Overdenking
AMNESTY-ACTIE
voor jonge 'jfj^
mensenrechtenactivisten ^ïr
uit de
Heilige Schrift
VGB legt rekenschap af over '6 november'
aan de burgers van gemeente Goedereede
EIIAIIDBI-niEtJWS
arwasvLEKKEN
Kerstgala in Goede
Herderkerk Rotterdam
12 december op D'n Diek in Middelharnis
VERVOLGVERHAAL
KOEKlOilKI
mtizaHEC
viK vtns mipn^i
Gekrookte riet
en rokende vlaswiek
MIDDELHARNIS - In veel landen is daadwerkelijk opkomen voor men
senrechten een zaak van risico's lopen. Velen die in de frontlinie stelling dur
ven nemen tegen onrecht, discriminatie, achterstelling en armoede ervaren
dat aan den lijve. Zij worden geconfronteerd met bedreiging, arrestatie en
marteling. En dat ondanks dat op 9 december 1998 de VN de Verklaring over
de Verdedigers van de Mensenrechten aanvaardden, waarbij regeringen
werden verplicht om mensenrechtenactivisten te beschermen. De 10-decem-
ber-actie van Amnesty International zal dit jaar in het teken staan van aan
spreken van nalatige regeringen op hun verantwoordelijkheid.
10 december -jaarlijkse actiedag
Mensenrechtenactivisten -
Wie zijn ze?
Petities naar 10 landen
Voor informatie over het lidmaat
schap van Amnesty International
en/of actief deelnemen aan acties
kan men terecht op www.amnesty.nl
of www.amnesty.flak kee.net. Ook
kan men bellen met Annet T\iinen-
burg, tel. 485452.
PAGINA 5
VSUDAG 5 DECEBflBER 2003
Tijdens de gemeenteraadsvergade
ring in Goedereede van dinsdag,
waarbij een nieuwe wethouder werd
gekozen, nam liet Verenigd Gemeente
Belang, de gelegenheid te baat om
rekenschap af te leggen over het func
tioneren en aftreden van 'haar' wet
houder P.T. Grinwis, na het aanne
men van een motie van wantrouwen in
de raadsvergadering van 6 november.
Fractievoorzitter de heer P. Feller richtte zich
tijdens zijn verklaring niet alleen tot de voor
zitter en daarmee tot de raadsleden, maar
over hun hoofden heen, ook tot de burgers
van de gemeente Goedereede. Want volgens
het VGB waren diezelfde burgers sinds '6
november' in het ongewisse gelaten over wat
er aan de hand is met de bewuste vermogens-
Vjerklaring. Dit komt - aldus het VGB - door
de 'absolute radiostilte' vanuit het gemeente
bestuur. Daarom vond Feller het hoog tijd dat
er rekenschap werd afgelegd.
Feller nam ruim de tijd om in een helder
betoog het een en ander uit de doeken te
doen. "Er is veel gebeurd wat het bevat
tingsvermogen van onze fractie te boven
gaat", aldus Feller. Zijn fractie heeft zich
verbaasd over het moment waarop de frac
ties van de PvdA, VVD en ChristenUnie
kozen voor het behandelen van de Vermo
gensverklaring. In augustus was immers tij
dens een besloten raadsvergadering beslist
dm eerst de onderhandelingen tussen de
gemeente, de Rabobank Westflakkee en de
UFA (Visafslag) af te wachten. "Zelf heb ik
navraag gedaan en mijn bezorgdheid geuit
over de belangenbeschadiging van de
betrokken partijen, bij de heer Bakelaar en
gevraagd waarom volgens deze partijen de
kwestie nu op de agenda moest, terwijl er
anders was afgesproken". PvdA'er Bakelaar
verklaarde vervolgens aan Feller, dat wat
hem betreft het er alles mee te maken had dat
hij grote onvrede had met de gepresenteerde
begroting en heel veel moeite had over het
late inlichten van de raad over de Vermo
gensverklaring door de beide verantwoorde
lijke portefeuillehouders, wethouder Grin
wis en burgemeester Sinke. Volgens Feller
had Bakelaar aangegeven de begroting op
deze wijze niet te kunnen en willen behan
delen.
