mmmm.
J. KERN, Sommelsdijk
ROOMBOTER
u
n
iinje 650 jaar Oosterland
Gereformeerde Kerk Middelharnis
zegt 'ja' op SoW-fusie
mm m imwmiimmmt m mmw
Advertentien.
Hoofdkeclit
Hoofdknecht
P. KASTELEIN SOMMELSDLIK
EIIAt1DQf.rnEUW5
U zoekt iets special
voor uw drukweii^
Gespreksgroep
Christenen en Christenen
Resultaten ASO-project
2de BAEKEB
V „„„M„„W,„. nn„„„«„„
a
m
Wollen- en gestikte Dekens.
Voor de Winter ontvaugen een uitgebreide
keus in onderstaande,
Gr.
Koppel witviswedstrijd
'de Viscromte'
Goeree Overf lakkee
Wooj
doeree Overf lakkee
Inleveren
rommelmarktspullen
Ophalen oud papier
Ouddorp
^^Ki'ïJèWaal
90 jaar geleden
17 tot 31 Oktober 1913
Antirevolutionair
IN HOC SIGNO VINCES
Orgaan
w. riedijk.
l, riedijk. 7450
Jb riedijk.
W. RIEDIJK-Grevenstuk.
Dirksland, October 1913.
Tegen 1 Maart a.s. gevraagd een
bekwame
of HOOFOKNECIIT met inwonend
2de KNECHT, bij JOH. BUTH onder
Den Bommel. 7460
Het bestuur der Coup. Bakkerij
t Volhardingte Dirksland roept solli
citanten op voor 7456
voor den tijd van -^ 14 maanden ter
vervanging van een militieplichtige, op
een salaris van elf jüulden per week.
Indiensttreding 1ste week in Janu
ari 1914. 7456
Fr. br, aan den Secr. J, C. DE
BONTE fe Dirksland vóór 15 Nov. a. s.
Tegen 1 Maart a. s. gevraagd een
Adres J. L, KWAK Landbouwer
Melissant. 7454
P Cosfiiiimrokkeii Taitaf 70 vl9. laiifi-,
-g Alle ^(Miiaakle OI\ E K G O li E R E N
Heeren Cosliiiiins, Riii(ler|>akjes,
GtMlriikle Pilobroeken.
Oliejassen,
u
o
ft
Oliepypen.
Bever ManshenHlen en -Broeken.
Iedere ^veek versche aanvoer
van „de Eerstelinti" te tirielle tegen flabrick§-
prUs franco Iiuis bij
ALS:
lleeren en Jon^eheereu Ulsters, Ucini'^, Jek
kers, Jongens- en l4.inder)HsJps, names- en
Kinilernianteislllouses, Bonten, C^ostiiuni-
rokken. Onder- en llovenrukken,Miaals. Ilnnti
sekofnen, Kinilerkapjes en Hoedjes, liielireide
tiiofdoren, llekens enz. enz.
Aanbevelend,
Publikatie van de Vereniging Streekmuseum, Kerkstraat, Sommelsdijk.
E.BL
Dit is geen schilderij, nee het is een
ansichtkaart van Middelharnis ter
hoogte van de rotonde bij het Water-
schapshuis. In de jaren negentig van
de twintigste eeuw is hier beneden aan
de dijk een nieuwbouwwijk verrezen.
De situatie is totaal veranderd. Nu
denkt u dat ik u meer ga vertellen over
het landschap ter plaatse. Dat doe ik
wel in het kort, echter ik wil het ook
met u hebben over een verdwenen
molen en de visserij. Het gebied op
deze ansichtkaart wordt van oudsher
'Het Prikgat' genoemd. Waar komt
deze naam vandaan?
Uitslag van 25 oktober 2003
Ophalen oud papier
Middelharnis
I Antwoordstrook Ja, ik ken een oud-Oosterlander, namelijk: 1
PAGINA 6
VRUDAG 31 OKTOBER 2003
In haar vergadering van 22 oktober
2003, na de gemeente te hebben
gehoord, heeft de kerkenraad van de
Gereformeerde Kerk Middelharnis
besloten om 'ja' te zeggen op de fusie
van de Gereformeerde Kerken in
Nederland, de Nederlandse Hervorm
de Kerk en de Evangelisch Lutherse
Kerk in het Koninkrijk der Nederlan
den. Zij heeft dit besluit gebaseerd en
gemotiveerd als door de 'Achttien' (9
NHK+9 GKN) is aangegeven in haar
oproep van 1961, als is opgenomen in
de verklaring van overeenstem
ming in 1984 van de gezamenlijke
kerken en als opgenomen in het
besluit van de gezamenlijke synoden
van juni 2003.
