Meer dan elfduizend
doden door de warmte
i eb
Nieuws
Terug naar vroeger
op de Kop van Goeree
PREDIKBEURTEN
Ruud Wuite
exposeert in
uit de kerken
Door het Woord
bewogen
EIIAI1|»f-raEIJW5l
EHBO-opleiding Rode
Kruis Goeree e.o.
Cursus kantklossen
Resultaat rommelmarkt
GoSpecial, een
andere kerkdienst
VRUDAG 12 SEPTEMBER 2003
Zonder familie in een massagraf
Amsterdam
Berichten van meeleven
W. H. Velema
EIIAI1DEI1-I1IELW5
Zondag 14 september 2003
Alledaags
Oude-Tonge
dr. Daniël den Hoedkliniek
Een advertentie in Eilanden-Nieuws tieeft altijd succes
PAGINA 2
Je staat ervan te kijken. Meer dan elfduizend
doden deze zomer door de warmte. Een hoge
concentratie van .sterfgevallen in Parijs.
Wie op dit onrustbarende feit wat afdingen
wil, kan dat doen. Ook zonder de hitte van
deze zomer zouden er heel wat mensen zijn
gestorven. Doe daarom niet al te geschokt en
wees niet paniekerig.
Ik begin met opzet met deze wat verzachten
de zinnen. Men kan mij in geen geval ervan
beschuldigen dat ik de feiten overdrijf.
Niettemin: de feiten liegen er niet om. Vijf-
en-zeventig mensen zijn in een massagraf
'ter aarde besteld', omdat hun herkomst
onbekend was. Van hen waren er die een
aantal weken in een koelwagen 'opgebaard'
hadden gelegen. Men wist niet wat men
ermee aan moest. Tenslotte werden ze dan in
een graf als naamlozen, onbekenden, bijeen
gebracht.
Het trof mij dat de Franse president bij hun
begrafenis aanwezig wilde zijn, terwijl de
journalisten de toegang tot de plechtigheid
ontzegd was. Waarom mocht de pers er niet
bij zijn? Werd dit hele gebeuren ervaren als
een nationale schande? Mocht die schande
niet op de plaat en in de pers worden vastge
legd? Ik weet het niet. Wel trof het mij dat de
berichtgeving niet eensluidend was. De pers
noemde verschillende aantallen; ook ver
schil in aantal van hen die anoniem gestor
ven en begraven zijn.
Behalve door de hoge aantallen ben ik
getroffen door de berichten dat familie ont
brak bij de begrafenis. In de pers werden
ver.schillende oorzaken genoemd. Familie
was met vakantie in het buitenland of nam
gewoon de moeite niet om bij de begrafenis
aanwezig te zijn; of was er bang voor straks
de rekening gepresenteerd te krijgen. Na
tuurlijk moet men nadere details kennen om
een billijk oordeel te vellen.
Eén conclusie mag wel duidelijk zijn; Dui
zenden bejaarden zijn in en om Parijs deze
zomer overleden, zonder dat familie zich om
hun begrafenis bekommerde. Dat betekent
ook, dat de familie geen aandacht heeft ge
schonken aan het stervensproces. Deze -
vaak hoogbejaarde - mannen en vrouwen
zijn in eenzaamheid gestorven, in elk geval
zonder begeleiding en aandacht van de fami
lie.
Ik vind dit een ontstellende conclusie. Wat
een leed om op zo'n hoge leeftijd te sterven,
zonder familie aan je sterfbed. Die hielden
het voor gezien en hadden geen belangstel
ling voor deze mensen, verwanten, in hun
laatste levensdagen.
In wat voor maatschappij leven we, dat dit
mogelijk is? Laten we niet te hard roepen.
Onlangs kreeg ik cijfers onder ogen van wat
jaarlijks in Amsterdam gebeurt. Daar ster
ven vijfhonderd mensen zonder dat iemand
bij hun sterfbed is. De helft van dat aantal
worden begraven door - laat ik maar zeg
gen -: ambtenaren van het stadhuis. Ver
wanten zijn niet te vinden of willen niet
komen, als ze al getipt kunnen worden.