In coalitieverband werd, volgens Feller, ook
gesproken over het behandelen van de Ver
mogensverklaring. Het bleek dat de CDA-
fractie het een moeilijk punt van dat wethou
der Grinwis de raad te laat had ingelicht.
Maar op de vraag van Feller of het CDA nog
vertrouwen had in de VGB-wethouder, ver
klaarde Van Oostenbrugge dat er geen reden
was om dit vertrouwen op te zeggen.
Twijfel bij CDA
Toen de datum van 6 november naderde ont
stond er volgens Feller bij het CDA steeds
meer twijfel over het late informeren van
wethouder Grinwis. Feller verklaarde dat hij
gevraagd had of er nieuwe feiten waren. De
fractie van het CDA gaf toen aan dat er spra
ke was van wat onderlinge wrijving binnen
de leden van het college. Gaandeweg werd
het de VGB-fractie duidelijk dat wethouder
Grinwis toch de motie van wantrouwen
moest krijgen.
"Tragisch en onbegrijpelijk" noemt het
VGB het aannemen van de motie op 6
november. "De heer Grinwis was ten tijde
van de ondertekening van de Vermogensver
klaring niet eens lid van het toemnalige col
lege. Het simpele boetekleed wat aangetrok
ken werd door de burgemeester voor het niet
informeren werd gewaardeerd en vond men
voor dat moment voldoende, maar het toege
ven van Grinwis van zijn foute inschatting
was bij lange na niet genoeg. Deze motie
was een snoeiharde afstraffing voor zijn rol
in het hele verhaal", aldus Feller.
Hij vroeg zich af of er bij de verschillende
raadsleden niet meer andere motieven speel
den bij het aanvaarden van motie. "Er is wel
licht een stok gevonden om de hond te
tf, -•<»1
"•1 J*^^
>•- »»»^'»«£-.
Deze vraag- en antwoordrubriek staat geheel ten dienste van de lezer die er
kostenloos gebruik van kan maken. Uw vragen op velerlei gebied kunt u stu
ren aan: Redactie Eilanden-Nieuws, Postbus 8, 3240 AA Middelharnis, met
in de linkerbovenhoek 'Vragenrubriek' vermeld. De vragen worden door
deskundigen beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzending
Compleet met antwoord in deze rubriek worden gepubliceerd.
Vrienden brachten voor ons uit Rusland een
houten pop mee, waarin een andere zat en
dfiarin weer een kleinere, en zo 12 in totaal.
Er zou een Russische sage aan verbonden
zijn, maar die hadden zij niet verstaan. Kent
u dat bijbehorende verhaal:'
Antwoord: Die poppetjes heten 'koeklosj-
ki', dat is het meervoud en verkleinwoord
van 'koekla' (pop). Ze komen oorspronke
lijk uit de Oeral en zijn elk uit één stuk hout
gesneden. Men zet alle mannetjes naast
elkaar in volgorde van klein tot groot en ver
telt dan het verhaal over de alles ver
slindende beer. Het begint met een vliegje
dat aas eet, maar deze vlieg wordt door een
spin gegrepen. De spin wordt door een pad
opgehapt en die verdwijnt in de maag van
een slang. De slang wordt opgepeuzeld door
een vogel en die vogel wordt door een kat
gevangen. De kat vormt de maaltijd van een
vos. De vos valt ten prooi aan een wild
Avijn. Dat zwijn wordt gegeten door een
mens, maar de mens wordt op zijn beurt ver
slonden door de grotere bruine beer, die in
Rusland als machtigste van alle dieren werd
beschouwd. Al vertellende schuift men de
poppen in elkaar, zodat uiteindelijk de groot
ste overblijft. Wie niet precies tot 12 komt,
kan er een dier bijvoegen. Vroeger waren
alle poppen dierenfiguren, maar in de huidi
ge vorm passen al die gelijke figuren beter in
elkaar.