De tekst van de verklaring van de 'Achttien'
luidt (samengevat): 'de gescheidenheid van
de Hervormde kerk en de Gereformeerde
Kerken kan niet langer geduld worden".
Verklaring van overeenstemming, de vier
kernen van belijden (NHK+GKN in 1984):
1. Beide kerken belijden de rechtvaardiging
van de zondaar, alleen door genade, zon
der enige verdienste. Hierin klopt het hart
van het belijden der Reformatie.
2. Beide kerken belijden, dat de kerk het
Lichaam van Christus is. De kerk ont
spruit dus niet aan onze inzichten en
daden en is daarvan niet afhankelijk. Haar
ontstaan en bestaan ontvangt zij uit Chris
tus. Alle leden zijn afhankelijk van het
ene Hoofd, maar ook op allerlei wijze
afhankelijk van elkaar.
3. Beide kerken belijden dat Gods openba
ring de waarheid is. Zij bestaan dankzij
die waarheid, zij kunnen alleen leven in
de waarheid. Dit in-de-waarheid-zijn ver
bindt gelovigen tot eenheid.
4. Beide kerken belijden dat de kerk in
dienst staat van het komende Rijk. Jezus
Christus heeft leerlingen om zich heen
verzameld, opdat zij getuigen zouden zijn
in de wereld. De gemeente wordt opge
roepen om gezonden te worden.
Natuurlijk is er zorg bij de Gereformeerde
Kerk Middelharnis hoe dit zich verder gaat
ontwikkelen. Toch hebben wij gemeend dat
de scheiding van de kerken niet kan voort
duren. Niet omdat we het organisatorisch of
financieel niet meer kunnen redden; niet
omdat het min of meer inleveren van de zelf
standigheid ons geen pijn doet. Maar laten
we als Christenen samen optrekken. We
hebben elkaar genoeg te leren en/of te bevra
gen. Wij zijn van mening dat we meer eens
gezind moeten zijn. Nu is er de kans om een
stap te zetten.
Iedereen die zich aangesproken weet door de
discussie rond Samen op Weg, voor of tegen
deze fusie, binnen of buiten onze kerk, wil
len we het boekje 'Verenigd Op de drempel
van de Protestantse Kerk in Nederland', uit
gegeven door de Samen op weg Kerken, van
harte aanbevelen om te lezen. (ISBN 90 239
1527 5 en voor 10 verkrijgbaar in iedere
goede boekhandel).
Neem daarnaast, als het even kan, de moeite
om kennis te nemen van de informatie op de
internetsite www.sowkerken.nl.
Nadere infonnatie is verkrijgbaar bij de scri
ba van de Gereformeerde Kerk Middelhar
nis, Postbus 133, 3240 AC Middelharnis.
Thoom Gille, Preses Gereformeerde
Kerk Middelharnis
Bel (0187) 47 10 20 of mail n
De oecumenische gespreksgroep Christenen
en Christenen komt woensdagavond 5
november weer bijeen. Het thema is; Ken
nismaking met iconen - Inleiding: mw. J.C.
van Puffelen.
Bij het zien van een icoon wordt nog al eens
aan 'rooms' gedacht. Maar de Rooms
Katholieke kerk is niet de oorsprong van de
iconen en het zijn ook niet zomaar mooie
atljeeldingen. Na een korte algemene inlei
ding over het doel en gebruik van iconen
zullen we er met behulp van dia' s een aantal
gaan bekijken en proberen te ontdekken wat
zij ons te zeggen hebben. Op deze avond zal
er niet worden ingegaan op de techniek van
de vervaardiging van iconen en evenmin op
de ontwikkeling van deze religieuze kunst in
de loop der eeuwen.
Waar: in het koetshuis van de Remonstrant
se kerk, van Gorcumstraat 22 te Sommels-
dijk. We beginnen om 19.30 uur, en stoppen
zo rond 2115 uur. Daarna kunt u aansluitend
vrijblijvend het oecumenisch avondgebed
bijwonen wat om 21.30 uur in de Remonst
rantse kerk word gehouden. Heeft u zin om
te komen? U bent van harte welkom. De
koffie staat klaar.
