Overdenking
Meute van Soestdijk blaast
intocht Menmarathon
uit de
Heilige Schrift
Zomerconcert
St. Catharijnekerk
Brielle
EIIIMB1-I1IEUW5
HET
"jKIJKVENSTER
Blik op kerk "^y
en samenleving Cj
HuiiUdOumNadM
HaUERMOUrUEL
OROPOnOKOP
ÈftniEH-EiUrEllE
De HEERE is mijn Kracht en
Drukkerij Gebr. De Waai
PAGINA 5
VKUDAG 1 AUGUSTUS 2003
- Conservatief of progressief
- Met de tijd meegaan?
Onderhuids zat het er wel, maar het is weer
eens aan de oppervlakte gekomen. Is het
CDA een conservatieve of een progressieve
partij? Die vraag is weer actueel sinds het
Eerste Kamerlid Dolle het balletje heeft
opgeworpen. Het CDA, zo was de motive
ring, zou zich in de toekomst het best kunnen
presenteren als een conservatieve partij.
Conservatief was lange tijd een soort scheld
woord, maar nu zit het conservatisme weer
een beetje in de lift, het CDA zou verstandig
doen die kans waar te nemen.
Het was te verwachten dat er binnen het
CDA meteen andere stemmen zouden
opgaan. Zij die jarenlang opgekomen zijn
voor rechtvaardigheid in de samenleving, en
voor kwetsbare groepen, karakteriseren
zichzelf graag als progressieven. Het is dan
wat zuur wanneer anderen in de partij een
lans breken voor het conservatisme...
De partijleiding zal er rekening mee moeten
houden dat deze twee vleugels bestaan en in
zekere zin tegenover elkaar staan. Men kan
natuuriijk op premier Balkenende van alles
één te merken hebben, maar velen, in en bui
ten zijn partij, zagen en zien hem toch als de
man die het CDA een gezicht heeft gegeven
en als de politicus die af en toe behoedzaam
een rukje naar rechts geeft... Dat de progres
sieven in zijn partij daar moeite mee hebben,
is te verstaan.
De tegenstelling conservatief-progressief
doet zich niet alleen gelden op het terrein
van de politiek. Ook in de kerken, en zelfs in
bepaalde groepen of kringen in één en
dezelfde kerk zijn er mensen die alles bij het
oude willen houden, en mensen die aanhol
len achter alles wat nieuw is. Mèt uiteraard
allerlei schakering daar tussenin.
Het is niet zo sirapel om hierin je houding te
bepalen. ïets is niet automatisch goed omdat
het oud is, iets anders is niet meteen aan
vaardbaar omdat het nieuw is. Voor de juis
te betekenis van het woord 'conservatief
heb ik de düdce Van Dale eens opgeslagen
en die vermeldt: 'behoudend, vasthoudend
aan het geijkte, de bestaande toestanden,
afkerig van ingrijpende hervormingen'. Ik
zou bijna zeggen: is daar iets mis mee?
We leven uiteraard niet meer in de zestiende
of zeventiende eeuw, maar in de eenentwin
tigste. Dat betekent dat we tegen bepaalde
dingen anders aankijken dan ons voorge
slacht. En op ethisch en Umrgisch terrein
staan de zaken niet voor alle tijden vast. Dan
zal er ook onder hen die voor het Woord van
God buigen en daarbij willen leven, weleens
verschil van opvatting zijn, en daarom
mogen we elkaar zeker niet verketteren. En
wanneer we geen andere argumenten hebben
dan dat het altijd al zo geweest is, dan staan
we bepaald niet sterk.
Maar anderzijds hebben we in de Godsopen
baring te maken met dingen die voor alle tij
den vast staan. De Heere is van eeuwigheid
en tot in eeuwigheid Dezelfde en ook Zijn
Woord bestaat tot in alle eeuwigheid. De
weg tot het heil is nu niet een andere dan in
de 17e eeuw, en toen was het al niet anders
dan in de Oudheid. Sinds we van God zijn
afgevallen en ons verstand verduisterd is
door de zonde hebben we niets meer en niets
minder nodig dan door de Heilige Geest te
worden bewerkt en verlicht. Zodat we de
Heere God gaan kennen, en onszelf gaan
zien zoals we werkelijk zijn.
