wAè
Overdenking
Geivapend liuiv^elijk
uit de
Heilige Schrift
HET
JKIJKVE^STER
BimnDBMIIEUWS
Waarnemer
aurlt FAAMK
CIELS. KIIK UIT!
MfltfDM 6OF0E NOTA
Bijzonder orgelconcert
Arjan Breukhoven
in Goedereede
musT
Goedereis...?! (1)
PAGINA 5
VRUDAG 27 JUNI 2003
Blik op kerk
en samenleving ij
- fubileum
- Onderwerp
- Kritiek
- Aaoniem
Een tijd geleden had de ho//dredacteur het ai
gezegd: binnenkort bestaa/de krant 75 jaar.
We komen dan uit met eei Speciaal nummer,
en misschien kan het beWnde hoekje er ook
aan gewijd worden. Ik hd dat wel in gedach
ten gehouden, maar eerÜK gezegd ben ik een
beetje overvallen door/e datum. Pas toen ik
de krant opsloeg en heteestelijke groen in de
kop zag, moest ik zegen met de schenker:
"Ik gedenk heden aJ mijn zonde". Zonde
van nalatigheid in digeval.
Onherstelbaar is di nalatigheid overigens
niet, want, aldus deioofdredactie, ook in de
nabije toekomst zaer aandacht aan dit jubi
leum worden gesaonken. Vandaar dat dit
stukje toch niet heemaal komt als de beken
de mosterd na de aaaltijd.
75 jaar Eilanden-Iieuws. Dat betekent dat de
krant tussen de Irftijd van de sterken en van
de zeer sterken z.i Eigenlijk heb je daar geen
erg in. Zo'n vertouwde gast in het gezin, die
wekelijks twee keer over de vloer komt,
wordt ook ouör, net zoals je zelf ouder
wordt. En je wet niet beter.
Aan deze kranmag ik wekelijks een bijdra
ge leveren. Ne, ik houd voor mezelf hoe
lang ik al 'bijdie baas' ben, maar ik kan u
verzekeren da het al een behoorlijke tijd is.
En voor insides is het weleens de vraag: Hoe
kom je toch a(ijd weer aan een onderwerp?
Ja, dat is voo^nij ook weleens een probleem.
Soms ügt het voor de hand, een enkele keer
moet je er ook weleens naar zoeken. Maar
het is me nog niet overkomen dat ik niets had.
De eerste hoofdredacteur, de onvergetelijke
Th. de Waal zei dan: "Nieuws is er altijd,
maar je moet er een neus voor hebben".
Of ik weleens kritiek krijg is een andere
vraag. Jawel, en ook deze wijsheid heb ik van
bovengenoemde heer De Waal: Als je niks
hoort, dan gaat het goed. Om eerlijk te zijn,
meestal is er geen bericht, dus goed bericht.
Als de lezers het niet met je eens zijn laten ze
zich wel horen. En als er vee] reacties komen
op één en hetzelfde stukje, dan moet je jezelf
afvragen: was het soms een misser?
Het is altijd goed om de oorzaak allereerst bij
jezelf te zoeken, want ook een Waarnemer
heeft de waarheid en de wijsheid niet in
P''^'-
Ja, daar laat ik dan dat pseudoniem vallen
waaronder ik al jaren deze rubriek schrijf
Trouwens, mijn voorganger heette ook
'Waarnemer' en dat is bijna automatisch
overgenomen. Het wordt me nogal eens voor
de voeten geworpen dat het niet meer van
deze tijd is, anoniem te blijven. Je moet je
nek durven uitsteken, heet het dan.
Het is biimen de redactie ook weleens een
vraag geweest of we niet open kaart moeten
spelen, maar de voorkeur ging ernaar uit het
te houden zoals het is. Het deed me dan ook
goed van de hoofdredacteur te lezen dat
'Waarnemer' en enkele andere medewerkers
liever anoniem wilden blijven.
