660 ï\m ïi$ 16! eif.
De totstandkoming van
onze Statenbijbel
Gemeente Goedereede neemt
nieuwe vrachtwagen in gebruik
mm m rmiwmwMwmm m mmw
mmmm.
TE KOOP
Redactie Haerkings Dorpsblad
bezoekt Eilanden Nieuws
Avondmarkt
Nieuwe Tonge
EIIMDBI-niEUW'
Papier ophalen Stellendam
P.V. De Trekvogels
Ouddorp
TE KOOP
LTO en de VNG willen
handleiding
voor beoordeling
nevenactiviteiten
agrariërs
90 jaar geleden
Antirevolutionair
27 Juni tot
11 Juli 1913
Orgaan
Piaalselyk fiieuws.
15 Schapen ieder met 2 Lammeren
prima soort. Adres
TE KOOP een mahoniehouten
te bevragen bij Deurwaarder P. J.
GROENENDIJK te Sommelsdijk. 6965
aan den Stationsweg te Dirksiand
EEN DUBBEL
met flinke art. Met of zonder Win-
keiopstand.
Gevraagd TE HUUR of TE KOOP
W. VAN DER HEIJDEN-DMSLMD.
Burgerlijke Slaiid.
Rerk en School.
Godsdlensloelenlngen.
Ned. Hervormde Kerk.
Uilslag Yerkooping.
Puiinkatie van flé Vereniging Sti«ékmuseuffl,Ker^ Somméisdp.
':é3i.'.-
De Stichting Genealogisch Centrum Goeree-Overflakkee bestaat sinds
begin van de jaren negentig. Zij houdt zich vooral bezig met stamboom-
onderzoek en alles wat daarmee samenhangt. In de door de Rabobank ter
beschikking gestelde ruimte aan Achterdorp 7 te Dirksiand is intussen
een uitgebreid archief opgebouwd. In de loop der jaren heeft een groot
aantal mensen zich inmiddels al via dat archief verdiept in hun familie
geschiedenis. Het is ook mogelijk - als men zelf niet in de gelegenheid is
onderzoek te verrichten - aan het centrum een zoekopdracht te verstrek
ken. Tegen een betrekkelijk geringe vergoeding wordt dan voor u gezocht
in het archief van het centrum zelf en/of in de archieven van de gemeen
ten op Goeree-Overflakkee. Voor het verstrekken van zo'n zoekopdracht
kan men zich wenden tot J. van Wezel, Raadhuisplein 1, 3251 AV Stel
lendam, tel.: 0187-491663, e-mail: jvanwezel@rdnet.nl, óf tot één van de
bestuursleden van de stichting.
PAGINA 6
VRUDAG 11 JULI 2003
Vorige week vrijdag kon de Gemeente Goedereede de nieuwe Scania 4x4 vrachtwagen in
gebruik nemen. Wethouder A.C. Lokker overhandigde de sleutel aan de chauffeur van de
vrachtwagen, de heer Troost. De keuze is op dit type vrachtwagen gevallen na een uitgebrei
de selectie. Hierbij is gelet op zaken zoals ARBO en veiligheidsomstandigheden voor de
chauffeur. De laadbak en laadkraan zijn geleverd door de fimia Ruizeveld uit 's Gravendeel.
van overdracht.
n.r.: de chauffeur de heer N. Troost, de heerJ.W. Grinwis van Beers
Scania, wethouder A.C. Lokker en de heer J. Lagendijk van Ruizeveld Kipperbou
Zaterdag 16 augustus organiseert Meer-
markt Klapmuts in Nieuwe Tonge op de
parkeerplaats een Avondmarkt. Nog
iemand zin in een kraam? Inlichtingen:
Meermarkt Klapmuts, 651378 of 651450.
Op zaterdag 12 juli hopen wij namens de
financiële commissie van het open Her
vormd Jeugdwerk oud papier op te halen.
Wij beginnen om 9.00 uur op de Molenka
de, Nieuweweg en de Schoolstraat. Wilt u
het goed gebundeld en tijdig gereed zet
ten? Ook karton.
Tours 05-07,- gelost: 08.50 uur; deelne
mers: 16; Duiven 233; Weer: bewolkt
noordwest 3.
