Grote belangstelling voor Flakkeese
boerderijen en landerijen
jubilarissen bij Woningbouwvereniging
Beter Wonen Goedereede
is-EiiArasBi-niEuiia
Met Wie???
1 1 dagen in Dirksland
1^1
Zaterdag 21 juni, de langste dag.
't Is zomer, met direct al de hele
dag zon. Veel fietsers staan op het
parkeerterrein van de fa. Mijn-
ders, bij de rotonde te Melissant,
gereed voor de start van de fiets-
puzzeltocht van de PR-commissie
landbouw Goeree-Overflakkee,
langs Flakkeese boerderijen en
landerijen. Tweehonderd deelne
mers hebben zich ingeschreven, in
leeftijd variërend van 1 tot 90(!)
jaar. Voor de deelnemer van 1 jaar
oud een lange zittocht, maar voor
de deelnemer van 90 jaar een
heerlijke fietstocht.
Historie komt tot leven
Gastvrij op de kaasboerderij
PAGINA 5
DINSDAG I JULI 2003
Om 11.00 uur vertrekken de eerste fietsers,
met de route in de hand, en vijf minuten
later is de eerste bestemming al bereikt:
boerderij 'Akkerzorg' aan de Kraaijerdijk te
Melissant. Binnen een uur zwermen zo'n
dikke 200 mensen uit over het erf en trach
ten een antwoord te vinden op de puzzelvra-
gen die betrekking hebben op de boerderij.
De schitterende 18e eeuwse boerderij van
de familie Van Dis ligt verscholen tussen de
bomen; de tijd lijkt er stil te hebben
gestaan.Op het erf staan een 'viertal echte
werkpaarden van vroeger, Zeeuwse of Bel
zen, aangebonden rond de travaljes. Ze zijn
uitgespannen en staan gewoon mooi te
wezen, evenals de originele houten wagens.
Het gerei is zo goed als antiek, schitterende
stukken vakmanschap van het uitgestorven
beroep van wagenmaker. De paarden heb
ben geen antieke uitstraling; in leeftijd ze
variëren ze van 3 tot 12 jaar oud en ze ver
keren in een goede conditie. De merries
hebben het goed, alleen maar eten en niet
werken. Misschien van de twee jongedames
in de toekomst nog eens een veulentje? Dan
komt de hoefsmid aangereden. Voor hem is
het geen vrije dag, hij moet alle paarden
beslaan met nieuwe hoefijzers en dat is
voorwaar geen kleinigheid. De oude ijzers
eraf, het loopvlak schoonmaken en bijsnij-
den en vervolgens ze met 16 nieuwe hoef
ijzers beslaan. Wat een bedrijvigheid, de
paarden hinniken naar elkaar, een machtig
oergeluid klinkt op uit de kelen. Het eerste
paard, een merrie, is z'n oude ijzers kwijt;
de voeten worden schoongemaakt en bijge-
sneden. Het eerste ijzer is gloeiend heet en
word tegen het hoorn van de hoef aange
drukt, het sist, grote rookwolken, je ruikt de
brandlucht, het schroeit en stinkt, het paard
voelt niets. De pasvorm is aangebrand, de
smid smeedt het ijzer met enkele hamersla
gen op het aanbeeld nog wat bij en loopt dan
weer naar het paard toe. Hij bevestigt het
ijzer met ijzeren nagels vast in de hoefrand,
de vijl gaat eriangs en z'n hulp maakt de
hoef nog even zwart. Klaar is kees. Het
paardenhoofd gaat even opzij, ze kijkt naar
wat er gebeurd is. Ze heeft weer een nieuwe
schoen aan. De arm van de smid gaat langs
z'n voorhoofd, de pareltjes zweet wrijft hij
weg; 't wordt zweten vandaag.
Oude veldnamen en boerderijen
De heren van de Sociëteit Rhetorica te Som-
melsdijk hebben de grote mendeuren open
gezet, in de oude historische schuur is een
moderne koelcel voor aardappelopslag
gemaakt. Van de vroegere paardenstal en de
tassen waar het ongedorsen graan gebost
werd opgeslagen, is niets meer terug te vin
den. In de aardappelcel staat de oude bint
constructie verankerd in de beton, zware
vierkante grenen balken vormen het karkas
van de schuur en dragen het dak. In deze
ruimte presenteert de Sociëteit het boek in
wording: 'Met Harten Minnende, Veldna
men en Boerderijen op Goeree-Overflak
kee'.