Weet u wat het probleem is wanneer je je
werkelijke naam vermeld? Dat je van je fans
bij voorbaat gelijk krijgt, en van je tegenstan
ders bij voorbaat ongelijk. Dan is het niet
meer belangrijk wM er gezegd wordt, alleen
wie het zegt. En dat willen we liever voorkó
men.
Overigens, mijn felicitaties aan de 75-jarige.
En - dat weet de redactie ook, maar nu
mogen de lezers het zeggen - als mijn bijdra
ge vervelend wordt, laat me het dan weten.
Zo niet, dan hoop ik nog even door te gaan,
'•h,^*.
Deze vraag- en antwoordrubriek staat geheel ten dienste van de lezer die er
kostenicos gebruik van kan maken. Uw vragen op velerlei gebied kunt u stu
ren aanj Redactie Eilanden-Nieuws, Postbus 8,3240 AA Middelharnis, met
in de linkerbovenhoek 'Vragenrubriek' vermeld. De vragen worden door
deskundigen beantwoord en zullen binnen enkele weken na de inzending
compleet met antwoord in deze rubriek worden gepubliceerd.
per
Hoe cud was Anne Frank 0en zij moest
onderduiken, in welke jaren xhreefzij haar
dagboek en wanneer is zij gistorven?
Antwoord: Anne werd op 12 juni 1929 in
Frankfurt am Main als AnnJlies Marie Frank
geboren. Het gezin vlucWte in 1933 naar
.Vederland. Haar vader vfStigde een zaak in
het pand Prinsengracht 363 te Amsterdam.
In het achterhuis daarvar dook de familie op
9 juli 1942 onder en twie jaren lang schreef
Anne daar als meisje vm 13 en 14 jaar ver
halen en daarnaast eenreeks dagboeken, tot
op 4 augustus 1944 d; Duitsers hun inval
deden. Zij lieten de pa;>ieren liggen. Aime is
in maart 1945 in het concentratiekamp Ber-
gen-Belsen omgekoraen.
Een kennis vroeg ois of hij een stel ezels bij
onte paarden in d( wei mag laten grazen.
Hij zorgt zelf voer bijvoedering. Hebben
paarden een hekel aan ezels, of kunnen die
h^ samen goed vinden En: kan de mest van
di! ezels ook op de composthoop?
Aotwoord: Het gevaar voor paarden schuilt
it de zgn. longworm. Deze Dictyocaulus
anfieldi komt bp ezels veelvuldig voor.
Bikele jaren geleden bleek de helft van de
aels in ons land ermee besmet te zijn. Paar-
cen en pony's blijken voor die parasiet erg
jevoelig te zijn en zouden ernstige longbe
schadigingen kunnen oplopen indien ze door
de aanwezigheid van ezels larven van de
longworm naar binnen krijgen. Volwassen
longwormen leven bij ezels, muilezels, enz.
in de bronchiën, d.w.z. in de vertakkingen
van de luchtpijp. De eieren worden opge
hoest, komen dan in de darm en verlaten het
dier met de mest. De larven die daaruit
komen, vormen later een gevaarlijke bron
voor infectie bij andere dieren, die ze met
voedsel of water naar binnen krijgen. Het
samenweiden van paarden of pony's met
ezels, of het samen opstallen in een niet
brandschoon gehouden box kan de long-
wormlarven op een paard of pony doen over
gaan. Het kan echter geen kwaad als deze
dieren eventjes bijéén staan of elkaar
besnuffelen. U zult nu wel begrijpen, dat ook
de mest niet bij elkaar op de composthoop
mag worden gebracht. Een weide die met
deze compost besmet is, kan wel een jaar of
langer gevaar opleveren voor besmetting
door de daar toevende longwormlarven,
maar een flinke vorst zal de meeste ervan
doden, zodat het grasland in de volgende
lente praktisch vrij kan zijn van deze para
sieten. Helaas kan de aanwezigheid van
longwormlarven in paardenmest vrijwel niet
worden aangetoond, dus raadpleeg tijdig uw
dierenarts.