Ik heb een afwasmachine gekocht, gebruik
de voorgeschreven was- en glansmiddelen,
maar krijg mijn bestek er telkens gevlekt uit.
Wat kan er aan de hand zijn?
Antwoord: Omdat u niet opgeeft van welk
materiaal uw bestek vervaardigd is, kunnen
wij uitsluitend enige algemene opmerkingen
maken. Echt zilver bijvoorbeeld kan reeds
donkere vlekken vertonen onder invloed van
de zwavel verbindingen die in de. atmosfeer
voorkomen. Het wordt ook snel aangetast
door het oxaalzuur in rabarber en dergelijke
groenten. Blijft tafelzilver enige tijd liggen
voor het wordt afgewassen, dan kunnen de
daarop aanwezige voedselresten ontleden en
kan het zilver door zuren en zwavelverbin-
dingen donker kleuren. Dergelijke vlekken
kunnen met een zilverpoetsmiddel worden
weggepoetst. Voor een aantal zilverlegerin
gen en verzilverde vorken, messen en lepels
geldt het zelfde. Is het heft van een mes van
zilver en het lemmet van roestvrij staal, dan
kunnen er door zgn. contactcortosie op het
grensvlak van beide metalen vlekjes ont
staan. Daarom moeten verschillende metaal
soorten besUst gescheiden in de korven van
een afwasmachine worden gelegd, want als
De betere woninginrichting sinds 1920
Zandpad 36, Middelharnis, Tel. (0187) 48 27 84
slaan". Het VGB denkt dat het stemgedrag
bij de diverse partijen gebaseerd is op de
opgelopen frustraties en teleurstellingen van
de vorige coalitieonderhandelingen.
Ook Bakelaar wist van verklaring
Sprekend over de kandidaatstelling van
Bakelaar vond Feller het vreemd dat juist
Bakelaar naar voren werd gedragen in de
plaats van Grinwis. Want volgens hem wist
ook - toenmalig - wethouder Bakelaar af
van de Vermogensverklaring. Daarom had
hij liever gezien dat de PvdA met een wet
houder van buiten de raad was gekomen.
Tijdens de behandeling van de begroting
voor 2004 op 11 december zal er nog uitge
breid teruggekomen worden op de collegeaf
spraken en de veranderingen in de begroting.
Pianist Jan Mulder geeft een kerstconcert
met leden van zijn orkest 'Het Mulder Cons
ort' op zaterdag 13 december in de Goede
Herderkerk te Rotterdam. De kerk is gelegen
nabij de A 20 afslag Centrum.
Mulder heeft weer een bijzonder programma
weten samen te stellen met zeer fraaie kerst-
muziek en een aantal composities van de
nieuwe cd Grandezza. Meer daarover kunt u
lezen op wwwjan-mulder.nl Er is geen kle
dingvoorschrift. De zaal gaat open om 19.15
uur. Aanvang 20.00 uur. De kerk is goed
verwarmd.
Toegangsprijs 15,00 inclusief garderobe,
programmaboekje en korting op de cd Écos-
saise Christmas.
U kunt kaarten reserveren via
www.concertticket.nu.
Wees op tijd aanwezig; uw reservering geeft
geen recht op een gereserveerde plaats!
Meer informatie via telefoon 0343 431571.
er zilver en stalen bestek in één vak terecht
komen, kunnen er op alle aanrakingspunten
dergelijke corrosieplekken te zien zijn. Ook
op voorwerpen van uitsluitend roestvrij staal
kan zich dat verschijnsel hier en daar voor
doen, maar dat is een kwestie van kwaliteit
van het bestek. De zorg die tijdens de fabri
cage wordt besteed aan het spanningsarm
gloeien van het staal, blijkt namelijk van
grote invloed te zijn op de corrosiebesten-
digheid. Machinaal afwassen dumt immers
veel langer dan met de hand vaatwassen en
er treden grote temperatuurswisselingen bij
op. Aluminium pannen zullen na een beurt
in de afwasmachine ook een kleurverande
ring ondergaan en/of een dof(fer) aanzien
krijgen. Minder goede kwaliteit plastic
schaaltjes kunnen door de hoge temperatuur
vervormen, ofwel de kleuren vervagen. Het
is daarom van belang bij de aanschaf van
bestek, pannen en ander keukengerei om
materiaal te vragen dat bestand is tegen
behandeling in een afwasmachine.