Zeker, zo erg als in Parijs is het kennelijk in
Amsterdam nog niet. Maar de Amsterdamse
cijfers geven toch ook te denken.
Ik ga nu weer terug naar Parijs. Intussen ver
geet ik niet dat ook in andere landen en in
andere (wereld)steden vergelijkbare situ
aties zich voordoen, zij het misschien met
wat minder extreme getallen.
Wat intens triest dat mensen sterven zonder
dat er familie bij hen is. Ten dele is de fami
lie onbekend. Het zal vaker voorkomen dat
de famihe, om welke reden ook, er niet bij
wil zijn - noch bij het sterfbed noch bij de
begrafenis. Een uiting van onachtzaamheid,
ja zelfs van onverschilligheid ten aanzien
van verwanten. We lezen in Mattheus 24:12
in verband met de eindtijd, dat de liefde van
velen zal verkouden.
De berichten uit en over Parijs zijn daarvan
een treffende illustratie. Geen gevoel voor.
geen mededogen met hen die zelf niet meer
kunnen. In eenzaamheid sterven ze; er is
zelfs geen graf om hen in neer te leggen. Een
massagraf wordt hun laatste rustplaats. De
pers mag er niet bij zijn om dit op de plaat of
op papier vast te leggen.
In 'EUanden-Nieuws' staan van tijd tot tijd heel
wat rouwadvertenties. Familie, buren, vrien
den, collega's, klasgenoten en welke andere
relaties ook, wUlen publiekelijk uitdrukking
geven aan hun meeleven. Dat gebeurt trouwens
ook wel in de landehjke dagbladen.
Eerlijk gezegd vraag ik me wel eens af, of
dat nu in deze veelheid van berichten nodig
is. Wat bedoelen de berichtgevers ermee?
Wij willen in deze rij niet ontbreken?
Als ik aan de berichten over de doden in
Parijs denk, voel ik me beschaamd dat zulke
vragen in mij opkomen. Wat een voorrecht
dat er een gemeenschap is die kennis geeft
van de lege plaats die er gekomen is door het
sterven van deze man of vrouw, van dit kind.
Ik blijf bij de gedachte dat een rouwbericht
van vrienden, buren of collega's een door
leefd rouwbericht moet zijn.
Een groot aantal advertenties lijkt mij beter
dan de leegte van een anonieme begrafenis
in een massagraf.
De conclusie mag zijn: laten we zuinig zijn
op onze mede-menselijke contacten, zowel
in dagen van ziekte als bij overlijden.
Men moet het verlies zelf hebben meege
maakt om te weten wat meeleven betekent.
De berichten uit Parijs en omgeving zijn een
aanklacht tegen het ontbreken van gemeen
schapsgevoel in die samenleving.
Laten wij, ook door gesprekken en contacten
met elkaar, de gemeenschap hoog houden,
waarderen en het meeleven met elkaar be
vorderen, zoals ik onlangs schreef: in vreug
de en verdriet.
Weet u wat u moet doen als iemand plotse
ling in elkaar zakt? Of als iemand zich ver
slikt, een been breekt of een bloeding krijgt?
Het Oranje Kruis Boekje bevat de leerstof
bij de cursus voor het officiële diploma Eer
ste Hulp (EHBO). U leert in woord en beeld
en stap voor stap wat u moet doen en waar
om. Door een EHBO-opleiding te volgen,
leert men snel en adequaat op te treden in
dergelijke situaties.
Het doel van de opleiding is het behalen van
het officiële EHBO-diploma, om te kunnen
assisteren bij het verlenen van Eerste Hulp;
de duur van de opleiding is ongeveer zestien
lesavonden van september tot en met apri;
Aanvang is eind september; de lesavond
wordt in overleg met deelnemers en docen
ten in Ouddorp of Stellendam.