Aan de wanden hangen de polderkaarten,
waarop in de percelen de veldnamen zijn
ingevuld. Diverse bezoekers controleren de
ingeschreven veldnamen op juistheid.
Gelukkig kunnen nog enkele fouten worden
gecorrigeerd en tevens enkele nieuwe
namen worden bijgeschreven.
Verscholen in een hoek vertoont Gerbrand
Hoek een diaserie over de Flakkeese boer
derijen en de specifieke bouwkundige
streekdetails. Tot tweemaal toe geeft hij een
explicatie over de geprojecteerde dia's.
De eerste proefdrukken van de grote ver
scheidenheid aan artikelen liggen ter inzage
en worden met grote interesse ingezien.
Veel mensen vullen naam en adres in op de
lijst van geïnteresseerden; zij krijgen later
het intekenformulier toegestuurd. Op de
veelgestelde vraag 'wanneer komt het boek
uit?' is het antwoord: "in de tweede helft van
oktober, nadere informatie volgt." Weet u
nog oude buurtnamen, neem dan contact op
met het secretariaat van de Sociëteit: L. van
Nimwegen, Langeweg 93, 3245 KG Som-
melsdijk, tel.: (0187) 484764.
Bedreigingen en kansen
Na de boerderij van de familie Van Dis is het
nóg 7 kilometer fietsen naar de boerderij
van de familie Biemond aan de Zuiderdiep-
weg te Stellendam. De eersten komen daar
om 12.00 uur aan. Mooi op tijd voor een bak
koffie, een boterham, een kom soep en een
stukje aspergepizza. De traktaties laten zich
goed smaken.
De ondernemer, Hans Biemond, vertelt in
een korte presentatie over de kansen en
bedreigingen van de landbouw in deze pol
der op Flakkee. Die werd pas in 1964 inge
dijkt en is dus nog heel jong. De grond is uit
stekend van kwaliteit en na de ruilverkave
ling is er een goede infrastructuur. Ook hier
heeft men te maken met het gewasbescher-
mingsmiddelenbeleid. Door alle regelge
ving zijn de agrariërs gedwongen om heel
bewust om te gaan met bestrijdingsmidde
len. Op het bedrijf staat een aantal machines
opgesteld, die aantonen dat in de landbouw
wel degelijk rekening met de natuur wordt
gehouden. Door het gebruik van een preci
sie schoffelmachine en een rijenspuit is het
gebruik van bestrijdingsmiddelen veel min
der, maar wel veel effectiever. Ondanks alle
beperkingen biedt het huidige beleid ook
kansen, omdat de consument steeds bewus
ter voor producten kiest die op een verant
woorde manier worden geproduceerd.
Op dit moment liggen er plaimen om van
deze polder weer natuurgebied te maken.
Helaas is landbouw dan niet meer mogelijk.
Nu al heeft men van het naastgelegen
natuurgebied veel last van de ganzen. De
gewassen, met name de tarwe, worden in het
voorjaar beschadigd door vraat. Als deze
polder weer natuur wordt, zullen de agra
riërs moeten verdwijnen. Landbouw en
natuur kunnen alleen overleven als er een
natuurlijk economisch evenwicht ontstaat.
De presentatie sluit af met de slogan: 'Zeker
weten, zonder boeren geen eten!'
Om ongeveer half twee zijn bij Biemond de
meeste deelnemers vertrokken, richting
Stellendam. Langs de 'Scheelhoek' en het
dorp Stellendam gaat het via de Damweg
richting Melissant, terwijl onderweg nog
enkele vragen van de puzzel de aandacht
vragen. De route maakt een schitterende rit
langs de Slikken van Flakkee, en voert naar
de kaasboerderij van de familie Mulder te
Melissant. Op het erf staan tafels en stoeltjes
uitnodigend opgesteld, waaraan heerlijk de
dorst gelest wordt. Daar werd de dorst gelest
en kon men een kijkje nemen in de kaasma-
kerij en in de staUen.