Ik mag geen zuur voedsel meer gebruiken in
verband met een maagzweer. Wat moet ik
dan met die zure (extra) vitamine C aan?
Antwoord: Vitamine C is niet alleen in de
vorm van ascorbinezuur, maar ook als het
niet-zuurvormende natriumascorbaat of cal-
ciumascorbaat te koop en dat is even effec
tief als de zure tabletjes die u eerst nam.
Waar komt toch de voornaam Jaspar van
daan?
Antwoord: Jasper en Gasper komen, met al
hun verbasteringen als Gasparin en Jesper en
de vrouwelijke vormen als Jappe, Jasperina,
Kaspertsje, enz., uit Caspar, in het Latijn:
Casparius. Een bekende Caspar was één van
de Drie Wijzen (of Koningen) uit het oosten,
die zijn naam zou danken aan het Perzische
woord 'kandschar', dat schatbewaarder
betekende.
"Het gekrookte riet zal Hij niet
verbreken, en de rokende vlas
wiek zal Hij niet uitblussen.
(Jesaja 42:3)
Deze woorden, gesproken door de profeet
Jesaja, waren in eerste instantie gericht tot
het joodse volk in ballingschap. Door hun
afval van God en het niet luisteren naar Zijn
stem, had dat volk Zijn toom over zich
gehaald. Hun dienen van God was enkel een
uitwendige aangelegenheid. Schijn zonder
zijn. Zonder iimerlijke beleving. Als straf op
hun zonden waren zij gedeporteerd naar
Babel.
Maar dan blijkt, dat de ontrouw van het volk
de trouw van God niet opheft. De Heere
ontfermt Zich over zijn volk. Hij gedenkt
aan zijn Verbond. Het BondsvoUc mag terug
keren naar het vaderland. Daartoe gebruikt
de Heere de Perzische koning Cyrus
(Kores) als zijn knecht, zonder dat deze daar
notie van heeft.
Maar dan, geleid door de Geest van de pro
fetie, mag Jesaja profeteren over een andere
Knecht! Over de grote Knecht, de Heere
Jezus Christus. Jesaja 42:1-12 is één lofzang
op de Messias die Israël verwacht en in Wie
al de volken van de aarde gezegend zullen
worden. Hoe zal deze Knecht des Heeren te
werk gaan? Dat lezen wij in onze tekst: "Het
gekrookte riet zal Hij niet verbreken, en de
rokende vlaswiek zal Hij niet uitblussen.
'Gekrookt riet' en: 'rokende vlaswiek'. Dat
zijn de twee beelden waarmee bepaalde
mensen worden aangeduid. Riet is broos.
Het biedt weinig weerstand. Terwijl de diep
gewortelde eikenboom zelfs ruwe stormen
weerstaat, wordt de rietstengel licht door de
wind heen en weer bewogen. En gekrookt of
geknakt riet deugt nergens meer toe. De
mensen zijn geneigd het als waardeloos weg
te werpen. De rokende vlaswiek is de pit van
de tuitlamp waarmee in het Oosten de
woning werd verlicht. Door gebrek aan de
nodige ohe, flikkert de pit nog flauw, maar
zal spoedig uitdoven. De huisvrouw is
geneigd die rokende vlaswiek maar te doven.
Niet alle gelovigen hebben een sterk geloof
Er zijn ook zwak- of kleingelovigen. De
opgeroepen beelden van het 'gekrookte riet'
en de 'rokende vlaswiek' hebben betrekking
op deze zwak- of kleingelovigen. Neen, ze
zijn niet ongelovig, maar htm geloof is inge
zonken.