Wil iemand dat conservatief noemen, het zij
zo. Herhaaldelijk worden we in de Bijbel
opgeroepen vast te houden aan de leer, het
goed pand te bewaren, enzovoorts.
Waarom ik dat met zoveel stelligheid zeg?
Omdat ik een paar keer ben aangevallen op
de inhoud van dit wekelijkse hoekje in de
krant. En die aanval richtte zich niet alleen
op ondergetekende, ook op de auteurs van de
rubriek 'Ethiek' en van de boekbespreking.
Wij zouden niet met onze tijd meegaan, zo
luidde de beschuldiging... Wat mij betreft -
de anderen acht ik zeer wel in staat zichzelf
te verdedigen - ik wil graag midden in deze
tijd staan, maar met het Woord dat voor alle
tijden hetzelfde is. Wil men mij dan indelen
bij de conservatieven, men ga z'n gang.
Waarnemer
Deze vraag- en antwoordrubriek staat geheel ten dienste van de lezer die er
kostenloos gebruik van kan maken. Uw vragen op velerlei gebied kunt u stu
ren aan: Redactie Eilanden-Nieuws, Postbus 8,3240 AA Middelharnis, met
in de linkerbovenhoek ''Vragenrubriek' vermeld. De vragen worden door
deskundigen beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzending
compleet met antwoord in deze rubriek worden gepubliceerd.
Hevige gewrichtpijn in een arm belet mij het
huishouden te doen. De huisarts gaf me vol-
tare, bryonia complex tabletten en gerani-
um-E5, maar die nare pijn blijft bij elke arm
beweging. Is dit het begin van reuma?
Antwoord: Blijkbaar is de slijmbeurs (bur
sa) van het schoudergewricht ontstoken. Dat
is de wat vocht bevattende holte die de wrij
ving vermindert tussen de over elkaar schui
vende pezen en gewrichtsdelen. Het is een
zelfde ontsteking als die in de zgn. huis
vrouwenknie. Het is beslist geen reuma en
kan tussen twee weken en een paar maanden
genezen. Voltare is een pijnstiller met matig
effect op zo'n bursitis en die andere medicij
nen zijn goede homeopathische middelen
tegen dgl. ontstekingen. U kunt de genezing
bevorderen door dagelijks 2 tabletten vita
minen C van 500 mg te nemen. U moet arm
en schouder beschermen door kleding met
lange mouwen, maar beslist niet extra ver
warmen, dus ook niet inwrijven met crèmes
tegen spierpijn. Die heten doeken werkten
juist verkeerd! En de elektrische deken mag
overdag wel het vocht uit uw beddengoed
verdampen, zodat u 's avonds in een droog
bed stapt, maar het bed moet koel zijn als u
gaat slapen. Ook een dekbed kan teveel
broeien en kan beter worden vervangen door
een zuiver wollen deken. U mag uw arm niet
extra belasten door oefeningen, maar blijf
wèl in beweging, opdat het gewricht niet
verstijft.
Is het waar, datje vroeger ook al een rijexa
men moest afleggen alvorens je op een
bromfiets mocht rijden en dat er ook een
nummerbord als bij een motorfiets op moest
komen?
Antwoord: Toen in augustus 1948 de eerste
naoorlogse bromfietsen in de handel kwa
men, vielen die volgens de Nederlandse wet
geving onder de motorrijwielen. Men mocht
er dus pas op rijden indien men in het bezit
was van een rijbewijs dat geldig was voor
tweewielige motorvoertuigen, een bewijs
dat er wegenbelasting was betaald én be
schikte over een nummerbewijs, waarvan
het overeenkomstige nummer ook was aan-
De betere woninginrichting sinds 1920
Zandpad 36, Middelharnis, Tel. (0187) 48 27 84
gebracht op dat motorrijwiel. Omdat bijv. de
Solex slechts een slakkengang van zo'n 20
kin/u kon halen, gaf de minister van verkeer
al gauw ontheffing van de verphchting om
rijexamen af te leggen en gaf de minisetr van
financiën in juni 1950 toestemming op het
aangiftebiljet voor de wegenbelasting het
provinciale nummer weg te laten, zodat op
een brommer geen nummerbord als bij
motorfietsen mssi nodig was. Daarna ver
viel die wegenbelasting en kon ieder zonder
al die paperassen en extra kosten een brom
mer kopen. Van 1951 af steeg de omzet met
sprongen. De snelheid van deze tweewielers
steeg echter ook van 30 a 35 km per uur toen,
tot 170 a 190 km/u nu, al zijn er dan wel
tecimische ingrepen of foefjes voor nodig.