De familie Mulder heeft tien jaar geleden
haar geboortegrond verlaten om zich met
een melkveehouderij aan de Schenkeldijk te
vestigen. Het melkveehouderijbedrijf annex
kaasboerderij getuigt van een goed onderne
merschap. Ieder gezinsüd heeft deze mid
dag tijdens de rondleiding een taak en
enthousiast staan ze hun gasten ge woord.
Heel wat kaasjes gaan er deze middag over
de toonbank. En natuurlijk worden onder
ling de antwoorden van de puzzel met elkaar
uitgewisseld.
Nog één keer moet op de fiets worden
gestapt voor het laatste stukje van de fiets
tocht, op naar het eindpunt, dat 's morgens
het beginpunt was. Daar worden de vragen
formulier nog even gecontroleerd; velen
kunnen daarna naar huis met een lekkere en
gezonde prijs: een tros tomaten.
Zo werd deze dag veel aandacht besteed aan
het boerenbedrijf en het polderlandschap.
De organisatie hoopt dat - evenals zijzelf -
velen ervan hebben genoten.
Het is bijna weer zover! Op dinsdag 5,
woensdag 6 en donderdag 7 augustus wor
den in sporthal 'de Gooye' te Dirksland de
'I 1 dagen' weer gehouden. Tijdens deze
dagen zijn er leuke dingen te doen, zoals
toneel, knutselen, bijbelverhalen, spelle
tjes, zingen, muziek en nog veel meer. Het
thema dit jaar is 'Zit je safe?' Er wordt 's
morgens om 9.00 uur begonnen en door
gegaan tot 12.00 uur. Behalve donderdag 7
augustus; dan wordt doorgegaan tot 12.30
uur, om dat er dan met elkaar pannenkoe
ken worden gegeten. Dezelfde avond
wordt van 19.00-20.00 uur de slotavond
gehouden, waarbij alle vaders en moeders,
opa's en oma's en iedereen, die interesse
heeft, welkom zijn. De organisatie hoopt
weer heel veel kinderen te ontmoeten. De
dagen zijn voor kinderen van 4 t/m 12 jaar.
Heb je die leeftijd, dan wordt je van harte
uitgenodigd! Dinsdag 5 augustus staan de
deuren van 'de Gooye' open om je in te
laten schrijven. De toegangsprijs bedraagt
0,50 per dag. Wil je meer weten? Bel dan
(0187) 602510.
U weet vast wel dat u geen touwtje uit de
brievenbus moet laten hangen als u met
vakantie gaat. Of een briefje op de deur met
de tekst: 'Geen kranten. We zijn met vakan
tie'. Maar dat is niet het enige dat u kunt
doen of laten om een inbraak te voorkomen.
Caniel Theirlynck, ambassadeur Zeeland
voor het Politie Keurmerk Veihg Wonen,
weet daar alles van. Hij vertelt op woensdag
2 juU om 18.00 uur in het programma 'Met
Wie???' op Radio Flakkee wat u zoal kunt
doen om veilig te wonen. Hij geeft kleine en
grote tips en vertelt hoe gemakkehjk het
soms is om veiliger te wonen. De herhaling
is op donderdag van 21.00 tot 22.00 uur.
Een oud ambacht op het erf van boerderij "Akkerzorg": paarden beslaan.
De beide jubilarissen: Goris Pijl (links) en Leo Verhage.
Dit jaar is het vijfentwintig jaar geleden dat twee medewerkers van de Woningbouw
vereniging Beter Wonen Goedereede hun werk bij die instelling begonnen. Het bestuur
vond dit jubileum zéker de moeite waard om bij stil te staan. Daarom werd er afgelo
pen vrijdag een feestelijke bijeenkomst gehouden in Restaurant Hameeteman in Oud-
dorp. Goris Pijl en Leo Verhage, stonden samen met het bestuur, de raad van commis
sarissen en hun collega's stil bij de afgelopen vijfentwintig jaar. Ongetwijfeld zullen
nog veel herinneringen zijn opgehaald uit het verieden. Wellicht met weemoed, want
zoals in de gehele samenleving, zal er ook bij Beter Wonen, die binnenkort haar vijf
tigjarig bestaan hoopt te vieren, wel het een en ander veranderd zijn. Pijl werkt sinds 1
februari 1978 als buitendienst medewerker en Verhage begon vier maanden later op 1
juni van dat jaar als administratief medewerker bij de Woningbouwvereniging.