Op zaterdag 17 september ging het Project
Aanpak Scooter Overlast (ASO) van start. In
zes weken tijd werd een groot aantal contro
les in de regio Rotterdam-Rijnmond uitge
voerd waarbij 934 bromfietsen en scoorters
werden gecontroleerd. In totaal werden er
117 bromfietsen in beslag genomen en 1455
processen-verbaal uitgeschreven voor onder
meer te veel vermogen van de bromfiets,
onverzekerd rondrijden en gevaarlijke rijge
drag. Twaalf scooterrijders werden aange
houden, onder andere op grond van de Wet
Wapens en munitie en de Opiumwet.
Op 26 oktober werd de laatste controle in het
kader van het ASO-project gehouden. Deze
nieuwe werkwijze van bromfietscontroles
wordt voortgezet in de districten van de poli
tie Rotterdam-Rijnmond.
26 October a. s. hoopt onze geliefde Va
der en Grootvader 7455
ANTON VAN PUOOIJEN
zijn 89,sten verjaardag te herdenken.
J. STOK EN HuisniiZiN,
Dirksland, October 1!I13
Wuor de lalrijko ('ii hartelijke be
wijzen v.in dRehieming ontvangen
bij bet overlijden van mijnen gelief
den Echlgcrioot, den heer
VVILLKM VAN EESTEÜEN,
betuig ik bij deze niijnen hHrleiijkrn
«laiik.
Wed. W. van Ke.stcreii- Za;uor.
Nieuwe Tmge, 2o Uet. lülo
Woor de vele blijken van belangstel-
ÜDg ondervonden bij het ovei'lijden
vau onze geliffde Moeder Behuwd-
en Grootmoeder, betuigen wij bij dezen
onzen iiartelijken dunk.
ai
p. BIJ CD
O)
GROOTE KEUZE IN 7392
CD
N^^K^^B^^.
f Groeten uit
I grootmoeders tij dj
(4) - door: Jan Both
We zien hier de Oudelandsedijk, door de
Meneersenaers steevast de 'Stadsendiek'
genoemd. Links loopt de Molenweg. Ergens
ter hoogte van dit punt moet een molen heb
ben gestaan. In een akte uit 1578 tussen de
heerlijkheid Middelharnis en Pieter Schou-
tens verklaart laatstgenoemde dat hij binnen
een bepaalde tijd een korenmolen zal laten
bouwen op de plaats 'daer den anderen
gestaen heeft ofte daeromtrent'. De molen
uit 1578 moet een houten standerdmolen
zijn geweest. Dit was een molentype, dat bij
zeer harde storm omver kon waaien. Zo ook
de Meneerse molen. Op 7 juli 1631 om
streeks 14.00 uur werd de molen door een
zwaar onweer vernield: '...de koorenmoolen
omgeslaagen ende al het houtwerk verbrij
zeld, den moolenaar onder den voet geraakt,
de kap en de spanning van het moolenhuis
weggeslaagen, zoo dat dien nergens te vin
den was geweest ende men vast stelden dat
dezelve over de gorzen heen tot in het Diep
was gevloogen". De molen en het molenhuis
werden gerepareerd, totdat de molen voor de
tweede maal letterlijk 'de lucht in ging'." In
1718 verzocht Huijbregt van der Croon,
eigenaar van de molen, een nieuwe stenen
korenmolen op te mogen richten op de West-
dijk, dit wegens 'het omver waijen van de
oude moolen, gestaen hebbende op de Oost-
dijck buyten desen dorpe'
Het bruggetje over de Vliegers is op deze
ansichtkaart nog in oude staat. In 1927 is er
een betonnen bruggetje voor in de plaats
gekomen; later is deze verbreed. De Vliegers
ligt er nog steeds, maar het bruggetje heeft
inmiddels plaats moeten maken voor een
brede dam, zodat je het niet meer in de gaten
hebt dat je een oude kreek passeert. De weg
loopt nu ook naar boven. Tot voor een aantal
jaren, toen de rotonde er nog niet was, kon je
linksaf en rechtsaf. Recht voor je lag de
Oudelandsedijk. Op de ansichtkaart ligt aan
het eind van de Molenweg in het dijktalud
een grindbak. Hier lag een voorraad grind in
waarmee de mensen van de gemeente of van
het waterschap - afhankelijk van wie het
beheer had van de betreffende weg(en) -
putten/gaten in de wegen konden opvullen.