Omdat veel onervaren jongeren zonder veel
benul van de verkeersregels en gevaarlijk
snel door de straten scheuren, werd nog niet
zo lang geleden een verkeersexamen ver
plicht gesteld.
Tegen de cholesterol ontbijten we dagelijks
met een bord havermoutpap, maar hoe kun
nen we voorkomen dat daar een vel op
komt?
Antwoord: U kunt de vorming van zo'n vel
voorkomen, door zodra de pap kookt de
massa eerst een minuut al kokend te blijven
doorroeren, zoals u ook doet, maar dan
gelijk het deksel op de pan te leggen, want
dan kan er geen lucht bij als de havermout,
uitdijt en afkoelt. Pas na vijf minuten mag
het deksel er af en dan is uw ontbijt kant-en-
klaar, zonder vel.
Een collega kauwt zakken vol drop en ver
beeldt zich dat het gezond is. Kunt u daar
iets over uit de doeken doen?
Antwoord: Drop wordt gemaakt uit een
extract van verse wortelen van de zoethout-
plant (Glycyrriiiza glabra) en bevat o.m. het
glucoside glycyrrliizien, dat zich kan splitsen
in glucuronzuur en glycyrrhetien, welke stof
fen slijmoplossend werken. Vandaar dat het
gebruik van drop enigszins verüchtend is bij
hoest. Deze werking wordt vaak ondersteund
door toevoeging van zouten als ammoni-
umchloride, en ontsmettingsmiddelen zoals
bijv. menthol. Bij laurierdrop wordt een
extract uit de bladeren en bessen van de lau-
rierplant als smaakmaker toegevoegd. De
oUe uit-die bessen heeft wel een heilzame
werking, zodat ze de gunstige invloed van
drop versterkt. Er zijn indertijd goede resul
taten geboekt na toediening van laurierdrop
bij lijders aan een maagzweer. Dergelijke
patiënten kunnen een stoornis hebben in de
maagsapafscheiding en in de maagwandbe
weging. Ook de bloedvoorziening van de
maagwand is van belang (vaatkramp, spas-
men). Genoemde drop had daarop een gun
stig effect. Maar er zijn ook bijwerkingen
waargenomen zoals bijv. waterzucht, door
dat in het Hchaam veel zout achterbleef, dat
anders door de urine zou zijn afgescheiden.
Die bijwerking heeft te maken met de functie
van de bijnierschors. Nu kent men div. synt-
hethische bijnierschorsstoffen en specifieke
hormonale remstoffen, zodat men geen drop-
preparaten meer hoeft te gebruiken. Drop is
daardoor teruggekeerd tot de genotmiddelen
en het is beter de consumptie van die snoepe-
rij niet te overdrijven.
Ik ben na vier jaar 'brillen' voor de vierde
keer aan nieuwe glazen toe. Blijft dat elk
jaar zo doorgaan, of waar ligt dat aan?
Antwoord: Het is mogelijk dat iemands
ogen in korte tijd slechter worden, maar dat
is meestal een tijdelijk verschijnsel. U ver
strekt ons echter geen gegevens over uw
leeftijd, levenswijze, gezondheid, uw
inspanningen en uw zenuwen. Er zijn men
sen die bij het boodschappen doen een ande
re bril nodig hebben dan bij het lezen thuis of
het werk in de keuken. Bespreek het eens
met uw huisarts, want die kent u en kan u
nuttig advies geven.
Lied, en Hij is mij tot een Heil geweest;
deze is mijn God; daarom zal ik Hem
een liefelijke woning maken; Hij is
mijns vaders God, dies zal ik Hem ver
heffen! Ex 15, 2
Een heel sprekend gedeelte. Exodus 15 had
een vaste plaats in de tempeldienst in Israël.
Geen wonder. Als ergens duidelijk wordt
wie de Heere is dan hier. Wanneer Hij met
'een arm met macht' en 'een hand met groot
vermogen' Israël uitleidt uit Egypte en dóór-
leidt op het pad met aan weerszijden de groe
nig glazige wanden van water. Psalm 77
zingt: "Uw weg was in de zee en Uw pad in
grote wateren; en Uw voetstappen werden
niet bekend. Gij leiddet Uw volk als een
kudde door de hand van Mozes en Aaron".