Veel mensen zeggen en schrijven, dat ze
ergens 'goede nota van nemenMaar het
GOEDEREEDE - Op D.V. zaterdag 5 juli
zal de bekende Rotterdamse organist Arjan
Breukhoven een bijzonder orgelconcert
geven in de Nederiands Hervormde Kerk
van Goedereede. Het programma van dit
concert zal uitsluitend bestaan uit verzoeken
van de concertbezoekers.
Tot 10 minuten voor aanvang van dit orgel
concert kuimen de verzoeken worden aange
vraagd op de bij de ingang liggende ver-
zoeklijsten. De deuren gaan om 19.30 uur
open, het concert zal om 20.00 uur aanvan
gen en de toegang is gratis.
Voor meer informatie kunt u de website
www.arjanbreukhoven.nl bezoeken.
Arjan Breukhoven werd in 1962 geboren.
Aanvankelijk studeerde hij orgel bij Jan
Brandwijk en later orgel en kerlanuziek aan
het Koninklijk Conservatorium in Den
Haag. Tevens studeerde hij piano, zang,
improvisatie en koordirectie. In deze conser
vatorium-tijd kreeg hij ook les van de
beroemde Franse organist en pedagoog Gas
ton Litaize. Tevens studeerde hij koor- en
orkestdirectie aan de prof Kurt Thomas
stichting.
Arjan Breukhoven geeft jaarlijks, als orga
nist, pianist, solistisch of als begeleider van
solisten en koren, en als dirigent vele con
certen in binnen- en buitenland. Arjan
Breukhoven is net teruggekeerd van een
concerttoumee door West-Australië. Boven
dien is Arjan Breukhoven dirigent van ver
schillende zeer grote koorverenigingen
waaronder het Hollands Christelijk Man
nenkoor uit Berkel Rodenrijs.
Regelmatig werkt hij mee aan radio- en tele
visieopnamen. Ook heeft Arjan Breukhoven
aan vele CD-producties meegewerkt, waar
onder de zeer gewaardeerde serie improvisa
tie Cd's. Als componist is hij bekend door
zijn vele composities voor koor, orgel en
andere instrumenten. Arjan Breukhoven is
vast eorganist van de Verrijzeniskerk te Rot
terdam.
werkwoord is toch 'nota nemenen dan zou
het moeten zijn: ergens goed (zonder e) nota
van nemen. Wat denkt u er van?
Antwoord: U denkt misschien aan het
Latijnse nota, dat merk, teken, opschrift enz.
betekent. Maar het komt van het werkwoord
notare merken, optekenen, aanschrijven,
boeken. Nota is de gebiedende wijs daarvan:
let op, merk op. Dus Nota bene let 'wel,
merk goed op. Onze voorouders spraken
echter ook wel van 'een notabene', d.i. een
herinnering, waarschuwing (zie oude woor
denboeken). Wij geven de voorkein aan
'goed nota nemen', zonder e, maar 'goede
nota nemen' raèt e is een te vaak gebruikte
term om die zomaar ineens te kuimen uit
roeien.
In vertaalde boeken van Russische schrij
vers kom ik 'werst' tegen als het over afstan
den gaat. Wat is dat voor lengtemaat?
Antwoord: Dat is een oude Russische af
standsmaat, gelijk aan 600 Russische vade
men, ofwel 1066,78 (volgens andere bron
nen 1067,1) meter.
"Doch de hoofdman geloofde
meer de stuurman en de schipper,
dan hetgeen van Paulus gezegd
werd".