De meeste wegen buiten het dorp waren des
tijds nog grindwegen, of ze waren helemaal
nog niet verhard. De bomen op de dijk zijn
in 1935 gerooid. Naderhand zijn er weer
nieuwe geplant, maar die zijn ook alweer
vervangen door jonge aanplant.
Nu wil ik nog even terugkomen op de naam
'Prikgat'. Middelharnis was vroeger een
belangrijke vissersplaats. De visserij was die
met de beug en niet met netten. De beug was
een lange lijn, soms wel enkele kilometers
lang. Op bepaalde afstanden zaten zijlijntjes,
die 'sneuen' werden genoemd. Aan elke sneu
zat een vishaak. Al die duizenden vishaken
werden aan boord voorzien van aas, met
name prikken. Een prik is een aal vormig dier.
Een zeeprik kan een lengte bereiken van een
meter; de rivierprik ca 40 cm. De prik werd
door de mens gestoken (geprikt) en hieraan
heeft dit dier dan ook zijn naam te danken.
Gewoonlijk had een vissersschip twee prik-
kenbakken aan boord met in elk ongeveer
1.000 prikken. Dit aantal was voldoende
voor één reis ter zoute visserij, die drie tot
vier weken duurde. Voor een reis van een dag
of tien, tijdens de wintervisserij op verse vis,
had men genoeg aan 800 tot 1.000 prikken.
De complete Middelhamisse vissersvloot (in
1795 30 gaffelschepen) van aas voorzien,
was destijds dus geen kleinigheid en zou, als
men al het aas elders moest gaan kopen, een
dure aangelegenheid zijn. Tot het midden
van de achttiende eeuw werden de prikken
nog uit Woudrichem aangevoerd. Om over
goedkopere prikken te beschikken, ging men
ze op een gegeven moment zelf kweken. Het
Prikgat was door de lage ligging hiervoor een
geschikte plaats. Dit gebiedje lag immers aan
de benedenloop van de Vliegers en stond
daardoor bijna voortdurend onder water. Het
initiatief kwam van Cornells van der Vlugt,
die op 17 januari 1746 een contract afsloot
met alle stuurlieden, 21 in getal, van Middel
harnis. Uit dit document blijkt, dat hij geheel
op eigen kosten een prikgat zou maken van
zo'n 23 meter lang, ca. 7 meter breed, en een
diepte van 1,70 meter. Het geheel werd rond
om met planken beschoeid en had een plan
ken bodem. In het contract werd bepaald, dat
'stuurluyden daarinne altoos haare prikken,
welke sij tot aas om te vissen in der tijt sullen
benoodigt hebben, van tijt tot tijt sullen
moogen brengen, in en uythaalen en laaten
liggen'. Zij betaalden Van der Vlugt een ver
goeding voor het gebruik van zijn prikgat.
Hij moest het geheel schoon en het water zui
ver houden. Daarenboven beloofden de
stuuriieden, zolang het prikgat in gebruik
was, alleen daar hun prikken vandaan te
halen en geen prikken van anderen te kopen.
Het was aan vreemde vissers wel toegestaan
om hun prikken, indien er voldoende plaats
was, tijdelijk in het prikgat te leggen. Zij
moesten daar vanzelfsprekend wel voor beta
len.
Bij het bouwrijp maken van dit gebied, stuit
te men op veel scherven, die grotendeels uit
de negentiende eeuw dateerden. De meeste
scherven lagen geconcentreerd op één plaats
ter hoogte van het vroegere prikgat. Dit 'gat'
is waarschijnlijk in het eerste kwart van de
twintigste eeuw dichtgestort met grond en
pum.
Publicatie Streekmuseum
Goeree-Overflakkee
Op zaterdag 25 oktober 2003 organiseerde
de hengelsportvereniging 'De Viscromte'
een koppel witviswedstrijd in het Haring
vliet, aan de blokken bij Hellevoetsluis. Na
inschrijving waren er 11 koppels. Het weer
was 's morgens koud en het regende behoor
lijk. Maar in de middag klaarde het aardig op
en werd het nog aangenaam. De vangsten
daarentegen waren erg slecht: er werd wel
één vis gevangen... Na overleg en goedvin
den van alle wedstrijdvissers werd besloten
om een uur eerder te stoppen dan gepland.
Onderstaand de uitslag (standen en uitslagen
zijn ook te vinden op www.deviscromte.nl).