Gebogen onder een diep besef van hun zon
den, mishagen en veroordelen zij zich. Ze
roepen om genade, maar zonder veel ver
wachting. Anderen zijn teneergeslagen,
omdat ze weinig vorderen in de heiligma
king. In plaats van meer heilig, worden zij
meer onheilig. Weer anderen moeten klagen
over verachtering in de genade. Het was hun
vroeger beter dan nu. In de tijd van de eerste
liefde mochten ze dicht bij de Heere leven.
Genoten zij vrede door het geloof in de Heere
Jezus Christus.
En nog, als in de prediking de dierbaarheid,
de algenoegzaamheid, beminnelijkheid en
goedheid van de Heere Jezus wordt voorge
steld, drinken zij het Woord in als een dorsti
ge het water. Maar zij verkeren in onzeker
heid omtrent hun eeuwige toekomst. Ze mis
sen de zekerheid van het geloof Twijfelen of
ze wel deel hebben aan de Heere Jezus en al
Zijn weldaden. Ze vrezen zich te bedriegen
voor de eeuwigheid. De satan valt hen aan.
"er is voor u geen heil". Er is de strijd tegen
de wereldse begeerlijkheden en het eigen
zondige vlees. Geheel ellendig, zien ze hun
beeld getekend in het gekrookte riet en de
rokende vlaswiek.
Maar hoor nu wat Jesaja mag profeteren van
de Heere Jezus Christus: "Het gekrookte riet
zal Hij niet verbreken, en de rokende vlas
wiek zal Hij niet uitblussen".
Welk een bemoedigende omschrijving van
het geduld en de liefdevolle teerheid van de
Heere Jezus. Hij wil mensen, die verslagen
zijn over hun zonden, die hopen op genade
maar nog zo weinig het heil in Christus zich
durven toe-eigenen, troosten met de verzeke
ring, dat Hij het gekrookte riet niet zal ver
breken en de rokende vlaswiek niet zal uit
blussen. De mensen, ook de 'vrome' mensen,
zijn geneigd het kleingeloof ver weg te wer
pen. Ze meten de mens naar door hen bepaal
de maatstaven. Wie daar niet geheel aan vol
doet, wordt afgeschreven. Ze breken met
ruwe handen graag kapot, wat ze niet voor
vol laten meetellen.
Geheel anders gedraagt zich de Heiland. Hij
ontfermt Zich over het ellendige en verlore
ne. Tijdens zijn rondwandeling op aarde,
raakte hij de melaatse aan en genas hem. De
zondares, dat geknakte riet, gemeden door de
mensen, sprak Hij vriendelijk toe en gaf haar
Zijn vrede. De tollenaren waren veracht en
gehaat, maar Jezus at en dronk met hen. Hij
nam de boetvaardige moordenaar aan het
kruis, die rokende vlaswiek, mee naar het
Paradijs.
De Heere ontfermt Zich over het kleine, het
nietige en zwakke, over dat wat niets is in
zichzelf. "Hij zal geduld hebben met de
zwakheid der arme zondaren, en Hij zal hun
verslagen geweten verkwikken en hen ver
troosten door de belofte van de vergeving
hutmer zonden", (kantekeningen bij de S.V.)
Hij is nabij de gebrokenen van hart en de ver
slagenen van geest. Hij is de Hogepriester,
Die medelijden heeft met onze zwakheden.
(Hebr. 4:15). De vraag is niet of ons geloof
groot of klein is, de vraag is, of ons geloof
een waar geloof is, gewerkt door het Woord
en de toepassing door de Heilige Geest.
"Een zwak geloof geeft een mens net zozeer
een aandeel aan Christus als een sterk geloof,
ofschoon het niet dezelfde vreugde ver
schaft". (J. C. Ryle). En ook dit: "We dwalen
grotelijks als wij de eerste bewegingen van
een ziel naar Christus niet aanmoedigen".