A. Klijn 1, 27, 37; Gom. Pijl-Verhage 1 A
Kievit 3, 19, 32, 48, 51, 56; Grinwis y
Alphen 4, 6, 7, 8, 16, 17, 28, 30, 34, 36 4l'
44, 57; L. Tanis 5, 12, 20, 23, 29, 38, 50 53'
58; P. Mierop 9, 10, 11, 35; J.W. Nagtegaai
13, 22, 45, 54; Comb. L. Krijger 14, 46,55;
J. Kievit sr. 15; Comb. Grinwis 18, 26 47'
52; J.H. Ju 21, 31, 39, 40; J. Bakelaar 24'
33; Joh. Grinwis 25, 49; J.K. v. Wijk 42 43'
59.
Mont de Marsan 04-07; gelost: 12.00
uur; deelnemers: 10; Duiven: 77; weer:
bewolkt noordwest 3.
J. Kievit sr 1, 3, 7, 12, 13; Comb. Pijl-Ver
hage 2; J. Kievit 4; A. Kievit 5, 10, 11, 14,
15, 18; P. Mierop 6, 9, 16; Comb. Grinwis
8, 19; A. Klijn 17, 20.
Wetteren 05-07; gelost: 13.55 uur; deel
nemers: 19; Duiven 730; Weer: bewolkt,
noordwest 3.
A. Kievit 1, 3, 72, 75,77, 78,115,117,126
137,139,140,141,142,143,151,157,166'
170, 179; H. Kleijn 2, 7, 17, 25, 59, 63, 89
90, 98, 110, 111, 127, 164, 168, 177; L,
Dorsman 4; Grinwis van Alphen 5, 6,13,
18, 19, 20, 21, 23, 41, 42, 43, 45, 47, 83
100,104,105,107,109,113,118,121,128,
150, 152; Comb, Grinwis 8, 15, 16, 28, 29
30, 31, 50, 51, 53, 65, 57, 58, 70, 81, 94,
130, 170, 180, 181; Joh. Grinwis 9, 79, 99,
101, 103,153,169; Comb. Pijl-Verhage 10
27, 37, 39, 67, 80, 91, 106, 155, 171; J.K.
van Wijk 11, 12, 33, 84, 86, 88, 102, 108,
114, 124, 154,183; Cotnb. L. Krijger Zn.
14, 60, 61, 62, 65, 66, 68, 69, 95, 122, 123,
125,159,162;K.Breen22,96,174,182; A.
Klijn 24, 26, 38, 54, 56, 74, 76, 82, 87, 92,
11, 147, 172; R Mierop 32, 149, 156; J.W.
Nagtegaai 34, 52, 64, 120, 165, 167; W.
Kievit 35, 119, 132; J. Bakelaar 36, 40, 44,
46, 48, 49, 85, 97, 131, 136, 138, 144, 145,
146, 160, 161, 163; J.H. Ju 71, 93, 116; L.
Tanis 73, 133, 134, 135, 158; L. Sperling
129, r48, 175; J. Kievit 173, 176.
im il
IN HOC SIGNO VINCES
Oen Bommel. Door Gt, Goemaat is eeo
postduif gevangen, gemetkl Out ÏHÏ5. 258 n-
hout
In den n»chl van 1617 dezer, zijn
Dp verschillende plaatsen in deze gemeepte
minderwaardige platen aangebracht, waarop
o.a.>Tegen de Tariefwei*. Van welke
sijde deze soort van propaganda, behoeft
wel geen nader betoog>ledige vaten klin
ken het hardis l«
Oude ToDge. Tot Rijksveldwachter is
alhier benoemd den heer Jansen uit Rot
terdam.
Nieuwe Tonge. Zondagmorgen om
streeks half elf ure had er een groote op
schudding in de gemeente plaats. Er was
brand uitgebroken bij den landbouwer M. K.
De dominee werd in de kerk er mede in
kennis gesteld, en maakte direct bekend
dat hel noodi^ was de kerk te verlaten
zonder de oorzaak te noemen om zooveel
Dnogelijk'verwarringlte voorkomen. Onmidde
lijk rukte daarna de spuit uit, maar door
den sterken wind was het-onmogelijk iets te
behouden, uitgezonderd het paard en een
wagen en nog eenig huisraad is alles ver
brand, om 2 uur kwam de spuit weer in
de gemeente. Assurrantie dekt voor een
groot deel de schade,
Dirlisisnd. Dat beloofd al vast.