15-
"Ben je opgeschoten met de schoonmaak?" informeert ze
belangstellend, "'t Gaat wel", antwoordt Thonia vaag.
Toke hoeft niet te weten, dat ze er de laatste dagen weinig
meer aan gedaan heeft. Ze is de moed kwijt. Ze heeft nooit
geweten dat Willem, ondanks zijn zwaarmoedig karakter,
nog zoveel gezelligheid meebracht. Misschien is gezellig
heid het juiste woord niet, maar hij is er en nu is ze steeds
alleen.
"Komt Willem morgenavond weer thuis?" vraagt ze, als ze
het erf van de boerderij oprijden.
Toke hoort de verlangende klank in Thonia's stem.
"Ik weet het niet", antwoordt ze daarom aarzelend.
Ze voelt zich niet helemaal eerlijk. Frederik heeft immers
voorgesteld, dat Willem de zondag over nog büjft en mis
schien nog langer. Willem heeft echter nog niet beslist.
"Blijft hij dan nog langer?" vraagt Thonia teleurgesteld.
Toke krijgt het er warm van.
"Bepraat het zo maar met Willem, Thonia", zegt ze
zacht.
Thonia slikt. Toke wil haar niet tegen het hoofd stoten,
maar ze voelt dat Willem graag bij Frederik en Toke
blijft. Eigenlijk is dat ook goed te begrijpen, moet ze eer
lijk toegeven, als ze aan de koffie zit. Het is hier veel
gezelliger dan bij haar thuis, al glimt het dan niet zo hard.
Willem zit hier op zijn gemak, zover dat mogelijk is.
Tombo snuffelt wat aan Thonia's rok.
"Ga eens weg", zegt ze kort.
"Och, Thonia, als je mensen leert kennen, ga je van dieren
houden", zegt Frederik en slaat met zijn forse hand liefko
zend op Tombo's kop.
"Hij heeft ook gevoel, hoor", zegt Toke, maar ze meent het
niet.
Haar Frederik mag dan wat stoer doen, hij zal Tombo geen
pijn doen.
"Je kunt er wel tegen, hè, Tombo?" praat Frederik en hij
aait het dier over zijn rag.
De hond kwispelt, zodat de staart boven de tafel vlak langs
de kopjes zwiept. Frederik ziet Thonia naar de kopjes kijken.
"Het schijnt gezond te zijn volgens de arts, zus. lÊj laat zijn
kroost tenminste volop met zijn hond stoeien en dat beest
is ook niet onder de maat."
"Ik hou er niet van", zegt Thonia.
Ze kijkt stil het raam uit.
"Ga maar in je mand, Tombo", zegt Toke.
Tombo luistert perfect. Weer verbaasd Willem zich daar
over.
"Kom je morgenavond weer thuis, WiUemT' richt Thonia
het woord tot hem.
Hij schrikt ervan en verslikt zich in de koffie. Snel zet hij
het kopje op het schoteltje, maar dat veihinderd niet, dat hij
op zijn jasje knoeit.
"Oh, Willem", zegt Thonia verschrikt.
"Niks aan de hand, zus", zegt Frederik en hij staat al op om
een vaatdoek te pakken.
"Laat mij het maar even doen, Frederik", zegt Toke, die
ziet hoe hij met een druipnatte vaatdoek aan komt sjouwen.
Ze wringt de vaatdoek stevig uit en verwijdert de vlekken
op WiUems jas.
"Zo, daar zie je niets meer van", zegt ze.
In haar hart is medelijden met WiUem, maar ook met Tho
nia. Eigenlijk zijn ze allebei te beklagen. Thonia om haar
stiptheid en Willem, och.om zoveel.
"Ik ga zo mdar weer eens", zegt Thonia, die zich onbe
haaglijk voelt.
"Natuurlijk niet", komt Toke. "Je drinkt eerst nog een kop
koffie met ons. Je büjft ook maar mee eten. Ik heb genoeg.
We eten sla met kornkommer."
Thonia heeft er zin in, maar ze weigert toch. Ze wil naar
huis, al ziet ze daar ook tegenop. Maar hier voelt ze zoveel
liefde onder elkaar en zij is zo alleen.
"Doe het nu", houdt Toke vol, maar ze kan Thonia niet
overreden.