In Exodus 15 wordt gezongen. Ik hoor de
zware stem van Mozes. En de kinderen
Israels vallen hem bij. Dat zijn in elk geval
de mannen geweest. Straks mengen zich de
stemmen van Mirjam en de vrouwen in het
blijde koor dat zingt van de groootheid en
heerlijkheid van God. Mozes en de mannen
vóórop.En zó aanstekelijk dat de vrouwen
erin volgen...
Ze zingen van de Heere. Van Zijn grote
daden.
Daar ging wat aan vooraf! Wat hebben ze
niet te lijden gehad?! Ontzaglijk veel. Want
Hun weg uit Egypte liep niet recht toe recht
aan naar Kanaan. De Heere leidde ze naar de
zee. En daar stonden ze. Links en rechts ber
gen. En vóór? De zee. En achter? Een snel
aangroeiende stofwolk. Farao met z'n strijd-
wagens; dat wisten zelfs de kinderen. Wat
een angst, wanhoop en ontreddering. Nu
zouden ze toch nog omkomen. Midden in de
woestijn.
Wij horen die geschiedenis. Zij zaten er mid
den in. Of proeven wij het zand en het stof
van Farao soms ook tussen de tanden? In de
kracht van de zonde en de Boze die ons van
God scheiden en altijd weer willen opsluiten.
Letten wij op; hoe komt Israël dóór de Rode
Zee? Hoe ontkomen ze aan Farao? Doordat
de Heere een weg baant. En Hij op die weg
leidt. De wonderlijke weg van God. Er is
geen weg dan de wonderlijke weg die God
baant. Dwars door het water met de dreigen
de glazen muren opzij, en toch veilig aanko
men.
En dan? Dan is er de blijdschap; het ontzag
voor de Heere. Dan klinkt het Ued op. Zo is
Hij! Hij heeft Farao en z'n leger in het diepe
water geslingerd. Zonder enige moeite. De
paarden en hun trotse ruiters. 'Gij hebt Uw
rechterhand uitgestrekt, de aarde heeft hen
verslonden' (vers 12) Wat is de Heere heilig
en geducht. Wie zal Hem weerstaan in Zijn
heilige toom en het leven eraf brengen?
En Zijn rechterhand leidt het volk dat Hij
verlost heeft. 'Gij voert hen zachtkens door
Uw sterkte tot de lieflijke woning Uwer hei
ligheid', (vers 13). Mozes zingt; hij noemt de
Heere zijn kracht. Zoals David in psalm 118,
14 zingt: 'De Heere is mijn sterkte en psalm,
want Hij is mij tot heil geweest'. Daarom!
Uit Zijn heil spruit de lofzang voort. En dat
heil heeft Mozes geproefd. In de reddende
uitleiding door het water heen. Wat tjioet je
anders dan zingen wanneer je zelf van het
donkere water van Gods misnoegen over de
zonde weet en in het geloof, in Christus op de
weg werd gezet? Naar Hem werd toegetrok
ken? Zijn macht en heerlijkheid hebt
geproefd? Zijn liefde en genade? Zingen om
Hem. Om het onverdiende; het verrassende
van Zijn heil en genade. Dat de Heere zo is.
Geen soldaat kw'am er bij de Israëlieten aan
te pas. Geen wapen schitterde in de strijd. De
Heere heeft gestreden en overwonnen. Wat is
geloven anders dan Hem de strijd gestreden
laten hebben? Op Golgotha. Delen in Zijn
overwinning op zonde, duivel en dood?
'Daar rees Zijn lof op stem en snaren; nadat
Hij ons beveiligd had'
De Heere is mijn kracht. Een sprekend
woord. Voor mannen, vrouwen en kinderen
die van huisuit hun hart tegen hebben, maar
die zich door de Heere laten overwinnen en
zo Hem zoeken te dienen in geloof en liefde.
Geen wapen in de strijd tegen zonde, wereld
en eigen vlees dan de Naam des Heeren; dan
als zondaar te schuilen bij God. De God van
ons voorgeslacht. Daar wordt het lied gebo
ren. Het lied van het geloofop de Heere. Dat
lied lijkt de eeuwen door wel eens te ver
stommen maar het valt nooit helemaal stil.