Voor de uijen dié nog moeten groeien wor
den nu reedj prijzen besteed van f 2,50 lot
f 3,00 de Heet;
Houd moed dus uijenteelers.
Aanslaande Zaterdagavond hoopt bij
gunstig weet de zangvereeniging Exehior
een uitvoering te geven op het terrein
rondom de Ned. Herv. Kerk, aanvangende
half acht.
Goedereede. Van den arbeider K,
V. d. W. bleef Woensdag plotseling zijn
varken dood. Hij verkocht het cadaver
voor f 6, alzoo een schadepost van on
geveer 50.
De vorige week had yroiiw de V.
het ongeluk zoodanig met haar hoofd op
een emmer te valler, dat zij aan dal lichaams
deel twee gapende wonden kreeg, die door
den heelmeester werden verbonden.
De vodge week werden door enkele
ingezetenen reeds nieuwe aardappelen ge
dolven. De uitkomst was bevredigend en
over de smaak kan niet worden geklaagd,
Door G. B. alhier werd een postduif
gRvangen, imet'.aan elke poot een ring. Dei
jeiie was onleesbaar en op de andere was
30g 6578 te ontcijferen.
Ouddorp. Door de uitslag der stem
mingen bij de verldezingen voor de Pro
vinciale- en Staten Generaal, is er nau
were aaneensluiling gekomen onder de an
tirevolutionairen. Was men voor de ver
kiezingen hier bevreesd door verkeerde in
lichting, alsof de eene of andere kerkelijke
richting zou worden bevoordeeld, thans
heeft men ingezien dat die vrees ongegrond
was. Er begint kentering te komen onder
de toonaangevende geesten er wordt nu
ingezien dat men zich heeit te beschuldi
gen over laksheid en plichtsverzaking. Zulke
toonen van berouw brengen ons in een ze
kere gemoedsstemming, zij geven ons hoop
voor een blijder juichtoon, waar dit nu
reeds een voorspel van is.
De uitslag der Gemeenteraadsver
kiezing alhier, zal ons leeren hoe de wer
kelijke stroom der gee.sten loopt. Ouddorp
zal bij deze verkiezing aan geheel Flakkee
te zien geven, of zij liaar ouden roem nog
weet te handhaven of dat zij onder zal gaan
in den maalstroom der vrijzinnigheid.
ADRES69
SOMMELSDIJK.
Geboren Jacobus, z, v. Mattinus Bertus
Groenendijk en Klaasde TroostCatharina,
d. V. Daniël den Hollander en Dina Kas
telein Jacob z. v. Jacob Grootenboer en
Klazina Wilhelmina van Antwerpen.
Ondertrouwd: Cornelis Troost, oud 25
jaren, wonende te Boskoop, en Jacomientje
Breur, oud 21 jarenEliza van der Velde,
oud 24 jaren; wonende te Middelharnis en
Kaatje Palingdood, oud 26 jaren.
Getrouwd: Arend Cornelis Koning, oud 24
jaren wonende te Middelharnis en Aartje
Hazenberg, oud 29 jaren Cornelis van Hui
zen, oud 24 jaren wonende te Ouddorp en
en Jaooba Troost, oud 30 jaren.
Overleden Maatje Kastelijn, oud 72 ja
ren, echlgenoote van Cornelis Jacob Mos
terdijk.
MIDDELHARNIS.
GeborenJannetje, d. v. A. v. d. Sluijs
en G. N. v. d. Hoek. Teuntje, d. v. Jan
de Hoed en J 1'. Kornet. Ida. d. v. L
v. d. Groef en l'. v. d. Tol.
GehuWd: Huibert Gerrit Pas, 84 j. (te
Sommelsdijk) en Gijsje Muller, 82 j.
DEN BOMMEL.
GeborenJohanna d, v. du Pree en Dina
Timmer.
Gehuwd: Pieter, Huijer oud 48 jaar en
Annetje van Gelder, oud 35 jaar.
Officieel Gedeelte.
Predikbeurten op Zondag 29 Juni 1913
Sommelsdijk, 's vm. 9,30 tïur Ub, Weatritt.
MlddelharnlB, vm, 9,30 en 'e avoudB i uur, Ds.
Braloing.