Misschien wordt ons zwak geloof door de
mensen ver weggeworpen. Laat dan de
gedachte ons troosten, dat de Heiland het
gekrookte riet niet verbreekt en de rokende
vlaswiek niet uitblust. Hij heelt het gebroke-
ne; Hij blaast door de Heilige Geest de vlas
wiek aan, tot deze weer licht geeft, licht van
leven, lieven loven.
Dit woord is geen lofzang op het zwakke
geloof
Het is veelmeer een lofzang op de barmhar
tigheid van de Messias, Die gekomen is om
het zwakke te sterken. Zijn liefde wordt niet
verbroken, ook niet door onze ontrouw en
ons soms zo kille hart.
De Heere laat niet varen wat Zijn hand
begon.
Van die trouw, zingen wij, vol verwachting:
"De Heer' is zo getrouw als sterk.
Hij zal zijn werk voor mij volenden
en bidden tegelijk:
"Verlaat niet wat uw hand begon,
O, Levensbron,
Wil bijstand zenden
(Psalm 138:4, berijmd)
B. H.H.
10 december is de dag van de Universele
Verklaring van de Rechten van de Mens, in
1948 op die dag door de VN aangenomen.
Jaarlijks is deze dag voor Amnesty Interna
tional een bijzondere actiedag. Om practi-
sche redenen wordt de 'viering' ervan soms
enkele dagen verschoven; dit jaar door de
Groep Goeree-Overflakkee van Anmesty
dus naar vrijdag(avond) 12 december. Op
d'n Diek zullen dan aan het winkelend
publiek kaarsen worden uitgereikt met daar
aan bevestigd de slogan 'Gerechtigheid
Wereldwijd'. Ook zal het winkelend publiek
worden gevraagd de Amnesty-actie voor
mensenrechtenactivisten te ondersteunen
door enkele petitieUjsten te ondertekenen die
zullen worden toegezonden aan regeringen
die het minder nauw nemen met de bescher
ming van mensenrechtenactivisten.
Recht op onderwijs, vrijheid van meningsui
ting, andere fundamentele vrijheden - Ze
behoren gemeengoed te zijn en aan niemand
te worden onthouden. Maar helaas is zo'n
sitaatie meer uitzondering dan algemeen.
Mensenrechten worden bedreigd en aangetast
door superioriteitswaan, machtshonger.
armoede en nog tal van andere factoren. Een
onrecht dat wereldwijd miljoenen slacht
offers maakt. Gelukkig stellen ook overal ter
wereld miljoenen andere mensen, bekend of
onbekend, individueel of in georganiseerd
verband, zich teweer tegen dit otffecht. Deze
mensen - mensenrechtenactivisten - spelen
een cruciale maar vaak gevaarlijke rol in een
streven naar samenlevingen waarin mensen
rechten niet langer geschonden worden. Som
migen van hen krijgen wereldbekendheid:
Nelson Mandela, de Dalai Lama, Aung San
Suu Kyi, om maar enkele namen te noemen.
Heel veel anderen doen hun werk in vols
trekte anonimiteit. Mensenrechtenorganisa
ties maar ook kerken en vakbonden proberen
hen bij te staan door regeringen aan te spre
ken op hun verantwoordelijkheid om actief
een bijdrage te leveren aan de bescherming
van deze mensen. Ze baseren hun oproep op
de VN-Verklaring over de Verdedigers van
de Mensem-echten.
De petities waarvoor op 12 december ook op
D'n Diek ondersteuning wordt gevraagd
stuurt Amnesty International naar de rege
ringen van: de Filippijnen, Indonesië, de
Democratische Republiek Congo, Zimbab
we, Wit-Rusland, Turkije, Algerije, Israël en
de Bezette Gebieden, Colombia, Guatemala.
-60-
Zelf houdt hij ook van dieren, maar Heleen is zo pre
cies. Die wil absoluut geen hond of kat in huis. Toch,
als Heleen haar kind met Tombo ziet spelen, kijkt ze er
wel wat anders tegenaan.