Aanmelden: N.R.K. afdeling Goeree e.o..
Postbus 1, 3252 ZO Ouddorp, tel. 0187-
681885 of 06-55108348.
De Stichting Welzijnswerk Oostflakkee
organiseert een cursus kantklossen in het
Infocentrum, Bemhardstraat 27 te Oude
Tonge. In 5 lessen wordt u de grondslagen
van kantklossen geleerd door de docente
mw. M. PoUemans.
Bij voldoende deelname zal de cursus begin
nen op woensdag 24 september a.s. van 9.30
tot 11.30 uur. De kosten zijn 22,50 voor de
cursus inclusief koffie en materiaal.
De data zijn: 24 september, 8 oktober, 22
oktober, 12 november en 26 november 2003.
U kunt zich opgeven via de SWO, tel.
641344 voor 17 september 2003.
ctir. streeltblad op gereformeerde grondslag
voor de zuid-hollandse en zeeuwse eilanden
is een uitgave van Uitgeversmaat
schappij Eilanden Nieuws BV
Verschijning: dinsdag- en vrijdagavond
Tel. (0187)471020
Fax (0187) 48 57 36
Postbus 8, 3240 AA Middelhamis
Langeweg 13, Sommelsdijk
ADVERTENTIES EN ADMINISTRATIE:
tel.(0187)47 10 20
e-mail: AIgemeen@gebr-dewaaI.com
(onder vermelding van 'adv' of 'adm')
tarief per mm 0.27;
contracttarieven op aanvraag
sluitingstermijn zakelijke advertenties:
maandag en donderdag 14.00 uur
sluitingstermijn ovedydensberichten:
dinsdag en vrijdag 8.30 uur
voor foutief geplaatste advertenties als
gevolg van onduidelijke advertentie-
opdrachten of telefonisch opgegeven
advertenties kan de uitgeverij niet
aansprakelijk worden gesteld.
Advertentie-acquisitie:
A. J. van der Velden,
06-50448359
REDACTIE:
hoofdredacteur: J. VlUerius,
tel. (0187)47 10 22,
privé (0187) 60 14 40
e-mall: J.Villerius@gebr-dewaal.com
Plaatsing van ingezonden berichten kan
zonder opgaaf van redenen worden gewei
gerd.
ABONNEMENTEN:
Per kwartaal 9,25.
Per jaar 35,00.
Abonnementen zijn bij vooruitbetaling
en worden automatisch verlengd.
Opzeggingen schriftelijk
vóór 30 november.
Wijzigingen graag twee weken voor
deze ingaan doorgeven.
REKENINGNUMMERS:
postbank 167930
rabobank Middelhamis 342001108
OUDDORP-Herv. Gem.Dorpskerk: 9.30
uur ds. P. de Vries, Elspeet en 18.30 uur
ds. R. Oomen, Malawi. Eben-Haëzer:
9.30 uur ds. R. Oomen en 18.30 uur ds.
R de Vries - Ger. Gem. 9.30 en 18.30
uur leesdienst - Ger. Kerk 10.00 uur br.
J, Seele en 18.30 uur ds. C. G. Kant -
Doopsgezinde Gem. 9.30 uur ds. J.
Smink, 15.00 uur GoSpecial en 18.30
uur ds. J. Smink de heer A. van Heus-
den.
GOEDEREEDE - Herv. Gem. 8.45, 10.45
en 18.30 uur ds. J. W. van Estrik, v.m.
bediening Heilig Avondmaal en nabe-
trachting/dankzegging Heilig Avond
maal.
STELLENDAM - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. W. L. Smelt, voorbereiding Heilig
Avondmaal en 18.00 uur ds. H. van Gin-
kel. Goes - Ger. Kerk 10.00 uur ds. C.
G. Kant en 18.30 uur ds. R C. Koster.
MELISSANT - Herv. Gem. 10.00 uur
kand. T. R. Rietveld, Ridderkerk en
18.00 uur ds. W. L. Smelt - Ger. Gem.