Middelharnis, (EvangtUtatie), vm, 9,30 en 'b st.
6 uut dhr. Muller van Qonda.
Slad lan 't Haringvliet, geen opgaaf ontvangen,
['en Bommel, vm. en 's av. Da. Emmen.
Langstraat, geen opgaaf ontvangen.
OoltgPnsploat, geen opgaaf ontvangen.
Oude Tonge, ym. en 's ar. D». Verkerk.
Kieowe Tonge, geen opgaaf ontvangen.
He kinden, vm. Ds. Addink.
Dirksiand, vm. 9 en 's ar. 5,3Q nar Da. Steenbeek,
Melisaant, v.m. en nam. Ds. Kroese.
Ktellendam, geen opgaaf ontvangen.
Goedereede, ym. 9,30 nnr Ds. Van der KooU yan
Onddorp.
Onddorp, geen opgaaf ontvangen.
NIEUWE TONGE.
Het huis schuur en erf staande aan de
Kerkring alhier, toebehoorende aan de
Coöperatieve Zuiveltabriek „de Hoop" ia
bij de afslag aangelopen op de inzet zijn
12200 door van J. Paasschen.
.Dat vertaalarbeid niet eenvoudig is, merken
we bijv. in 1528 als Luther klaagt in een brief
aan een vriend: 'Wij beulen ons nu af de pro
feten in het Duits te vertalen. Wat een zwaar
en lastig werk is het de Hebreenwsche schrij
vers tegen hun wil te dwingen Duits te spre
ken. Het is precies alsof men een nachtegaal
zou dwingen de koekoek na te doen.' De
handschriften met conceptvertalingen ver
schaffen de mogelijkheid Luther bij zijn ver
taalarbeid te bespieden. Ze laten zien dat een
aanvankelijke letterlijke vertaling via ver
schillende fasen haar definitieve vorm krijgt.
Elke nieuwe vorm bracht de weergave een
stukje dichter bij het Duitse taaieigen. Luther
beschrijft de Bijbel aanschouwelijk als een
uitgestrekt woud, waarin geen boom stond,
die hij niet geschud had. Of, zoals één van
Luthers vrienden zei: 'Alsof een vloeistof
een paar maal van de ene kan in de andere
wordt overgegoten, totdat uiteindelijk een
heldere substantie overblijft; alsof met grote
behoedzaamheid de schil van een vrucht
wordt afgepeld, totdat de zuivere, voedzame
kern bloot komt te liggen'. Een vriend van
hem bracht van de keurvorst geleende juwe
len mee, opdat hij er zich met eigen ogen van
kon vergewissen wat de naam en de kleur
was van de verschillende edelstenen die in
Openbaring 21 genoemd worden.
In de jaren 1523 tot 1528 verschenen er vijf
tien gedeeltelijke en volledige Nederlandse
vertalingen van de Bijbel, die op Luthers
werk gebaseerd waren. 'En het Woord Gods
wies, en vermenigvuldigde'. Deze tekst van
Handelingen 12 vers 24 is volledig van toe
passing op de Nederlanden in de eerste tien
tallen jaren van de hervorming. Sterk spre
kend is dat te constateren aan de Bijbel in zijn
geheel. Vóór 1526 is er nooit een volledige
Bijbel verschenen, terwijl van 1526 tot 1540
in totaal negen Bijbels het licht zagen. Daar
naast werden verschillende uitgaven van
gedeelten uitgebracht. De kettermeesters
hebben oplagen van enkele uitgaven echter
zo grondig vernietigd, dat er thans geen enkel
exemplaar van over is.
Karel V vaardigde een reeks van plakkaten
uit waarin elke vorm van zelfstandig schrift-
onderzoek buiten de kerk om werd verboden.