Het wordt op de aarde gezongen in gebro
kenheid. En in volmaaktheid aan de glazen
zee. (Openb. 15) Om dat lied te leren komt de
gemeente samen. Ook om de wijs te houden
in tijden van zorg, moeite en aanvechting.
Een lied dat nooit verveelt maar schittert als
duizend kristallen: 'de Heere is mijn kracht'.
p GCK
Dan ook een fijn geboortekaartje.
Wij hebben ze voor u.
Maak uw keuze uit ons nieuwe
modellenboek!
SOMMELSDUK
Tel. (0187) 471020
Op maandagavond 4 augustus vindt in de
serie zomerconcerten het zesde orgelconcert
plaats in de St. Catharijne-kerk te Brielle.
Deze avond zal organist Jacques van den
Dool diverse Nederlandse volksliederen en
geestelijke liederen ten gehore brengen.
Jacques van den Dool studeerde orgel,
improvisatie en schoolmuziek aan het
Utrechts Conservatorium bij Stoffel van
Vliegen en Cor Kee. Sinds 1966 is Jacques
van den Dool cantor organist van de Grote
Kerk te 's-Hertógeiibosch. Daarnaast was
hij dirigent van verschillende koren en
orkesten in 's-Hertogenbosch, Zaltbommel
en Druten. Ook is hij al jaren werkzaam als
muziekdocent aan het Koninklijk Wilhelmi-
na CoUege te Culemborg.
Jacques van den Dool heeft reeds een groot
aantal orgelconcerten gegeven in binnen-
en buitenland. In de periode 1999-2000
heeft hij op het Batz-orgel in de Grote Kerk
van 's-Hertogenbosch in 24 weken alle
orgelwerken van J.S. Bach uitgevoerd.
Als componist heeft Jacques van den Dool
inmiddels een omvangrijk repertoire voort
gebracht. Hij schreef liederen, koor- en
orgelwerken alsook zes miisicals voor basis-
en middelbare scholen. In juni 2003 ging er
een toccata voor orgel van zijn hand in pre
mière in de kathedraal van St. Jan te 's-Her
togenbosch.
Het orgelconcert begint om 20.15 uur en de
toegangsprijs is 4,00 inclusief koffie.
Voorafgaand aan dit orgelconcert vindt er
een beiaardconcert plaats. U kunt dit" vanaf
19.00 uur beluisteren op de luisterplaats bij
het Merulahuis.
Vrijdag 8 en zaterdag 9 augustus a.s. vindt op het terrein tegenover camping Klepperstee in
Ouddorp wederom de ABN-AMRO/ Klepperstee-Menmarathon plaats met o.a. dressuur,
een vaardigheidsproef, diverse demonstraties, een wegparcours en een 6-hindemissenbaan.
Om deze Menmarathon in te luiden zal de Jachtvereniging Soestdijk op vrijdag 8 augustus
een ronde door Ouddorp maken, samen met de bijbehorende meute jachthonden. Voor een
jachtvereniging als deze is het absoluut noodzakelijk om te beschikken over een goed jagen
de en gedisciplineerde meute. Jagen achter de meute is niet alleen een sport, het is ook een
traditie met een rijk verleden. De slipjacht zoals de Jachtvereniging Soestdijk die beoefent,
vertoont echter de meeste gelijkenis met een vossenjacht. Er worden voor deze sport geen
echte vossen meer gebruikt, maar lappen (het slip) die de geur van een vos dragen. Door het
leggen van lussen en haken krijgen de honden puzzels voorgeschoteld die ze zelf moeten
oplossen. Na afloop wacht hen een beloning, dit ter vervanging van de bejaagde 'prooi'.
De meute zal vanaf 17.30 uur in en rondom het centrum van Ouddorp te zien zijn.
-24-
Toke sjouwt met emmers om de buitenboel een grondige
beurt te geven. Thonia zo hier haar hart op kunnen halen,
denkt Willem wrang. Maar ze komt niet. Na zondag zal hij
toch weer naar huis moeten. Alleen het denken eraan
benauwt hem reeds.
Hij ziet Frederiks forse gestalte de schuur inlopen. Dat is
zo'n vertrouwd beeld. Kon hij hier maar altijd blijven.