10.00 en 18.00 uur leesdienst - Ger.
Kerk 9.30 uur ds. R C. Pettinga - Ger.
Gem. in Ned. 10.00 en 18.00 uur lees
dienst.
DIRKSLAND - Herv. Gem. 10.00 uur dr.
P. J. Visser, Den Haag, voorbereiding
Heilig Avondmaal en 18.00 uur ds. J. C.
Mesu, Nieuw en St. Joosland - Ger.
Gem. 10.00 uur leesdienst en 18.00 uur
student Bakker - Van Weel Betliesda
ziekenhuis ds. P. van Duijvenbode.
HERKINGEN - Herv. Gem. 10.00 en
18.00 uur ds. A. van Wijk - Ger. Gem.
10.00 en 18.00 uur leesdienst.
SOMMELSDIJK - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. J. Smit, Putten en 18.00 uur ds. J. C.
den Toom - Lukaskapel HDG 10.15
uur ds. A. Belder - Rem. Ger. Gem.
10.00 uur mevr. Scheijgrond-Verhulst -
Herv. 'Exodus' Gem. 10.00 uur ds. M.
R. Hoffenkamp - CAMA Christenge
meente, het Prieel, 10.00 uur E. de
Water.
MIDDELHARNIS - Herv. Gem. 10.00
uur ds. A. P. Voets, voorbereiding Heilig
Avondmaal en 14.45 uur ds. C. Gielen,
interkerkelijke kerkdienst - Chr. Ger.
Kerk 9.30 en 18.00 uur ds. A. Baars -
Ger. Gem. 9.30 en 18.00 uur leesdienst
- Ger. Kerk 9.30 uur H.A. en 15.00 uur
ds, J. L. Lingen - Ger. Kerk (Vrijge
maakt) 9.30 uur ds. A. J. Balk en 16.45
uur onbekend.
NIEUWE TONGE - Herv. Gem. 9.30 uur
ds. J. C. de Groot en 18.00 uur ds. C.
Oorschot - Ger. Gem. 10.00 uur lees
dienst en 15.00 uur student E. Bakker.
OUDE TONGE - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. G. C. Kunz, Sommelsdijk, voorbe
reiding HeiUg Avondmaal en 18.00 uur
ds. A. Belder, Nieuwe Tonge. Vrijdag
19 september: 14.45 uur ds. D. J. van
Eckeveld, Kockengen, hirwelijksbeves-
tiging van J. A. van Dijke en A. C. Pip
ping - Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur
leesdienst - Evangelie Gemeente
Beréa, gebouw 'De Bron' 10.00 uur
dienst.
STAD aan 't HARINGVLIET - Herv.
Gem. 10.00 en 18.00 uur ds. H. A. Sam-
som, v.m. bediening Heilig Avondmaal
en nam. dankzegging Heilig Avondmaal
- Ger. Gem. 10.00 en 18.00 uur lees
dienst - Ger. Kerk 10.00 uur ds. N. J. A.
van Exel en 18.00 uur ds. J. H. Becker.
DEN BOMMEL - Herv. Gem. 10.00 uur
kand. A. van Kralingen, Ridderkerk en
18.00 uur ds. P. van Duijvenboden -
Ger. Kerk 10.00 en 18.00 uur ds. J.
Arensman.
OOLTGENSPLAAT - Herv. Gem. 9.30
uur ds. E. F. Vergunst, Ridderkerk en
18.00 uur kand. F. J. M. van Veldhuizen
- Ger. Gem. 9.30 en 18.00 uur lees
dienst - Ger. Kerk 9.30 uur ds. A. S.
Rienstra, H.A. en 18.00 uur ds. A. S.
Rienstra.
LANGSTRAAT - Herv. Gem. 10.00 uur
ds. H. J. Boer.
Monumenten zijn beslist een dagje waard.