Handelingen 27: 11
Eindbestemming Rome! Geen pleziertocht,
maar een reis die Paulus moest maken als
gevangene om zo voor de keizer van Rome
zich te verantwoorden. Daar gaat het over in
dit gedeelte van Gods Woord. En er wordt
een vrij uitgebreide reisbeschrijving gege
ven. Het is ook een leerzaam reisverslag.
Leest u even mee? U kunt er uw winst mee
doen voor uw eigen reis.
Een gegeven reisadvies
Het zat allemaal nogal tegen. Ze hadden een
vrij sterke tegenwind, dus uit westehjke
richting. Nadat Cyprus gepasseerd was en de
steven van het schip zich in westelijke rich
ting gewend had, bleek dat ze zo weinig op
konden schieten. En nu ze bij Kreta geko
men waren gaf de kalender aan dat ze lang
zamerhand in dat gedeelte van het jaar
terechtgekomen waren, waarin het niet vei
lig geacht werd nog de Middellandse Zee te
bevaren. En dan wordt Paulus gedrongen
een advies te geven. Een profetisch advies:
"Mannen, ik zie, dat de vaart zal geschieden
met hinder en grote schade, niet alleen van
de lading en van het schip, maar ook van ons
leven". Welnu, de hoofdman Julius, een
Romeinse centurio heeft dat advies aange
hoord en overleg gepleegd met de stuurman
en de kapitein van het schip. En de uitkomst
van dit beraad vermeld Gods Woord in de
woorden van de tekst. Hij hecht meer waar
de aan het oordeel van deze ervaren zeelui,
dan aan het advies gegeven door deze voor
hem wel bijzondere gevangene, Paulus. Op
het eerste gezicht lijkt dat nogal logisch te
zijn. Immers, de stuurman en de kapitein
hebben er voor geleerd en zijn door de prak
tijk menige ervaring rijker geworden. En wat
zou dan het advies van iemand die alleen
maar verstand heeft van preken voor gewicht
in de schaal kunnen leggen?
Maar daar wringt de schoen juist. Paulus
heeft niet gesproken als een eigenwijze toe
rist die zich bemoeit met het vaarplan, terwijl
hij van toeten noch blazen verstand heeft.
Néé, Paulus wordt hierbij geleid door de
Geest van de profetie. Heel kort gezegd: hij
spreekt hier de woorden van God, namens
God Zelf! Het gaat hier dus ten diepste om
het geding tussen de wijsheid van beneden en
de wijsheid van Boven. Menselijke wijsheid
staat hier tegenover Goddelijke wijsheid.
Een genegeerd reisadvies
Is het nu echt zo vreemd dat die hoofdman
meer overtuigd is door de wijsheid van de
stuurman en de kapitein dan door de wijze
woorden die Paulus spreekt? Helaas, moet ik
zeggen: neen. In ieder geval in die zin dat er
heel wat van deze 'hoofdmannen'rondlopen.
Beter gezegd: in dit reisverslag wordt ons een
typering gegeven van ons allen. Eén van de
karaktertreWcen van de zonde zien we hier
getekend.
Wat zit er namelijk achter dit negeren van het
door Paulus gegeven reisadvies?
Hetzelfde wat er achter uw afkeuring zit van
de christelijke Boodschap, de boodschap van
Gods Woord. Wilt u weten wat daarachter
zit? Wees eens eerlijk als u misschien wel
jaren geleden Gods Woord vaarwel gezegd
hebt? Waarom? En als u wel iedere zondag
onder het Woord zit en u een profetisch reis
advies gegeven wordt, hoe komt het dan dat
u toch gewoon uw eigen koers blijft bepalen
en varen? De voornaamste reden is dat die
boodschap ons niet zint! We zijn het er niet
mee eens, omdat we ons niet willen laten
gezeggen. We hebben onze eigen ideeën en
opvattingen en die zijn immers toch redelijk
te verklaren, zoals het 'verstandige advies'
van de stumman en de kapitein?