Door het werken is hij 's avonds zo vermoeid, dat hij als
een blok in bed valt. Ook 's nachts wordt hij nu niet door
dromen gekweld. Hij zucht en staat even in gedachten bij
de regenton. Dan vermant hij zich en vult de gieter met
water. De bloemen zullen wel wat lusten. Het is heel droog
de laatste tijd. Hij licht het deksel van de regenton op. Er zit
nog genoeg water in. Anders kan hij altijd nog bij de pomp
terecht. Toke is om de hoek van het huis verdwenen. Hij
vult de zoveelste gieter en laaft de laatste bloemen. Dan
loopt hij terag naar de boerderij. Hij ziet dat de deur van het
bakhuis openstaat. Voorzichtig duwt hij die nog wat verder
open.
De gevlekte poes streelt langs zijn btxjekspijpen en schiet
mee naar binnen. Zijn ogen moeten even wennen na het
heldere buitenlicht. In het bakhuis staan een tafel en twee
stoelen. Ook is er een kastje met allerlei spullen, zoals boe
ken en handwerk. Frederik en Toke zitten hier vaak als het
wat kUler wordt tijdens de zomeravonden. Hij neemt plaats
op één van de stoelen. Dan pakt hij een boek uit de kast. De
poes nestelt zich op zijn schoot. Hij streelt het zachte, war
me vel. De poes spint van genoegen. Hij zit hier goed. Een
uur glijdt voorbij. Hij is de tijd vergeten. Het boek boeit
hem.
Hij schrikt op van het gerammel met emmers. De torenklok
laat zijn slagen horen. Elf uur telt hij. Met een tuk staat hij
op. De gevlekte poes schiet met een boog van zijn schoot
af. Dat plotselinge opstaan komt hepi duur te staan. Een
duizeling overvalt hem. Hij zoekt steun aan de tafelrand en
neemt weer plaats op de stoel.
De poes kijkt argwanend toe. Zij durft niet meer op schoot
te komen zitten na die hardhandige landing van daarnet.
Wel blijft het dier langs hem heen strelen. Hij zou het wü-
len aaien, maar hij durft niet te bukken. De duizehgheid is
nog niet helemaal geweken. Na een paar minuten staat hij
voorzichtig op, Toke is naar biimen gegaan.
Hij gaat naar de tuin. Daar snijdt hij met zijn zakmes een
forse krop sla en wat sjalotten af, die Toke straks klaar wU
maken. Goedkeurend laat hij zijn blik over de tuin gaan.
Hij heeft eer van zijn werk. Er is geen onkruidje te bespeu
ren. Straks zal hij er nog even dooiheen schoffelen. Dan
kan het er wel weer tot maandag tegen. Met de sla in zijn
ene hand en de sjalotten in de andere komt hij de keuken
binnen.
"Bedankt, Willem", zegt Toke.
Ze gaat er meteen mee aan de slag. Willem voelt ikh in de
keuken wat overbodig. Als hij buiten is, ziet hij dat de poes
voor het raam in het bakhuis zit. Hij sluit de deur van het
huisje niet helemaal achter zich dicht. Zo kan er nog wat
frisse lucht binnenkomen. Even later is hij weer verdiept in
zijn boek en Bgt de poes weer bij hem, zoals daarnet. Fre
derik ziet hem zitten vanuit de schuur. Dat is de tweede keer
al vanmorgen, denkt hijHet lijkt erop dat Willem een stuk
je vrijheid zoekt, al proberen Toke en hij hem dat normaal
ook al te geven. Hij slaat hem gade, zoals hij daar zit te
lezen. Eén en al aandacht voor het boek. Een bed eibij en
Willem heeft een eigen huisje, denkt hij goedhartig. Hoe
wel. Toke zit er ook erg graag. Hoeveel uren hebben ze
er al gezeten? In blijde en droeve dagen, 's Zomers is dat
hun buitenverbUjf. Overdag en ook 's avonds, als het wat
killer wordt. Hij veegt hel laatste stof uit de schuur. Dan
bergt hij de bezem op zijn plaats. Wat hem betreft mogen
ze gaan eten. Hij heeft trek. Het duurt echter nog zeker een
kwartier.