Maar er zijn meer monumenten in ons
land dan dagen in een jaar. Vandaar
Monumentendag. Dan kunt u op één dag
meerdere monumenten bezoeken en dat in
de meeste gevallen gratis. De bekendste
monumenten zijn overblijfselen en bouw
sels uit vroeger tijd. Kastelen, tuinen en
gebouwen spreken het meest tot de verbeel
ding. Maar Monumentendag tvordt ieder
jaar meer momentdag, een vluchtig bezoek
aan een monumentaal gebouw en voort
maar weer. Bezoek daarom monumenten
nu het nog kan. Als het zo doorgaat hebben
veel traditionele monumenten wel de status
van een beschermd en bijzonder gebouw,
maar is hun toekomstige bestemming onze
ker. Achterstallig onderhoud en zelfs sloop
bedreigen het cultuur historisch erfgoed.
Eigenaren zijn zich niet altijd voldoende
bewust van hun verantwoordelijkheid voor
een monumentaal gebmw en wijzen al
gauw richting overheid, als zou die groten
deels moeten opdraaien voor de kosten van
(achterstallig) onderhoud van hun privé
bezittingen.
Maar ook (lokale) overheden schieten soms
te kort, getuige de nonchalance waarmee
met historische panden en de andere 'land
marks wordt omgegaan. Unieke gebouwen
roepen om behoud en herstel. Molenstom-
pen verdienen ook een betere bestemming,
anders wordt de meezinger: Daar bij die
molen.'een nostalgisch liedje. Het aantal
panden en historische gebouwen dat jaar
lijks de nodige aandacht krijgt en in aan
merking komt voor restauratie weegt niet op
tegen het groeiende aantal monumenten
dat het zal moeten afleren tegen de tand
des tijds. Huizen, boerderijen en andere
gebouwen die niet bijtijds door eigenaar én
overheid worden aangepakt gaan letterlijk
de ondergang tegemoet. Voor samenstellers
van boeken met foto's en prenten uit vroe
ger tijden liggen gouden tijden in het voor
uitzicht. De belangstelling voor het nostal
gische verleden blijft onverminderd groot.
Gaan we een toekomst tegemoet zonder een
authentiek dorps- of stadsbeeld, met weinig
tot geen monumenten Of liggen betere tij
den in het verschiet? Ik luens u morgen een
monumentale dag toe.
De op 30 augustus gehouden ronunel-
markt en het paalzitten hebben het prach
tige bruto bedrag opgebracht van ruim
21.000 Euro (fl. 46.500). Op de rommel
markt werd voor ruim 15.400 Euro aan
spullen verkocht. De paalzitters zijn voor
een bedrag van 5700 Euro gesponsord.
De gewonnen prijzen en de prijswinnaars
zijn: de fiets door de heer R T. Bakker,
boodschappenmanden door de familie
Johan v.d. Welle uit de Kerkring en de
familie Knöps uit de Satumuslaan, Het
gewicht van het krentenbrood (7200)
gram is twee keer geraden. De bood
schappenmanden zijn gewonnen door de
familie Kom uit Nieuwe Tonge en fami
lie Stegenga uit Oude-Tonge, Alle prij
zen, ook van de vooraf verkochte loten,
zijn thuis bezorgd.
De prijzen zijn gevallen op de volgende
nummers te weten:
1819, 3044, 3750, 2962, 1865, 3583,
3862, 3139, 1760, 2244, 2051, 1982,
3243, 2113, 3104, 3133, 1522, 3592,
2225, 3632,2097,2696,3722,2883 en
2163.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Garijp (SoW gem.eente), P,R.
Beintema te Leeuwarden, die dit beroep
heeft aangenomen; te Vriezenveen (Bethel-
gemeente), A. Vlietstra te Katwijk aan Zee;
te Hendrik-Ido-Ambacht (wijkgemeente
Elim), W. J. Dekker te Reeuwijk.