"Nu weet ik nog niet, of je morgen thuis komt", zegt die,
als ze haar jas aangetrokken heeft.
"Willem heeft nog niet besloten", antwoord Frederik voor
zijn oudste broer. "Wij hebben gevraagd of hij nog een
poosje blijft."
Er valt een gespannen stilte.
"Ook goed", zegt Thonia dan. "Dag, hooi'', zegt ze.
"Bedankt voor de koffie", komt er zacht achteraan.
Toke vindt het heel vervelend. Ze wil met Thonia meelo
pen, maar Frederik wenkt haar terag. Hijzelf loopt met
Thonia naar haar fiets.
"Thonia", zegt hij. "We doen het voor Willems bestwil. Hij
heeft het heel moeüijk."
"Ik ook", antwoordt ze.
Haar stem eindigt in een snik. Dan stapt ze op en fietst
weg. Frederik heeft het nakijken. Hij staat daar nog, als ze
allang de bocht om is. Hij gaat niet terag naar de keuken.
Toke zal meteen zien, dat er wat aan scheeh en erover
begiimen. Dat wil hij niet. Want hoe vervelend het ook is,
hij wil toch Willem nog wat dagen hier laten bUjven. Hij
ziet immers, hoe zijn broer het hier naar zijn zin heeft met
de dieren. Al een paar keer heeft hij hem zien zitten in het
bakhuis naast de boerderij. WiUem zat op een oude stoel
met Bontje op zijn schoot. Hij kon het niet horen, maar
volgens hem praatte Willem met dat donzige poezen-
beest.
Aan de andere kant heeft hij diep medeüjden met Thonia.
Ook zij is eenzaam. Diederick was een beste man. Daar had
ze een goede echtgenoot aan, die haar wat remde. Nu is de
rem eraf en wordt Willem daar de dupe van. Bij Diederick
zou dat nooit gebeurd zijn. Die was zachtaardig, maar er
was een grens.
In gedachten loopt hij naar de schuur. Hij zal eerst de vloer
maar eens aanvegen. Straks praat hij nog wel even met
Toke, want het zit hem toch wel dwars. Hij schrikt, als de
zware schuurdeuren opengaan.
"Frederik!"
Hij hoort aan Willems stem, dat hij het weet.
'WU Thonia graag, dat ik morgen weer thuis kom?"
Hij voelt de spanning in die vraag, maar hij moet eerlijk
zijn.
"Ja", zegt hij.
"Dan zal ik gaan", antwoordt Willem.
Hij draait zich om en loopt naar de uitgang.
"Je raag van ons gerast blijven", roept hij hem na.
"Dat weet ik en.dat wil ik ook graag, maar Thonia heeft
mij steeds goed verzorgd. De kan haar niet in de steek laten."
Trouwe WiUem. Goed verzorgd heeft ze hem wel. Hij zegt
het, zoals het is. Maar er komt meer kijken dan verzorging.
Liefde, dat heeft WUlem nodig. Aandacht en.rast! Voor
al rast is een eerste behoefte voor zijn broer.
"Kom dan maar gauw weer eens een paar dagen", zegt hij.
"Ik zal wel eens kijken", antwoordt Willem. "In ieder geval
vriendelijk bedanla voor deze dagen. Ik heb het hier heel
erg naar mijn zin gehad. Wees maar zuinig op je vrouw,
Frederik. JuUie hebben het samen zo goed.
Het doet Frederik pijn dat zijn broer te horen zeggen. Hij
heeft immers niets! Toke en hij hebben, ondanks het grote
verdriet, dat ze hun leven lang mee zullen dragen, zo
onnoemelijk veel. Ze hebben immers elkaar!
Hij heeft vroeger zo gehoopt, dat Willem ook eens een
levensgezellin zou vinden. Er waren in zijn jonge jaren
genoeg meisjes en later ook vrouwen, die hem als echtge
noot begeerden, maar Willem leek er niet om te geven.
Toch weet hij zeker, dat WUlem een goede echtgenoot zou
zijn. Hij houdt bovendien erg veel van kinderen. Het is voor
hem altijd een raadsel geweest, waarom Willem nooit
getrouwd is. Voor zijn diensttijd heeft hij een poosje gelo
pen met een dochter van de groenteboer, maar die was niet
zo betrouwbaar, bleek later. (wordt vervolgd)