Hij loopt langs het wagentje. Het ziet er perfect uit. Daar
kan zelfs wel een heldere vrouw als zijn zuster in zitten. Hij
grinnikt bij het gezicht, dat ze zal zetten, als hij voor komt
rijden. Hij heeft niets tegen Toke en Wülem gezegd. Het is
een verrassing voor hen alle drie. Bij het keukenraam tuurt
hij naar binnen. Toke begrijpt hem.
"Kom maai", wenkt ze.
Hij schuift de deur van het bakhuis wat open. Willem kijkt
betrapt op,
"Je zit hier goed", zegt Frederik terwijl hij dichterbij komt.
Willem beaamt het. Fnsderik zou wat willen zeggen, maar
hij beheerst zich. Hij wü eerst met Toke spreken.
"Het is etenstijd", zegt hij daarom enkel.
Willem zet de poes voorzichtig op de grond. Dan staat hij
mstig op. Hij is geschrokken van de duizeling. De poes
heeft geen zin om naar buiten te gaan, maar springt terug op
de stoel. Hij zou hier ook wel willen blijven. Het is hier zo
goed. Het is echt een plaatsje om tot rust te komen. Om
zichzelf te zijn. Toke en Frederik zijn heel goed voor hem,
daar niet van, maar hier is hij alleen. Dat vindt hij fijn. Hij
zet het boek temg in de kast. De deur laat hij op een kier
staan, zodat de poes eruit kan, als hij wU. Hij Mjkt even naar
het dier, dat tevreden ligt te slapen. Dan loopt hij naar de
boerderij.
Tombo komt hem bhj tegemoet springen. Zijn heldere blaf
künkt ver over het erf. Vanmiddag zal hij met het dier het
bos ingaan, neemt hij zich voor. Ze zullen een heel eind
gaan lopen. Zo ver, totdat hij vermoeid is en daardoor beter
kan slapen. Nu kan het nog. Tot hoelang?
HOOFDSTUK 12
Is WiUem die middag, na gemst te hebben, ver
trokken is, neemt Toke de werkspullen uit het berg-
lok. Ook de stofzuiger en het stofdoekenmandje
worden voor de dag gehaald. Ze kijkt nog even naar de
broodmachine waar het brood voor Thonia in staat, dan
loopt ze naar het bakhuis. Willem zal niet voor broodetens
tijd thuiskomen, heeft hij gezegd. Dus ze heeft de hele mid
dag gelegenheid om het bakhuis goed onder handen te
nemen. Frederik is het land in. Ze is alleen op het erf. Maar
Tombo is er, dat scheelt. Daardoor voeh ze zich niet een
zaam.
Willem wou hem eerst meenemen, maar Frederik heeft er
een hekel aan, dat zij alleen is. Ze wonen vrij afgelegen.
Daarom is Willem zonder hond op pad gegaan.
Tombo ligt voor de achterdeur. Dat is zijn gewoonte, als zij
op het erf bezig is. Dat is makkelijk. Nu hoeft ze niets af te
sluiten. Niemand hoeft het immers te wagen om langs
Tombo het huis binnen te gaan, als zij er niet is.
Ze zet de rieten zorg, die van haar schoonmoeder is
geweest, buiten het baldiuis. Daarna schuift ze de tafel aan
de kant en plaatst ze de andere stoelen er ondersteboven op.
Nu heeft ze tenminste de ruimte om aan de slag te gaan. Ze
stoft en zuigt, totdat aUes schoon is. Daarna haalt ze de gor
dijnen van de ramen.
Ze is zo ingespannen bezig, dat ze niet ziet, dat er iemand
het erf op komt lopen. Tombo daarentegen heeft de bezoe
ker opgemerkt en herkent. Hij gromt vemijnig en zijn
zwarte haren gaan recht overeind staan. Dan blaft hij zo
hard, dat het Toke uit haar werk haalt. Ze schrikt, als ze ziet
wie er voor de deur staat. Het Uefst zou ze zich schuil wil
len houden, maar dat kan ze niet doen. Stel je voor, dat hij
hier naar binnen komt, dan kan Tombo haar niet helpen.
Nee, ze moet toch maar naar buiten gaan.
De man loopt om Tombo heen, maar durft niet aan de klink
van de achterdeur te komen.
"Goedenmorgen", groet Toke mstig, hoewel ze nerveus is.
"Dag, vrouw. Ik kom maar weer eens langs", zegt de man.
"Is de baas er niet?"
(wórdt vervolgd)