Dat deze reden de eigenlijke reden is van het
verwerpen van Paulus' reisadvies blijkt ook
wel in het vervolg. Ze vinden de ügplaats
waar ze nu liggen ongeschikt. Volgens hun
opvattingen is er een eindje verderop een
veel betere haven. Daar lig je veel meer
beschut. Ze moeten er niet aan denken hier te
moeten overwinteren.
'Stuimnannen' en 'kapiteins* zijn er nog
genoeg. In de wereld, maar ook in de kerk. Er
worden wat vaarplannen uitgezet voor het
schip der kerk. Én het profetisch Woord?
Welwillend aangehoord, maar vervolgens
genegeerd. Over wie heb ik het? Laten we
maar dicht bij huis blijven. Voor de één vor
men zogenaamde wetenschappelijke bewij
zen en logische redeneringen zijn stumman
en kapitein, voor een ander zijn het minder
edele lieden die de dienst uitmaken. Zij vol
gen immers gewoon hun eigen begeerteleven
en laten zich niet gezeggen door Gods
Woord. Genieten.grensoverschrijdend,
grensverleggend. Totdat...?!
Ja totdat de storm losbreekt! En die breekt
los, zoals het vervolg van dit gedeelte laat
zien.
U reist nog met het advies van de 'stuurman
en de scÉpper'? Laat het reisadvies van
Gods Woord u tot bekering mogen leiden.
Dat geldt principieel van onze levenskoers,
maar vervolgens ook op ieder moment dat we
wellicht een iets andere koers willen gaan
varen.
Een goede reis...?! Wie het gegeven reisad
vies van Gods Woord negeert en veracht
wacht de ondergang in de storm en de golven
van Gods toom. Uw zee is nog kalm, zegt u?
Dat zeiden ze op het schip naar Rome ook.
Ze kregen zelfs de wind mee!Zie je wel, dat
er toch niets van klopt, van Gods Woord? Die
woorden bestierven op hun lippen toen de
hemel dreigend werd, inktzwart.
Een man die op zijn sterfbed lag en zijn hele
leven lang tegen Gods Woord had gevochten
zei tegen degenen die om zijn bed stonden:
'Hij heeft tóch gelijk...!!'. Toen ze hem
vroegen: 'Wie?', gaf hij als antwoord: "...de
Bijbel...".
Volgende keer willen we zien hoe ze...
omkwamen? Néé! Hoe ze behouden werden,
ondanks dat ze het verdienden om in de gol
ven om te komen.
MJK
Waar denk je aan bij een huwelijksvoltrekking? Je verwacht lieftalligheid en vreedzame taferelen. Maar wie denkt aan
een zwaar bewapende horde, op het moment datje na de voltrekking naar buiten stapt? Dat overkwam afgelopen dins
dag het Ooltgensplaatse bruidspaar Willem van Drongelen en Corina van der Stoel, net nadat ze in fort Prins Frederik
elkaar voor het leven trouw hadden beloofd. Toch vormde al dat wapenvertoon voor in ieder geval Corina, maar waar
schijnlijk ook voor Willem, geen schrikbeeld. Corina studeert namelijk aan de Koninklijke Militaire Academie (lucht
macht) te Breda. En als militaire studenten doe je dat gewoon: een sabelwacht vormen bij het huwelijk van je collega 's.
■14-
Zijn hand blijft even op de hals rusten. Dan loopt hij met de
spullen naar huis.
Achter het huis ziet hij Toke de was ophangen. Haar klei
ne gestalte kan net bij de waslijn. Hij hoort haar zacht zin
gen. Ach ja, zij kan dat wel doen.
Hij hangt het halster en het touw terug op zijn plaats. De
borstel maakt hij grondig schoon. Daarna legt hij hem in de
kast.