Aangenomen naar De Lier, L. J. T. Heu-
velman te Aagtekerke; naar Rijssen (wijk 5),
H. J. Lam te Nieuwerkerk a/d IJssel, die
bedankte voor Apeldoorn (bw).
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Oudega (SmalUnger-
land; SoW), A. H. Boschma te Steenwijk.
GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Voorthuizen-Bameveld, A. P.
Feijen te Hattem-Noord; te Middelstum, P.
J. C. Colijn te Winschoten.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Beekbergen, te Benthuizen, te
Borssele, te Brakel, te Dirksland, te Enkhui-
zen, te Genemuiden, te Goudswaard, te 's-
Gravenzande, te Hendrik-Ido-Ambacht, te
Hilversum, te Hoofddorp, te Krimpen a.d.
IJssel, te Leerdam, te Meeuwen, te Melis
kerke, te Melissant, te Middelhamis, te
Naaldwijk, te Nieuwdorp, te Oosterland, te
Ouddorp, te Poortugaal, te Puttershoek, te
Rijssen-West, te Rilland-Baht, te Rotter-
dam-Alexanderpolder, te Rotterdam-Cen
trum, te Rotterdam-IJsselmonde, te St.
Annaland, te Stolwijk, te Sunnyside (VS), te
Zwolle, te Urk en te Zwijndrecht, E. Hak-
voort te Zwijndrecht; te Bodegraven, P. van
Ruitenberg te Chilliwack (Can.); te Emmel-
oord, R. Kallenberg te Arnhem; te Lelystad,
J. J. van Eckeveld Ie Zeist; te Rotterdam-
Zuid, L. Blok te Ermelo; te Middelburg-
Centrum, Ie Vlaardingen en te Zoetermeer,
G. Clements te Gouda; te Ridderkerk, C.
Sonnevell te Veenendaal.
Aangenomen naar Genemuiden, E. Hak-
voort te Zwijndrecht, die bedankte voor alle
andere op hem uitgebrachte beroepen.
Ruud Wuite uit Goedereede exposeert van
11 september tot 6 november in de poli
kliniek van de Dr. Daniel den Hoedkliniek
in Rotterdam. Ruud (1968) schildert al 25
jaar en heeft in de loop der tijd een geheel
eigen stijl ontwikkeld. Naast olie- en
acrylverf maakt hij ook gebruik van aqua
rel, potlood en oostindische inkt.
Het in de Dr Daniel den Hoedkliniek ten
toongestelde werk bestaat o.a. uit land
schappen, (dieren)portrelten, wildlife en
jachttaferelen en is vrijblijvend te bezich
tigen tijdens kantooruren.
Dit seizoen begint GoSpecial anders dan
anders. Zondag 14 september staat er in de
Doopsgezinde Gemeente te Ouddorp name
lijk een film op het programma: 'Sterker
dan Striemen'. Dit is een film van Open
Doors, een organisatie die wereldwijd
christenen ondersteunt die vervolgd worden
vanwege hun geloof. 'Sterker dan Strie
men' speelt zich af in Afrika en beschrijft op
indringende wijze de nood van de christe
nen in islamitische landen. De GoSpecial
begint om 15.00 uur in de kerkzaal van de
Doopsgezinde Gemeente Ouddorp.
De directe aanleiding tot het schrijven van
deze 'boekbespreking' is niet de recente ver
schijning van een a! dan niet interessante
publicatie. De titel die u boven dit artikel ziet
slaan, behoort bij een boek dal al zeven jaar
geleden op de markt werd gebracht - en dat
waarschijnlijk nog slechts antiquarisch is te
verkrijgen. Toch is het niet zonder reden dat
ik uw aandacht voor juist dit boek vraag.
Vorige week hebt u in de linkerbovenhoek
op pagina 3 van onze krant de aankondiging
van een jubileum kunnen lezen. Een dubbel
jubileum! Op 11 en 13 september aanslaan
de gedenken prof. dr. W.H. Velema en zijn
vrouw, samen met hun kinderen, twee bij
zondere feiten; 50 jaar getrouwd en 50 jaar
predikant. Helaas zijn de huiselijke omstan
digheden zodanig dat de viering in kleine
kring zal plaatsvinden.
