op onderzoek uit, en wist wel eens
stof te geven voor verhitte discussies in de
steunfractie. En - niet onbelangrijk: voor
fractievergaderingen stelde je gratis ruimte
beschikbaar." Verder maakte mevrouw
Struik deel uit van de raadscommissie
Grondgebied en Economische zaken, het
ISGO, Geldershof, Grevelingenschap en
Haringvlietschap.
Voor al haar inzet werd ze donderdagavond
bedankt met een envelop met inhoud - voor
twee personen te besteden bij restaurant 'de
Visbank' te Herkingen, een pracht bos bloe
men én een fles wijn van eigen fabrikaat
zoals alleen raadslid Driesprong die kan
maken... En van burgemeester Stoop ont
ving ze een tinnen herinneringsbord.
Mevrouw Struik wordt opgevolgd door de
heer B.J. Overweg te Melissant, wiens
geloofsbrieven eerder tijdens de raadsverga
dering werden onderzocht en in orde waren
bevonden. Tijdens de eerstvolgende raads
vergadering, januari 2004, zal hij worden
toegelaten tot de Dirkslandse gemeenteraad.