Voor Elske zou het inderdaad goed zijn, denkt ze. En
als Tombo ook haar om aandacht vraagt, streelt ze zijn
brede kop. De hond legt zijn logge poot even vertrou
welijk op haar been.
"Braaf beest", zegt ze en ze klopt hem op zijn rug.
Dan ziet Tombo zich genoodzaakt de poot nog eens
stevig op haar neer te zetten. Ze duwt hem niet weg,
ook al blijft hij een poos zo zitten.
"Zullen we een eind gaan lopen?" vraagt Toke in de
loop van de middag.
"Daar heb ik wel zin in. Jij dan. Heleen?" vraagt Rob.
"Jawel", zegt ze, maar het klinkt niet erg enthousiast.
Maar als ze in het bos lopen, moet ze toegeven dat het
heerhjk is. Tombo springt om hen heen en verdwijnt af
en toe ook in het struikgewas om even later wild
blaffend te voorschijn te komen. Hij blijft vooral bij
Elske in de buurt.
"Jullie zijn goede vriendjes", zegt Toke tegen haar.
"Ik wou, dat Tombo van ons was", antwoordt het meis
je.
"Dat grijp ik", zegt Toke, "maar wij willem Tombo
voor geen goud missen. Hij is een beetje ons kind."
"Heeft u dan geen echt kindje?" vraagt Elske.
"Nee", antwoordt Toke zacht. "Wij hebben geen
kind."
Ze heeft wel een kind, maar dat leeft niet meer. Daar
wil ze dit jonge mensenkind niet mee belasten. Boven
dien zou Elske nog meer vragen gaan stellen, als ze dat
wist. Frederik heeft het gehoord. Hij kijkt schuin ach
terom en houdt zijn pas in, zodat hij naast haar komt te
lopen. Even rust zijn hand op de hare. De anderen heb
ben het niet gehoord. Ze zijn vol aandacht voor de
omgeving. Het is ook een schitterend gezicht al die
sneeuw op de bomen en struiken. De ongerepte paden,
waar nog niemand op gelopen heeft.
"Dat pad is zo schoon. Rob, zie je het", fluistert
Heleen, "Zo onbezoedeld. Dat heeft nog geen mens
vernield."
Hij begrijpt, dat ze meer bedoelt met deze opmerking.
Hij zou haar willen helpen, maar hij kan het niet. Wat
moet het diep zitten, dat het geen dag, zelfs geen
minuut uit haar gedachten is. Hij moet toch maar niet
te lang wachten om hulp te zoeken, neemt hij zich
voor. Hij graait wat sneeuw en pepert Elske ermee in.
Het kind heeft rode wangen van de opwinding en van
de buitenlucht.
"Dit moesten we veel meer doen", zegt hij. "Elske ziet
er nu zo gezond uit. Jij trouwens ook."
"Voor jou is het ook goed", antwoordt ze.
Fijn, dat ze ook aan hem denkt. Vaak zit ze in hetzelf
de kringetje, dat draait om de ellende die ze meege
maakt heeft.
"We moeten er maar een gewoonte van maken om eUce
zaterdagmiddag een eind te gaan lopen en jij gaat voor
taan eUce middag een half uur wandelen."
"Dan zal ik toch een hond aan moeten schaffen", zegt
Heleen.
"Krijgen we een hond!" gilt Elske, die dat net hoort.
"Dat weet ik niet, hoor", antwoordt Heleen, maar ze is
er niet zo afkerig meer van als ze altijd geweest is.
"Af, zegt Elske tegen Tombo. De grote hond luistert
perfect.
"Blijf!" zegt ze dan en ook daar gehoorzaamt hij aan.
Het is een mooi gezicht om het meisje met het dier
bezig te zien.
"We moeten zo langzamerhand teruggaan", zegt Toke.
"Anders hebben we straks geen tijd meer om rustig
brood te eten."