Een boekbespreking is niet de meest gebrui
kelijke plaats om een felicitatie uil te spre
ken. Toch doe ik hel dit keer. Ik neem de
vrijheid om dat te doen namens de lezers
kring van Eilanden Nieuws. Ik laat die
gelukwens gepaard gaan met hel toewensen
van Gods zegen en Zijn genadige ondersteu
ning.
Elke week weer dient prof. Velema ons met
een beschouwing over een ethisch onder
werp. Niet zelden bevatten zijn artikelen
praktische raadgevingen en bruikbare richt
lijnen. Ongetwijfeld zijn er velen onder onze
lezers die de rubriek van prof. Velema niet
graag zouden missen. 'Ethiek' wordt wel
omschreven als: de wetenschap aangaande
het handelen, of: de wetenschap aangaande
goed en kwaad in het gedrag van mensen.
Vele jaren lang was prof. Velema de ethicus
van de Theologische Universiteit van de
Christelijke Gereformeerde kerken te Apel
doorn. Overigens was de leeropdracht van
prof. Velema nog veel breder. Naast ethiek
doceerde hij ook apologetiek, homiletiek en
pastoraat. Vooral die laatste vakken zijn van
groot belang voor de ambtelijke vorming
van de aanstaande predikanten. Terzijde
merk ik op dal prof. Velema ook een begaafd
dogmaticus is. Samen met prof. J. van Gen
deren schreef hij de Beknopte Gereformeer
de Dogmatiek, een standaardwerk in de
wereld van de gereformeerde theologie.
In 1996 nam prof. Velema afscheid van de
universiteit. Hel was ter gelegenheid daar
van dat hem een boek werd aangeboden, een
bundel die een bloemlezing uit zijn werk
bevatte. Zoiets als een tuiltje bloemen.
geplukt uil de gevarieerde tuin van zijn bre
de arbeidsveld. Twaalf bijdragen van uiteen
lopende aard, waarvan vier nog niet eerder
waren gepubliceerd. Ze zijn gerubriceerd
rond vier thema' s: 1ethiek, 2) samenleving,
3) prediking en 4) werk in de gemeente.
Over de inhoud wil ik straks iels zeggen.
Maar eerst wijs ik op de prachtige titel:
'Door hel Woord bewogen". Wie prof. Vele
ma enigszins kent, weet dat de aanduiding
'bewogen' bij hem past. Op meer dan ééri
manier zelfs. Zijn optreden heeft altijd iels
van gedrevenheid geloond, vol van ijver en
grote inzet. Vanuit de overtuiging dat een
mens zijn talenten benutten moet. Vanwege
de Heere die gaven en krachten geeft. Prof.
Velema heeft dan ook geweldig veel werk
verzet. Midden jaren negentig ontving hij
een Zuid-Afrikaans eredoctoraat. De moti
vering was dat hij 'zonder twijfel één van de
meesf vruchtbare theologische auteurs in
Nederiand is en mogelijk zelfs in Europa'.
Prof. Velema deed en doet zijn werk ook met
grote bewogenheid en betrokkenheid. En
dikwijls gedurtd en onbeschaamd. In ethi
sche zaken durt't hij standpunten in te nemen
die haaks staan op het modieuze levensge
voel van onze dagen. Dat heeft menig keer
eenzaamheid en zelfs hoon opgeleverd. Dit
alles brengt lot de vraag wat de drijfveer van
zijn plaatsbepaling was en is. Bewogen,
waardoor? De samenstellers van de
afscheidsbundel hebben het goed verstaan:
'Door het Woord bewogen', namelijk door
het Woord van de heilige God. Omdat het
ten diepste gaal om de eer van de Heere - en
zo om het heil van mens en samenleving.