Hij liet zich daarbij voorlichten door de Leu-
De grote ommekeer in de geschiedenis van
de Nederlandse Bijbelvertaling kwam in
1522. Deze ommekeer werd veroorzaakt
door Maarten Luther. Hij gaf zijn tijdgenoten
de Bijbel als grondslag voor liet geloof, in
een vertaling, niet gebaseerd op de Vulgata,
maar op de grondtekst. De studie van het
Grieks en Hebreeuws was door het humanis
me nieuw leven ingeblazen. Kenners van die
talen kwamen in de middeleeuwen bijna niet
voor. Uitzonderingen waren Nicolaas van
Lyra en kardinaal Nicolaas van Cusa. Wessel
Gansfort was de eerste humanist die de
Bijbel in de grondtaal ging lezen. Toen Lut
her en de andere leiders van de hervorming
de mensen de Bijbel in de volkstaal in han
den gaven en daarvoor teruggrepen naar de
bijbeltekst in zijn allerzuiverste vorm, maak
ten zij dankbaar gebruik van de baanbreken
de arbeid die humanisten op het terrein van
de hernieuwde bijbelstudie verricht hadden.
Zoals bij het opgaan van de zon de sterren
verbleken, zo heeft de bijbel van Luther door
zijn glans de middeleeuwse vertalingen vol
komen verduisterd, aldus dr. C.C. de Bruin in
zijn boek. Door zijn volk een Bijbel in de
landstaal te geven maakte hij daarvan een
volksboek. Dat volk zag verlangend uit naar
het brood des levens en God gaf Luther de
genade en de bekwaamheid om dat brood in
overvloedige mate aan te reiken. Buiten de
kerkleer om, zelfs ondanks deze, had hij
geleerd om de Bijbel als het enige, onfeilba
re richtsnoer voor geloof en leven te gebrui
ken. De Rooms Katholieke Kerk verloor, als
genade-instituut en draagster van een gewij
de traditie, voor hem haar betekenis. Alleen
de Schrift, 'Sola Scriptura', hield Gods Zelf-
getuigenis in. Luther schreef: 'De Heilige
Schrift is een gemeenschappelijk bezit voor
allen. Het lezen ervan is niet een uitsluitend
voorrecht voor de priesterstand'Luther zet
te in 1534 de kroon op zijn vertaalarbeid door
de uitgave bij Lufft van een volledige bijbel
in twee delen met 124 houtsneden; hierin ook
opgenomen de apocriefe boeken als aan
hangsel van de canonieke boeken van het
oude testament.
vense Hogeschool, die reeds in 1519 Luthers
leerstellingen had veroordeeld en in het jaar
daarop zijn boeken had doen verbranden. De
inquisiteur Ruwaer Tapper deed de uitspraak
dat het helemaal niet nodig was en zelfs
gevaariijk voor de kerk, wanneer leken de
Bijbel gingen lezen. Hij oordeelde het vol
doende dat zij wisten dat er een God was.
Bezonnen katholieken wisten echter dat aan
de hervorming geen grotere dienst bewezen
kon worden, dan door het volk blijvend de
Bijbel te onthouden. Er was één middel om
de reformatorische Bijbel haar invloed te
ontnemen: zelf een kerkelijk goedgekeurde
tekst, naar de Vulgata, te maken en die, voor
zien van de nodige waarschuwingen, het
volk in handen geven. Dat is in de Nederian-
den in 1548 ten uitvoer gebracht. Met name
de theologische faculteit van de universiteit
van Leuven had vanaf het begin op de bres
gestaan voor de verdediging van het oude
geloof. In het bijzonder wat de verspreiding
van bijbelvertalingen betreft, namen de
hoogleraren een afwijzende houding aan.
Alleen een Bijbel die de gezaghebbende Vul
gata reproduceerde, had in hun ogen recht
van bestaan.
Na 1544 begon, ten gevolge van de in hevig
heid toenemende geloofsvervolgingen, de
emigratie uit de Nederianden. De inquisitie
richtte zich vooral tegen de verkondigers van
de nieuwe leer. Zij zochten en vonden een
veilig toevluchtsoord in Londen en andere
steden van Engeland, in Embden in Oost-
Friesland en in het Rijngebied. In Antwerpen
werden de drukpersen aan banden gelegd.
Tussen 1546 en 1554 zijn daarom geen prote
stantse Bijbels meer verschenen. Nadat de
vluchtelingen enigszins op adem waren geko
men en mee gevluchte boekdrukkers hun per
sen weer hadden geïnstalleerd, kon weer
begonnen worden met het drukken van Bij
bels. In de jaren 1559 tot 1564 zijn die dan
ook weer verschenen, maar daarin werden de
plaats van uitgifte en de drukker niet vermeld;
waarschijnlijk is dit te Embden geweest.