VakA:
1. A. Netten/W. Netten 1,440 kg
VAK B:
Dit was de laatste witviswedstrijd van het
seizoen. Er zijn nog wel 3 zoutwaterwed-
strijden, namelijk op 8 november, 22
november en 29 november (de wedstrijd van
6 december is verplaatst naar 29 november).
Er zal gevist worden aan de Nieuwe Water
weg. Inschrijven van 8.30-9.00 uur; vissen
van 10.00-14.00 uur. Aas kan worden
besteld bij Kees Struik Tel 0187-601527. Op
15 november is er een bootvisdag; er zal uit
Melissant worden vertrokken, niet om 7.30
uur maar om 7.15 uur.
r-.
MIDDELHARNIS - De Restauratie- en
Activiteitencommissie van de Ned. Herv.
kerk zamelt op zaterdag 1 november
weer rommelmarktspullen in. Het oude
Meijer-theater aan de Vissersdijk (vlak bij
de "Wiüielminabrug) is dan weer open van 10
tot 11 uur. Als u niet in staat bent om uw
spullen te komen brengen, of u heeft
wat grotere spullen, dan kunt u vooraf hellen
met Arjan van der Made, tel 482398.
Op zaterdag 1 november komt de Kon. Bea-
trixschool weer bij u langs om oud papier en
karton op te halen, óók in Oostdijk en omge
ving. Zet alles s.v.p. goed zichtbaar, goed
gebundeld, droog en uiterlijk 8.30 uur
gereed aan de straat. Vriendelijk verzoek
hierbij is, met het oog op de vrijwilligertjes
die helpen bij het ophalen, om de pakketten
niet zwaarder te maken dan ten hoogste tien
kilogram. Ook als u tot nu toe uw papier en
karton in de afvalbak deponeerde, wordt u
uitgenodigd dit voortaan gereed te zetten,
zodat zoveel mogelijk gerecycled kan wor
den. Gelieve geen papier of karton bij de
containers bij de gemeentewerken of op
school neer te zetten. Kunt u het papier echt
niet langer bewaren, dan kan het op telefoni
sche afspraak worden ingeleverd (tel.
682124, 683676 of 682490). Ouders worden
verzocht om kinderen jonger dan negen jaar
niet met broertjes of zusjes mee te sturen om
Op dinsdag 4 november wordt in geheel
Middelharnis het oud papier weer opge
haald. Net als vorige maand wordt i.p.v. het
halve dorp, nu het gehele dorp ontdaan van
het oud papier. Iedereen wordt gevraagd het
papier duidelijk aan de kant van de weg te
zetten, zodat het niet over het hoofd wordt
gezien als de ophaalwagen voorbij rijdt. De
opbrengst is bestemd voor het jeugdwerk
van de Ned. Herv. kerk te Middelharnis.
papier op te halen. De organisatie zal niet
aansprakelijk zijn indien zich ongevallen
voordoen, dus kinderen jonger dan negen
jaar en niet onder begeleiding van een ouder
zullen naar huis worden gestuurd. De
opbrengst over 2003 t/m de maand augustus
bedraagt 268.180 kg, 13.391,60. De
opbrengst over de maand september was bij
het ter perse gaan van dit bericht nog niet
bekend.
In verband met 650-jarig bestaan van het dorp Oosteriand, op Schouwen-Duiveland, zal op
zaterdag 26 juni 2004 een reünie worden gehouden voor alle inwoners en oud-inwoners
van Oosteriand. Het blijkt echter niet eenvoudig om alle oud-inwoners te vinden. Daarom
ook vanaf deze plaats een oproep aan hen. Mogelijk heeft u familie, vrienden, kennissen of
bekenden elders in Nederiand of wellicht daarbuiten wonen, die in Oosteriand hebben
gewoond. Wellicht wilt u dan hun namen met de juiste voorietters en geboortedatum door
geven aan het organiserend comité. Dat kan op de volgende manieren:
- Door het invullen van onderstaande antwoordstrook en deze in een envelop te zenden aan
het secretariaat van de Dorpsraad, Margrietstraat 47, 4307 BT Oosteriand
- Via het e-mailadres: hilbo31@zeelandnet.nl
- Via de website; www.oosterland.com
Te zijner tijd zullen alle deelnemers van deze reünie persoonlijk worden uitcenodiod
Naam:
I Voorletter(s):
I
1 Roepnaam:
Geboortedatum:
Adres:
Woonplaats:
Telefoon;
(Deze bon zenden aan het secretariaat van de Dorpsraad,
Margrietstraat 47, 4307 BT Oosteriand)