Hel is een voorrecht wanneer er in onze
(post-)modeme maatschappij stemmen klin
ken die terugroepen tot de heilzame dienst
van de Heere en die sturing en steun willen
geven om gefundeerd te staan in de stormen
van onze lijd.
Veel ruimte om op de inhoud van deze bun
del in te gaan, heb ik niet meer. Mocht u in
de gelegenheid zijn ze zelf ter hand te
nemen, ik beveel het u aan. Ik volsta met het
noemen van enkele thema' s die aan de orde
komen. Waardering van het aardse leven,
toegespitst op het gebruik van geid en goed
(1.1). Geloofsbeleving in de christelijke
school (2.1). Zichtbare liefde van Christus
rond het levenseinde (2.3). Bevinding in de
prediking (3.1). Ambt en heil (4.1). Pasto-
raat en psychische moeiten (4.3).
In het hart van de bundel staan twee fraaie'
opstellen over het preken vanuit de Psalmen
(3.2 en 3.3). Ze betreffen ook het hart van de
zaak. Ik geef er een kort fragment uit weer.:
"In de Psalmen worden de daden des Heeren
herdacht. Men lette erop hoe vaak juist in
Psalmen van vertwijfeling en van duisternis
een beroep gedaan wordt op God.s daden in
hel verieden. Zo gaal er voor de Israëliet van-
het gedenken van de daden des Heeren een!
machtige troost uit. Daar ligt voorliem altijd:
weer de grond voor nieuwe hoop en uitzicht,
ook al is het in hem en rondom hem donker.
De daden des Heeren gedenken, betekent-
voor hem zich daardoor laten leiden, daaruit;
leven, daar telkens weer troost en kracht uit
putten. Het is dus iets anders dan alleen maar
overdenken van wal de Heere in liet verleden
heeft gedaan. Het is uit de openbaring, die
Hij daarin heeft gegeven, in het heden
leven."
Dit moge het deel van de lezers zijn. Dit;
gedenken moge in het bijzonder aan prof.
Velema en zijn vrouw in deze dagen gege-
ven zijn.
N.a.v.: Dr. Vf.H. Velema, Door het Woord
bewogen. Uitgeverij J.J- Groen Zn.,
Leiden (1996). Paperback. Met portret.
224 pag.
J.M.J. Kieviet
Oude klederdrachten en oude RTM-trams brengen bezoekers terug in de sfeer van tijden van weleer.
Tijdens de Open Monumentendag op 13
september sluit de RTM-stoomtram aan de
Brouwersdam het zomerseizoen af met een
speciale manifestatie rondom de Open
Monumentendag. In de remise staat een
model opgesteld van het emplacement
Krooswijk in de Hoekse Waard.
Buiten kunnen bezoekers tussen 11.30 en
17.00 uur enkele malen getuige zijn van het
vervoer van stukgoed, melkbussen en post
zakken per tram.
In de RTM-tramtijd werden er veel goederen
van allerlei pluimage vervoerd en ook nu
zullen de vrijwilhgers van de museale RTM
dit vervoer nieuw leven inblazen tussen
tramremise en station Port Zélande. De kle-
derdrachtgroep Eeuwkant komt 's middags
hel eilandenkarakler bij de RTM benadruk
ken.
Uiteraard rijden er weer extra trams, waar
onder een goederentram voor de fotografen,
lussen de Remise en Port Zélande, vertrek
om 12.45 en 14.15 uur, vanaf het RTM-
museum aan de Punt-West. De reguliere
museumstoomtrams vertrekken om 11.30
uur (diesellractie), 13.00 uur, 14.30 uur en
16.00 uur vanaf de remise. Bij grote drukte
worden er om 13.55 en 15.05 uur extra die-
sellrams ingelegd. Met deze Rollende Tram
Monumenten sluit het RTM-museum het
succesvolle zomerseizoen af.
Tenslotte een opsteker in dure tijden: deze
ene keer zijn zowel de toegang tol het muse
um als één ril met de museumtram gratis!