Tombe blaft wild tegen een kleine lapjespoes, die voor
zichtig om de hoek van de schuur komt. Dat is Bontje, weet
Willem. Het is een nieuwe aanwinst van Toke. Hij had haar
nog niet gezien. Het kleine bolletje wol is niet bang uitge
vallen. Ze trekt zich weinig van Tombo aan. Die snuffelt
eens aan het zachte lijf en laat het verder met rust.
"We gaan, Tombo", zegt Willem.
Het kleine vlekje wil met hen op pad. Met de staart recht in
de lucht loopt het eigenwijs naast Tombo, die er af en Vx
speels naar hapt. Willem bukt zich en draagt het diertje naar
de schuur terug. Hij wil een eind met Tombo gaan lopen.
Daar kan hij het diertje niet bij gebruiken.
Een luid gemauw khnkt achter de deur, maar Willem doet
net of hij niets hoort.
"Het is beter dan dat ze platgereden wordt", zegt hij in zich
zelf.
Hij had vanmorgen niet verwacht, dat het zulk schitterend
weer zou worden. De zon schijnt verwarmend op zijn rug.
Tombo springt blij naast hem. Hij is van plan uren te gaan
lopen.
Voor een weiland paardebloemen staat hij stü. Een zee
van geel wiegt boven het gras uit. Hij houdt ervan, meer
dan van de strakke tuinen in het dorp. De blauwe hemel
strekt zich boven het weiland uit. Het is schitterend om
te zien. Minutenlang staat hij ervan te genieten. Het fel
geel met het frisse groen en daarboven het helderblauw.
waarin witte wolken drijven. Het hjken net heel grote
watten.
Hij gaat even in het lange gras aan de andere kant van de
weg zitten. In de lucht drijft een grote wolk voorbijHij üjkt
op een olifant. Dan komt er een leeuw en in de volgende
wolk ziet hij een hond.
Vroeger heeft hij uren naar de lucht gekeken, als hij het bed
moest houden voor een griep of één of andere kinderziek
te. De meest verschillende figuren zag hij dan. Monsters,
maar ook mooie dieren dreven voorbij. Moeder moest dan
ook kijken. Samen was het immers mooier.
Tussen de witte watten, glijdt opeens een hele zwarte woDc.
Die had hij niet verwacht. Net zomin als de zwarte wolk, de
pikzwarte bladzijde, die zijn leven in gedreven is.
De wolk vaart verder. Die wel. Die zie je niet meer. Weer
komen er veel kleinere wolken aan. Het lijken wel schapen.
Sch^)en en bokken. Die zullen er zijn op de Dag, dat Hij
komen zal op de wolken. Als alle mensen geoordeeld zul
len worden.Als vader en moeder met de kinderen voor
Zijn Rechterstoel zullen moeten verschijnen.
Dan, als het teken van de Zoon des Mensen in de lucht
gezien zal worden, zullen ze gescheiden worden, de scha
pen van de bokken! Benauwd, doodsbenauwd heeft hij het
opeens.
Hij valt op zijn knieën in het gras. Hij belijdt zijn schuld
en smeekt om ontferming. Niet alleen voor zichzelf. Ook
voor anderen. Er is geen dag, dat hij daar niet aan
denkt...
Tombo snuffelt onrustig aan hem. Hij merkt het niet In
hem is een gebed, een zucht tot Hem Die krachtens schep
ping Zijn vader was, maar nu zijn Rechter geworden is. Een
God, Die hij niet kan ontmoeten en die Hij eens zal ont
moeten.
Het duurt een tijd, voordat hij opstaat. Hij wankelt als hij
overeind komt. Als een slaapwandelaar loopt hij naar huis.
Hij ziet niet, dat Tombo met zijn staart tussen zijn poten
naast hem loopt. Hij weet alleen, dat hij er is en dat God er
is en dat hij niet kan sterven, zoals hij geboren is.
HOOFDSTUK?