Als ze bij de boerderij aankomen, willen Rob en
Heleen afscheid nemen, maar daar wil Toke niets van
weten.
"Jullie eten een boterham mee. We vinden het juist zo
gezellig, dat jullie er zijn. Ik heb er helemaal op gere
kend", zegt ze ten overvloede.
"Dan doen we het", antwoordt Rob.
"Hoi, hoi!" roept Elske en trekt Tombo aan zijn oor.
"Voorzichtig zijn, Elske. Tombo is heel lief, maar als
je hem per ongeluk pijn doet, zou hij kunnen bijten",
zegt Toke.
"Maar ik wil hem helemaal geen pijn doen", zegt Els
ke.
"Dat weet ik wel, maar dat begrijpt een hond niet. Het
is en blijft een dier."
"Maar wel een lief dier", zegt Elske.
"Dat is zo", antwoordt Toke. "Kom, jij mag me helpen
tafeldekken. Dat kun je vast wel. Jij bent zo'n grote
meid."
Het is heel gezellig met z'n allen. Toch moet Toke
onder de maaltijd vaak aan Willem denken. Anders
vroeg ze Thonia en hem altijd samen met Kerst. Dat
is voorbij. Maar als Willem inderdaad goed heen is,
mag ze hem niet terug verlangen. Ze mist haar zwa
ger echter meer dan ze zeggen kan en Frederik heeft
ook veel aan hem verloren. Hij is stiller de laatste
tijd. Het verlies heeft hem zeer aangegrepen. Hij is
nu ook de laatste man van het geslacht Van Woudri-
chem. En al zegt hij het niet, ze voelt, dat hij de laat
ste jaren over het voortbestaan van de boerderij
inzit.
Frederik leest het Kerstevangelie. Elske luistert heel
aandachtig. Haar donkere ogen zijn onafgebroken op
Frederik gericht. Ze heeft verbaasd gekeken, toen Fre
derik hardop voorging in gebed. Als Frederik gaat dan
ken, is er weer even de verwondering.
"Papa praat nooit hardop", zegt ze, als hij het gebed
beëindigd heeft. "De wou, dat papa het ook deed."
Er valt een ongemakkelijke stilte.
"Ik moet naar m'n vee mensen", zegt Frederik.
Hij neemt hartelijk afscheid van zijn gasten.
"Mag ik weer met Tombo spelen?" vraagt Elske
"Nog even. We gaan zo naar huis", antwoordt haar
moeder.
"De vind het hier juist zo fijn. De wil hier graag blijven",
zegt Elske. "Mag het mevrouw?"
Toke wordt er verlegen van.
"Het mag, hè?" Dan ga ik de hele dag met Tombo spe
len", houdt de kleine vol.
"En met de poes", zegt Toke.
"Heeft u ook een poes? Mag ik die ook eens zien?"
"Een andere keer, Elske", zegt Heleen. "We gaan nu
naar huis."
"Maar ik wil zo graag hier blijven. Waarom mag het
niet?" vraagt Elske.
Haar lip trilt.
"Daarom niet", antwoordt Heleen.
Ze kijkt Rob hulpzoekend aan. Ze kan haar kind toch
zomaar niet bij vreemden achterlaten? Hij weet toch,
wat er gebeurd is. Als ze nu even met Rob kon over
leggen. Rob ziet de vragende blik in haar ogen. Toke
ziet het ogenspel tossen die twee en begrijpt. Heleen
heeft zoveel meegemaakt in haar jonge jaren. Ze is het
vertrouwen kwijt. Het zal lang duren, voordat ze dat
weer terugheeft. Als ze het ooit terugkrijgt.Daarom
zwijgt ze en vraagt aan Elske of ze mee naar de poes
gaat kijken. Het kind is daar direct voor te vinden. Rob
en Heleen moeten dit zelf uitzoeken. Het is hun kind.
"Doe het maar gerust", zegt Rob zacht tegen Heleen.
(wordt vervolgd)