In deze periode was er één stad in de Noor
delijke Nederianden waar de verkoop van
Embdense Bijbels ongestoord kon plaats vin
den. In Vianen, vanouds een vrije heerlijk
heid en niet ondergeschikt aan de jurisdictie
van de Hoven van Utrecht en Holland. Daar
hebben reformatorische boekdrukkers en
verkopers rustig alle soorten verboden lec
tuur verspreid. De toenmalige heer van de
vrijstad, Hendrik van Brederode, één van de
leidende figuren bij de aanbieding van het
Smeekschrift der Edelen, verieende de her
vorming in zijn territorium bescherrning. In
Vianen werd de reformatorische Bijbel niet
alleen verkocht, maar ook ter perse gelegd.
Elders leverde het lezen van zo'n Bijbel een
groot gevaar op; de geschiedenis van de mar
telaren bewijst dit.
In 1572 vond de inname van Den Briel
plaats. Holland begon het Spaanse juk van
zich af te werpen. Daarna was het eerste
voortbrengsel op het gebied van de bijbel-
druk een Nieuw Testament met kanttekenin
gen. Dat verscheen nog in 1572 bij Jan
Paerdts Jacobszoon in Leiden.
LTO Nederland en de Vereniging van
Nederlandse Gemeenten (VNG) wil
len een handleiding maken waarmee
gemeenten aanvragen voor nevenacti
viteiten van agrariërs kunnen beoor
delen. Beide partijen concludeerden
gisteren in een bestuurlijk overleg dat
dit zal voorzien in een behoefte. Inten
tie is dat gemeenten aanvragen voor
onder meer agrotoerisme en zorgta
ken op boerderijen eenduidig beoor
delen.
Hierbij wordt gestreefd naar criteria op
hoofdlijnen voor alle gemeenten, met ruim
te voor regionaal maatwerk. De beoorde
ling heeft meer dan alleen de economische
positie van agrariërs als uitgangspunt.
Nevenactiviteiten mogen het landelijke
gebied niet verstoren. Er moet dus aanslui
ting zijn bij de gewenste ontwikkeling van
het gebied. Afgesproken is het Interprovin
ciaal Overleg erbij te betrekken.
LTO en de VNG spraken tevens af samen
plannen te maken voor de ontwikkeling van
het platteland. Beide organisaties zijn van
mening dat een integrale afweging van
diverse functies noodzakelijk is, waarbij
versterking van de agrarische structuur bij
draagt aan het behoud van sociale voorzie
ningen op het platteland. Volgens LTO en
de VNG moet daar bij de besteding van de
extra 700 miljoen euro voor plattelandsbe
leid uit het Regeerakkoord rekening wor
den gehouden. De VNG steunde het plei
dooi van LTO voor het pleidooi plattelands-
gelden van de EU specifiek aan te wenden
voor gebieden met een natuurlijke handi
cap, zoals de veenweidegebieden.
LTO en de VNG spraken verder af pragma
tische oplossingen te zoeken voor de pro
blematiek van huisvesting van seizoenar
beiders. Bestemmingsplannen bieden geen
ruimte voor (tijdelijke) huisvesting van met
name oogstmedewerkers. In de provincie
Noord-Brabant werken de ZLTO en
gemeenten aan een gezamenlijke aanpak.
LTO en de VNG willen bezien of die aan
pak landelijk tot voorbeeld kan zijn.
Dinsdag 1 juli was
het op de drukkerij
van het Eilanden
Nieuws een drukte
van belang. De kin
deren van groep
5/6 van de Christe
lijke Basisschool
"Prins Johan Fri-
sote Herkingen
waren op bezoek.
In de voorgaande
week hebben ze
gewerkt rond het
thema "De Krant".
Ze hebben nage
dacht over het maken van de krant, maar hebben ook zelf een krant gemaakt: Het
Hearkings Dorpsblad. De klas was verdeeld in redacteuren, journalisten, foto
grafen, eindredactie, hoofdredactie en opmaakredactie. Dit project stond in het
teken van een afstudeeropdracht van twee studenten voor Chr. Hogeschool De
Driestar met als afstudeerrichting Onderwijskunst.
Met een bezoek aan een echte krant sloten ze hun week af Een prachtige afslui
ting, waarvoor de kinderen "Eilanden Nieuws" hartelijk bedanken!!