De vrijdagmorgen heeft een speciale tint. Toke is al
vroeg uit de veren. Hoewel ze niet zo heel veel
nodig heeft voor hen beiden, is het haar vaste
gewoontes morgensnaar de markt te gaan. Kwiek stapt ze
met haar rieten hengselmand aan haar arm langs de kra
men. Links en rechts groet ze vriendelijk de mensen, die ze
bijna wekelijks tegenkomt. Ook maakt ze soms een praat
je met een bekende.
"Bananen, lekkere bananen!" gilt een jongen met een rood
hoofd.
"We zijn niet doof, hoof', zegt een oude boer, maar hij kan
het geroep wel waarderen.
"Bananen, lekker en niet duur!" gilt de jongen nu nog wat
harder.
"Dat lijkt me wel", zegt Toke. "Geef mij die tros maar."
"Verder nog iets, mevrouw?" vraagt de jongen en hij reikt
Toke de bananen aan.
"Ja, een krop sla, een komkommer en een bos wortelen",
somt Toke op.
"Dat wordt gezond eten, Toke", khnkt opeens een bekende
mannenstem.
"Frederik!"
Ze kleurt als een verlegen schoolmeisje. Even drukt hij zijn
grote hand op haar tengere schouder. Zijn vrouw! Zijn
trouwe kameraad in al die jaren.
Willem staat het tafereeltje van een afstand te bekijken. Er
gaat een steek van jaloezie door hem heen. Wat moet dat
heerUjk zijn om elkaar zo te begrijpen. Want dat doen Fre
derik en Toke. Dat heeft hij deze week goed gemerkt.
"Het lijkt hier wel een famihebijeenkomst", komt opeens
een vrouwenstem.
"Nee maar, Thonia. Nu wordt het echt gezellig. Kom mee.
We gaan onze boodschappen afmaken en dan gaan we met
z'n allen bij ons koffiedrinken."
Toke haakt Thonia in en samen lopen ze de markt over. Het
doet Thonia weldadig aan de arm van Toke tegen zich aan
te voelen. Ze is de hele week zo alleen geweest.
Thonia moet fiiiit halen. Ook is ze verlegen om een nieuwe
mat. Toke wil haar misschien wel helpen zoeken. Die is zo
handig. Dat wü Toke wel en even later zijn ze geslaagd.
'Toke, neem een paar krentenbollen mee voor de koffie",
zegt Frederik, die hen weer opgezocht heeft.
"Die betaal ik", zegt Willem en trekt zijn portemonnee uit
zijn zak
'Dat hoeft niet", protesteert Toke, maar Willem luistert niet
naar haar. Hij bestelt zelfs twee zakken krentenbollen. Tho
nia kijkt schuin naar Willems gezicht. Hij ziet er wat beter
uit, concludeert ze.
"Wij gaan vast naar huis, Fredeiik", zegt Toke. "Thonia en
ik zijn op de fiets."
"Geef mij de mand maai", zegt Frederik. "Die zet ik achter
in de auto. Jouw tas zal ik ook wel meenemen, Thonia."
"Dat is makkelijk", antwoordt Thonia. "Het is altijd zwaar
dat fmit aan je stuur."
"Je moet een paar fietstassen achterop kopen", adviseert
Toke haar. "Die heb ik ook. Die zijn erg handig."
"Dat is misschien wel beter", geeft Thonia toe. "Ik zwieber
nogal eens, als ik een zware tas aan het stuur heb."
Samen lopen ze de markt af. Het is een drukte van belang.
"Bananen, lekkere bananen!" gUt de jongen nog steeds.
Ete voorraad op zijn schraag is al behoorlijk geminderd.
Toke loodst Thonia tussen de mensenmassa door. Hun fiet
sen blijken niet ver van elkaar af te staan. Thonia moet even
zoeken, voordat ze haar sleutel heeft. Het valt Toke op, dat
Thonia nerveus is. Dat is ze niet gewend van haar schoon
zus. Ze ziet ook bleek, ziet ze.
(wordt vervolgd)
